Rona
ter
en Veehouders.
ik
at
ngen.
eerste blad.
Cacao
No. 9.
Zaterdag 20 Januari 1912.
Achtste Jaargang.
I Bit 8 Mzii
steding.
ijving te koop:
Je beste voor den prijs]
mner
ittcrdam
IIÉiSËÉÉ
»n aanverwante
F£BRUARI 1912,
besleden
iiwsn eener Onder-
tning en Schuurtje.
irond staande en
itgewaaide
teen en verdere
benevens puin.
Van den echten stam.
VAN HOUTEN'S
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent,: dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
lialf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
nemen. Modern
burant.
Reclamebeiichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; ieders regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst,; wördt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. A contant.
ird zyn werkelijk goed
koop dan uw paarden-
KORSTANJE,
;n.
sHeer Hendrikskinderen,
te zien. Café „Boude'
reerende prijzen.
[er en wethouders
In op
ten 11 ure, in het
lar trachten
:kening zyn vanaf 20
bet ling van f I per
bjj den Burgemeester,
Ikers Oosterbaan Le
eft plaats op Vrijdag 26
11 uur door den nonw-
luijnck van Driewegen,
l.ichtioaen zjjn te bekomen.
'AROOM ElV,
- 1.80 Af. omtrek.
Ijetten iu te leveren bjj
TEE te Baarland, vóór of
anuari a. s.
e koop
>p het werk aan de Pape-
g M. VERBEEM, Voor
dstukken haalde men op
)ver een afstand van P/s
ever verrassend vlug m
Wel werden versche re-
tegenaanval vooruit ge
iet „j'y suis, j'y reste
rschrokken vijand bleek
-end gingen transporten
nd verdikte zich de aan-
larna rechts en links vnt-
'rerdediger oprolde.
:pen, die mede overgezet
reeds aan het herstel van
die over een groote lengie
as gemaakt.
e plaatsen 'had de strijd
verloop en met o-ntmoe
jkheid hadden de tekorten
sn discipline van. den Ne
oldaat gesproken. In fro®'
op drie plaatsen gewigd
t verlamd en de geheej'1
|g. De enkele bruggen, die
vingen den. terugtocht op-
in geluk spreken., dat me
kele honderden manschap-
batterijen IJselmonde kon
en, hoewel de minderwaar
en Nederlandschen solu&a
aanvoering daardoor defi
uitkwam.
(Wtódt r»tv.lgd-)
Biweggggg
I Zooals het vorig jaar, stellen wij ook nu
weer onze postabonné's in de gelegenheid,
het abonnementsgeld over I9I2, ineens bij
vooruitbetaling te voldoen. 0e prijs wordt
dan voordeeliger, en Is vastgesteld op f 3.50
voor een abonnement GEDURENDE HET
GEHEELE JAAR.
De Administratie.
Onze kardinaal Van Rossnm, sinds jaren
te Rome verblijvende en onder Italianen
levende, zal wel zoo goed als vervreemd
zjjn van het land en het volk, waartoe hy
irachtens geboorte en afstamming behoort.
zjjn wij allicht geneigd te denken,
waDneer wij over onze Nederlandsche
®5minentie hooren spreken of iets omtrent
iem in de couranten lezen.
Toch is dit niet zoo. Kardinaal Van
ossum is een volbloed Nederlander ge
bleven, een trouwe zoon van het lage land
,an de zee, een telg van den echten
'ietschen stam.
Nog slechts een week geleden heeft hij
hiervan het doorslaand bewys gegeven,
looals uit het volgende zal blyken.
Te Rome bestaat een Vlaamsche studie-
:ring „Jan van Ruijsbroeck" geheeten,
aartoe de in die stad aanwezige Vlaamsche
eestelyken en studenten benevens ver-
ichillende Nederlanders behooren.
Deze studiekring nu bood verleden week
onderdag kardinaal Van Rossnm een feest
.au, dat getuigen zou van Hollandsche
;ezelligheid en Vlaamsche jolyt. Volgaarne
was dit aanbod door Z. Eminentie aan
vaard en de zalen van het Belgisch college,
door den gastvrijen Mgr. Dom Janssens
ter beschikking van de feestvierenden
gesteld, zagen dan ook een intiemen, maar
Bgeestdriftigen kring van Zuid- en Noord-
NederlaDders rondom den Bollandschen
^kardinaal vereenigd en de enkele aanwe-
«zigen die het Walenland tot de hunnen
vBrekent, sympathiseerden toch van harte
met hun Vlaamsche en Nederlandsche
OÏbroeders. Daar waren monsignori in het
purper, witte en bruine paters, professoren
in de toga en met de baret, heeren in het
zwart, op den eerezetel een roode kardinaal,
maar allen voor deze gelegenheid hoofd-
akelijk en alleen zonen van den Dietgchen
tam.
Dat bewees het openingsnummer van het
leestbet „Wien Neêrlandsch bloed" met
pianobegeleiding. Dat bewezen de Vlaam
sche en Hollandsche feestgedichten, de
keurige Nederlandsche feestrede van onzen
Dr. Gisbert Brom, alles afgewisseld door
uitgelezen muziekstukken vau Mendelssohn
en andere meesters, waarby de monsignori
Janssens en Vaes viool en violoncello
espeelden als geboren muzikanten.
Is het wonder dst het Hollandsche hart
kardinaal Van Rossum open ging?
'iep geroerd rees hy aan het einde van
feest op, dankte allen voor het genot
hem in die onvergetelijke uren bereid.
Vooral voor de schoone gedichten welke
toonen, „wat leven en kracht, welke
gezonde sappen er zitten in
onze schoone Nederlandsche
taal, om, zich geheel overgevend aan het
genotvolle bewustzijn een kind te zijn van
Nederland, aldus te besluiten:
„De hulde, die u mij heden brengt,
myn heeren, neemt haren oorsprong
in het gevoel van gemeenschap van
stam en van eenheid van taal.
De taal toch is een van de schoonste,
is een van de kostbaarste gaven, die
de Schepper aan de menschen heeft
geschonken. De Ouden zeiden het
reeds„Hoe maxime nos a feris dis-
tinguit, quod exprimere dicendosensa
possumus: daardoor vooral zyn wij
onderscheiden van het dier, dat wij
onze gevoelens dowoorden kunnen
uitdrukken."
Hoe edeler een mensch gevoelt, hoe
waardiger hy denkt, des te edeler is
ook zyn taalmaar van den anderen
kant heeft ook de taal een machtigen
invloel op het denken en het gevoel
van den mensch. Daarom is het zoo
noodig, zyn eigen taal steeds hoog te
houden, zyn eigen taal te beoefenen
en te bestudeeren. Een volk toch, dat
zyn taal niet kent, dat zijn taal niet
spreekt, dat van zjjn eigen taal niet
op de hoogte is, zal altijd minwaardig
zyn, zal op alle gebied dat gemis
ondervinden tot zjjn eigen schade.
Daarom schat ik uwen schoonen
studiekring „Jan van Ruysbroeck"
zos hoog. Hier immers leert ge uwe
schoone moedertaal meer waardeeren,
beter spreken en schrijven; hier leert
gij ze voegen en plooien en passen,
om uwe gedachten en gevoelens juist
en schoon uit te drukken. Gij vooral,
priesters en levieten, gij vindt in deze
gave Gods het middel om het edelste
en schoonste te dienen, om uw mede-
menschen te overtuigen van de waar
heid van ons heilig geloof, hunne
zielestrevingen op te voeren naar het
verlangen der hemelsche goederen.
Zoo herhaal ik nog eens mijn wensch,
die ik reeds als antwoord zond op uwe
gelukwenschen by mijne verheffing tot
kardinaalmoge de studiekring „De
Gelukkige Johannes van Ruysbroek"
immer schooner bloeien en opgroeien
tot hooger leven, opdat gjj hier leert
nwe taal te gebruiken voor het hoogste
doel, waarvoor gij als priesters geroepen
zijt".
Deze woorden van den kardinaal, hem
blijkbaar uit het hart geweld, werkten op
het reeds zoo ontvankelijk gemoed der
aanwezigen als een electrische vonk. Dave
rend handgeklap, luide bravo's weerklonken.
Ja, een der Waalsehe priesters, door de
Nederlandsche geestdrift als het ware
meegesleeept, vloog naar de piano, sloeg
een forsch akkoord aan en als één man
zong de gansche vergadering uit volle
borst „De Vlaamsche Leeuw", de geloofs
belijdenis van den Vlaming in de kracht
en de toekomst van zijn taal en stam, een
lied, dat ook door den ietwat koeleren Noord-
Nederlander niet zonder ontroering wordt
aanhoord.
Zoo eindigde deze feestvergadering, bjj
allen den indruk achterlatende, dat kardi
naal Van Rossum een kind is gebleven
van den echten Dietschen stam, een zoon
van het krachtige stoere Nederland, op
wiens taal in vergelyking met het zoete
Italiaansch nog altijd en ook hier mu
tatis mutandis kan worden toegepast
wat eens Ten Kate ter inleiding van Tasso's
„Jeruzalem Verlost" zong:
Wel kan myn Noordsche harp die ruwer
[klinkt,
Den klank niet der ToskaaDsehe luit
[hergeven,
Wanneer ze in 't myrthenbosch, waar
['t maanlicht blinkt,
Haar tonen kweelt, nit zacht fluweel
Maar, als de strydgalm stjjgt, het staal
[rinkinkt,
De - heuv'len Sions van den krijgsstorm
[beven,
Dan streeft geen taal Ou d-H o 1-
land's taal op zjj,
Dan zingt zjj met des donder
[m e 1 o d jj
i. Liefdewerk „Oud Rapier.
Uit het verslag van de jongste vergadering
van het bestuur der K. S. A. alhier (zie
ons vorig nummer) blijkt, dat de proef met
het lieldewerk „Oud Papier" verrassende
resultaten heeft opgeleverd.
Dit schijnbaar nietige maar toch zoo
belangrijke sociale werk verdient inderdaad
aller steun. Opdat ook hier het„ongekend
maakt onbemind" niet storend tusscheD-
beide trede, willen wij voor onze geloofs-
genooten, zoowel in als buiten Goes, die
van dit liefdewerk nog niet hoorden, kort
uiteenzetten, wat het beoogt.
Wij ontleenen deze uiteenzetting aan de
uitmuntende circulaire welke het actief
bestuur onzer Goesehe Katholieke Soc.
Actie verspreidde.
Ie. Wat is het doel van het inzamelen
van oud papier?
Wij antwoorden kort en goed: Werk
verschaffing door het papier op te halen,
en dan te vernietigen of te verpakten.
2e. Waar wordt de opbrengst aan
besteed
Het verslag antwoordt: In overleg met
onzen Beschermheer Z. D. H. Mgr. Callier
werd besloten, het batig overschot, een
bedrag van f 4000, als volgt te verdeelen.
i.) Af te zonderen voor Z. H.
den Pausf 2000
b.) Te stellen ter beschikking
van
de St. Hubertus Vereeniging
(Doorgangshuis) Amsterdam 150
de St. Magdalena Vereeni
ging (Doorgangshuis) Rotterdam 150
de St. Anna Vereeniging
(Doorgangshuis) Utrecht 150
de St. Anna Vereeniging
(Doorgangshuis) 's Gravenhage 400
de VereenigingingR. K. Her
stellingsoorden voor longlijders
en zwakke kinderen 100
R. K. Vacantie kolonies te
Egmond a/d Hoef150
Het R. K. Blindeninstituut
te Grave150
Het R. K. Instituut voor
Doofstommen te St. Miehiels
Gestel150
Het Centraal bestuur der
R. K. Intern. Ver. tot bescher
ming van meisje3100
Het R. K. Idiotengesticht te
Udenhout100—
c.) in te voegen bij het reserve
fonds 400
Op 1 Januari 1910 bestonden er 100
afdeelingen, die één millioen honderd acht
en tachtig duizend acht honderd en zestig
Kgm. verzameld hadden, en daarvoor aan
werkloon uitbetaalden ad f 13061 voorwaar
geen kleinigheid en wel een bewijs met
hoeveel succes het bovenstaand schriftwoord1)
door hen in toepassing werd gebracht.
Boven de circulaire stondVerzamelt de
brokkelingen die overbleven, opdat zij niet
verloren gaan. (Joan. VI 12).
Door de kolossale gladheid der straten
en wegen kwam de post van Noord-Beveland
en 's Gravenpolder o.s. Donderdagmorgen
te laat voor de verzending richting Vlissin-
gen. De Hollandsohe richting kon gelukkig
nog gehaald worden. Vanaf 's Heer Hen
drikskinderen had men stapvoets moeten
rijden.
De winterweelde heeft hier slechts kort
geduurd. Na den ijzigen Noord-Oostenwind
van Woensdag en een daglang spiegelgladde
straten op j.l. Donderdag is de dooi inge
treden en kunnen de schaatsen, die wel
van den zolder, maar niet aan den voet
kwamen, weer worden opgeborgen.
De heer J. C. Smid, commies der
posterijen en telegrafie 4e klasse, van 29
Decalhier gedetacheerd zijnde aan het
postkantoor, keert 29 Jan. e. k. naar zijn
standplaats Breda terug.
Door den heer J. A. van Heel alhier
is eervol ontslag gevraagd als lid der
Commissie tot wering van schoolverzuim.
In de afgeloopen week zijn door den
gemeente keurmeester voor de consumptie
ongeschikt verklaard 2 koeien, en daarna
is het vleesch afgemaakt en onder politie
toezicht begraven.
Middelburg. Donderdagmorgen had de
heer v. d. W., die als ljjkdienaar een
begrafenis volgde, het ongeluk uit te
glijden en te vallen. Hjj kreeg door den
val een gat in het achterhoofd en werd
bewusteloos door een paar collega's by
den heer Pauwer, aan den Seisweg, binnen
gedragen, waar hij na eenige minuten weer
bjjkwam. Per rijtuig is hjj naar huis ver
voerd.
Zijn toestand was in den middag bevre
digend. (M. Ort.)
Woensdagmiddag is bjj de lading
plaats der Staatsspoorwegen alhier de
glazenwasscher J. van een ladder gevallen.
Bewusteloos en met een bloedende wonde
aan het achterhoofd werd J. door een
politieagent en een burger naar zjjn woning
aan het Vlissingsch Wagenplein over
gebracht.
In de Woensdagavond alhier gehouden
vergadering der slagerpatroonsvereeniging
werden, doordien de heeren C. Boone en
J. de Hames, resp. als 1ste secretaris en
penningmeester, niet meer in aanmerking
weDSchten te komen, gekozen de heeren
L. J. Cohen en P. de Pagter. Tot 2den
secretaris werd benoemd de heer J. de
Nood en tot controleur der slachtveever
zekering de heer A Lejjnse.
De bestaande premies der verzekering
werden gehandhaafd.
Ook werd beslo'en tot ops'ag van het
varkensvleesch, (M. Ort.)
Stukken voor den raad van Middelburg.
B. en W. stellen voor om aan J. Goed-
bloed overeenkomstig diens verzoek voor
den tjjd van zeven jaar te verpachten het
jachtrecht in de Hiddelburgsche ambachten,
zulks voor de som van f 100 's jaars.
B. en W. stellen voor eene gratificatie
van f 101.015 te verleenon aan mejuffrouw
H. C. J. P. Esink, ambulant-onderwrjzeres,
voor waargenomen extra-lessen.
B. en W. stellen den raad voor aande
wed. P. Quist, overeenkomstig haar verzoek,
wederom voor den tjjd van zeven jaar den
grond in de Oude Haven en de Morker-
polder en van den Oostelyken havendijk
te verpachten voor een som van f 100 per
hectare. Tot nu toe betaalde pachtster
f 90 per hectare.
Naar aanleiding van een in hun handen
gesteld adres van de eerste onderwijzeressen
in de handwerken bjj het openbaar lager
onderwjjs, om verhooging hunner jaarwedde,
komt het B. en W. voor, dat er wel
termen bestaan aan het daarin gedane
verzoek te voldoen, waar ook de tweede
onderwijzeressen verleden jaar eene hoogere
jaarwedde hebben gekregen.
Zjj kunnen daarom nog niet onder
schrijven wat adressanten zeggen, dat de
salarieering zeer gering is te noemen, ver
geleken met hetgeen van hen wordt ge-
eischt en wijzen op de onjuistheid van de
bewering, dat zjj niet voor pensioen in
aanmerking komen, zooals de andere on
derwijskrachten.
Zjj toch komen voor gemeentepensioen
in aanmerking en verkeeren daardoor in
betere conditie dan de overige onderwijzers.
Niettemin stellen B en W. voor, dat de
aanvrage jaarwedde zal bedragen f 175,
welke jaarwedde telkens na 5 jaar met
f 10 wordt verhoogd tot een bedrag van
f 215 is bereikt Van de thans in dienst zijnde
ondewjjzeressen zullen de reeds volbrachte
dienstjaren medetellen.
Door den controleur bij de plaatselijke
belastingen is een verzoek ingediend om
als correspondent van een persbureau te
mogen optreden.
Waar dit werk geheel wordt verricht in
tjjd, waarin hjj niet voor de gemeente
pleegt werkzaam te zjjn, bestaat er bjj
B. en W. geen bezwaar hem de gevraagde
vergunning te verleeDen en stellen zjj voor
hem de vereischte bestemming te verleenen
tot wederopzeggens toe.
B. en W- stellen voor over te gaan tot
het leggen van een nieuwen zinker van de
waterleiding in het kanaal, waarvan de
totaal kosten worden geraamd op f7833.
Tevens wenschen B. en W. tegeljjkertjjd
een tweeden zinker van het gas aan te
brengen. Hiervan worden de kosten ge
raamd op f1800.
De commissie van de fabricage acht de
som van den gaszinker te hoog, welke
meening B. en W. mede weerleggen.
Voor de benoeming van een voorzitter
voor het gemeenteljjke werkloosheidfonds
wordt aanbevolen de heer C. Boudewijnse,
die als zoodanig periodiek moet aftreden.
Van de vereeniging „Handelsbelang" is
een adres ingekomen waarin zjj er op wijst
dat zjj indertjjd met ingenomenheid
kennis nam van het raadsbesluit tot even
tueels levering van Electrische lucht- en
drjjfkracht;
met ingenomenheid, ook omdat daaruit
bljjkt dat de raad weet rekening te houden
met een der meeste onafwjjsbare eischen
des tjjds, die verband houdt ook met de
groep die door adressante wordt verte
genwoordigd.
dat dan ook Middelburg's neringdoende
en industrieele ingezetenen met verlangen
de uitvoering van het in principe aange
nomen besluit in deze tegemoet zien.
Redenen waarom adrtssante den raad
eerbiedig verzoekt zoo mogeljjk spoedig
tot uitvoering te besluiten.
Gezondheidscommissie te Middelburg.
In de gisterenavond gehouden vergadering
van de gezondheidscommissie ingesteld voor
de gemeente Middelburg, werd het verslag
van de bevindingen en handelingen dier
commissie over 1911 vastgesteld.
In dit verslag wordt allereerst herdacht
het overlijden van het lid der commissie
den heer J, G. Ermerins.
Hoewel reeds lang lijdende aldus
luidt het verslag trof zijn verscheiden
ons nog vrij onverwacht.
Met taaie volharding toch bleef hij tot
ZOO ZIET EEN BUS
ER UIT.
Met volle gerustheid
kan aan het publiek de
beoordeeling van dit
fabrikaat worden over
gelaten.
1 Kg. 1.50
fc - 0.80
[4Kg. 0.42;-
Ho 0-18
het laatste toe werkzaamhij woonde de
vergadering van 20 April nog bij en zond
schriftelijk bericht dat hij verhinderd was
in die van 18 Mei den dag van zijn
overlijden aanwezig te zijn. In de
bijeenkomst des avonds gehouden schetste
de voorzitter den overledene als iemand,
die door groote bekwaamheid, gepaard van
eenvoud en welwillendheid heeft uitgemunt
en die al zijn tijd en krachten aanwendde
in het belang der gemeente, niet het minst
wat de volksgezondheid betreft.
Voor de commissie, die aan den heer
Ermerins zoo menig belangrijk rapport en
zaakrijk advies heeft te danken, is zijn
heengaan dan ook een groot verlies. Zijn
nagedachtenis zal bij haar steeds in eere
blij ven.
In plaats van den overledene werd tot
lid der oommissie benoemd de heer J. A.
Vertregt.
Bij diens installatie verzekerde de voor
zitter den heer Vertregt, dat, waar van
het bouwkundig lid der Commissie zéér
veel gevergd wordt de commissie het dubbel
op prijs stelde dat de heer Vertregt deze
omvangrijke taak wel had willen aanvaarden.
Uit door den secretaris der commissie
verzamelde cijfers ontleend aan de Bijdragen
tot de Statistiek van Nederland uitgegeven
door het Centraal Bureau voor Sta'istiok
blijkt, dat het aantal als levenloos geboren
aangegeven kinderen 3.2 pCt. van het aantal
levend geborenen, dit cijfer is voor geheel
Zeeland 3.97 voor Nederland 4 pCt.
Uit een staatje blijkt dat naar den leeftijd
gerekend de sterfte te Middelburg niet
ongunstig is. Neemt men 't aant il over'elenen
zonder ben die als levenloos geboren zijn
aangegeven, dat is 2497 personen in 10
jaar, dan overleden er per jaar op de
duizend inwoners gemiddeld 14.43, voor
het rijk bedroeg dit cijfer 16.37 en voor
de provincie 4.67.
Uit twee andere staten blijkt dat Middel-
buig een hoog sterftecijfer heeft voor
beroertein verband waarmede ook de
rubriek van hartgebreken en nierziekten
eenige aandacht vraagt. Hoog is ook het
cijfer „Onbekendheid" voor een gemeente
zoo weinig uitgebreid en zoo ruim voorzien
van geneeskundige hulp: Op de sterfte aan
tuberculose en enteritis beneden de twee
jaren oe'ent naar de tegenwoordige opvat
ting de woning-toestand nogal invloed uit.
Er bestaat voor de commissie alle reden
voort te gaan met het opsporen van mis-
stinden op dit gebied. Verder moge er
op gewezen worden dat borstvoeding voor
de kleintje3 van 't gróótste belang is,
