esfeding
schwaler,
Zaterdag 17 Mei 1913.
Negende Jaargang
u.
1 nummer bestaat nit 8 bladzijden
EERSTE BLAD.
No. 57.
3
e
23 Mei a.s.,
r aanbesteden
sn bij Inschrijving
lijke Dienstmeid,
BUITENLAND.
De Oorlog op <len Balkan.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
u
3
3
O
W
«3
2
+-2
O
u
3
QO
3
93
-Ö
3
O
SU
O
<5
H
8
O
1—4
O
O
rQ
c<3
O
O
0)
O
^TER en WETHOUDERS
ii op
fcs 10 uur, ten Raadhuize,
van een gebouw
skantoren, op liet ter-
elein de Brouwers-
Goes.
2 teekeningen zijn a f 2,—
rijgbaar ter secretarie der
volgens bestek,
verstrekt de Gemeente-
F. G. C. ROTHUIZEN,
1013.
B. en W. van Goes,
J. B. DE BEAUFOUT.
De Secretaris
G. A IIAJENIUS.
>or 5 jaren,
ipolder, zijnde „DE WEEL
ake, nabij de hofstede van
BLOK Azn., groot phn 1
nvaarding direct.
«biljetten, met opgave van
te leveren vóór of op
kantore van Notaris E.L.
L te Goes, ahvaar nadere
,e bekomen zijn.
7DELBURG
IGF. DELF1 HZ
uni gevraagd een flinke
e wasch kunnende omg^
nde koken strekt tot
;h persoonlijk te verv0. j
Hotel NOLET, Ierseka
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en .Vrijdag vóór een uur
Verschijnt eiken MAAH0AG-. MG- en VBiitUGAVOMO.
Kanfoor v. d. AdministratieSanzepoorfstraaf C 209, GOES
RecLameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels .voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekerings voorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
150
gulden bij
verlies van een
j hand, voet
of oog;]
I gulden bij gulden bij Pi
jl I 11 I verlies I I verlies van M
III van een VII I een ZÏ
\0 \0 duim^0 %0 wijsvinger. 0/m ^0
te Schiedam.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank'
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
•IMMMUNUMHMWMHM
2 Gelijk een vader bjj plechtige ge- J
legenhede.i zijn kinderen en aanver-
wanten rondom zich verzamelt, zoo J
scharen zich op den KATHOLIEKEN- 2
DAG de diocesanen rondom hun bisschop 2
in onderlinge eendracht en liefde.
StHHMMMtMMMtMHNlS
Comedie.
Wanneer bij de stemmingen over wets
ontwerpen in de Kamers leden van rechts
ontbreken, heft de linksche pers een
klaaglied aan over de plichtvergeten
rechtsche afgevaardigden. „Volk" en „No
tenkraker" geven dan meestal den toon
aan.
Nu willen .wij geenszins het wegblijven
van de Kamerzittingen goed praten. Het
gezond verstand zegt: wie met vrijen
wil Kamerlid is geworden, hij. doe zijn
plicht en' zorge te komen wanneer hij
kan.
Maar het linksche kabaal, waarover
zoo juist gesproken, doet aan comedie
denken, wanneer >vij zien dat de poli
tieke verdorvenheid en zorgeloosheid
welke den rechtschen Kamerleden als be
stendige smetten worden aangewreven ter
oorzakc van hun wegblijven uit de Ka
mer, den linkschen heeren député's ook
niet vreemd is.
Daar was Woensdag b.v. bijl de stem
ming over het al of niet toekennen van
f 10.000 subsidie aan Amsterdam's Con
certgebouw, het liberale Kamerlid van
bet Amsterdamsche district, waarin het
Concertgebouw staat, afwezig. Let
welhet Kamerlid behoorende tot de
partij, die zoo gaarne stoft op haar ont
wikkeling, haar ambitie voor Wetenschap
en Kunst.
Ware hij present geweest, de subsi
die zou zijn verleend, terwijl thans den
eminenten Mengelberg, welhaast pen we
reldberoemdheid, eene grievende teleur
stelling werd bereid.
Nog bonter maakten het de socialisten,.
Toen Woensdag gestemd moest worden
over het voorstel Vliegen (openstellen
van de stembus tot 8 uur) waren van
de ?even socialistische afgevaardigden
slechts twee aanwezig, om aan het
voorstel van hun partijgenoot de zege
te helpen verschaffen.
Zullen „Volk"' en „Notenkraker" nu
ook met allerlei schimpscheuten komen?
voor GOES,
te melden bij de A
De brand van Skoetari.
De correspondent der „Secoio" te Skoe
tari verklaart, dat de brand in den ba
zaar aan Montenegrijnsche soldaten moet
toegeschreven worden.
De correspondent geeft daarbij een be
schrijving van de „buitengewone kalmte"
der Montenegrijnsche "troepen.
Kort na middernacht, verhaalt hij', werd
de brand door de schildwachten be
merkt, doch dezen zeiden er niets van;
slechts toen men het vuur niet meer
meester kon worden, werden maatregelen
genomen. Reeds vroeger was meermalen
brand im den bazaar uitgebroken, daar
echter de bevolking tijdig gewaarschuwd
werd, kon hij spoedig gebluscht worden.
Au werd echter geen alarm gegeven, en
de bevolking is dan ook overtuigd, dat
men hier met een wraakneming der Mon
tenegrijnen te doen heeft. i
Zelfs bleek uit het onderzoek door ko
lonel Beeio ingesteld, „dat Malissoren,
die als, Montenegrijnsche soldaten .ver
kleed waren, den brand hebben aange
stoken!"
Bovendien brak de brand op vijf pun
ten tegelijk uit, en wijl nu overal wach
ten stonden, had toen minstens een de
brandstichters moeten bemerken. Maar de
Montenegrijnen hielden de handelaars, die
hun waren ^vilden lossen of bergen met
misleidende praatjes tegen. Vele duizen
den aan waarde hadden gered kunnen
worden, en nu zijn bijna 5000 families,
die van den handel in den bazaar leef
den, door de Montenegrijnen geruïneerd.
De bewoners van Skoetari zijn niet zeer
gesticht over dit optreden der Montene
grijnen, en heb ben alle betrekkingen met
hen verbroken. („Msbode.)
O o s t e n r ij 'k n e e m t e e n T u r k s c h
eilandje.
Het kleine Donau-eilandje Adah Kaleh,
bij Orsowa gelegen, dat de laatste bezit
ting was der Turken aan den Donau,
dat zich tusschen den oorlog tusschen
Rusland en Turkije kon handhaven, maar
reeds bij het verdrag van Berlijn aan
Oostenrijk-Hongarije werd toegewezen, is
eerst Maandag j.l. in naam van de Hon-
gaarsche regeering. .geannexeerd.
De annexatie wordt in politieke krin
gen te V een en en te Boedapest daarom
gemotiveerd, dat in het vredesverdrag alle
gebied ten. Westen van de lijn Midia-
Enos aan. de Baikanstaten zal worden
toegewezen en dat daaruit de mogelijk
heid zou kunnen ontstaan, dat Servië
eventueel het eiland zou bezetten en zoo
den Zuidelijken loop van den Donau ten
allen tijde zou kunnen blokkeeren.
(Zie verder Tweede Blad.)
Hoe staan de kansen.
fiooit men in deze dagen het praailje
op de politiek, zegt de „Gelderlan
der dan is liet al gauw: Hoe zal heb
in Juni afloopenZullen we winnen
of verliezen? Nu zijn de benamingen
„winnen" en „verliezen" hier te veei
zeggend Immers behouden we de
meerderheid dan „winnen" ,we, ter
wijl we toch in zekeren zin ook „ver
liezen", immers achteruitgaan, indien
we niet het oude getal van 50 zolelsi
bereiken.
Zonder nu een .afdoend antwoord
te geven op bovengestelde vraag
vooral hiii deze verkiezingen, waarbij
met zoovele en zoo versohillende fac
toren, die vaak in geheel tegenstrijr-
dige richting op de middelstof, die
den doorslag geeft, inwerken, is elke
voorspelling zonder redelijken grond
zullen we hier nagaan, aan de
hand van feitengegevens, hoe we er
onzes inziens voorstaan.
Allereerst dringt zich de vraag op.
welke districten zoo overwegend van
rechtsche of linksche kleur zijn. dat,
buitengewone verrassingen daargela
ten en we gelooven niet, dat die.
in de lucht hangen men met jgroote,
zekerheid kan zeggen, dat ze ook dit
maal rechts of Jinks zullen stemmen.
Wanneer we voor vast rechts in
aanmerking doen komen die distric
ten. welke bij de stembus van 1909
den rechtschen candidaat een meer
derheid gaven van minstens 20 pGt.
boven het stemmencijfer van alle lin-
kergroepen samen, dan krijgen we
voor rechts, daarbij gerekend de dis
tricten waar de man van rechts bijl
enkele candidaatslelling werd geko
zen, 47 vaste zetels, te weten: Almelo.
Amersfoort, Apeldoorn, Bergen op.
Zoom. Beverwijk. Bodegraven. Breda,
Breukelen, Delft, Doelinchem, Dok-
kum, Druten. Ede, Eindhoven, Eist.
Goes. Grave, Gulpen, Haarlemmer
meer. Ilarlingen, Helmond, 's Herto-
genbosch. Hilversum. Kampen, Kat
wijk, Loosduinen. Maastricht, Middel
burg, Nijmegen. Ommen, Oosterhout,
Rheden. Ridderkerk. Roermond,
Schiedam, Sittard, Sliedrecht. .Sneek.
Steenwijk, Tilburg, Veghel. Venlo,
Waalwijk. Wieert, Wijk hij Duurstede,
Zevenbergen en Zwolle. Op een drie
tal na Beverwijk, Ridderkerk en
Steenwijk vermeldt het „Hsgz." de
zelfde namen en het voegt er nog
het district Tietjerksleradeel .aan toe.
Voor de vaste linksche districten
hoeven we niet te verlangen, dat zo
een stemmenineerderheid van 25 pCt.
boven den coaliLie-candidaiat vertoo-
nen. Immers we moeten. willen we
niet gedupeerd uitkomen, er rekening
mee houden, eerstens dat de concen
tratie heel wat linksche kiezers, die
in 1909 thuis hieven, thans wel zoo
aanlokt. da|t ze £icli een gang naar
de stembus zullen getroosten. Ook kan
niet worden beweerd, dat de middel-
slof, die wel van een beetje variatie
houdt, nog zoo pp de hand. van rechts
is. als de linksche miserie-periode van.
1905 tot 1908 haar haid gebracht.
Daarbij kunnen de vrijzinnigen dit
maal voor de herstemmingen onvoor
waardelijk op den sociajistischen
steun rekenen. En daar die steun, on
danks de fameuze bewoordingen van
het concentratie-program, dat de Con
centratie evenzeer gericht is tegen de
sociaal-democratie als tegen de Coa
litie. wel wederkeerig zal zijn, zoo
dat bij' de herstemmingen, zooals in
1909, voor rechts biet op Linksche'
thuisblijvers valt te rekenen, meenen
wij ditmaal met volle zekerheid die
districten als vast Jinksch in aan
merking te kunnen brengen, waarvoor
in 1909 links gezamenlijk minstens 10
pCit. meer stemmen behaalde dan
rechts en zijn candidaat bij eer&to
of tweede stemming gekozen zag. Do
laatste beperking is niet overtollig.
Het gaat immers moeilijk een district
als Amsterdam II, waar bij eerste
stemming de liberale candidalcn wei
heel wat meer jstemmen verkregen
dan de christelijk-historicus, de heer
Snoeck Henkemans, terwijl deze locli
bijl herstemming gekozen ,werd, onder
de vast linksche 'te plaatsen, als wil
len wij niet ontkennen, dat de zetel!
van Amsterdam II zeer wankel staat.
Op genoemden grondslag krijgen wijl
voor links 35 vaste districten, en wel:
Alkmaar, Amsterdam I, idem III, ideml
IV. idem V, idem IX, Appingedanij
Arnhem, Assen. Brielle, Deventer,
Dordrecht. Enimen. Eraneker. Gro
ningen, Den Haag 1. Den Haag III,
Hen Helder, Hoogezand. Hoorn. Leeu
warden. Lochem, Meppel, Oosthurg, O
Rotterdam I, Rotterdam III, Schoter-
land. Tiet, Veendam, Weststeliing-
werf. Winschoten, Zaandam, Zierik-
zee. Zuidhorn, Zutphen.
Er blijven dus sieclits een kleine
twinitig. achttien volgens onze schat
ting. districten over, welke in den
stembusstrijd de beslissing zullen heb
ben te geven. Van die achttien zijd
er thans 12 in rechtsche handen.
Het wil er dan ook bij ons niet in,
dal de nieuwe Kamer geen rechlscha
meerderheid zou toonen. Verrassin
gen immers verwachten we niet; een
algemeene omzetting in de politieke
(rneening van het land vajil niet te be
speuren, hoezeer de liberale bladen en
de socialistische natuurlijk ook, in
hun verkiezingslectuur beweren, dat
zulks wel hel geval is.
De bezadigde arbeiders en dat
zijn gelukkig nog verreweg de meesten
zijn voldaan over wat dit kabinet hun
heeft gebracht, omdat zij er van over
tuigd zijn, dat 't het eenig bereikbare
was, en dat voor de Ziektewet en jde:
Invaliditeitswet, die hen tegen alle
risico van ziekten, invaliditeit en
ouderdom verzekeren, dooi* Jinks niets
beters in de plaats is te stellen.
Ieder weldenkende zal zich daarbij!
met ernst afvragen, of Jhiji zijn stem!
wel kan geven .aan een partij' die noch1
op financieel gebied, noch opi het 'ge
bied der landsverdediging, pok maan
één woord in haar program heeft
geschreven. De concentratie heeft zich
met mist omhangen; aan zulk een
schip vertrouwt het volk zijn belan
gen niet toe. i
De actie tegen de Tariefwet is bijl
gebrek aan belangstelling yrijwel ver
stoven en gestorven.
Daarentegen groeit steeds krachtiger!
de beweging, die jn een tarief van)
invoerrechten nieuwen bloei doorziet)
van onze kwijnende industrie. En wie
daarbij nagaat, hoe dikwijls reeds in
de pers berichten circuleerden, dal
buitenlanders met het oog op de ko
mende tariefwet nieuwe fabrieken in
ons land hebben ontworpen-, Jioe onze
industrie verlangend naar jiet nieu
we tarief uitziet die zal ook spoedig!
begrijpen, dat heel bet kabaal tegen
het tariefontwerp slechts joos alarm!
was. Zelfs de prijsstijging kan nie
mand meer bang maken. Immers in
dien de geheele .meerdere opbrengst
van het tarief door Nederland zelf
moest worden gedragen, dan hoefden
de loonen slechts 1/6 percent te stij
gen, één cent op de zes gulden, oml
de meerdere uitgaven je neutralisee
ren. En dal de ioonen zullen stijgen
is zeker, waar de vraag naar ar
beidskrachten zooveel grooler gaat
worden.
Eindelijk wacht de grondwetsher
ziening met de zoo gewichtige reorga
nisatie van het onderwijs, de machtige
prikkel om alle rechtsche kiezers naar
de slembus te voeren.
Waren wij te optimistisch, toen we
beweerden, dat we yoor geen grooLa
verrassingen vreezen, verrassingen,
die vast rechtsche districten ,in liink-
sche handen zouden yoeren?
Slechts één gedachte jdoet ons de
Juni-gebeurtenis met zekere beklem
ming tegemoet gaan, de gedachte na
melijk, dat onidanks het oi'ficieele ac-
coord vele .CjhristeIi.jk-Historjschen pf-
wel van de stembus zullen wegblijven,
ófwel de concentratie zullen bijval
len, wanneer niet een candidaat van
hun kleur hun stemmen vraagt.
Is die vrees .ongegrond, dan vreezen,
\vi.j voor Jjini niets, dan blijft jde meer
derheid in de Tweede Kamer, zij hei
dan al minder sprekend, locli zeker
rechts.
l) Of Oostburg vast linkscli is, wagen we
sterk te betwijfelen. Gezien het stemmencijfer
van mr. Dieleman in 1909, de verbeterde orga
nisatie onzerzijds en de eendracht der coalitie
partijen gevoegd bij de vrees, die daar aan de
linkerzijde heerscht voor een „débacle", rekenen
wij Oostbnrg tot een zeer, zeer onvast district
voor links. Red. N. Z. Crt.
Goes. Benoemd tot klerk op 't kantoor
van 't Kadaster alhier de heer J. Rot
tier Az., thans in gelijke .betrekking te
Zutfen. (Z.)
Bij kon. besluit van 16 April is
aan den heer A. Snoep te Alkma|ar,
laatstelijk assistent ten postkanto.re alhier
met ingang v,an 16 December ,1912, een
pensioen verleend v.an f 602 's jaars.
De afd. Goes der S. D. A. P. zal
yoor de a.s. gemeenteraadsverkiezing al
hier candidaat stellen den heer ,M. Pols.
In de gisterenavond op de boven
zaal van café Maartensie gehouden al
gemeene jaarvergadering van de harmo
nie „Euphonia" (voorzitter de heer Z.
Risch) werden de jaarrekening 1912 (ont
vangsten 1852.915, uitgaven f 706.82, goed
slot f 146.095) en de begrppting 1913 (in
ontvang en uitgaaf op f 721.09s met een
post van onvoorzien groot f99.945) goed
gekeurd.
De voorzitter gaf een overzicht van den
toestand der vereeniging welke redenen
geeft ioit tevredenheid. Met een huldigend
woord werd nog herinnerd aan den on
langs gjevierden 60sten geboortedag van
den penningmeester, den heer P. A. de
Ligny. Ten slotte wekte de voorzitter op
tot eendrachtige samenwerking.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 17 Mei
Meest matige noordelijke tot westelijken
wind. Gedeeltelijk bewolkt. Weinig of geen
regen in het zuiden, in het noorden waar
schijnlijk enkele regenbuien. Iets koeler.
De periodiek aftredende heeren van het
bestuur Jonkh. von Schmidt au£ Altenstadt
en Johs. Gavers werden met overgroots
meerderheid herkozen.
Bij voorkomende zaken werd door een
der aanwezigen gevraagd .maatregelen te
beramen om het hinderlijk heen en wc-
derloopen tijdens de uitvoering van mu
ziekstukken op de volksconcerten tegen
te gaan.
Het bestuur zeg/Ie dit toe.
Opening Waterleiding Zuid
Be vel and. Deze opening zal omvatten
eene receptie in de „Prins van Oranje",
waar de voorzitter der vennootschap do
autoriteiten en verdere aanwezigen met
het feit den voltooide waterleiding zal
in (kennis, stellen. Na afloop zal ten 2 ure
ongeveer door den voorzitter in de socië
teit „Van Ongenuchten Vrij" aan een 60-
tal genoodigden een déjeuner dinatoire
worden aangeboden.
-Tot onze groote voldoening kunnen
wij mededeelen dat bereids een 40-tal
Katholieken dezer stad als vast lid van liet
instituut der Katholiekendagen zijn toe
getreden.
Ingekomen in de Ie helft der maand
Mei in de gemeente Goes
J. Reitsma, commies ter secretarie,
uit Texel, Westsingel 130B. C. A. Lin
deman, restaurateur, uit Ginneken, Pa
pegaaistraat 9i 92 C. Smallegange,
bakkersknecht, uit Zierikzee, Oude Visch-
markt 70; Johs. J. Luuenberg, boekhouder
kadaster, uit Zierikzee, Groote Markt 64
M. Gelok, zonder beroep, uit Kapelle,
Oude Vischmarkt 66 Jacs. Schrier, veld-
arbeider, uit Kapelle, de Ruyterlaan [74.
VertrokkenA. Oosterkerk, banket-
bakkersbediende, naar Amsterdam; BI.
Reijnhout, wed. J. van Luijk, zonder
beroep, naar 's-Gravenhage Johs. Geen -
sen Jr., winkelbediende, naarOssendrecht
M. H. Dekker, bakkersknecht, naar Baar
land; A. van der Vliet, Schildersknecht
naar RotterdamJ. Groustra, orgelma
ker, naar 's-Gravenhage C. Valkier,
sjouwerman, naar ViissiugenJohs. van
de Velde, boerenknecht, naar Kloetinge.
(MCt.)
Middelburg. Als bewijs van de drukte
welke de feesten ook Dinsdag medebrach
ten werden ons nog de volgende cijfers
versteektdien dag werden v.opr het Schut
tershof 1517 toegangskaarten a 25 cent
verkocht en 558 kaarten voor leden en
begunstigers van Middelburg Vooruit;
voor het Belgisch Bal 1075 kaarten en
gedurende beide dagen v.qo,r het Hoofd
van Jut 459, de lolbaan 434, de weeg
schaal 335, de somnambule 100. Er wer
den 53 doorloo,pende kaarten aft ver
kocht.
Voor het terrein van de luchtballon
was het aantal kaarten 611. Maandag wer
den in de theetuin 319 Jbetalende bezoe
kers toegelaten.
Dat aan deze feesten ook veel geld
is verdiend, blijkt o.a. uit het feit, dat
aan 63 suppoosten enz. ongeveer f350
is uitbetaald.
Door de .heide liedjeszangers in het
Schuttershof werd voor de Zeeuwse.tie
blinden ruim f 35 bijeen gebracht.
Dooi' de politie is proces verbaal
opgemaakt tegen J. W, en M. M. wegens
diefstal van een fuik.
Toen Woensdagmiddag op de Bree
een agent van politie een dronken man,
zekeren C. v. E., wilde arresteeren, werd
hij daarin belemmerd do.or zekeren H.
J. een ouden l>efce.nde der politie, welke
den agent te lijf wilde. Deze zag zich
verplicht de sabel' te trekken om zich
den dijkraad is herbenoemd dhr, H. van
Eenonaam met 12 stemmen.