Zü
K.liAS
kapoenstraat
No 72.
Zaterdag 21 Juni 1913.
Negende Jaargang
neerbuizen
iCHÜLTEsC
IDDELBURG
Dit maner bestaat uit 8 bladzijden.
EERSTE BLAD.
v Rood is troef.
niging „GOES" beveelt
Ie Staten op 27 JUNI
D).
Centrale voornoemd,
AMBERS, Voorzitter.
VIENINGS. Secretaris.
n stemmen.
Ik
^k
KEUKENMEID.
lbakkersknecht,
E KOOP.
rdag 26 Juni 1913.
Landbouwers.
A. M. Wittermans
NCK J.Mzn., Nieuwstraat, Goes.
NGE DELFT H2
ÏOGERIJEN
ERFWAREN
V Waakt
W. A. DE RIJCKE
H. R. STRUVE
L. J. VAN V00RTHUIJSEN
M. N00RDIJKE
Mr. P. DIELEMAN
C. YSEBAERT
C. B00NE
Mr. P. DIELEMAN
P. MERCKENS
V Het Sehelm.
UIT ZEELAND.
Openbare vergadering van den
gemeenteraad te Goes,
IJ K E
ij een lijde[?|
gij aan zenuwzwakte
j last dat gij niet kunt
I? Zijt gij, des morgens
ppstaan, vermoeid? Hebt
gevoel dat U alles te veel
,breekt U de levenslust
|it en energie? Lijdt gij
"dpijnaan suizen in het
de ooren Zijt gij zenuw-
i angstigzijt gij prikkel-
zwaarmoedig dan moet
lang wachten; maar da-
ien vijand bestrijden en
te overwinnen. lie San-
e is „het" middel dat U
:n spoedig helpen kan.
en bij honderden hebben
s ondervonden. Neem er
if van. Zij zal ook U
IJ1NOSE kost f 1.50 per
6 tl. f8.— 12 11. f 15.
it U voor namaak.
las. VAN DAM Co.
wegens huwelijk der tegen-
JWaschgeld 126.
Mevrouw VROOM, Lange
Middelburg.
|;gen Augustus of eerder, een
goede getuigschriften.
JWESTE1NDE, Koninklijke
Bakkerij, 's H e e r e n h o e k.
Lende wenscht bij
LIJVING TE VERKOOPEN:
IIS van ongeveer 4 gemeten
ludorpe bij den Berg.
dichtingen geeft ondergetee-
wien inschrijvingsbiljetten
rden ingeleverd tot en met
19 Juni 1913.
G. STEKETEE Jz.
ITSLUITEND de
van de
OP ZOOM. Direct leverbaar.
f;egenwoordiger,
>S EH DÉTAIL
NIEUHEIGUWSCHE COUH
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.96
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
1500
gulden bij verlies van beide
banden, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneesebjke
verstandsverbijstering
150
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
gulden bij
verlies
van een
duim;
M gulden bij P"
verlies van m
wijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
iWaakt, rechtsche kiezers in Zee
land! Men belaagt onze Statenmeer
derheid.
Van links gaat hel kruideniers
praatje rond, dat in de Staten der
provincie geen politiek thuis behoort.
Luistert er niet naai-! De Provin
ciale Staten kiezen het college van
Gedeputeerde Staten. Dat college be
staat thans uit 7 leden (met inbegrip
van den Commissaris der Koningin),
waarvan 5 tot de rechterzijde (3 anti
revolutionairen en 2 Katholieken) be-
hooren. Wordt den 27en Juni a. s. bij
de herstemming, of reeds den 23en
Juni a. s. te Vlissingen door het libe
ralisme de Statenmeerderheid naar
links verplaatst, dan moeten onze ver
dienstelijke mannen uit het college
van Gedeputeerde Staten verdwijnen.
Dan gaan ook onze rechtsche Eerste
Kamerleden heen, want ook de Eer
ste Kamer wordt uit de Provinciale
Staten gekozen. En juist nu hebben
wij. meer dan ooit behoefte aan een
rechtsche Eerste Kamer.
Daarom, rechtsche kiezers in Zee
land, weest op uw post en noteert
goed de namen der rechtsche candi-
daten voor de aanstaande herstem
ming, en wel in het district M i ri
de lb u r g
(Affr.)
in het district Goes:
(Affr.)
in het district Hulst:
(Affr.)
(Affr.)
Gij, die behoort tot het district Vlis
singen, denkt om de stembus van
Maandag a. s. De candidaten zijn
(Affr
Niemand ontbreke! Van één stem
kan het afhangen 1 Wie willens en
wetens verzuimt te gaan stemmen, is
in geweten niet verantwoord. Maar
doen wij 23 en 27 Juni onzen plicht,
dan blijven de Staten van Zeeland
rechtschi
Als de uitslag der herstemmingen
beantwoordt aan dien der eerste stem
ming, dan is rood troef en wordt der
vrijzinnigheid, die zich met veel la
waai en geschreeuw het regeerings-
iuk der coalitie van den nek schoof,
het juk van Troelstra's macht opge
legd.
De heeren vrijzinnigen, die in de
verkiezingsdagen zoo aandoenlijk
r fraai poseerden als de ware wasch-
echle Nederlanders, zullen dan
goedschiks, kwaadschiks moeten
mee marcheeren met de aanhangers
van het internationaal socialisme, voor
wie de woorden „koningin en vader
land" zinledige klanken zijn.
Op eigen krachten een regeering te
vormen is voor de concentratie on
mogelijk, „Het Handelsblad" komt er
rondweg voor uit. Zij zal alleen iets
achter de groene tafel vermogen, wan
neer zij. de wenken der roode vrien
den, die in de nieuwe Kamer tal
rijk zullen zijn, opvolgt. Mr. Troelslra
heeft het Dinsdagavond in „Bellevue"
te Amsterdam gezegd:
„De vrijzinnigen hebben op de coalitie een
overwinning behaald, maar tegenover de
Sociaal Democraten hebben zij een geweldige
nederlaag geleden. Zij mogen plaats nemen
aan de regeeringstafei, maar het aantal en
beteekenis der Soc.-Dem. in de kamer blijkt
thans reeds zoo groot te zijn, dat den vrij
zinnigen het regeeren tegen den zin der
Soc.-Dem. onmogelijk is. Er is maar één
mogelijkheid voor hen om te regeeren, en
wel als zij hun eigen program, het algemeen
kiesrecht onvervalscht gaan uitvoeren, eerlijk
en zonder vervalsching".
En dan durft men links nog spre
ken van concentratie-jubel. Beter
ware het te spreken van concentratie
misère. i
V Geen stem aan de anti papistische
concentratie.
Geen stem bij de herstemming aan
de anti-papistische concentratie I Zoo
is bijl rechts thans de stemming, en
wie zal zulks verwonderen?
„Wat toch", schrijft Mr. Wittert in
„De Maasbode", „moeten onze kiezers
ervan denken, wanneer zij nu den
raad ontvangen te stemmen op de
mannen van een partij, die op de
meest infame wijze al wat den onzen
heilig is, heeft aangevallen? Mogen
wiji hen het optreden van een Mr. G.
G. van der Hoeven en zijn Nieuwe
Rotterdamsche Courant doen verge
ten? Mogen wiji de woorden van een
Mr. Ter Spill, van een Tideman, van
een Mr. van Hamel, uit hun geheugen
wegvagen? Kunnen wij het verant
woorden, den schijn op ons te laden,
alsof wij de meest schandelijke be
schimping van onzen Godsdienst, de
verdachtmaking van onze beginselen,
beschouwen als geoorloofde verkie
zingstaai?"
Juist en daarom zij het parool: geen
stem op den concentratie-candidaat,
geen stem op den aanhanger van dat
iinksche allegaartje, dat op de meest
infame wijze tegen de Katholieke bur
gers van Nederland is opgetreden.
Dit is ook de wenk van „De Stan
daard", die wil „dat we aan het nu
komend (concentratie-) Kabinet reeds
aanstonds zijn samenstelling zoo
moeielijk mogelijk hebben te maken".
„De Residentiebode" gaat een stap
verder en overweegt of een positieve
hulp aan de socialisten geen aanbe
veling verdient, teneinde de concen
tratie vleugellam te slaan.
„Daar kunnen oogenblikken komen,
waarin nood wetten breekt. En dan
zouden wij er geen bezwaar in zien
een tijdelijk stembusaccoord te slui
ten, zelfs met de Sociaal-democraten;
echter onder het eene voorbehoud, dat
dit niet achterbaks geschiedt, maar
men er openlijk voor uitkomt. Men
kan soms in de noodzakelijkheid ge
raken tegenover verdachtmaking en
brutaal geweld zijn stok op te heffen
en er op in te slaan. Maai- een der
gelijke kastijding behoort men niet
binnenskamers toe te dienen.
Als gezegd, wij meenen echter, dat
dit denkbeeld nog niet verder geko
men is dan in het stadium van het
overwegen der vraag, of het aangaat
de perfide manier, waarop Vrijzinni
gen van iedere schakeering tegen
Rechts, de Sociaal-Democraten steu
nen, maar steeds te blijven beantwoor
den met het aan zetels helpen van
Linksche menschen tegenover hun
scharlakenroode vriendjes.
Onthoudt het, heeren van Links, de
maat kan eens overloopen.
Ook die van Rechtsche verduldig
heid I"
Aldus „De Residentiebode".
Trouwens, wij behoeven absoluut
geen compassie te hebben met de con
centratie. Zij heeft het niet ons ook
niet. i
De „Nieuwe Rotterdammer" heft
reeds de leuze aan: „houdt links" bijl
de herstemmingen, laat den coalitie-
candidaat los en steunt den socialist.
En dan zou men verlangen, dat wij
den anti-papistischen concentratie-
menschen zetels bezorgden?
Op de sociaal-democratische candi
daten zijn bij de stembus van 17 Juni
ruim 1 -i 5.0 U 0 stemmen over ons ge-
heele land uitgebracht. In 1897 be
droeg dit getal nog geen volle 150 00.
Waar schuilt het geheim van dien
reusachtigen en voor de aanhangers
van de partij der orde bedroevenden
vooruitgang?
In de ruslelooze propaganda, welke
de socialisten voor hunne ideeën ma
ken, bij' dag en bij nacht en in het
gestadig werken der roode „Genos
sen" aan de verbetering hunner pers.
„De Maasbode" vestigde op heide
punten gisterenavond de aandacht en
gaf als kenschetsende bijzonderheid
van het laatste de mededeeling, dat
het socialistisch dagblad „Het Volk"
in één jaar tijd met tienduizend abon
né's vooruitging.
Die roode ijver is voor ons bescha
mend en zoo wij, instedc van op de
wijze der struisvogels het niet te W i 1-
1 e n zien, een les hieruit willen trek
ken, laat het dan dezelfde zijn, die
het wakkere Katholieke orgaan dei-
Maasstad er uit trekt: Ook onzerzijds
alle man propagandist voor de Ka
tholieke zaak, bijzonder voor de Ka
tholieke pers
op Donderdag ten 4 ure.
Voorzitter de heer De Beaufort. Af
wezig met kennisgeving do heeren Kakel-
heek"© en Donner.
Na goedkeuring der notulen worden dei
volgende stukken als ingekomen vermeld:
Een schrijven van den heer M. G. van
den Ende, waarbij hij verklaart zijn bet-
noeming tot onderwijzer aan school B;
aan te nemen; goedkeuring van Gede^
puteerde Staten van de wijziging in de
begrooting voor 1913, de af- en over
schrijving op de begrooting 1912 en de
wijziging van de begrooting 1912; goed-
keuring betreffende de geldLeening van
f 24000; bericht van ontvangst van dei
wijziging in de verordening op de strai
ten en ten slotte een schrijven van bet
dagelijksch bestuur van den A. N. W. B.
Toeristenbond voor Nederland, waarin
verzocht wordt geen maximumi-snelheid
voor motorrijtuigen in het leven te roe?
pen en de veiligheid van het verkjeer;
in de bebouwde kommen der gemeente
alleen te doen handhaven door ©en goede,
zij het ook strengere toepassing van art.
15 der Motor- en Rijwielwet.
Het eenige punt der agenda: een voor
stel betreffende uitbreiding van de ge
meentegasfabriek, n.l. het bouwen van een
nieuwe stokerij en het aanbrengen van
een 8 retorts generator oven met daarbij
behoorende werken was thians pan de
orde.
Het college van Bi. en Wi. stelde voor
de nieuwe stokerij op te dragen aan de
laagste inschrijvers de heeren P. L. Bui
tendijk en J. van Riet voor f7400 en
de 'fabricatie van de ijzeren bekapping
voor 1672 aan de Ron. Ned. Machine
fabriek te Helmond.
Dit voorstel werd zonder hoofdelijke
stemming aangenomen nadat de heer DeK-
ker er zijn verbazing over had te ken
nen gegeven, dat de aanbesteding reeds,
had plaats gehad zonder vooraf den raad
te hebben gehoord.
De heer De Witt Hamer antwoordde
hierop, dat hier inderdaad een verzuim
is gepleegd, niet zoozeer door B. en W.
maar door de gascommissie. Aangezien
echter vroeger reeds door den raad in
princiep was uitgemaakt, dat tot de ver
bouwing en uitbreiding der gasfabriek
zou worden overgegaan was er intrinsiek'
niets aan de zaak veranderd.
De heer Dekker voor die toelichting'
dankende merkte op, dat de gascommissie
aanbesteedde namens B. en. W., zoodat
B. en W. den raad hierin vooraf had
den moeten k'ennen.
De heer Hollmann vroeg of de ma
chinefabriek te Helmond de laagste in-
schrijfster was, wat de voorzitter beves
tigde.
Bij de rondvraag vestigde de heer Pilaar
de aandacht op het feit, dat de heer
Van der Peijl bij het begin van den West-
singei voortdurend een hoogen stapel hoo
rnen heeft liggen, die daar eigenlijk niet
hoort Een stuk water is indertijd in erf
pacht uitgegeven, om daarin de hoornen te
laten drijven, doch zegt spr. bet gaat
toch niet aan, om het geheel® pad in
gebruik te nemen. Mijn bedoeling' is niet
de industrie te belemmeren, doch ik 'zou
gaarne zien, dat B. en W;. 'hun aandacht
er aan schonken.
B. en W;. beloofden dit te 'zullen doen.
De heer De Paauw adviseerde aan B.
en W. de verordening op het gebruik
der schietmaskers vooralsnog niet uit te
voeren wijl vooreerst het gebruik van
zoo'n masker het vleesch spoediger dotet
bederven, en vervolgens die aanschaffing
van zoo'n masker nog al duur is; een
groot kost f61, een klein f35.
Het spoediger intreden van bederf, door
den heer De Paauw vermeld werd beaamd
door de heeren Risch en v. d. Leeuw.
Alleen zij die een ijskast voor him vleesch
hebben, zoo zeide laatstgenoemde, kunnen
een schietmasker in den zomer gebrui
ken.
De heer Dekker was voor het instellen
van een nader onderzoek.
Do voorzitter verdedigde zich met hst
advies van den keurmeester dia geen be
zwaren had geopperd tegen het overnemen
van do bewuste bepaling uit de gemeen
teverordening van Kampen. Ook Vees hij
erop dat de slagers zich gezamenlijk zoo'n
masker kunnen aanschaffen.
Do heer Pilaar bracht nog eens de
kwestie van het onderscheid in het slach
ten van koeien en vaarzen, paarden |em
veulens ter sprake.
De heer Risch adviseerde de zaak te
laten rusten wijl binnenkort een adres
der slagers over deze kwestie den raad
zal hereiken.
De heer Hollmann vond het vreemd
een verordening in ife trekken die pas
door den raad is vastgesteld, doch was
ten slotte ook voor afwachten.
in dien geest word besloten.
De heer Dekker waagt het woord voor
twee zaken. 1. de suikerfabriek waarvoor
hij in een vorige vergadering verlof had
gevraagd. In de notulen had hij gevonden
de volgende lezing:
„dat inderdaad B. en Wi. naar hun
beste weten hebben gehandeld. Het be-
betreft hier een industrie omitrent de in
voering waarvan de meeningen zeer uit-
eenloopen en is door den raad reedis
voldoende tegemoet gekomen door een
verkoopsprijs te stellen volgens de wlen-
schen van adressanten. Er is met het
Comité een bespreking gehouden cm wat
de kosten aangaat, werd zulks van de
zijde van het comité voorgesteld als een
rekensommetje. TB. en W(. ontvingen leen,
andere kaart dan de finano. commissie
en de Raad heeft op 17 April jJ. dan
toch ook de gestelde voorwaarden goedgei-
keurd."
U zegt, aldus spr., dat B. en W. naar
beste weten gehandeld hebben, maar 'f
is mijn grootste grief, dat B. en Wl niet
genoeg wisten. .Wanneer mijin voorstel'
was aangenomen, zouden B. en W. onge
twijfeld veel meer geweten hebben. Spri
gelooft, dat de meeningen omtrent de
oprichting van een suikerfabriek niet
zoo uiteenloopen. De meesten voelen er
voor. We hebben te rekenen jnet hlet
dat de fabriek hier kwam. Dat B. en W.
algemeen belang en dat ibracht mede,
het comité voldoende tegemoet gekomen
zijn met betrekking 4ot de lage Ven
Koopssom van den grond mag eigenlijjk
niet gezegd worden, want 'tis de Raad
geweest, die daartoe besloot tegen htet
voorstel van B. en W. in.
Spr. gelooft verdei-, dat de heeren van
het comité ernstig werk geleverd hebt
ben en daarom mag niet van „een reken
sommetje" gesproken worden. De kwes
tie van door het comité verstrekte ver
schillende kaarten, waarom het comité
genoopt werd alzoo te doen, daarover
vernam ik zulke vreemde geruchten, dat
ik er maar niet naar onderzocht heb.
Dat leek mij te vies.
IK begrijp de bedoeling van B. en W.
nijet. De bedoeling kan uitstekend ge
weest zijn, daar wil ik niets van zeggen,
maar ik ,heb niet gezien resultaten van
ernstig werk. In de 500 jaar, dat Goes
bestaat, hebben wij het tot ruim 7000
inwoners kunnen brengen en bijha geen.
industrie. Meermalen zijn prachtige ver
beteringen van de hand gewezen. Het
staat nu definitief vast, dat de fabriek
er n i e t komt. Ik wijt 't alzoo aan de hou
ding van B. en W., dat Goes verstoken
blijft van de suikerfabriek. Ik kan naar
mijin beste weten niet anders zeggen.;
De heer V,an den Bout: Ik kan de
fameuze beschuldiging van den heer Dek
ker niet aanvaarden.
Ik meen do zaa,k alzijdig behartigd to
hebben in het belang der gemeente, waar
wij met de belangen van een complex
en niet met die van enkelen te maiken
hebben. En is dan de Raad maar klak
keloos met B. en W. meegegaan? Zijn
het dan hier allemaal knikkebollen?
Alles wat B. en W. doen is voor den
heer Dekker verkeerd. Hij gaat als een
geweldige stormram voortdurend tegen B.
en W. to keer. Zijn handelwijze is al
tijd: 'tKomt van B. en W., dus moet
ik er tegen opkomen. Nu blijkt dit ook
weer. Ik meen onpartijdig gehandeld te
hebben. Persoonlijk zou ik ongetwijfeld)
voordeel van de fabriek hebben gehad.'
Eigenbelang was. bier dus niet in het spel.
Bovendien heeft zelfs mijnheer Dekjkier,
die zoo ontzettend scherpzinnig is, gpen
enkel afkeurenswaardig punt in onze
voorwaarden kunnen vinden.
De heer 'Dekker: Dhr. v. d. Bout heeft
mij niet begrepen. Ik heb aitij'd gemeend,
dat de heer v. d. Bout de belangen der
gemeente naar best vermogen behartigt.
Het verwijt treft hem niet persoonlijk,
het gaat tegen B. en IV. De houding
van B. en W. is niet zooals die moest
zijn. Waarom de Raad meeging? vraagt u.
Wel, de Raad wist niet genoeg van de
kwestie af; en daar hadden B. en W.
voor moeten zorgen. Nu gaan zij niet
Vrijuit. U vindt het „machtig aardig1''',
zegt u, dat ik „als een Vreeselijke storm
ram" tegen B. en W. ben te velde ge
trokken. Dat heb ik niet gedaan. Ik ben
volstrekt niet „machtig aardig" geweest,
zooals u zegt. De zaak is er veel te
ernstig voor, wiaar het de belangen van
zoovelen geldt, waar zoovelen hier an
ders brood gevonden hadden. Ik heb kalm
do dingen gezegd, die niet tegen to spre
ken te zijn. De hatelijkheid, dat ik al
tijd tegen B. en W. opkom, is ten eenen-
male ongegrond. Ik zit hier naar plicht
en geweten. Altijd heb ik B. ien W.,
waar het moest, ter zijde gestaan gedu
rende de 12 jaar dat ik in den raad
ben. Doch er is veel op de houding
van B. en W. aan te merken. Veelal doen
zij niet, wat het belang van Goes eiscbt.
Als er wat te halen valt in het belang van
Goes, dan moeten wij dat doen; wij staan
voor de belangen van de gemeente. IK heb
niet beweerd, dat B. en W. de suiker
fabriek wilden tegenhouden. Ik neem in
tegendeel aan, dat de bedoeling goed was,
maar met bedoelingen alleen schieten wij
niet op wij moeten daden zien. En dan
