Üeêrland s doodstrijd in 1918. Maandag 1 Januari 1912. Achtste Jaargang. EERSTE BLAD. f EUILLETON. BUITENLAND. Verschijnt eiken MAAH1AG-. WOENSDAC- te VRIIDAGAVOHD. Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden. NIEUWJAAR. DE OORLOG tusschen Italië en Turkije. No. 1. Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95. Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 'si Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 209, GOES. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjje. Advertentiën van 15 regels f 0.50ieders regel mieer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. a contant. Onzen Lezers, Adverteerders, Correspondenten en Begunstigers wenschen wij in 1912 alle heil! DE DIRECTIE en REDACTIE der „Nieuwe Zeeuwsche Courant". Goes, 1 Januari 1912. Wegens den Nieuwjaars dag zal de „Nieuwe Zeeuwsche Cou rant" Maandagavond a.s. niet verschijnen. De Redactie. Zooals het vorig jaar, stellen wij ook nu weer onze postabonné's in de gelegenheid, het abonnementsgeld over 1912, ineens bij vooruitbetaling te voldoen. Oe prijs wordt dan voordeeliger, en is vastgesteld op f3.50 voor een abonnement GEDURENDE HE7 GEHEELE JAAR. De Administratie. De overgang van het oude tot bet nieuwe jaar stemt als van zelf tot na denken. Noch de wufte wereldling, noch de on verschillig daarheen levende blijft dan on gevoelig voor den ernst va,n het oogen- blik. De broosheid des menschelijken le vens, de korte duur van oins aardsch bestaan, de snelheid vain dien tijd, biet zijn alle gedachten, die o.nzen geest be stormen en onwillekeurig maakt een ze kere zwaarmoedigheid zich van ons mees ter en wij zeggen bet Willem van Ha ren na: Helaas, helaas, hoe vlieden onze dagen, Hoe spoedt zich ieder uur met onzen [luister been 01 wij maken Victor Hugo's woorden tot de onze: Wat oogen streel' o£ zinnen kluister', Goud, Heldenglorie, Koningsluistor, Al 's werelds heerlijkheden saam, De droomen die verwerklijkt scheinen Al wat wij onvergankelijk meenen Is dikwerf even snel verdwenen Als 't muschken voor, ons vensterraam2) Gelukkig hij, die in de Christelijke le vensbeschouwing de kracht vindt zich te 55.J DOOft TWEE PIOTTEN. De mobiele belegeringsartilleriö bestreed voornamelijk do werken .van het acces van Utrecht en van dat bij Culemborg, doch kon geen beslissend overwicht krijgen op de sterke verdedigende artillerie. Hadden de spoorwegen en de Lek den aanvoer van munitie voor den aanvaller niet ver gemakkelijkt, dan had zijne zware artil lerie spoedig moeten zwijgen bij gebrek aan projectielen. Met den belegeringstrein deden zich verschillend» moeielijkhoiden voor. Wel was het materiaal daarvoor in lissingen en Antwerpen ontscheept, doch er zouden zeker nog twee wekien voor bijgaan, alvorens hel gros der belcgerings- arlillerie in de kans op ©ene beslissing zou kunnen medespreken. Dan maar zonder die welkome hulp en de commandant van het belegeringskorps besloot tot leen krachtigen onverhoed- schen aanval tot doorbraak der stelling. De linie voor Utrecht werd het aanvals- object, met tegelijkertijd een energiek» be storming van het Lok-acces, tegenover wapenen tegen ©ene zwaarmoedigheid die in pessimisme overgaat, waardoor wij in doffe berusting hiet leven enkel en alleen als een last voortslepen, het niet aanvaar den als een geschenk des Hemels, een talent ons door, den Algoede geschonken om er. mede te woekeren voor oen later en beter, leven. Het „Te Deum", dat in onze kerken o.p Oudejaarsavond wordt aangeheven, be wijst, dat de Katholieke Kerk het ieven ■en den tijd van ons aandsch bestaan als een gave Gods beschouwt, waarvoor het past Hem dagelijks en voortdurend te lo ven en te danken: per singulos dies be- nedicimus Te et laudamus Nonnen Tuum in saiecuium et in saeculum saeculi.3) Daarom wenschen de Katholieken elkan der een „Zalig Nieuwjaar", opdat al wat de Voorzienigheid binnen den ko menden jaarkring in onze handen zal leg gen, hetzij voor- of tegenspoed, gezond heid of ziekte, vreugde of leed, door ons zoo zal worden aanvaard, dat bet een middel worde om ons geloof te verdie pen, onze deugd te versterken, onzen le vensmoed en levenslust te stalen en met die blijmoedige opgewektheid, welke het Christendom zijnen belijders schenkt, de vaak moeilijke, soms genotvolle, maar steeds verdienstvolle levenstaak te vol brengen als ware navolgers van Chris tus -en daardoor vanzelf als nuttige le den der maatschappij. Dierhalve met het „sursum corda" op de lippen de levens- reize voortgezet met veerkrachtigen tred en het nieuwe jaar moedig tegemoet ge treden Moge 1912 voor ons allen een jaar zijn, waarvan wij na afloop met een ge rust hart mogen getuigen, dat wij het kunnen boeken als een winst zoowel voor dit als voor het toekomende leven. Dat geve God „Het Menschelijk Leven". -) Victor Hugo: Napoleon II, vertaling van J. J. L. ten Kate. 8) „Dagelijks zegenen wij U en wij loven Uwen Naam steeds en in eeuwigheid", woorden uit den lofzang „Te Deum". de dieelen, die door inundaties gedekt waren, zouden demonstraties gehouden worden. Alle beschikbare batterijen van den aanvaller werden in stelling gebracht en dia verdediger zag de lucht gestreept door een overstelpenden projectielregen., N,u zouden dus de Engelschen, die in den Z.uid-Afrikaanschen oorlog angstval lig vermeden hadden groote offers te wa gen, een methode, een taktiek toepassen, die door velen steeds als te roekeloos was afgekeurd. Onhoorbaar en zoo vlug-schokkend als een schrijvertje gleed de kano rechtlijnig over het watervlak van de inundatie. De twee mannen, die jer in zaten, staakten soms oven het geruischloos pagaaien en luisterden dan voorovergebogen of zij eanig geluid, afwijkend van het gewoonlijk gehoorde, konden opvangen. De patrouille hield koers vlak langs den rand; op het niet geïnundeerd terrein .konden de ver kennende afdeelingen niet doordringen, was de kans te wagen. De snelle vaart verminderde, toen zij de terreinstrook be reikten, waarin de vijand gesignaleerd was, en aan 'een uit het water stekende paal werd daarna de kano vastgesjord. Zachtjes gleden de mannen eruit en lie pen voorzichtig voelend door het lage In Tripoli©. BERLIJN, 29 December. (Part.) Uit cor respondenties in de Italiaanscbe bladen blijken de verliezen van de Italianen in die gevechten bij Bir Tobros aanzienlijk groober geweest te zijn, dan de officieele opgaven luidden. Zij bedroegen tenminste 200 man, waaronder 50 dooden. 's Avontfe had de troep van 2000 man zijn schiet voorraad geheel opgebruikt en slechts aan het feit, dat de vijand gedurende den nacht geen aanvallen meer deed, is het te danken, dat de Italianen hun leger kamp weer konden bereiken. In Baïka. DERNA, 29 December. (Vertraagd tele gram). Vier bataljons infanterie, (i stuk ken geschut en 4 secties mitrailleuses hebben stroomopwaarts langs de rivier dio Derna een voorwaartsche beweging uitgevoerd om de hersfcellingswerkzaam- heden aan een waterleiding te bescher men. De Italianen stootten spoedig op de Turken, die over een belangrijke macht met geschut beschikten. Een levendig ge vocht ontstond. Die Italianen wierpen de Turken, door een omtrekkende beweging te maken, terug. Aan Ifaliaansche zijde waren 3 dooden en 77 gewonden. Deltaliaansche oorlogskosten. De „Popoio Romano" becijfert de oor logskosten voor het jonge verleden van den oorlog met Turkije op 3.600.000 pond sterling, terwijl de financieale hulpbron nen van Italië in staat zijn 21.000.000 p.ónd sterling op te leveren. Deze laatste som zou dus zeker voldoende zijn om den oorlog gedurende bet jaar 1912 voor Italië aan dein gang te houden. BELGIË. Geloof en Wetenschap. Het muffe vooroordeel, dat de Katholieken niet wetenschappelijk kunnen zijn en ge- loovig tevens, vindt weer voor de zoo- veelste maal een treffende weerlegging, en wel in het plan, dat eerlang staat volvoerd te worden en dat door men- scben van allerlei politieke richting wordt ondersteund om een monument op te rich ten voor den Vlaamschen Jezuïe tenpater F. Verbiest, die als priester, als zendeling in het verre China, maar ook en vooral als buitengewoon geleerd natuurkundige heelt uit geschitterd, zoodat men hem in zijn tweede vaderland die eerbewijzen toe kende, welke slechts aan personen van vorstelijken bloede worden geschonken. Een korte levensschets van dazen uit- nemenden man moge dit nog beter il- lüstreeren. Te Pitthem, een dorp in het arrondis sement Thielt, werd op 9 October 1623 Ferdinand Verbiest geboren. Hij deed schitterende studiën bij de Jezuïeten te water verder. „Klamp, luister 'eens goedx als ginds niet iets rijdt, ben ik geen Hansen en ik zou zelfs zeggen datKlamp, wij moeten vooruit, wij moeten den vijand zien of tenminste duidelijk hooren". Slui pend werkten zij zich een honderd me ters bet terrein in, daarna luisterden zij plat op den buik liggend gedurende 1 a 2 minuten scherp. De commandant smoor de een uitroep, trok den soldaat aan den arm en fluisterde: „Vlug". Snel gingen zij naar 't water terug, waadden er door, zetten zich in de kano en sneller nog roeiden de handige pagaaihanden d© pa- patrouille schuin over 't watervlak naar minder gevaarlijk terrein. „Heeft u iets bemerkt, sergeant?" >,Jij toch ook, Klamp, anders moet je de, „ooren eens laten uitspuiten. Wij krijgen de En gelschen op het lijf, doch wij kunnen ons voorbereiden tot een hartelijk onthaal pn dat is winst. Er marcheerden troepen langs den straatweg. In dien anderhalven dag, dat jullie echt soldaat zijn, was geen tijd over jullie daarop te wijzen, ook wie- lengeraas drong duidelijk tot hier door en een paard hinnikte uit dezelfde rich ting". 't\Vas nog duister, doch 't bleeke mor genlicht worstelde reeds met die donkere Brugge en Kortrijk en daarna te Leuven. In 1641 trad hij te Mechelen in da Jezuïeten-orde >an bestudeerde vooral de mathesis. Van plan om zich als missionnaris naar Amerika in te schepen, ontmoette hij te Genua pater Martini uit China, die hem voor de Chineesehe missie wist te winnen. Pater Verbiest scheepte zich in te Lissabon, in Januari 1657, om eerst in 1659 te Makao te landen. Niet lang echter zou de jeugdige priester in de. Chinee- schio gewesten als zendeling werkzaam blijven, wa,nt kort na zijne aankomst, werd hij aan het hof van den toenma- lige-n keizer Xun-chi ontboeien; deze vorst was den katholieken zendelingen zeer ge negen, en niet zelden bekleedden Euro- peesche priesters aan het keizerlijke hof de hoogste posten. Zoo was onder meer de bekende Duit- sche missionaris, pater Adam Schall S.J., belast met de leiding van het „Wiskun dig Hof" te Peking. Met het oog op de enorme diensten den keizer door de hoogwaardigbeidsbekleeders der Room- schio Kerk bewezen, mocht ook pater Verbiest, befaamd om zijne wetenschap pelijke kunde, zich in de gunst des kei zers verheugen. De reis van pater Verbiest naar Pe king, was een ware triomftocht, overal werd hij door de inboorlingen met on- giemeenen luister onthaald. Deze gun stige houding van het hoiofd der regee ring, die op "tie eerste plaats het ver spreiden van Christus' leer op ongewone wijze bevorderde, zou weldra verande ren. Keizer Xun-chi, die aan de katho lieke priesters geen gunsten weigerde, overleed plotseling; zijn drie-jarig zoontje werd als troonopvolger aangewezen, en tot keizer uitgeroepen onder de voogdij van vier mandarijnen, vurige tegenstan ders van de Christelijke leer. In hechtenis genomen en van allerlei misdaden beschuldigd, werden de pries ters op hoog-er 'bevel tot geeseling en die. dooilstraf veroordeeld; ook de paters Schall en Verbiest werden door de uit spraak dor rechtbank getroffen; door een keizerlijk decreet werd de Christelijke leier als dwaalleer 'veroordeeld, pn de tegenstanders lieten niet na te wijizen op den verderfelijken 1 invloed welken de zendelingen van dit geloof pp 's lands welvaart uitoefenden. Vermoedelijk in verband met (lc aan zienlijke plaats, welke zij aan het voor malig hof bekleedden, werden de paters Schall en Verbiest, alsmede twee andere Jiezuïeten, niet uit de hoofdstad verban nen, maar werd hun alle omgang buiten bet klooster ontzegd. Vier jaren duurde deze gevangenschap de aanklager va,n P. Schall, een maho- mcdaansch sterrenkundige, die intnsschen als voorzitter van het Wiskundig hof in de keizerlijke sterrenwacht fungeerde, bleek op wetenschappelijk gebied niet zeer bevoegd, zoodat in 1668, kort na eene geweldige aardbeving, de Keizer ten slotte aan P. Verbiest opdracht ver leende den jaarkalender op wetenschap- schaduwen. Pijlsnel schoot het scherp- geboegde, ranke vaartuigje terug naar de linie, waar het bericht alles in beweging zette. Van meer noordelijk had men tele- phoniscli reeds berichten ontvangen, die een aanval niet onwaarschijnlijk aankon digden. Alle maatregelen waren reeds ge nomen, toen het spelletje zich begon af te spelen. Nog was het morgenlicht niet tot alle terreinplooien kunnen doordringen, of de veldwachten maakten, onder 't afgeven ,van een hevig vuur, snel het schootsveld vrij voor de achterliggende linie. Nu brak een ware orkaan los. De zware batterijion en de kanonnen tegen stormerhandscbe aanvallen overgoten het terrein met pror joctielen, hielden alle wegen onder over stelpend vuur en maakten het tu'sschen- gelegen land onveilig. Dio compagnieën hadden de loopgraven bezet en op de forten was de geheel© bezetting op den wal. Nog wierpen de zoeklichten hunne bundels naar voren, hoewol de dageraad'aanbrak. Op de forten en op de tusschenstellingen had de aan valler evenals den vorigen dag al zijn beschikbare artillerie geconcentreerd om do voorwaartsche beweging van zijn in fanterie te dekken. Juist toen die Engel schen als schimmen zich tegen den nog pelijke basis vast te stellen. Pater Ver biest, ten spijt der hem vijandig gezinde keizerlijke omgeving, slaagde hierin uit stekend, zoodat door den vorst andermaal tot voorzitter van hef. wiskundig hof een Jezuïet werd aangewezen. P. VeTbiest was door en door eeu man der wetenschap, die onverpoosd arbeid de, om door zijne begaafdheid, van den keizer voor zijne medebroeders steeds meer gunsten en vrijheden te verkrijgen. Intussch'en schreef hij meer dan dertig merkwaardige boekdeelen, opgesteld in het Latijn, Chineesch en Tartaarsch en handelende over godgeleerdheid, wijsbe geerte en sterrenkunde. Bovendien liet hij geen enkele gelegenheid voorbijgaan om de sterrenwacht te voorzien van meer volmaakte instrumenten, waaronder een water-uurwerk van eigen vinding, een zonnewijzer en talrijke voorwerpen, wier gebruik en nut P. Verbiest uitvoerig heeft behandeld in een lijvig boekdeel „Astro nomia Europaea". Pater Verbiest is te vens uitvinder van een hydraulisch toe stel, waarmede hij het paleis en het kei zerlijke park meermalen tegen overs Roo ming bevrijdde; ook vervaardigde hij tij dens zijn verblijf aan. het hof, een wa gentje en scheepje, beiden door stoom in beweging gebracht. Omtrent deze merkwaardige uitvinding hoorden wij onlangs van den welbekenden geleerde M. de Hauleville, het volgende: „Deze welgelukte, toepassing van den stoom op vervoermiddelen geschiedde ruim honderd en vijftig jaren vóór Fulton ien Walt, en meer dan twee honderd ja ren vóór de uitvinding der automo bielen." De Keizer begunstigd® zijn uitverko rene met buitengewone, tot dusver nooit verleende eeretitelsopgeklommen tot mandarijn, werd pater Verbiest benoemd tot opper-president van den Hoogsten Raad en later bevorderd tot prins van het Chineesehe Keizerrijk. In navolging van den stichter zijner orde, den H. Ig natius van Loyola, bleef pater Verbiest ©veto nederig als voorheen. Het was zijne begaafdheid, en vooral zijn voorzichtig, steeds gewetensvol op treden aan het hof, dat onrechtstreeks die voortplanting van ons geloof bevor derde. Hij; was, daarvan wellicht zelf on bewust, de steunpilaar der Katholieke Kerk in China. Eerst na zijn dood bleek, wel'ken overwegenden invloed deze ge leerde onrechtstreeks had uitgeoefend op den bloed der H. Kerk in China. Pater Verbiest stierf te Peking in Ja nuari 1688, op vier-en-zestig-jarigen leef tijd. De keizerlijke omgeving en de bevol king der hoofdstad van het Chineesehe keizerrijk beweenden innig en oprecht den grooten geleerde uit het Westen. Na een onafgebroken leven van arbeid, en later van leed en gebed, schreef hij aan derv keizer: „Sire, ik sterf tevreden. Ik bid ootmoedig uwe majesteit, na mijn dood te willen gedenken, dat al mijn werken voor eenig doel hadden, in den persoon van den machtigsten vorst uit het Oosten, een beschermer te winnen voor den hei- ligsten der godsdiensten". bleek-lichtenden achtergrond- aftoekenden, zweeg het beschermend artillerievuur, de verdere bedrijven van dit drama overla tend aan de stormcolonnes. De verdedi ger knetterde met zijn minimaal-kali bers op vaste steunpunten, zonder te rich ten, op den aanrukkenden vijand, terwijl voortdurend ondersteuningstroepen in de verdedigende linie de openstaande vakken vulden. De geheel© Nederlandsche artil lerie in dezen sector donderde over de vlakte. In lange dunne liniën gingen de En gelschen voorwaarts, zonder zich op te houden; op de wegen volgden op korten afstand gesloten afdeelingen, die echter gedwongen werden, minder trefbare vor men aan te nemen. Daar klonk boven het kanongebulder en geweergeknetter uit een felle donderslag, de aarde schokte, de bodem trilde onder den voet van vriend ■en vijand en spuwde vuur en rook de lucht in; een mijn was door de Engel schen zelf ontstoken, en de lichamen smakten in wijden kring dood of zwaar gewond neer op de aanvalslijn. Doch voort ging de stormcolonne, de offers be treurend maar geen oogenblik weifelende. (Wordt Vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1912 | | pagina 1