DA
lijk's Bank
melkzeep
No. 33
Zaterdag 16 Maart 1912.
Achtste Jaargang.
RT"1912,
BOER,
ttery.
BRIEFJES
eerste blad.
BUITENLAND.
UIT ZEELAND
li
Dan. Pac. Rij.
h. Entree 15 en 10 Cent
|leer Hendrikskindereil
[iddelburg.
jtN, Hoek bij Terneuzeti
OTTEN ZOOüJ
Verschijnt eiken MAAHDAG-, WOEHSDAG- en MOND.
8 mm
•erplaatst worden
g gesloten zijn.
M
?5 Cents.
lar met 1 1.- pet i
lans gelijk 110 Staatslot,
ring.
als Staatsloten.
Je 5e klasse gesplitst #oÉ
fff
DE OORLOG
tusschen Italië en Turkije.
BIHHEHLAND.
nil,I
strijders, Koetsiers
i Voerlieden.
14 Maart 6 uur
21 Maart 6 uur 13 0i(
Maandag 18 Maart V
Ir 18 min
aam moet een halt uur
moeten een uur na K..
pden.
In, georganiseerd dool
(Canadian PacifjJ
Gobs.s-
deze gelegenheid niet',®
d voor debat.
IWillemskade 2.
Prins Hendrikkade 187.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0,75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoorfstraaf C 209, GOES.
Keclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; ieder© regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend..
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
,n
ijklieid en den
frordt
Wijnstraat 16, te Goes bg J. VA»
■orststraat C 243, Hoofdagent,
Blggekerke bg H. BRASSER
Wie zich met ingang van I April
a. s. op ons blad abonneert, ontvangt
de tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
De Dardanellen.
In de diplomatieke wereld van Weenen
acht men bet volgens de Neue Freic
Press© zeker, dat de Italiaansche vloot
thans gereed ligt voor een aanval om
de Dardanellen te forceeren. De toegang
tot de zeeëngte wordt verdedigd door
twee .forten, Sedoel Bar en Koem Kalöh,
I welke allereerst beschoten zullen moeten.
hvorden. De Turken hebben deze plaat-
[sen zooveel mogelijk versterkt door nieu
we werken, want ook in Konstantinopel
[verwacht men een italiaansch eskader bij
[de Dardanellen.
n v i: 1.1 v i».
De Londensche morgenbladen uiten
,zich weer in minder hoopvollen zin over
de uitzichten op een spoedige bijlegging
ran de kolenstaking. Den zekersten grond-
dag voor een later vergelijk ziet ment
nog in plaatselijke overeenkomsten tus
schen ondernemers en mijnwerkers in de
districten.
De verliezen aan bruto-ontvangsten,
welke de spoorwegmaatschappijen door ide
"beperking van het verkeer sedert het be-
;in van de staking geleden hebben, war
ton op een Kalf millioen pond geschat,
leze som overtreft de verliezen van de
Maatschappijen gedurende de spoorweg-
;staking van den laatsten zomer.
Te St. Helena in Lancashire is het tus-
jchen mijnwerkers en de politie tot een
Jötsing gekomen, waarbij 3 politie-agen-
ten gewond werden.
(Zie verder Tweede Blad/j
Mr. Treub over de Staatspensionneerlng.
Mr. Treub, geen „clericaal" maar een
vrijzinnig-democraat, een der leiders van
jde partij, heeft in eene politieke rede te
juasseltcrnijveen Zaterdag j.l. gehouden,
«gesproken over de Sta, atspension-
[neeri ng.
Wat hij ervan zeide? Volgens het ver-
[slag der „N. Rott, Cour." o. a. het vol-
|gende:
„De Unie-liberalen en sociaal-democra-
en zijn^ voor staatspensioneering. Onder
I vrijzinnig-democraten is men niet zoo
fonyerdeeld voor staatspensioneering en
■vrel vanwege de kosten. De voorstanders
van staatspensioneering betoogen, dat men
Ptezo zou kunnen (invoeren voor 8 a 9
Btnlhoen gulden. Naar sprekers in
nige overtuiging is deze-bere
kening veel te laag, hij schat de
kosten op ten minste 20 milli-
o© n. De voorstanders zeggen, dat men
f!., ^'^en naar 'tEngelsche stelsel moet
raken, doch ook naar 't Deensche en dit
patste stelsel, hier te lande overgeplaatst,
zou 8' 2 a g millioen kosten. De vraag
^nwel, of men van dat stelsel wel ge-
■honrl is; dit geeft, n.l. niet het recht
"tón ouderen van dagen op uitkeering,
na ir alleen uitkeering aan ouderen van
Pngen, die behoeftig zijn en niet in hun
PMorhoud kunnen voorzien,
f n Denemarken gaat dit stelsel op, daal'
e armenzorg een gemeentelijke is. Doch
■P© moet het hier te lande? Daarvoor,
^ïoet men de burgerlijke en kerkelijke
rin besturen in de hand nemen. In kleine
'taatsen wil spreker gelooven, dat het
tpucentebestuur kan weten, wie behoeftig
Rn onder de ouderen van dagen en wie
pet, doch iu een groote plaats zou de
sschenkomst van burgerlijke en kerke
lijke armbesturen ingeroepen moeten wor
den on dan k r ijgt. men gewone b e
dee 1 ing en juist dat willen de
voorstanders van s ta a t s p en s i -
onnocring niet, ze willen een
recht geven. Daarom moat men ko
men tot het Kngclsch stelsel en wil men
dan de ouderen op 65- of 70-jarigen leef
tijd f3 per week pensioen geven, kan kost
dit ten minste 20 millioen. Daarmede
zij n de invaliden nog niet ge
holpen, die m o-e ten maar wach
ten tot ze oud g e n o. e g z ij n.
De voorstanders van staatspensionee
ring zeggen, dat er bij verplichte verzeke
ring kosten afgaan voor administratie,
maar hij ziekte- en invaliditeitsverzeke
ring krijgt men die kosten toch."
Wij hebben, zegt „Het Centrum" in dit
citaat enkele regels onderstreept, maar
ook zonder spatiëering is het duidelijk,
hoe hersenschimmig de actie der Staats-
ponsionneerders voor ons land is.
Niet slechts, dat het stelsel buitenspo
rige eischen zou stellen aan de schatkist,
maar bovendien worden niet degenen ge
holpen, die toch zeker ook hulp verdio
nen: de breede categorie der invaliden.
Het stelsel is daarmeê vrijwel veroor
deeld.
Onder Troelslra's zweep.
Dat de Linkerzijde in onze Tweede
Kamer bij alle ingrijpende kwestiën nood
gedwongen de leiding volgt van den so
cialist Troelstra, schetst de Haagsohe
briefschrijver van „De Tijd" zeer sne
dig aldus:
„De leider der sociaal-democraten geeft
op het gebied der politieke rijkunst
vreemde dingen te zien. Hij ment de
vier met veel meer gratie en gemak dan
den eenling. Het paardje, waarmede hij
gewoon is zijn dagelijksch rijtoertje te
maken, is hij niet altijd de baas. Het
slaat soms geweldig achteruit, bijt nij
dig van zich af en dwingt den koetsier
vaak een weg te kiezen, dien hij het
liefst niet zou gaan. Zet echter den heer
Troelstra achter de vier en de wagen
gaat op rolletjes. Wij hebben dit gezien
bij de opening der Kamerwij zagen het
weer onlangs, toen hij voorstelde zijn pen
sioenmotie te laten voorgaan en wij heb
ben het dezer dagen bij het onderwijs
debat kunnen aanschouwen. Zoodra hij
de zweep even liet knallen, liepen oud
liberaal, unie-liberalen, vrijzinnig-demo
craten en socialisten onmiddellijk keurig
netjes in het gareel op een wijze, die
ieder minnaar van hoogere rijkunst deed
watertanden. Zij hadden eerst zoo wat
op eigen gelegenheid rondgedraafd net
als jockey's, de heeren Tydeman, Rood-
huyzen, Ketelaar en Ter Laan, zonder
eenig verband of samenhang. Nauwe
lijks verscheen echter Schumann zelf,
pardon de heer Troelstra, en onmiddel
lijk vormden zij een enkel span. Men zag
-het ze aan, zoo zeide mij een toeschou
wer, dat zij plotseling den meester hadden
erkend. Aan hem, aan het gevoel, dat
hij op den bok zat, was het dan ook
alleen te danken, dal alles zoo mooi ging".
Na te hebben uitgelegd, dat alleen Goe
man Borgesius den rooden piqueur te slim
af is zooals bij de kiesrechtdebatten
bleek maar, mede door zijn zieke
lijkheid, Troelstra de Iehling niet zal be
twisten, mocht eens de Linkerzijde het
regeerkasteel bemachtigen, gaat de corres
pondent in dezer voege voort:
In d.en heer Troelstra heeft men dan
ook, bij een eventueele overwinning der
linkerzijde, den leider der regeering te
zien, zoo niet achter de groene tafel dan
althans in het Parlement. Opmerkelijk is
wat nog een Kamerlid, met rijke parle
mentaire ervaring, mij dezer dagen ant
woordde op mijn vraag: of er dan nie
mand anders ter linkerzijde de leiding
op zich kan nemen. Zeker, was zijn ant
woord, maar er is er niet een, die het
doen zal. Er zU||len er wel een of meer
achter de groene tafel gaan zitten, als
het noiodig wo.t(dt, maar zij zullen ook
daar de leiding blijven volgen van den
heer Troelstra. Het is helaas niet tegen
te spreken: men is ter linkerzijde bang
Voor de sociaal-democratie. Men is er
bang voor hun lawaai in de Kamer, bang
voor hun schelden daar buiten, bang voor
hun invloed in het land. Men voelt zich
onmachtig om tegen hen op to roeien
en men houdt zich zooveel mogelijk stil,
om hun -aandacht niet te trekken. Het
is een droevig verschijnsel, maar het is
niet anders in de Kamer en daar bui
ten de socialisten oefenen een invloed
uit, buiten alle evenredigheid van hun
getal, omdat men iu liberale kringen hun
toorn vreest. De liberalen ondervinden in
dit opzicht min of meer hetgeen op an
dere wijze de rechterzijde wel eens heeft
ervaren. Er is nu eenmaal een groot ge
tal Katholieken en geloovigo Protestan
ten, niet in het minst in intellöctueele
kringen, die geregeld de groote liberale
bladen lezen en overtuigd zijn, dat deze
een objectief oordeel geven en- naar dit
oordeel de waarde van geestverwanten,
en tegenstanders bepalen. Onze voorman
nen hebben zich daaraan niet gestoord
en hebben er hun reputatie aan gewaagd
hij de lezers van de groote bladen om de
dingen te zeggen, zooals zij ze zagen.
Hun huid is zoo tegen deze aanvallen
gehard geworden. In de kringen der libe
rale kiezers speciaal ook der werk
lieden heeft men een gelijksoortig ver
schijnsel. Er zijn onder dezen niet wei
nigen, die, zonder zich socialisten te noe
men, zich in hun oordeel en dus ook
in hun bepaling der waarde van eigen
liberale geestverwanten richten naar do
socialisten. Wie dan ook in zoo'n socialis-
tisch orgaan of op een. socialistische mee
ting wordt uitgekreten als type van een
conservatief, als kapitalist of wat dies
meer zij, wordt in liberale arbeiderskrin
gen en kringen van vooruitstrevenden
graag als zoodanig gedoodverfd. Had men
nu ter linkerzijde maar dezelfde harde
huid als langzamerhand velen ter rechter
zijde verkregen, dan zouden wij daarte
gen ingaan. Zij vinden het nu echter maar
beter den schreeuwers uit den weg te
gaan enden heer Troelstra te vol
gen. Een uitzondering is misschien alleen
te maken voor den heer Treub, die het
ook aangenaam vindt om te worden aange
blaft, maar het gros denkt daarover an
ders. Ziedaar het geheim, waarom de heer
Troelstra met zijn kleine groepje geregeld
de leiding neemt en de leiding houdt".
De militaire exploratie naar Nieuw-Guinea.
Maandag werden aan de Koninklijke ta
fel ten paleize in Den Haag o.a. genoo-
digd (de heeren Heldring, mijn-ingenieur,
Van der Ven, luitenant ter zee tweedq
klasse, Postema, oud-zeeofficier, die allen
met wetenschappelijke opdracht gedeta
cheerd zijn geweest hij het militair exploi-
ratie departement in Zuid-Nieuw-Guinea.
Laatstgenoemde was door ongesteldheid
verhinderd. Het behaagde H. M. van den
heer Heldring een album te aanvaarden
als een blijvende herinnering aan het on
derzoek in 'deze afgelegen streken van den
Indischen archipel. Het album bevat 13
in sepia uitgevoerde aquarellen.
De aanslag op den Koning van Italië.
Donderdagavond omstreeks 6 uur heeft
(le Italiaansche gezant in Den Haag, do
liertog van Calvello1, van zijne regeering
het officieele bericht ontvangen van den
mislukten aanslag op don Koning van
Italië. De gezant heeft spoedig daarop het
bezoek van den adjudant van dienst van
H. M. de Koningin ontvangen, die den
vertegenwoordiger van koning Victor Em
manuel namens Hare Majesteit de geluk-
wenschen kwam aanbieden met de ver
ijdeling van den aanslag. Verder- mocht
de gezant de bezoeken ontvangen van le
den van de hofhouding en van autoritei
ten, die hem kwamen gelukwenschen.
Limonadefabrikanten.
Naar wij vernomen is in verband met
een gisterenmiddag gehouden vergadering
van limonadefabrikanten besloten tot het
oprichten van een Nederlandschen Bond
van Fabrikanten van limonade en alcohol
vrije dranken. Door de rijks- en gemeente-
keuringsdiensten is reeds een etiket vast
gesteld dat op alle flesschon zal worden
geplakt, waarop de inhoud vermeld staat.
Over eenige weken zal een groote alge-
meene vergadering in Amsterdam gehou
den worden van alle fabrikanten in Ne
derland.
TWEEDE KAMER.
De Kamer heeft Donderdag hij tweede
lezing goedgekeurd de armenwet en de
erfgooierswet en afgehandeld de wijziging
van de Indische comptabiliteitswet.
De eindstemming is op later bepaald,
aangezien er eenige wijzigingen in wa
ren aangebracht met goedvinden van den
jnirïistér. In het ohtwerp bleef behouden
mot 51 tegen 10 stommen de door den
minister tegenover de heeren Lobman en
Van Karnebeek verdedigde Impaling, dat
Nederlandsch-lndië .een rechtspersoon is.
Daarna werd aangevangen met de behan
deling der vogelwet.
Blijkens het. voorloopig verslag der
Tweede Kamer over de suppletoire Ma-
rinebegrooting drongen sommige leden
aan op het bouwen va.n oorlogs
schepen voor Indië van 1.4.000 en
15.000 ton. Zij meenden dat de
bezwaren daartegen niet onoverkomelijk
zijn. De haven va.n Soerahaja was, zij
het met met eenige kasten, wel voor dok
ken en repareeren geschikt te maken.
Het bemanningsvraagstuk zou moeten
worden opgelost in de richting, dat eene
grooterc plaats voor personen uit Indië
zelf wordt ingeruimd. De werf de Schelde
en die te Feijenoord zijn volkomen voor
den bouw dier groote schepen berekend.
In dit verband vroeg men waarom de
minister zijn steun onthoudt aan de plan
nen tot verbetering van de haven te Vlis-
singen.
In de groote kosten van aanschaffing
en exploitatie zou Indië in grootere mate
moeten bijdragen.
De aanbouw van een oorlogsschip van
14.000 ton, waarvan de helft door Indië
te betalen, zal naar men zegt door den
heer Van Karnebeek in de Tweede Kamer
worden voorgesteld.
Och, zoo neutraal
„De Telegraaf" heet neutraal.
Wie beweert, dat ze links staat, krijgt
meestal de bewering terug, dat ze kleur
loos is, geheel onpartijdig.
De feiten bewijzen echter herhaaldelijk
het tegendeel.
Men zie maar eens de politieke teeke-
ning 'in het 2e blad van Vrijdagavond.
Daar wordt inzake het Bouwwetteken
het liberaal-socialistische standpunt zoo
scherjp mogelijk ingenomen.
Terwijl het buiten kijf staat, dat dit
wetteken de ongelijkheid ten naideele van
liet hijzonder onderwijs slechts voor een
klein deel verminderde, tracht de plaat
den indruk te wekken, alsof de regeëring
minnelijk de Staatskas laat leegplunde
ren door hare vrienden van rechts.
Minister Heemskerk staat voor de ge
opende en bijna geledigde Rijksbrandkast
en zegt tot de heeren Van Wijnbergen
en Van dei' Molen, die glimlachend he
nengaan, de armen met zware geldzak
ken beladen„Komt u vooral terug, als
u meer wilt Hebben; 'tgeld is ervoor
disponibel".
Onwaar, fel-partijdig en anti-clericaal
En dat wil „neutraal" heeten!
(Dagbl. v. N.-Br.)
De invloed der mijnwerkersstakingen
De „N. R. Crt." deelt mede, dat de
aanvoer van kolerr uit de mijnen in ons
land; Frankrijk en België in de Rotterdam-
scbe hhven' gisteren is toegenomen. Be
langrijke voorraden zijn or reeds aanwe
zig.
De firma J. W. F. Kools, de vertegen
woordiger te Rotterdam van de mijn
Oranje* Nassau te Heerlen/ had -gisteren
de beschikking over 2000 ton bunker- en
stukkolen ten behoeve van stoomschepen
en fabrieken. Deze kolen komen per schip
van Maastricht of per spoor uit Heerlen.
De kolen, die per spoor komen, worden
bij aankomst -dadelijk in lichters- getipt.
'Van deze bunkerkolen was de prijs aan
de beurs heden van 30 tot 35 shilling per
ton.,
In den vervolge zullen deze Limburg-
sche kolen te Rotterdam aan de markt,
blijven.
Dé directeur van- de 'mijn Oranje Nas
sau, de heer W. W. -Hooreman, bevindt
zich op het «ogenblik te Rotférdam.
De directie der gomeentegasfabriek te
Gorinchem heeft eene circulaire verspreid,
-waarin ze aan hét publiek dringend ver
zoekt niet meer dan het hoognoodige gas
te verbruiken. Indien dooi- het publiek
in dezen niet de noodige medewerking
wordt verleend, is de mogelijkheid, vol
gens de directie, zeer groot, dat binnen
korten tijd de gaslevering zal moeten wor
den gestaakt.
Slechts ongeveer de helft der lantaarns
voor de straatverlichting worden ontsto
ken,
De Friesche zuivelfabrieken, waar bijna
uitsluitend Engelsche steenkool gebruikt
wordt, krijgen door de staking gebrek aan
kool. Sommige fabrieken stoken nu turf
en hout en aldus weet men zich te red
den. Ook wordt Limburgsche kool aange
voerd.
Goes. Zoowel de Antirevolutionaire als
dei R.-K. Kiesvereeniging hier ter stede
was dooi' do Vrijz. Kiesvereeniging „Voor
uitgang" alhier aangezocht een debater
te zenden naar de door laatstgenoemde
vereteniging belegde vergadering op Zater
dag a. s., wa,ar over de tariefherziening
zal worden gesproken.
De heide kiesvereenigingen hebben ge
meend voor die uitnoodiging te moeten
bedanken.
Donderdagmorgen werden 5 man
den visch door den gemeente-keurmeester
afgekeurd. De ondeugdelijke eetwaar is
onder politietoezicht begraven.
- Naar men ons meldt is de afdee-
ling gymnastiek van het te houden festi
val op Maandag 2e Pinksterdag door de
harmonie „Euphonia", als herinnering
aan haar 26-jarig bestaan, zoover ge
slaagd, dat bijna alle afdeelingen van het
Gewest Zeeland van den Algem. Ned.
Turnbond hunne gewaardeerde medewer
king hebben toegezegd. Behalve dat het
festival met een groot vuurwerk zal ge
sloten worden, schijnen er serieuze
plannen te bestaan om nog andere festi
viteiten: aan het festival toe te voegen.
De heer Van der V., klerk bij do
firma Van Heel en Co. alhier, Donder
dagmorgen per rijwiel op weg-zijnde naar
NbowLBevelund, Had' h"'t ongeluk dicht
hij het Wolfaartsdijkscho veer bij het uit
wijken vanwege de-glibberigheid met zijn
fiets to slippen en een been te breken.
Nadat geneeskundige hulp door dr. Wes
sel van Wolfaartsdijk was verleend, went
de heer V. per rijtuig naar Goes ver-
'Vóerd. (Z.)
Als eene bijzonderheid' zij hiermede
gedeeld, dat in deze gemeente op een
zielental van 7612 in eene maand tijds
nicma n'd is ovërleden. Het laatste sterf
geval had plaats op 16 Febr. j.l.
Ambachtsschool. Het aantal
leerlingen, dat zich voor de afdeeling
timmeren aangegeven heeft, is grooter dan
het beschikbaar aantal plaatsen. Hierdoor
zullen sommigen uit gemeenten die geen
subsidie verleenen (Kloeting©, Kruiningen,
Colijnsplaat enz.) niet toegelaten kunnen
worden.
In de Dinsdagavond gehouden alge-
moene vergadering van de loden dor ver-
©eniging „De Ambachtsschool" alhier,
word do rekening over 1911 nagezien on
goedgekeurd. Ontvangen was fl2209.34r',
