No. J9.
Zaterdag 26 April 1913.
Negende Jaargang
NKNEVEL
1Z AND
4G 28 APRIL 1913.
ïstmeid
Dit numer totaal nit 8 Mzliflen
eerste blad.
buitenland.
binnenlanp7
V. P. N.
AAR!
29, Rotterdam
using. flj
rijgbaar bij
ioes.
fs-ïBBfflarkt
Huishoudster
iet Dagmeisje
- Zu
De Coalitie blijft.
De Oorlog op den Balkan.
imveeteelt-consulent
mitsdien van V. P. N
elminadorp.
id.
;e.
skerke.
jerenhoek.
eer Abtskerke.
eerenhoek.
e.
rijgen a 10 cent per
en verpakking voor
1LINGSBESTUUR.
a geeft het een
oon zeeppoeder
•ater zet waarin
asch slechts uit
jr kokend water
U zult tevreden
I
van één flacon „BER-
rijgt men hinnen 6 we-
erd, ook uitstekend tegen
kale vlekken. Zending
angst van postwissel a
zegels). VAN DEN B0-
Agentschap, Remb'randt-
rdam.
;e terstond een
es Mej. FRANKEN Kerk-
igen.
raagd een
KMEID-
ERBEURS lerseke.
n de 15 jaar, te bevragen
der „N. Z. Crt." J. M. P-
eKerkstr.H 78, Middelburg.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0,50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. 5 contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekerings voorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij rerbes van beide
banden, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
150
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
gulden bij
verlies
van een
duim;
M gulden bij P"
verlies van M
wijsvinger. Bh ^0
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank 5 te Schiedam.
0
Het instituut der KATHOLIEKEN
DAGEN heeft de volle goedkeuring
van het doorluchtig episcopaat. Daarom
verdient het onze waardeering
w»
In deze drie woorden is kort maar
juist samengevat het resultaat der ver
gaderingen, welke Donderdag j.l. door de
drie Rechtsche partijen in eigen boezem
zijn gehouden.
Zoowel te Amsterdam, waar de Christe-
lijk-Historische Unie bijeenkwam, als te
Utrecht waar de Algemeene Bond van
R.-K. kiesvereenigingen en de 'Antirevo
lutionaire partijdag vergaderden, is be
sloten het onderlinge coalitie-akkoord zoo
wel politiek als electoraal te handha
ven.
Voor wie onder de onzen nog aarze
lend staat tegenover de door de be
hoefte der tijden zoo hoognoodig geble
ken aaneensluiting van alle Christelijk
gezinden in den lande voor het behoud
van den Christelijken regeeringskoers tot
heil onzer natie, moge de even prac-
tische als glasheldere rede niet onver
meld blijven, welke de voorzitter van
den Algemeenén Bond, mr. dr. D. A.
P. N. Kooien te Utrecht hield en welke
wij1 in hoofdzaak hier laten volgen, hier
on daar spatieerende, wat naar onze
meening op meer bijzondere wijze de
aandacht verdient.'
Zoude de stormloop der verbonden
Linksche partijen in vollen omvang ge
lukken, dan zöudé een vólgend Ka
binet met maatregelen- moeten komen,
die wij een verderf achten voor de
gezonde ontwikkeling onzer Staatsin
stellingen; en mocht alleen het gevolg
zijn: vernieling Van het bestaande zon
der mogelijkheid om zelf op1 te bon
wen, dan zoude een zakenkabinet het
resultaat van den ptillen arbeid der
laatste jaren teniet doen. Ik denk hier
in de eerste en voornaamste plaats
aan de ontworpen Grondwetsherziening,
met haar vierledige bedoeling: om liet
onderwijsartikel in overeenstemming te
brengen met den feitelijken toestand,
om de verhouding tusschten Kroon en
Volksvertegenwoordiging op waardiger
wijze te regelen, om het kiesrecht uit
te breiden tot alle zelfstandigen en
om den weg te openen naar evenredig
stemrecht.
Acht men het dus ia 's Lands be
lang, dat het Rechtschle Kabinet aan
het roer blijft, dan Dehooren de par^
tijen, waarop het steunt, olkand-er ook
trouw bij1 de stembus te helpen.
De Hoofdbesturen der drie 'Rechtsche
partijen, doordrongen van het 'groote
belang der naderende stembus, heb
ben voorloopig het acc-oord gesloten:
en er is geen reden om aan te ne
men, diat dezie afspraak niet door de
ptartijvergtaderingen van heden zou wor
den gehonoreerd.
Alles hiangt natuurlijk af -van de uit
voering vlan de vraag -of de leden der
onderscheiden plartijen het wachtwoord
zullen volgen en nu ontmoet ik eenige
grieven en bezwfaren, die het toch goed
is onder de oogfen te zien.
De drie grieven zijn: het te veel ze
tels bezetten door eene plartij' ten na-
deele vlan de andere, de poging om een
zuiver k e r k e 1 ij k e kwestie óver te bren
gen op politiek terrein (Ommen) -en de
'aanwakkering van ;het anti-papisme.
Over dit laatste zeide de spreker:
Een derde struikelblok Voor trouwe
samenwerking meent men anderzijds te
kunnen aanrollen door het 'aloude-anti-
plapisme aan te wakkeren. „Rome wordt
door de coalitie te machtig, daarom:
„weg met de coalitie". Het schijnt wel,
(alsof dit ivoor sommigen de hoogste
politieke wijsheid isminstens twee
periodieken (tijdschriften) danken er
hun bestaan aan.
Op dit speculeeren op kerkelijke
hartstochten wensch ik slechts dit te
antwoorden: de Katholieken vorderen
op het hun toekomende deel in het
Bestuur wan den Staat en van zijn
onderdeelen, niets meer, maar ook niets
minder.
De geheele geschiedenis der Katho
lieke Staatspartij strekt ten bewijze van
'deze stelling. De Katholieken verlangen
niet anders dan zich riistig te 'kunnen
ontwikkelen, maken op geen enkel
v o o r r 'e c li t uitspraak, wenschen
slechts (als gelijkberechtigd te
worden .beh/andpld. „Maar worden er
iDan niet veel Katholieken benoemd?"
zoo vraagt men. „Ik merk er niefs
Van", wil ik antwoorden, maar ge
steld, het whre Zoo, zou het dan niet
in den aard der zaak liggen? Wanneer
een gedeelte der bewoners van Ne
derland jarenlang stelselmatig naar be
neden gehouden is en -er komt een
Regeering aan het roer, die eikent,
dat het evenwicht, dat er Zoude moe
ten zijn, verbroken is ten voordeele
der liberalen, dan ligt het voor de
hand, dat de schade moet worden 'in
gehaald en dat er meer Katholieken
worden benoemd, dan waaraan men
gewend was. Erkent men hiervan niet
de rechtmatigheid, dan stelt men zich
buiten de grondbeginselen, waarvan
ons Staatsrecht nu welhaast gedurende
een eeUw uitgaat.
Waarom ik u dau deze sluipende
vossen om een geliefd beeld aan
dr. Schaepman te ontleenen toon
de? Omdat mij hiermede de gelegen
heid werd geboden om eens rond en
open te spreken: bestond ier niet
zooveel misverstand omtrent
de strevingen der Katholie
ken er zouden nog heel wat
meer stemmen voor de coali
tie worden uitgebracht.
Toch geloof ik niet, dat het aantal
van hen, die principieel tot He Coali
tie behooren, maar om allerlei bijre
denen zich afzijdig houden, dit jaar
grooter zal zijn dan bij1 vorige verkie
zingen; geregeld ziet men, als Juni
nadert, allerlei pogingen tot het stich
ten Van nieuwe pprtijen en partijtjes,
maar telkens blijkt, dat er wel leiders
maar geen volgelingen zijn. Het dringt
tot de kiezers door, dat men wel den
ondergrond aan het Rechtsche kabinet
kan ontgraven, door zijn stem aan de
Rechtsche candidaten te onthouden,
maiar dat er toch geen winste zit voor
het Christelijke beginsel, in het aian
het roer brengen v.an een Linksch ka
binet.
Thans is de tijd genaderd, dat de
vruchten kunnen worden geplukt van
jaren langen arbeid.
Bedriegen de voorteekenen niet, dan
zal het Staatsblad vóór Juli van' 'dit
jaar die belangrijke trits wetten bevat
ten, die de arbeidersverzekering, tot
dusver beperkt tot de Ongevallenver
zekering in de industrieele bedrijven,
de hoogstnoodzakelijke uitbreiding zul
len geven.
Echter zal nog veel van de onvol
prezen werkkracht van Minister Talma
gevergd worden. De splitsing van de
Rijksverzekeringsbank in een Invalidi-
teitsfonds en een Ongevallenfcmds moet
haar beslag krijgen: ontelbare alge
meene maatregelen zullen moeten wor
den genomen, alvorens de wetten in
het leven kunnen binnentreden. Maar
bovenal, moet dit kabinet gehandhaafd
worden, omdat het de middelen heeft
aangewezen, waaruit de inkoopi van het
thans levend werkliedengeslacht in het
Invaliditeitsfonds zal worden bekostigd.
Wat ons, Katholieken, betreft, wij
zullen met warmte strijden voor dit
kabinet, door vriend en Vijand
geprezen als samengesteld
uit Staatslieden van den eer
sten rang; een kabinet, dat zijn
beloften ten voille is nageko
men en in soms moeilijke omstan
digheden met groot beleid het
schip van Staat heeft weten te sturen;
een Kabinet ten slotte, dat helder en
klaar het regeeringsprogram voor de
volgende periode heeft aangewezen, een
program, waarmede wij ons ten volle
kunnen vereenigen.
Zoo is dan weer de driebond gesloten
ter verdediging van 's volks heiligste goe,-
deren.
Aan onze persorganen, onzle kiesver
eenigingen, onze leiders de taak ons volk
te doordringen van het groote gewicht
van den komenden stembusstrijd en het
te bezielen met de geestdrift, diet de
groote zaak waarvoor de strijd, wordt
aangebonden en de gewichtige belangen
die op het spel staan, niet kunnen na
laten in te boezemen.
Het overige leggen wij in Godes hand,
voor Wiens eer, voor Wiens souvereiniteit
in den Staat wij de electorale wape-
nën voeren.
En hoezeer ook, naar onze overtui
ging, de komende stembus zege spelt,
de uitslag, welke ook, zij ons steeds de
verwezenlijking van hét woord des
Psalmisten: „Niet aan ons, Heer, niet
aan ons, maar geef glorie pan Uwen
Naam".
Leve de Coalitie 1
Reeds meermalen wezen wij erop, en
meerderen deelden onze mocning, dat de
„Goesche Courant" in den laatsten tijd
zich meer gn meer op het socialistische
dagblad „Het Volk" inspireerde, zoodat
het orgaan der Bevelandscha vrijzinnig
heid een rossigen tint aannam, die zich
steeds scherper accentueert.
Thans is alles duideJijk.De hoofdredac
teur van de „Goesche Courant" is een
oud-lid der Soc. Dein. Arbeiderspartij
„Het Volk" van 23 April bevat een
artikel, waarin de door de „Goesche" ge
leverde "bespreking van Troelstra's rede
op het Paaschcongres onder handen wordt
genomen en de schrijver ervan pip het
«inde wordt herinnerd, hoe hij indertijd
uit de S. D. A. P. werd geroyeerd we
gens „politieke onbetrouwbaarheid". Het
staat er in heel;wa;t krasser bewoordingen,
dan wij bet hier vermelden, want men
begrijpt, dat „Het Volk", niet gewoon
zijn verontwaardiging in sakmtaal uit te
drukken, het er hier bijzonder dik op
legt.
Wij nemen dan ook allerminst de uit
drukkingen van „Het Volk" in bescher
ming, doch releveeren alleen het feit.
Intusschen, „Het Volk" moet niet al
te -onbarmhartig zijn voor den hoofdredac
teur der „Goesche Courant", daar de
man toch in bijna ieder nummer van zijn
blad de bewijzen geeft, dat hij de taal
en den stijl van „Het Volk" zoo getrouw
mogelijk tracht te oo-pieeren.
Tegenover iemand, bij uien het „Oude
liefde roest niet", zóó tot werkelijkheid
is geworden, past wel wat indulgentie,
zouden wjj denken.
Skoe tari.
In de Russische landen en slavische
streken van Oostenrijk hadden betoogingen
plaats ter luidruchtige viering van de
inname van Skoetari, die als een neder
laag wordt beschouwd der Europeesche
diplomatie.
Inderdaad is de toestand doorhet
jongste Mpntenegrijnsche wapensucces
weer ingewikkelder geworden, zooals pile
toonaangevende bladen in het buitenland
toegeven. Toch schijnt in de laatste 2-1
uren de hoop op een vreedzame oplos
sing der kwestie toe te nemen, n.l. het
brengen van Skoetari onder het nieuwe
vorstendom Albanië.
Zoo rijn er twee telegrammen uit
Londen die zulks bevestigen.
LONDEN, 24 April (R.O.) Reuter ver
neemt dat diplomatieke kringen in Lom-
den niet pessimistisch gestemd zijn wat
betreft den toestand op den Balkan. Men
meent, dat Morienegro toe zal geven,
LONDEN, 24 April (R.O.) In welinge
lichte Oostenrijksche kringen meent men,
dat de toestand niet gevaarlijk 'is. Men
verklaart, dat bet niet om een zuiver-
Oostenrijksche kwestie gaat. De beslis
sing van geheel Europa betreffende Skoe
tari is formeel aan Montenegro mede
gedeeld. De schepen toch, welke gezonden
zijn om de beslissing der mogendheden
te doen eerbiedig-en, doen genoeg uit
komen, dat de besluiten van Europa zorg
vuldig overwogen zijn, en door geen en
kele daad kunnen worden vernietigd. Daar
Montenegro deze beslissingen rechtstreeks
geschonden heeft^ is Oostenrijk van mee
ning, dat de eerste zorg van Europa
moet zijn, om Skoetari dadelijk "te doen
ontruimen. De kwestie om Montenegro
daarvoor vergoeding aan te bieden, kan
later besproken worden.
Over do inneming van Skoetari zelf
wordt nog .gemek^ dat zij, nadat de
Turksche bezetting met militaire eer was
aigetrokken, nog 120 kanonnen, waaron
der veertig stukken snelvuurgeschut en
twaalf houwitsers en veel oorlogsmate
riaal buit maakten.
De koning en de koningin zonden
's morgens drie hooten met levensmiddelen
als eerste hulp.
De staking opgeheven. Don
derdag is op het socialistisch congres
met groote meerderheid (3/i der stemmen)
besloten het werk overal onmiddellijk te
doen hervatten.
Pater Rutten, de bekende Katholieke
socioloog is van oordeel, dat het ge
deeltelijk mislukken der „algemeen©" sta
king moet worden toegeschreven aan de
flinke houding der Christelijke 'werkmans
syndicaten. i
IÏAL1E
Nederhandsche pelgrims op
het V a t i c a Ja n. Reuter seint ons uit
Rome, d.d. Woensdag, dat de kardinaal
staatssecretaris, Merry del Val, 120 Hol
landsche pelgrims, allen leden van de
Ned. R. K. Vereeniging van Spoor- en
Tramwegpersoneel „St Raphael" ontving.
De pelgrims werden .aan zijne Eminentie
voorgesteld door den Ze-ereerw. heer
Mu'tsaers, die in hun naam den kardinaal
toesprak. Kardinaal Merry del Val ant
woordde in hartelijke bewoordingen en
gaf namens Z. H. den Paus den Aposto-
lischen zegen. (Msbode.)
(Zie verder Tweede Blad.)
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer heeft de Landweerwiet
zonder stemming aangenomen.
Voorts werden aangenomen de wet op
den landstorm, de tandartsenwet en de
de supplatoire begrootingen tot oprich
ting van een nieuw Rijkskrankzinnigen
gesticht te W oensel en tot overneming van
do telefoonnetten der Bell telefoonmaat
schappij.
Vervolgens ging de Kamer uiteen tot
vermoedelijk Dinsdagavond 6 Mei.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van Woensdag isi aan
do orde gekomen een wetsvoorstel tot
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 26 April
Zwakke tot matigen, zuidwestelijke tot
zuidelijken wind. Meest zwaarbewolkt met
tijdelijke opklaring. Waarschijnlijk regen- of
onweersbuien. Zelfde temperatuur.
het voteeren van 12 millioen voor de
zoo hoog noodigie kustverdediging, waar-
vau circa ö1/2 millioien voor een te Vlis
singen te houwen fort en d© rest voor
do verbetering der bestaande schietin-
richtingen aan de forten te Kijkduin en
IJmuiden,
De regeering hecht aan dit wetsonL
werp hooge wharde, gelijk blijkt uit de
woorden van den minister-president Don
derdag der vorige week in naam der -ine-
geering gesproken
„Niet omdat zij met de militaire za
ken wenscht te beginnen en ook te ein
digen, maar omdat zij maatregelen, om
ons l'and in beteren staat van verdediging
tte brengen, een o n af w ij s b ar en
plilcht acht, dien zij niet uit een
politiek oogpunt, maar uit een vader
landslievend oogpunt moet be-
tr ach ten".
De socialist Hiugenholtz meende zijn
partij te moeten verdedigen tegen het
verwijt van gebrek aan vaderlandsliefde
(hij dacht tóch niet aan het spreekwoord
„wien de schoen past trek'ke hem aan"?
Hij verklaarde zich vierkant tegen het
ontwerp. De liberaal Eland vond een fort
te Vlissingen onnoodigopen batterijen
met 24 c.M. kanonnen (het wetsontwerp
spreekt van 28 c.M.) zijn Voldoende. Hij
diende een amendement in tot bezuiniging
om de 12 millioen terug te brengen op
7 millioien.
De heer De Beaufort vond het fort
te Vlissingen eveneens onnoodig en be
toogde, dat wij1 zonder dat onze neu
traliteit best kunnen verdedigen, terwijl
de heer v. d. Berch van Heemstede,
afgev. voior Oosterhont, die gewoonlijk
zwijgt, thans doior zijn angst tot spre
ken gedwongen scheen, want hij was
bang dat de mogendheden ons de bru
taliteit een fort te Vlissingen te hou
wen wel eens zonden kunnen inpeperen.
De Katholieke deputé Van yiijmen en
de vrij-Iiberaal Van Karnebeek yerdedig-
den met een ernstig, vaderlandslievend
woord het wetsontwerp:
Eerstgenoemde betoogde, dat we voor
al juist aan de Schelde slecht in staat
zijn, om onze neutraliteit te handhaven,
en wilde eigenlijk liever twee forten dan
een, n.l. ook een aan den linkeroever.
(Hetzelfde adviseert de Raad van defensie.)
De andere veegde den heer De Beau
fort den mantel uit over diens optimis
me, en den heer v. d. Berch v. Heem
stede over diens vrees, hem toevoegende,
dat hij het betwisten onzer souvereiniteit
op de rivier juist zou wenschen te b-e-
schpuwien als een reden lom een fort te
hiouw<en en zou het onverantwoordelijk
achten, het mogelijk te laten, dat mis
schien een paar tprpedöbooten zich mees
ter maken van een ionzer beste havens,
lom die door den vijand als operatie
basis tegen ons zelf te doen gebruiken.
Tweede Kamerverkiezingen.
De vrijzinnig'-democratische kiesvereeni-
ging te ïfiddeiburg heeft Donderdagavond
na twee vrije stemmingen en na herstem
ming met den heer dr. A. van Raalte uit
Dordrecht, to:t candidaat voor de Tweede
Kamer gesteld de heer mr. E. E. van
Raalte, oud-minister van justitie te 's Gra-
venhage.
De heer De Ram, afgevaardigde voor
het district Bergen op Zoom, heeft, naar
de „Zoom" verneemt, thans een verkla
ring geteekend, dat dit de laatste maal
is, dat hij zich voor een Kamercandidatunr
beschikbaar stelt.