icht.
re. Klavers,
tAAM
Rona
Cacao
Van Houten s
Zaterdag 3 Augustus 1912.
Achtste Jaargang.
BINNENLAND.
No. 91
ïelft,
N Gr-
Verschijnt eiken MAANDAG-.JVOEKSDAG- en VRIJDAGAVOND.
8 Ui
EERSTE BLAD.
L)t PRIE8TEK.
e r k o c h f
nde -G*
te Middelburg,
„Café Suisse" en|
gSChB Ml
twerken.
iUW, Den Haal
EÏIrV""* ll"
4, MIDDELBURG,
Grossiersprijs.
Prijs pond
LN. 15 cent
EN 12 '/a
[E MEISJES 12>/a
SPRITS 12l/a
NSJES 12'/2
ET 12'/2
12V2
HS. 12 >/2
FONDANTS, PEPER-
•g, Schiedam, Vlaardingen,
J. v. B DUREN.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.76, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 centj dubbele bladen 10 cent.
Advertentie n worden ingewacht op Maandag en Wjoensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 'si
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 209. GOES.
Reclamebeiicüten 25 Ct. p. Bij abonnement speciale prijs,
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatstj wordt 2 X berekend,
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 26 Gt. k contant.
ip van cle verkooping
Capitalen Boerenispan
E. BIJ IJS A ARB te
indskerke op 2 AUGU8-
zullen nog worden
bij de hofstede „Plant-
Heer Arendskerke.
I. W. NEERVüOPÏ.
Notaris.
De moord op abbé lleunet beeft ,op
meer bijzondere wijze de aandacht ge
vestigd op den priester.
Juist het feit, dat bij uitbarstingen van
godsdiensthaat de priester het eerste |en
aangewezen slaohiofter is, bewijst, dat de
priester da incarnatie is van de gods
dienstige idee en door ide vijanden van
bod en godsdienst als de gf.note hinder-
paal woidt besclioiuwd voor de verwezen-
lijsing nunner goddetooze theorieën.
Inderdaad behfeitdt <ue priester een ge
heel eemge plaats in de sanienfeving.
Hij staat daar ais een man Gods, ©en
geneesheer der ziel, een raadsman in
geestelijk© zaken, een bemiddelaar tus-
scben hemel en aarde. In de wereld,
is bij toch niet van de wereld en als
ie drie jongelingen in den vnurqven wan
delt bij ongedeerd temidden van het be
derf. toegerust met een vvaurdigberd, die
hem verre bo ven zijne medemenschon ver
heit1), is hij zich tevens bewu,st niets
anders te zijn dun een werktuig in Gods
hand, met het vooruitzicht vun misschien
meer eer, maar ook een gestrengere re
kenschap aan den Heer der talenten. Als
Gods gezant brengt hij aan een oproerige
werelu den olijftak des vredes, als ot-
ieraar biedt hij dagelijks den fiemelschen
Vader zijn gekruisigden Zoon als zoen-
oher aan voor 'smenschen zonde, als
prediker breekt hij voor de heilbegeeaende
schare het brood van Gods woord. Om
alles voor allen te worden en allen voor
I Christus te winnen, heeft hij den weg
gekozen van hen, die eenmaal met de
honderd vier en veertigduizend het
nieuwe lied hopen te zingen en het Lam
te volgen waar het gaat,2) heeft hij het
diepzinnig woord van den Meester: „er
zijn unkuwburen, die zichzelven alzoo ge
maakt hebben om het rijk der hemelen" 3)
omgezet in daden en aan de vreugden
van het vaderschap des bipeds verzaakt,
om des te beter de geestelijke vader te
kunnen zijn van het hem, toevertrouwde
volk.
Als Gods hemelboden, die |de ladder
op en afgingen, welke Jacob in een droom
gezicht aanschouwde, zoo beweegt zich
lusschen ons de priester, opklimmend
door het gebed tot den Bron van alle
genade, neerdalend tot zijn medemenschen
met raad en troost, om hen te sterken
m den levensstrijd.
0£ aan dit hooge, heilige ideaal de
werkelijkheid steeds beantwoordt? Zeker
n het, dat ook hier de menschelijke
zwakheid en de list van tien Booze
s°ms storend tusschenbeide treden,
waar steeds was en is het 't stre
ven der lverk, hare priesters zoo dicht
mogelijk dit ideaal te doen naderen. Tan
jongs af roept zij hen, die meenen zich
«n den dienst des altaars te moeten
wijueii, tot zich, zondert hen af van de
wereld, beproeft hen jaren lang door
1 stadie, raadgeving en tucht en
I trapsgewijze Engs de mindere
n fn* t subdiakonaat en diakonaat,
binnenste van het heiligdom,
t zonder tekens vermanend te hebben
g wezen op de zwaarte van de taak,
vim van 'mt ambt, dat den le-
hanri'^ En is eenm«wd de dag der
^oplegging gekomen, staat dan de bis-
nimn ®er ^°l0'r de plechtige zalving
niriTivi fiovnunv. /j
ihn i-r Pries,ters te gevien aan Gods Kerk,
sen V r aEe gunden en gezan-
het aangrijpend cere-
de nïei 1 vermanende stem, die
en he W®'ÖWÜ11 tiun plichten inscherpt
hen °P betgeen voortaan van
medewerter"^1, T^611 met eere
lichaam 7 opbouwing van het
Kerk- 41 pf1 Ellristus", dat is van Zijne
hemêknh wf>r5lt..van Ken verlangd „een
een voon iWlJS beproef dei zeden en
vaardigheid"^ 5)1 beoefening der recht-
als in nr. a i c>we^ m wetenschap
bannen vm l moeten rij handelen als
geur van hun 1° ervarmg"6)- „De goede
king rifo r 76n 'm°et een 1
gerecht idV, gemeente"')
de
Is het wonder, dat zoo toegerust en
begenadigd de priester geluk letn zegen
verspreidt overal, waar hij zijn zegen
rijke werkzaamheid uitoefent? Wie zal
het leed meten, dat ,aan de voeten des
priesters is uitgeschreid, den zondemlast
wegen, die in zijn hand is neergelegd?
Maar wie zal ook de vreugde schetsen,
die het woord van den priester wist te
verwekken, wie de zee1 van zaligen troost
peilen, die de sacramenteel© losspreking
uit 's priesters mond aan het hart van
den zondaar bereidde.
Hoe menige twist werd door den pries
ter gedempt, hoeveel tweedracht gestild,
hoeveel haat gebluscht, hoeveel onrecht-
vardig verkregen goed teruggegeven. In
hoe menig gezin 'bracht de komst des
priesters vrede en vreugde ,en niet zel
den stoffelijke hulp in hangen nood.
En hoe vaak strekte de arbeid van den
priester die inensohheid niet ten zeg'en
onder sociaal opzicht.
Schonk niet een abbé de l'Epée dan
doofstommen door het alfabet der tee-
kens het middel om zich met elkander
in verbinding te stellen? Was niet ©en
Vincentius a Paulo de vader der weesjes,
de verzorger der vondelingen, de vriend
der galeislaven, de vertrooster der zie
ken? Offerde een pater Damiaan niet zijn
leven en gezondheid voor zijn dierbare
melaatschen op het afgelegen Molokkai?
Zonder nog te spreken van de velen, die
ongezien, in stilte, hun krachten wijden,
dag in dag uit, aan het gelnk der mensch-
heid en slechts één verlangen, één eer
zucht kennen: zooveel mogelijk zielen te
winnen voor Hem, in Wiens hand het
h,eil der wereld ligt.
Maar bovenal voor hoe menigeen was
in de bange stervensstonde de priester
als een reddende engel, die hem kwam
verzoenen met den Hiemelschen Vader,
hem s terken voor den schrikkelijkleti over
gang, die zijn laatsten snik opving en
tusschen zijn verstijfde vingers het gewijlde
teeken drukte onzer vterlossing.
Klinkt niet door de historie als een
wanhoopskreet het roepen van zoo mienig
zieltogend godloochenaar, als man van
wetenschap, als kunstenaar, als dichter
gevierd en bewierookt, om ieen priester,
die te elfder ure de goddelijke wraak
moest trachten te bezweren?
Het valt voorzeker niet moeiielijk uit
het bovenstaande de gevolgtrekking te
maken, dat de priester het voorwierp be
hoort te zijn van onze bijzondere hoog
achting en eerbied. Menschenvergoding
blijve hier verre. Zoolang de priester des
morgens aan den voet des altaars zijn
tekortkomingen zal belijden voor God en
de menschen, zoolang zal het ook waar
blijven, dat de priester, mensch gelijk wij,
het „wie staat zie toe dat hij niet valle"
van den apostel heeft in acht te nemen.9)
Maar toch neemt dit niet weg; dat wij
ten opzichte van den priester gehouden
zijn onze zucht naar kritiek te bedwingen
en elke neiging om met minachting op
hem neer te zien of zijn raadgevingen
als van minder belang te beschouwen,
te onderdrukken.
Bekend is het antwoord van Constan-
tijn den Groote, wien men vroeg wat hij
zon doen als hij een priester zag zondi
gen: „ik zou heengaan en mijn mantel
over hem werpen, opdat men hem niet
zon zien".
Wanneer wij inderdaad als Katholie
ken leven, d.w.z. met en door ons ge
loof, dan behooren wij steeds en in alle
omstandigheden in den priester te zien
„den gezalfde des Hoeren" en hem diens
volgens onze achting en eerbied te be
wijzen, ook al zouden wij in andere op
zichten boven hem uitblinken.
Toen eens een arm priester met de 11.
Teerspijze op weg was naar een. zieke
en zich van kousen en schoenen ont
deed om de beek te doorwaden, die hem
scheidde van den koristen weg naar
woning des kranken, trad graaf Rudolf
van Habsburg, die daar juist op jacht
was, nader, bood den priester eerbiedig
zijn ros aan en ging zelf deemoedig te
voet ernaast, totdat de priester hiet doel
zijner tocht bereikt had.
Diezelfde graaf werd later keizer en de
stichter van het roemvolle vorstenhuis,
dat nog den keizerlijken schepter voert
over de Donaulanden en Schiller, die
deze treffende gebeurtenis in een heerlijke
ballade vereeuwigde, laat den zanger aain
Rudolf's (hof voorspellen, hoe deze daad
van hulpvaardigheid den priester bewe
zen, rijke zegening van den hietmel over
Rudolfs hoofd zou afroepen.10)
Moge de moderne geest, der hypereritiek,
die aan alles raakt en niet zelden alles
bederft, ons nimmer verleiden den priester
neer te halen van het voetstuk, waarop
hem en terecht de vereering van
het Katholieke volk sinds eeuwen heeft
geplaatst.
Blijven wij den priester ©eren en Gode
bidden, dat Hij, den boozen ten spijt en
Zijnen Naam ter eere, deugdzame en be
kwame werklieden blijve zenden in Zijn
wijngaard.
„Groot is de waardigheid der priesters aan
wien is geschonken wat den engelen niet is
toegestaan". Thomas a Kempis. Nav. v. Chr. 4e
B. 5e hoofdst. 3.
2) Openb. XIV.
3) Matth. XIX 12.
4) Eph. IV 11, 12.
5) „Coelestis sapientia probi mores et diuturna
justitiae observatio" (zie Pontificale romauum
over de priesterwijding).
6) „Probi et maturi in scientia similiter et
opere" (zie t. a. p
7) „Sit odor vitae vestrae delectamentum
Ecclesiae Christi" (zie t. a. p.)
„Eluceat in eis totius forma justitiae" (zie
t. a. p)
9) Cor. X 11.
10) Door rijksgrooten en volk werd zooals de
ballade aangeeft, de verheffing van graaf Rudolf
tot keizer beschouwd als een providentieele be
looning voor zijn edele daad jegens den priester.
„Und Alles bliek te den Kaiser an,
Und erkannte den Grafen, der das gethaD,
Und verebrte das göttlicbe Walten".
(„Der Graf von Habsburg" Ballade
von Friedrich von Schiller).
H. M. Koningin Emma.
Met meer of minder feestbetoon, naar
gelang van plaats of omstandigheden, maar
overal met dezelfde hartelijkheid en waar
deering viert men vandaag, 2 Augustus,
den 54eu verjaardag van Hare Majesteit,
Koningin Emma.
Telkenmale verfrischt die datum in ons
de herinnering aan de vele en gewichtige
diensten, die deze vorstin in vroegere jaren
aan den lande bewees èn als opvoedster
onzer geëerbiedigde Koningin èu als regentes
van bet Koninkrijk.
Dit gevoegd bij de uitnemende eigen
schappen van geest en hart welke Hare
Majesteit Emma sieren en die bij de vele
en menigvuldige aanrakingen welke Zij met
ons volk zoekt, zoo schoon aan den dag
treden, wettigen voorzeker het feestbetoon
van dezen dag, ja, meer dan dat, vragen
ook van ons een hartelijke bede tot den
Algoede om rijke zegening over het hoofd
van haar, die om meer dan ééne rede de
moeder van haar volk mag genoemd worden
Leve Koningin Emma!
De Haarlemmermeer uit haar isolement
verlost.
De opening der spoorlijnen.
De bewoners van Haarlemmermeer jui
chen vandaag en kunnen voortaan met
rechtmatigen trots de minachtende en
schouderophalend© beweringen van hen,
die Haarlemmermeer als een soort van
minderbedeelde landstreek beschouwen,
waar op het niet zoo erg aankomt, terug
wijzen.
De nijvere bewoners kunnen u thans
wijzen op het bezit van spoorwegen, die
er voor zorgen zullen Haarlemmermeer
wat meer bekend te maken bij het pu
bliek, dat met het oog op het gemis
aan voldoende verkeersmiddelen een na
dere aanraking en een bezoek aan deze
vruchtbare streken zorgvuldig vermeed.
Maar nu is het anders. Thans kan met
recht gezegd worden, dat de Haarlem
mermeer uit haar isolement is verlost.
Het voordeel dat hiermede gepaard gaat
is voor Haarlemmermeer en die verschil
lende er om en daarin gelegen plaatsen
van enorm belang.
Is het wonder, dat overal en in elk»
plaats, die de feesttrein met de genoot
ddgden vandaag aandeed, het nationale
dundoek breed uitgolfde, als wilde het
niet achterblijven bij de algemeen© feest
stemming?
W,at nu, de spoorwegverbindingen aan-
het volgende
Tot stand kwamen reeds of zullen
komen
1. een lijn van Amsterdam (Zuid),
over Amstelveen, Aalsmeer, Hoofddorp,
Venneperdorp, Oude en Nieuwe Wetering
en Roelof arendsveen naar Leiden;
2. een lijn van Haarlem over Hoofd
dorp, Aalsmeer, Uithoorn, Mijdrecht, Wil
ms, en Vinkevieen naar Nieuwersluis;
3. een lijn van Amsterdam over Am
stelveen, Uithoorn, Niepwveen, Nieuw
koop en Aarlanderveen naar Alfen.
Van de sub 2 genoemde lijn valt het
gedeelte HoofddorpAalsmeer en van de
sub 3 genoemde lijn het gedeelte Amster
damAmstelveen (Bovenkerk) met de
sub 1 vermelde samen.
De totale lengte van deze lijnen (de
samenvallende gedeelten slechts eenmaal
berekend) bedraagt 110 K.M., waarvan
in de provincie Noord-Holland. 58 K.M.,
in de provincie Utrecht 20 K.M. en in de
provincie Zuid-Holland 32 K.M. zijn ge
legen.
Uit deze opgave blijkt, dat dit net door
de verbindingen over Amsterdam, Lei
den en Nieuwersluis aansluiting heeft op
de groote verkeerslijnen, wat natuurlijk
een groot voordeel is.
Zoo worden dus nu de eerste spoorwe
gen in de Haarlemmermeer ingewijd. Zij
zullen worden geëxploiteerd door de Hol-
landsche Klecirische Spoorwegmaatschap
pij, die de eer toekomt de zaken ener
giek te hebben aangepakt.
Een lange voorgeschiedenis heeft men,
izooals met vele zaken in ons land ge
beurt ook in deze gekend.
Reeds in 1864, dus twaalf jaar na
de voltooiing der droogmaking werd ©r
door Mr. J. P. van Amersfoort, één der
eerste burgemeesters van Haarlemmer
meer, op gewezen hoe goed het zou zijn
om door een goed verkeerssbelsel de land
bouwgronden tot grooteren bloed te bren
gen. Maar het zou nog bijna een halve
eeuw duren vóór de eerste spoortrein
het gebied van .de „meer" zou betreden.
Doch eind goed, al goed. De Haarlem
mermeer gaat een nog grootene toekomst
tegemoet
Van morgen kwamen de talrjjke ge-
noodig'den der Holl. Ëlectrische Spoor
wegmaatschappij aan het station te Haar
lem bijeen om met den feesttrein den
eersten officieelen tocht door die- Meer
te maken en aan den lunch te Hoofd
dorp deel te nemen.
(Zie eventueel verder nieuws hierover
.onder laatste berichten.)
Actie tegen de Tariefwet.
Een correspondentiebureau meldt het
volgende
Naar wij uit Waalwijk vernemen, is aan
Mr. J. A. Loeff, afgevaardigde voor het
district Waalwijk, de er dagen een adres
verzonden door ruim 3400 kiezers voor de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, uit dat
district, geteekend, waarin deze verklaren,
dat zij de verwerping der aanhangige
Tariefwet in hooge mate gewenscht achten.
Het sociaal-democratisch ex-Kamerlid Van
Kol vertrekt in Augustus over Rusland en
Siberië naar Japan. Van Kobe gaat hij naar
Oost-Indië.
De nieuwe Stuiver.
Men deelt aan de „N. Gr on Ort. mede,
dat eerstdaags de tot dusver nog gangbare
stuivertjes aan de circulatie zullen worden
onttrokken. Het nieuwe, vierkante stuiver
stukje wordt in September in gebruik
genomen.
Nederland op de wereldtentoonstelling te Gent.
We lezen in de „G. v Antw.":
De afgevaardigden der Gentsche Wereld
tentoonstelling en die van het Hollandsch
comité der tentoonstellenden in den vreemde,
zjjn tot overeenstemming gekomen aan
gaande de deelneming van Holland aan
ie Gentsche Wereldtentoonstelling in 1913
te houden.
Onze uitmuntende naburen hebben er
aan gehouden, hoewel z(j zelf in 1913 ten
hunnent tentoonstellingen en feesten in
richten bjj gelegenheid van hunnen hon
derdsten verjaardag, ons een bijzonder
bewijs van sympathie te geven, door in
de Gentsche Tentoonstelling eene belangrijke
afdeeling van Nederland in te richten.'
Dat bewijs van hartelijke vriendelijkheid
KOOP VANDAAG BIJ
|UW WINKELIER EEN
BUS
1 Kg. 1.501 /4 Kg. - 0.42£ j
1% - 0.801 Hq,, - 0.18
zal des te meer in België op prijs gesteld
worden, daar de Hollandsche regeering
besloten heeft officieel deel te nemen aan
de Gentsche tentoonstelling alwaar zij zal
vertegenwoordigd zijn door eenen alge-
meenen commissaris die zeer sympathiek
is en die door de veelzijdige betrekkingen,
welke hij heeft in de beide landen, om zo®
te zeggen van zelf aangewezen werd om
die groote zending waar te nemen bjj ons,
en tevens nauwer en nauwer de vriend
schapsbanden toe te halen, welke ons aan
onze Noorderbreeders verbinden.
Protestantsche waardeering.
Onder het opschrift ,,Het Nieuwe Tes
tament" schrijft W. Lamers in „de Rot-
terdamsche Kerkbode" waardeerende woor
den over het bekende „Roomsche Bijbeltje".
Daar waar de schrijver het heeft over den
afkeer der Katholieke Kerk om den Bg bel
onder het volk te brengen, schijnt hij niet
te weten, zegt de „Maasbode", hoe vóór
Luther meerdere vertalingen van den
Bijbel verspreid waren van Katholieke
zijde. De verspreiding van het Roomsche
Bij beitje is dan ook eenvoudig de praktijk
van wat steeds theorie geweest is, en
waarnaar steeds gehandeld is.
Het oordeel van den proteatantschen
dominee is, behoudens deze opmerking,
interessant genoeg om het hier weer te
geven.
Hij schrijft dan:
Wij Protestanten, wij hebben oudtijds
den roem gehad, en verdiend, dat wjj den
Bijbel, speciaal het Nieuwe Testament,
weer onder de menschen hebben gebracht.
Dat heeft vooral Luther gedaan met zgn
Bijbelvertaling voor het Duitsche volk.
Rome nam tegenover den Bjj bel een
ander standpunt in. Er bestond reeds lang
een Latijnsche Bijbelvertaling de Vul
gata, d.w.z. de „Volksbijbel", of de „alge
meen bekende", of de „gelijkte"en dien
mocht men lezen. Van een Bjjbel in de
volkstaal was de Roomsche Kerk afbeerig.
Er is iets te zeggen voor dit standpunt,
als men eenzijdig let op het meer dan
schandelijk misbruik dat te allen tjjde door
onbevoegden van den Bijbel gemaakt is.
Sommige z g. Bijbelverklaringen behooren
tot de meest bedenkelijke boeken onder
wat uitgegeven wordt voor religieuze lite
ratuur. Ook in ons land zyn groote, dikke
deelen Bijbelverklaringen in omloop, waar
van moeilijk anders kan gezegd worden,
dan dat de schrijvers uitmunten in licht
zinnige onwetendheid, of in gewetenloos,
heid. Ik heb na mijn studietijd, in de
praktgk dus, minstens drie van die groote
uitgaven leeren kennen, die voor f25.
en meer bij inteekening aan den man
werden en worden gebracht, en toch niet
de allergeringste wetenschappelijke waarde
hebben. Ook de Bijbel verlangt, als er
over geschreven wordt, door deskundigen
bekeken te worden; en dat is een billijke
eisch.
Nu heeft de Roomsche Kerk sinds
eenige jaren in de praktijk een ander
standpunt ingenomen. Het verbod om den
Bijbel in de volkstaal ovei te brengen is,
wat Nederland betreft, voor een deel
opgeheven. Do vier Evangeliën en de
Handelingen der Apostelen zijn in keurig
Nederlandsch vertaald, en voor geringen
prijs verkrijgbaar. De vijf Roomsche bis-
