iLF
oesf.
w
lelburg.
VJieuu\
No. 118.
Dinsdag^ October 1913.
Negende Jaargang.
II III vaneen Kill een Wm\
FEUILLETON.
BUITENLAND.
leren.
KLEEfVRIJ.
57. Tel. 6015.
>osfer
a paulo
UIT DE PERS.
versterken en te
Èt vaste hand de
verschijnselen, die
Kn de neurasthenie,
Vermoeidheid ver
waarde lezer, aan
Wlen lijdt, en gij
I uw tegenwoordige
het dan ook eens
[Gebruik haar eens
|slden gij zult er
Wat zij voor hon-
»edaan heeft, doet
ordt verkocht in
van ruim 300 gram
12 11. f 15.—.
een eetlepel is in
Alle goede apothe-
Iten verkoopen San-
r namaakt
VAN DAM Co.
[rs flinke korting.
aistraat.
lepoortstraat.
plekken, ruwe
Stationweg 14b.
GEBR. MULDER
orslag te beveiligen
deelen zand cement,
dat meerdere dikte
;e zien.
oorgesclireven door
wens door Belgisch
;n in meer dan 700
stverlichting) Rijks
beden. Bestol werd
allerhoogste onder-
itecren of pleisteren.
ZONNESCHERMEN
- of slijmhoest,
Klooster Sancta
den Heer e verse»;
:ns portret).
e luchtpijpen en
bronchitis, kink-
2.en van 1000
in den Generaal-
OWE ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes /0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en .Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. èi Contant,
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekerings voorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
150
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
gulden bij A gulden bij P*
jl I 11 I verlies I I verlies van
\0 duim\0 wijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
üe uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „HoUandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Hiermede worden bezitters van
aandeelen in de N. V. Nieuwe
Zeeuwsche Courant eraan her
innerd, dat het ie DIVIDEND
BEWIJS BETAALBAAR is ten
kantor der ADMINISTRATIE en
worden zij uitgenoodigd hieraan
spoedig gevolg te willen geven.
De Directie der
„Nieuwe Zeeuwsche Courant".
Uitzichten op financieël gebied.
Dr. Nolens schrijft aan de N. Venl. Crt.
De Nota betreffende den toestand van
's lands financiën, de milioenennota, heeft
met die van vorige jaren punten van
overeenkomst en punten van verschil.
Ook deze nota bevredigt niet den
zóó algemeen en zóó lang gekoesterden
wensch naar sluitende begrootingen.
Ook zij geeft geen uitzicht op herstel
van het nog steeds verbroken evenwicht
tusschen uitgaven en inkomsten.
De toestand van 's lands financiën
wordt ook in deze nota „verre van roos
kleurig" genoemd.
En even als haar voorgangsters wijst
ze erop, „dat de meest mogelijke zuinig
heid zal moeten worden betracht".
De uitgaven waren ook ditmaal weer
hooger geraamd dan in vorige jaren,
en wel stijgen ze tot een bedrag van
ruim 253 milioen tegen 231 milioen voor
het dienstjaar 1913.
Het verschil tusschen deze nota en die
van de laatste jaren ligt in hoofdzaak
in de belastingvoorstellen, die ze in
uitzicht stelt.
Wel neemt de nieuw opgetreden Mi
nister van Financiën enkele voorstellen
en middelen van zijn voorganger over,
maar voor de uitvallende hoogere op
brengst van het tarief moet hij iets an
ders zoeken.
De vorige Regeering zocht het in een
matige verliooging van 't bestaande tarief.
Zij volgde daarin andere Staten, die
er wel bij zijn gevaren, zoo wat onmid
dellijk hun financiën betreft als wat de
levensvatbaarheid en ontwikkeling hun
ner industrie aangaat.
Vooral tengevolge van de moeilijkheid
om, met de stembus in zicht, het alge
meen belang van bijzondere, persoonlijke
en groepsbelangen te onderscheiden, is
het tarief, voorloopig althans, van do baan.
Het ontwerp werd ingetrokken.
Misschien, naar sommiger meening
zeker zal het na korter of langer tijd,
onder een ander etiket, weer aan de
orde komen.
Hoort gij wel? die twee thalers zijn
lood inplaats van zilver; ik moet u cm
ander geld verzoeken! zeide hij, en schoof
ze spijtig naar Josef toe.
Men kan denken hoe Josef hiervan
schrok. Al het bloed week hem uit de
wangen; hij verhaalde den waard, hoe
hij aan die thalers gekomen was. De on
beschofte man begon luidkeels te lachen.
Zoo? heeft hij u beet gehad? waarom
zijt gij zoo'n sukkel geweest? Bij mij heeft
ile schelm het ook geprobeerd. Maar mij
heeft hjj niet gekregen. Ik gaf hem de
keus, zijn ranseltje hier te laten, of de
rekening met gangbare munt te betalen.
Toen kon hij wel betalen; en met u zal
ik het eveneens maken. Gij zult mij beta
len, of ik houd uw goed en het wagentje
Nu schudde Josef de blaas ledig, keerde
ze om; maar tot zijn verdriet zag hij, dat
hij, na aftrek der valsche thalers niet
genoeg had om den waard te betalen.
Kr ontbraken nog twee guldens aan; hij
telde zijn geld twee hij telde het drie
maal over het was en bleef te weinig.
Hij stelde den waard zijn nood, het onge-
Het pas opgetreden Kabinet zoekt het
noodige geld gedeeltelijk waar zijn voor
ganger het meende te kunnen vinden,
gedeeltelijk in andere bronnen.
Vooreerst in de inkomstenbelasting,
zooals die in een aanhangig wetsontwerp
is voorgesteld. Dit ontwerp zal echter
gewijzigd worden.
Daarnaast zullen in de vermogensbe
lasting de onroerende goederen berekend
worden naar de werkelijke waaree, en
niet meer zooals thans naar de belast,
bare opbrengst.
De hoogere opbrengst van een en an
der wordt op 4 a 5 milioen geraamd.
Mocht de nieuwe inkomstenbelasting
niet op 1 Mei 1914 kunnen worden inge
voerd dan blijven de veel gesmade opcen
ten op de vermogens- en bedrijfsbelasting
bestaan.
Verder wordt beslag gelegd op het
surplus van den verhoogden accijns op
gedistilleerd, welk surplus, n, 1. liet be
drag boven de 25,200,000, geraamd wordt
op ongeveor 3,5 mihoen.
Als geheel nieuw voorstel werd reeds
in de Troonrede aangekondigd eene
wijziging en verhooging der successiebe
lasting.
Deze wijziging zal ten doel hebben
uitbreiding te geven aan het beginsel
van progressieve heffing, en tevens onder
het bereik der wet te brengen schenkin
gen en bevoordeeluigen, welke thans niet
aan successiebelasting onderworpen zijn,
o.m. uitkeenngeu bij overlijden krachtens
levensverzekeringscontracten.
Eindelijk bevat de nota een algemeene
verwijzing naar andere bronnen, waar
aan de Minister van Financiën meent
dat meerdere inkomsten kunnen worden
ontleend, maar waarvan hij zich nadere
mededeeling te doen voorbehoudt bij de
indiening van de successiewijziging.
Waarschijnlijk zuilen er in de Kamer
stemmen opgaan om reeds vroeger kennis
te nemen van die verdere plannen van
den Minister.
Voor een Minister is het niet zoo ge
makkelijk als voor kamergroepen om op
dergelijke vragen het stilzwijgen te be
waren.
In ieder geval ligt er voor de belas
tingplichten nog iets in het vet.
De vreugde, die in sommige kringen
heerschto over het op den achtergrond
raken van de tariefsherziening zal wel
eenigzins getemperd worden door het
uitzicht op de nieuwe belastingplannen.
Seniele aftakeling.
Zou men zich allengs ook bij den man
van het Ornament1) op zekere senielle
aftakening moeten voorbereiden?
luk zijner moeder voor oogen: hij verzocht
niet, dat de waard hem het te kort schen
ken zoude, slechts om uitstel bad hij en
beloofde hem binnen kort en zeker te
betalen. Een steen zou zich erbarmd heb
ben over den armen Josef, wien cle
schaamte en het verdriet de tranen uit de
oogen persten en zijn aangezicht deden
kleuren de waard kende geen mede
lijden.
Dat raakt mij allemaal niets; ik moet
mijn geld hebben, en dit in goede munt.
Als gij het mij van dezen middag niet
bezorgt, dan geef ik het bij de politie
aan en breng haar die valsche thalers.
Dan moogt gij zien, wat er van komt!
Bij deze woorden sloeg de waard met
de vuist op de tafel, alsof hij haar door
midden wilde slaan, en wierp toen, met
een blik vol van toorn en achterdocht
op Josef, de deur achter zich toe, en
liet hem ten prooi aan zijn hartzeer. Er
ontbraken Josef gelijk wij gezegd hebben,
nog twee guldens; doch vanwaar zou hij
zich die verschaffen? wie zou hem hier,
op een plaats, waar hij geheel vreemd
en onbekend was, willen leenen? Indien
hij ze niet op den bepaalden tijd den
waard ter hand stelde, dan was hij in ge
vaar, van door den ongevoeligen man
niet alleen van zijn goed beroofd, maar
zelfs bij de politie aangeklaagd te wor
den, en kon hij dan, wegens dat uitgeven
Niemand had er op gerekend, en ware
het zoo, ook ons zou het een teleurstel
ling zijn. Nog altoos kwam hij zoo lier en
dapper uit. En hij bleef een man uit één
stuk.
Alleen maar, zijn jongste brief doet
toch twijfel reizen.
Men verstaat hier iets van.
Mr. Van Houtens machtige productie
was zijn kieswet, en soms verborg hij
'tniet, hoe hij er vast op rekende, dat
deze kieswet haar schepper overleven
zou. Te meer dafir metterdaad het aan
tal kiezers steeds aanwies, en men aan
de bezwaren van deze wet nu allengs
gewende.
En toch, nu schijnt die wet te gaan.
De concentratie staat er vlak tegenover.
En evenzoo doen de socialisten. En zelfs
de tegenwoordige Kabinets-formateur
maakt zich op, om, nog al onverwijld,
het praalbed voor deze ten doode ge
doemde wet in gereedheid te brengen.
Men voelt hoe dit den auteur van deze
wet hard moet vallen. Te meer, daar
hij kwalijk ontkennen kan, dat hij tijdens,
de Stembusactie, zelf hielp om den dood
steek aan het kindeke zijner voorliefde
toe te brengen.
Toch zou 't niet meevallen indien zulks
den stoeren staatsman derwijs van de
wijs bracht, dat wat nu aan zijn pen ont
glipte, als maatstraf zou moeten gelden
van 'tgeen we voortaan uit zijn studie
kamer hebben te verwachten.
Zijn critiek op 't „Christ avant tout"
van'onze Koningin was, heiaas, beneden
zijn waardigheid, en zijn uitrekening dat
we onze Koloniën opperbest zonder vloot
van beduiuenis verweren konden, verried
een sluiting van de oogen voor den
spannenden nood, die over heel Oost-
Azië komt, zooals we het bij hem niet
voor mogelijk hadden geacht.
We gaven dan ook wat liefs, zoo we
dezen brief uit den anders zoo interres-
santen bundel konden uitscheuren.
Het zou zoo schoon zijn, zoo ook Van
Houten tot den einde van zijn politieke
worsteling de oude van Houten uit de
dagen zijner glorie bleef.
(„De Standaard".)
De oud-minister S. v. Houten heeft eens
het koningschap het „ornament" onzer staatsin
stelling genoemd. lied. N. Z. Crt.
De nieuwe Minister van Koloniën.
De heer van Geuns schrijft in het
„Soerabaische Handelsbladover den
nieuwen minister van Koloniën, inr. Th.
B. Pleyte
„Mr. Pleyte is te kwalificeeren als
der valsche thalers, in allerlei ongelegen
heid geraken, zelfs in de verdenking ko
men van in verstandhouding met valsche
munters te staan. Hoe zou hij dan zijn
lieve moeder nog te Laubenberg brengen?
Het diepste zielsleed folterde den armen
Josef; zijn hart dreigde van angst en ver
driet te hersten. Anders was hij gewoon,
in allen nood zijne moeder om raad te
vragen, en haar al zijn leed te klagen.
Ditmaal echter durfde hijl dit niet: reeds
hij de deur keerde hij weder om. Hij,
trouwens, had al het geld in bewaring;
zijn moeder, dat wist hij zeker, had geen
penning en kon hem alzoo niet uit den
nood helpen. En de treurige tijding van
het bedrog des schilders, van de hooge
rekening en de hardvochtigheid des
waards, moest haar op het diepste bedroe
ven en haar naar lichaam en ziel smart
en nadeel aandoen. Dit verdriet wilde hij
zijn moeder niet laten overkomen. In de
zen hoogen nood knielde hij in zijn ka
mertje neder en had met gevouwene han
den tot God, dat Ilij toch een middel
geliefde aan te wijzen, om den waard
tevreden te stellen, zijn goeden naam te
bewaren en zijn moeder naar Laubenberg
hij den dokter te brengen. Onwillekeurig
viel zijn oog op zijn Zondagschen jas,
dien hij den vorigen dag een Zondag
aangehad had, en heden, voor dat hij hem
in zijn ranseltje pakte, nog eerst goed wil-
gewone advocaat, wel practisch en goed
van den tongriem gesneden, maar zonder
gezag onder zijn confrères. Tevergeefs
zoekt men in de koloniale periodieken
naar verhandelingen uit zijn pen gevloeid
hij heeft zich beijverd in de advocatuur te
Semarang, met den aanhang van een
reeks commissarissen, een fortuin bijeen
te garen en zich de oppervlakkige kennis
van Indië te verwerven, welke het deel
is van dengene, die zich koloniale weten
schap heeft toegevoerd gezien door geen
andere kanalen dan door die van het
bedrijf en van socialen omgang.
De voornaamste verdiensten van mr.
Pleyte schijnen te zijn, dat hij behoort
tot de vrijzinnig-democratische partij
eneen homo novus is.
Wat de keuze nog minder gelukkig
maakt is de volstrekte afwezigheid van
parlementaire ervaring bij den gewezen
indischen advocaat.
Toen de heer Idenburg die overigens
aan koloniale zaken nauwgezette aan
dacht had geschonken voor de eerste
maal het departement op het plein betrok,
had hij een jaar in de Kamer gezeten
en deze korte termijn werd door sommi
gen nog een bezwaar geoordeeld. Wat
dan zeggen van een man als mr. Pleyte
die politiek „maagdelijk" is en nimmer
de Kamerlucht heeft geroken
Intusschen onderhoudt mr. Pleyte nog
zakelijke relaties met Indië. Gelukkig!
In De Bussy's Handboek vindt men hem
genoemd als commissaris van slechts 15
naamlooze vennootschappenAls zooda
nig toont hij een onrespectabele veelzij
digheid. mr. Pleyte zit in het bestuur
van de Cultuurmaatschappijen Ampel,
Assinan Klein Getas, Menta Toelakan
en Tjtloewak (alle ondernemingen in
Midden Java)van de Javasche Gas
maatschappij van de N.-I.Mij. tot voort
zetting der zaken Van der Linden en
Tevens en R. S. Stokvis en Zonen ltd.
en de Stoomwerktuigenfabriek voorheen
Harris en Co.; van de Oost-Borneo Mij.;
van Schön en Go's. Boschproducten Mij.
van de Eerste Manilla sigarenfabriek
voorheen Claser en Co.van de Mij. tot
explotatie van Meelfabrieken de Oen-
garangvan het dagblad „De Locomo
tief' en van Haudelsmij. Go Boen Tjhan.
Of het geïnteresseerd zijn in vele kolo
niale ondernemingen een aanbeveling is
voor een minister van Koloniën, is een
vraag die geen antwoord behoeft
De slotsom kan geen andere zijn dan
dat men moeilijk een onsympathieker
keuze had kunnen doen. Een gedeelte
verklaring ligt in het feit, dat een extra
parlementair kabinet moest worden ge
vormd en dus buiten den kring der kolo
niale polijtici moest worden gezocht."
de afborstelen.
Nu viel hem de gedachte in zijn jas
te verkoopen; hij was nog zoo goed als
nieuw en van goed laken, ongetwijfeld
kreeg hij daar zooveel voor, als hij noo-
dig had, om den waard te bevredigen,
en dit was, op dit oogenblik het drin
gendste noodzakelijk; met Gods zegen
hoopte hij er nog meer voor te krijgen,
misschien wel zooveel, dat hij zijne moe
der daarmede te Laubenberg kon brengen.
Want naar Laubenberg, naar den dok
ter, dat stond vast, daar moest zijn moe
der naar toe, al zou hij zijn laatste hemd
verkoopen, zijn brood daarheen bedelen
moeten! Hij nam dan zijn jas en ging
naar de markt; daar had hij een uitdra
gerswinkel gezien. Hier trof hij oen reeds
bejaarde vrouw aan, van een goedaardig
voorkomen en vriendelijk in hare ma
nieren. Dit was de weduwe Hillmayr, de
eigenares van den winkel, en in geheel
het stadje hekend en geacht wegens hare
weldadigheid en goedheid voor de nood
lijdenden.
Josef verzocht haar op het dringendste
den jas van hem te koopen met de
woorden: Om Gods wil, koop toch den
jasl Neem er uwe verdiensten van, die
u toekomen, maar laat er toch voor mij
ook wat overschieten. Ik zou denken, dat
ik hem u kan geven en gij hem van mij
kunt overnemen voor vier guldens. Jk
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 7 Oct.
Meest matige Oostelijke tot Zuidelijken
wind. Zwaarbewolkte lucht, later waarschijn
lijk weer regen. Zelfde temperatuur.
BBLCtlK
De Schoolwet. Het verbond der
Katholieke kringen en vereenigingen van
het land, aldus schrijft het Brusselsche
„N. v. d. D.", heeft besloten, in al de
gemeenten een vertoogschrift in omloop
te brengen, ten voordeele van de nieuwe
schoolwet, waarvan de bespreking bin
nen tien dagen in de kamer zal aan
vangen.
Het is met honderdduizenden hand-
teekeningen, dat de Katholieke huis
vaders hun eisch moeten doen gelden
de vrijheid in de keus eener school voor
hnn kinderen.
Het Katholieke België moet krachtig
zijn stem laten hooren, het geldt de be
scherming van de vrijheid van geweten
en van de vrijheid van onderwijs door
de grondwet gewaarborgd.
llTSCIIIiASD.
Koningin Augusta Victoria,
de gemalin van Dom Manuel van Portu
gal, is aan de betere hand. Vrijdag was
zij sedert vier dagen vrij van koorts.
De ontsteking van het rechter nierbek
ken was aanmerkelijk verminderd, en de
daardoor veroorzaakte pijnen hielden
geheel op. Indien, zoo luidde het bulle
tin, het herstel op dezelfde wijze voort
gaat, zal de patiënte met haar gemaal
de reeds vroeger voorgenomen reis naar
Sigmaringen en naar Engeland kunnen
maken.
Spionnage. Voor het rijksgerechts
hof te Leipzig zullen 24 October en 10
November weer twee spionnageproces-
sen behandeld worden. In het eerste
proces zijn betrokken de waard Kreuzner,
de slotenmakers DriDgenberg en Schil
fers, en de onderwijzer de Sacy uit
Essen, wegens verraad van militaire ge
heimen, diefstal en heling. In het tweede
zijn de aangeklaagden Punt Biesalski
en de schrijnwerker Karei Biesalski uit
Longury wegens dezelfde misdrijven.
heb dat geld dringend noodig.
Vrouw Hillmayr gevoelde medelijden
met den armen jongeling, in wiens gelaats
trekken zoo duidelijk de angst en be
zorgdheid te lezen stonden; zonder eenig
afdingen telde zij hem het gevraagde voor
in zwanzigers, en deed er bovendien on
onopgemerkt nog een zwanziger bij, en
was zeer verlangend een gesprek met hem
aan te knoopen. Maar Josef, wien de
waard en zijn moeder het hoofd vol en
het hart vurig maakten, gunde zich daar
geen tijd voor; maar bepaalde zich in
zijn haast bij het enkele woordGod loone
het ustak het geld in den zak en liep,
wat hij kon, naar de herberg. Inmiddels
riep hem in zijn binnenste een stem toe:
Ziet gij nu niet? Heeft God niet wederom
geholpen? Gij kunt nu den waard beta
len, uw goeden naam behouden en do
reis naar Laubenberg aanvaarden. Ja,
moeder heeft gelijk; degenen, die God
beminnen, die op Hem betrouwen, moet
alles ten beste gedijen. Wie weet, of ook
de valsche thalers u nog niet van groo-
ter nut zullen zijn dan de echte? Dit is
zeker, God zal u niet verlaten en u en
uwe moeder wel naar Laubenberg bren
gen.
(Wordt vervolgd.)
