eninspan
eninspan
STERDAM
theken.
GE
IGING.
IÏRTS ZOON, ütrecB.
BE CRAKE,
No. 153
Zaterdag 28 December 1912.
Achtste Jaargang.
Iftrsthijnl tlta MAANDAG-, WOENSDAG- en VMIDMIIO.
Immer bestaat uit 8 bladzijden.
EERSTE BLAD.
BINKEMlANDc
RON A {aca0.
dbraband.
te WAALWIJK.
NSTANDSE,
SPAN
20 Februari 1913,
opig Bericht.
ÜOPING van den
PITALEN
MINDERHOUnte
al plaats hebben op
ebruari 1913.
C. VAN DISSEL,
Notaris.
KOOPING van den
a p i fa Ie n
eer SAM. WISSE te
liet Nisse paadje zal
ben
Jag 5 Maart 1913
Notaris PILAAR.
•d-N ederlandsch e
VERZEKERING
Spek! Reuzel 1
ïe - Oude Haven
Nos. 5121 en 10201
Effecten,
Nederlandsche Kardinalen
UIT ZEELAND.
De complimenten van moeder en hier is
een bus
Van houtens
Moeder zegt dat Rona Cacao ook zoo goed
is voor grootmoeder en o, het smaakt zoo
lekker, alle dagen krijgen wij een paar
koppen.
altijd een welkom
Keetsiers en Voerlieden
Dinsdag 24 December,
e 50 min.
sd. 24 Dec. 3 u. 55 min,
rd. 2 Jan. 4 u. 4 min,
rn moet een half uur, de
moeten een uur na zoris,
den.
n Verzekering op 't leven.
opgericht 8 Maart 1843,
bij Koninklijk Besluit
Juli 1865, No. 41.
chappelijk kapitaal f300.000.
ober 1911: f2.077.596.325.
ten gevraagd.
L BESCHIKBAAR
N KLEINE BEDRAGEN,
worden gaarne mondeling
verstrekt door
DE"
GOES
ng van den
an mej. de Wed. A STE-
land zal plaats hebben op
H. W. NEERVOORT,
Notaris.
HOOGE RENTE.
iofd- Agentschap
VER, Kade D 30, GOES.
AGENTEN gevraagd,
lichtingen gratis.
•ookt of blank f0.80 p. K.G.
ten Reuzel „Prima"
'an 10 K.G. f0.77 p. K.G.
ran 25 K.G. f0.76 p. K.G.
Zult, Rookvleesch, Rolhani
enz. enz.
volledige prijscourant
n In leen in Schouwen e®
tegen onderpand van Eflecte
ïg op billijke voorwaarden.
nemen en geven v®11
n Assurantiezaken-
REKENING-COURANÏ'
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten ƒ0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en .Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoorfsfraat C 209. GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels .voor 25 Ct. k contant.
Wegens den Nieuwjaarsdag zal de
„Nieuwe Zeeuwsche Courant"
in plaats van Woensdagavond Dinsdag
avond a.s. verschijnen.
De Directie.
Zooals het vorig jaar, stellen wij ook nu
weer onze postabonné's in de gelegenheid,
het abonnementsgeld over 1913, ineens bij
vooruitbetaling te voldoen. De prijs wordt
ilus voordeeliger, en is vastgesteld op f3.50
voor een abonnement GEDURENDE HET
GEHEELE JAAR.
Zij, die zich thans wenschen te abonnaeren,
voor 1913, ontvangen de courant van af
heden tot Nieuwjaar gratis Men zende dan
f3.50 -f- 10 cent voor poliskosten aan
De Administratie.
Eene Kerstrede.
Gelijk telken jare heeft ook thans de
hoofdman der Nederlandsche Sociaal -
democratie, de heer Troelstra, met
Kerstmis eene politieke rede gehouden.
Die i ede, ofschoon aan de verheerlijking
gewijd van het socialisme dat de pana
cee moet heeten voor alle maatschappe
lijke kwalen en daarom voor ons van
minder belang, verdient toch de opmerk
zaamheid niet slechts om deze alge-
meene reden dat men van den vijand iets
kan leeren, maar ook wijl de heer
Troelstra zijn meer verwijderde geest
verwanten, de liberalen, aan den tand
voelde met betrekking tot hun jongste
politieke creatiehetconcentratieprogram.
Hij noemde dit program „behoudend en
daarin nog niet eens konsekwent". Een
fijn complement voor de vrijzinnigheid,
die zoo gaarne smaalt op de behoudzucht
der „cleriealen".
Het voornemen der vrijzinnigen om,
bijaldien links in 1913 wint, de wet
Talma op invaliditeit en ouderdomvoor-
ziening niet uit te voeren werd door
den heer Troelstra scherp gelaakt. De
wet Talma zoo zeide hij, geeft tenminste
een pensioen aan ouden van dagen. En
'tzou een misdaad zijn dat te ontnemen
aan de ongelukkigste klasse zonder
daarvoor iets in de plaats te geven.
Het is goed dit alles te onthouden
voor het volgend jaar, wanneer men bij
de herstemmingen liberaal en socialist
arm in arm zal zien optrekken tegen de
candidaten van rechts.
Ondanks de striemen die Troelstra de
vrijzinnigen in zijn kerstrede toediende,
zullen dezen gaarne en gewillig met den
socialist samenwerkenomden „cleriealen"
tegenstander aan de stembus te verslaan
en de socialist zal van zijn kant zonder
aarzelen de hand reiken aan den be-
houdsgezinden liberaal voor liet zelfde
Nu het in September j.l. gehouden
Eucharistische Congres te Weenen den
naam van kardinaal Van Rossum weer
op aller 'lippen bracht, is de vraag niet
te onpas: hoeveel Nederlandsche kardi
nalen kent de geschiedenis
De beantwoording dezer vraag hangt
af van de beantwoording der vraag: wat
verstaat u onder Nederland? Bedoelt u
hiermede de elf provinciën van het hui
dige koninkrijk der Nederlanden of wel
do landen, waar het NederDuitsch (in
zijn heide vertakkingen, hot Vlaamsch en
het Hollandsch) wordt gesproken en die
een streek omvatten welke loopt van
Duinkerken tot Emden? In het eerste
goval wijst de Geschiedenis ons slechts
3 Eminenties aan, in htet laatste geval
oen aanzienlijk grooter getal. Wij wen
schen ons tot het laatste te bepalen,
W1jl wij alzoo zeker zijn, niemand der-
Onderstaande schets is ontleend aan de
uitvoerige beschrijving van de hand van Dr.
Oerard Brom in „De Katholiek', Afllevering van
APm en October 1912.
doel. Waarom? Omdat beiden zich aan
elkander verwant gevoelen. Omdat ten
slotte beiden het hierover eens zijn
den voortgang der Christelijke idee
in het staatsleven te stuiten en tegen
over, ja boven Gods soevereiniteit
te plaatsen de souvereiniteit der rede,
de grondsteen van geheel den liberalen
en socialistischen vrijheidstempel.
Daartegenover heeft het Christelijk
Nederland zich te weer te stellen. Met
ernst en met diep besef van de groote
belangen die op liet spel staan.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van Maandag j.l. is men
met de begrooting Waterstaat klaar ge
komen nadat de minister de verschillendjo
grieven over de Post had beantwoord
en de circulaire verduidelijkt, die hij in
dertijd aan de postdirecteuren had ge
zonden en waarin hij er op; had aan
gedrongen om hij het aanstellen van be
stellers en hulp'bestellers ook to letton
op de godsdienstige gezindheid, opdat niet
in schier totaal Katholieke streken enkel
niet-Katholieke postbeambten worden aan
gesteld en omgekeerd. Deze zeer billijke
handelwijze werd door de heeren Kete-
löar en Roodhyzen zeer enghartig beoor
deeld. Het flinke antwoord moet echter
allen hebben gerustgesteld.
Interpellaties.
Het Kamerlid Vliegen zal, naar „Het
Volk" meldt, hij het hoofdstuk Binnenland-
sche Zaken den Minister interpelleeren
over een geval van huisvredebreuk door
marechaussee te Goor op een besloten
stakersvergadering gepleegd, en over het
verbod door den Apeldoornschen burge
meester om „Allerzielen" op te voeren.
Onder maatjes.
Men schrijft aan de „Standaard":
Zaterdagavond trad te Vlissingen voor
het Vrijzinnig Própaganda-Comité op Jhr.
de Muralt, met het onderwerp: Tariefwet
en Dwangverzekering. De vergadering was
slecht bezocht. Jhr. Muralt had echter
zoo naar het genoegen van den sociaal-
democralischen propagandist gesproken,
dat hij hem haast tot eere-lid van de
S. D. A. P. wilde maken. Jhr. Muralt
trachtte dit af te paieeren door er op
te wijzen, dat de Fransche sociaal-demo
craten voor dwangverzekering ijveren
en spreker niet tot eere-lid zouden be
noemen.
De heer Muralt was tenslotte van mee
ning, dat de sociaal-democraten, ondanks
de verschillen met de vrijzinnigen, samen
moeten strijden tegen de Christelijke par
tijen.
Nu, dat zullen ze toch wel doen.
Wie verwacht het anders.
Een R K. Landbouwschool.
In de laatst te Boxtel gehouden raads
vergadering werd na een warm woord
genen, die eenigermate tot den Neder-
landschen stam behoord hebben en als
kardinaal in de Historie bekend staan,
over te slaan.
Voor een geregeld overzicht is het wen-
schelijk de bisdommen na te gaan waar
in de Nederlanden kerkelijk waren ver
deeld. Beginnen wij met het zuidelijk
ste, het bisdom Kam er ijk. Daar voerde
van 1368—1371 Robert van Ge
neve den kromstaf. In laatstgenoemd
jaar werd hij tot kardinaal verheven met
den titel der 12 apostelen en was werk
zaam als Curiekardinaal. Den 20en Sep
tember liet hij zich door eenige ontevre
den kardinalen tot tegenpaus kiezen on
der den naam van Clemens VII [de wet
tige paus was Urbanus VI (13781389)].
Robert van Genève stierf een plotselin-
gen dood in 1394.
De tweede Kamierijksche Kardinaal was
de geleerde en deugdzame Peter d'A i l
ly, bisschop van 13981420 en in
1411 met den titel van Sint Chrysogonus
tot Kardinaal benoemd. D'Ailly was een
der eerste theologen van zijn tijd en
schrijver van verschillende geleerde wer
ken. In het conclave van 1417, dat Mar-
tinus V tot paus verkoos, vereenigden
zich aanvankelijk vele stemmen op Peter
d'AilLy. Hij stierf in 1420 een voorbeel-
van aanbeveling door den burgemeester
een som van f 5000.beschikbaar gesteld
voor de commissie voor het oprichten
eener R.-K, Winterlandbouwschool, indien
deze school te Boxtel gevestigd wordt.
Kerstklokken.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Ondanks het vrij onaangename weer
waren Dinsdagavond hondorden Amster
dammers en ook vele hier tijdelijk vertoe
vende vreemdelingen tegen negen uur op
den Dam saamgekomen, om te luisteren
naar de bespeling van het carillon van
het Kon. Paleis door den beer J. Vincent.
Schouder aan schouder stonden zij in
dichte rijen te wachten op bet oogpnblik
dat de eerste tonen van psalm 98 vers
2: Hij heeft gedacht aan zijn genade; het
donkere lichlruim vulden. Dan, onder een
stilte zooals slechts zelden op den Dam
valt waar te nemen, bracht de heer Vin
cent zijn met zorg samengesteld pro
gramma ten gehoore. Daarop kwamen o.a.
voor de bekende kerstliederen „De her-
dekens lagen hij nachte", ,,'tW;as nacht
in Bethlems dreven", Ave Maria", met
als een dor laatste nummers het bij oud
en jong bekende „Stille Nacht", dat dooi
de machtige wijze waarop het ten gehoore
werd gebracht, menig luisteraar ontroerde.
Nauw waren de laatste tonen van het
koraal „Nog juicht ons toe die zaal'ge
nacht" boven de de duizendkoppige me
nigte weggestorven, of van uit de com
pacte menschenmassa steeg een minuten
lang applaus op, als belooning voor den
man, die zoo vele honderden van zijn
kunst heeft doen genieten.
Goes. De vereeniging van Oud-leer
lingen der Rijks-Landbouwwinterschool
te Goes (Eere-voorzitter de heer I. G.
J. Kakebeke), zal bijeenkomen in alge-
meene vergadering op Dinsdag 14 Ja
nuari 1913, om 1U uur, in de Sociëteit
V.O.V. alhier.
De omvangrijke agenda bevat onder
meer eene lezing over Symbiose (voe
dingsgenootschappen) door den heer J.
van den Broek, leeraar aaii de Rijks
Landbouw-winierschool alhier. (Toelich
ting door platen en voorbeelden.)
De vergadering is voor het publiek
toegankelijk.
Gisterenavond gaf de Harmonie
„Euphonia", onder directie van den lieer
J. Horst, haar aangekondigd soirée in de
schouwburgzaal van „de Prins van Oranje"
De zaal was zeer goed bezet en alles
had een goed verloop. De 4 muzieknum
mers werden onder 's heeren Horst
correcte leiding flink ten gehoore ge
bracht. De beide blijspelen „Wie ben
ik" en „Een verstrooide notaris" en het
komisch duet „Gedaan gekregen" wer
den eveneens goed opgevoerd, waarvan
eerstgenoemd blijspel bijzonder veel
bijval had.
digen dood.
Jacob do Croy, gesproten uit een
voornaam adellijk geslacht werd onder
den invloed van Karei V, wiens speeh
kameraad hij was geweest, reeds op 19-
jarigen leeftijd (in 1517) door paus Leo
X tot kardinaal van St. Maria in Aequino
verheven. Den Gen Januari 1521 deed
deze kerkvorst te Worms een val van zijn
paard en overleed aan de gevolgen. In
do kerk van Heverlee (België) richtte de
familie de Croy voor den overledene een
kostbaar grafmonument op.
Het bisdom Doornik telt onder zijn
stafdragers slechts één kardinaal, Ferry
van C1 u g n y, een wonder van geleerd
heid en zeer bevriend met de Bourgon
dische hertogen Filips en Karei den
Stoute. Als gezant van laatstgenoemden
vervulde hij bij paus Paulus II ©ene di
plomatieke zending en werd door dezen
in 1471 tot kardinaal benoemd. Deze be
noeming werd echter eerst definitief on
der Paulus' opvolger, die hem in 1480
den titel van San Vitale schonk. Met be
trekking tot onze Vaderlandsche Geschie
denis mag nog als vermeldenswaardig uit
het leven van dezen kerkvorst worden
aangeteekend, dat hij den lOen Januari
1480 het H. Doopsel toediende aan Mar-
garetha van Parma, de latere- jandvoog-
43
QESCHENK.
Middelburg. Maandagavond deed een
horlogemaker alhier bij de politie aangifte
dat zekere S. ten zijnen nadeele oplich
ting van drie horloges had gepleegd.
De dader werd Dinsdag door de politie
aangehouden, terwijl de recherche er in
slaagde de horloges te Vlissingen op te
sporen. Zekere R., eveneens alhier woon
achtig wordt van heling verdacht. S.
werd voor den officier van justitie geleid.
Nederlandsch Gymnastiekverbond.
Gewest Zeeland.
Te Middelbuig is Zondagmiddag j.l. de
jaarvergadering gehouden van het gewest
Zeeland van het Nederlandsch Gym
nastiekverbond.
De voorzitter, de heer Hermam Snij
ders uit Middelburg, heette de aanwezigen
welkom en wees op- het steeds in bloei
toenemen van het verbond en op het
aandeel, dat het verbond gehad heelt aan
de totstandkoming van de nieuwe militie-
wet.
De secretaris, de heer G. M. van Mast-
des, in do St. Gudulakerk te Brussel.
Kardinaal Ferry van Clugny stierf te
Rome op 7 October 1483.
Het bisdom Luik schonk twee kar
dinalen aan de H. Roomschle kerk. De
eerste was Erard van der Marck,
de pracht- en kunstlievende bisschop, die
don zetel van St. Lambertus van 1509
1538 bekleedde. Om zijn gestreng o-ptreden
tegen de ketterij ontving hij den bijnaam
van „fléau des hérétiques". Verder was
hij sinds 1507 bisschop van Chartres en
werd in 1520 nog aartsbisschop hoven-
dien en wel van de Spaanschio dioceeze
Valencia. Den 9en Augustus 1520 werd
hij kardinaal gecreëerd met den titel van
Sint Chrysogonus. In 1537 benoemde paus
Paulus Hl hem tot legatus a latere. Het
daaropvolgend jaar, den 27en van Sprok
kelmaand stierf hij en werd in de kathe
draal van St. Lambert begraven.
De tweede Luiksche- kerkvorst, die den
rood-en hoed ontving heette Gerardvan
Groesbeieck. Hij was ©en beleidvol
kerkvoogd en regeerde tijdens de Neder
landsche Beroerten. Den '21en Februari
1578 werd hij tot kardinaal benoemd,
maar stierf nog vóór hij zijn titel had
ontvangen, den 28sten December 1579.
Het aartsbisdom Mechelen geniet de
eer de meeste kardinalen up zijn door-
bergen uit Bergen-op-Zoom bracht het
jaarverslag uit, waaruit bleek, dat het
gewest eene vereeniging verloor, doch dat
twee damesvereenigingen met te samen
45 leden zich aansloten. In verband met
het slecht bezoek ami de voorturnlessen,
wordt het vormen van reiskassen aanbe
volen. Men moet het turnen niet als een
hijzaakje beschouwen en in dezen een
voorbeeld nemen aan de turnmakkers in
België.
liet verslag van de teclmische commis
sie, uitgebracht bij monde" van den heer
G. Wiers uit Bergen-op-Zoom, wijst óók
op het minder goede bezoek aan de voor-
turnerslessen en deelt mede, dat in 1913
ook een paar van zulke lessen voor da
mes zullen gehouden wo,rden.
Deze mededeeiing: gaf den heer C. J.
Mazure, afgevaardigde van Medioburgum
te Middelburg gelegenheid om af te keu
ren d,e wijze, waarop op de gejvesteüjke
uitvoering de dames van de „Maas
Nympf' turnden; het gevolg was, dat
dames uit zijne vereeniging weggingen.
luchtigen zetel te zien prjjken.
Vooreerst Antonius P|er©not de
G r a n v -e 11 e, in onze Nederlandsche ge
schiedenis wel bekend. Hij was in 1539
bisschop van Atrecht (Arras) en werd
in 1561 op den metropolitaanzetel van
Mechelen verheven. Een jaar te voren
was hij. tot kardinaal gecreëerd met den
titel van San Bartelomeo. Hij verwisselde
later meermalenvan titel. Meer staats
man als bisschop diende hij de souye-
reinon Karei V en Philips II in verschil
lende hooge betrekkingen. Als pauselijk
legaat overhandigd© hij in 1571 aan Don
Juan den gewijden standaard voor den
zeeslag hij Lepanto-,
William Allen, een Engelsche bal
ling om den geloofs wille, stichjtte te Douai
een seminarie yopr Engelsche priesters.
Onder paus Gregorius XIII was hij rector
van het Engelsche college te Rome. Om
zijn geleerdheid en godsvrucht alsmede
om zijn groote verdiensten voor het be
houd des geloofs verhief Sixtus V hem
in 1589 tot aartsbisschop van Mechelen
en kardinaal met den titeA van Sint Mar-
tinus in montibus. Hij' stierf te Rome
16 October 1594.
(Slot in volgend Vrijdag-nummer.)
