f
IDE
FiioniEi
No. 151.
Donderdag 21 December 1911.
Zevende Jaargang.
Markt, Goes.
HYPOTHEEKBANK
IQRDIIK'S BANK.
INE MES,
Verschijnt eiken MAAHDAG-, WOEHSOAG- en VRIJDAGAVOND.
BUITENLAND.
BINNENLAND
c Leo XIII-
pianola-piano's
pianola-Voorzet-
DE OORLOG
tusscben Italië en Turkije.
UIT ZEELAND.
R
van3en!|;v(
1.35 per 1/20.
Zierikzee, geeft uit
idbrieven a 98
idbrieven a 99 °/0
idbrieven a 100V2
tukken van:
f 100 - en f 50.-
geoft aan hare wijze van
ltst mogelijke openhaar
verslagen der Insulaire
meest volle lige Bij de
puutants controle, aaldo-
VEN in oinioop op
0") 15300
105 313550
106 582300
>06 788550
>07 885150
>07 984250
>08 1.293250
>08 1.706250
>09 1 987100
>09 2 162750
>10 „2.332050
>10 2700350
December 1911
evenf 3.294700.
keu: f 3.361345.
iven zijn te Goes ver-
)e Directie
ER VLIE'Jr, Directeur.
NKE, Adjunct Directeur.
(E PIANOFABRIEK
iddelburg.
lijke prijzen te koop,
igen spotprijs.
NIH wam COURAHT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent,; dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën warden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganxepoorfstraaf C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bjj abonnement speciale prjj».
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedera regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wardt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct ft contant
Wie zich met ingang van I Januari a.s
op ons blad abonneert, ontvangt de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Administratie.
Het feuilletonvervolg, dat wegens gebrek
aan plaatsruimte in het nummer van heden
niet kon worden opgenomen, zal in het
volgend nummer in dubbele grootte ver
schijnen De Redactie.
De vr© de s k an se n.
Uit Komstantinopel wordt door het
Wolff bureau dd. Maandag geseind: Na af
loop va,n den ministerraad beeft de minis
ter van buitenlandsohe zaken de Jeni Ga-
zeta gemachtigd, om de, op verklaringen
van den grootvizier in de vergadering
der Kamer van Zaterdag berustende ge
ruchten, dat de Porte vredesonderhande
lingen heeft aangeknoopt of dat doen zal,
voor geheel onjuist te verklaren.
BE1GIE.
Do b om men aan s lag te Luik.
Nog een tweede sterfgeval beeft de bom-
menaanslag te Luik gevergd; de wapen
maker Scheurer is na een zwaren dood
strijd in het gasthuis overleden. Het on
derzoek naar den dader heeft nog steeds
niets positiefs opgeleverd.
DDIXSCHIiAAD.
Het gezin van den kroonprins werd
Maandagnacht verblijd door de geboorte
van een vierde kind, een zoon.
De kroonprins bevond zich te Dant-
zig.
Te Berlijn waar de blijde gebeurtenis
plaats greep, heerschte groot© vreugde.
Een imin uit het Spretewald is ont
boden om den vorsteiijben telg te voe
den.
Moeder en kind zijn welvarend.
CHISA.
De opstand. Te Tsifoe is het repu-
blikeinsclre bestuur weer hersteld 'en het
hoofd Van dat bestAur, dat gevangen was
gezet, weer bevrijd. (Zie laatste berichten
in ons vorig nummer).
Toeanfang, de vroegere directeur-gene
raal van den Hoekoeang-spoorvveg, zou
volgens een Reuter-telegram uit Peking
door zijn troepen bij Tsjou vermoord zijn.
De revolutionaire militaire regeering te
Sjanghai heeft op verzoek van den üuit-
schen consul-gemaal te Sjanghai een pro-
clamatie, strekkende tot bescherming van
den Duitschen handel tegen de boycot-
beweging, uitgevaardigd.
TWEEDE KAMER.
S P O OÏW6|
zand.
0 o s tb uïgC ad-
De minister vlan waterstaat verdedigt
in zijn antwoord op het desbetreffend
afdeelingsveïslag van een renteloos voor
schot uit 's Rijks schatkist ten behoeve
van den aanleg en bet in exploitatie
brengen van een spoorweg van Oostburg
naar Cadzand.
Ook naar 's ministers meening behoort
de totstandkoming van een lijn Cadzand
Breskens over Nieuw vliet en Groede te
Worden bevorderd. De ontwerpers van een
dergelijke lelectrisch te exploiteeren lijn
naar de Belgische badplaats Knock® kon
den echter destijds de medewerking Van
de Belgische regeering voor bet tot stand
krengen va.n het op Belgisch grondge
bied gelegen deel dezieip lijn niet vlerkrij
gen. Zij wenschen thans een stoomtram
verbinding BreskensCadzandSluis tot
stand te brengen. Of ook voor dit plan
de vroeger voor het electrische plan ge
dane toezegging van rijkssteun kan wor
den gehandhaafd, maakt nog een punt
van onderzoek uit. De totstandkoming van
een rechtstreeksche verbinding van Cad
zand naar Breskens over Groede kan en
behoort niet in de plaats van de in dit
w. o. bedoelde lijn, doch daarnaast bevor
derd te worden.
Zitting van Woensdag.
De Kamer heeft de wateTstaatsbegroo-
ting voor 1912 aangenomen, nadat ver
worpen was een amendement-Ketelaar,
strekkende om voor bet personeel van
den post- en telegraafdienst een ander
salarissysteem in te voeren, over welk
amendement Vrjjdag de stemming was uit-
steld.
Bij de voortgezette behandeling van de
binnenlandsche zaken-begrooting betoog
de de minister dat inwilligen van den
weaisch van het personeel van de lagere
scholen met betrekking tot de salarioering
ruw geschat 18 millioen zou kosten en
dus te duur is vloor het oogenblik. Een be
vordering van de belangen van het bij
zonder onderwijs ware volgens den minis
ter wellicht te vinden door een regeling
dat de gemeenten in de bouwkosten kun
nen bijdragen.
De minister weerde af den aandrang
tot verhooging van de traktementen van
leerkrachten aan de rijksnormaallessen en
van de toelagen voor kweekelingen aan de
rijkskweekscholen.
Hoe staat de Tweede Kamer met den
parlementairen arbeid 7
Hierover schrijft de Ilaagschie redac
teur van „De Tijd" aldus:
De Kamer schiet nog niet erg op met
haar begrootingswerk. Hoofdstuk V bleef
onafgedaan en vraagt nog wel een dag,
zoodat er in totaal vijf dagen overblijven
voor de hoofdstukken: Marine, Financiën,
Oorlog, Landbouw, de Wet op de Mid
delen en de West-Indische begrootingen.
Het begint er dan ook naar uit te zien,
dat het dit jaar vastloopt en de Kamer na
Kerstmis zal moeten terugkeeren, om den
achterstand af te doen. Het is echter
al zoo vaak voorspeld, dat men het wil
zien om het te gelooven en dat men
nog altijd erop rekent het paard, als het
den stal ruikt, zoo'n vaart te zien ne
men, dat het ten slotte nog op tijd bin
nen is. Het is te hopen niet alleen, om
dat de Kamer meer dan lang genoeg hij
een is geweest, .maar vooral omdat, als
eenmaal de gebruikelijke termijn is over
schreden, het gevaar dreigt, dat dit regel
wordt. Met een beetje goeden wil is trou
wens nog heel wat te bereiken. Voor
Landbouw heeft men aan drie avonden
wel genoeg in verband vooral met de
debatten over sociale wetten en verzeke
ring, waaraan men zich in het afgeloo-
pen jaar vergast heeft en welke men
in de naaste toekomst weer heeft te
wachten.
Financiën vraagt in den regel weinig tijd
en Oorlog heeft pas bij de Militiewet ruim
zijn beurt gehad. Het Marineschip is dus
de eenige klip, waarop men gevaar loopt
te stranden. Men hoort dan ook hier en
daar voorspellen, dat de begrooting van
Marine aan het slot der agenda is ge
bracht, omdat, als de Minister met zijn
schip na,ar den grond mocht gaan de
verdere behandeling der Marinebegrooting
vanzelf vervalt. Ik voor mij geloof ech
ter nog niet zoo spoedig, dat het tot
©ene ministerieele krisis zal konten-
De Minister van Marine,
De Haagsehe redacteur yan „De Tijd"
schrijft
Na ingewonnen informaties in parle
mentaire kringen kan. ik u mededeelen',
dat het nog lang niet zeker! is, dat den
Minister van Marine het door beim aan
gevraagde pantseXschip, het eerste van
een viertal van dat type, zal worden toe
gestaan. Ook aan de rechterzijde is daar
tegen nog al oppositie. Die Minjster ziet
de moeilijkheid Van zijn positie in, maar
wil van geen wijken welen. Zelfs een
uitstel van behandeling tot Februari zal
hij onaannemelijk achten.
Onderscheidingen.
Ter gelegenheid van zijn veertig-jarig
ambtfeest is de heer C. van Hamers velt,
referendaris aan het departement van
justitie bevorderd tot officier in de
Oranje Nassau-Orde.
Ook werd benoemd tot ridder in do
orde van den Ned. Leeuw idr. A. II. I,.
Hen,sen, hoogleeraar aan het groot-Semi
narie te Warmond.
Te 's Gravenhage is overleden Jh'r. Mr.
Van Swinderen, vice-president van den
Raad van State.
Het stoffelijk overschot zal Vrijdag of
Zaterdag worden overgebracht naar
Noord-Laren (Groningen) om daar in het
familiegraf te worden bijgezet.
De overledene behoorde tot de rechter
zijde en was commandeur in de orde
van den Ned. Leeuw en van Oïanje-
Nassau.
OPENBARE VERGADERING
van deoi
Gemeenteraad van Goes,
op Dinsdag 19 December 1911, des avonds
ten 8 ure.
Voorzitter de. heer De Beaufort .burge
meester.
Afwezig de, heeren Kakebeeke, Donner
en Van de Ven, met kennisgeving.
De beer v. d. Bout, wethouder, aanvan
kelijk afwezig, komt bij behandeling van
punt 12 ter vergadering.
De vergadering wordt op de gewone
wijze geopend, 'die notulen worden vast
gesteld en de ingekomen stukken mede
gedeeld. Hieronder bevindt zich ook liet
schrijven van den heer P. J. van de Ven,
waarin Z.Ed. ontslag neemt als lid van
den gemeenteraad. i
De heer Voorzitter meent de gevoelens
van den raad te yertolken, wanneer hij
naar aanleiding van dit schrijven den heer
v. d. Ven toewenscht, dat hij in 'zijn
nieuwe woonplaats nog geruimen tijd van
de rust moge genieten, welke hij daar
gaat nemen. i
Komt in behandeling punt 2: Aanvra
gen om afschrijving belasting.
Dezie aanvragen, 5 in getal, worden
voorzien van goedkeurend advies der fi-
nanciëele commissie, door den raa.d goed
gekeurd.
Punt 3: Rapport in zake uit
breiding van het o n d e r w ij z e n d
personeel der O. L. school A, Ge
hoord de adviezen van den schoolopzie-
ner, van do Commissie .van Toezicht op
het L. O. ien van het schoolhoofd, meent
het college van B. en W. aan den raad
t© moeten voorstellen, voorioopig, met het
oog op den leeftijd van den heer Breefc-
veldt, geen ingrijpende veranderingen aan
te brengen, maar zich tot het aanstellen
van een nieuwe leefkracht te bepalen.
Punt 4. Verzoek v a, n M. de B o k x
aan den West wal om wat ge
meentegrond in erfpacht voor
het zetten van een hek voor
zijne woning, als bescherming
tegen overlast der straatjeugd
en Punt 5: Verzoek van L. Snoep
aan de Lang© Vorststraat om
zijne s t oep o v e rkap p i ng te mo
gen doortrekken naar het be
lendend perceel, dat door hem
bij zijn zaak is gevoegd.
Beide punten worden door den raad
met algemeene stemmen op eene na, die
van den beer Dekker, verworpen.
De raad stelde zich met B. en W. op
het standpunt om in d©ze geen antece
denten te scheppen, die later vaak tot
allerlei moeilijkheden zouden aanleiding
geven, terwijl de heer .Dekker die beide
verzoeken krachtig steunde, in zijn plei
dooi uitging van de .idee, dat de raad
de burgers bij het uitoefenen hunner zaken
.en h'et wenemen van wat hun in hun ver
blijf' Ihinderlijk, is, zooveel mogelijk ter wille
moet zijn. Het standpunt van B. en W.
werd voornamelijk verdedigd door den
wethouder Mr. J„ de Witt Hamer. Het
advies op bedde verzoekschriften bij den
stadsbouwmeester ingewonnen, luidde af
wijzend.
Punt 6: Verzoek van den hoer
W. H. Stouten om eervol ont
slag als onderwijzer wegens
z ij n aanstaand vertrek naar
I n d i
Op voorstel van B. en W. wordt hem
dit door den Raad op de meest eervolle
wijze 'en onder dankbetuiging voor do in
zijn ambt aan do gemeente bewezen dien
sten verleend.
Punt 7: Verzoek van den heer
L. A. Knitol om ontslag als lid
van het Burg. Armbestuur.
Dit ontslag wordt genoemden heer door
den Raad op de meest eervolle wijze ver
leend. De voorzitter spreekt tevens oenige
waardeerende woorden om de door den
heer Knitel in zijne functie bewezen
diensbe'n'te huldigen ©n wenscht hem een
spoedig .en algeheel herstel uit zijne ziekte.
De raad onderstreept deze woorden met
applaus.
Punt 8W ij z i g i n g d e. rg.a meent e-
begrooting 1911.
Deze wordt zonder hoofdelijke stemming
door den Raad goedgekeurd.
Punt 9: Voorstel tot geldelijke
uitke'ering aan een gedeelte
van het gemeente-personeel in
verband met de duurte.
B. en W. stellen voor met het oog
op de exceptioneel dure tijden aan 22
ambtenaren, wier salaris niet meer be
draagt dan f 700, een toeslag te verlee-
nen van 21/2 pCt. van hun inkomen en
dien toeslag uit te .koeren in drie gedeel
ten, .een gedeelte in de maand December
1911, het tweede in ;de maand Januari,
het derde in de maand Februari 1912.
Hierover wordt een langdurige en ge
animeerde bespreking gevoerd. De heer
Pilaar gevoelt weinig sympathie voor het
voorstel Van B. en W. Hem koml, de duur-
tebeweging in den land© wel wat opge
schroefd voor. Daarbij, als men met een
toeslag begint, waar z:ijn de grenzen? Hij
gelooft, dat meit de ,aanneming van hei
voorstel van B. .en W. een gevaarlijk
antecedent wordt gesteld. De gemeente is
toch geen instelling van liefdadigheid. De
heer Hollmann gaat geheel mee miet het
voorstel van B. en W. en wil niet 21/2
maar 5 pCt. der salarissen als toegift zien
aangewezen. De heer Von Schmidt sluit
zich aan bij het voorstel van B. en W.
Waar echter bij hen, die do minste sa.-
larissen genieten, de noodstand het meest
wordt gevoeld en de toeslag voor hen
minder gunstig is dan voor dl© beter ge-
salarieerden, stelt hij voor ©en vaste gift
van f 20 aan de tot met f 700 gesalarieerden
toe te schenken, desnoods in 3 termijnen,
zooals B. en W. verlangen. De heer Dek
ker vraagt zich af of ér noodstand is. Dure
tijd is er maar di© kan ook volgend jaar
heerschen. Is er echter noodstand, die
den voorslag van B. ©n W. wettigt? Sa-
larieeren wij wellicht onze ambtenaren
te gering? Spreker wil d© verwachtingen
van de bij h'et voorstel van B. en W.
geïnteresseerden niet teleurstellen ©n zal
daarom voorstemmen. Hij wenscht ech
ter den grens uit te breiden tot de met
f 1200 gesalarieerden. Niet zelden gebeurt
het dat de schijnbaar hoog gesalarieerden,
onwille van de hoogere eischen, die hun
stand hun stelt, meer gedrukt worden
door den noodstand dan ide minder ge
salarieerden. Ook is hij tegen het alge
meen e karakter der toelage. Liever ziét
hij zooals in Middelburg, dat de toeken
ning der extra-toelage geschiede door B.
en W. aan hen, die daarvoor in aanmer
king komen. Zijn voorstel bezwaart de be-
grooting van B. ©n W. met slechts f 180.
D© heer Van der Leeuw constateert ook
©en noodstand onder d© belastingbetalers.
Laten wij die menschein ook tegemoet
komen en hun ontheffing van belasting
geven. De heer Fransen van de Putte
erkennende hoe zoowel door voor- als
tegenstanders van ©en toeslag zwaarwich
tig© gronden voor hunne opinie worden
aangevoerd, helt persoonlijk naar de voor
standers over en beschouwt het voorstel
van B. en W. als uitgegaan van de over
weging hoe ver kunnen wij in deze gaan
met het oog op onze financieele draag
kracht. Toch acht hij het voorstel van
den heer Von Schmidt ,die eene directe
toelage wil, beter. Ook het rijk gaf ons
hierin het voorbeeld.
De voorzitter zet uiteen hoe inderdaad
B. ©n W. bij de overweging, van den toe
slag, gemieend hebben dezen te moeten
inrichten, zooals de Staatsspoor, n.l. in
den vorm van ©en week salaris extra.
Hiermee komt hun voorstel overeen ©n is
het best in overeenstemming met den fi-
nancieelen toestand der gemeente. De heer
Do Witt Hamer verklaart zich tegen het
Middelburgse!» stelsel ©n acht ook het
voorstel Von Schmidt verkeerd, wijl de
gesalarieerden, ieder volgens een anderen
standaard leven en dus ee.n percentage van
dat salaris als extra-toelage logischer is
da'n een vaste, bepaald© som. De heer
Risch voelt veel voor het voorstel Von
Schmidt. D© beer Fransen van de Putte
repliceert en zegt, hoe z. i. juist de minder
gesalarieerden door het voorstel Von
Schmidt zullen zijn gebaat, wijl de duurte
zich juist doet gevoelen in die levensbe
hoeften, welke door hen het meest wor
den gebruikt. De heer Dekker repliceert
en bestrijdt de opmerking van den heer
v. d. Leeuw, die, is zij ernstig bedoeld,
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 21 Deo.
Krachtige tot stormachtigen, later tljdel(jk
afnemende zuidwestelijke tot zuidelijken wind.
Betrokken lucht met regen. Later tljdeljjk
opklarende Inoht. Weinig verandering van
temperatuur.
niet voor bespreking vatbaar is, wijl kwijt
schelding van belasting de gemeente nog
vorder van huis zou voeren en den kwijt-
gescholdtanen niet zou baten. De heer v. d.
Leeuw merkt op, dat hij heeft gezegd „tot
zekeren grens". De debatten gesloten zijn
de wordt in stemming gebracht de vraag
vóór of tegen toeslag. Alle raadsleden, op
den heer Pilaar na, verklaren zich voor
toeslag. Op de vraag f20 of een percen
tage (21/a pCt.) verklaren alleen de heeren
De Witt Hamer en Pilaar zich voor 21/,
pCt. (laatstgenoemde had zich na aan
neming van dien toeslag als voorstander
van percentsgewijize uitkeering verklaard),
zoodat dus het voorstel v. Schmidt er met
vlag en wimpel doorkomt. Het voorstel
van den hieer Dekker om vermijding van
den grens tot gesalarieerden met f 1200
vindt geen ondersteuning en komt dus
niet verder in behandeling.
Punt 10: Voorstel tot verhoo
ging der jaarwedden van de
handwerk-onderwijzeressen
aan scholen B en C, mej. M. Pen
ning sStokmans en A. L. Arents.
De heer v. d. Leeuw meent hierin een
onbillijkheid te zien ten opzichte van een
onderwijzeres aan school A, aan wie in
dertijd om ©xceptioneele redenen de ver
hooging was verleend. De heer De Witt
Hamer beantwoordt den heer v. d. Leeuw,
die zich gewonnen geeft. Het voorstel
wordt zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
Punt 11: Wijzigingvandeveror-
dening dier bezoldiging politie
personeel in verba,nd met de be-
grootingl912.
Dit punt is een uitvloeisel van een
vroeger genomen raadsbesluit en dient
meer bij wijze van kennisgeving dan wel
als nieuw voorstel ter bespreking. De heer
Hollmann bepleit evenwel een geheel nieu
we salarisregeling der politiebeambten en
treedt in wijdloopige détails over hunne
behoeften, hun uitgaven, enz. De heer
Dekker spreekt zijn bevreemding uit den
heer Hollmann telkens nieuwe voorstel
len te hooren formuleeren uit reeds ge
nomen raadsbesluiten. Hij acht hetgeen
de beer Hollmann, hier zegt, geheel van
onpas. Het is gemakkelijk riemen snjjden
van een andermans leer. De heer Holl
mann gaat den heer Dekker te lijf met
de opmerking, dat het punt op de agenda
staat, dat hjj er ,over praten mag en er
ook over praten zal zooveel hem goed
dunkt. Mijnheer Dekker weet zeker zoo
goed als hij wat het zeggen wil riemen
te snijden van een andermans leer. De
heer Dekker neemt hetj in dien raad al
tijd op voor den yyei'kman, doch dit is
meier schijn dan werkelijkheid. De
heer Dekker antwoordt, dat hij in het
algemieen heelt gesproken, dat allen hier
bijeen zijn om de gemeentebelangen te
behartigen, waarvoor wij onzen eed
hebban gedaan. Ilij geeft voorts te
kennen, dat hij, wanneer de heer
Hollmann voortgaat op zulk een wijze
tegen hem op te treden, niet meer
moor met hem wil debatteeren. Wat do
uitlatingen van dien heer Hollmann betreft,
zij schenden meer hem, die ze uitbrengt,
dan hem tegen wien ze gericht zijn. De
voorzitter zegt, dat punt 10 een uitvloeisel
js van een vorig raadsbesluit en niet meer
bediscussieerd behoeft te worden. Andere
ledien geven door gebaren en interrupties
te 'kennen, dat de heer Hollmann hier
de plank misslaat. Het incident eindigt.
De wijziging wordt zonder hoofdstemming
aangenomen.
Punt 12. De regeling der sala
rissen van het person©;©!
der gemeente-bewaarschool
wordt met ©ene geringe redactiewijziging
van den heer Van de Putte en onder
dankbetuiging van den heer Dekker voor
d© spoedige indiening door B. en W. aan
genomen zonder hoofdelijk© stemming.
Punt 13. De heer A. F. Lasonder wordt
herbenoemd tot gemeente-geneesheer tot
1915.
Punt 14. In verhand met d© periodieke
aftreding op 1 Kan. a. s. wordm dé leden
der verschillende coanmissiën herbenoemd