visseld. INo-146
Dinsdag 10 December 1912.
Achtste Jaargang.
achines
chines
Vleugels,
enz.
ER, Goes.
VsfschijtitleikeniMILIlHDAG-. WOENSDAC- en VRDDAGAÏOHD.
BINNENLAND.
naf f 22.50
10 - 2 uur
a chine Mij
van
De Oorlog op (len Balkan.
jmmissi© in het 7©
ter standplaats Mid.
i, ingevolge art. 69
l907 (Staatsblad no!
lieronder vermelden
iet be lid van art.
aangevers bij gead'
verzomden een af-
van uit te keeren
te heffen tiendren-
68 dierzelfde wet
ie van den Minister
1 Maart 1910, no.
idedeeling van den
ende
schadeloosstelling
vast bij den aan-
naand, volgende op
art. 68 bedoelde
itum een uittreksel
lere gemeente afzoni-
;en gemeentebestuur
ter secretarie aldaar
kosteloos door een
len geraadpleegd,
November 1912:
rceelen in Grooten
Wemeldinge.
eelen in Hollesitelte,
elle beesten wege,
uit, Holtestelle de
Oost- en Zuideinde
ddel Blazekop', West
ideke Beoosten, De
ideke Bewesten, ge-
eelen in de zooge-
iet 225 R. uit Nieuw
ege, gemeente Ove-
elen in het Tiend-
gemeente Schore.
selen in den tiend-
meente Schore.
■ceelen in Iemans-
ore.
elen in den Waard-
11e.
rceelen in Pieter
Baarland,
beelen in den 5en
ïpolder en in den
senkerkepolder, ge-
vember 1912.
Secretaris,
r. P. DIELEMAN.
garantie)
garantie),
de beste
etaling. Op proef
werking te zien
filialen der
Goes
Middelburg
aatsen staan onder
leiding; de werk-
gevoerd door be
en voor onherstel-
n door ons weinig
r opgeleverd, onder
beid. 2
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten ƒ0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: GanzepoortsiraatCJ209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—5 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
7 „Gelijke kappen".
Wij nemen gaarne acte van de mede-
deeling der „Goesche Courant", dat zij
met ons accoord gaat inzake het recht
der geestelijken op daadwerkelijk mee
leven in de politiek en doen dit des te
liever wijl die mededeeling is vervat in
bewoordingen, die bet mogelijk maken
over disputabele onderwerpen met „de
Goesche" eene discussie te voeren, die
op peil blijft.
Slechts op den breeden grondslag v|an
gelijk recht voor allen is een eerlijke
politieke strijd mogelijk.
7 Liberale Concentratie en liberale
machtshonger
Hoe zelfs door de socialisten onom
wonden de spot wordt gedreven met de
liberale concentratie en die samenwer
king der vrijzinnige groepen door ben
wordt beschouwd als een middel om de
staatsmacht te heroveren, blijkt uit een
satirieke prent in „De Notenkraker",,
geïll. bijvoegsel van „Het Volk" van Za
terdag j.l. Daar staan Borgesius, Drucker
en Tydeman (vertegenwoordigers der
Unie-liberalen, vrijz.-democraten en vrij
liberalen) als kindertjes in nachtgewaad
voor den schoorsteen, waarbij hun
schoenen zijn gereed gezet, te zingen
Sinterklaas, Kapoentje,
Rij wat in ons schoentje.
Sinterklaasje, kindervrind,
Wij wou'en zoo gra.ag weer aan
('t bewind I
Poover liberalisme, dat gedwongen is
den spot te dragen van degenen, wier
hulp bet straks bij de stembus zal moe
ten inroepen, wil het een eenigszins dra
gelijk figuur maken in ons parlement!
Treurig liberalisme, dat al dien spot
gaarne 'Inslikt en den spotters op den
koop toe steunt bij de stembus, om de
gehate „clerioalen" maar te weren en
den wensch vervuld te zien„We wou'en
zoo graag weer aan 't bewind".
De toestand.
De vredesonderhandelingen te Londen
zullen 14 dezer beginnen.
De vertegenwoordigers der onderhan
delende partijen zijn aangewezen.
Een Heg ram uit Konstantinopel aan de
Frankfurter Ztg. bevestigt het gerucht, dat
Griekenland en Turkije overeengekomen
z'jn, te Weenen direct over wapenstil
stand en vrede te onderhandelen.
Na van andere zijde gevreest wordt,
rreest men voor een vlot verloop der
onderhandelingen. Het schijnt dat het niet-
sluiten van een wapenstilstand door Grie
kenland op een afspraak met Bulgarije
berust.
dolgens den correspondent van de
frankfurter Ztg. te Belgrado, staat men
'1 Servische regeeringskringen op het
standpunt, dat de verbonden Balkanstaten
is waar tegenover Turkije op het
behoud van hun veroveringen zullen
staan, maar dat land geen vernederende
eischen zullen doen en van de nood
zakelijkheid zijn overtuigd, met Turkije,
ban onmiddellijke builr, in goede ver
standhouding ite leven.
De Grieken gaan intusschon voort met
o land en ter zee de Turken te be^
strijden.
fu Servische kringen is de ooriogs-
«"mmg tegen Oostenrijk nog overheer-
■'«end en de krijgstoerustingen tegen de
onau-monarehie worden voortgezet. De
ereeniging vatl Servische kooplieden
e den boycott over Oostenrijksche
if!" uitgesproken. Zoowel te Weenen
toesla |^aP'es'; hield men Zaterdag den
bitbrek
voor ernstiger d. w. z. het
van een Oostenrijksch-Servi-
schen oorlog voor waarschijnlijker.
Plunderingen te Saloi
halpniki moet de toestand van wan
eringen te Saloniki.
mvi„ moet d° toestand van wau-
steeck^^nS het, "BerL Tagebl." nog
4 "ct „oeri. lageui. noj
in '|S aan^ou(}0n- li bet douane-depot en
dm °i .maSaziinen is tot nu toe meer
eèstru ne "hllioen francs aa,n goederen
de ooVv 'ëel°°ft, dat de exporteurs
de zuhen moeten dragen, daar
verzen?' 10l^en Saloniki weigeren de
nrefpn ugS^0sten aan te n«men. De stads-
sloot sPeciale wakers aan te
stellen, om toe te zien, dat er nog niet
meer gestolen wordt.
De A 1 b a n e e s c h e r e g e e r i n g.
Het Stefani-agentscbap seint uit Vajona,
dat de voorloopige Aibaneesohe regeering
aldus is samengesteld: voorzitter en mi
nister van buitenlandscbe zaken Ismail
Kemal Bey; Oorlog Melimed Paoba Der-
hallai; Binnenlandscbe Zaken Musid Bey;
financiën Abdy Bey Toptani; justitie Rier-
lo Poga; onderwijs Guracuechit; openbare
werken Midh,ay Biey Drafheri; post en
telegrafie Lefnoslandbouw en handel
,P.andelitzali.
Er is verder een senaat samengesteld,
die thans uit 18 leden bestaat. Tot voor
zitter werd Zeynel Bey uit Ipek benoemd.
Tot commandant van de nationale mi
litie werden benoemd: Issa Boljetinar en
Riza Bev. Het kabinet bestaat uit twee
Katholieken, drie orthodoxen en vijf Mu
zelmannen. Zoodat geheel Albanië hier
door vertegenwoordigd is.
BËL6I».
De nieuwe legerwetten. ITet
nieuwe militaire wetsvoorstel blijkt te
steunen op den algemeenen dienstplicht
met het behoud Van den tegenwoordige!!
diensttijd. Wanneer bet beginsel van den
algemeenen dienstplicht door het parle
ment zal zijn goedgekeurd, zal de raad
van advies dienen in zake reorganisatie
der militie-raden en der hoven-van-apipèl
en de legerinricjhting op vredes- en oor
logsvoet.
Minister de Broqueville zal bovendien
een voorstel indienen, strekkend© om ©en
éénjarigen vrijwilligersdienst in te stel
len, met het oog op1 het vormen van
reservekaders.
Koning Albert, die een paar dagen
ongesteld was, is weer beter en hoeft
zijn gewone bezigheden hervat.
DIimCHLANU.
V r ij h e i d.
In de „Deutsche Wacht" wijst iemand,
die blijkbaar protestant is erop, dat het
voor de katholieken beleedigend is, het
Duitsche Rijk steeds weer als ©en pro-
testantschen Staat voor te stellen, zoo
als BethmannHolweg en von Paascbe
deden in hun redevoeringen over de muil-
korfwet tegen de Jezuïeten. Die katho
lieken zijn geen hospitantein maar ge
lijkwaardige medeburgers.
Inderdaad, maar ze worden erg vaak
op den derden rang gezet, zegt „Hiet Cen
trum".
En als ze niet nu en dan pro-testeer
den, kwamen ze hëelemaial buiten, te
staan.
Zoo zou het ook in Nederland gaan
,als wij niet voortdurend op o-nze „qui
vive" waren tegen ds. Bronsveldt en con
sorten.
De Jezuïeten wet. In een scherpe
maar waardige en uitmuntend gedocumen
teerde rede heeft de Centrumsafg-eiviaar-
digde Gröber Vrijdag j.l. in den Rijksdag
de onrechtvaardigheid aangetoond van de
uitzonderingswet op de Jezuïeten. Deze
rede was de weerklank van de algemeen©
ontstemming onder de Duitsche Katholie
ken, ten getale van 20 millioen, o-ver
deze hatelijke wet, welke reeds herhaalde
lijk door den Rijksdag werd afgeschaft,
maar steeds door den Bondsraad gehand
haafd. De staatssecretaris Lisco verze
kerde wel, dat aan de wet niets was
veranderd, maar daar staat tegenover, dat
pater Cohausz, die te Freiburg in Baden
godsdienstig-wetenschappelijke voordrach
ten hield, zijn conferenties moest sta
ken wegens de verscherpte bepalingen
der Jezuïetenwet. Wat niet belette, dat
een gro-ote menigte den gevierden rede
naar uitgeleid© deed tot aan den trein
en met donderende hoera's en „IeVen de
Jezuïeten!" van hem afscheid nam.
Het drievoudig verbond tus-
schen de soevereinen en regeeringen van
Duitschland, Oostenrijk en Italië is ver
nieuwd.
FRiNKKU K.
De kerkVervo-lging. De Parijsche
briefschrijver van „De Maasbode" hangt
in zijn brief van 3 December een treurig
tafereel op- van den toestand der Katho
lieke kerk in Frankrijk naar aanleiding
van het gesprokene door dep radicaal
Deloncle in de Kamer. Na gezegd te heb
ben, dat de huidige kerkvervolging in het
land van den H. Lodewijk minder bloe
dig dan die ten tijde van Neroi maar
even hatelijk is, vervolgt, hij aldus:
Het departement der Basses-Alpes ©-n
geheel Provence behoort tot d-e armste
gedeelten van Frankrijk. Voor de schei-
dingswet had de pastoor het er zeker
niet breed, maar hij kon toch IeVen en
van zijn armoede zelfs nog iets afzon
deren voor zijne nog armer parochianen.
Na de scheidingswet hield de armoede
op- en begon het gebrek. De pastoor had
niets meer. De menschen zijn in d-e Bas-
ses-Alpes niet kwaad, doch geld hebben
zij zeker niet. En gelijk de Franschen
zeggen in die teedere ironie, waarvan hun
ne taal jbiet geheim bezit: „il faut pour-
,tant diner" („men moet toch eten".
N. Z. Crt.).
Twee-en-twintig geestelijk-en op- dje acht-
en-veertig parochies in één arrondisse
ment hebben niets om van te levein. Er
is er één, die, -om een stuk brood te
verdienen, zich -er mede belast, hiet vee
uit zijn dorp naar de markten in de
nabuurschap te drijVen. Er zijn er, die
leven van de jacht en anderen van d-e
vischvangst; één heeft zich verhuurd als
daglooner voor tien stuivers per dag en
één zak aardappelen in de maand. Het
klinkt wel humoristisch.
Maar waarneer wij' bedenken, dat deze
daglooner weggeroepen kan worden van
zijn werk, om met zijn vereelte en ruwe
handen een zieke te gaan bediiemen; dat
hij' midden in den nacht, na zijd afmat
tende dagtaak, weer zijn bed zal moeten
veriaten, om door nacht en ontij een
stervende te gaan vertroosten, en dat hij,
levende van tien stuivers daags en één
zak aardappelen in de maand, iederen
dag weer opnieuw troost en bemoediging
en berusting en kracht moet brengen aan
de armen en de verlateinen letï d-e afge-
dwaalden en de zondaren dain is dit
priesterlijk leven van een heldhaftigheid
en een idealisme, e-en schoonheid ©n -een
verhevenheid, waarvoor de were-ld geen
naam heeft
En ach', indien zij dan nog maar iede
ren dag de H. Geheimen mogen vieren in
hun kerk en in die eigen, lieve klerk
de volheid mogen smaken der Goddelijke
vertroostingen, ook al is er dan, zooals
helaasook dikwijls gebeurt, bijt het „Ora-
te fratres" niemand anders Aanwezig dan
de koster, een oud vrouwtje, en iqan bede
laar! Doch de -kerken storten in puin;
er is geen geld o-m ze te hiersteilen.
Het is winter; het is er bitter koud en
het regent en sneeuwt door het dak. Er
zijn er, id-ie miet Kerstmis niet meer de
geloovigen in den kouden nacht zullen
kunnen bijeen verzamelen in de oude trou
we kerk, en de H. Geheimjen zullen vie
ren in de schuur van de herberg. En
zou dit misschien niet het felste lijden
van alles zijn? En hebben we bij dit
alles niet h:et recht te spreken van ©en
vervolging; een vervolging onder leiding
van „i'honorahle monsieur Blauquier" of
„l'honorable monsieur Bouffandeau" daar
beneden in die knusse ro-ode bankjes,
(van de Kamer)
Bran d. Te- St. Denis, een voorstad
van Parijs, brak brand uit in de elec-
trische centrale. Verschillende wijken van
Parijs werden in het duister gezet en
de ondergrondsche spoorwegdienst stond
een tijd lang stil. Men was den brand
gelukkig spoedig meester.
I T AIi IE
M od e rni s eerend e bladen ver
oordeeld. Volgens een telegram uit
Rome beval, het jongste nummer van de
„Acta Apostolicae Sedis" de volgende ver
klaring
„Om een einde te maken aan alle dub
belzinnigheden, die zekere blad-en onder
de geestelijkheid en d-e ge-loovigen in het
leven roepen, wordt verklaard, dat de
H. Stoel niet als overeenkomstig de Pau
selijke voorschriften en de regels, aan
gegeven in den .brief van Zijn Heilig
heid aan het Lombardisch episcopaat van
1 Juli 1911, zich gedragende beschouwt,
de volgende bladen: „Avvenire d'Italia",
„Momenta", „Corriere d'Italia", „Corrfere
de Sicilia", „Italia" en andere van dat
soort, wat ook de bedoelingen wezen mo
gen van verschillende uitstekend© perso
nen, die ze leiden, of er aan medewer
ken". (Msbode).
KAGKLAIID.
Staking. Aan den NoordrOoster
spoorweg staken 3000 man als protest
tegen het niet weer in dienst nemen
van een dronken machinist. De dienst
is gehalveerd moéten worden.
SAN DOMINGO.
Bisscho-p.president. In ons num
mer van 3 Dec. j.l. .meldden wij de ver
kiezing van den aartsbisschop Nouel tot
president der republiek. De aartsbisschop
heeft niet dan na rijp en ernstig beraad
de benoeming aanvaard. Mogen onder
zijn bestuur dagen van rust en voor
spoed voor de republiek aanbreken. En
daar valt wel op te vertrouwen, 'tls
een oud spreekwoord, uit de Aliddel-
eeuwen bewaard gebleven: „het is goed
leven onder den kromstaf".
lt IJSLAND.
De ziekte van h!et Russische
K r o o npr in s j e. Nog altijd ligt het 8-
jarige Russische kroonprinsje ziek te
Tsarskoje Sel-o. Er wordt voor hem een
apparaat gemaakt ter ondersteuning van
de linkerdij -en hiet linkerbeen, ©in zoodra
dit gereed is, zal hij, op advies der ge-
neesh-eeren, naar G-agry aan de kust van
de Zwarte Zee worden overgebracht. Het
is nog allesbehalve zeker, of hij wel ooit
het volledig gebruik van zijn linkerbeen
zal herkrijgen.
De Tsaar én de Tsaritza hébben aan
vankelijk weinig beteëkenis aan de' ziekte
gehecht, totdat "dé 'specialist prof. Fédo-
"dorof naar Spala in Polen, waar dé'kei
zerlijke familie destijds vertoefd©, werd
ontboden, en hen. inlichtte omtrent den
ernst van den toestand.
Hét tijdschrift „Vox Medicorum" schrijft
over den aard der ziekte en d©n kroon
prins het volgende:
De ziekte van den jeugdigen Russr-
schen kroonprins .herinnert weer eens aan
de eigenaardige bloedziekte- of hajemophi-
lie, die men tot no,g toe niet wist te
genezen. De ziekte is -erfelijk en komt
in vorstelijke families zeel' veel voor.
„De geschiedenis der .geneeskunde
noem! reeds in de middeleeuwen een aan
tal gevallen van vorstelijke haemophilie-
lijders. De volksmond verklaarde de ziekte
door den lijder niet drie maar één huid
■toe te schrijven. De oorzaak en het we
zen der ziekte is nog een opien vraag.
Wel oppert men verklaringen als nauwte
der aorta of lichte stoorbaarheid van het
bloed, maar iliets is bewezen. Voor de
genezing is men aangewezen o-p- ©en pro-
pliylactische methode als een voedend
licht verteerbaar dieet en rust.
„Eigenaardig van de erfelijkheid is, dat
slechts mannen aan de'ziekte lijden, ter
wijl ze langs vrouwelijke linie overerft.
Van vorstelijke families was de hertog
van Albany haemophilie-iijder;ook de
tweede zoon van den Spaanschen koning
moet er mee belast, zijn en ten gevolg-e
van een inwendige oorbloeding ongeii'ees-e-
lijk hardhoorend geworden zij-n. In de fa
milie va,n Koningin Mary van Engeland
en die der Ilohenzollem zijn verschiil-eind-e
gevallen v-an haemo-philie voorgekomen.
„Ernst Zalm geeft in zijn boek „Die
Frauen von Tanüo" een denkbeeld van
de tragiek van deze ziekte, beprsohiend©
in een Zwitserseh, dorp-". (Tijd.)
TWEEDE KAMER.
Donderdag is Koloniën klaargekomen
en eindigde men vroeg wegens het Sint-
Nikolaasfeest.
Vrijdag zijn de algemeene beschouwin
gen begonnen over de Staatsbegrooting,
waarbij de heeren Rink, Drucker, Van
JJedem en Helsdingen het woord, voerden,
allen leden va-n links. De beide eerst
genoemde heeren -legden zeer breedspra
kig hun grieven bloot over den schralen
.oogst van dit ministerie en de onvast
heid va.n dit Kabinet,.
Welk weder zullen wij hebben?
Verwachting tot den avond van 10 Dec.
Matige, tot krachtigen, zuidelijke tot
zuidwestelijken wind. Zwaarbewolkte tot
betrokken lucht. Waarschijnlijk regenbuien.
Weinig verandering van temperatuur.
In de avondvergadering was land
bouw aan de orde. Daar zeide o. a. de
heer Vorsterman van Oyen, dat de aan
sporing van den minister ,aan het par
ticulier initiatief om arbitragecommissies
in te stellen ter beslechting van geschil
len bij den handel in paarden en yee
met betrekking tot vrijwaring via» koop
vernietigende gebreken niet te vergeefs
is geweest. Het N-ederlandsch Landbouw-
comité heeft 30 Nov. j.l. reeds een pr-
bitrage-reglement aangenomen. De minis
ter bevordere, dat dit reglement voor ge
heel Nederland als wet wordt vastge
steld ter verkrijging der zoo gewenschte
uniformiteit.
Een tweede punt, dooi' spr. behandeld,
betreft den handel van rundvee op Bel
gië. Spr. dankt den minister voor diens
mededeeling, dat teruggezonden vee ge
neeskundig wordt onderzocht en zoo- noo-
dig afgemaakt. Maar het gevaar bestaat,
dat het vee in de quarantainestallen in
België geïnfecteerd wordt, zoodat het ge-
wenscht is dat alle teruggezonden vee
als verdacht wordt beschouwd en eenigen
tijd in quarantaine gehouden, daar anders
allicht hier te lande besmettelijke veei-
ziekte ontstaat. Men kan in deze niet
te voorzichtig zijn.
Omtrent het uit België teruggezonden
vee, merkte de minister op, dat wij ge-
honden zijn aan onze veeartsenijkundige
wet.
Absenteïsme in de Tweede Kamer.
Absenteïsme, d.w.z. hét niet tegenwoor
dig zijn hij de zittingen, is een kwaal
die hij Kamerleden veelvuldig voorkomt.
„De Tijd" legt er een heel lijstje van
aan en gaf daarbij in zijn nummer van
5 December de navolgende beschouwing
Men maakt o-ns de opmerking, dat het
lijstje van absenten, dat wij! verleden Za
terdag publiceerden, in één op-zichit on
billijk is, n.l. in zooverre h-et niet de
reden der vele absenten aangeeft. D-eze
opmerking is niet geheel zonder grond.
Neem lxv. den li-eer Passtoors, een ijve
rig Kamerlid, si quis alius,1) Hij heeft
maanden lang geleden aan longontsteking,
waarvan hij nog altijd de gevolgen on
dervindt. Dat zoo iemand eèn hoog absen
ten-cijfer heeft is niet te verwonderen,
maar kan hem toch ook niet euvel ge
duid worden. Hetzelfde zou men kunnen
zeggen van jhf. mr. Buys de Beeren-
hrpuck, van den heer Van Wichen en
van anderen, die om langdurige ziekte
en met kennisgeving afwezig bleven. Ook
maakt het groot verschil of van een partij
een g rooter of kleiner percentage in Den
Haag gevestigd is. Van de Haagsche le
den toch mag met recht trouwer opkomst
verwacht worden dan van die, welke, om
de residentie te bereiken, ©en kortere of
langere reis hebben af te leggen. Be
kend nu is het, dat in verhouding veel
meer leden van de Linkerzijde te 's Gra,
venhage woonachtig zijn dan van de Rech
ter. Cijfers zijn onbarmhartigzij kennen
geen medelijden en houden geen rekening
met omstandigheden. Met dat al blijft het
o,ns verwonderen en teleurstellen, dat het
juist altijd de Rechterzijde, met name
de katholieke fractie, moet zijn, die het
record slaat. Is het niet opmerkelijk, om
niet te zeggen: beschamend, dat, de ka
tholieke partij all één hij'na evenveel ver
zuimen heeft als de gezamenlijk©
linksche partijen, n.l. de Katholieken 667
eOgrie gezamenlijke linksohé partijen
Men begrijpt, dat wij1 met de publicee
ring niet anders op het oog gehad heb
ben als, wat Vondel zou noemen: „een
knuppel in het hoenderhok werpen", om
zoowel links als rechts wakker te ma
ken, wat misschien niet wakker was, en
om te toonen, dat er wel degelijk door
het publiek wordt nagerekend en door
datzelfde publiek de onbarmhartige cijfers
in tabellen worden gegroepeerd. Laten di©
onbarmhartige, gegroepeerde cijfers toch
nooit eene aanklacht kunnen worden tegen
D Zooals geen ander". Red. N. Z, Crt.
