JAAR-
jwjaar.
achines
No. 152
Dinsdag 24 December 1912.
Achtste Jaargang.
AHDSL
Vwschünt eiken MA1MDAG-, WDEHSDAG- tn VHS.
FEUILLETON
aeerü en
De ontrouwe Gids.
3IHHEHLAND
achines
anaf f22.50
10 - 2 nar
machine Mij
artjes op NIEUW-
iteeds minder.
I en velen nemen
een notitie,
neer en meer in
plaatsen van zijn
gemeen e ad-
ren zal daartoe ook
eeuwsche Courant"
nmer van het jaar
le volgende adver-
jeteekenden wordt,
an het Nieuwjaar,
den, bekenden of
geluk wensch
vordt geopend om
an personen, firma's
en, tegen betaling
AM EN PER REGEL
roorkeur geeft aan
eigen, afzonderlijke
Nieuwjaarswensch,
;elegenheid in het-
1 Januari a.s., tegen
of f 0.25 bij voor
in advertentie van
Meer regels worden
prijs berekend,
van namen èn van
tien worden liefst
e ingewacht en
uiterlijk Zaterdag
s bezit zijn.
MINISTRATIE.
:n zijn:
18 ets. per pond
22
27
Öt
50
40
ne 40
PIJPKANEEL enz.
t"
W
r garantie)
garantie),
p
i
de" b e s t e
betaling. Op proef
werking te zien
de filialen der
Goes
Middelburg
tERTS Lz, A
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertenliën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoorfstraaf C 209, GOES.
Reelameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. contant.
Wegens het Hoogfeest van Kerst
mis zal de „Nieuwe Zeeuwsche Courant"
Woensdag a- s. niet verschijnen.
JXT Wie zich met Ingang van i
Januari a.s op ons blad abonneert,
ontvangt de tot dien datum verschijnen
de nummers gralis De Administratie
Zooals het vorig jaar, stellen wij ook nu
weer onze postabonné's in de gelegenheid,
het abonnementsgeld over 1913, ineens bij
vooruitbetaling te voldoen. De prijs wordt
dus voordeeliger, en is vastgesteld op f3.50
voor een abonnement GEDURENDE HET
GEHEELE JAAR.
Zij, die zich thans wenschen te abonneeren,
voor 1913, ontvangen de courant van af
heden tot Nieuwjaar gratis. Men zende dan
f 3.50 -j- 10 cent voor poliskosten aan
De Administratie.
V Ouders en School.
Ieder kent het verband tusschen deze
twee woorden. De school, d.w.z. de in
lichting, waar de taak der oudershet
onderwijzen van hunne kinderen wordt
overgenomen en voortgezet. Daarom heb
ben de ouders ook het recht die school
voor hunne kinderen te eischen, welke
strookt met hun beginselen, hun begrip
pen, hun godsdienstige overtuiging.
Voor het behoud en de zegepraal
van dat recht hebben de Katholieken
van Nederland schouder aan schouder
met hunne geloovige Protestantsche land-
genooten gestreden en hoewel, God lof,
die strijd reeds met menig verblijdend
succes werd bekroond, de algeheele vic
torie is toch nog niet behaald. Daar be
staat nog steeds een schromelijk onrecht
en wel dit. De wet laat thans niet toe,
dat de gemeente met hare financiën de
bijzondere, de vrije school steunt, wel
kan en mag de gemeente de belasting-
penningen besteden voor de openbare,
de „neutrale"( school. G-eloovige ouders
die hun kinderen een onderwijs willen
doen geven overeenkomstig hunne begin
selen, moeten het aanzien, dat lo<. van
hun belastinggeld geen cent door het ge
meentebestuur wordt besteed voor cle
school hunner keuze, en 2o. hun belas
tinggeld wordt gebruikt om een school
te heipen instand houden die lijnrecht
ingaat tegen de begrippen, die zij van
de ware, de echte volksschool hebben:
de school, waar het onderwijs is beïn
vloed door een godsdienstige opleiding
on die niet alleen aan de maatschappij
knappe, maar ook brave, godsdienstige
mannen en vrouwen schenkt, waarop het
vaderland als op zijn beste burgers en
burgeressen kan vertrouwen, zoowel in
voer- als in tegenspoed.
Daarom is een der eischen waarvoor
het Katholieke Nederlandsche volk bij de
stembus van 1913 zal opkomen:
JINANC'IEELE GELIJKSTELLING VAN
HET BIJZONDER EN OPENBAAR ON
DERWIJS.
Maar om aan dien eisch kracht bij
zetten is liet noodig, dat de Katho
lieken, speciaal de Katholieke ouders,
goed weten wat dat zeggen wil en van
n°e groote beteekenis dit is voor hen
en voor hunne kinderen.
(Een episode uit het dagboek van een O/ficier.)
36
(lillirac's borst zwoegde hevig: hij had
/<1 r voriS?n da& riiet maer ge-
/iin^en' i D'eurige glimlach! spéeldei om
J mond, zijne lippen begonnen te be-
stom6n „meï een'e trillende on- zuivere
1 S.ai Gilbrac zijn hart lucht in de
HoM r stropten van een der mjaost ge-
eMe Fransche volksdichters:
Hirondelles, que l'esperance
o"U Jusqu'en ces brülants climats,
p7s doute vous quittez la France:
I «ion pays ne me parlez-vous pas
ÜEe'sn^tvd °P tranen 011 zenuwach-
de hem I®11 veI?tüctea zijne stem. Ik wil-
toespreken, hem troosten; ©aar
Om hen te helpen en voor te lichten,
heeft zich een speciale commissie van
flinke, energieke mannen gevormd en leen
courant samengesteld, waa;r alles, wat
wij hier boven aanstipten, in den breede
en op welsprekende wijze wordt uiteenge
zet en met toepasselijke prenten verdui
delijkt. Die courant, die op gezette tijden
uitkomt en geheel gratis over het ge-
heele land wordt verspreid in een reuzen-
oplaga van 400.000 exemplaren, heet kort
weg O ud er nummer.
Het eerste Oudernummer is thans ver
schenen en wordt ook in Zeeland, dank
de bemoeiingen van het ijverig Zeeuw
sche comité en onze kranige Zuid-Beve-
landschc commissie, in alle Katholieke
huisgezinnen verspreid. Te Goes geschiedt
.zulks, als het kan, nog vóór Kerstmis.
Katholieke ouders, leest en herleest wat
u in dat Oudernummer wordt medege
deeld. Hoe beter ge u opi de hoogte
stelt van de groote zaak: het onderwijs
uwer kinderen, hoe dieper ge de waard©
zult beseffen van een vrij en bloeiend
Katholiek onderwijs voor ons Roomsche
volk. Blijft er niet onverschillig voor,
want het onderwijs is ook üw zaak, want
het zijn üw kinderen, die ge aan de
school toevertrouwd, aan de school, die
een deel van Uw taak heeft over te
nemen. Zooi terecht toch' heeft de wijze
Leo XIII gezegd: „Het doel van het
huisgezin, n.l. de opvoeding der kinde
ren, wezenlijk verschillend van het doel
van den staat, kan slechts worden be
reikt onder deze voorwaarde, dat de
■kinderen, zoolang zij opvoe
ding behoeven, ommid dell ij'k
aan de macht der ouders en
niet aan eene andere macht
onderworpen zijn".
TWEEDE KAMER.
Uit de vergadering van Vrijdag waar
in bij de begrooting van Waterstaat
districtsbeiangen werden verhandeld, zoo
wel overdag als 's avonds, zij liet vol
gende aangestipt, wat voor Zeeland van
belang is.
Bij art. 64 (Zeeuwsche havens) be
pleitte de heer Vorsterman van Oyen
(V. 1).) verzekering van de uitwatering
van de Nederlandsche en Belgische
polders door de Isabellasluis bij indijking
van de schorren in het zuidelijk gedeelte
van de Braakman. Ook voor de belangen
van Philippine dient dan te worden ge
waakt. De mosselkandel eischt verlenging
van het Phiiippinekanaal. Philippine
moet rijkshaven woidenom aldus te
zorgen dat men bij tractaats wijziging
van Belgische zijde zal trachten Ptiilip-
pine niet meer te handhaven als eenige
losplaats van mosselen.
De minister verzekerde, dat de belangen
van Philippine bij de Nederlandsche
regeering in goede handen zijn.
De heer Vorsterman van Uyen repli-
ceerde.
Bij de artt. 83, 84 en 85 (Kanalen)
sprak de heer Vosterman van Oyen (V.ü.)
zijn voldoening uit over de toegezegde
verbetering van de lig- en losplaatsen
voor zeeschepen te Ter Neuzen.
Voorts constateerde spr., dat liet zout
gehalte in het kanaal van Ter Neuzen
naar Gent is toegenomen. Hij betoogde
mijne aandoening belette mij zelf een
woord uit te brengendie herinnering
aan Frankrijk, dat vers, had in onzen
liulpeloozen toestand voor ons een© bier
teekenis, welke mijn hart bijna deed bre
ken. Na eene kleine pauze ging Gilbraa
echter volgenderwijze voort
L'une de vous peut-être est née
Au toit oü je reques le jour:
Lil, d'une mère infortunée
Vous avez dü plaindre l'amour;
Mourante, elle croït a toutc héurö
Entendre le bruit do mes pas
De son amour ne me parlez.-v.ous
[jpias 2),
Een traan welde in Gilbracs oog op
en rolde langzaam langs zijne wangen. Met
eene onuitsprekelijk weemoedige uitdruk
king op het gelaat staarde hij naar do
zwaluwen, welke hoven ons hoofd met
elkander door de lucht tuimelden.
Maar plotseling zijne wang met de keer
zijde zijner hand afvegende, riep: hij mij
glimlachend toe1
uitvoerig, dat de sluizen te Sas van
Gent gesloten kunnen worden, ook op
grond van het verdrag met België, dat
sluiting toelaat wanneer het Nederland
sche belangen geldt. Men zoudesluizen
nu moeten sluiten om na te gaan of
het zoutgehalte in het kanaal toe of
afneemt.
Ook wees spr. op den last welke de
polders aan de oostzijde van het kanaal
hebben van doorsijpeling van water.
Ook hiernaar moet een onderzoek inge
steld worden, alsook naar de onvoldoende
uitwatering van de Nieuwe Polders-
Daarvoor wil spr. een onafhankelijke en
onzijdige commissie. Men moet niet
jonge ambtenaren belasteu met een
onderzoek, dat kan leiden tot het ont
dekken van fouten door oudere ambte
naren begaan.
Spr. schreef de oorzaak van de door
sijpeling hieraan toe, dat het afvoer
kanaal het water niet vlug genoeg naar
de Schelde brengtnoodig is verbreeding
van de uitmonding of een gemaal.
De heer Fruytier (R.K.) sloot zich
grootendeels aan bij den vorigen spreker.
De heer Blum (A.R.) sprak over den
verbindingsweg tusschen Zeeland en
Noord-Brabant en wees op de beteekenis
hiervan ook voor het Internationaal
verkeer, voornamelijk voor automobielen.
De heer Fruytier sloot zich aan bij
heigeen de vorige spreker gezegd had
en drong op spoed aan.
Bij de afdeeling Spoorwegen besprak
de lieer Fruytier (R.K.) o.a. de oprichting
van een laad- en losplaats bij wachtpost
28 op de lijn Kruinuigen— Krabbendijke
Tooneelverbod.
Gelijk onlangs de burgemeester van
Apeldoorn de opvoering verbood van
liet voor de Katholieken krenkend stuk
„Allerzielen", zoo heeft de burgemeester
van Bergen op Zoom „De Meid" van den
zelfden tooneelschrijver verboden.
Dit verbod gaf Donderdagavond aan
leiding tot een toeloop van nieuwsgierigen
bij het Feestgebouw Thalia, alwaar de
uitvoering zou plaatsvinden.
Bij de zaal bevond zich de noodige
politie, benevens een deurwaarder, die
aanteekening hield van hetgeen zou
plaatsvinden. Nadat een inspecteur van
politie den administrateur van de N. V.
Tooneelvereeniging zijn opdracht had
medegedeeld, n.l. dat niemand in de
zaal zou mogen vertoeven wanneer met
spelen zou worden aangevangen, én na
dat hij de 40 personen die aanwezig
waren, had gewaarschuwd, werd de
voorzitter van de Naaml. Vennootschap
Tlialia door dien administrateur bij
deurwaardersexploit gesommeerd de zaal
beschikbaar te stellen. Daar echter de
burgemeestergeweigerd had toestemming
tot opvoering te verleenen, was de zaai
niet in gereedheid gebracht en kon zij
dus niet worden beschikbaar gesteld.
Zonder verder incident verlieten de
aanwezigen liet gebouw.
Voor de N. V. Tooneelvereeniging trad
op mr. Mendels.
Men bericht aan de „N. R. Ct." dat
de R. K. georganiseerde werklieden in
het district Tilburg tegenover den heer
Arts een werkman candidaat zullen
stellen in 1913.
Caramba! wat zou ik gaarne met
die diertjes mededoen.
Hoe bevindt gij u, Gilbrac?, vroeg ik.
Ik bevind mij op don mg en zou
gaarne op mijne zijde liggen, antwoordde
mij de beklagenswaardige jonkman, te
gelijk een kreet van pijn slakende. Mij
dunkt, dat ik al de dolken in mijne bee-
nen heb zitten, welke in een geheel jaar
in Frankrijk gemaakt wordenDrom
mels wat eene vreeselijk© pijn
Ik stond op en hielp hem om zich
om te keeren. Zijne boenen zwollen hoe
langer zoo moer en hij kon zich niet
meer verroeren, zonder zich geweldig fleer
te doen. Ik legde hem zoo voorzichtig
mogelijk op zijne zijde. Hij gaf zich alle
moeite, om het niet uit te schreeuwen:
zijne tanden klapperden, groote zweetdrop-
pelen parelden op zijn voorhoofd en zijn
gelaat vertrok zich stuiptrekkend
Toen ik er bijna mede gereed was, stiet
zijn linkerbeen bij ongeluk! tegen hlat rech
ter; hij gaf een gil van smart: hij hijgde
en zijn gelaat werd met een© doodskleur
overtogen. Van lieverlede scheen hij ech-
Kamerverkiezingen 1913.
De Liberale Kiesvereeniging te Enk-
huizen heeft voor de Tweede Kamer
verkiezing in 1913 definitief candidaat
gesteld jhr. R. de Muralt.
Het bestuur van de R, K. Centrale
kiesvereeniging in het district Enkhuizen
spreekt in het Centrum het bericiit uit
de „N. R. Ct.", dat den heer Oosterbaan,
lid van de Tweede Kamer voor het
district Enkliuizen, in overweging ge
geven zou zijn zich niet meer candidaat
te stellen als absoluut onwaar tegen.
Het bestuur der Centrale vereeniging
heeft den heer Oosterbaan candidaat
gesteld.
Gelijkstelling van Openbaar en Bijzonder
Onderwijs.
De commissie, benoemd door het be
stuur van den Algemeenen Bond van R.-
K. kiesvereenigingen in Nederland, om
rapport uit te brengen over de vraag hoe
te komen tot gelijke behandeling vanwege
ter weder tot bedaren te komien.
Door den luiden gil van den armen
Gilbrac werd Jenny uit hare bezwijming
gewekt. Zij rukte den zakdoek af, welken
ik over haar gelaat gespreid had, ging
overeind zitten en staarde met een ver
wilderden blik om zich heen. Zij zag
eerst mij, daarna Gilbrac eene wijl aan. Ik
vreesde, dat de ongelukkige krankzinnig-
geworden ware. Zij stond echter op; wag
gelde naar ons toe en naast Gilbrac in
het zand nederknielonde, greep> zij zijne
hand en sprak op medelijdenden toon:
Hebt gij veel pijn?
(Wordt Vervolgd.)
Zwaluwen, welke de hoop tot in deze bran
dende luchtstreken volgt, ongetwijfeld verlaat
gij Frankrijk, hebt gij mij van mijn vaderland
niets te zeggen
s) Een uwer is misschien geboren onder het
dak waar ik het levenslicht aanschouwde, gij
hebt daar een tecderminnende rampzalige moeder
moeten beklagen; wegterende van verdriet meent
ZÜ telkens het geluid mijner voetstappen te
hooren...hebt gij mij van hare liefde niets te
zeggen
de overheid van het openbaar len het
bijzonder lager onderwijs, ook in verband
met de a.s. Grondwetsherziening is met
haar arbeid gereed gekomen.
Het rapport komt volgens het „Cen
trum" tot de volgende conclusie;
lo. Uit Grondwet en wet worde alles
verwijderd, wat zou aanduiden, dat in
beginsel het geven van onderwijs is een
deel der staatszaak.
2o. De ouders behooren de kosten te
dragen van het onderwijs hunner kinderetn.
Ten einde ongewensebte toestanden te
voorkomen, heffe de staat een evenredig
schoolgeld, in dier voege, dat bedeelden
worden vrijgesteld, minvermogenden reeds
een deel opbrengen en voor meergegoer
den liet verschuldigde de kosten per leer
ling niet oversc-hrijde.
3o. De staat betalo aan de bijzondere
schoolbesturen terug, wat deze aan d©
onderwijzers betalen, vermeerderd met een
som per leerling voor de algemeen© ex
ploitatiekosten eener gewone lagere
school.
4o. De staat betale ditzelfde uit aan
do gemeentebesturen en verbied© gelden
uit de gemeentekas aan het openbaar on
derwijs ten koste te leggen.
5o. De wet treffe een regeling, waarbij
de verschillende schoolbesturen en ge
meentebesturen voor da door hén te ma
ken kosten voor lokaliteit schadeloos
worden gesteld.
6o. De wet stelle de ieischien vast waar
aan de verschillende soorten van lager
onderwijs moeten voldoen en ©ische waar
borgen, dat deugdelijk onderwijs worde
gegeven.
7o. De wet stelle de salarisslem en vier-
dere tegemoetkomingen voor de onder
wijzers vast.
8o. Er kome een regeling dier wacht
gelden, die meer waarborg biedt voor de
openbare onderwijzers dan de tegenwoor
dige.
De commissie bestond uit de hieeren
A. W. Bos, A. F. Diepen, D. A. P. N.
Kooien, F. A. Moerel, P. van Nispen tot
Sevenaer.
