Roes.
wrmeel
ourdes.
NGCN
I)ERS.
werken.
No. 90.
Negende Jaargang.
uierdag 7 Aug.
1913.
te V/emeldinge
IWIT en VET.
Cz., Goes.
ilburg, tegenover
:k.)
W. Den Haag.
iRSKNECHT
bare Lagere School
9VEZAND
O f D
Zaterdag ^Augustus 1913.
Verschijnt eiken MAANDAG-, MM- tn ffllDHUM.
Bit imrbeMiiitSMailzMeii.
EERSTE BLAD.
KONINGIN EMMA.
Lang leve Koningin Emma!
Achter de schermen.
BUITENLAND.
De oorlog op den Balkan.
Welk weder zullen wij hebben
te Middelburg
I). Kinderen der
|i]. Na de pauze:
trek der Recruten.
[Gravenstraat en M.
karden. Prijzen f20.
L—f15.en f 10.
paard. Prijzen f15.
lijzen zijn Kunstvoor-
flO.— en f7.50.—.
verbonden voor den
ten prijswinner.
opige prijzen f 15.
Sen zullen voor prijzen
verbonden, voor het
zicli schriftelijk of
llelburg.
fhaussees te VJi.ssingen
e. k.
min. n.m. van den
Izal dezerzijds worden
pnd met de deelname,
HET COMITÉ.
We meld in ge bij
lelend,
Co. - GOES.
ff
IKEN.
meelschep gegeven.
MEELHANDEL.
AM
ling terstond een
Liderij Wed. RIJK, Goes.
een
sn 1 November a.s-
igens de wet, benevens
tuin.
omvat de vakken (a - k).
zenden aan den Burge-
Augustus a.s.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht pp Maandag en W.oensdag vóór
half drie en .Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratis: Ganzepoortstraat C 209, GOES
ReclamebericKten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale grijs,
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct,
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2. X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
150
gulden' bij J
verlies van een
hand, voet
of oog;
I A A gulden bij 0^ gulden bij gfe f"
■lil verlies verlies van M
vaneen [11 I een I
\0 duim\0 \0 wijsvinger. mF
gulden bjj
verlies van
eiken anderen
vinger.
Be uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Heden (Zaterdag.) viert Hare
Majesteit, Koningin Adelaide,
Emma, Wilhelmina, Theresia van
Waideck-Pyrmont haar 55en ver-
jaardag.
Steeds brengt deze dag den wel-
geaarden Nederlander in herinne
ring, wat deze Vorstinne èn als i
Regentesse des Koninkrijks èn
als moeder onzer geërbiedigde
Koninginne heeft gedaan voor
land en volk.
Die gedachte stemt hem tot
dankbaarheid.
En waar hij ziet, dat de Koningin-
Moeder belang blijft stellen in alles i
wat aan de natie ter harte gaat
en lief en leed met het Neder-
landsche volk, in alle opzichten
ook haar volk, deelt, daar lossen
zich op een dag als dezen zijne
gevoelens zich op in den sympa
thieken kreet, waarmede wij en al
onze lezers voorzeker van harte
instemmen.
De Sociaal-democratie poseert gaarne
als de partij der oprechtheid. Bij haar
geen kapitalistische bemanteliugsirucjes,
geen bourgeoisie-manieren van het achter
de mouw hebben. „Recht door zee" is
haar leus. Wat zij uitvoert, kan het
licht zien, wat ze behandelt doet ze in
het openbaar.
Bij haar is de vrijheid van beweging
zonder tirannie van boven af. Zij heeft
niets te verheimelijken, niets te verbergen.
Haar oproep„Proletariërs van alle landen
vereenigt U" is tevens een uitnoodiging
aan den arbeider om in haar schoot te
herademen van den druk en de verne
dering, hem door een kapitalistische
maatschappij aangedaan. En schoon als
de rozenvmgerige dageraad houdt zij
hem haar toekomststaat voor oogen.
Zoo schijnt de Sociaal-democratie naar
buiten aanlokkelijk en fraai, als het bont
beschilderde tooneel, dat in 's kunstlichts-
bedriegelijken schijn gehuld, den toeschou
wer de heerlijkste landschappen voor
oogen toovert.
Maar achter de schermen!
Daar was tot voor korten tijd in de
Belgische socialistische partij een zekere
Simoens, die als „bewust proletariër",
niet als meelooper, de socialistische prin-
cipen aanhing en de socialistische leer
stellingen vlijtig zocht in praktijk te
brengen.
Hij las trouw „Vooruit", Voiksgerecht"
en andere roode persproducten en zwoer
bij de uitspraken der soeialistische groot
mandarijnen als een christen bij het
evangelie. Zijn geestdrift van jeugdig
socialistisch strijder verlokte hem zelfs
tot het dichten van strijd- en propaganda
liederen, terwijl hij onder de voorsten was,
waar het gold te bulderen tegen de pries
ters, de clericalen, de kapitalisten enz.
Geen wonder dat hij „iemand werd"
in de partij. Vlij spuedig was hij tot
stakingspropagandist benoemd en stond
toen midden in de beweging.
En toen kwam hij, wien ondanks alles
een gezond verstand en een zeker inge
boren gevoel van rechtschapenheid was
bijgebleven, tot de ontdekking dat liet
spreekwoord: iedere medalje heeft haar
keerzijde, ook op z ij n partij en maar
al te zeer van toepassing was.
Ilij zagja, wat zag hij al niet
Hoe de ongelukkige verdwaalden, die
zich bij „de partij" hadden aangesloten
leerden dynamiet te maken en zich met
premierevolvers wapenden uit de bureaux
van „Le Peuple" (het Belgische roode
Hoe door dwang en schrikaanjaging
de sukkelaars werden uitgehongerd
door stakingen, die hoegenaamd geen
redenen van bestaan hadden, terwijl
de „gros bonnets", de groote mijn-
heeren der partij in hun landhuizen of
op de badplaats het leven leidden van
den welgezeten, weldoorvoeden kapitalist
zonder zich om den nood der stakers
te bekommeren.
Hoe de leiders hun tamme volgelingen
onder de kogels der burgerwachten en
gendarmen brachten, terwijl zij zelf zich
in gesloten broodkarren over de Holland
sche grens lieten voeren.
Hoe de „arme kindertjes met bleeke
gezichtjes" werden in den kost gedaan
bij partijgenooten van andere steden en
gemeenten, van waar later meisjes van
1516 jaar bij hare ouders terugkeerden
in een toestand, die ze reeds vroetijdig
maakten tot kinderen der schande.
Hoe zij bij liet stichten van vohenziukls
en coöperatieven de winstgevende postjes
onder elkander verdeelden.
Hoe de middenraad van zekere groepen
in de vergaderingen soms vuistvechtend
onder de tafel of op de donkere achter
plaatsen over den vloer rolden.
Hoe anderen vrouw en zes kinderen
in den steek lieten om met een meisje
van 18 jaar naar Frankrijk te vluchten.
Hoe maar genoeg. Wie meer wil
weten van de „interieurs" der socialisti
sche partij, raadplege het boekje, waarin
Simoens zijn uittrede uit „de partij" en
de redenen voor die uittrede uitvoerig
beschrijft.
Zoo verhaalt hij nog, hoe in socialisti
sche lokalen op feesten en bijeenkomsten
waar werklieden op zalvenden toon ge
waarschuwd werden voor de „krochten
hunner tegenstrevers" aanstuotelijke ta-
l'ereelen zich ontrolden onder de oogen
van mindeijarige kinderen.
Hij vertelt hoe de meeste jongens
van zijnen ouderdom, die hij leerde ken
nen tegenwoordig uit de socialistische
beweging verdwenen zijnkinderen van
kleine burgers, bezield met de eerlijkste
inzichten, die zich lieten meeslepen, en
waaronder een in gezelschap bevonden
werd van den Rus Hartenstein, die te
Gent twee politieagenten als honden neer
schoot dezelfde die later als lid van de
bende Bonnot tot 5 jaar dwangarbeid
werd veroordeeld.
Arme jongen 1 roept hij uitik zie
hem nog voor mij staan
Tusschen al dat treurige, walgende
is ook nog plaats voor het kluchtige,
namelijk waar hij verhaalt hij bij eene
verkiezing de gekozene gefeest en ge
vierd werd en waar de socialistische
vrouwenafdeeling zooveel koftiepartijjes
had gevierd, dat zij, bij de serenade geen
geld meer hadden om voor den held
van het feest een bouquet te koopen.
De „held" wist er echter" raad op.
Hij gaf haar een van de talrijke bloem
tuilen die hij reeds thuis had gekregen,
in leen om er mee te paradeerenen
voegde hij er bij als ik in mijn
redevoering zeg, dat ik niet meer voort
kan van aandoening, moet ge mij vast
nemen en omhoog steken.
En bij de betooging zeide hij met
tranen in de stem:
„'t Pakt mij aan mijn harte, als ik
zie hoe die arme slavinnen het brood
uit haren mond sparen, om mij zoo
veel eer te bewijzen. Oprecht, ik dank
u hartelijk, en ik beloof u dat gij ook
op mij moogt rekenen
En hij haalde een zakdoek te voor
schijn en veegde de oogen af.
In de voorrede wijst de schrijver erop,
hoe in die roode kringen stelselmatig alles
wordt neergetrapt, alles wat van andere
zijde geschiedt om het lot des volks te
verbeteren.
En hij begroet aldus de katholieke
organisaties
Ik groet de Christene werklieden,
die reeds zooveel blijken van moed
en van standvastigheid hebben ge
geven en die vervolging wisten en
nog zullen weten te lijden om de
rechtvaardigheid.
Ik groet hunne leiders, raadgevers
en beschermers, die met zulk een
grenzelooze liefde, trots ondank, smaad
en hoon, zich toewijden aan het lot
dér minder bedeelden en der onterfden.
Ik groet het ontluikend intellectueel
Vlaamscü leven, dat overal opschiet
en welig bloeit, ais een zegen voor
heel ons volk.
Ik groet dit opborrelend verlangen
om van ons volk weer een groot, een
schoon en sterk volk te makendit
verlangen dat tlians overal ritselt en
roert en zindert en de harten van dui
zenden doet sneller slaan.
Hij heeft thans ontdekt, wie al de
eeuwen door de ware, en oprechte vrien
den des volks zijn geweest, n.l. liet Chris
tendom, de Katholieke Kerk.
Moge met Simoens aan duizenden
andere misleide arbeiders de oogen open
gaan en zij zich voor altijd afwenden van
een partij, die als de groote bedriegster
van den modernen tijet tiaar volgelingen
als met blindheid slaat en hen voortdrijft
naar hun tijdelijk en eeuwig ongeluk.
Gedrukt bij Goebaert en Zonen te Ronse.
„Het Handelabl. v. Antw.1" nam ergeheele stuk
keu van over, welke „Het Cemtrum'1 in zijn
buitenlandsch overzicht (nummer van 18 Juli
j.l.) verwerkte.
W a p en stilst an d.
De vijandelijkheden lusschen de
oorlogvoerende volken zijn voor 5 da
gen geschorst. Dit bericht heeft in
politieke kringen een goeden indruk
gemaakt. Inmiddels blijft de confe
rentie te Boekarest haar werkzaamhe
den voortzetten. Gisteren waren de
Bulgaarsche afgevaardigden van plan
de demobilisatie van het Bulgaarsche
leger voor te stellen.
IntochI de 1* Turken in Adri-
anopcl.
De correspondent der „Tagl. Rund
schau' te Adrianopel, meldt over den
intocht der Turken in de stad het
volgende
Den 22sten Juli, 's morgeus om tien
uur, zijn Enver en Ibrahim Bey, aait
het hoofd van een brigade cavalerie
onder de geestdriftige toejuichingen
der bevolking Adrianopel binnenge
trokken. Kort l e voren hadden de Tur
ken, voor de forten bij het station
Karagatsj een onbelangrijk gevecht
met de Bulgaren geleverd, welke zich
eciiler stiel in de richting van Musla-
pha Pacha terugtrokken, zonder dooi
de Turken achtervolgd te worden.
Den volgenden dag rukte ook de in
fanterie, bestaande uit vliegende co
lonnes, die de achterhoede der ca
valerie .vormden, de stad binnen.
Vóór de Bulgaren de stad verlieten,
hadden zij idle munitiedepots, de re-
geeringskonak en de militaire clubs
in de lucht doen vliegen.
De Mohammedaanscüe moskee van
sultan Selim II, die zich in de na
bijheid van het eveneens vermelde
hoofdkwartier bevond, bleef als door
een toeval behouden. Zeer te verwon-
deren is het, dat de Bulgaren dit zoo
geliefde heiligdom der Turken niet
in de lucht hebben doen vliegen. Mis
schien hebben zij gehoopt, dal het
verblijf der Turken in Adrianopel
slechts van korten duur zou zijn, en
daarom op hooger bevel uit Sofia al
dus gehandeld.
Inlusschen hadden de Bulgaren
deze moskee reeds lot een groote keu
ken ingericht; de Turken echter ver
wijderden, zoodra zij in de stad wa
ren, al het onheilige uit het het hei
ligdom, en hielden er een plechtigen
dankdienst in voor de bevrijding dei-
stad uit de macht der Bulgaren. Toen
Enver en Ibrahim Bey, de moskee
binnentraden, kende de jubel der be
volking geen grenzen meer.
Enver Bey is wederom de held van
den dag; hij heelt de leugels der re
geering, die hem na den moord op
Nazint Pacha ontvallen waren, we
der in handen, want hij heeft het
volk en het leger achter zich. De
Turkse he regeering, en de Turksche
opperbevelhebber moeten zich naai
zij n wenschen voegen.
(„Msbode")
BKLtilE.
Water hoos e n Wier v el s lor 111
in de Ardennen. Zondagmiddag is
de vallei van Harzé tot Aywaille door
een wervelstorm en eene waterhoos
geteisterd geworden, zooals men er
nog nooit een gezien heeft, zegt de
„Viaamsche Gazel".
Rond den middag begon het op de
hoogvlakten te regenen, doch in den
namiddag brak een geweldig onweer
los. Het geleek wel een tweede zond
vloed.
Met vreeselijk geweld rolden de wa
teren van de bergen en op enkele
oogenblikken kon de kleine rivier de
Ilarzé het water piet meer slikken,
üverstroomingeu hadden overal plaats
en de vuile wateren drongen LoL op
anderhalven meter hoogte in de hui
zen, alles op hun doortocht verwoes
tend.
In gansch de vallei vluchtten de
bewoners op de .verdieping hunner
huizen en zagen pp straat, door een
geweldigen stroom, boomstammen,
meubelen, landhouwgerief, karren,
runderen, zwijnen, voorbij meevoe
ren. Aan redding was niet te den
ken, want wie zich in den storm
vloed waagde, werd mecgerukt. De
kleine rivier Harzé loopt te Aywaille
onder den grond, om buiten het dorp
in de Ambiève uit te komen. De wa
teren hebben de wanden van den tun
nel doen barsten en de zijmuren in
gebeukt. Het gewelf is ingestort, alles
meerukkend. De gapende opening is
200 Meter lang.
De waterhoos woedde gedurende
ruim een half uur en het bezat zulke
kracht, dal de kasseisteeuen op straat
werden uitgerukt en .meegesleurd, om
op een hoop te worden geworpen in
een hoek op de Groote Markt.
De gaanpaden zijn in de hoofdstraat
verdwenen en zelfs de spoorbaan is
opgelicht en verplaatst.
Muren zijn ingestooten en zelfs
werd in een loods een locomotief door
het water meegesleurd.
De schade, door de bewoners deï
st reek geleden, is onberekenbaar.
De zagerij Rischon is gedeeltelijk
vernieldal liet hout spoelde weg en
een zware wagen werd op de stoom
machine geslingerd. Een twintigtal
sleenen en houten bruggen zijn in
gestort.
Een auto, die naar Luik reed, kon
liet tegen het geweld van 't water niet
uithouden en werd met zijne vier in
zittenden in eene gracht geslingerd,
waar het voertuig onder de modder
bijna verdween.
Kortom, het is een echte ramp, die
dit gedeelte van het land treft en
zware gevolgen zal hebben voor de
ongelukkige bevolking.
Verwachting tot den avond van 2 Aug.
Zwakke tot matigen, noordoostelijke tot
noordelijken wind. Meest lichtbewolkt. Droog
weer. Zelfde temperatuur.
DlimOULAKI).
M g r. Dr. Lende r. Het oudste lid
van den Duitschen Rijksdag, Mgr. Dr.
Franz Xaver Lender, is Dinsdag
den dag dat hij zijn 60-jarig priester-
jubilé vierde te Sasbach overleden.
Op den 60sten Ivatholieken-dag, die
te Metz, de hoofdstad van Elzas-Lo-
tharingen, zal worden gehouden, zal
in .verschillende sectie-vergaderingen
in hel Eransch het woord worden
gevoerd. De pangermanistische bla
den zijn over dezen verstandigen
maatregel de Katholiekendag zal
door duizenden Franschsprekende
Lolharingers worden bezocht na
tuurlijk hevig verholgen.
(Msbode.)
A M li III K A
Trein ontspoord.
OTTAWA, 31 Juli (R.O.). Een goe
derentrein der Grand Trunk ont
spoorde hedenmorgen bij het Algon-
quin-park te Ontario, en reed tus
schen een kudde vee, die de spoor
baan overtrok. Vijf personen kwamen
om het leven.
BRAZILIË.
Het Kruisbeeld in de Ge
rechtszalen. In Brazilië begint
men het Kruisbeeld weer in de ge
rechtszalen te plaatsen. Na de wet
op de scheiding v,an Kerk en Staat
had men dit teeken des Christendoms
uit de gerechtszalen verwijderd;
doch de bevolking was van meening,
dat dc scheiding van Kerk en Staat
niet hetzelfde beteekent als de schei
ding van het volk van het christen
dom. De groote stad Sao P:aolo, heeft
het goede voorbeeld gegeven, Bahia
volgüe spoedig, en de jongste berich
ten melden nu, dal ook in Petropolis
en Bello-Horizonte hel Kruisbeeld op
plechtige wijze hersteld is. Dé aarts
bisschop, de provinciale gouverneur
en verscheidene ambtenaren woonden
de plechtigheid bij. Om de beteekenis
van den dag nog beter te doen uit
komen, werden verschillende gevan
genen begenadigd. (Msbode.)
ZIHU'AI-BIKA.
De staking in Zuid-Afri.ka.
liet begint er aan den Rand be
denkelijk uil le zien!
De werkloosheid neemt schrikba
rend toe. Volgens de „Daily Mail" zijn
de regeering en de mijneigenaars
voornemens alle inlandsche mijnwer
kers, ten gelate van 200.000, naar huis
le zenden, indien de staking uitbreekt.
De mijnen zullen geheel slop worden
gezet.
De meerderheid der mijnwerkers
zal zeker den arbeid neerleggen als
hel Verbond van Vakvereenigingeu
hel sein daartoe geeft. Ook van het
spoorwegpersoneel in Transvaal ver
wacht men dit, en naai- alle waar
schijnlijkheid zal dat in de Kaap en
NalaL aan hel werk blijven.
De mijnwerkers eischen: een betere
inrichting van den gezondheidsdienst;
een werkdag van acht uur; hooger
loon; geen Zondagsarbeidafschaf
fing van den contractarbeid yan in-
