ndig
ie
pg.
tVR.
WINKELHUIS
i| van arl
es.
So. 59
Zaterdag 18 Mei 1912.
Achtste Jaargang.
ITTABU
I12'
'e huur:
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
eerste blad
uit zeeland^
LTBACT
;de.
ce Verkooping van
Zwarte
nde Bessen
ig 5 Juni 1912,
ig - Middelburg
h
Immer bestaat uit 8 bladzijden.
Inkend helder,
jelfs de teerste
(middelen zijn,
goed en doen
jbaar bij
^euwsche Fruitteelt
den heer W. F.
a. zal plaats hebben
[gs te 2 uur te Goes,
l Boudeling.
JüH. PILAAR,
Notaris.
ring maar een
Rijwiel verandert
de proef eens.
:7.m. 7.36terugreis aankomt:
J. C. P. APPELS te Zierikzee,
LMTHOUT te Goes.
pe bjj den heer.L C. ADRl-
3estuur
Bhorst den-Berg, Directeur.
Itaris.
jen.
ensemble-nummer
(fakkeloptocht -
OOT CONCERT.
loeleinden geschikt, staande »9D
I b/d Groote Markt te Goes.
Lgen: Slagerij Firma G. J. T®
A 13, Goes.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.16, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 'si
Kantoor d. Administratie: Ganzepoorfstraat C 209, GOES.
Reclamebeiichten 25 Ct. p. r. Bg abonnement speciale prjja.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wórdt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. A contant,
y De zegen eener Christelijke regeering.
Wanneer men vraagtwaarom steunt
i gij, Katholieken, de Christelijke regeering,
dan zal het antwoord luiden omdat wjj
van een Christelijke regeering goede wetten
versachten voor ons volk.
Dit antwoord is juist. Een regeering
die ziek op het standpunt stelt, dat 'a lands
wetten moeten worden beïnvloed door de
Christelijke beginselen, zal zonder twjjfel
ook zulke wetten uitvaardigen, die bjj al
het onvolmaakte wat elk menschelijk werk
aankleeft, toch zeer heilzaam zullen zjjn voor
het volk, vooral op sociaal gebied.
Toch is het antwoord niet volledig. Er
zijn nog honderden kleine zaken, die door
een Christelijke regeering ten bate van
ons volk worden behartigd en daarentegen
door een liberale regeering gemakkeljjk
worden veronachtzaamd, als minder stroo-
kende met hare neigingen en sympathieën,
voor het geloovig volksdeel.
Een teekenend voorbeeld hiervan lazen
wjj iD het Katholiek Sociaal Weekblad
van 11 Mei j.l. De heer Emile Verviers
vergast in dat nummer de lezers op eene
interessante beschrijving van de Land-
bouwhuishoudschool voor Meisjes
ook wel genoemd de Boerinnekostschool
te Lierop (N.-Br.) het werk van den soci
aal voelenden pastoor Offermans Verhalende
hoe het aanvragen van rijkssubsidie bij
den minister van Landbouw Talma een
zeer gunstig onthaal vond Z.Excellentie
interresseerde zich bjjzonder voor de nieuwe
stichting gaat de heer Verviers in dezer
voege voort
In 't voorbijgaan moet ik hier even
wijzen op den zegen, die van eene
christelijke regeering over ons land
uitgaat. Hadden wij bijvoorbeeld thans
eene liberale regeeriDg gehad, dan
waren ongetwijfeld de pogingen, om
deze voor den heelen boerenstand zoo
hoogst nuttige katholieke instellingen
te subsidieeren, in de prullemand te
recht gekomen. De liberale regeerin
gen hebben altjjd een onverholen
minachting aan den dag gelegd voor
alles, wat van de katholieken kwam
en voor alles wat uit het zuiden
kwam. En de landbouw, waarvan men
toch even zeker den welyaartstoestand
van een land kan aflezen als de weers
gesteldhei t van den barometer, is
door de liberale politiek altgd verwaar
loosd Hoe zou dus de liberale politiek
iets hebben kunnen steunen dat ka
tholiek was, dat uit het zuiden kwam
en dat een landbouwbelang betrof?
Zonder den royalen steun der christe
lijke regeering was deze instelling
misschien nooit tot stand gekomen j
eene instelling, die tot in verre toe
komst van onschatbaar nut zal blaken
voor de geestelijke en stoffelijke wel
vaart van den boerenstand. Wanneer
men dus onze menschen straks zal
Willen wijs maken, dat de christelijke
regeering eigenlijk niet veel uitgevoerd
heeft, dan kan men wijzen op deze en
e tallooze andere, schijnbaar onbe
eekenende maatregelen maar die in
Werkelijkheid meer heil aan het volk
rengen dan honderd papieren wetten.
^ezer5 onthoud bovenstaande
r Y'b t za* .^w vertrouwen in de Chris-
in\6re8eering vergrooten en uw ijver
e steunen der coalitie, die ons zoo'n
egeermg schenkt, verdubbelen.
enrnm! ?er van Duitschland heeft den
mr O d'8 r Koningin in Limburg, jhr.
tot rMu 3 Beerenbrouck, benoemd
Fruiaen klasse iQ de Kroonorde van
Kentering.
•J?'de „Leidsche Crt." leest men:
heeft femeeBt8,'aad der gemeente Bergen
Goch e™ 8Sne !irma van den Boaeh uit
circa 18u HA V? grootte van
tullen echter nn»*!? °e ?ed' Staten
nog hun zegel aan deze
verkoop moeten hechten. Men verneemt,
dat dit uitgestrekte terrein is aangekocht
om er een glas of aardewerkfabriek op te
bouwen.
Het heeft er alle schijn van, dat „men"
dit naar waarheid „verneemt". Want bij
het tdriefontwerp-Kolkman wordt een nauw
keurig omschreven recht van glas- en
aardewerk geëischt, terwijl dit recht vroeger
óf lager was óf in vele gevallen zoo vaag
was omschreven, dat men het ontduiken
kon. De oprichting van deze fabriek ligt
geheel in de lijn van hetgeen wij reeds
zoo herhaaldelijk beweerd hebben, ook
geheel in de lijn van wat wij in andere
landen na de in veering van een hooger
tarief zien gebeuren de beschermde industrie
gaat zich verder ontwikkelenminder
werkloosheid dusbetere toestand voor den
middenstand.
Ja, jade kleine man komt in het
gedrang 1
„St. Raphael".
Te Utrecht vergaderde op Hemelvaarts
dag de raad van afgevaardigden van het
R.-K. Secretariaat van Spoor- en Trant
wegpersoneel „St. Raphael", onder voor
zitterschap van den heer F. Nirvard.
Borstelfabrikanten.
Op initiatief van den heer Jan F. Bou-
tens uit Middelburg, heeft Donderdag te
Amsterdam in café „De Karsenboom" een
vergadering plaats gehad van Borstelfa
brikanten in Nederland, om waar vol
gens den heer Boutens de toestanden in
de "borstel-industrie in Nederland in de
laatste jaren meer en meer onhoudbaar
zijn geworden, te bespreken welke pogin
gen kunnen wórden aangewend om deze
onhoudbare toestanden te verbeteren.
Na uitvoerige bespreking wat van de
Nederlandsche Borstelindustrie zoowel te
genover de onderlinge concurrentie als
tegenover de buitenlandsche noodig en
nuttig zou kunnen 'zgn om de huidige
toestanden te verbeteren werd besloten
een bond op te richten van Nederlandsche
Borstelfabrikanten waarvan lid kunnen
zgn alle patroons borstelfabrikanten wel
ke voor hun bedrjjf vallen onder de be
palingen der ongevallenwet, met het doel
alle mogelijke pogingen aan te wenden
de onhoudbare toestanden te verbeteren
en werd een voprloopdg bestuur samen
gesteld uit iedere provincie 1 lid, geko
zen door en uit de van dezelfde pro
vincie aanwezigen. Aan dit bestuur
werd opgedragen ten spoedigste een
ontwerp-reglement en statuten samen
te stellen en zoo spoedig moge
lijk dit voor te leggen aan een dan te
Utrecht te houden algemeene vergadering.
Nadat door verschillende aanwezigen
den heer Boutens dank was gebracht voor
het nemen van het initiatief werd de
door ongeveer 40 personen bezochte ver
gadering gesloten.
Goes Ho» staat het met de wa
terleiding? Op deze vraag kunnen
wjj den belangstellenden lezer van ant
woord dienen, dank 'zij de bereidwillig
heid van den hieer Jan van Poelgeest,
directeur van de Zuid-Bevelandsche wa
terleiding, die aan de Goesche pers dezer
dagen verschillende inlichtingen ovdr den
stand dezer grootsche onderneming ver
strekte.
Vooreerst over den watertoren hg
,,de(n) Tol" aan den weg naar 's Graven
polder. Wie op het oogenblik het ijzeren
geraamte ziet, dat zich boven den grond
verheft, kan zich moeilijk voorstellen, dat
daar oen toren van 65 Meter zal komen.
Toch is dit zoo. De jjzeren onderbouw
wordt drie en ©en half maal zoo hoog,
als hij t hans gevorderd is en daarop komt
het waterreservoir met kap en windvaan.
Eenmaal voltooid, zal deze watertoren
de hoogste van ons land zgn.
Het reservoir, met cement-jjzeren wand
zal een inhoud hebben van 1250 M2. of
125000 emmers, dï 100 spoorwagons.
Tien uur lang zal men moeten pompen
eer het vol is.
Te Ossendrecht, bij de prise d'eau,
wordt het water langs de 40 K.M. buis
leiding erheen gevoerd. De normale druk
op het water is 44 M., de stand 36—40
M. -f- A. P. De i n aanbouw zijnde water
toren, die món de Kloetingsche zou kun.
Lli L I
non noemen, staat aan het begin van een
ringleiding, waarvan de eene bocht over
Goes, 'sHeer Hendrikskinderen, 'sHeer
Arendsktrkc en Ovezande naar den storm-
polder bij Oudelande loopt; de andere
bocht over 's Gravenpolder, Hoedekens-
kerke. naar Oudelande stormpolder, waar
eien tweede, kleinere watertoren zal
worden gebouwd met een reservoir van
25000 emmers of 20 spoorwagons inhoud
en een druk van gemiddeld 40 M.
Van dia ringleiding scheiden zich ver
takkingen af, b.v. to Goes een naar Wil-
helminadorp.
Dat zoo'n toren stevig gefundeerd moet
zijn, spreekt vanzelf. Die bjj Kloetinge
rust op acht blokken van «eanent-ijzet
van 1.20 M2. eik, wijl zijn grondvlak-
een regeimatigen achthoek vertoont en
elk cesnentblok is gefundeerd op 39 palen
van 12 M. lengte ieder. De acht blokken
zijn aangebracht op een ring van 5 M.
breedte, terwjjl de geheele fundeering 19
M. in doorsnee meet. In het midden
zijn nog 7 palen gehijd voor bet dragon
van de groote ijzeren trap, die naar
bet reservoir voert.
Nog zij vermeld, dat de toren een
druk kan velen van 3 millioen K.G.,
waarbij rekening is gehouden met den
sterksten windstoot die in deze streken
is waargenomen.
Naast die trap loopen ook verschil
lende buizen naar boven; een voor het
spuien en overstorten en een die het
reservoir met de hoofdleiding en het
pompstation verbindt. Ben zeer moeielgk
onderdeel der constructie is de ring (lie
ter breedte van 70 c. M. het ijzeren on
derstel bekroond en waarop het reservoir
moet komen te rusten. Die ring wordt
dan ook .uiterst soliede, met breede
flensen enz. gemaakt.
Waar die maatschappij hoofdzakelijk het
nut en minder de luxe beoogt, is bij het
ontwerpen van den watertoren om wille
dier veel hoogere kosten van een steeinen
onderbouw afgezien. Aan de sterkte doet
het tfiets af of men hier een steenen of
ijzeren neemt, mits de laatste goed in
de verf wordt gehouden. De verschillende
stukken van den watertoren worden door
de firma Karl Francke pasklaar gemaakt
en behoeven hier maar in elkaar gezet
te worden. Op de desbetreffende teetoenin-
gen, die de heer Van Poelgeest den jour
nalisten liet zien, komt dan ook iedere
bout, iedere klinknagel voor.
Wat het buizennet betreft, het eerste
deel (Oostelijk Zuid-Beveland tot en met
Goes) is gereed, behalve een 2500 M.
langs den ïScheldedam, den zinker in het
kanaal en d© aansluitingen bij de spoor
wegkruisingen. Is dat werk volbracht dan
is de maatschappij in staat overal op het
hierboven genoemde gedeelte van het
'eiland water te leveren, waar men zulks
verlangt. Alle gemeenten in dit gedeelte,
behalve een stuk van Kruiningen, waar
aan men bezig is, hebben hun buizennet
Ongeveer 300 perceelen zijn thans door
de Waterleidingmaatschappij geïnstal
leerd. Thans is Goes aan de beurt, waar
ongetwijfeld velen zullen willen profitee
rs. van de prijsreducties die de Maat
schappij thans verleent, maar later niet
meer geven kan.
Dat ook op het platte land de waarde
van goed drinkwater voor mensch en
dier wordt ingezien, kan blijken uit het
Teat, dat in de gemeente Waard», met een
bevolking van 845 zielen, de maatschappij
98 aansluitingen heeft verkregen, dat is
1 op de 13.
Ook te Ossendrecht is het pompstation
gereed en zal dus den löen Juli a. s.
(idle datum is een weinig later moeten ge
steld worden wegens verschillende vorst-
dagen in den afgeloopen winter, waarop
het werk stillag) het water in de leiding
vloeden en de kranen hun dienst kunnen
doen. Laat dan de droge zomers maar
komen.
Stadsverfraaiing. Waarschijn
lijk met het oog op het aanstaand Festival
zijn de gazons rondom de muziektent op
de Groote Markt van nieuwe graszoden
voorzien en is het plantsoen wat opge
knapt. Alles heeft daardoor een veel ooge-
1 ijker aanzien gekregen. Nu nog een
nieuw verfje op de tent, want dat is ook
hoog, hoog noodig.
„Samson". Zooals bekend is, zal
de Bergen op Zoomsche Gemengde
Zangvereeniging medewerken met
onze Goesche Toonkunstafdeeling in het
uitvoeren van Haendel's oratorium „Samson"
Zaterdag a.s.
Deze vereeniging nu bracht reeds te
Bergen op-Zcom en wel Donderdagavond
j.l. dit toonwerk ten gehoore en na naar
men ons mededeelt mag die uitvoering in
alle opzichten geslaagd heeten. Zoowel
solisten als koor en begeleiding (de staf
kapel van het 3e reg. infanterie) kweten
zich ,p supérieute wijze van hun taak,
zoodat dit veel, ja alle goeds belooft voor
Zaterdagavond.
Men verzocht ons tevens ter kennis van
belanghebbenden te willen brengen, dat
de leden van de Maatschappij van Toon
kunst het recht hebben tegen betaling van
f 0 75 per persoon dames te introdneeeren.
Ten slotte kunnen wij onze stadgenooten,
die aan waarachtig kunstgenot de voor
keur geven boven de banale genietingen
van variété voorstellingen en laagbijdegrond-
sche comediestukjes, niet genoeg aansporen
Zaterdagavond Haendel's „Samson" te gaan
hooren. Zjj zullen zioh niet beklagen
Vergadering De Bond van
Werkliedenvereenigingen op Zuid-Beveland
zal Zaterdag 18 Mei. 's namiddags 3 uur,
in de „Prins van Oranje" alhier eene
vergadering houden.
De Veilings-Vereeniging .Zuid-
Beveland" alhier zal op Dinsdag 28 Mei
1912, des voormiddags te 11 uur in „De
Prins van Oranje" eene Algemeene Verga
dering houden, waarin de navolgende
agenda zal worden behandeld
1 Notulen.
2. Mededeelingen van het Bestuur.
3 Vaststelling a.s. eerste Veilingsdag.
4. Voorkomende zaken.
Door verschillende postduivenliefheb-
bers hier ter stede is, zooals wij reeds in
ons vorig nummer meldden, het plan
opgevat tot het oprichten eener Vereeniging,
genaamd Postduivenvereeniging „Goes".
Het Bestuur is samengesteld uit de
heeren F. de Valk, Voorzitter, J. de Wijs,
Secretaris, J. Rijk, Penningmeester, O.
van Zweeden en T. de Jonghe, Commissaris.
Middelburg. Uit het kanaal alhier is
gisterenmiddag opgehaald het lijk van K.,
die sinds eenigen tijd uit Arnemuiden ver
mist werd.
Nadat op de algemeene begraafplaats
de lijkschouwing had plaats gehad, werd
het lijk naar de ouderlijke woning te Arne
muiden vervoerd.
Wij vernemen, dat K. dien dag na zijn
verdwijnen alhier wegens dronkenschap
op het politie-bureau heeft vertoefd.
Bij zijn ontslaan had hij nog ongeveer
één gulden in zijn zak. Op hét lijk werd
slechts 3 cent gevonden, zoodat K. zekér
weer aan het drinken is gegaan.
Vlissingen. De Nederlandsche loodsschoe-
ner no. 15, welk op het laatst van Maart
bij Zeebrugge is gezonken en later werd
gelicht in naar hier gesleept, is thans in
het droogdok opgenomen tot het ondergaan
van de noodige herstellingen.
Zierikzee, 13 Mei 1912. Hedenavond
gaf de Zangvereeniging „Musica" onder
leiding van den hr A. de Vogel uit Rot
terdam hare laatste uitvoering van het
seizoen met medewerking van mej, Hazeu,
sopraan, en de heeren Zeef, Zaisman en
Kaltwasser als tenor, bas en pianist.
Uitgevoerd werd als hoofdkoorwerk „Die
Kreuzfahrer" van den Noorschen componist
Niels W. Gade. De componist is er goed
in geslaagd de verschillende stemmingen
van het stuk weer te geven en onder de
bekwame leiding van den heer de Vogel
deed het koor, waardig terzjjde gestaan door
de solisten, aan het werk recht wedervaren.
Het heele stuk behandelen zou ons te ver
voeren. Een hartelijk applaus weerklonk
na elk der drie deelen van het werk en
gaf de stemming van het publiek weer.
Het aantal heeren leek ons tegenover
de dames-zangeressen wel wat zninig. We
hopen, dat in dit opzicht tot voldoening
van den directeur eene gunstige wending
moge komen de vereeniging is den steun
meer dan waard.
Na de pauze kregen we een 5-tal num
mers van den hr. Zaleman te hooren,
waaronder 4 Hollandsche. Iets over ie
zangkunst van den hr. Zaisman schrjjven
achten wjj overbodigze is bekend geDoeg.
Ook hier mocht de zanger veel bjjval
oogsten en het applaus aan het einde bleef
aanhouden, totdat de zanger een toetje
gaf, naar we meenen een liedje van Hul-
lebroeek, datj buitengewoon in den smaak
van het publiek viel.
Hierna kregen we gelegenheid om het
virtuose en muzikale talent van den pianist,
den hr. Kaltwasser, te bewonderen en
genieten. Een drietal nummers werden
door hem ten beste gegeven, terwjjl ook
hg niet aan een „Beigabe" ontkwam wel
een bewijs dat het publiek ook zgn pïes-
tatie's waardeerde. Vermelden we nog,
dat genoemde heer zonder muziek voor
zich speelde.
Als slot werd een dameskoor uitgevoerd,
waarna we huiswaarts gingen met den
hartgrondigen wensch„Moge „Musica"
ons nog vele aangename avonden verschaf
fen zooals deze".
Nog een vraag zouden we willen stellen
„Kon er voor het laatste nummer geen
Hoüandsch werk gekozen zijn Moet dan
altgd Potgieters klacht waar blijven, dat
in Holland de kunst niet gewaardeerd en
betaald wordt Waarom altijd dat pron
ken met andermans veeren We hopen
een volgende maal ook van Hollandsche
kunst te genieten.
Naar wjj vernemen, heeft onze ge
meente-bouwmeester de heer C. Swartbol,
wegens vertrek naar Indië ontslag aan
gevraagd uit zgn betrekking tegen 1 Juli
a. s.
S Heerenhoek. In de vergadering van
ingelanden van den Nieuwen Kraaijert-
polder gehouden den 15 Mei j.l. werd de
rekening over 1911/12 en de begrooting
1912/13 goedgekeurd.
Als alge vaardigden voor het Waterschap
de Sluis in De Piet en den Dijkraad te
Borssele, werden gekozen de aftredende
heeren J. G. P. Timans, en P. Boonman.
Het voorstel om het restant van wegen
te verharden, is verworpen met 22 tegen
10 stemmen, zooals wij nog in ons vorig
nummer konden melden. Het draadberioht
vermeldde 20 stemmen tegen, wat dus
vermoedelijk onjuist is geweest.
Nisse. De gelegenheid tot candidaatstel-
ling voor een lid van den gemeenteraad
(vacature v. Liere) is bepaald op 29 Mei a.s.
Wilhelminadorp. Hedenmiddag werd ter
aarde besteld het stoffelijk overschot van
wijlen den heer J. W. Roeleven, in leven
beheerder van den provincialen steiger aan
het Calsche Veer alhier. De overledene
was tot kort voor zijn dood, ondanks zijn
hoogen leeftijd, nog zeer kras en nam nog
onvermoeid zijn dienst waar.
Oudelande. Door de Handboogsociëteit
„Ons Genoegen" werd Donderdag j.l. een
concours gehouden, met de handboog op
den lossen vogel, waaraan door 93 schut
ters van verschillende sociëteiten werd
deelgenomen.
De eerste klepprjjs ad f 18.60 werd be
haald door dhr. A. van 't Westeinde van
„Willem Tell II" Ovezand, de tweede id.
a f 13 95 door dhr. P. Vlag van „Zorg-
vlied" Ellewoutsdijk, de derde id. A f9.30
door dhr. J. Koopman van „Soranus"
Heinkenszand.
De eerste zijvogel A f 9.30 door dhr.
Johs. Smallegange van „Zorgvlied" voor
noemd de 2e id. A f 9.30 door dhr. P.
Vermue Jr. van „Les Amis Reunis" Vlake.
De eerste hoofdkal A f 6.976 door dhr.
J. Mol van „Ons Genoegen" Oudelande,
de 2e id. A f 6.975 door dhr. B. Oele van
„Zorgvlied" voornoemd.
De gewone kallen f 4.65 door dhrn»
