feuilleton.
puitemlanix
?No. 131
Dinsdag 5 November 1912.
Achtste Jaargang.
Vuschijni eiken H1I0H-. IMG- en VRIJDAIAVOKD.
De ontrouwe Gids.
Het kiesdistrict Oostburg.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten ƒ0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
linlf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Gaiuepoorfsfraat C209,SOES.
Eeclamebei'ichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—5 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Men zendt ons „De Plattelander" van
Juli 1912, waarin wij het volgende lezen
Naar wij met alle zekerheid vernemen,
zal de heer G. A. Vorsterman van Oyen
te Aardenburg, afgevaardigde voor het dis
trict Oostburg, zich voor de volgende ver
kiezing niet meer beschikbaar stellen.
Dat besluit vinden wjj zeer verstandig,
want de heer Van Oyen raakt op leeftijd
en dezen zomer kreeg hij reeds een kleine
waarschuwing, dat ook ijzersterke mannen
ten slotte aan de natuurwetten, die spreken
van „komen en gaan", zjjn onderworpen.
De heer Van Oyen werd 11 Juli 1836
geboren en zal dus als de nieuwe Kamer
bjjeenkomt ruim 77 jaar zijn. Een mooie
leeftijd, maar niet om meer krachtig op
te tredeD in de Tweede Kamer.
Tegelijk voor de Kamer zal de heer
Van Oyen ook bedanken voor de Provin
ciale Staten van Zeeland. Maar één functie
zal hij blijven waarnemenhij blijft
secretaris van de Zeeuwsche Maatschappij
van Landbouw. Hjj is zoovele jaren een
warm strijder voor de boerenbelangen
geweest, dat hjj als landbouwman wil sterven.
Dat eert hem en toont, dat hij inderdaad
hart heeft voor de landbouwende bevolking.
Zeeland is veel, zeer veel aan hem
verplicht, ja wij durven wel zeggen, dat
als Vorsterman van Oyen er niet was
geweest, Zeeland in vele opzichten nog
achteraan zou komen.
Van Oyen had zjjn verdiensten als
meester in de school, maar grooter zjjn zijn
verdiensten ais meester van de boeren.
Hij kan het hnn zoo prettig en toch zoo
pittig zeggen. Nog dezen zomer, begin Juli
op de Algemeene Vergadering te Middel
burg hoorden wjj hem met genoegen.
Hij spreekt altijd; hij heeft steeds wat
meuws, want hij is een werkzaam man met
een helder hoofd, die zjjn geheele leven
druk heeft gearbeid. Aan hem wordt be
waarheid, dat harde werkers oud worden,
en dat door arbeid onze hersenen niet
Het politiek tooneel gaat de heer Van
Oyen nu verlaten en men is zeer benieuwd,
wie hem in Oostburg zal opvolgen. Zal
het een landbouwman zijn of een politieker
1 oor ons, als leden van den Nederl Land-
bouwersbond, is het van het grootste belang,
dat de heer Van Oyen wordt opgevolgd
door een Landbouwman, en zou het tergend
®JU| als dit mooie landbouwdistrict aan een
Politieker werd overgeleverd.
Wij laten de kwestie, of het district links
zal blijven of rechts zal worden, geheel
buiten besprekingdat zal de meerderheid
iu Oostburg zelf wel uitmaken. Maar welk»
candidaten ook gesteld mogen worden, de
landbouwers hebben te zorgen, dat er per
sonen van onze richting worden gesteld.
Kc zit in 't district Oostburg een flinke
and bouwersbevolking en toen wij voor 2
jaar dit district bereisden om een uiteen
zetting te geven van de Landbouw-Onder-
ID|e toen trof het ons wat kranige lui er
°nder deze landbouwers zjjn.
Het zou „zonde en jammer" zijn als dit
district
aan een gewonen politieker verloren
- van e*n Offlcitr.)
ffl?7e!'n was aan het hoofd gekwetst,
vó" was eene oiefsbeteekende wonde.
bnriH ?lleD' 200 znenschen als dieren,
H« ër°otste behoefte aan rust en
w dH'ng. De lucht, die wij inademden,
snati 'anëer zoo verstikkender. Wjj
snakten allen naar lommer.
zü kapi'ein vroeg Akber en Yousef of
rgens eene belommerde plek wisten.
Akber antwoordde
ien>;t^VoreDS .?e oasis dor Ooudrivier te
smken, zoi mjjjj paarc| driemaal bezwijken.
- j aandachtig naar den hemel
fiet daarna tmna ui;i,ii"_
Ij ""Uuuuuug Li a ell ILt/Li LiCLAJOl
idor I8.™8 zÜne blikken over de woeatjjn
v nam wa' lanH in de holte zjjner
n scheen het oplettend te beschouwen.
ujjicLieiiu ie oescnouwen.
drie w °°r 008 u'' °P den afstand van
zich et,0''1611 met tverpgpiets, bevindt
schuil^116, we'ke den pelgrims tot
dient, zeide hjj eindeljjk.
zullen wij in die grot kunnen
ging en daarom moeten onze geestver
wanten die er veie zitten in Zeeuwsch-
Vlaanderen bjj de pinken zjjn als het
komt tot het candidaat stellen.
Wij hoorden reeds verluiden dat Mr. Fok
ker, advocaat te Leiden, wel de opvolger
van den heer Van Oyen zou willen worden.
De hemel beware de boeren daarvoor
er zitten al advocaten genoeg in de Kamer
en het zou een eeuwige schande voor het
district zjjn als de hoogst bekwame land
bouwkundige Van Oyen werd opgevolgd
door een advocaat.
De t{jd, dat de advocaten de lakens
uitdeelden is gelukkig voorbij wij hebben
nu noodig zakenmenschen, want de strjjd,
dien de boeren hebben te voeren, is in de
eerste plaats een strijd om het bestaan.
Oostburg staat bekeDd als een landbouw
district en dat moet het nu bljjven.
Wjj hopen, dat onze mannen het zullen
kunnen bevorderen, dat de landbouwvlag
in Oostburg in top bljjve.
Die vlag waaie wj)d uit
Wij wenschen aan het bovenstaande een
enkel woord toe te voegen.
„De Staten-generaal vertegenwoordigen
het (geheele) Nederlandsche volk," zegt de
Grondwet. Niet de districtsbelan-
g e n op de allereerste plaats, maar de
algemeene landsbelangen heb
ben de honderd afgevaardigden in de
Tweede Kamer en de 50 leden der Eerste
Kamer te behartigen.
Men kan, men mag, maar men be-
hoeft niet een districtsman te zjjn om toch
zjjn distriot in 's lands parlement waardig
te kunnen vertegenwoordigen, en gezien
de zeer uitgebreide arbeidssfeer, waarin
zich tegenwoordig een Kamerlid heeft te
bewegen, zal eene algemeene kennis der
publieke zaak, vergezeld van eene univer-
seele ontwikkeling en gepaard aan de
noodige politieke bekwaamheden iemand
beter in staat stellen een district waardig
te vertegenwoordigen, dan alleen de kenniB
van één bedrjjf (b.v. landbouw) zij het dan
ook dat zoo'n vak op het district een
bepaalden stempel drukt door het groot
aantal personen die het bedrjjf aldaar
uitoeienen.
Die eenzjjdigheid is dan ook het groote
gebrek waaraan bovenstaand artikel labo
reert.
De minachting, die steller van dit artikel
voor een „gewonen politieker heeft en de
wijze waarop hjj de advocaten te ljjf gaat
bewjjzen voldingend, dat hier alles wordt
bekeken enkel en alleen daor den land-
bouwbril.
Men zie daarom in deze onze opmerkingen
geen pleidooi voor .advocaten" noch een
onderschatting van de waarde van een
bekwaam districtsman als Kamerlid voor
zjjn district. Doch men lette wel op wjj
zeggen een „bekwaam" districtsman d.w.z.
niet alleen op de hoogte van landbouw en
vetweiderjj waar het hier om gaat
maar ook in staat om over alle andere
zaken die het belang van geheel ons
volk raken met kennis van zaken
te oordeelen en te beslissen. Zoo'n député
zal, ook voor het landbouwende Oostburg,
de beste bljjkea.
uitrusten
De zon dringt er niet ia door.
Wel I dat is overheerljjk I inderdaad
overheerlijk riep Gilbrao uit. De zon is
thans mjji vjjand, Caramba! de vjjand
van mjjn blank aangezichtzjj ziet mjj aan
voor een neger en wil mjj in een neger her
scheppen, mjj I Gilbrac 01 ware het in
Frankrjjk, die zjj mjj die poets speelde 1
Kom aan 1 op weg I hernam de kapi
tein. Don Gil caramba begint de zon te
bedreigen met zjjn potlepelhij zon haar
doen vluchten en de gevolgen daarvan
zouden voor Afrika onberekenbaar zijn.
Wjjs ons den weg naar dien grot, Yousef.
Wjj zullen daar verbljjven, tot de grootste
hitte van den dag over is en dan naar
Sydy-Heymah terug keeren.
Youset kende klaarbeljjkeljjk de woestjjn
beter dan Akber, wjj vertrouwden ons der
halve aan hem toe.
Onderweg zeide Gilbrac tot Akber
O zwarte Abbyssiniër, in Frankrjjk,
te Parjjs, nabjj Charenten, woont een
man, eenvoudig sterveling geljjk ik, bjjna
even bekwaam als uw zon, hoe wel veel
minder brandend. De man heeft een klein
werktuig uitgevonden. Met behulp vau dat
werktuigje heeft hjj zich verwaardigd op
zekeren dag mijn portret te maken en ik
geleek op u als twee druppeleninkt.
V Uit onverdachten mond.
Onlangs hadden wij gelegenheid onze
symphatie met de zedelijkheidswetten van
onze Christelijke regeering uit te spreken
en te motiveeren met de bewering dat de
Staat, die het waarachtig heil der burgers
beoogt, er voor heeft te waken, dat het
zedelijk bewustzijn en het zedelijk eergevoel
ongerept gehandhaafd blij feu, weshalve alle
openbare uitingen van immoraliteit met
gestrengheid dienen gefnuikt.
Als van zelf spreekt het dat de Staat
in die taak des te gemakkelijker zal slagen
naarmate hij zich meer laat inspireeren
door de Christelijke moraal.
De waarheid onzer beweringen is gestaafd
door de getuigenis uit onverdachten mond
op het jongste Congres tegen den Blanken
Slaviunenhandel te Brussel.
De prefect der Parijzer polite, de heer
Lépine, sprak op dat congres o.a. het
volgende:
„Een Staat kan Diet zonder
moraal en niet zonder gods
dienst z ij n en de Staat heeft in de
kwestie die ons bezig houdt een groote rol
te spelen".
Het door ons gespatieerde is waard
onthouden te worden. Geen betere leuze
om het volgend jaar het rood-blauwe blok
aan de stembus te verslaan. Geen beter
motto voor het werkprogram eener Chris
telijke regeering.
Inderdaad, een Staat kan niet zonder
moraal en niet zonder godsdienst zijn.
x De Oorlog op den Balkan.
Kort Overzicht.
Het telegram, dat de Bulgaarsehe le
gers na een veldslag van drie dagen
het groote Turksche leger verslagen heb
ben, is bevestigd.
Nadere berichten, waarvan men even
wel de bevestiging nog dient af te wach
ten, zeggen, dat de Turken aan dooden
en gewonden 20.000 man hebben ver
loren en dat de Bulgaren 50.000 krijgs
gevangenen hebben gemaakt. Dit laatste
cijfer zal wel weer te hoog blijken. Ook
Nazim pasja., de Turksche Minister van
Oorlog en opperbevelhebber der Turken
moet gevangen genomen zijn. Het Bulgaar
sehe leger was 230.000 man sterk, het
Turksche 200.000 man. De Bulgaren ver
overden een ontzaglijken voorraad levens
middelen, schiettuig, geweren, kanonnen
enz. De waarde daarvan wordt op 70
millioen geraamd.
Op de Turksche regeering heeft deze
nederlaag diepen indruk gemaakt.
Uit Konstantinopel wordt bericht, dal
er spoedig over het sluiten van vrede
zal worden gesproken, te meer daar hel
plan der Bulgaren is naar Konstantino
pel op te rukken.
De Servische troepen hebben Prisrend
en Ipek ingenomen. Ook in dat gedeelte
'van Turkije blijven de Turksche troepen
steeds terugtrekken. Het Servische leger
zal 'zich van Ipek naar Skoetari begeven
om de Montenegrijnen te helpen.
Hij hoopt het eenmaal zoo ver te brengen
de origineelen op de portretten te doen
geljjken. Men heeft hem dan ook den
bjjnaam gegeven van Daguerreotype, naar
den naam van zjjn werktuig, hetwelk men
Daguerre noemt
Hier onderbrak Gilbrac den draad van
zjjne onderrichtingen. Wjj stonden voor
den ingang der grothjj reed er zingende
binnen.
Wjj waren er evenwel ter nanwernood
vjjf minuten in geweest, toen wjj er plot
seling achter in het duistere gewelf een
gesmoord eu klagend geluid hoorden, dat
ons met ontzetting en schrik vervulde
De grot in welke wjj ons bevonden, was
groot, maar volkomen duister en hier en
daar lagen zware rotsklompen. De ingang
was zeer laag, maar breed. Onze paarden
en de drommedaris van Jenny waren er
niet dan met veel moeite in geraakt.
Wjj waren er binnen gegaan uitgeput
vau vermoeienis, half bezwjjkeide door de
hitte, verblind door de sterke weêrkaatsing
der zon op het zand de frischheid van
die grot, hare donkerheid, de vochtigheid
harer wanden, hadden ons geheel verkwikt
en Gilbrac was terstond gaan zingen, want
er was eene buitengewoon goede echo in
dat gewelf.
De Grieksche vloot heeft de Turksche
eilanden Thasos, Imbros en Samothraki
(in de Aegeïsche Zee) genomen. Een Turk
sche kruiser werd in de golf van Saloniki
in den grond geboord.
Montenegro moet een nederlaag geleden
hebben in de Bojanavlakte, zoodat Skoe
tari niet meer geheel omsingeld, doch
ten zuiden weer vrij is.
Steeds wordt de meening meer alge
meen, dat Turkije het thans door de bond-
'genooten bezette gebied nooit terug zal
krijgen.
Prinses Nicolaa,s van Griekenland moet
laatst nog aan een reporter van een
Fransch blad hebben te kennen gegeven,
dat de Balkanstaten niet beter kunnen
doen dan op te march'eeren naar Con-
stantinopel en de Turken uit Europa te
verjagen.
Inmiddels is het den Montenegrijnen
gelukt, ondanks een hevige kanonade der
Turken, de rivier Rieka met een leger
macht van 3000 man over te trekken,
terwijl 'de Grieken Nicopolis en Prevesa
hebben ingenomen.
Drie Duitsche kruisers kruisen thans in
de Turksche wateren ter bescherming van
Duitsche onderdanen.
Koning Peter van Servië heeft een
plechtigen intocht gedaan in Uskuh.
De Balkanstaten hebben een interventie
der mogendheden als ontijdig afgewezen.
DUITSCHLANl>.
Ongeluk. In de Kieler bocht ont
plofte 'Zaterdagmorgen hij een oefening
pan boord van den grooten kruiser
jjYorck" ontijdig een patroon. De schout
bij-nacht Jacobsen en de matrons Fuchs
werden gedood, de luitenant ter zee Wil-
scheok brak beide beenen. Een matroos
:werd licht gewond. („Maa.sbode")
BGLUIË,
x BRUSSEL, 2 Nov. De mijnwer
kers en de algemeene werksta
king. Het nationaal congres van Bel
gische mijnwerkers heeft 1 Nov. te Brus
sel in het „Maison du Peuple" verga
derd ter bespreking van hare houding
ten opzichte van de algemeene werksta
king tot het bereiken van het algemeen
kiesrecht. Een motie werd aangenomen,
waarin de noodzakelijkheid van het alge
meen 'kiesrecht werd uiteengezet, en be
sloten om zich bij de algemeene werksta
king aan te sluiten, indien alle andere
middelen tot oplossing van het kiesrecht-
vraagstuk 'hadden gefaald. Verder werd
sterk 'afgekeurd alle voorbarig ophouden
van werken, en verklaard deze bewegin
gen niet te ondersteunen indien zij zich
Voordeden. Slechts de besluiten van het
algemeen comité van de algemeene werk
staking zullen worden erkend.
x BRUSSEL, 2 Nov. De be g r oio
ting voor 1913. De Minister van
Financiën, de heer Levie, heeft bet bud
get opgemaakt van inkomsten en uitga,-
ven gedurende het tijdsverloop 1913.
De inkomsten worden op ongeveer
Het klagend geluid echter, dat zich op
eenigen afstand van ons in de duisternis
had doen hooren, had ook hem in zjjn
zingen gestoord.
Yousef was alleen bij ons. De kapitein
had Akber uitgezonden, om te trachten
nog iets van de levensmiddelen en goederen
te halen, welke wij in het vuur onzer
vervolging achtergelaten hadden. Op ver
schillende rotsblokken gezeten, praatten
Fabre, Evelin, Jenny, Breton en ik met
elkander, terwjjl Yousef aan den ingang
zat en Gilbrac zich, lastig zingende, met
zjjn ezel bezig hield, toen dat gesmoorde
gekerm zich liet hooren. Yousef sprong
verschrikt op en vluchtte naar buiten. Ten
hoogste verbaasd ijlde kapitein Breton,
den Berber bjj zjjn naam roepende, hem
na. Vervolgens kwam hij terug.
Wjj zjjn niet alleen in deze grot,
zeide hjj. Komaanwjj moeten licht trachten
te maken. Waar zjjn onze wapenen
Het denkbeeld, dat wjj misschien in een
strik gevallen waren, rees in mjjnen geest
op. Met verraad bedreigd, geplaatst tusschen
twee gidsen, die elkander beschuldigden,
hadden we niet kunnen kiezen. En toch
boezemde Akber, in weêrwil of misschien
uit hoofde zjjner opvliegendheid minder
argwaan in dan Yousef. De kapitein had,
Welk weder zullen wij hebben?
Verwachting tot den avond van 5 Nov.
Meest matige zuidelijke tot westelijken
wind. Zwaarbewolkte tot betrokken lucht.
Waarschijnlijk regenbuien. Zachter.
757.654.649 frs. geschat, de uitgaven op
755,540.109 frc. De inkomsten overtref
fen dus de uitgaven met 2.114.539 frc.
Bij het opstellen van deze cijfers is op
een vermeerdering der onvoorziene uit
gaven 'van 52.505.159 frc. gerekend. Hot
plan voor deze begrooting doet, dra na
het begin van de parlementaire zittingen,
het neerleggen van een wetsontwerp voor
zien voor het verstrekken van een bui
tengewoon cred-iet van 10 a 12 millioen
frc. om direct tot versterking der be
wapeningen te worden aangewend.
EKOELAKD.
x Brand. Zondag in den vroegen
morgen 'brak brand uit in het magazijn
van fantasie-artikelen van John Barker te
Londen. Spoedig stond het geheel© ge
bouw in lichte laaie. Eerst na 7 uur
hard \verkens slaagde de brandweer er
in den brand te blusschen. Bij het uit
breken 'van den brand waren vele be
dienden 'op hun slaapkamers. Drie hun
ner 'zijn dood onder de puinen vaadaajn-
gehaald. "Elf werden meer of min ernstig
gewond. Vier personen, die uit de ramen
naar 'beneden sprongen, zijn in hun val
verpletterd.
VEREEN IGDE STATEN.
x V e r ij d e 1 d complot. De
„Evering Standard" deelt de ontdekking
mede van een complot, om den heer
Whitman, die de rechtsinstructie tegen
den politieluitenant Becker leidde, to ver
moorden. 'De moord had Zaterdag j.l.
moeten geschieden. -
RUSLAND.
De H. Stoel en Rusland. Het
Russische ministerie van buitenlandsche
zaken, wordt nit St. Petersburg aan de
„Köln. Volksztg." gemeld, heeft aan
den Russischlen gezant bij den Heiligen
Stoel Nelidof; de antwoord-nota gezon
den op de vertoogen van den Paus, naar
aanleiding van de vervolging der Ka
tholieke geestelijkheid en geloovigen in
Rusland.
In deze antwoord-nota verklaart de re
geering, dat de werkzaamheid van de
Katholieke geestelijkheid in Rusland dik-
wijlk onwettig was, daar zij propaganda
maakte voor hét overgaan tot het Ka
tholicisme.
De overheidspersonen achten zich daar
om verplicht die wetsovertredingen te be
straffen.
Die zoogenaamde „wetsovertredingen",
zegt het blad, zijn natuurlijk eenvoudig
de uitoefening van de wettelijk gewaar
borgde godsdienstvrijheid. In verre- weg
Akber minder vertrouwende, dezen uitge
zonden, om onze goederen te halen. Wjj
waren in de macht van den Berber over
gegeven zjjne vlucht scheen mjj een
slecht voorteeken toe.
Wjj allen, uitgezonderd Yousef. die ge
vlucht was, en Gilbrac, die niets van zich
liet zien of hooren, stonden om den kapi
tein. Met de blaadjes van zjjn notitieboekje,
welke hjj oprolde en ineen draaide, maakte
hjj eene soort van toorts, welke hjj door
middel van een pistoolschot deed ontvlam
men
De grot werd verlicht, maar alleen ter
plaatse waar wjj stonden. Bjj de felle vlam
van het kruid, was er op het zelfde oogen-
blik aan alle zjjden boven onze hoofden
een flauw verward gedruisch ontstaan
Onzen adem inhoudende, luisterden wjj
met gespannen aandacht. Wjj keken om
ons heende spelonk scheen niet minder
hoog dan breed de wanden, welke ordeloos
opeen gestapeld schenen, waren met groen
achtig mos begroeid. Onze blikken verloren
zich in de duisternis. De kapitein schreed
langzaam voort, met zjjne papieren toorts
in de hand.
(Wordt vervolgd).
