No. 143.
Donderdag 4 December 1913.
Negende Jaargang.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Verschijnt eiken MAANDAG-.JTOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
H@t ¥lerd!@ gebod,
NIEUWE ZEEUWSCHE COIMT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.76, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiëu worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en .Vrijdag vóór eea uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Sanzepoorfsfraat C 209. GOES
Reclamebericbten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels .voor 25 Ct. h contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
Jj BK gulden bij I A gulden bij gulden bij A
jl I I verlies van een M I 11 I verlies I I verlies van M
I 11 I hand, voet 11 11 I van een I I een M V
of oog; %0 duim; VV wijsvinger. MV
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hsllandsche Algeraeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
V Het politiek debat.
In 's lands vergaderzaal is naar aan
leiding van de vaststelling der S taats-
begrooting het groote politieke debat aan
den gang.
Het is ingezet door de woordvoerders
der coalitie, de heeren Lobman (Chr.-
Hist.), Van Wijnbergen (R.-Iv.) en v. d.
Voort v. Zijp (Antirev.)
In dit nummer en zoo noodig ook in
het volgende zal de lezer een uittreksel
dier redevoeringen vinden, ontleend aan
het Kort Verslag en het relaas der dag
bladen.
Zelfs uit dat uittreksel zal den lezer
voldoende blijken, hoe in spijt van alle
Cassandra-profetieën het politiek verbond
der Christelijke partijen in ons land nog
hecht en sterk is.
Hetgeen door de drie rechtsche spre
kers is gezegd ook sprak nog de heer
Kooien, maar zijn rede bepaalde zich tot
een kritiek op de financieele plannen de
zer regeering treedt tevens glashelder
naar voren, dat de groote politieke strijd
in ons vaderland beheerscht wordt door
de vraag: Zal de regeering van ons voor
het meerendeel Christelijk volk worden
beïnvloed door de Christelijke rechtsbe
ginselen of door princiepen, waarop on
geloof en revolutie hun staatkundige theo
rieën bouwen?
Zeker, aan den grooten hoop werd het
in Juni j.l. voorgesteld, alsof het alleen
ging om algemeen kiesrecht, staatspen
sioen, behoud van den vrijhandel en der
gelijke stoffelijke belangen, maar voor wie
„le dessous des cartes" keude, bleek van
meet af, dat de even felle als onwaar
dige aanval op de Christelijke regeering
en de met haar verbonden partijën dooi
de liberalen en sociaal-democraten, mis
schien door de eersten nog meer dan
door de laatsten, werd ondernomen om
de geestelijke suprematie over onze natie
te bemachtigen, of m. a. w. een anti-
clericaal bewind het roer van staat in
handen te geven.
Wat den jezuïeten als stelregel wordt
verweten zeer ten onrechte overigens
„het doel heiligt de middelen" werd
door de linkerzijde zonder schaamte toe
gepast. Kuijpervrees, anti-papisme en der
gelijke onedele politieke wapenen wer
den vlijtig gehanteerd, de bond van Os-
sendorp werd mobiel gemaakt, het rijke
Indi.ë werd in den arm' genomen. Het
bekende Voltairiaansche gezegde: „men-
tez toujour»", „lieg. maar raak ar blijft
altijd wat van hangen" deed de rest en
zoo wist men ter linkerzijde een stembus
overwinning te behalen, die maar al te
veel doet denken aan de victorie van
koning Pyrrhus bij Asculum, waarvan hij
zeide: „nog een zoo'n overwinning eu
ik ben verloren".
50
't Gerechtelijk onderzoek bracht ontwij
felbare en merkwaardige feiten aan het
licht. Die zoogenaamde graaf, eigenlijk een
verioopen weggejaagde student, wiens wa
re naam was Hendrik Merker, was een veel
erger booswicht, dan hij scheen. Sinds
een. tiental jaren had hij ouder allerlei
vermommingen, die van een edelman, dan
van een officier, dan van een geneesheer
eene reeks van wandaden, diefstallen, be
driegerijen, st'ruikrooverijen gepleegd en
zich aan het hoofd eener uitgebreide ben
de van schelmen en dieven gesteld. Boven
dien had hij zich aan grove bedriegerijen
in het spel en aan valsche banknoten en
valsch geld te vervaardigen schuldig ge
maakt. Hij ontkende alles, stout eu onbe
schaamd, maar zooveel te opregter be
toonde zich Leopoldmet rouwmoedig
heid beleed hij alles, wat hij wist. Den
diepsten indruk van alles maakte deze
omstandigheid op zijn gemoed, dat de af
spraak, welke zij' van hun laatste boeven
stuk juist iu de kapel gemaakt hadden,
Dit onomwonden, krachtig, met vlijmen
de scherpte somwijlen de linkerzijde te
hebben voor oogen gesteld, is de groote
verdienste van den grijzen maar nog op
en-top slagvaardigen, kundigen en w.eï-
geoefenden parlementariër, den afgevaar
digde voor Goes. Dit is ook He ver
dienste van den geweldig principieelen,
onverbiddelijken kampioen voor waar
heid en recht, den heer Van Wijnbergen,
die meer dan wie ook ter rechterzijde1
dezen zomer den vuurdoop van smaad
en verguizing had te ondergaan.
Dit is ten slotte de verdienste van den
kundigen, streng-logisch redeneerenden
leider van de antirevolutionaire Kamer
club.
Dat de linkerzijde onder deze redevoe
ringen het verpletterend requisitoir ha
l-er tekortkomingen tegenover het Christe
lijke deel onzer natie, dat zijn recht op-
eischt en anders niet een „mauvais
quart d'heure" beleefde, men behoeft
slechts het Kameroverzicht der „Nieuwe
Rotterdamsche Courant" te lezen om
ervan, overtuigd te zijn. „Het blad van
Nijgh", zooals Lohman haar betitelde,
heeft niets dan schampere opmerkingen
over voor de woordvoerders der rech
terzijde. De heer Troelstra die na
de woordvoerders der rechterzijde sprak
dat is een man! Die heeft een juisten
blik op de zaken, die hield een breed
opgezet betoog I Maar Lohman, maar Wijn
bergen, maar v. d. Voort! Niets waard!
Prulkerels 1
Vooral v. Wijnbergen moet er van lus
ten. „Fanaticus", „politieke Prikkebeen",
„koppensnellende Dajak", „Ultramontaan",
ziedaar eenige epitheta waarmede de Ka
meroverzichtschrijver den naam van den
kloeken afgevaardigde voor Eist ver
siert.
Is dit soms de wraak van het Rotter-
damsch liberaal orgaan, nu het zich, mede
door de steeds meer ontwakende belang
stelling onder de Katholieken voor hun
pers en voor hun groot-blad „De Maas
bode" een belangstelling die door den
heer Van Wijnbergen met ijver werd aan
gemoedigd den invloed voelt ontzinken
dien het vroeger op de publieke za,ak
uitoefende
Dan etaleert het Hotterdamsch vrijzin
nig blad hiermede op verrassende wijze
zijn zwakheid en bewijst voldingend de
waarheid van het Fransche gezegde
„Qui se fache a tort, wie zich boos maakt
heeft ongelijk".
1» H TS V II I. A V I».
Nieuwe .ongeregeldheden in
den E1 z a s. Toen, zoo verhaalt de „Ma
de oorzaak hunner ontdekking was.
O God, riep hij zuchtende uit Gij zijt
rechtvaardigHoe hebben wij Uw huis niet
onteerd! dat kon niet ongestraft blijven;
reeds op1 dienzelfden oogenblik had ik
daar een bang voorgevoel van, en dat
klokje heeft het mij verkondigd, het is
het armen-zondaars-klokje!
Door Leopolds volledige bekentenis
kwam het ook ter kennis van het gerecht,
hoe en waar de graaf en zijne medeplig-
tigen het gestolene goed verborgen had
den. Er werd hiervan nog een zoo groote
hoeveelheid gevonden, dat de bestolenen
bijna voor de helft schadeloos gesteld
konden worden. De laatstelijk bestolene,
de bankier Heymann, ontving alles, wat
hem ontnomen was, terug, want het kistje
met de papieren van waarde hem door
den zoogenoemden graaf ontvreemd, was
nog onaangeroerd aanwezig.
Toen Josef met den pachter naar het
badhuis wederkeerde, vond hij zijne moe
der en Magdalena niet meer in het kippen
hok. Zij hadden in het badhuis zelf eene
zeer schoone kamer betrokken en geno
ten tafel en bediening, als badgasten van
den tweeden rang. Dus had de pachter
dit bevolen; hij wilde zijn ongelijk her
stellen en zich tevens dankbaar betoonen
aan de moeder van diengene, welke hem
tin", Vrijdag der vorige weck de bekende
luitenant von Forstner de stad inging ver
gezeld van vier soldaten met de bajonet
op 't geweer, en aldus ietwat uitda
gend een wandeling deed, volgde een
troep kinderen hem en jouwde hem uit.
Dit schijnt den luitenant buiten zich
zelf gebracht te hebben en die stemming
is de eenige verklaring voor hetgeen op
dien dag 's avonds om half acht gebeur
de. Op dat uur stonden een dertig men-
schen op het paleisplein, toen plotseling
vijftig man van het 98e reg. inf. uit de
kazerne kwamen. Zekere luitenant Schadt
die het commando voerde, stelde ze in
twee rijen op, de eerste rij geknield, ter
wijl de tweede de geweren laadde en
aanlegde. De luitenant riep: „De menigte
moet onmiddellijk weggaan 1"
De kolonel kwam oo-k toeloopen en deze
liet den tamboer de trom slaan; daarna
stormde een sergeant-majoor met 20 man
het plein op en wierp zich op de twin
tig burgers, die zich zoo ga,uw, niet uit
de voeten hadden kunnen maken.
Met de kolven der geweren en met bajo
netsteken werd op de burgers losgeran-
seld eu allen werden in de kazerne ge-
bi-acht .en opgesloten.
Onder de arrestanten bevonden zich
ook de rechters Kalisch en Beemelmann,
de officier van justitie Kleinböhmer en
de advocaat Fetter. Op het gerucht van
deze arrestatie kwam onmiddellijk de pre
sident van de rechtbank naar buiten en
dezen gelukte het de gearresteerden we
der in vrijheid te doen stellen. De presi
dent stelde echter een uitvoerig request
op in zeer scherpe bewoordingen en ver
trok bovendien naar Straatsburg om zijn
beklag in to dienen bijl den stadhouder.
Zondagochtend kwam het te Zabern
opnieuw tot ernstige ongeregeldheden.
Toen bij een groote samenscholing een
Diet onvermijdelijk scheen, kwam een wet
houder, die den burgemeester verving,
tusschenbeide. Om. tot dusverre nog niet
bekende redenen werd zelfs, deze wet
houder door do militaire patrouille in de
deur van zijn woning teruggeduwd.
De opwinding te Zabern nam, voortdu
rend toe en men vreesde voor ernstige
ongeregeldheden tegen den avond.
De indruk van het. gebeurde in heel
het 'rijksland is natuurlijk zeer groot en
zooals gewoonlijk trachten dc socialisten
in troebel water te visschen. Te Mülhausen
hielden zij reeds eeu protestmeoting,
waarin een motie van protest werd aange
nomen tegen de militaire dictatuur en ge
dreigd werd met een algemceno staking,
als er geen verandering in den toestand
komen zou.
Maar nog opmerkelijker is, dat dc
meeste Duitsehe bladen enkele uiterst-
pangermanistisehe organen natuurlijk uit
gezonderd, de gebeurtenissen in Zabern
zijne bezittingen en misschien wel het
leven zelf behouden had. Wie zou de
vreugde van dit. wederzien kunnen be
schrijven! wat hadden deze getrouwe zie
len aan eikander niet al te verhalen!
en hoeveel bleef er dan voor ieder hunner
nog niet te vragen over! Nu kon moeder
Marianne dien vrolijken, vast vertrouwen
den moed van haren zoon, welke haar in
den beginne zoo verwonderde, zeer goed
begrijpen, en even goed begreep thans
Josef het stille verdriet van Magdalena.
En dan welke groote reden hadden niet
allen om God te danken, die, in zijne
liefde en wijsheid, hen zoo wonderbaar
geleid, zoo krachtig beschermd had!
Ja, riep Josef diep getroffen uit,
den Heer onzen God zij lof en dank in
alle eeuwigheid! Waarlijk, Hij heeft groote
dingen aan ons gedaan!
Opnieuw hebben wij het ondervon
den, voegde- Marianne daar met ontroering
bij, dat hun die God liefhebben en
op Hem vertrouwen, alles ten beste gedijen
moet. Wij hadden zoovele en zoo machtige
vijanden; zij wilden ons ongelukkig ma
ken, en door Gods liefde, werden zij' de
werktuigen van ons geluk, van ons Heil 1
Het meeste van allen ben ik verplicht
God te danken, zeide op hare beurt Mag
dalena terwijl hare aandoening haar tra-
op een toon bespreken, die voor de mili
taire autoriteiten verre van aangenaam
klinken moet. Dat haast eenparig, positie
nemen .tegen hot militaire stelsel, in El-
zas-Lotharingen toegepast, i» wel heel op
merkelijk.
Een onderzoek, men weet het, is inge
steld. Mogelijk, dat dit nog zulk een effect
heeft, dat do incidenten van Zabern een
algeheele omkeer beteekenen in het be
stuur van het rijksland.
(Zie Laatste Berichten.)!
Spionage? Naar uit Hamburg wordt
gemeld is in Cuxhaven de luitenant-
torpedist Kerbacher gearresteerd onder
beschuldiging van spionnage.
De aangehoudene zou fabrieksgehei
men, betrekking hebbende op de nati
onale defensie, hebben verraden.
Te Breslau heeft zich Zaterdag een
verschrikkelijk familiedrama afgespeeld.
De politieagent Wolsky schoot name
lijk in een vlaag van waanzin zijn sla
pende vrouw en zijn twee slapende kin
deren, een jongen van 15 en een meisje
van 8 jaar. dood en sloeg daarna de
hand aan zichzelf.
nen deed storten ik toch was het meeste
aan het gevaar blootgesteld! O mijn God,
hoe genadig zijt gij geweest. Gij hebt U
over mij ontfermd, gelijk weleer over Su
sanna
Maar kon God u dan verlaten?
merkte moeder Marianne hierop aan;
gij wildet immersl zijn gebod onderhouden
en Hem alleen uw lichaam eu uwe ziel
toewijden! Al zijne kinderen is God ten
tijde van de verzoeking en van den strijd
nabij, maar 't dichtst is Hij biji diegenen,
welke, gelijk gij, mijne dochter, voor den
schat hunner onschuld strijden.
Dat was ;nu voor hen een vrolijke,
gelukkige avond; zoo vol van do zuiverste
vreugde, ais ziji er nog geen beleefd had
den, Onder de vrome, hartelijke gesprek
ken, welke zij met elkander hielden, ver
vlogen do uren, alsof zij slechts korte
oogenblikken waren. Gelijk eene weide vol
bloemen, dus ontvouwde zich voor hen
eene aangename toekomst. De dagen van
kommer en leed waren dit mochten zij
veilig vertrouwen nu ten einde; de
dagen van vreugde waren aangebroken.
Moeder Marianne was bijna geheel van
hare kwaal genezen, en de zwakte, die
haar nog was bijgebleven, verminderde
bij hare tegenwoordige goede verzorging
van dag tot dag. Nu werd er onder hen
BELtllË.
Twee Postbeambten aange
rand. Uit Vervier» wordt dt. 2 Decem
ber gemeldiff&Ê
Gisteren gingen 2 postboden naar het
grenskantoor Montien, om .er een pak
poststukken in ontvangst te. nemen. üij
hun terugkeer werden zij in de nabij
heid der stad aangevallen, door twee
onbekenden, die hun peper in de oogen
wierpen, de pakketten uit de handen
rukten en de vlucht namen.
Zij wisten met bun buit van ongeveer
lO.tOO francs te ontkomen.
Later heeft men de pakketten echter
ongeschonden langs den weg terugge-
v onden.
D e Schoolwet. Men weet, aldus
schrijft het „H. v. A". dat de kamer
Woensdag (heden) de bespreking begint
der artikelen van het schoolwetsontwerp.
Er zijn reeds talrijke sprekers ingeschre
ven en reeds meer dan 40 wijzigingen
ingediend of gereed om gediend te wor
den. De linkerzijden zullen de bespreking
weer zoolang mogelijk zien te rekken,
menig schoon plan voor de toekomst ge
maakt, en afgesproken, dat zij met hun
drieën nooit meer van eikander zouden
scheiden, maar hij- elkander wilden blijven
en in den Heer één huisgezin uitmaken.
God zelf had hen trouwens bij elkan
der gebracht. Altijd had Marianne in het
geheim van haar binnenste nog een doch
ter verlangd ,nu voerde God zelf er
een© in hare armen, en zekerlijk eene
zoo deugdzame en goedhartige, als zij
er zich maar eene wenschen kon.
Den voJgenden morgen werd Josef bij
den heer Gaming ontboden. Deze be
dankte hom, niet zonder innerlijke aan
doening van zijn gemoed, voor de groote
diensten, die hij hem bewezen had.
Ik zal u, zeide hij, nog vandaag eene
eigen kamer doen inruimen. Werken kunt
gij, wat en zooveel u zal behagen, en hier
Mijven zoolang u dit bevalt. Hebt gij
ten aanzien van uw werk en van uw
verblijf voor u en uwe moeder eenig
verlangen, openbaar dit slechts aan mij,
en ik zal' doen wat in mijn vermogen is,
om het te vervullen.
(Wiordt vervolgd.)
