esfedinj No-73
u uitgebreide bil
feuilleton.
binnenland.
uit zeeland.
Doiiderdag 20 Juni 1012.
Achtste Jaargang.
21 Juni 1912,
e besteden:
lur werken
id - Zilver
tmophonen
ithephonen
A. H0LTHU IJZEN
J. VAN OER HAVE]
en
REGULATEURS
HORLOGES
PENDULES
BAROMETERS
WEKKERS
[KETTINGEN enz.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Nieuwe Tramwegen
in Zeeuwsch-Vlaanderen.
IN EERE HERSTELD.
DE OORLOG
tusschen Italië en Tnrkije.
van het Waterschap
P
te 1 uur, in de gem™,
delande, trachten
11 e perceel.
jerzetten van 1400
feu Vilvordscbe gloJ
pchen de dijkpalen
2e perceel.
Imaken van 1105
I Doorniksche- en
jïng met bijkotnendj
len leverantiën tusschj
Jalen 27 en 29.
ia vanaf 10 Juni te
9.75 verkrggbaar by deFitt
/ENS en ZOON te Goes,
17 Juni 1912, des voormidda
It bij dijkpaal 28.
let Bestuur voornoemd,
IMEULENBERG, Dijkgraaf!
"SCHOUTEN, On tv.-Griffis, I
Delft h.d. Markt
Middelburg.
^ns een keuze voor aail
I te doen, worden H. Hl
s uitgenoodigd om mijnel
|t staande verschillend
Zwarte- en Boodel
ïn, enz. te komen
(bij Goes).
OMBOOTDIENsf
-Dordt.Rotterdam en
Amsterdam,
t de S t eo m boo ten
|van GOES n. ROTTERDAM:
flag 20 Juni 'smorgeDS 3,—.
23 Juni 's morgens bi-'
[[STERDAMw,oensdagmi<M«j I
(van ROTTERDAM n. &0ES:|
21 Juni 's morgens 8,—
25 Juni 'b morgens llf'
|g 'b namiddags V"1
IAMSTERDAM naar GOES:
I Vrijdagmiddag 2 uur.
Lts: Rotterdam, Hat'"*!
luidzijde,
(IATIËN te bekomen te G<"'l
heer J. C. MONHEMIÜ»,
bij de heeren BOUMAN
bij ae neeren - ,i
terdam bij de heeren I
JRE en W. DEFAIS en te
bij de Stoomboot-Reed®11!
|VAN DER SCHUIJT.
VGIERSVRACHT Goes-D»'1'!
|m enkele rela. f t. retouo
W. J. CAMPER;,
Delft H 20, Middelt
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75i daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent,: dubbele bladen 10 bent.
Advertentiën warden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's i
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraat C 209, GOES.
ReclamebericKten 25 Ct. p. t. Bij abonnement speciale prjje.
Advertentiën van 15 regels f 0.60iedere tegel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatstj wórdt 2 X berekend,
Dienstaanbiedingen 5 regels vtbor 25 Gt. h contant,
jWie zich met ingang van I Juli
a 8. op ons blad abonneert, ontvangt de tot
dien datum verschijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
(Slot).
„Le fantome beige", „bet Belgische
spook"|In die woorden zou men de be
zwaren kunnen samenvatten, die de heer
Bal tegen bet nieuwe tramplan koestert.
Belgische particulieren, i. c. suikerfabri
kanten, worden bevoordeeld, voor bun
belang wordt de tram aangelegd en wel
met den steun van belastinggeld, dat de
Zeeuwsch-Vlaamsche middenstand heeft op
te brengen zonder eenig uitzicht op com-
Dat bezwaar meent de heer Bal niet
weinig te kuDnen verzwaren door de „tee-
kenende" mededeeling, dat juist een suiker
fabrikant als directeur der nieuwe Tram-
wegmaatechappg zal optreden
't Spijt ons zeer voor den heer Bal, maar
bij weet er blijkbaar „geen bal" van, om
een volksuitdrukking te gebruiken. Wg
hebben altijd gehoord, dat als directeur der
nieuwe tramweg- maatschappij zal optreden
de heer Bruning, vroeger directeur der
Geldersch- W estfaalsche Stoomtram weg-
maatschappg, een man, die ternauwernood
weet wat suikerbietenvervoer is, wijl die
(ak van expeditie op zijn vroegere tramlijn
vrij wel onbekend was, ja, die misschien
zelfs nooit een suikerbiet onder de oogen
heeft gehad,
W(j zullen over dezen flater vaa den heer
Bal niets zeggen, maar meenen toch te
moeten aanstippen, dat wil men met eenig
aplomb een meening lanceeren, die een
belangrijken invloed kan hebben op de opinie
welke anderen zich over de zaak in kwestie
hebben gevormd, men op de allereerste
plaats goed op de hoogte dient te zijn van
het onderwerp, dat men wil kritiseeren.
Anders toch loopt men gevaar gerangschikt
te worden onder degenen, over wie het
vonnis dient gestreken te worden, dat zjj
„de omnibus aiiquid de toto nihil", over
alles wal te vertellen hebben, zonder van
het geheel op de hoogte te zgn.
Wat nu het bezwaar van den heer Bal
betreft, volgt reeds uit de algemeene be
schouwingen, die wg in ons vorig artikel
aan de nieuwe tramplannen in Zeeuwscb-
VI anderen wijdden, dat dit groctelijks
overdreven is En die conclusie wordt des
te klemmender, wanneer men bedenkt, dat
het Belgische stuk van den tramaanleg niet
door Nederlandsch maar door Belgisch geld
wordt bekostigd en onze Zeeuwsch-Vlaam
sche belastingbetalers, waar de heer Bal
zoo bezorgd voor is, alvast voor dat stuk
met behoeven te dokken, „zonder eenig uit
zicht op compensatie."
En wat het Hollandsch gedeelte betreft,
ook daar kunnen de belastingbetalers ge
rust zijn. Geen Belgen en geen suiker-
tabrikanten zullen met de centen gaan
strijken, want de maatschappij zelve, die
voor het grootste gedeelte in Holland-
8 o h e handen is, zal daarvoor waken.
26.
Terwijl men nog aan het spreken was,
wam Matthias te huis, die met een paar
eeren van het dorp een rit te paard had
gemaakt. Ook hem beviel Korf zeer goed,
oen de familie daarna aan het maal
„of' ver iarib: ieder, dat men uitmuntend
een11!, '<F £eslaagd was in het vinden van
ssn hofmeester.
IX.
Was,ln de 'aatste dagen van Augustus,
dat rBr an ^Be'£ herinnerde zich niet,
16 maand hem ooit zoo aangenaam
riln .?eWee8t' Be deftige bezoeken hadden
verl„üf®e®reP?nOttilias en Louise waren
landoU-L/11 11 zou er groot diner en
de J, B6a'^ij Van Storen zijn. Gedurende
HeRk „s#!i a S8" was mijnheer Van
Van °*t '^Vrenhorat (het landgoed der
had hu 'run8) geweest' herhaalde malen
beseven Y0<!r iaken naar de stad moeten
en slechte heden zou hij daar
Niet alleen toch berusten de aandeelen
grootendeels bij Nederlanders, maar de
Bestuursraad en de „Conseil d'administra-
tion" zijn ook grootendeels uit Nederlanders
samengesteld, waarvan de meesten noch
direct, noch indirect bij de suikerfabrikage
zgn betrokken.
Maar er is toch door een paar Belgische
suikerfabrikanten een belangrgk aantal
aandeelen genomen
Zeker, maar, afgezien van het feit dat
hun belang het medebracht het tot stand
komen van de tram te bevorderen iets
waarover men hen toch redelijkerwijze niet
hard kan vallen deden zij dit niet om
de tram onder hun hegemonie te brengen,
maar om anderen belanghebbenden tot bij
treding aan te moedigen en de storting van
het maatschappelijk kapitaal te verzekeren,
ja wg weten „de science certaine", dat zg
gaarne bereid zgn van hun aandeelen af te
staan aan personen of groepen van personen,
die zich voor de nieuwe tramplannen inte-
resseeren.
Ook mede de bepaliDg, dat alle suiker
fabrieken aan- de nieuwe ljjn, onverschillig
of het Hollandsche of Belgische zgn, per
raccordement kunnen worden aangesloten
wgst op de afwezigheid van elk privilegie
of faveur ten gunste van een of anderen
fabrikant
Daarbij komt dat de Zeeuwsch-Vlaamsche
tramwegmaatschappij onder controle staat
van Staat en provincie, is opgericht volgens
den norm der Nederlandsche wetten en
onderworpen blijft aan de in Nederland
vigeerende bepalingen voor exploitatie.
Zeer juist merkt dan ook de secretaris
der Zeeuwsch-Vlaamsche tramwegmaat-
schappij op, in zgn antwoord aan den heer
Vorsterman van Oyen(zie Middelb. Crt.
van 13 Juni 1912, bijvoegsel).
Reeds in 't algemeen waken de wet
ten en reglementen ten onzent op het
stuk van tramwegen bestaande, voor
een behartiging van het publiek be
lang tegenover privaatbelangen. Maar
in veel sterker mate gebeurt dat nog
door de concessiebepalingen van lijnen,
die uit de publieke kas voorschotten
genieten.
De concessies b.v., verleend aan de
stoomtram Walcheren of HulstWals
oorden zouden daarvan den onderzoeker
dadelijk overtuigen. In de wet worden
deze bepalingen niet opgenomen, maar
in het contract door de Maatschappij
met den Staat te sluiten, zonder het
welk geen geld wordt uitbetaald. Len
maatschappij als de onze is met handen
en voeten als 't ware gebonden. Zoo
kan het gebeuren dat b.v. voor Hulst
Walsoorden, ofschoon, bedriegen wij
ons niet, zoo goed als geheel het kapi
taal Belgisch is evenals de Directie
dit is, bg haar exploitatie volop Neder
landsche belangen worden gediend
Trouwens het dienen van enkele Bel
gische belangen sluit volstrekt niet
uit het dienen van de belangen der
streek. En zoo sterk zgn dan ook
de streek en de provincie, evenals de
Minister gesteld op de aansluitingen
in België, dat die als een eisch zijn
voorgeschreven. Nadrukkelijk is ge-
verschijnen, terwijl Matthias voor het eerst
met Louise als zijne verloofde in het open
baar optrad.
In de genoegelijkste stemming zat hij op
zijne kamer, den hemel in stilte dankende,
dat hij het doel van zijn standvastig streven
bereikt had. Alleen voor zijne beminde
dochter had hij gezwoegduitsluitend om
haar een schitterend standpunt in de
maatschappij te verschaffen, had hij zich
menige opoffering getrooBt. Maar rijk was
toch zijn loon. Louise werd nu in eene
degelijke, oude familie gevestigd en zou een
van geslacht tot geslacht gunstig bekenden
naam dragen.
Zij was aan haar toilet bezig, d t vrij
wat meer tijd vereischte, dan Leopold aan
het zijne besteed had, zoodat hem nog
gelegenheid genoeg overschoot, om haar en
zijn geluk te denken. Intusschen had hij
geen lust om zich aan eenig schrijfwerk te
zetten, ten einde het uur, dat nog verloopen
moest, door te brengen en hij voorkwam de
verveling, door eenige laadjes van zijne
prachtige schrijftafel in orde te brengen
Onder het rangschikken van eenige losse
papieren kwam hem een brief in de hand,
welke daar zeker niet hoorde. Hij nam dien
ter hand en herkende hem voor het zonder
linge schrijven, dat bij uit Londen ontvangen
ëischt aansluiting, b.v. aan het Belgisch
Spoorwegnet te Moerbeke. Voor een
streek waarvan de landbouwproducten
mede ook wegens hooger prijzen hoofd
zakelijk naar België gaan, is dat vol
komen te begrijpen. Toen eenigen
tijd geleden zelfs maar gedacht
was aan een later opheffen van per
sonenvervoer, van IJzendijke naar de
grens (richting Eccloo), haastte IJzen
dijke zich ons kenbaar te maken boe
daardoor de belangen van dat gedeelte
van Zeeuwsoh-Vlaanderen zouden wor
den geschaad.
W(j gelooven, dat het bovenstaande meer
dan voldoende is om den onbevooroordeel-
den lezer te overtuigen van het hersen
schimmige der bezwaren des heeren Bal.
Trouwens het gezond verstand zegt het
reedswanneer zoowel de landsregeering
als het gewestelijk bestuur zulke groote
bedrageB over hebben voor een tramplan,
dan moeten groote algemeene be
langen bg dien tramaanleg gebaat zgn en
is het dwaasheid te veronderstellen, dat
dat geld wordt weggegeven ten bate van
enkelen, of om in de taai van sommige
volksblaadjes anderen zeggen volkspam
fletten te spreken, wordt bestemd voor
„eigen zak en eigen zaak".
Daarom is het zoo gevaarlijk, met voor
ingenomenheid of onder den invloed van
politieke passie zich neer te zetten tot het
schrijven van eene beoordeeling over den
aanleg van tramwegen en daartegen allerlei
denkbeeldige bezwaren in het geweer te
brengen, niet, wijl men de zaak niet wil,
maar omdat men sommige personen
niet kan zetten, die de zaak voorstaan.
Hiermede sticht men veel kwaad en
bereikt niet het minste goed. Want ter
wijl men argelooze volk diets maakt, dat
zulke tramverbinaingen schadelijk zijn voor
zgn stoffelijke welvaart voorgevende,
dat alleen de „groote heeren" ervan profi-
teeren verstopt men juist door het
tegenhouden dier verbindingen, de bronnen,
waaruit de streek, die door de nieuwe tram
moet worden bediend, welvaart, bloei en
vooruitgang zal erlangen en komt dus het
volk ten slotte bedrogen uit.
Neen, dan lgkt ons juister, waardiger,
flinker en meer overeenkomstig de waarheid,
wat Gedeputeerde Staten den 28 Mei 1909
in hunne toelichting op de voorstellen tot
het verleenen van een renteloos voorsohot
aan stoomtramwegen in Zeeuwsch-Vlaande
ren over het groote nut van tramwegen
opmerkten door te zeggen
Doelmatige tramverbindingen zijn
tegenwoordig voor de onhvikkeling van
eene streek eene levensbehoefte, in Zee
land meer nog dan elders, wegens het
natuurlijke isolement van de verschillende
deelen. Voor de intensieve cultuur van
den grond, welke thans allerwege meer
en meer op den voorgrond treedt, is aan
sluiting van alle onderdeélen aan een
openbaar vervoermiddel een vereischte,
en niet minder is dit eene onmisbare
voorwaarde voor het onstaan en de ont
wikkeling van nijverheid en handel.
Aanleg van trammen, overal waar dit
is, komt langzaam, maar zeker
had op den dr-g zijner aankomst in Nederland.
Later had hij er geen oog meer in geslagen
en er zelfs niet verder aan gedacht. Thans
voelde hij zich tot eene gezette lezing ge
neigd en hij plaatste zich bijna onwille
keurig in de vensterbank, waar hij met
den volgenden inhoud kennis maakte
„Dwaas is de mensch, die vertrouwt op
zijn geluk. Hoe menigmaal gelooft men niet
het doel van zijn laugdurig pogen bereifct
te hebben, en komt clan onverwacht tot de
ervaring, dat eene omstandigheid, waarop
wij niet gerekend hadden, alles in duigen
werpt. Al zijn er vele jaren verloopen,
waarin wij een ongestoorden vrede smaakten,
toch slaat eenmaal het uur, waarin de
wraak-engel oprijst om ons naar het verre
verleden terug te wijzeD, dat getuige was
van eenen misslag, die nog geboet moet
worden. Daarom kunt gij u Diet gerust
nederleggenniet bouwen op hetgene gij
bezitgeen staat maken op het welslagen
uwer schrandere berekeningen want in het
laatste uur worden uwe heerlijke en dege-
lij ce ontwerpen als rag verscheurd door de
forsche hand der vergelding. Welk een
ontzetting maakt zich van den mensch
meester, die ontwaart, dat het met zorg en
noeste vlijt opgetrokken gebouw slechts een
moeras tot grondslag heeft, waarin het ieder
aan de algemeene welvaart ten nutte,
zooals de aanleg van kunstwegen dit te
zijner tijd gedaan heeft, en even goed
als de Provincie groote offers gebracht
heeft voor het verkrijgen van een aan
sluitend net van kunstwegen, behoort zij
onzes inziens niet terug te deinzen, om
hetzelfde te doen voor een volledig tram-
wegnet.
Laten allen, die meenen daartoe geroepen
te zijn, in dien geest het publiek voorlich
ten. Dan wordt niet alleen de waarheid
gediend maar ook het waarachtig volks
belang bevorderd van de nijvere landstreek
die zeker niet het minst voorname gedeelte
on er provincie uitmaakt en bestemd is
om door toedoen harer eigen zonen tot
nog grooteren bloei te geraken.
En dat zal zg, mits het geschiede „viri-
bus unitis", „met vereende krachten".
BUITENLAND.
230 Italianen, die uit Constantinopel
gezet waren, zgn met de postboot „Ispaham"
van de „Messageries Maritimes" in Genua
aangekomen
Volgens een Pargscb blad hebben zij
er zich bg aankomst bitter over beklaagd,
dat ze op dit schip sinds 24 uren niet het
minste eten over hun lippen gehad hadden.
De burgemeester van Genua heeft de
Italiaansche regeering telegrafisch verzocht
energieke, diplomatieke stappen te doen.
Een tegenspraak.
Tegenover de Turksche lezing van het
gevecht bij Lebda, zooals die in telegram
men uit Constantinopel gegeven werd en
waarin sprake was van een overwinning
der Turken en terugslaan der Italianen,
publiceert nu het „Stefani-agentschap" het
volgende telegram:
„De Turksche voorstelling van het ge
vecht bg Lebda is een mystificatie, die
ten doel heeft Europa en de openbare
meening in Turkije te bedriegen. De eerste
nederlaag der Turken wordt driest in een
overwinnig veranderd, hoewel zelfs de
Turksche berichten moeten toegeven, dat
de Turken en Arabieren tot de vlucht
gedwongen werden. Wat de verliezen
betreft, er werden 421 ljjken van de
vijandelijke troepen bij Lebda gevonden
er bleven nog vele op het slagveld liggen,
terwijl de Italianen 31 dooden en 56
gewonden hadden."
AHEBIKA.
In de nationale conventie die te Chicago
bijeenkwam voor de vaststelling der presi-
dentscandidatuur werd Dinsdag Root, een
aanhanger van Taft tot tjjdelgk voorzitter
BELGIË.
In opdracht van den H. Vader heeft
kardinaal Mercier dezer dagen een prachtig
zilveren kruis aan prins Leopold ten ge
schenke gegeven.
oogenblik kan wegzinken 1 Hij ontwaart,
dat hij beter hadde gedaan met nimmer
den afmattenden arbeid aan te vangen
Op dien toon ging het geschrift nog lang
voort en Van Heek monpelde lot zich
zeiven
Dat men mij deze regelen gezonden
heeft, moet zijn doel hebbenmaar
welk De waarheden, welke hier verkon
digd worden, zijn ieder bekend. Ongetwij
feld, het is altijd nuttig, dat de mensch
daaraan herinnerd worde, ten einde zich te
hoeden voor overmoedig zelfvertrouwen
maar mij is niemand békend, die genoeg
belang in mij kan stellen, om zich de moeite
te getroosten, mij aan de wisselvalligheid
van het ondermaansche te herinneren. Wat
daarvan zij, ik zal dit papier niet langer
bewarenwelligt lost zich eenmaal het
daaraan verbonden raadsel opmisschien
niet het is mij onverschillig.
Hij verscheurde den brief en wierp de
stukken buiten het raam, waar zij weldra
naar alle rigtingen heendwarrelden. Toch
lieten de woorden meer indruk bij Van
Heek achter, dan hij verwacht had, en
eerst nu viel het hem in, dat zij eene
waarschuwing voor hem zeiven konden
bevatten. Ook hij bevond zich op een
standpunt, dat al zijne wenschen bekroond
Welk weder zullen wij hebben?
Verwachting tot aan den avond van 20 Juni
Zwakke tot matigen zuidelijke tot weste
lijken wind. Veranderlijke bewolkte luoht.
Waarschijnlijk enkele regen- of onweerbuien.
Iets koeler.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag.
De Kamer heeft :ich Dinsdag in principe
met de raden van arbeid vereenigd en art.
1 van de Radenwet met 53 tegen 7 stemmen
aangenomen.
De heer Lohman motiveerde zijn stem
en zeide dat hij wel voor dit artikel was
maar daarom nog niet voor de wet.
Voor men tot die stemming overging,
werden nog eenige amendementen afge
handeld.
De heer Patijn had een amendement,
dat in plaats van „Raden van Arbeid"
„Verzekeringsraden" wilde gelezen zien.
Deze „misleidende" naamsverandering
het woord is van een liberalen Kamer-
overzichtschrijver had echter meer in
en bemantelde een scherpe inperking van
het arbeidsgebied der Raden.
Dit amendement werd verworpen met 37
tegen 34 stemmen. Voor stemden de linker
zijde, 4 Christelijk-Histörischen en één
Katholiek.
Het amendement Treub om het minimum
aantal inwonera van het gebied van den
Arbeidsraad op 5000 in plaats van 25000
te bepalen, werd verworpen met 44 tegen
26 stemmen. Voor stemden de liberalen en
3 Christelijk-Historischen, de socialisten
stemden met overigen tegen.
Prov. Staten van Noord-Holland kozen
tot lid der Eerste Kamer den oud-minister
Cremer met 38 stemmen.
Tot lid van Gedeputeerden werd gekozen
Jhr. Boreel van Hoogelanden, burgemeester
van Haarlem met 32 stemmen.
Provinciale Staten van Zeeland.
Zomerzitting 1912.
Op de lijst van werkzaamheden voor de
zomerzitting van de Provinciale Staten
van Zeeland komen de volgende voor
stellen van Ged. Staten voor:
Een voorstel om aan de gemeente Nisse
voor 1912 een subsidie ad f 275 in de
kosten van hare huishouding te verleenen,
onder voorwaarde, da,t daarvan voorloo-
pig slechts vijfzesde gedeelte zullen wor
den uitbetaald en het resteerende zesde
zal worden uitgekeerd, nadat aaai Gede
puteerde Staten uit een overzicht van de
inkomsten en uitgaven der gemeente zal
zijn gebleken, dat daaraan werkelijk be
hoefte bestaat.
In hun toelichting tot dit voorstel wij
zen Ged. Staten er op, dat de toestanjd
sinds 1911 wel verbeterd is, en daarom
waren zou hem juist d„t papier moeten
in handen gevallen zijn, om hem te doeD
weten, dat ook nu nog de kans kon verloren
gaan
Leopold was de man niet, om zich hierin
te verdiepen. Zijn helder verstand werd
niet ligt omneveld door schrikbeelden en
hij meende, dat het tijd genoeg was de
moeilijkheden onder het oog te zien, als
deze zich opdeden, zonder dat men die uit
eene in verwarring gebrachte verbeelding
behoefde te scheppen.
Na eenige oogenblikken werd de deur
geopend en Louise verscheen. Zij was met
ongemeene pracht gekleed en verbaasde
zelfs haren vader door den uitstekenden
smaak, waarmede elk sieraad was aange
bracht. Hare fraaie gestalte werd omsloten
door een zwaar satijnen gewaad van het
teederste rose, waarover een kleed van witte
kant was vastgehecht, dat even rijk als
statig en bevallig stond. Heerlijke kanten
mouwen bedekten de armen, welke met
armbanden van zeldzame kostbaarheid
prijkten. Vijf snoeren parelen strekten om
de blankheid van haren hals nog beter te
doen uitkomen. Een gordel, met tallooze
diamanten bezaaid, omgaf haar middel.
(Wóirdt vervolgd).