1
IUU DU wijsvinger.
VERBAZEND
RONA Cacao
PIANO'S
doorloopend
soorten.
rfkade, Goes.
n, als:
i
Zaterdag 18 Januari 1913.
Negende Jaargang.
J gulden bij f gulden bij f
Van Houten's
\RBEIDER
<NECHT.
(eukenmeid,
>de Meid,
i s I b o d e
ENMEID.
DE CRANiJ,
Oude Haven.
HUUR
(•eiiluiis en Tuin,
i-Maatschappij
R".
REN.
rtikelen
K
e
r
2
SR
No. 8
leiichijnl eiken MUNDAB-JfOENSDIIG- en VRIJDAGAVflHD.
Dit nu» bestaat 8 bladzijden.
EERSTE BLAD.
Aan onze abonné's!
I
UIT ZEELAND.
zoo voordeelig
in het gebruik is.
Ge maakt er meer koppen cacao van dan van
dezelfde hoeveelheid van welke andere soort ook.
Daarbij is de smaak zoo heerlijk.
Koetsiers en Voerlieden
Ir Woensdag 15 Januari
min.
lerdag 16 Jan. 4 u. 21 m.
(lerdag 23 Jan. 4 u. 27 m.
n moet een half uur, de
roeten een uur na zons-
en.
VERMUE, Krui-
peschikbaar.
1 Maart of April een
Landbouwer, Schore
gd te Den Haag, in klein
koken en netjes werken
Br val.
letter B, aan het bureau
eeuwsche Courant".
urstelling terstond een
|i te vervoegen bij L. B.
cobstraat B 72 Goes.
)N GAERTS, Wijngaard-
aagt wegens huwelijk der
[tegen Mei een R. K
It leen iu Schouwen en
sn onderpand van Effecten
op billjjke voorwaarden.
de Groote Markt wijk
bewoond door den lieer
bekomen fen kantore
LAAR.
volteekend), Amsterdam.
Schade.
Kade B 171.
i
IE
P5
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten ƒ0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoorfstraat C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in liet bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
150
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
A I 11 I verlies I I verlies van M
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsclie Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Door de vele vooruitbetalingen v.h. abonne
mentsgeld over 1913 a f3.50, blijkt ook nu
weer dat deze manier van betalen door vele
abonné's verkozen wordt boven betaling per
kwartaal.
Zij die hiervan nog gebruik willen maken,
verzoeken wij beleefd spoedig het geld in te
zenden, daar wij dit anders niet meer kunnen
accepteeren.
DE ADMINISTRATIE.
V Professorale Bakerpraat.
Tegen den tijd dat de groote verkie
zingen voor de Tweede Kamer plaats heb
ben ziet men steeds hiot antipapistisch
vuurtje, dat vier jaren lang, behoudens
enkele opflikkeringen, stil voortsmeulde
onder de asch, oplaaien. Van alle kan
ten worden dan brandstoffen aangedra
gen om de vlam te voeden en den
hartstocht van den religiehaat te ont
ketenen tegen de Katholieke landgenoo-
ten, die hunnerzijds niets anders verkie
zen dan vreedzaam met hunne anders
denkende medeburgers mede te werken
aan den bloei en voorspoed van het
gezamenlijke vaderland, zooals hun gods
dienst gebiedt en voorschrijft.
Nu is het te vatten, dat menschen,
onkel en alleen geleid door hun anti-
Roomsch instinct, maar absoluut onkundig
van wat de Katholieke Kerk leert en
onbekend met haar gebruiken, in vergade
ringen van Protestantenbond of dergelijke
vereenigingen aan den drang van hun
onverdraagzaam gemoed lucht geven en
wat onzin uitkramen, doorspekt met min
of meer welsprekende aansporingen om
den strijd aan te binden tegen „Rome",
bet spookbeeld van al die Protestanten,
die als echte struisvogels, niet willen
zien, hoe het voortwoekerend ongeloof
jaar op 'jaar lmnne gelederen dunt en
zich blind staren op een denkbeeldig ge
vaar, dat Rome heet en als boeman
moet dienst doen ten tijde van verkie
zingen.
Maar dat een professor, een „hoogge
leerde" zich zoozeer vergeet, dat hij in een
openbare vergadering over de Katholieke
Kerk een collectie der meest grove dom
heden etaleert en in hol geschetter over
hot gevaar, dat ons van „Rome" be
dreigt, niet heter en niet minder zich
toont dan een derderangsdemagoog, op
I effectbejag belust, ziedaar iets wat tot
nadenken stemt en ten bewijze strekt
hoe ook in het gemoed vaneen hoog
geleerden heer het venijnige vlammetje van
den anti-Roomschen haat, trots weten-
schappelijke eruditie en ontwikkeling, de
nobele gevoelens eener waardige ver
draagzaamheid kan verteren,
i De „Nieuwe Rotterdamsche Courant",
getrouwe „postillon d' amour" dergenen
die zich met elkander engageeren in hun
haat tegen de Roomsche Kerk waar
is de tweede Cicero, die den laffen Ka
tholieken, die deze gevaarlijke courant
tot hun lijfblad hebben, een donderend
„Quousque tandem", „tot hoelang nog?"
toeroept? -heeft in zijn ochtendblad van
17 Januari een verslag van de rede van
prof. dr. B. D. Eerdmans van Leiden
ivoor de leden van den Protestantenbond
itc Rotterdam. „Rome" was het onder
werp. De volgende aanhaling zij hier den
dezer voorgelegd:
De geestelijkheid wordt door den wil
van den Paus gehouden huiten alle
moderne cultuur. Zij mag geen kennis
nemen van wat in de tegenwoordige
wereld wordt geschreven en aan gees-
tesstrooming bestaat. Toch eischt de
Jeerk absolute gehoorzaamheid in alles
aan die geestelijkheid, en wordt het
geheele leven in al zijne onderscheidene
verhoudingen, ook op maatschappelijk
gebied, onder haar „adviseurschap" ge
steld. Bovendien wordt de geest van
onverdraagzaamheid stelselmatig aan
gekweekt. Het Protestantsche Holland
loopt voor de wassende macht van
Rome groot gevaar. Niet het beschaaf
de leeken-element der Roomsch-Kathoi-
lieke wereld levert dit gevaar op, maar
de eenzijdig gevormde, fanatiek opge
leide Jezuïetische geestelijkheid. Tegen
dit gevaar kunnen zij, die de vrije
ontwikkeling van het godsdienstig leven
voorstaan, gelijk de Protestantenbond
beoogt, niet genoeg1 op hunne hoede
zijn.
Ge ziet, het is alles gewone anti
papistische kost en ware het, dat een der
„dii minores" uit de Protestantenhonders-
wereld deze orakeltaal ten beste had ge
geven, wij zouden er glimlachend het
zwijgen toe doen.
Immers, sinds de Aprilbeweging van
1853 wordt op gezette tijden diezelfde kost
aan het gilde der Nederiandsche papen
vreters voorgezet en geregeld eten die
menschen er zich een indigestie aan
het Protestantisme der Protestantenhon-
ders rafelt meer en meer uiteen en de
Katholieke Kerk in ons vaderland, de
zelfde die Wdllebrordus en Bonifaeius er
eenmaal brachten, groeit en bloeit als
de palm onder de verdrukking: „palma
sub pondere crescit".
Maar waar dit alles wordt gedebiteerd
door een „hooggeleerde", door een pro
fessor aan 's lands voornaamste univer
siteit, daar schateren wij het uit over
zooveel onkunde en zooveel oppervlak
kigheid. Verbeeld U lezer, de geestelijk
heid der Katholieke Kerk „mag geen ken
nis nemen van wat in de tegenwoor
dige wereld wordt geschreven en geestes-
strooming bestaat". Risum teneatis ami,ei 1
Vriend houdt uw lachen inl Durft de
heer Eerdmans dat volhouden tegenover
de hoogleeraren De Groot, Schrijnen, Bey-
spns en Notens, allen Roomsch-Kathoi-
lieke geestelijken? Volhouden, waar hij
weet althans weten moet wil hij aan
spraak maken op den naam van ontwik
keld man dat de tijdschriften door
Katholieke geestelijken uitgegeven als:
„Civilta cattolica", „Stimmen aus Ma,-
ria-Laach", „Etudes", „De Katholiek",
„De Studiën" e tutti quanti door onbe
vooroordeelde andersdenkenden worden
geprezen om hun wetenschappelijk ge
halte, „wetenschappelijk" genomen in den
ruimsten en breedsten zin?
Durft de „hooggeleerde" heer Eerd
mans die zinsnede nog herhalen als hij
de boekerijen onzer seminariën en kloos
ters bezoekt en er niet alleen de vakken
van theologie en philosophie, maar ook
die van litteratuur, physica, astronomie,
scheikunde en biologie rijk gevuld ziet
met de beste en nieuwste werken? Als
hij in diezelfde, zoo gesmade kloosters
en seminariën physische kabinetten, mu
sea van natuurlijke historie en mineralogie
ziet, door de bewoners dier gestichten
veelal zeiven allengs bijeengebracht? Kent
de hooggeleerde heer Eerdmans een pator
Baumgartner, wiens „Geschichte der Welt-
litteratur" de bewóndering wekt van
ieder eerlijk minnaar der letterkunde
voor de enorme eruditie en belezenheid
van den auteur? Zijn de namen Pesch,
Cathrein, Janssen, Weisz voor den hoog
geleerden heer Eerdmans onbekenden
Mochten die geleerden „geen kennis nemen
van wat in de tegenwoordige wereld werd
geschreven"? Zijn de Jezuïeten, die op
de Philippijnen hun observatorium hebben
en er het vernuftig instrument uitvon
den dat de wervelstormen van te voren
aankondigt, menschen, die door de Kerk
„onder adviseurschap" zijn gehouden?
Zijn aszman, de groote natuurvorscher
en Bolsius, de bekwame bioloog ten on-
zent, „door den wil van den Paus bui
ten alle moderne cultuur gesteld"? Baker-
praat, lezer, en des te onzinniger, wijl
ze komt uit professoraten mond. Niet om
de wetenschap te dienen, maar „pour
besoin de la cause", om de antipapis
tische neigingen zijner hoorders te streelen
heeft prof. dr. Eerdmans te Rotterdam
gesproken. En daarmede heeft hij het
Fransche spreekwoord: „Dis mod que tu
hantes" etc. „zeg mij met wie gij om
gaat, en ik zal u aanwijzen wie gij zijt
bewaarheid. Prof. dr. Eerdmans stond
daar in den Protestantenbond te Rotter
dam, ontdaan van den professoralen tab
baard, in het narrenpak van den vulgairen
antipapist. Anne wetenschap 1
Goes. Naar ons do:or de buurtverceni-
ging Lange Kerkstraat wordt bericht,
hebben de volgende heeren hunne be
noeming tot lid van het Comité, van
de Onafhankelijkheidsfeesten aangenomen,
t.w.J. B. de Beaufort, eere-voorzitter,
L. de Beste, K. Ie Cointre, H. Dronkers,
J. de Jonge Jz., I. G. J. Kakebeeke,
C. Kloosterman, J. Lunenburg, P. Ooster-
baan, A. R. van Opdorp, F. G. C.
Rothuizen en C. Snouck.
De uitvoering van Onderling Kunst
genot werd Woensdagavond door zeer
velen bijgewoond. De spelers wisten hun
oude reputatie schitterend te handhaven.
Het comité tot het doen houden
van christelijke winterlèzingen heeft
met de eerste lezing Woensdagavond
gehouden inV. O. Y. veel succes geoogst
evenals de heer Callenbach die in een
uitmuntende causerie over Guido Gezelle
het beeld en de werken van den Vlaam-
schen priester-dichter met veel talent
wist naar voren te brengen.
Met ingang van 20 dezer is alhier
tot telegrambesteller benoemd A. Kooman
alhier.
Wij maken stadgenooten attent op
de advertentie in hel nummer van heden
waarin de openiDg van den nieuwen
bloemenwinkel van den heer P Reijerse
in de Lange Kerkstraat wordt aange
kondigd.
Middelburg Gisterenavond werd in de
openbare vergadering der Gezondheids
commissie het verslag over 1912 uitge
bracht. In dit verslag werdt herinnerd
aan het verschil van meening over de
rekening 1911 en de begrooting van
1913 tusschen de Commissie en den
gemeenteraad.
Bij de algemeene beschouwingen waar
wordt gewezen op de statistiek het vorig
jaar in het verslag opgenomen, blijkt
dat de sterfte te Middelburg niet zeer
groot is, inaar toch vraagt onder anderen
liet aantal offers door den dood opge-
eischt aan Tuberculose eu Diphteritis
(beneden 2 jaren) zeker de aandacht dei-
commissie, waar het niet onwaarschijn
lijk is, dat de volkshuisvesting daarbij
invloed uitoefend, heeft de commissie
de woning-verbetering krachtig ter hand
genomen.
In het afgeloopen jaar werden er 358
kinderen levend geboren en overleden
er 225 personen. In 't gasthuis werden
verpleegd 560 patiënten met 18769 ver-
pleegdagen van 't verpleeghuis waren
deze cijfers succestievelijk 203 en 1926.
Onder verschillende klachten wordt
als merkwaardig genoemd een van een
bewoonster van een bovenhuis over een
pakhuis beneden, dat door een drogist
wordt gebruikt en dient tot bereiden
en bewaren van verfwaren en genees
middelen enz. Het bleek dat het beneden
huis aan een ander eigenaar behoort als
het bovenhuis.
Aan de klaagster is medegedeeld, dat
deze zaak zoo lang niet overtuigend is
gebleken dat er nadeel ontstaat voor de
volksgezondheid, niet behoort tot de
competentie van de gezondheids-commis
sie, dat ook het vak dat daar wordt
uitgeoefend niet door de commissie kan
worden verboden, dat de eigenaar der
bovenwoning maar moet zorgen dat de
vloer van die woning tevens daar de
zolder van de benedenwoning -behoor
lijk dicht is, zoodat de stank niet meer
door kan dringen.
Het bleek, dat de wenken om kleine
r
verbeteringen aan te brengen door
verschillende eigenaars van huizen op
prijs werd gesteld, in 24 perceelen
werden op die wijze veranderingen
aangebracht. Twintig woningen werden
op advies der commissie onbewoonbaar
verklaard.
Er kwamen in drie perceelen rood
vonk en in zeven diphtheritis voor.
In de maand November braken de
mazelen uit, de ziekte was van zeer
goedaardig karakter en bleef tot nog
toe betrekkelijk beperkt.
Op een schrijven van de Hoofdin
specteur over hier voorkomende beroeps
ziekten moest de commissie antwoorden
dat zij tot nog toe niet beschikt over
gegevens die op dit onderwerp betrek
king hebben. De Commissie krijgt alleen
kennis van de ziektegevallen die vei band
houden met de zoogenaamde epidemie-
wet, van andere ziekten die de volks
gezondheid bedreigen ontvangt zij hoogst
zelden bericht.
In de vergadering van 17 October
werd behandeld een schrijven van den
heer Hoofdinspecteur houdende mede-
deeling dat er door eene commissie in
deze provincie een onderzoek zal worden
ingesteld naar de verplegiug van Kraam
vrouwen en zuigelingen, en welke met
het oog op het groot aantal kinderen
dat, nog geen jaar oud, in Zeeland
overlijdt. Z. H. G. G. gaf in overweging
daarvoor gedurende 4 jaar te begin
nen met 1914 jaarlijks een bedrag
van f200 beschikbaai te stellen. Daar
de Voorzitter lid dier commissie is, werd
hem verzocht, in de in December met
de heer Hoofdinspecteur te houden
vergadering, mede te deelen, dat deze
zaak de volle belangstelling der commis
sie heeft, maar dat het daar ze betrek-
kjng heeft op de geheele provineie, de
commissie eenvoudiger en rationeeler
voorkomt dat de benoodigde gelden
worden verstrekt door de provincie der
aan de diverse gemeente-besturen van
de gezondheids-commissie's.
(Wordt vervolgd.)
Gemeenteraad van Middelburg
Slot.
Direct bij den aanvang sprak de bur
gemeester de leden, die eveneens waren
opgestaan, staande toe en wijdde enkele
woorden aan de nagedachtenis van den
sinds do vorige vergadering overleden
gemeente-ontvanger.
Marcus Fokker aldus de burge
meester heeft het tijdelijke met het
eeuwige verwisseld.
De heer Fokker heeft meer dan een
kwarteeuw de betrekking waargenomen,
en tot het laatste toe, niettegenstaande
zijn minder goeden gezondheidstoestand,
de belangen der gemeente behartigd,
alsof het zijn eigen belangen waren. Als
ambtenaar zal de overledene in herin
nering blijven als iemand, die zijn taak
voorbeeldig volbracht.
Nadat de burgemeester ook zijn andere
rede had uitgesproken, nam de heer
Snouck Hurgronje het woord en sloot
zich namens den raad bij de door den
burgemeester ges, roken woorden in
verband met het overlijden van den heer
M. Fokker aan. Het gemis van dezen
ambtenaar zal door do inwoners van
Middelburg nog lang gevoeld worden.
Namens den raad zegt spreker dank
voor de door den burgemeester uitge
sproken gelukwenschen en wensclitehij
het hoofd der gemeente ook de kracht
en lust toe zijn taak als voorheen te
volbrengen.
Bij de rondvraag deelde de heer Hur
gronje mede, dat de pogingen der ge
zondheidscommissie alhier om samen
werking te krijgen met de gezondheids
commissie te Vlissingen ter zake van
oprichting van een abottoir als mislukt
moeten worden beschouwd.
Vlissingen wil alleen samenwerking
