)BB,, 1500.- en 1100,.
No 79.
Dinsdag 8 Juli 1913.
Negende Jaargang.
J.
IJ.
IW.
tma
II III van een 111 I een Mm\
f EUÜLLETOK,
Van kwaad tot erger.
BUITENLAND.
(affr. lid.)
rpotheekbank
blok aan Uw been
i Klooster
9 Sancta paulo
De oorlog op den Balkan
lïnswekkende bestanddeelen, die
Jiit het levende plantenrijk. Ik
de Sanguinose toegepast in zeer
Inde gevallen en kan niet anders
T>ortrefïelijke uitwerking roemen.
I ze voorgeschreven voor klier-
liinderen (een theelepel Sangui-
leen tlieelepel suikerwater) aan
pn (tweemaal daags een eet-
J zenuwzwakken, bij herstellen
de influenza of na een typhoïde
Ie grondig en had geen schade-
lrerkingen".
leenen den lezers van dit blad
[len dienst te doen met boven-
jiededeelingen uit de belangrijke
van Dr. POL DEMANDE.
nguinose is verkrijgbaar bij de
Lpothekers en goede Drogisten.
PAM Co. Den Haag.
ligingen hebben voor de
bteraad te Goes, candidaat
Ie op waardige wijze zullen
De C.-Hist. Kiesver.
Icovoorz. J. PLAZIER, voorz.
A. L. v. MELLE, Sec-
ISTEHDAM,
ÏNIPEG.
iDIJK's BANK te Goes.
ooter twijfelaars dan asthma-
Is zooveel middelen tevergeefs
ïen als het ware bewegen kan
probeeren. Asthmalijder-', wij
iels U geholpen heeft, maar
or de duizenden attesten van
welke wij dagelijks afkondigen
net de ABDIJSIROOP, Kloos-
ke U moet, kan en zal genezen.
nse van Wassenhove te Hoog-
iIré (N.-B.) verklaarde ons het
leden had ik eene verkoudheid
ert dien was ik asthmalijder
i ik zeer kortademig, ik moest
het dan zóó benauwd, als een
r hebben kan. Mijn keel was
■oefd en daarbij was het mij
fluimen op te geven, welke
zaten. Werken kon ik haast
evenmin. Wat ik ook aan-
nij, totdat ik overging tot het
isiroop. Reeds dadelijk gaf de
wamen gemakkelijk los, het
n bleven langzamerhand weg,
chen Abdijsiroop gebruikt te
0», kink- en slijmhoest, pleuris,
ndoenlnjen.
550 gram f2.en van 1000
Idteekening van den Generaal-
este apothekers.
M ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht ,op Maandag en Woensdag vóór
half drie en .Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
ReclamebericKten 25 Ct. p. T. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels yoor 25 Ct. k Contant,
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de I 4% gulden bij verlies van beide I P* gulden bij I gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de (I I 11 I handen, voeten of oogen. (fl I I verlies van een jl I 11 I verlies
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I 11 11 I Voorts bij ongeneeselijke I Z I I I hand, voet 11 11 van een
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor; verstandsverbijstering; I of oog; duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I A gulden bij A #j| gulden bij P*
verlies I verlies van M
\0 duimwijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
V Goesche Vrijzinnigheid op zijn smalst.
Hel woord „vrijzinnig" duidt, zoo
men alleen op den klank afgaat, iets
breeds, iets royaals, iels flinks aan.
„Vrijzinnige" actie behoort dus die
zelfde kwaliteiten, als iets haar ge
heel eigen te vertoonen.
Eilacie, 't is hier ook al weer mee
als met alles; namaak, surrogaat, geen
echte waai-.
De propagandisten der reclitsche
partijen te Gods waren van zins om
op verschillende perceelen, waarvoor
de eigenaars permissie hadden ver
leend, en op de stadsaanplakborden,
waarvoor was betaald, aanplakbiljet
ten tehechten met de namen der
reclitsche candidaten voor den ge-
gemeenteraad. Maar dat mocht niet!
Wat dachten die rechlschen wel! Al
leen liberalen zijn baas op straat, op
het stadhuis, in de provincie, in de
Kamer, de rest der bevolking kan
„zahlen und Maul halten", wat in
goed Ilollandsch wil zeggen: belas
ting betalen en zwijgen.
Eiuks trok in den nacht van Zater
dag op Zondag een vrijzinnige cohorte
door de straten van Goes om de op
geplakte biljetten te verminken. Een
heldenstuk, waardig in de annalen
der Goesche vrijzinnige verkiezings-
aclie met gulden letteren te worden
geboekstaafd
Doch de rechtsche propagandisten
lieten niet af. Zij hadden een paar
m .deren van de vernielingscohorte
o[ heolerdaad betrapt en aan de po
litie gesignaleerd en trokken Zondag
nacht er weer op uit met nieuwen
voorraad biljetten men kent in Goes
zijn Pappenheimers en had er met
V drukken op gerekend om die op
dezelfde perceelen, waarvoor uitdruk
kelijk verlof was hekomen, op te
plakken.
En ziet, toen geschiedde het nooit
gehoorde liberale heldenstuk, waarbij
de wapenfeiten van een Leonidas, een
Roelandt, een De Ruyter, een Napo
léon „e tutti quanti" in hel niet ver
zinken: op de ladder die de recht
sche propagandisten voor hun werk
hadden gereed gezet, had de hoofd
man van de vrijzinnige vernielings
bende plaats genomen, geflankeerd
door een paar zijner onderhoorigen,
beslist weigerend om op te staan en
den ladder af te geven. In zijn ver
beelding zag zeker deze Don Qui-
chotte de ladder voor een Malakof-
loren aan en zichzelven voor een
maarschalk Mac-Mffhon, de onster
felijke woorden prevelend„j'y suis,
.j'y reste", „ik ben er en ik blijf er"'.
Het duurde althans geruimen tijd voor
men hem aan zijn verstand kon bren
gen, dat hij over de ladder niets te
33)
Mina glimlachte, alle hulde, ook van
de slechtste personen, was haar aange
naam.
En Louise? vraagde Pieter.
Louise, antwoordde Geersen, na zich
eenigo oogenblikken bedacht te hebben,
ik belast mij met haar; zij zal van de
hoeve weggezonden worden.
Zij is het reeds, zeide Maria.
Gij moet haar nemen om u te hel
pen, merkte Mina op.
Zij is praatachtig.
Zeg maar dat er haar leven van
afhangt, en zij zal zwijgen, want zij1 is
hang.
Er heerschte een oogenblik stilte. Mina
scheen vergeten te hebben, dat zich nog
iemand in hare nabijheid bevond. Pieter,
door een pijnlijk denkbeeld gekweld, had
haar te vergeefs reeds twee of driemalen
aangesproken. Hij wendde zich nu tot
GeeTsen en zeidei
zeggen en ruim baan te maken had.
Eerst toen de politie hem de keus
liet tusschen opmarchceren of „den
bak in" droop de vrijzinnige hopman
met zijn luitenants af.
Ziedaar-, lezer, het jongste helden
feit der Goesche Vrijzinnigheid.
Toch moet men den „held" van
't sLuk niet t'c hard vallen, 't Is be
grijpelijk voor iemand, die zoo pas
van de ladder der parlementaire
waardigheid door de kiezers van Fra-
neker was afgesmeten, dat het ge
zicht van dit nuttig instrument wee
moedige herinneringen bij hem op
wekte en hij op de sporten van een
hcusche ladder althans de genoeg
doening wilde smaken, welke men
hein op die andere, leidende naar de
groene fauteuils der Tweede Kamer,
niet had gegund.
Verkiezingsvuii.
Goes deed bij deze gemeenteraads
verkiezing de groote steden na: auto's,
aanplakbiljetten en.verkiezingsvuii.
Voor het laatste zorgden de libera
len. In den nacht van Zondag op
Maandag verspreidden zij tegen het
aftredend raadslid den heer De
Paauw een strooibiljet, waarvoor liet
woord „schunnig" nog te zacht is.
Doch het venijn schuilt vooral in de
onderteekening „Vele rechtsche
protestantsche kiezers". Als
men nu weet, dat dit pamflet TEGE
LIJK MET een circulaire, ondertee
kend door „het Vrijzinnig Ver-
kiezingscomité" door den stads-
reporter der „Goesche Courant" en
eenige andere vrijzinnige kornuiten
hij de inwoners onder de deur werd
geduwd, begrijpt men waai- het vieze
biljetje der zoogenaamde „vele recht
sche protestantsche kiezers" is uitge
broed.
Een hartgrondig „bah!" over zulk
min gedoe is het eenige wat een fat
soenlijk mensch hierop zeggen kau.
Van Dalsum en Gedeputeerde Staten.
Dat iemand, door eigenwaan ver
blind, goeden raad in den wind slaat
en voortholt op den weg van eigen
gerechtigheid en trots, is begrijpelijk
voor wie de macht kent van den
hartstocht en de zwakheid van den
mensch.
Dat zoo iemand, blind en doof voor
herhaalde waarschuwing, ten slotte
opslaat tegen het wettig over hem ge
stelde gezag en zich aandient als een
onmiddellijk van Godswege beïnvloed
geïnspireerd persoon, ook dat behoeft
niet te verwonderen voor wie de Ge
schiedenis kent, die ons menige
De zaak van Marcus staat slecht.
jDat ligt er aan.
Hij heeft bekend.
Neen.
Gij hebt echtei' gehoord wat de grif
fier zeide, Marcus heeft geroepen: Ik heb
alles gedaan
Ja, zeide Mina, als uit een droom
ontwakend, hij heel't zulks gezegd; maar
hij heeft het gezegd omdat men mij be
schuldigde, en daarna heeft hij niets meer
gezegd. Hij kan alles loochenen en hij
zal liet doen.
De rechters zullen hem vrijspreken,
dat geloof ik zeker, sprak Geersen.
En dan? vraagde Pieter.
Dwaas! zie uwe zuster aan, ant
woordde Geersen.
Pieter zag zijne zuster aan. Zij was
opgestaan, zag stout in het rond en zeide
als hij vrij gesproken is, wordt ik zijne
vrouw.
Geersen, een dief, ©en roover, een
moordenaar, vernederde zich voor dio
vrouw, die hem in sluwheid overtrof;
somtjjds was hij bang voor haar.
Welk eene vrouw! mompelde hij
weder.
Pieter begreep voor het eerst van zijn
leven, wat Mina waard was. en hij erkende
liet.
dwaalster van dat soort aanwijst en
er de les bijgeeft, belichaamd in het
spreekwoord: „een wak op 'tstrand
een baken in zee".
Maar dat zoo iemand liet koelen van
persoonlijke wraak, het in bond tre
den met politieke tegenstanders om
persoonlijke vijanden uit posten te
wippen, door dezen met eere bekleed,
durft te noemen „oen daad Gods",
zie dat doet denken aan die vreese-
lijke sententie, welke hel dwalen men-
schelijk, maar. het volharden, d.wz.
het svillens en wetens voortgaan in
de dwaling d u i v e 1 s c h noemt.
liet pleit niet voor de fijngevoelig
heid, den „candeur d'ame" van de
„Middelburgsche Courant", dat zij aan
die uitdrukking van den redacteur
van „De Volkswil" een lioofdatikel
wijdt. Of deuk zij werkelijk, dat de
hulp, die notaris Van Dalsum den li
beralen Slatenleden verleende, de vrij
zinnigheid tot eere verstrekt?
Verkeerde conclusie.
De socialisten te Goes hebben in
een verkiezingsbrochure de zorgeloos
heid der Goesche liberalen voor het
onderwijs, de openbare gezondheid en
het woningvraagstuk scherp en naar
juistheid geteebend en de liberale
„liefde voor den werkman", die 25
jaar te laat komt, naar verdienste
op de kaak gesteld.
Doch de conclusie der redeneering
„Sluit U aan bij de afdeeling Goes
der S. D. A. P." deugt niet.
Want men behoeft geen socialist te
worden om krachtdadig te werken
aan de opheffing van misstanden in
de maatschappij.
Althans wij, Katholieken, weten,
dat de beste sociale arbeid juist die
is, welke, vrij van socialistischen
dwang, vrij van socialistische hersen
schimmen over een onbereikbaren
toekomststaat, zich richt op een po
sitief werken aan het stoffel ij k en
zedelijk heil van den werkmans
stand.
Niemand onzer, die niet ruiterlijk
er voor uit komt, dat tengevolge van
de z.g. liberale vrijheidstheorie en het
laat-maar-waaien-systeem een schan
delijke uitbuiting van den werkman
heeft plaats gegrepen, die duizenden
arbeiders in een toestand bracht,
welke zooals niemand minder dan
Leo XIII het uitdrukt, „maar weinig
van die der slaven verschilt".
De heillooze gevolgen van die uit
buiting weg te nemen, de rechtvaar
digheid haar plaats te hergeven bij
de regeling van den arbeid en den
werkman ook op stoffelijk gebied een
zoo goed mogelijk bestaan te waar-
Komaan, mij ia alles goed, sprak
hijvooruit, ik volg u.
Wij zuilen morgen in het wagentje
vertrekken; laat ons nu gaan slapen.
Ik ga niet naar bed, ik blijf nog
wat op om te drinken,
Ga liever slapen, gij moet er morgen
frisch uitzien. Ga naar bed.
Ik kan niet; ik heb altijd voor
mijn oogeni.
Dwaassprak Geersen.
Allen volgden den raad van Mina. Geerr
sen vertrok en begaf zich naar zijne wo
ning. Maar Geersen was een voorzichtig
man; eenmaal tehuis zijnde, stopte hij
papieren en goud in een gordel, liep nog
eenmaal het huis door, verborg eeniga
voorwerpen van waarde aan den voet
van een boom, en voor dat de dag aan
brak verliet bij zijne woning, terwijl hij
slechts een ldein pakje mede nam.
In plaats van zich onmiddellijk te ver
wijderen, begaf Geersen zich naar den
molen.
Toen hij daar aankwam, spande Pie
ter door Louise geholpen, het rijtuig in.
Mina in een mantel gewikkeld, stond stil
zwijgend te wachten.
Vertrekt g(j ook? vraagde zij toen
Geersen haar genaderd was.
Ja.
borgen, ziedaar wat alle Katholieken,
die zich hun naam niet schamen, in
navolging van Leo XIII en Pius X
wenschen en verlangen.
Nimmer verstomt in hun ooren de
echo der gewichtige woorden, die Leo
XIII op het einde van zijn beroemden
arbeidersencycliek lot de bisschop
pen der Katholieke wereld richt:
„Gij weet nu E. B.", zoo zegt Leo
XIII aan het slot, waai- hij zijn
onderrichtingen samenvat, „gij weet
„nu, door wie en op wat manier
„met kracht moet gewerkt worden
„in deze allermoeilijkste aangelegen
heid. Een ieder heeft zich aan te
„gorden voor zijn taak en wel inct
„grooten spoed, opdat de kwaal
„reeds van zoo grooten omvang niet
„ongeneeslijker worde door het dra-
„len met het geneesmiddel. Laten
„zij, die staten besturen de wetten
„en instellingen aanwenden om
„daarin te voorzien, laten de ver-
„mogenden en werkgevers de hun
„eigene plichten gedachtig zijn; ia-
„ten de misdeeklen, wier zaak
„het geldt, met verstand hun
„krachten inspannen; en daar,
„g e 1 ij k w ij in de n b e-
„g i n n e zeiden, alleen de
„godsdienst bij machte is
„het kwaad met wortel en
„tak uit te roeien, mogen
„allen te samen bedenken,
„dat het op de eerste plaats
„plicht is de Christel ij ke
„zeden te herstellen, zon-
„d e r welke zelfs die m i d -
„delen der levens wij sheid,
„die het meest dienstig wor-
„den geacht, weinig ter red-
„ding zullen vermogen".
In die woorden ligt de oplossing
van geheel het sociale vraagstuk: de
evenredige verhouding tusschen rech
ten en plichten, zooals de godsdienst
die eischt en het Christendom haar
predikt. i
Zoo men nu nagaat wat door de
voorgangers der Katholieken op so
ciaal gebied èn theoretisch 1) èn prac-
tisch wordt gedaan om Leo's woorden
te verwezenlijken, zal men begrijpen,
dat men voor de genezing der kranke
maatschappij het socialisme niet als
heulsap behoeft te gebruiken, zoolang
het Christendom in altijd jonge kracht
de juist passende geneesmiddelen
weet te verschaffen.
Daarom, het boekje der Goesche
S.D.A.P. bevat eenig goeds, maar de
conclusie deugt niet.
„Futura", de bekende uitgeversmaatschappij
te Leiden deed de laatste acht jaren een heele
Waar gaat gij heen?
.Naar Jersij.
Dat is niet genoeg gezegd: men Zou
u uitleveren, want wanneer gij vertrok
ken zijt, zal men u voor den. moorde
naar houden en ik zal het zelf zeggen.
Ik weet het, ik zal niet te Jrarsij:
blijven en gij zult weten waar ik mij' be
vind. Gij kunt daar om mij zenden.
Stilte 1 gebood Mina, gij hebt mijn
woord en ik zal het houden.
Vaarwel, sprak Geersen.
yaarwel, antwoordde Mina, haar
mantel dichter om! zich heen slaande,
alsof zjj .een aanval vreesde.
Pieter reikte .Geerspn de hand.
Deze verwijderde zich en dei laatste
bbk, dien hij op Mina wierp, bewees dat
de jonge yrouw zich-niet bedrogen had,
toen zij een oogenblik te voren huiver
de. De gieren moeten aldus tone gelief
koosde prooi beloeren. Eenige «ogenblik
ken later reden Mina en .Pieter op naar
Moriaan.
Op een half uur afstands van liet dorp
reden zjj Geersen voorbij.
De herbergier ging op zijde om l^en
t« laten voorbijgaan en deed alsof hij Een
niet kende.
Nog denzelfden dag verscheen Pieter
in dg kanter van den rechter van onder-
ry van uitmuntende katholiek-sociale brochures
het licht zien als klinkend bewijs van belang
stelling onzerzijds in het sociale vraagstuk. Wij
stipten o.a. aan:
„Vakorganisatie en Maatschappelijke hervor
ming". Prof. G. Toniolo.
„Het arbeidersvraagstuk," Mgr. Doutreloux.
„Arbeidsduur voor volwassen mannen." Mr.
Ch. Raaymakers S. J.
„Verzekering tegen Werkloosheid.* C. D.
Wesseling.
„Vakorganisatie en Maatschappelijke hervor
ming." Prof. G. Toniolo.
„De Gemeente en het Woningvraagstuk." J. M.
B. Zoetmulder, Giv. ingenieur.
„Solidarisme of Grondslagen der Volkshuis
houdkunde." H. Pesch S. J.
De inneming van Kotschana door de
Serviërs j.l. Vrijdag na een bloedig ge
vecht zou, volgens den particulieren be
richtgever van Havas te Belgrado', belli
Bulgaarsche leger in tweeën splitsen; het
legetr tusschen Istip en de grens zou wor
den afgesneden van de rest der troe
pen, die in het zuiden nog .weerstand
bieden en in een moeilijke positie geraken.
Doch deze verwachting schijnt niet ver
vuld te zijn geworden, en nu heeft het
Servische leger op zijn beurt bij „Ovtsjc
Bolje" (het Schapenveld) een verplette
rende nederlaag geleden.
Aan de ,Reichspost" wordt uit Sofia
over de Bulgaarsche overwinning op het
Owtse Polje-plateau gemeld: „De volko
men verslagen Serviërs komen hulpeloos
terug in de richting van Uskub. De Ti-
mok-divisie is geheel uit elkaar geslai-
gen. Slechts een zeer snelle terugtocht
kan de rest van het Servische leger mis
schien van een dreigende ramp redden.
Ook bij Wranja en Koemanowo zijn de
Bulgaren zeer voorspoedig geweest".
Vast staat dat aan beide zijden ontzet
tend zware verliezen zijn geleden.
Andere berichten spreken nog .van
nieuwe overwinningen door beide oorlog
voerende partijen behaald. Ook de Grie
ken die met Servië tegen Bulgarij'e op
trekt had een succes bij Kilkisj >vaar
zijn leger do Bulgaarsche troepen op de
vlucht joeg.
De Bulgaren zijn bij St. Nicola, het
eigenlijke Oud-Servië, binnengevallen.
Roemenië staat, naar men weet, met
zijn geheel frissche op oorlogssterkte
450.000 man tellende strijdmacht ge
reed om ih te .grijpen. De afkondiging
der mobilisatie is volgens den correspon
dent van de „FranMurter Zeitung" te
Boekarest, door de bevolking van de Roa-
meensche hoofdstad zeer gunstig opge
nomen. Er is veel sympathie voor den
oorlog.
zoek. Mina had hem onder weg zijne les
goed geleerd. Zij' had allé vragen voor
zien, al de antwoorden berekend en haar
broeder gezegd op welk© wijzie hij het
moest aanleggen, dat ook zij ondervraagd
weird.
Pieter speelde zijn© rol uitmuntend;
door zijn© zuster gerust gesteld, had hij
al zijn© koelbloedigheid herwonnen. Hij
slaagde. Nadat d© rechter hem had weg
gezonden, deed hij Mina voor zich ver
schijnen.
XIII.
Toen Marcus in de gevangenis, te Mor
iaan aankwam, bevonden zich daarin een
twaalftal gevangenen, die er voor kleine
overtredingen waren ingebracht. Gewoon
lijk worden groote misdadigers van de
overige gevangenen .gescheiden. Dit was
met Marcus echter geenszins het geval.
De rechter van onderzoek had gelast, dat
Marcus hij de overige gevangenen zou
worden opgesloten.
Dia rechter had zulks bevolen om Mar
cus nauwkeurig fe laten gadeslaan.
(Wordt vervolgd.)