A Ko. 66. Dit nnmmer besta EERST BERJ Datums om S 17 JUNI Stemminl S Kamer. 1 door zijn zedelijkheidswetten onschatbare verdiensten verwierf jegens het familieleven, maar die nog grooter was wellicht bij de retraite, als gehoorzaam kind van den pater. Is het niet treffend, dat de vijfde onzer Katholiekendagen, waarop hij nooit ontbrak, samenvalt met den vijftigsten herdenkdag zijner geboorte? Is het niet treffend, dat die twee kroondagen elkander dekken Hij is niet meer. Zijn stoel hier staat ledig voor 't eerst. Toch kunnen we zijn jaardag vieren. We zijn geen heidensche Romeinen. We hebben dus geen huisgoden. Maar wel hebben wij onze hartegoden, en onder hen zullen we hem eene plaats inruimen in de onmiddellijke nabijheid van dien anderen grooten man, voor wien Tubbergen een standbeeld gaat oprichten, dat, het moge gehouwen zijn uit marmer of gegoten uit brons, de eerezuil niet over leven zal, die hij zichzelf gesticht heeft in de harten van 't Christelijk Nederland Hulde en dank aan die beide edele mannen, wier namen electriseerend op ons zullen blijven werken als „Die Wacht am Rhein" op 't hart van den Duitschen soldaat en het „Te Deum" op 't gemoed van den Katholiek. Maar hulde en dank ook aan de ouders dier beide mannenDie ouders toch hebben door hun in-Roomsch familieleven gezorgd, dat hun kinderen schitterende vaste sterren en geen glanzende meteoren zijn geworden. Heugelijk zal deze dag zijn, vooral ook om de belangrijkheid, de urgentie van het onderwerpRoomsch Katholiek Familieleven. Belangrijk is de stof, omdat het R. K. gezin de organische formatiekern is van 't R. K. Volksleven. Urgent is het thema, omdat het R. K. Familieleven op bedenkelijke wijze in het gedrang is geraakt, Er heeft in de stoom- en electriciteits- periode, dien wij doorleven, een geweldige ommekeer plaats gehad in de maatschappe lijke toestanden. Maar dat is niet het grootste euvel. De huiselijkheid, geadeld door godsdienst zin, die genius van ons familieleven, heeft haar oude vijanden machtiger zien worden, en de wonderen der techniek hebben haar nieuwe bezorgd. En naarmate de oorzaken, die vader en zoons en dochters wegtroonen van den huise- lijken haard, toenamen in sterkte en aantal, zag die haard zijn groote aantrekkingskracht, de huiselijke gezelligheid, verminderen. Voltalligheid van den huiselijken kring, een hoofdvoorwaarde voor die gezelligheid, is uitzondering geworden. Maar het allerergste euvel, dat is de geest der eeuw, die met het goddelijk gezag het ouderlijk gezag heeft ondermijnd, en die ook in vele ouders zelf den moed der godsdien stige overtuiging heeft verzwakt. Die geest der eeuw heeft ons zoover ge bracht, dat wij in ons godsdienstig leven wel eens beschaamd worden door den mu- zelmanschen schepeling, die ten spijt van scherts en spot en hoon zijn matje uitspreidt op het dek, neerknielend het gelaat naar 't Oosten wendt en bidt, zooals Mohamed hem heeft leeren bidden en zoo zijn menschelij- ken Koran in hooger eere houdt dan wij ons goddelijk Evangelie. Wat staat ons te doenTerugkeeren naar oude maatschappelijke toestanden De voor- uitijlende techniek tot staan brengen, ach teruit drijven? Den geest, vijandig aan geloof en zeden, dooden? 'tZou gelijk staan met het pogen, om de wateren der Schelde te willen terugdringen naar hun wellen. Neen, wij hebben te zoeken naar middelen, die ons familieleven beschermen, ook tegen de meest verderflijke invloeden. Die middelen zullen gevonden worden en deze dag zal daartoe reeds het zijne bijdragen. Hebben we niet de goddelijke belofte, dat geen macht ter aarde en geen macht der hel iets zal vermogen, mits wij maar de rijen sluiten om Paus en Bisschoppen? De PausZoekend zien we naar Hem op en vol vertrouwen volgen we Zijn aan wijzingen, zooals de eerste Christenen de wenken volgden van den H. Petrus. De PausMet kinderlijken eerbeid huldigen wij Hem hier, zooals op Roomsche Katholieke meetingen steeds geschiedt, als Christus' stedehouder. Maar heden huldigen wij Hem in 't bijzonder als den door God aangestelden bewaarder der rotsvaste be ginselen, waarnaar het familieleven zich moet richten, om aanspraak te mogen maken op den naam van Roomsch Katholiek. Maar, waar wij als goede Katholieken hulde brengen aan den Paus, daar voelen we, als goede staatsburgers, behoefte, even eens hulde te brengen aan onze Vorstin. Dankbaar gedenken wij de rijke zegenin gen, die ons land dankt aan Haar en Haar Doorluchtig Huis, en waarvan ook wij Katholieken, vooral in de laatste honderd jaren, ruimschoots ons deel gehad hebben. Maar in verband met ons onderwerp ge denken we in 't bijzonder hare verdiensten jegens 't familieleven. Zij toch heeft door haar koninklijk voorbeeld de Nederlandsche moeder geleerd, geen enkel moederrecht te verpanden, geen enkelen moederplicht af te koopen, geen enkel middel ongebruikt te laten, dat de Schepper aangewezen heeft om de schatten van hart en gemoed te doen overerven op haar kind. En, zoo mogelijk, met nog grooter geest drift dan 100 jaar geleden aan 't Scheve- ningsche strand, weerklinkt in onze harten het „Oranje boven Mijn openingswoord is lang geworden. Toch mag ik niet eindigen, zonder den blik te wenden naar den vorst onzer zuidelijke buren, wier land, niet in staatkundig, maar wel in moreel opzicht, één kan wezen met het onze. Die vorst, die als kind van zoo'n in-Roomsche moeder niet anders wezen kan dan een vader voor zijn volk, heeft in dit stadje een talrijk corps van kloeke mannen, die ook bij 't bangste noodweer, onversaagd de wacht houden aan de monden der Schelde, om de schepen te sturen in juisten koers en ze te loodsen naar veilige haven. Die mannen, met hun meer dan 300 ge zinnen, hebben hier op kleine schaal proef ondervindelijk bewezen, dat niets een harte lijk gemeende entente Hollando-Belgico in den weg staat. Ook hun Koning brengen wij onze hulde en we doen dat te liever, omdat we diep overtuigd zijn van de hartelijkheid der be trekkingen, welke die monarch onderhoudt met ons Vorstenhuis. Met onzen Paus, met onzen Bisschop, met onze Koningin, regeere roemrijk en in lengte van dagen Albert I, Koning der Belgen 1 (Daverend applaus). Daarna werd met geestdrift het „Wilhel mus van Nassauwe" gezongen, waarna de volijverige Secretaris van het Uitvoerend Comité, de Weleerw. Heer J. M. H. H. Moerel de in de afdeelingen aangenomen conclusiën voorlas en mededeeling deed van de na volgende verzonden telegrammen Aan Hare Majesteit de Koningin. Mevrouw Achthonderd katholieken, bij gelegenheid van den Vijfden Katholiekendag met hun Bisschop op het Grand Hotel alhier ver- eenigd, ter bespreking van het onderwerp „Roomsch Katholiek Familieleven" bieden Uwe Majesteit, met hunne eerbiedige hulde, de verzekering aan van hechte trouw. Zij gedenken in dit nationale jubeljaar dankbaar de rijke zegeningen, die het Vaderland dankt aan Uwe Majesteit en Haar Doorluchtig Huis. Maar vooral voelen zij zich in verband met het behandelde onder werp, dankbaar gestemd bij de herinnering aan het heerlijke voorbeeld, dat Uwe Majesteit als Moeder wel heeft willen geven aan Haar Volk. Het Uitvoerend Comité R. G. VAN N1EUWKUIJK, Voorzitter. J. M. MOEREL, Secretaris. Aai 1 Zijne Majesteit den Koning der Belgen. Sire, Achthonderd diocesanen van 't Bisdom Haarlem. Nederlanders en Belgen, alhier bij gelegenheid van den Vijfden Katholieken dag met hun Bisschop op het Badhotel vereenigd ter bespreking van het Roomsch Katholiek Familieleven, voelen behoefte, Uwe Majesteit hunne eerbiedige hulde te brengen, en tevens de nagedachtenis te huldigen der edele Vrouwe, Uwe Majesteits Moeder, die door Haar verheven voorbeeld zulke onschatbare verdiensten verwierf jegens dat familieleven. Het Uitvoerend Comité, R. G. VAN NIEUWKUIJK, Voorzitter. J. M. MOEREL, Secretaris. A Sa Sainteti le Pape, Rome. Trés Saint J'ère, Les diocésans de Haarlem, réunis avec leur Evêque dans sa ville natale Flessingue, pour discuter la Vie de Familie Catholique, présentent a Votre Sainteté leurs respectueux hommages et demandent humblement Sa Bénédiction Apostolique. Le Comité VAN NIEUWKUIJK, Président. MOEREL, Secrétaire. (Aan Zijne Heiligheid den Paus, Rome. Allerheiligste Vader. De diocesanen van Haarlem, met hun bisschop in diens geboortestad Vlissingen vereenigd, om het vraagstuk van het Katho lieke familieleven te bespreken, bieden Uw Heiligheid hunne eerbiedige huldebetuigingen aan en vragen nederig om Uwen Aposto- lischen zegen. Het Comité, VAN NIEUWKUIJK, President. MOEREL, Secretaris). (Voor ingekomen antwoord zie eventueel Laatste Berichten op pag. 3). Daarna betrad de ZeerEerw. HeerJ. M. J. VAN ROOIJ, Pastoor te Tholen, het spreek gestoelte tot het uitspreken der navolgende feestrede Monseigneur, Dames en Heer en. Toen de Meester, tot Wiens meerdere glorie wij hier vergaderd zijn, zijne leerlin gen voor de eerste maal ter prediking uit zond, legde Hij hun op, om, waar zij een familie zouden bezoeken, bij het binnen treden der woning, deze heilbede te uiten Pax huic domuiVrede zij dit huis Ik zie daarin een wenk voor mij, om, nu ik de eer heb voor u een bespreking te gaan houden over Roomsch Katholiek familieleven, en derhalve op dit oogenblik als het ware den drempel overschrijd van uw huis, om met u te overwegen, of uw familie den eerenaam van Roomsch Katho liek wel ten volle verdient, om nu ook bij het begin van deze rede u allen diezelfde christelijke heilbede toe te roepen: Pax huic domui, moge de vrede heerschen in uw aller huis Uw families zullen alléén dan den Christus-vrede genieten, als de Christus-leer daar aangenomen wordt, als naar Christus' wil daar geleefd wordt, als gij Christus daar laat heerschen. Om nu de vraag te kunnen beantwoorden, wat dat iseen gezin, waarin Christus heerscht, moeten wij eerst onderzoeken, wat Hij in zijn leer betreffende het gezins leven bepaafd heeft. Welnu, dan vinden wij op de eerste plaats, dat het gezinsleven steunen moet op het huwelijk en wel op een enkelvoudig en onontbindbaar huwelijk, en op de tweede plaats, dat dit huwelijk door Hem verheven is, en gemaakt tot een Sacrament, d.w.z. dat het contract, hetwelk vroeger niets anders deed, dan man en vrouw als echtgenooten aan elkander ver binden, voortaan, dank zij Zijne oneindige bezorgdheid voor ons, hun ook hemelsche genaden zou mededeelen, genaden, die geheel hun verder huwelijksleven door hen zouden helpen om hunne plichten als ge huwden naar behooren te vervullen. Wat het eerste punt betreft, we zullen daarop niet verder ingaan, want het is al te duidelijk dat, waar b.v. op de vrije liefde een gezin gebouwd is, een solied familie leven naar den geest van Christus onmoge lijk is. Het tweede punt echter, door mij uit Christus' leer aangehaald, verdient al onze aandacht. Zooals ik reeds gezegd heb, dienen deze genaden om de echtgenooten te helpen hunne plichten als zoodanig naar behooren te vervullen. Die plichten zijn zwaar, zeer zwaar. Om die te dragen, hebben de echt genooten wel is waar in zich een bijzondere kracht, die hen tot veel oekwaam maakt n.l. hun natuurlijke liefde voor elkaar en voor hunne kinderendoch maar al te dikwijls blijkt die kracht der natuurlijke liefde ten minsten op den duur niet tegen dien last opgewassen en blijft daar menige dure echtelijke of ouderplicht on vervuld. Hoeveel dan mogen wij dank zeggen aan Christus, onzen Meester, dat Hij ook hierin de zwakheid der Zijnen is te hulp gekomen en het huwelijk zelf verheven heeft tot een Sacrament om door de gena den van dit Sacrament die kracht der natuurlijke liefde in de echtgenooten en ouders te vergrooten en te vervolmaken. Roomsch Katholiek familieleven in zijn perfectie is het gezinsleven van een Ka tholiek echtpaar, dat al de genaden van het huwelijks-Sacrament trouw gebruikt en daardoor geholpen al de plichten van zijn staat trouw vervult. In het huwelijk moeten naar Gods wil twee levens tot één leven worden samen gesmolten, hoezeer misschien ook de karak ters verschillen en allerlei onvolmaaktheden dat één-worden bemoeilijken. Welnu, ook daarin slaagt de genade, zij maakt dat nergens grooter eenheid van leven is. Tot dit doel leert zij den gehuwden op de eerste plaats het geduld. Dit constateeren wij dan ook in de echte R. K. familiesdaar heerscht tusschen man en vrouw dat geduld, die stille kracht, die de aan beide zijden uitstekende punten en oneffenheden wel niet glad slijpt, maar toch zoo bekleedt, dat de aanraking niet meer pijn doet. Maar elkander dulden en verduren, en zonder tweestrijd samenleven is nog niet het hoogst. Neen, in het huwelijk moet de liefde der twee echtgenooten zoo hoog op gevoerd worden, dat men in waarheid kan zeggen hij leeft voor haar en zij voor hem en ieder van hen vindt zijn geluk in het gelukkig maken van den ander, en dat voort durend, tot den dood. Een model-Christelijk echtpaar zal bij vergrooting van het huisgezin de overtuiging in zich ronddragen, dat ieder kind, hun door God geschonken, een nieuw bewijs is van Zijn hoog vertrouwen. Mogen wij allen samenwerken om hoog te achten de vaders en moeders van de groote gezinnen, en lafaards te heeten die uit angst voor een groot gezin hun huwelijk schandvlekken bieden wij aan die eersten ons eeresaluut, aan de laatsten onze verachting en aan God onze bede „Vader, bewaar ons Nederland voor een uitbreiding van dat kwaad Goede Christenen zijn zich ten volle be wust, dat het kind niet is voor de ouders, maar de ouders zijn voor het kindzij hebben eene zending Gods aan dat kind te vervullen, zij moeten het groot brengen en opvoeden, zij moeten het leeren leven naar Gods wil en het opvoeren naar 't einddoel de zaligheid in God. Goede Christen ouders begrijpen die zending van de eerste stonde af en daarom is het voor hen van zelf sprekend, dat, zoo eenigszins mogelijk, de moeder zelve het jonge kind voedt, dat zij het in den eersten tijd verzorgt en opkweekt; dat daarna de ouders zelve de opvoeding verrichten en dat zij, waar later anderen hun taak ge deeltelijk overnemen, steeds met een waak zaam oog toezicht moeten houden, omdat de volle verantwoordelijkheid voor God op hen rust. De opvoeding van het kind moet, ten minste gedeeltelijk, mislukken, als de ver antwoordelijke ouders thuis haar volgens de echt-Roomsche princiepen willen inrich ten, terwijl hunne plaatsvervangers op school, zooal niet op anti-Roomsche, dan toch op andere-dan-Roomsche wijze daarbij te werk gaan. Hieruit volgt, dat neutraal onderwijs voor onze Roomsche kinderen een ongeluk is, wijl het veel te veel neutraliseert het goed, door de Roomsche opvoeding der ouders aan het kind gegeven; en dus ook dat Roomsche huisgezinnen, die zonder nood zakelijkheid hun kinderen naar een niet- Roomsche, dus ook naar een neutrale school sturen, niet tot de goed-Roomsche kunnen gerekend worden en al heel spoedig het echt Roomsche karakter verliezen, waardoor zij zouden zijn wat zij moeten zijnbloem- kweekerijen voor Gods hemel. Spreker werkte dit begrip nog verder uit om aldus te vervolgen Maar wat bovenal een huisgezin tot een echt Roomsch-Katholieke familie maakt, dat is dat daar Christus woont, Christus, die het huisje van Nazareth tot de eerste kerk maakte en de familie van Joseph en Maria tot de H. Familie. Dit idee werkte spreker nog heerlijk schoon uit om ten slotte aldus te eindigen. En nu vraag ik uvindt ook gij het niet heden den aangewezen dag om die spreuk, die leus ook tot de onze te maken, om dus in ons gezin, den Christus voor goed den scepter in handen te geven? Ziet, wij zijn hier bijeengekomen, om onder het oppertoezicht van onzen Door- luchtigen Kerkvorst te overwegen wat Roomsch Katholiek familieleven is, en wij hebben bevonden, dat de kortste definitie daarvan iseen familieleven, waarvan Christus de ziel is, waarin Christus regeert. Maar zullen wij het nu bij dit overwegen-en- bevonden hebben laten en voor het stellen van daden terugschrikken Neen, daar zijn wij te veel practische Hollanders en door zettende Zeeuwen voor. Juist ons ver schijnen op dezen Katholiekendag bewijst, dat wij Katholieken van de daad zijn. En daarom thans de daad gesteld, hetgeen in de verschillende vergaderingen besproken en besloten is, in practijk gebracht en wij, wij-zelf op de eerste plaats, wij ten voor beeld voor de overige Katholieken van ons Bisdom, het „Christus, Koning in ons huis" tot onze familiespreuk verheven en in ons gezin het godshuis gebouwd van R. K. familieleven Alléén, wat is een kerk zonder wijding? Monseigneur, Uwe Doorluchtige Hoog waardigheid heeft voor twee dagen in deze stad eene nieuwe kerk geconsacreerd, en daardoor overvloedigen zegen Gods doen nederdalen over allen die daar zullen ver gaderen. Welnu, ook wij hebben kerken ge bouwd het zijn onze huisgezinnen en wat er misschien nog aan den bouw ontbreken mocht, wij hebben heden tot den volledigen opbouw besloten en zullen van nu af al onze zorgen er aan besteden, om ze tot geheel en echt R. K. gezinnen te maken. Het eenige wat wij nu nog behoeven, is de wijding onzer kerken. Monseigneur, die vragen wij thans aan U. Moge op Uw machtig woord de zegen des Allerhoogsten op onze huisgezinnen nederdalen en met dien zegen het geluk en de perfectio gondii, de vrede Gods. Daverende toejuichingen weerklonken uit alle hoeken der zaal ten bewijze, hoezeer het welsprekende woord van Tholen's herder de gemoederen had getroffen. Nauw waren deze toejuichingen geëindigd of Monseigneur CALL1ER verhief zich van zijn zetel en besteeg onder een ware ovatie zijner hem gansch en al verknochte diocesanen, hier als het ware het gansche bisdom vertegenwoordigende, het podium en sprak een slotwoord, dat vaderlijk- ernstig en toch vertrouwelijk en liefdevol machtigen weerklank vond in aller hart (zie eventueel onder Laatste Berichten). Zijn bisschoppelijke zegen, in vromen eerbied door alle aanwezigen ontvangen, bezegelde het heerlijk werk van dezen schoonen dag. Al de geestdrift, die de vergadering bezielde, trilde toen door in het slotlied„Hier stroomden honderden samen", waarna de vergadering uiteenging. Schitterend slaagde deze 5e diocesane Katholiekendag, dank den volhardenden ijver dergenen, die hem op touw zetten en tot een goed einde brachten, dank de trouwe medewerking van Haarlem's diocesanen. Tot weerziens een volgende maal te Rotterdam Soli Deo Gloria AbonnementspiJ Afzonderlijke Advertentiën w| balf drie en De abonné's op dit directie uitgereikte daarvoor vastgest GRATIS verze De EXTRA-NUMM Zeeuwsche Courar ledig verslag van te Vlissingen, zijn raad strekt, gratis i bureau, Ganzepoor buiten-abonné's ooi 13 JUNI Stemmil vinciale Staten. 25 JUNI HersteiJ dig) voor de Tv 5 27 JUNI Hersten dig) voor de P| •••••••••••••a Het Distri (Ingez, Toen wij de lijst door centraal bestj Veneieniging aangekjo] .ojiszelviennu moe] jajs wij ten minste va en 'ch'ristelijk-histiori. danige werkkracht m dunkt, wij mogen t zijn over het bestui: ging, dat de besten weten te verkrijgen, nen op te treden. Het is, als wo'rdt stormenderhand viero telijke paftij, en dat ning nu wel geluk op die plaatsen, di< maal 'de nederlaag vietde sprekers zien daar met gemak de hajen, die wij de i kwamen. Gaan wij even i 1909, in enkele plaq Neuzen rechts Zaamslag Westdorpe Sas V. Gent IJzendijke Rechts 1 Op die plaatsen al 170 stemmen halen In '1909 telde het burg op een bevoll woners 17750 Kathol daal- zijn nu wel e maar met de anti-rev. telijk-historischen ku zoo ver brengen, da der bevolking halen een Christelijke lever gedaan, den candid eeniging stemmen, e gen aan hun eigen r candidaat Mr. P. D glans en glorie. Daarom met ver,e week gewerkt zoo ha die wat gevoelt vo onderwijs onzer kin scherming der openb

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1913 | | pagina 8