11
kunt
weten!
E.W.R.
- GOES
Van Houten's
mg.
wgroitd.||
Inetheid.
uit zeeland.
De beste voor den prijsl
Zaterdag 15 Juni 1912.
Achtste Jaargang.
GROND
Inner bestaat nit 8 bladzijden.
eerste blad.
IN
No. 70
P-
IN IJ DER, Goes I
cent
tordbraband.
igd te WAALWIJK-
j n nog geen
Inbaar zonder deze
faarborgstempel van
ren. (16)
Verschijnt eiken MAAHDAG-, WOEHSDAG- en VRIJDAGAVOND.
f EUH.LETOK
De doofstomme spion:
Ieder die een proef
neemt met
zal tevreden zijn en
moeten erkennen dat|
deze cacao is
f>«js
Iiakkelboomgaard (Voorstad I
de villa „La Retraite» en
Seinhuis bjj
zijkantweg,
ooomgaard is niet te
fgrond.
liet zelf wel weten of
or de algemeene kwaal
dagen aangetast zjjt De
kto is „de" kwaal van
Slapeloosheid gedurige
|ieid gebrek aan eetlust
die op vaste tjjden
|:tsuizon in het hoofd
de ooreu angst, zenuw-
I en prikkelbaarheid zjjn
schjjoselen van zwakke
muwzwakte maakt uw
rdrietig en ongelukkig
gij die kwaal met vrucht
|trjjden, neem dau des
dadelijk na uw ontl'jjt
Iiddags een uur vóór deD
én eetlepel SANGUINOSE.
er al heel spoedig de
tvolgen van ondervinden.
rUINOSE kost f1.50 de
an 300 gram 6fl. f8.—;
DAM CoDen Haag
icht U voor namaak.
|rijgbaar bjj de meeste
aers en goede Drogisten.
Beste soort
•TWIJN en JENEVER
l') j
pij van Verzekering op 't Iw»
ilijk opgericht 8 Maart 1
keurd bij Koninklijk Besluit
n 15 Juli 1895, No. li-
maatschappelijk kapitaal
October 1911: f2.077.596.32
Agenten gevraagd.
KOOPMAN.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 centj dubbele bladen 10 cent
Advertentiën worden ingewacht op Maandag etn Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 'si
Kantoor v. d. Administratie: Ganxepoortstraal C 209, GOES.
Reclamebeiicfc'ten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere pegel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatstj wórdt 2 X berekend,
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. A contant.
m Wie zich met ingang van I Juli
as. op ons blad abonneert, ontvangt de tot
dien datum verschijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
V De Aap uit de mouw.
Wanneer de Katholieke werkman, het
voorbeeld van tallooze standgenooten vol
gend, het vereenigingsleveu wil intreden,
waarschuwt men hem voor de „neutrale"
vakbonden, wjjl deze maar al te vaak
kweek- en broedplaatsen blijken van het
socialisme en die er meer op zijn aangelegd
een politieke strijdmacht te kweeken dan
wel een corporatie, die alleen de verbetering
der levensvoorwaarden en den bloei van
het vak beoogt.
Natuurlijk zjjn er altjjd „vrienden" in
overvloed die den Katholieken werkman
wjjs maken, dat dit alles maar een praatje
is en de neutrale vakvereeuiging de aan
gewezen plaats om zijn belangen te
behartigen, waar aan politiek uiet wordt
gedaan en de godsdienst ongemoeid gelaten.
Maar soms komt de aap uit de mouw
Zoo had het liberale „Handelsblad" einde
vorige week een bericht waarin gezegd
werd dat de staking in het kolenbekken
van Luik niet lang zou duren, wijl het
geld ontbrak, omdatde kassen der
vakvereeniging duchtig zijn aangesproken
voor de verkiezings-doeleinden.
Proeft gg het, lezer De argelooze Katho
lieke werkman gaat in de „neutrale"
vakvereeniging, denkende er zijn belangen
te zullen behartigd zien en hij stort getrouw
zjjn contributie in de vereenigingskas.
En wat doet de vereeniging met zijn
geld? Zg gebruikt het, niet voor sociale
maar voor politieke doeleinden, zij
steunt er liberale en socialistische candi-
daten mee, die eens gekozen al het hunne
zullen doen om wetten tot stand te brengen
die den Katholieken werkman zullen kwet
sen in het heiligste wat hij heeft: zijn
godsdienstige overtuiging.
Is het dus wond-erj- dat wij den Katho
lieken arbeider toeroepen: wordt Dooit lid
van eene neutrale vereeniging?
Gemeenteraadsvergadering van Goes
op Donderdag 13 Juni 1912
des avonds ten 8 ure.
Onder grooten toeloop- van belangstel
lenden op de publieke tribune, waartoe
zoowel lie installatie van het nieuwe
raadslid A. F, De Paauw als verschil
lende agendapunten aanleiding gaven,
vergaderde Donderdagavond de raad on
zer gemeente.
De heeren W„ Kakebeeke en Teunper-
raan waren met kennisgeving afwezig.
Na de opening door den heer I>e Beau
fort wordt de> heer A. F. De Paauw bin
nengeleid, die in bandon van den voor
zitter de voorgeschreven eed-en aflegt. De
voorzitter wenscht daarop den heer De
Het volgende is het verhaal van een
Tranavaalschen Boer, die als marsk: amer
zich toegang wiBt te verschaffen tot een
Jcr Britsche kampen, ten einde zich op
ie hoogte te stellen van de sterkte der
EflÖBlonl"»» -
a..«vuou
Zoodra ik mij in de nabjjheid van het
vjjandelgke kamp bevond, kwam een
rniterafdeeling op mg af.
Ik was gekleed als een gewone boer
maar droeg een pak met koopwaar op
mijn rng.
De patrouille werd gecommandeerd door
sen luitenant, die recht op mij toereed en
ra ij toesnauwiio
«"".O
'u 'e '*er' Je? En waar moet je naar
toe".
Dit zou mijn eerste proef wezen.
Alter oogen waren op mij gericht en
toen ik niet antwoordde, hoorde ik iemand
zeggen
Paauw geluk met zijne benoeming ©n
spreekt de hoo-p uit, dat hij nog veto
jaren zal mogen medewerken om beslui
ten tot stand te helpen brengen, die tot
heil strekken der gemeente.
Daarop neemt de heer De Paauw den
zetel in van den heer Van de Ven.
Na vaststelling der notulen worden de
ingekomen stukken medegedeeld, n.l. etc-n
verslag van gehouden schouwing van
voetpaden en wegen on de goedkeuring
van God. Stalen van verschillende raads
besluiten.
Do punten
4. Aanvragen om afschrijving van be
lasting schoolgeld.
5. Af- en overschrijving op posten der
gtemeenhehegrooting van 1911.
6. Wijziging der begrooting van i9tl
van het gasthuis en af- en overschrijving
van posten op die begrooting.
7. Verzoek van Paulua de Drou, tor
verkrijging van gemeentegrond in erf
pacht,
worden zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
Punt 8. Verzoek van de firma Wied.
J. C. Masse» en Zoon, ter verkrijging
van gemeentegrond in erfpacht, geeft
aanleiding tot discussie. B. en W. stel
len voor 250 c.A. grond aan bet Kei-
zerdijkje tegen 25 cents per c.A., den
zelfden prijs als waarvoor zoo juist door
den raad aan T)o Dreu een strook is
afgestaan, aan de firma Wed. Masses?
af te staan voor oen tijd van 50 jaren.
Die heer Hollmann zag liever oen tijd
van 99 jaren bepaald, met bet oog op
do nakomelingen der firmla en do meer
dere waarde voor de gebouwen.
Do heer Dekker wees er echter op,
dat do raad gewoon is op korten ter
mijn te verpachten en Wet voorstal van
B. On W. reeds een uitzondering schept.
In stemming gebracht verkreeg het
voorstel van B. en W. 7 stemmen.
De heeren De Paauw, Donuer en Hall
man stemden tegen, de h'cer De Witt Ha
mier hield zich buiten stemming.
Over punt 9, verzoek van 24 bewo
ners van perceele.n aan den Heernisse
weg tot verkrijging van muntgas, werd
zieier lang geredeneerd.
Heit voorstel van B. en W. had tot
strekking om overeenkomstig het advies
van den voorzitter der gascömmissir de
raad te verzoeken f 450 te voteeren als
gemeentebijdrnge in d,e kosten van dien
aanleg, welke kosten in hot geheel f900
bedragen, Volgens toelichting van den
beer De Witt Hamer was van den post
f 4000, indertijd voor de straatverlichting
aan den Kloetingschen weg f1100 over
gebleven, wijl de begrooting was meege
valten en nu hadden de bewoners van
den Poel ook straatverlichting gevraagd,
terwijl nu tevens Wet verzoek van de
Haernissebewoners kwam, zoodat dit al
les als één groot com.ptex-uitgaven te
beschouwen was en dus die raad conse
quent zou handelen door, waar hij vroe
ger f 4000 voteerde, thans -een zekere
som, in casu f450, uit de gemeentekas
voor het surplus te bestemmen. Hier
door zouden trouwens ook de gas ver
bruikers worden ontlast. De aanleg van
het muntgas op den Heernisseweg zal
Verbreeding van gasbuizen vanaf het oude
Stort noodig make.fiin die onkosten dient
„Die kerel is doofstom. Hjj heeft net
een gezicht als eeD strjjkpank".
„Zeer vleiend", dacht ik bjj mijzelf, ter-
wjjl ik met het onnoozelste gelaat op een
meegenomen leitje schreef
„Wat verlangt u
Ik gaf het leitje aan den luitenant, die
daarop antwoordde
„Wie ben je? en waar moet je naar
toe
Ik schreef mjjn naam Thomas van Djjk,
en deelde hem mee, dat ik marskramer
was.
De officier verlangde mjjn pas te zien,
maar ik schreef dat men mjj dien voor
een dag of wat bjj een overval ontstolen
had. Hjj zag mjj een oogenblik wantrou
wend aan en zei toen, dat ik door kon
gaan.
Vlak voor mjj lag het kampmaar elke
poging om thans nog van richting te ver
anderen zou mjj nog in grooter gevaar
brengen. Ik liep dus in de aangewezen
richting. En dat was mjjn geluk, want
spoeaig bespeurde ik, dat een der ruiters
mjj op den voet volgde. Ik liet mjj echter
niet verrassen, maar deed alsof ik niets
de gemeente bij te dragen.
D© voorzitter deelde mede, dat hij in
afwijking van de meerderheid in het col
lege van B. en W. van oordeel is, dat
de gasfabriek alle kosten voor haar re
kening dient te nemen. Misschien zal dan
de schuldenlast der fabriek wat later ge
delgd zijn, doch dat is geen bezwaar;
de fabriek wordt soliede beheerd, hij er
kent dit hier nogmaals, wat kan or op
tegen zijn die betrekkelijk geringe som
door de fabriek te laten dragen.
Die heer Dekker wilde eerst zien uit
gemaakt, of de Heernisseweg muntgas
krijgt, Tóen hem dit verzekerd was, be
streed hij het gevoelen van den beer
Do Witt Hamer en ontwikkelde oip ver
schillende gronden zijne mooning, dat de
gasfabriek gas heeft te leveren aan wie
daarom vragen en de gpmieente daarin
niet heeft te betalen. Het gas is behoor
lijk in prijs, de fabriek verdient er aan,
lost behoorlijk af en het muntgas is,
zooals indertijd de heer Von Schmidt in
den raad uitlogde een bron van inkom
sten voor een gasfabriek. Nu nog f 450
van de gemeente te willen hebben is ©en
krenterige wijze van doen. Ook vindt spre-
beT het gek, dat menschen die gas ver
langen daarvoor bij den raad moeten
requestreeren, omdat zij bij de fabriek
ten antwoord krijgen: het. kan niet.
De heer De Witt Hamer viel daarop
het betoog van den heer Dekker aan ©n
Verzocht, hem aanmerkingen op de gas
fabriek bij de begrooting te berde te bren
gen.
De heer Dekker replioeerende hield vol,
dat de gasfabriek zichzelf moet leeren
bedruipen, wijl anders met het voortdu
rend bijdokken van de gemeente de
„winst" der gasfabriek een zeer proble
matische wordt. Tegen die uitdrukking
„zich bedruipen" meende wethouder Van
den Bout te moeten opkomen als min
der 053 zijn plaats, terwijl de heer Fransen
van de Putte het vrij wel een denkbeel
dig iets vond of de gasfabriek dan wel de
gemeente die f450 betaalt, daar toch de
gasfabriek eene gemeentelijk© instelling is.
Evenwel sluit hij zich aan bij hetgeen
allereerst door den heer De Witt Hamei-
was geopperd wijl hem dit, het meest
consequente vao-Jikwam wat de raad kon
doen.
Hierop bracht de heer Douner in het
midden, dat wat de heer v. d. Putte denk
beeldig noemt, toch niet zoo denkbeel
dig is. Het geldt hier een beginsel, da.t
n.l. de gasfabriek heeft te betalen in den
aanleg voor het gas, dat het aan de af
nemers moet leveren. Dat beginsel moet
de raad hoog houden.
De heer Hollmann was het met, den
heer Hamer eens, want vroeger heeft de
gemeente den aanleg op den Westsingel
ook' betaald.
Na sluiting der discussiën werd het
voorstel van B. en W. in stemming ge
bracht en aangenomen met 7 tegen 4
stemmen (togen, stemden de hoepen Von
Schmidt, De Paauw, Dekker en Donnet).
Bij dit punt had de heer Dekker nog
gewezen op het gemis aan toelichting van
B. en W. onder de stukken. De voor
zitter somde de verschillende bescheiden
op die ter kennismaking van den raad aan
wezig waren geweest o.a. een brief van
advies van den voorzitter der gasoommis-
bemerkte, hoewel hjj zoo dicht achter mjj
reed, dat ik den adem van het paard in
mijn nek voelde.
Eindelijk werd ik door een schildwacht
aangehouden. Ik gaf hem mjjn leitje,
waarop ik mjjn naam en mjjn beroep
geschreven had, en een oogenblik later
stond ik voor den officier van de wacht.
En thans werd ik met zooveel beleid
op de proef gesteld, dat ik mg zeker ver
raden zou hebben, als ik niet op alles
voorbereid was geweest.
„Hier is een doofstomme man, iemand
zonder pas", zei mjjn geleider tot den
officier, die bezig was te schrjjven.
„All right", antwoordde deze, zonder op
te zien, en terwjjl de soldaat zich ver
wijderde, wendde hjj zich half naar mjj
toe, zeggende „Ga even op zjjik ben
dadeljjk klaar".
Hjj zei dit op zulk een ongedwongen
toon en zjjn bewering was zoo natnarljjk,
dat ik voelde hoe mjjn spieren onwillekeu
rig trilden als om dit bevel te volgen.
Had ik slechts één voet verzet, dan was
ik verloren geweest.
Maar toen ik niet de minste beweging
sie den heer De Witt Hamer. Deze heer
vond dien brief als toelichting meer dan
voldoende, waairop de heer Dekker ant
woordde, dat hij als raadslid mocht ver
langen, zoo niet eischen, een toelichting
van Burgemeester en Wethou
ders, niet een toelichting van mijnheer
Hamer. Of is mijnheer Hamer het col
lege van B. en Wi.
Punt 10. Verzoek van P. Harinck, sto
ker aan de gemeente-gasfabriek, om op
neming in hét gemeente-ijk pensioenfonds.
B. en W. stellen voor op dit verzoek
in to gaan, mits Harinck zooveel storte
als hij periodiek gestart zou hebben, wan
neer jiij direct zich bij het fonds had
aangestoten. Sommige toden vroegen of
Ilarinck dat bedrag niet geleidelijk mocht
betalen. De financieel© commissi© had
dit, zoo zeide de heer Pilaar, ook over
wogen, doch men was gezwicht voor het
bezwaar, dat bij overlijden of plotseling
ingetreden invaluditeit een pensioen zou
worden uitgekeerd zonder dat wettelijke
volstorting had plaats gehad, hetgeen ©en
onbillijkheid zou zijn jegens de andere
gemeenteambtenaren.
De heer Dekker bepleitte clementie voor
Harinck en het toestaan van mildere con
dities. De wethouder De Witt HHamer in
terrumpeerde hier met den uitroep Staats-
pensionneering, wat den heer Dekker aan
leiding gaf te zeggen, dat hij te gele
gener plaats en tijd met den jongston.
wethouder gaarne over Staatspensioen wil
discussieeren, maar thans wilde blijven
bij de zaak waar het om gaat en vraagt
of hij na het voorstel van B. en W.
nog een voorstel mag doen.
Het voorstel van B. en W. wordt met
algemeene stemmen aangenomen.
Als daarop de heer Dekker wil voorstel
len, dat de raad consideratie met Harinck
gebruiko als hij soms onmachtig mocht
blijken te betalen, verklaren de heeren
Pilaar en de voorzitter dit voorstel on
toelaatbaar, waartegen de heer Dekker
protesteert, zeggende hii later met ©en
dergelijk voorstel terug zal komen.
Punt 11. Verzoek' der aid. Goes van den
Ned. hond van onderwijzers, om wijzi
ging der bestaande salarisregeling van het
personeel aan de O. L. scholen.
B. en W. stellen aan den raad voor,
het aanvangssalaris, thans f550, te bren
gen op f 600, en de 4 vijf japrlijksche ver
hoogingen van f 100, f 75, f 75 en f 75
om te zetten in 4 vierjaarlijksche van
gelijke bedragen. Zoo zal de maximum-
wedde na 16 jaar zijn bereikt. Het aan
vangssalaris der hoofden van scholen A,
B en C, thans' f 1050, te brengen op
f 1200, zoodat zij dan na vier vijf jaar-
lijksche verhoogifigfti van f50 het maxi
mum van f 1400 bereiken enbij over
lijden uitbetaling der jaarwedde tot den
eersten dag van het kwartaal volgende
op dat waarin het overlijden heeft plaats
gehad.
Ten einde te beletten, dat jong© onder
wijzers,1 die pas bij het onderwijs konten,
na een paar jaar de gemeente verlaten
zou de heel1 Hollmann gaarne zien, dat
aan dezulken de eerste 4-jaarlijksche ver
hooging in 2 tewnijnén (dus na 2 jaar
f 50 en dan 2 jaar later weer f 50) werd
uitbetaald. Hiermede sympathiseerde ook
de heer Dekker, die meende da,f een der-
delijke uitbetaling voor jonge, studeeren-
maakte, nam hg mjj nauwkeurig op en
terwjjt het leitje van hand tot hand ging,
kwam een kapitein binnen.
Mjjn ondervrager wendde zich nu tot
hem.
„Ik heb hier een doofstomme", sprak
hjj. „De mau beweert, dat hij een mars
kramer is, die in het kamp zaken komt
doen. Maar dat slag vaD volk is niet te
vertrouwen. Hjj zegt ook, dat hjj een pas
van Buller heeft gehad, doch dat men hem
dien onlangs bjj een schermutseling ont
stolen heeft. K.jjk, er zjjn bloedvlekken op
de mouw van zjjn jas".
Hjj zei dit weer op znlk een natuurljjken
toon, dat ik mjj bjjna verraden had. Ik
knipte met de oogen, maar sloeg den blik
niet neer.
Daarop nam hjj de lei en schreef, dat
ik tot 't verwisselen van de wacht in het
kamp mocht bljjven, maar mjj dan hier bjj
den wachthebbenden officier moest aan
melden.
Ik kreeg toen wat te eten, verkocht onge
veer de helft van mjjn waren en kon bljj
ven rondloopen, nadat ik mjjn rapport weer
aan den nieuwen officier had laten zien.
1 Kg. ƒ1.50 y^Kg. f 0.42f
l/2 -0.80 Mo -0.18
de onderwijzers welkom zou zijn. Ook
zou deze heer gaarne zien dat voor elke
acte, waarmede hij les gééft, den onxb r-
wijzer f 100 meer te geven ©n voor
elke actie die hij heeft, maar waanwees
hij geen les geeft, f 25 meer te geven.
De heer Donner betuigt zijn instemming
met de voorstellen, doch zag gaarne l ij
deze meerdere uitgaaf van f 1475 de bron
van inkomsten vermeld. Hij geeft in over
weging in een der beide vacatures voor-
loopig niet te voorzien, wat allicht kan,
gelet op de mogelijkheid van combinee
ring van klassen; en het groote get-il
leerkrachten in verhouding tot het aantal
leerlingen.
Tevens vraagt spr. of B. en W. bereid
zijn binnenkort een voorstel bij den Raad
aanhangig te maken oom het schoolgeld
aan school A te veithoogen. Spr. komt het
schoolgeld aan die school, in zekeren zin
een Mulo-school, wel wat laag voor. In
dien B. en W. er niet toe bereid zijn, zou
een dergelijk voorstel binnen niet te lan
gen termijn door spr. in overleg met (ie
heeren De Paauw en Dekker worden
ingediend.
Wijl men niet weet hoeveel bet voor
stel Hollmann aan meerdere kosten mee
zal brengen, wordt ook in verhand met
de andere voorstellen de zaak "aange
houden tot de volgende vergadering, Zoo
als nu bet voorstel van B. en W, luid ie
zou de wijziging der salarissen" een meer
dere uitgaaf vorderen van f 1475.
Punt 12. Vierzoek om salaris-verhooging
van de agenten van politie' C. Drever en
J. Weststrate.
B. en W. verzoeken den raad afwijzend
hierop te beschikken, wijl pas ©en nieuwe
galarisregeling voor de agenten is in wer
king getreden. Volgens die regeling is
het aanvangssalaris 3e klasse bepaald op
f500 met 2 driejaarlijksche verhoogingci
van f25 na 3 en 6 jaar dienst jn oe
De soldaten hielden mjj voor hetgeen,
waarvoor ik mjj uitgaf. Sommigen hadden
medeljjden met mg, anderen hielden mjj
voor den gek.
Eens, toen ik even op den grond lag
geknield om mjjn pak los te maken, werd
er een pistool vlak achter mjj afgeschoten
tot mjjn geluk had ik den haan hooren
spannen.
Eindeljjk bevond ik mjj vlak bjj de stel
ling, die ik moest opnemen, en zonder veel
moeite werd het mjj duideljjk, dat deze bij
een bestorming niet voldoende verdedigd
kon worden. Ik had nu mjjn doel bereikt en
trachtte mjj dus zoo snel mogeljjk uit de voe
ten te maken, wat mjj aanvankeljjk gelukte.
Maar spoedig werd ik weer door 'n
patrouille aangehouden en thans voor den
generaal gebracht.
In zjjn tent bevonden zich verscheidene
officieren. Nauweljjks had ik mjjn rapport
afgegeven, of een hunner, een militaire
dokter, fluisterde den chef iets in. Ik be
greep, dat dit mjj gold.
Na verloop van eenige minuten wenddo
de generaal zich naar mjj toe en sprak op
ongedwongen toon
