lesfedin
'UT MACAU!
VERBAZEND
RONA Cacao
V
adres voorC
No. 133
Zaterdag 9 November 1912.
Achtste Jaargang.
BERICHT!
Van Houten's
i-Maafschappii
R".
ingen de nieuwe
olaas-Artikele
DWËRKEK
nd en begonnen
STOF en ZIJD.
e Kleedjes, Loopei
mi Lingeriezakkeii
ikelen, Centuurband
spen, enz. enz.
P. BAEREHT
15 November 19
le besleden:
verbouwing der Oui
tot Gemeentehuis m
rwante werken.
Amsterda
I immer toestaat uit 8 Waflziiöen.
EERSTE BLAD.
,bihhehiamd.
zoo voordeelig
in het gebruik is.
Ge maakt er meer koppen cacao van dan van
dezelfde hoeveelheid van welke andere soort ook.
Daarbij is de smaak zoo heerlijk.
UIT ZEELAND.
volteekend), Amsterdai
Schade,
i Kade B 171.
Beleefd aanbevelend,
Kade 16.
PMEESTER en WETHO
Iriewegen, des namiddags
Gemeentebuis aldaar tracht
in loco geschiedt op Zal
iber a. s. des nami
teekeningen liggen ter
emeentehuis, terwijl door d
W. VAN DE WEERT W
idere inliehtingen veratri
tm.
RSTELPEND SUCCES
patiënten voor de genezi
imatiek, Zenuw-, Heup-
Slapeloosheid, Oorsuis
id, Verlammingen, Asthm
i gang, Verstopping, Hui
enz., nadat zij,doorhuil
1 geholpen, gedurende eei
andeld zijn met den vvevel
PULSOCONN van Dr. M
e door Binnen- en Buit#
ictoren aanbevolen en m
rikt wordt
lan ook berichten van V
.zing. Bene k o s t e I o 01
eling wordt dagelijks gaat
ituut gegeven en raden
prs in vol vertrouwen
te bezoeken om zich
ran de diepe en heita»
is na deze EERSTE beha
jaar. Wij leveren het be*
raagt ons Gratis Gezoe
iet leert U veel.
uut is dagelijks gaf
en 2-5 uur. Bijkanto'
66 Diergaardelaan
^eI1- rlG
ij tot hiertoe op
ldeld geweest zijten
pen, zou het danJ t
nu eens op een ander
eeren? ,i„ Sl
,t ook eens met dfl
- Wilt gij er meer
tot de fabnkantei f()
VAN DAM
straat 2c/4.
IaaS' van
kost per flac0' \i
G flacons 18.
bij de meeste AP0"1
rogisten,
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels .voor 25 Ct. a contant.
Door den belangstellenden steun van onze
vrienden in hét vierde district zijn wij in
staat de nieuwsrubriek uit die streek
belangrijk uit te breiden en ar, vooral
in ons Vrijdagnummer, een aparte ruimte
onder een eigen hoofd voor te reser-
veeren. Lezers in het vierde district, toont
deer onze courant bij vrienden en kennissen
aan te bevelen, dat gij onze pogingen om U
zooveel mogelijk te gerieven, weet op prijs
te stellen. DE REDACTIE.
Eea vrijzinnig blaadje, dat onder den
naam van „Kruiningsche Courant" eens
per week zijn licht laat schijnen over
Kruiningen en omstreken, had in zijn
nummer van 2 November j.l. het na
volgende bericht uit llansweerd i
Van de 272 leerlingen, die op de
openbare school alhier gaan, ver
trekken er Maandag a.s. 85 naar de
11. K. school. Op de openbare school
Dlijven nog 5 katholieke leerlingen
gaan. D e z e h o ud t d u s 1 8 7 1 e e r-
1 ingen over van zuiver ras.1)
„In cauda venenum", „in den staart
zit het venijn", zegt het spreekwoord;
zoo ook hier. De laatste zin van het
berichtje laat zien wat er plzoo omgaat
in het gemoed der „vrijzinnigen", ten
plattelande zoowel als in de groote stad.
Tot in den treure wordt den aanhangers
der .Christelijke politiek verweten, dat zij
tweespalt brengen tusschen de landzaten,
de onverdraagzaamheid voeden, het volk
verdeelen in allerlei hokjes ien de antithese
aanscherpen.
Hebben zij den naam, de „vrijzin
nigen bovenstaand bericht getuigt het,
nebben de daad.
Hier toch wordt een scheidingslijn
getrokken tusschen de leerlingen van de
openbare en die van de bijzondere school
on met cene naïeve bescheidenheid,
zooals men van de „vrijzinnigheid" ge
wend is, de raszuiverheid opgeëischt yoor
de spruiten van liberaal-denkende en
liberaal-voelende ouders, die de twijiel-
acbtig-paedagogisehe waarde van het
onder inwerking der Ossendorpiaansche
heorieën ontaardend openbaar onderwijs
veikiezen boven de vaststaande en zeker©
waarde van liet bijzonder onderwijs, dat
oven en vóór alles een godsdienstige
opleiding als het beste blijft beschouwen,
wat een kind op zijn levensweg kan
worden medegegeven.
ij gunnen den vrijzinnigen van harte
gaarne die raszuiverheid hunner scholie-
i n' "Open echter van harte, dat dezen
bun later leven niet al te zeer mogen
óp welk een verlies aan levens-
vn i,ietl karaktervastheid heerlijke
enten eener godsdienstige opleiding
sla"1 Z'®' raszulv'er'leid is komen te
De
is van ons. Eed.
tweede kamer.
li '^J-S r U C ie en PrinclePen-
en n reif"e'Iel1 duren onverminderd voort
vorm 611 Jneer en weer 'een tastbaren
social,'!?" °tetructie aan. Ook schijnen de
sociahstache leden te willen aansturen
rinaen ri ln VM1 ómmHallige vergade-
endlnv;, n°i !leerel1 Klerk, Troelstra
Invalid,i ben Hunne bezwaren tegen de
*tei swet der regeering nog JL ont
hoeft ,1a 'n re Zlttlnê yan Donderdag
Rehourlon Lobman een korte rede
voor on) te verklaren waarom hij
bekendo i! i simmen. Openhartig
noodzalcérvk 'fMinisters betoog over
Zakelijkheid om de invaliditeit en
den ouderdom in ééne wet saain te kop
pelen, ja om de invaliditeit geheel tot
uitgangspunt te nemen, groeten indruk
op hem h,ad gemaakt. Voorts had hij
veel vroeger al erkend, dat biet verplicht
stellen van de verzekering voor de arbei
ders noodzakelijk kon zijn om haar alge
meen te maken. Maar eindelijk had den
doorslag gegeven de beweging voor staats-
pensionneering. Een stelsel., dat moiet
worden afgewend en dat de heer Lobman
„een ramp" zou achten voor ons land.
Hoe „principieel" onze politieke staats-
pensionneerders zijn, moge blijken uit
hetgeen de Kameroverzichtschrijver van
„de Maasbode" over den heer Patijn,
afgevaardigde voor Zierikzee, mededeelt:
„De heer Patijn occupeerde zich met
den heer Treuh. Deze had niet genoeg
gelet op zijn politieke plaats en met veel
paaien en zoete woorden wilde Jxij den
afgevaardigde voor Assen lokken, bij de
algemeene linksche concentratie niet van
verre te blijven staan. In gen onvoorzich
tige opwelling ging de heer Patijn zoo
ver, dat hij een eindje den w,eg van
de verplichte verzekering opging1 om
toch maar den afstand tusschen hem en
den heer Treuh te verkleinen. Hij zo;u
tenminste geen bezwaar hebben tegen pen
eenvoudige, matige pensioenbelasting, bij
voorbeeld van 3 cent per week.
Zeer snedig interrumpeerde de heer
Troelstra: „Dus dan toch verplichte ver
zekering I" Volkomen waar, 3 cent per
week is het correlatief voor pen niet
te hoog ouderdomspensioen.
Hiermede is de zoogenaamde verzekie-
ringsparagraaf van het concentratie-pro^
gram al weer op een geheel andere wijze
geïnterpreteerd, 'tls een lust zoo nevel
achtig als die paragraaf is. Een zuiver
Staatspensioen met wat vrijwillige ver
zekering er naast kan men er evein goed
onder verstaan als een stelsel yan vrij
willige verzekering met een weinigj©
Staatspensioen er naast. En ziedaar, nu
blijkt er zelfs een verkapte verplichte
verzekering ook in te schuilen I
't Wordt een risée en de vaagheid, noodig
om a tout prix te concentreeren, duidt
wel op onoprechtheid. Veel menschen-
kennis behoeft men niet te bezitten onr
te voorzien, dat eventueel de drukste
schreeuwers, de heftigste drijvers, bet bij
deze staalkaart van meeningen winnen
zouden; d.w.z. de Staatspensionneerders.
We hebben dus van den heer Patijn wel
geleerd I Maar op een ander punt wilde
hij voorzichtig zijn. Namelijk in het aan
wijzen van belastingen, waarmee de kostien
zouden worden gedekt. Immers, zoo- zeide
hij, ging hij die aanwijzen, dan zou men
bij de verkiezingen daar een sterk bestrij-
dings-middel uit maken. r
Daarmee is hij van de moeilijkheid af
en we zijn zoo vrij te blijven meenen,
dat het aanwijzen der dekkingsmiddelen
voor een stelsel van Staatspensioen, hem
niet mogelijk is."
Wij voor ons gelooven, dat zoo links
in 1913 wint en de heer Patijn minister
van financiën wordt, onze kloosters en
gestichten vooral zullen gevoelen waar
men de gelden vandaan haalt voor zijn
Staatspensionneering. Niet voor niets heeft
hij zich kort geleden zooveel moeite ge
geven om op het ministerie van financiën
allerlei bescheiden door te snuffelen pn
allerlei gegevens te verzamelen. Men zij
dus gewaarschuwd! Le cléricalisme voila
l'ennemi", is ten slotte de ondergrond
van heel die Staatspensionneerdersliefd©
voor de ouden van dagen. De hemel
beware ons land voor het régime Patijn!
Red. N. 2. CL
De Koningin.
H. M. de. Koningin heeft Donderdagmor
gen om half 12 voor het eerst sedert
den terugkeer in de residentie zich bui
ten het paleis begeven. Zij maakte een
rijtoer in een coupé, vergezeld van een
hofdame. De Koningin zag er zeer wel
varend uit. (Z.)
x Begrafenis Graaf Van Bentinck.
Alvorens gistel-middag (Donderdag) de
plechtige teraardebesteUing plaats had
van het stoffelijk overschot van wijlen
W. C. P. O. graaf van Bentinck en Wal
deck Limburg, heer van Middachten enz.,
werd op het kasteel Middachten een lijk
dienst gehouden, waarbij: de dekaan van
Gaildorf, de heer Schrenck voorging. Be
halve de naaste famiHeleden van den
overledene, werd deze dienst bijgewoond
door Z. K. H. Prins Hendrik, ook namens
H. M. de Koningin, graaf S. van Limburg
Stirum, namens de Koningin-Moeder en
Herr von Scharfenherg, namens den Duit-
schen Keizer en de Keizerin en verder
vele aanverwante familieleden. N,a den
dienst werd het stoffelijk overschot graf
waarts gedragen, naar de kerk te Ëlle-
corn. De lijkwagen werd voorafgegaan
door leden van het personeel, ook be
zijden en achter den lijkwagen beamb
ten van de goederen van den graaf. Aan
den lijkwagen waren gehecht de kransen
v;an H. M. de Koningin, Prins Hendrik,
den Keizer en de Keizerin van Duitsch-
land en de Koningin-Moeder, terwijl de
kist werd gedekt door een groot kruis
van bloemen van de kinderen. Daarna
volgden zestien rijtuigen, terwijl de stoet
werd gesloten door eenige honderden on-
derhoorigen en een grooten wagen met
kransen en bloemen van verschillende
corporaties of vereenigingen, waarin de
overledene zitting had, van de leden van
de Eerste Kamer van Wiirtemburg, enz.
De lijkkist werd binnengedragen in het
kleine kerkje te EHecom, dat geheel ge
vuld was. Nadat de dienst geëindigd was,
werd het stoffelijk overschot, terwijl het
prgel „Elegie" van Cyrill Kisüer liet hoo:-
ren, grafwaarts gedragen, om te worden
bijgezet in de familie-grafkelder onder de
kerk. Aan het graf werd niet gesproken.
De oudste zoon dankte alle aanwezigen
en in het bijzonder Z. K. H. Prins Hen
drik, H. M. de Koningin, H. M. de Ko
ningin-Moeder en Keizer en Keizerin yan
Duitsehland voor hunne hooge belang
stelling.
Katholieke Charitas en medische wetenschap.
Onder dit opschrift schrijft de frie-
sche correspondent van „De Tijd" aan
zijn blad:
Het „St. Bonifacius-Hospitaal" te Leeu
warden is dezer dagen in het bezit geko
men van een compleet Röntgen-instru-
mentarium. Bedoelde uit de fabriek der
lirma Seifert te Hamburg afkomstige in
stallatie bevat de nieuwste en volmaakste
werktuigen, welke op Röntgengebied de
techniek leveren lean. Zij stelt u,it dien
hooide den medicus in staat, niet alleen
in een minimumtijd van V2 tot 1/10 se
conde de moeilijkste photograpbische op
namen yan het hart, de Jongen, maag en
ingewanden ,te verkrijgen, maar ook door
middel Rarer fijne meet- en iieguleer-in-
strumenten iedere willekeurige Imeveel-
heid Röntgenlicht toe te passen. Wegens
laatstbedoeld vermogen is het toestel,
„erescohoogspanningstransformator" ge-
lieeten, ten zeerste geschikt, om het ge
nezingsproces der verschillende huidziek
ten te bevorderen. Het is in het St. B. H.
opgesteld in een ruim vertrek, welks wan
den en zoldering dof-rood geschilderd zijn
voor het weren van alle liehtreflexen,
die een storenden invloed op de studie
van het Röntgenbeeld zouden kunnen uit
oefenen. Aan het hoofd der inrichting
is ,een religieuze geplaatst, die in een
der grootste ziekenhuizen van Duitsch
land gedurende twee jaar een speciale
opleiding genoten heeft. Een kleinje be
scheiden figuur, die aldus wordt de
bedoelde „Krankenschwester" van het te
Munster gevestigde moederhuis „des hei
ligen Franciscus" in „Ons Noorden" be
schreven zich met bewonderenswaar
dige rust en zekerheid tusschen al die
samengestelde, indrukwekkende instru
menten beweegt. Een rust, welke alleen
uit .een grondige kennis van, het aan haar
zorgen .toevertrouwde apparaat voortvloei
en kan. Zij helpt de doktoren bij het
maken van opnamen en verricht pile pho-
tographische werkzaamheden.
Behalve door middel van dit Röntgen
toestel zal in het Leeuwarder St. B. H.
wellicht binnenkort de eleotriciteit op nog
andere wijze aan het genezingsproces der
lichamelijk lijdende menschheid dienstbaar
gemaakt worden. Het bedoelde bestuur
is n.l. van plan de operatiezaal van een
installatie ,te voorzien, welke, den chirurg
in staat stelt, 's nachts zijn werkzaam
heden even gemakkelijk te verrichten als
bij het helderste daglicht.
De voortdurende streving van het be
stuur yan het Leeuwarder St. B. H.,
om de electrieiteit steeds meer ten be
hoeve yan de lijdende menschheid aan
de medische wetenschap dienstbaar te
r
maken, brengt op zonneklare wijze niet
alleen de vereenigbaarbeid van de Kath.
Kerk en de wetenschap, maa,r ook het
feit voor het voetlicht, dat Christus'
Bruid, evenals Haar Goddelijke Bruide
gom tijdens Zijn aardsche omwandeling
onophoudelijk gr op uit is, om zoowel
het lichamelijk, als het geestelijk welzijn
der menschen naar best vermogen te be
vorderen. De zonneklaarheid van het op
treden der Kath. Kerk als de vriendin
der wetenschap en de barmhartige Sa
maritaan kan ook in onze provincie ïn-
weerwil harer overwegend protestantse!*®
bevolking voor onze andersdenkende ge-
westgenooten onmogelijk verborgen ges-
bleven zijnaangezien de overgroote meer
derheid der zoowel in het St. B. H. als
in het Sneker St. Antonius Ziekenhuis
opgenomen patiënten voor het grootste
deel .sinds jaar en dag van „niet"-room-
schen huize is. Degenen der niet-kath.
Friezen, die zelve, of wier familie en
vrienden voorwerpen geweest zijn van de
door de religieuzen der 'beide bedoeld©
ziekenhuizen zoowel bij nacht, als bij
dag verrichte, dikwijls hovenmenschelijke
daden van menschenliefde, zullen, waa
neer zij bovendien terecht aanspraak wil
len maken op de reputatie, een goeden
kijk op Friesland's historie te hebben,
het bestaansrecht der profetie beamen,
dat het de Kath. Kerk mede door de
zelfverloochening pn offervaardigheid ha
rer kinderen te eeniger tijd gelukken zal,
den Haar in de zestiende eeuw op ge
welddadige .wijze ontnomen invloed .op
de geestelijke leiding van het geheel© 'Ne-
derlandsche volk terug te nemen.
De Roode Kruis-ambulance.
Bij het hoofdcomité van hét Ned. Roode
Kruis is bericht ingekomen, dat de am
bulance behouden te Brindisi is aangeko
men en dat men zich nu zal inschepen per
ss. „Palacky" naar Korfoe en Patras.
(Z-)
Ommen. De Kamerverkiezing is bepaald
op Zaterdag 16 November, de stemming,
zoo noodig, op 26 Nov. en de herstem
ming, zooi noodig, op 3 December.
Men meldt nit Zwolle aa,n de „Msb.",
dat het plan bestaat mr. H. v. d. Vegte
wederom candidaat te stellen van a,-r.
zgde.
Goes De Chr. Volksbond. Over
dezen Christelijken Volksbond, beter he
kend 'als „De Werkverschaffing", ontvingen
wij de gedrukte mededeelingen van het
jaar October 1911Oct. 1912. Daarin
lezen wij, dat de ruime bijdragen der
stadgenooten mede aan de bestuurders
van den Bond de middelen verschaften
om het werk der werkverschaffing krach
tig ter hand te nemen. Het ledental klom,
dank zij de bemoeiingen va,n eenige
heeren-leden van 70 tot 170.
De gewone werkzaamheden, welke dooi
de werkloozen worden verricht, zullen
een kleine wijziging ondergaan. Het ma-
tenvtechten zal worden vervangen door
het mandenmaken, ook in verband poet de
fruitteelt op ons eiland.
Met een beroep op voortdurenden steun
bij de stadgenooten eindigt het bestuur
het inleidend woord van het jaarverslag
en herinnert aan de jaarlijksche collecte,
welke ditmaal van 1116 Nov. zal ge
houden worden. Het financieel overzicht
van de Werkverschaffing van den Christe
lijken Volksbond, wijst over 191112 een
totaal van inkomsten aan groot f 2796,14,
een totaal van uitgaven, groot f2588,59,
en een goed slot van f207,54.
Moge deze nuttige sociaal-charitatieve
stichting groeien en bloeien!
Woensdagavond j.l. vergaderde de
afdeeling Goes van den Nationalen Bond
van Handels- en Kantoorbedienden „Mer-
curius". Tot definitieve bestuursleden
werden gekozen de heeren L. W. A. Sille-
vis, W. ,1. yan der Valk, J. Koen, J. A.
Flink en 11. J. Kosten, die de functies
onderling zullen regelen.
Besloten werd o. m. te trachten spoe
dig cursussen in het leven te roepen,
o. a. in de moderne talen, boekhouden,
machineschrijven enz. Aan deze cursussen
kunnen deelnemen jonge vakgenooten, die
nog geen lid van de afdeeling kunnen
zijn, alsmede niet-vakgenooten, die zich
aan het te stellen tarief zullen hebben
te onderwerpen.
Nader zal in de plaatselijke bladen wor
den bekend gemaakt, wanneer :en in welke
vakken deelneming openstaat. Een tiental
nieuwe leden zijn sedert 'de oprichting
tot de afdeeling toegetreden.
