Me Co.
m
u
u
Sc hul te Co.
12, Mi
ÜD
i H 2, Middelburg.
So. 30. TWEEDE BLAD NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT Zaterdag 9 Maart 1913.
loeder
peep
hjn
3©
O
DE ERFENIS.
EN LIED PER WEEK.
I No. 37 uit „De Leewerk".
is
)ns
>ns
Zeep
ieder
ddelen
s
mwas
enz.
l Zelandia Antiqua.
OVEZAND.
FEUILLETON/
BINNENLAND.
HOU EN TROUW.
Muziek van
R. Hol.
'oorden van
P.:Hkijk.
jnman, een man een woord, een woord
leus van vroeger dagen
lopt mijn hart met sneller slagen,
mjjn oor u klinken hoort
een Man, een woord, een Woord!
as een zegel zonder breuk
indschrift, nooit nog valsch bevonden,
iste borgtocht, nooit geschonden,
jrkament in goeden reuk,
loit een barst had of een kreuk.
i Oost en West, in Zuid en Noord,
'erd Holland om die leus geprezen....
h bid-je laat het nóg zoo wezen
Zjj steeds, als men van Neerland hoort,
man, een Man, een woord, een Woord!
«Hi
ii.
^>als licht te begrijpen is, kon er in
>en nog geen sprake zijn van 's Hee-
Jek of Nieuwdorp of Borssele. Eerst
het bedijken van den Westkraaiert
is daar, waar de polders Borssele,
■é-Kraaicrt en Westkraaiert samen-
li, gaandeweg het doi-p 's Heerenhoek
^en, dat aanvankelijk niet Killens-
naar Calishbek 'heette. In 1655, 4
Iging de predikant van Ovezanld
ielmus van der Heyst derwaarts, oih
Ei schuur, die tot „hulpkerk" was
te preeken. Weldra kregen de
a een vasten dominee, Abraham
t (1657), wiens opvolger Elias
Hdonck, die zich in het- trouwboek
pielde: „Ecclesiasticus in Calishouck",
im een jaar in dienst was, toen het dorp
21 Oct. 1669 door een zwaren brand
Basterd wend. Nog vóór 1700 begon
in ook ,,'s Heerenhoek" te schrijven,
jdens Surendonck werd het kerkje vol-
oid (1672), dat misschien, behoudens
tkcle veranderingen en verbeteringen,
)g Ütijd dienst doet. Een katholiek
«gebouw is eerst verrezen, toen op het
1st der 18de eeuw de Franschen in het
kwamen.
DejOvezandsche kerk, zoo mooi in het
^ftn van het jdorp gebouwd, had, toen
TVrijheid, gelijkheid, broederschap!"
ppfden op hol bracht, reeds meer
"E eeuwen met haar zware muren de
lies tijds getrotseerd. Het was een
uiskerkje, maar de zijpanden, waarvan
t eene nog lang als school heeft dienst
zijn weggebroken en het is in
Koop der tijden zooveel veranderd,
|e oorspronkelijke vorm niet meer
jar is. Van de, naar het schijnt, vrij
Baardige muurschilderingen, zijn in
^[dagen nog enkele deelen bloot ge-
^■Rechts van den ingang zag men on
er den toren Sint George voorgesteld,
let te paard |den (draak bekampend, maar
^Staande houding, met het opgeheven
raaTd in den hand en het ondier onder
voetenSt. George na den draak over
«men te hebben. Voorts zijn nog onder
Hjalklaag vandaan gekomen afbeeldin-
n van den Zaligmaker, de H. Maagjd, den
Andreas, alsmede randschriften, alles
er gesehonden. Wel zeer merkwaardig,
'«kt me, dat in die grijze oudheid een
®S>ef plaatsje als Ovezand op muur-
Mlderingen bogen kan in zijn van een
Hg torentje voorzien bedehuis,
■de 16de eeuw is onbegrijpelijk vee]
td geleden in stad en land, maar toch
de dorpen vooral niet bet minst.
Erf watervloeden in de eerste helft,
Borssele en Noond-Beveland ver-
renl gingen en veel schade aangericht
overal elders, de invallen der ver-
Rkelijke Watergeuzen, die ondrage-
■Kwellingen van de „verdedigers", de
ii h 't proheeren, mijnheer."
pe knecht haalde een mes uit zijn zak,
sneed en boog en rukte, terwijl zijn
|K behoedzaam naar- alle zijden rond
%Te'iÜf ,wa® het spijkertje er uit.
»hu, Friedrich, laat ons voorzichtig
beetje aan den kant van den
S.ïgden, idaar klapperen de hoeven niet
.~en "«m yoor en achter ons goed
HSe,n en n'e' te hard praten".
achter elkander op den berm van
n jweg reden de ruiters een h'eelen
a stilzwijgend voort. Eindelijk begon de
^Be zacht, half fluisterend en bewo-
bÖ tranen in de oogen had:
^■nednch, langs dezen zelfden weg
jjpimaal mijn goede vader naar dit
vw l^ncl geg33-11» om nooit terug
{eren. Nu ik zelf dit volk met
stteken leer kennen, begrijp ik maar
gcH'il, dat zelfs hij, die zoo voorzich-
was, ook in de val is kunnen gera-
a's wij het geluk mogen hebben de
huurlingen van den Landvoogd, en de
daarop volgende Beeldenstorm in de
laatste kwarteeuw.
Tengevolge van de Pacificatie of Be
vrediging van Gent (1576), sloot Goes,
dat met Amsterdam, Haarlem en Tholen
den Koning trouw was gebleven, een over
eenkomst met den Prins van Oranje, om
zich onder zijn gehoorzaamheid te steUen
(Maart 1577), waarbij uitdrukkelijk be
paald werd, (dat de Katholieke godsdienst
gehandhaafd, (de openbare uitoefening er
van onbeperkt zou blijven. Terwijl den
len Oct. van het volgende jaar. <}am.inee
Brandt met zijn gewapende mannen op het
stadhuis eischen stelde aan de Weth tot
het bekomen eener kerk, was „het ruw
gemeen" de groote kerk binnengedrongen
en beeldstarmlde als in (de dagen van 1566
op Walcheren. Toen de St. Magidalena was
„gezuiverd" van alles, wat aan kien katho
lieken godsdienst herinnerde, liep de ben
de de verschillende dorpen af. Wat eenige
waarde hajd, wepd geroofd, veel geschon
den en vernield, en het had ten sloitto
gro,ote moeite in, de ordelooze troep te
beletten, nu ook maar meteen de kasteelen
en de huizen kier aanzienlijken, velen
hunner waren ongeneigd om den geloofs
schat prijs te geven, in het lot dei-
kerken te doen deelen. Jhr. Willem van
Cats, de vrienjd en medestander van
Oranje, kwam weldra (8 Oct.), namens den
Prins, gelijk het heette „de orde herstel
len", den verderen,, kerkroof" beletten
en het nog aanwezige onder inventaris
„in bewaring" nemen. De Roomsche eere-
dienst zou in Goes en natuurlijk ook
in het Goesche landgeheel ophouden,
maar de overige artikelen van de Satis
factie, beloofde de Prins, zouden van
kracht blijven. tOp 1 Nojvember schreven
de Gecommiteerde Raden een commis
sie uit de Staten van Zeeland met het
dagelijksch bestuur belast uit Middal-
burg, dat |de predikanten, die naar de
dorpen gezonden zouden worden, ongehin
derd moesten gelaten en dat niemand het
wagen zou „de rust te verstoren".
De Katholieken, die zich in geweten
verplicht achtten de wettige Overheid te
blijven gehoorzamen, werden van nu af
in een hoek geduwd, golden, hoewel zij
niet minder van het Spaansché krijgs
volk te lijden hadden als van de Watergeu
zen, bij de Prinsgezinden, die, zooals men
gewoon is te vertellen, „uit wanhoop"
tot opstand gekomen zijn, als verdachten,
vaderlandloozen, Spaanschgezinden. Ook
toen Koning Filips reeds lang in het graf
rustte en de staat van zaken geheel ver
anderd was van Prins Maurits af tot
de laatste stadhouder de wijk naar Enge
land nam bleven de Katholieken de
hoogstens gedulden, de stille werkers, uit
gesloten van alle zelfs de geringste be
dieningen of ambten en maar al te dik
wijls geheel in de onmogelijkheid, om hun
godsdienstplichten te vervullen. Zij1 waren,
ja, de oudste bewoners vau deze landen,
maar als Philistijnen en Ammonieten door
het „volk Gods" overwonnen en tot dienst
baarheid gebracht, tot „waterputters" en
„waterdragers", zooals het in de preeken
der achtiend'eeuwers heette.
Het zal wel niemand verwonderen,
dat er zeer weinig bekend, is gebleven
uit den katholieken tijd, waarvan de
heerschende partij liefst kon bet zijn
de herinnering geheel uitwischte.
Geen moeite is indertijd gespaand, om
te ontdekken, aan welken Heilige de Ove-
zandsche kerk was toevertrouwd, maar
tevergeefs. Wanneer nu iets van zoo alge-
meene bekendheid als de Patroonheilige
in het vergeetboek kan geraken, dan be
hoeft men zich niet te verwonderen, dat
schier alle sporen zijn uitgewischt en men
weinig meer weet van den katholieken
tijd. Toevalligerwijze bleef ons de naam
van een enkelen Pastoor bewaard- Mat-
theus Willemse Smallegange, die met een
juffr. Marie Boom of Booms, een aanzien
lijke familie uit Goes en Wemeldingen,
was gehuwd en in 1538 stierf, liet twee
zoons na: Cornells en Hugo. Laatstge-
genoemdo ontving de Priesterwijding en
werd te Ovezand met de zielzorg heiast.
erfenis nog te krijgen, dan zullen we zeer
en nog eens zeer voorzichtig moeten zijn,
of ook onze moeite is vergeefsch".
De knecht antwoordde niet; hij zag be
hoedzaam in 'tromd.
„En je zult wel weten, Friedrich, dat
ik, de oudste stamvader van ons grafe
lijk geslacht, niet uit dorst naar geld naar
Italië trek. Behalve dat het mij een dure
plicht is, het gebeente van mijn vader
op te zoeken en het in een eerlijk graf
te leggen, is het voor onze familie noo-
dig, dat onze financiën wonden verbeterd.
„Ge weet, dat door de beroeringen van
de revolutie en door het schrikbewind van
Napoleon de Duitsche adel groote verlie
zen heeft geleden. Waren allen maar ware
Duitschers gebleven, maar ge weet, da,t
zoovelen ook zijn besmet met den revolu
tiegeest, die alle oude banjden, die vroe
ger heilig waren, wil verscheuren. Had
ik zelf ook maar meer geluisterd naai!
de stem van mijn vader en mijn moe
derEen tijdje bleef de graaf in ge-
jieins. Toen richtte hij het hoofd op en
hervatte„Maar gedane zaken nemen geen
keer: wij moeten nu ons doel in 't oog
houden, Friedrich; mijd familie in staat
stellen, overeenkomstig haar ouden stand
te blijven leven, want vooral voor mijne
goede moelder zou het verschrikkelijk
Cornelis, meermalen burgemeester van
Goes en in 1563 gestorven, koos den hu
welijken staat. Een zijner kinderen, Mat-
theus, die insgelijks burgemeester is ge
weest van de staid en rentmeester van Ide
Zeeuwsche Staten ontsliep reeds op 36
jarigen leeftijd (1594, 28 Jan.) Tot de
drie jongens en drie meisjes, die als wee
zen achterbleven, behoorde de vaider van
onzen bekenden kroniekschrijver, Johaa
Smallegange. Van deze weeken staat in
de kroniek aangeteekend en hoe dik
wijls de schrijver -ook gedwaald moge heb
ben, op de juistheid (dezer mededeeling
zal men toch wel staat kunnen maken
dat ze door den Ovezandscben Pastoor,
Heer Hugo Smallegange, „als sijne kinde
ren en erfgenamen, meest in sijri. huis
wierden opgequeeckt". L.
TWEEDE KAMER.
Het Bouwwetje.
Zooals wij reeds in 't kort in ons vorig
nummer aanstipten, verdedigde de heer
Van Wijnbergen Dinsdag het goed. recht
van de subsidie-aanvrage voor den bouw
der bijzondere scholen en met name van
de kloosterscholen. Het geld, zoo zeilde
hij, is noodig voor de goe|de huis
vesting, voeding enz. tder broeiders en zus
ters, onderwijskrachten. Wel wojldt door
de tegenstanders verondersteld, dat de
subsidie, aan kloosterscholen gegeven,
niet besteed worden voor het onjderwijs,
maar door niets wend zulks bewezen. Die
veronderstelling gaat dus geenszins op.
Voorts ontkende spreker de bewering dat
de tegenwoordige subsidie-toekenning aan
bijzondere scholen meer dan voldoende
zijn zou, wanneer men let op het doel,
waarvoor de subsidie gegeven wordt, n.l.
de salarieering en de instandhouding van
leermiddelen en gehouwen. De tegenstand
schreef spreker dan ook toe aan afkeer
van het bijzonder onderwijs in 't algemeen
en van onderwijs door kloosterlingen in
't bijzonder.
In plaats van aan bedoelden tegenstand
mede te doen, deed de linkerzijde beter
om aan dat Ideel van het openbaar onder
wijs aandacht te schenken, dat zooveel
ongerustheid kweekt, bij welk slecht deel
van het openbaai- onderwijs zoo gun
stig afsteekt het bijzonder onderwijs met
dat idoor kloosterlingen inclusief. Daar
om moest (Wet nationaal gevoel de link-
sche heeren heenbrengen over zijn alkeer
van het godsdienstig onderwijb. Het is
hier ook bij dit ontwerp geen quaestie
van macht der Rechterzijde, maar een
quaestie van g e 1 ij k recht.
In de zitting van Woensdag is fel ge
opponeerd door ide socialisten met citoyen
Troelstra aan het hoofd. Eén 'ding, aldus
de overzichtschrijver vau „De Maasboide",
zullen wij uit de redevoering van den
rooden partijleider aanstippen.
„De heer Troelstra verzekerde n.l. dat
de socialisten niet zijn tegen den gods
dienst. Vermoedelijk om dit nader te be
wijzen, verzekerde -hij even later, dat
Dinsdag, toen de heer Van Wijnbergen
aan het woord was, op zeker oogenb-lik,
de paardepoot van den duivel onder die
toga van den priester uitkwam. Het is
mogelijk dat de heer Troelstra den gods
dienst niet vijandig gezind is; maar van
waardeering voor hare bedienaren getuigt
deze vergelijking toch niet. Voegen we
er bij, dat (de heer Troelstra, toen jde
voorzitter hem te dezer zake een repri
mande gaf, verklaarde: „Wanneer ik den
duivel hierdoor beleedigd heb, dan vraag
ik hem excuus".
Dat walgelijk antwoord zal nu toch wel
voldoende bewijzen (dat de bewering als
zou de sociaal-ldemocratie niet vijandig
staan tegenover den godsdienst een -on
waarheid is".
Ook was er groot kabaal over de in
diening van het amendement Van
Wijnbergen, v. d. Molen, Snouck
Henkemans op art. 1 aangevende den
maatstaf der tegemoetkoming in de bouw-
zijn, als zij afstand moest doen van de
gemakken, waaraan zij gewoon is. En ver
volgens mijn vader nog een behoorlijke
begrafenis bezorgen, en eindelijk, als het
zijn kon, de schuldigen vinden, die hem
hebben vermoord, en zorgen, dat zij' wor
den gestraft en verhinderd nog verder
kwaad te doen".
„Weet u dan, dat de graaf, uw vader,
is vermoord?"
„Ja, dat is helaas zeker. Wij ontvingen
enkele dagen, naidat wij zijn brief hadden
gekregen, een officieel schrijven van de
politie te Parma, waarin ons werd meege
deeld, idat mijn vader op zekeren dag
niet in zijn hotel was teruggekeerd en
dat onder zijn papieren, die de waard
in bewaring had, 1de bewijzen waren ge
vonden, dat hij een aanzienlijke som gelds
had geïnd, maar (dat van dit geld geen
spoor was te vinden.
„Waarschijnlijk was hij door rooveirs
overvaBen en vermoord, die juist in den
omtrek der stad huishielden, maar even
waarschijnlijk hadden dezen geen gelds
waarde gevonden, daar het ondenkbaar
was, dat mijin vader een zoo groote som
bij zich' droeg. Op grond van die laatste
overweging is het ook, dat eindelijk tot
mijn reis naar Italië werd besloten.
„Naar alle waarschijnlijkheid is het geld
kosten. Dit amendement werd ingejdiend,
wijl de door |de Regeering aangenomen
maatstaf te laag werd geacht; wat latei-
door de Regeering erkend weljd. De heer
Heemskerk toch verzekerde dat hij bij
het vaststellen van het ontwerp' de aller
uiterste zuinigheid had betracht, met het
oog op den toestand der geldmiddelen.
Thans is de toestand aanmerkelijk ver
beterd en is daarmee vervaUen het mo
tief voor die zeer groote zuinigheid. Dat
die zuinigheid inderdaad wei heel groot
geweest is, blijkt ,uit Wet groote verschil
in de kosten der voorgestelde regelingen.
Het Regeeringsontwerp vroeg een totaal
uitgaaf van f 190.000het amendement
bracht dit totaal op f520.000.
De heeren Ter Laan, Ketelaar, Lief-
tinck en Troelstra gingen danig te kéer.
De laatste bracht er zelfs liet politiek
fatsoen bij te pas, (h'ml) en stelde schor
sing der beraadslagingen voor en terug
zending van het ontwerp naar de afdee-
lingen. I
Met 53 tegen 35 stemmen rechts
tegen links werd Idat voorstel verwor
pen. Vervolgens werd het gewijzigde ar
tikel I met hét amendement aan
genomen met 52 tegen 33 stemmen. We
derom rechts legen links.
Donderdag werd bij hot voortgezet debat
over het bouwwetje met 49 tegen 35
stemmen verworpen h'et amendement van
do heeren Ter Laan, Smeenge en Kete
laar oan aan de gemeentebesturen ten be
hoeve van het openbaar onderwijs even
tueel hooger subsidie voor bouwkosten
te geven, evenals tengevolge van het
bouwwetje het bijzonder onderwijs zal
krijgen.
De heeren De Meester, Ketelaar, Vlie
gen, Smeenge en Ter Laan hadden het
amendement verdedigd tegenover de hee
ren Van Wijnbergen, De Geer, den Mi
nister en den heer Van Karnebfeek, die
betoogden dat het niet past in het ka
der van hét ontwerp. Ten slotte weijd
het ontwerp aangenomen met 46 tegen
36 stemmen, zuiver rechts tegen links.
Daarna werd aangevangen met de be
handeling van de erfgooierswet.
Sociale Week 1912.
Met goedkeuring van Z. D. H. Mgr. den
Bisschop van Breda, zal -dit jaar de So
ciale Week gehouden woriden te Breda.
In overleg met het Bestuur van het Dioce
sane Comité is als tijd vastgesteld 1 tot
8 September en als algemeen onderwerp:
„Rechtvaardigheid en Naastenliefde".
Maas- en Scheldekanaal.
De Belgische bladen bevatten het vol
gende bericht:
„In autwoord op het verzoekschrift van
de Handelskamer van Antwerpen, heeft
de minister aan deze doen weten, dat
de Hollandsch-Belgische commissie haar
werkzaamheden nog niet geheel heeft ge-
ëindigd: idat de Belgische regeering met
de Nederlanidsch'e in overleg is getreden
zoowel over de zaak der Maaskanalisatie
als over den aanleg van een kanaal van
Antwerpen naar den Rijn en oyer h'et
uitvoeren van verbeteringwerken aan de
Schelde beneden Antwerpen".
In verband met dit bericht is het de
„Limb. Koerier" aangenaam te kunnen
meedeelen dat het te Maastricht gevestig
de voorloopige comité voor het kanaal
Keulen Aken Maastricht Has
selt Antwerpen het opmaken van een
plan voor het kanaal op Limburgsch'
grondgebied reeds aan een terzake kundig
ingenieur heeft opgedragen, die met deze
werkzaamheden eerstdaags een aanvang
zal nemen.
Tariefvereeniging.
Een dikwijls herhaalde grief tegen het
Kabinet Heemskerk' is, dat de kosten tier
sociale wetten, zullen worden betaald dopr
verhooging van het Tarief.
De eene dergelijke regeling niet zóó
vreemd is als imen hét dikwijls tracht
voor te stellen, kan blijken uit voorbeel
den van elders.
ergens verborgen en wellicht nog te vin
den, als wij de overblijfselen kunnen ont
dekken. Met Gods hulp zullen wij ze
terugvindenMaar wat is er, Fried
rich?"
De knecht had zijn jjaarjd ingehouden
en stand stil te luisteren.
„Neen, heer, het is niets, ik meende
iets te hooren, rijd u maar dooif'.
„Neen, Friedrich, ik meen opik!, dat ik
iets hoor, stil".
Het was echter nu weer doodstil.
„Dikwijls is het ook de echo van het
paardengetrappel, dat üi de verte weer
klinkt, is niet Friedrich!? en dat neemt
men dan voor geluid uit de verte aan".
„Maar ik ben nu toch) als ik alles
overleg,niet gerust. Eerst die waard met
zijn huis als een kasteel, die niet eens
twee menschen kan logeeren en ons
dwingt in den nacht dopr te rijden. Dan
vier kerels met die groote baarden eu
groote hoeden en dat spijkertje, ik weet
h'et niet, maar het gaat niet goed. Ifymt
u niets zien, h'eer?"
De wolken waarachter de maan ver
scholen wa,s geweest braken en in zilve
ren -schijn lag hét landschap voor hen.
Het was prachtig. De kruinen der hoo
rnen glansden in het licht maar donker
dreigend vertoonden zich de stammen met
Zooals men weet draagt in Denemarken
de staat de helft in de kosten van h'et
ouderdomspensioen, jdat is, ongeveer
5,400,000 Kronen.
Wat minder bekend is, omdat men de
mededeeling (daarvan misschien te veel
in overeenstemming acht met de plan
nen onzer Regeering, is het feit dat- de
invoering van een b i e r a c c ij n s, de prijs
is geweest, die |de Deensche regeeriitg
voor het ouderdomspensioen heeft bei
dongen.
Deze bieraccijns bracht in het jaar
1909/1910 op 5,999,608 Kronen, dit is
meer dan het gansche aandeel van den
Staat in het pensioen.
Voiegen wij hier nog bij dat voor 1909/10
de totaal gewone staatsinkomsten bedroe
gen bijna 82 Mill. Kronen en dat daarvan
aUeen ruim 30 Mill. Kronen uit invoer
rechten voortsproten.
Een tweede voorbeeld, van elders is
het volgende:
De part. oor. van de N. Rott. Crt. te
Zurich, deelt in het nummer van 3 Feb.
mede, dat Zwitserland op het gebied der
sociale wetgeving steeds bij alle natiën
vooraan heeft gestaan vooral wat arbeids
bescherming betreft, krachtens eene wet
reeds in 1877 aangenomen. Sinds kwam
evenwel stilstand, en leden herhaalde po
gingen om door verzekering de gevolgen
van ziekte en ongeval te regelen, schip
breuk. Een nieuw ontwerp kwam evenwel
onlangs in, en volgens een bekend Staats
man zegt de correspondent „vordert dit
nieuwe ontwerp van onze zuivere demo
cratische gemeenschap, dat zij tooaie niet
alleen dingen tot stand te kunnen brengen,
die de medewerking van allen vereischen,
doch ook zulke sociale werken, die een
waarachtig altruïstische overtuiging en
van enkelen pok een persoonlijk offer vra
gen"..
Verder deelt de cprr. mede dat het
ontwerp voorschrijft, dat het Rijk uit diep
gevoelde overtuiging met ruime midde
len zal bijdragen.
Deze jaarlijksche slubsidie idoor de
Bondsregeering uit te keeren, woRdt be
rekend op 7 a 8 Mill. frs. De middelen,
hiervoor „worden gevonden uit de op
brengsten der inkomende rechtend e
persoonlijke financieele drufc'
is dus niet zoo zwaar."
Tot zoover de corr. (der) N. Rott. Crt.
Als men nu weet, dat de Invoerrechten,
die in Nederland f 2.50 per hoofd bedragen
en door 'de verhooging van Minister Kolk
man tot ongeveer f 4.zullen klimmen, in
Zwitserland reeds f 10.22 per hoofd bédra
gen, dan is jde nieuwe druk der 7 1 8
Mill. frs. voor de intussch'en aangenomen
ziekte- en ongevallen wet, alleen daarom,
reeds „niet zoo zwaar" te achten, omdat
men in dit „zuiver democratisch land"
reeds lang aan het bij ons zoo fel be
streden systeem, gewend is.
Een standbeeld voor Koning Willem II.
Men meldt ons uit Tilburg
Na de uitnemend geslaagde tentoonstel
ling in 1909 te Tilburg gehouden, kon
het comité, dat deze tentoonstelling leidde,
nog een overschotje van f 3000 deponeeren.
Reeds toen werden plannen gemaakt om
met die gelden een fonds te stichten tot
eprichting van een gedenkteeken. Sinds
hebben de plannen vasteren vorm gekregen
en daar Brabant in 't algemeen en Tilburg
meer in het bizonder, veel te danken heb
ben aaD wijlen koning Willem II, is onder
voorzitterschap van dr. B. Daamen een
comité tot stand gekomen om tot de op
richting te geraken van een ruiterstand
beeld voor „Willem II, die Tilburg liefhad."
Dat men zich geen miniatuur voorstelt,
bewijst het bedrag, waarvoor men denkt
klaar te komen, ongeveer f35.000. Wan
neer men niet tót iets origineels, maar tot
een copy, b.v. van het Willem II stand
beeld in Luxemburg moet besluiten, dan
zullen de kosten nog wel ongeveer
f 20,000 bedragen.
Van de medewerking van vele Tilburg-
sehe ingezetenen is men overtuigd en ook
in den Haag werd door personen die er
hetgeen zij oimsMen. Va,n de stad Parma,
waar zij, naar den tijd te oioiideelen, dien
de waarid in (de vorige herberg had op
gegeven, reeds lang hadiden moeten zij;n,
was geen spoor te bekennen.
„Heer," riep op eens de knecht angstig
en wendde zijn paard, „daar zijn mannen,
ik zie ze, tusschen de hoornen, ze komen
op ons af."
Op hetzelfde oogenblik viel een schot,
een kogel floot langs hun ooren en sloeg
dof in een boom aan den weg.
„Halt, of we schieten je dood," klonk!
een barsche stem door de stilte van den
avond.
„Friedrich, schiet, mijn pistool is niet
geladen."
„Goede Hemel, hiet mijne ook niet, dat
heeft die schurk van een waard ook! al
gelapt, maar" een tweede schot, ge
lukkig ooik niet raak „maar laa,t ons
niet vluchten, 'tis lieter levend in hun
handen te vallen, dan ons dood te laten
schieten".
„Je hebt gelijk," zei de graaf en stond
stil. De roovers waren op hun paarden al
dichtbij. Een hunner herkenlden zij, zij
hadden henv in (ie herberg gezien, hij
was hun voorgereden.
(Wordt vervolgd.)
