Heêrland's doodstrijd in 1918.
No. 148.
Donderdag 14 December 1911.
Zevende Jaargang.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
sïmmëïïlmnkT"
DE OORLOG
tusschen Italië en Turkije.
Welk weder zullen wij hebben
NiH rara coww
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. A contant.
Wie zich met ingang van I Januari a.s.
op ons blad abonneert, ontvangt de tot dien
datum verschijnende nnmmers gratis.
De Ad ministratie.
In Tripoli.
Nu Aïn-Zara gevallen is en de Ara
bieren, die voor een omsingeling beducht
waren, het oostelijk gedeelte van de oase
van Tripoli ontruimd hebben, verwacht
men een langdurigen stilstand in de krijgs
verrichtingen. De Italianen willen deze
rustpoos gebruiken, om Aïn-Zara te ver
sterken en hun hoofdmacht daarheen over
te brengen. Zij beweren, dat alle kanon
nen van den vijand in hunne handen
zijn gevallen.
IC r e t a.
De Oostenrijksche consul te Kaniea heeft
verklaard, dat hij het doorzoeken van
de naar Griekenland vertrekkende sche
pen van de Oostenrijksche Lloyd, waar
mede men sedert twee dagen is begonnen,
niet zal toestaan. Tengevolge hiervan be
sloten waarschijnlijk de afgevaardigden
van Kreta met een Oostenrijksch schip
te vertrekken. Er moeten reeds 15 af
gevaardigden in Athene zijn.
De houding van Turkije.
De Porte heeft Duitschland (als de mo
gendheid die de behartiging der Italiaan-
sch-e belangen in Turkije op zich geno
men bleeft) medegedeeld, dat het uitwij
zingsdecreet voor de Italianen ni-et is
opgeheven, doch dat den Italianen 4 we
ken uitstel is verleend.
De gezondheidstoestand ie
Tripoli.
De corr. va,n het „Berl. Tagebl."
deelt het volgende miedie
De cholera is spoediger gekomen
dan zij verdwijnt. Ondanks de bewoinr
derenswaardige maatregelen, die men in
den laatster tijd getroffen beeft, blijft zij
nog altijd woeden. Ja in de laatste da
gen is zij eer toe- .dan afgenomen. Er
komen ziektegevallen voor, dikwijls met
doodelijken afloop, zoowel in de Hara,
de Jodenwijk, als i;n het Arabische en
Europeesche kwartier, ook de voorsteden
in de Sehara Misrah worden niet ge
spaard.
ITet aantal graven van overleden Ita-
liaansche soldaten bedraagt, voor zoover
ik weet, 56, zij bevinden zich in de noodi-
kerkhoven, ten Wiesten van de stad bij
de Joodsche begraafplaats. Heden werden
er weer drie begraven. Maar hoeveel an
dere begraafplaatsen gebruikt worden is
mij onbekend. Een twaalf veldlazaretten
zijn 'er hier en ik; gfeloof, dat de 56
graven alleen de lijken bevatten van over
leden slachtoffers, die in een veldhospi
taal verpleegd worden.
Op sommige hospitaaltenten en barak
ken, die geplaatst zijn van den. Westmuur
der stad tot aan de zee, waait nog al
tijd de gele vlag. Deze tenten waren zelfs
491
DOOR TWEE PIOTTEN.
De heer Terweg. Zeker, 't Volksleger
bracht ons vlugger tot de ineenstorting
der kapitalistische maatschappij, tot den
grooten dag der wereldrevolutie, zooals
deze oorlog er ons vierder van zal ver
wijderen. De voortzetting van den strijd
loopt nit op een staatsbankroet en na
den ondergang zullen de beurzen der be
woners worden uitgeknepen als citroe
nen.
Eiene stem. D:at zou den neus van uw
toekomststaat voorbijgaan.
De heer Terweg. Waarom hebben wij
onze koloniën niet verkocht?
Riene stem. En de opbrengst in uwe
partijkas gestort.
De Voorzitter. Slechts teen bescheiden
gebruik van interrupties is geoorloofd.
Do heer Terweg. Het was toch te voor
zien, dat wij die vroeg of laat zouden
verliezen. Hoe vaak hebben wij niet ge
waarschuwd tegen 't militair gedoe. Wan
neer legier en Vloot waren afgeschaft.
haast onbewoonbaar:. Want aan het
strand, 60 A 80 meter verwijderd va,n
de tenten lagen elf cadavers van muil
dieren, ezels en kameelen, die reieds in
ontbinding begonnen over te gaan.
Ik was natuurlijk nieuwsgierig, wat men.
er mee aan zou vaingen. Een paar dagen
later zag ik, niet ver van de bewuste
plaats, twee Italiaansche carabinieri met
■een aantal Joden, Arabieren en negers
maxcheeren. Ik dacht dadelijk aa.n de ca
davers, hoewel men leerst ieen weg in
sloeg, die 'er niet heen voerde. Aan zee
zou hun arbeid beginnen.
Maar de Italianen werden door de in
boorlingen niet begrepen. Toen zeide een
jood tot een carabinieri, terwijl hij naar
mij wees, ik stond bo;ve,n op een heu
vel, ',,'die ma,n daar spreekt Itali-
aansch".
De carabinieri verzocht mij te zeg
gen, dat de inboorlingen een kuil zou
den graven, om de muildieren te begra
ven. Ik vertelde hem echter dat zulks
onmogelijk was.
Een paar dagen geleden, zeide ik, zijn
hier driehonderd soldaten geweest om de
krengen te hegraven, twee officieren voer
den het hevel. Zij groeven ©en voet diep,
maarfsl tuitten toen op rotsgrond.
„Ja wat zullen wij dan beginnen?"
vroeg een van de carabinieri mij in ver
legenheid. Omdat mijn raad gevraagd
werd, wees ik hen op eenigie manieren,
hoe zij zich gemakkelijk van hun taak
konden kwijten. Dat deden zij ook, tot
groote vreugde van de dokters en ver
pleegden in het naburige lazaret
In T u r k ij e.
Bij de Zondag gehouden tusschentijd-
sche verkiezing voor den door de benoe
ming van Rifaat pasja tot gezant te Pa
rijs vacant geworden kamerzetel te Kon-
stantinopel is de candidaat der oppositie
Tahir Haireddin, met slechts 1 stem meer
derheid gekozen. De nieuwe afgevaardig
de van de hoofdstad is de hoofdredacteur
van de „Alemdart", aan welk blad Zondag
de verdere verschijning verboden was en
dat zich had doen kennen door de hef
tigste aanvallen op het heeflschende re
geer,stelsel.
S P A X J E
D© Koningin Ina van Spanje is gisteren
v.an haar tweede dochter en vierde kind
bevallen.
B A tl li L I i\ I».
Eten winstgevend paard. Het
bekende Engielsehe renpaard Isinglas is
gestorven.
We kunnen hieraan nog toevoegen, dat
het paard voor zijn eigenaar ©en record-
som heeft bijeengebracht.
In de jaren, dat het aan de rennen
deelnam, werd het slechts eenmaal ge
slagen en won het bijna f 700.000. Ook
als dekhengst bracht hij enorme sommen
op, daar het dekgeld f 3600 bedroeg.
Uit Engelsch (Voor-) Indië komt be
richt van de uitroeping van Koning George
tot koning van Indië.
Do plechtigheid speelde zich af temid-
De heer V. d. Zwoeg. Wat jullie niet
gewild hebben; getuige 'tvolksleger.
Eene stem. Leve de socialistische con
sequentie 1
De heer Terweg. Wij kozen 't minst
kwade, doch wanneer wij geheel weer
loos waren, dan had Engeland ons niet
het ultimatum gezonden.
De heer van Waalwijk. Als wij hadden
gehad een goed gedisciplineerd, goed ge
oefend en goeid aangevoerd kaderleger
van 200.000 man, dan was dat ultimatum
ook in Engeland gebleven.
De heer Terweg. D,an was het toch
uit Berlijn gekomen. Zeker wij waren be-
zet geworden, maar is daarin oneer ge
legen (geroep „lafaard"), persoonlijk voel
ik niets daarvan (geroep „de man is al
leen stof"). Is 't beter duizenden te la,-
ten dooden, welvaart 'tland uit te jagen
en dan toch ten onder te gaan? Zijn
de offers het waard te kunnen zeggen,
wij zijn gevallen, maar met ©ere? In
de domperige achterlijke middeleeuwen
was voor dit denkbeeld plaats, in den
tijd, dat vechten en er op inhakken de
©enige arbeid der almachtige ridders
was, adelden deze moordpartijen dien
ieere-.arbeid, doch in onze eeuw sluiten
oorlog en eer elkander volkomen, uit. Be
den van ©en schilderachtige Oostersche
pracht. Duizenden menschen warein in de
straten saamgedrongen. De Engelscbe gou
verneurs kwamen in staatsiekoetsen aan
gereden, de Indische vorsten in gouden
en zilveren karossen.
Om half twaalf reden Hunne Majestei
ten uit het kamp, begeleid door twee
adjudanten te paard, een afdeeling huza
ren, artillerie en andere troepen. Bij hun
aankomst a an do keizerlijke tent werden
zij verwelkomd door Lord Hardinge, den
onderkoning voor Indië. Een aantal mu
ziekkorpsen speelden het volkslied.
Hunne Majesteiten begaven zich vervol
gens naar hun zetels op een verheven
heid, waarboven zich een gulden troon
hemel spande. Daar, temidden van een
reusachtig amfitheater, opende de keizer
den darbaar met ©en rede, die langdurige
©n geestdriftige toejuiching uitlokte, waar
na de muziek den kroningsmarsch speel
de. Herauten lazen daarop de kronings
proclamatie voor, terwijl Hunne Majestei
ten voor hun troon stonden. De verza
melde duizenden riepen: Leve de Kjeizieri
Lord Hardinge kondigde vervolgens een
aantal schenkingen, bewilligingen, gena
debewijzen enz. ai; o. a. worden er aan
stonds vijf millioein ropijen gegeven voor
bet onderwijs, krijgen soldaten en onder
geschikte beambten toelagen en worden
zekere soort gevangenen vrijgelaten.
De plechtigheid eindigde met klaroen
geschal en hernieuwde toejuiching voor
Hunne Majesteiten.
Kort voor het sluiten van den kro-
ningsdarbaar zeide koning George, dat de
zetel van de regeering van het keierrijk
Indië van Calcutta naar Delhi overge
bracht wordt.
FOR S I <„1 J,.
De Portugeosche royalisten hielden on
langs aan die grens een beraadslaging, om
hun plannen voor de naaste tosKomst te
besprelcen. Men 2-gt dat de ex-koning Ma
nuel ©erst het program der royalisten aan
nam, dat daarin bestond, een algemeene
verkiezing onder het volk in Portugal te
willen houden, ten einde daardoor te kun
nen heslissen, of Portugal een republiek
moest blijven of weer een koninkrijk zou
moeten worden onder Don Manuel of Don
Miguel.
Haar echter de beide zonen van Don
Miguel aan den laatsten mislukten inval
deelgenomen en zich daardoor een groote
populariteit in Portugal hebben verworven,
zoo verklaarde Don ivlanuel, dat hij nu
geen aanspraak meer wilde maken op den
rortugeeschen troon.
Hierna brachten de leiders der roya
listen hem onder Jnel oog, hoe nadeelig
dit voor da zaak zoude zijn. Zij wezen
hem er op, dat de kansen voor de mo
narchisten tengevolge van de ©neenigheid
onder de replublitaeimeii grooter zouden
zijn dan ooit. Koning Manuel keerde toen
weer tot zijn eerste zienswijze terug.
Nog is vernomen, dat de royalisten zich
in Spanja dicht bij de Portugaasche grens
weer opstellen. Zij moeten al eenige dui
zendtallen sterk zijn en stellen zicli voor
van daar uit pen inval in Portugal te
doen.
slist is het noodig, den oorlog onmid
dellijk ,te eindigen, de ellende te doen
ophouden. Wie de verantwoordelijkheid
voor een voortzetting durft dragen, neemt
een zwanen last op zich".
_De hysterische broeders-proletariërs op
de publieke tribun© waren het met hun
leermeester -en leider niet eens over de
begrippen nationale eer en vaderlands
liefde. Hun gesis en gefluit overstemde
het onder-onsje rumoer der groepjes. Zij
waren Nederlander op de eerste plaats
en idjan pas socialist, en dit eerste, dit
natuurlijk gevoel sprak luider dan het
oppervlakkige, geïmporteerde internatio
nalisme. De bedreiging tof. ontruiming
deed het hoongefluit dadelijk ophouden.
De tweede spreker, de heer van Wij
den, oud-officier, leider van de Vrijzin
nig-Democratische groep, zou beginnen.
„Mijnheer de Voorzitter. Waar de toe
stand zich zoo duidelijk teekient, meen
ik ook namens mijne politieke vrienden
kort te kunnen zijn. Wij moeten den strijd
eindigen voor het geheel 'te laat is; het
is anders met onze onafhankelijkheid ge
daan. Wat wij nog kunnen prestoeren, is
niet van belang voor Duitschland ©n is het
dit wal, dan werkt het veredelend en
de oorlog zal spoedig geëindigd zijn.
AMERIKA.
De ontploffing in de steenko
lenmijn t e K n o x v i 11 e, in den staat
Tennessee, waarvan wij reeds met een
enkel woord hebben melding gemaakt, is
inderdaad de vreeselijke ramp gebleken,
welke men reeds dadelijk had gevreesd.
Toen j.l. Zaterdag de ontploffing ge
schiedde, bevonden er zich 207 menschen
in .de mijn. Men vreest, dat daarvan 156
zijn omgekomen. Het reddingswerk werd
al ras totaal onmogelijk gemaakt, daar
spoedig groote vlammen uit alle schacht-
openingen sloegen.
In een nabijgelegen mijn waren, een
paar jaar geleden, 200 menschen hij een
ontploffing om het leven gekomen.
In d© Vereenigde Staten is eenige ver
bazing gewekt door het testament van
senator Dryden. In afwijking van wat
onder de zeer rijke Amerikanen als vrijwel
vaste regel gold, beeft Dryden geen le
gaten besproken voor liefdadige doelein
den. De erfenis bedraagt 35 A 40 millioen
gulden en komt geheel ten goede van
de nabestaanden.
L'IIIÏA.
Niettegenstaande den wapenstilstand
hebben er om Iktatsjwang gevechten plaats
gehad, die ten voordeele van de regee-
ringstroepen zijn afgeloopen.
In de buurt van Poekou (aan de Jangtse
tegenover Nanking) is de achterhoede van
de strijdkracht van generaal Tsjang (den
uit Nanking naar het Noorden gevluchten
verdediger van die sta,d) feitelijk geheel
vernield.
Men is in Japansche kringen de op
vatting toegedaan, dat de vredesconferen
tie te Hankou zich zal uitspreken tear
gunste van de vestiging der republiek,
liet heet, dat Joeansjikai onafgebroken
bezig is met het nemen van maatregelen,
om op alle gebeurlijkheden in Peking en
in de „omstreken van Peking voorbereid
té zijn.
Men bericht, dat de opstandelingen hun
voornaamste besis vestigen te Tsjining,
op 60 mijl bezuiden de Hoiangho, aan de
groote kanaal- en pan den Peking-Poekou-
spoor gelegen.
P E R Z I E.
Rusland is weer met ©en nieuw ulti
matum voor den dag gekomen. Het eischt
n.l. de bestraffing van de moordenaars
van Ala-ed-Dowlé op grond van het feit,
dat Alajed-Dowlé was vermoord, wegens
zijn beweerde „heulen met die Russen".
De Perzische regeering heeft den ©isch
van Rusland, dat Shuster zal worden
ontslagen, ingewilligd, echter onder be
ding, dat hij door een anderen Amerikaan
zal worden opgevolgd.
TWEEDE KAMER.
Bij de voortzetting van het begrootings-
hoofdstuk Binnemlaindsche Zaken be
spreekt de heer Fleskens (R. K.) de
Drankwet, waarvoor hij partieel© herzie-
Stem. „Wat voor brood eet u?"
De heer v. Wijden. Ik sluit mij ge
heel aan bij den v'origlen spreker, wat
betreft do ellende van het land. Wij moe-
ten vrede sluiten. Verplichtingen tegen
over onzen toevalligen bondgenoot,
Duitschland, waarmede wij nooit een Ver
bond hebben gesloten, bestaan niet. En
geland heeft ons tot den strijd gedwon
gen, met dien tegenstander hebben wij te
onderhandelen.
Stem. Als de meester met zijn ketting-
slaaf.
De heer v. Wijden. Neen, onze onaf
hankelijkheid als eerste voorwaarde.
Stem. En dan nog geld toe.
De heer v. Wijden. En naast onze vrij
heid, redden, wat er te redden is. Men
zal wel afgeven op het volksleger
Stem. U hebt zelf reeds het vernieti
gend oordeel geveld door te zeggen, het
presteerde niets.
De heer v. Wijden: „Het volksleger
en al degenen, die het hebben voorge
staan, zullen wel de zondebokken zijn;
maar dachten de boeren nu werkelijk,
dat bet vroegere kaderleger het er beter
afgebracht zoude hebben
Stemmen. Zeker!! zeker! De vijand was
op de twee landingsplaatsen in de Noord-
Verwachting tot aan den avond van 14 Deo.:
Krachtige, later afnemende zuidoostelijke
tot zuidwestelijken wind. Betrokken, later
opklarende lucht. Waarschijnlijk regen. Weinig
verandering van temperatuur.
ning onvoldoende acht. Eetn nieuwe
Drankwet wil spr. en zijn grieven rich
ten zich fegen het thans vigeeriend maxi
mum-stelsel voor vergunningen, tegen de
gebrekkige regeling yan de vervanging
van vergunninghouders en tegen de slech
te toepassing van het dwingend voor
schrift op het intrekken yan vergunningen.
De hi eer Vliegen (S. D: A. P.) vraagt
naar de regee-nngsplannen nopens de re
geling van de finantieele verhouding tus
schen rijk en gemeenten. Spr. wijst op
verkeerdheden m het stelsel van de ge
meentelijke grensregeling hier te lande
en vraagt naar de pension|n:eering van
gemeenteambtenaren.
Spr. protesteert tegen de motiveering
van de politieuitbreiumg te Hengelo en
tegen de houding van den minister na
hetgeen den burgemeester van Zaandam
is ten laste gelegd.
De heer Janimnk (U. L.) zet uiteen,
dat met de motiveering van de politie-
uitbneiding te Hengelo niets tegen de ar
beiders bedoeld was.
De heer; V.an Nispen tot Sevtenaier (R.
K.) (llheden) dringt eveneens op een
nieuwe Drankwet aan en beveelt in af
wachting daarvan ©en .overgangsbepaling
aan betreffende de overschrijving van ver
gunningen. Spr. wil ©ep. staatscommissie
voor het ontwerpen van een nieuwe wet
met mannen der techniek en der praktijk.
De heer Vorsterman van Oyen (V. D.)
sluit zich .aan bij het betoog van den heei)
I'leskens betreffende de Drankwet.
D© minister v.an Binnejnlandsche Za
ken (de heer Heemskerk) licht de instel
ling' van buitengew. leden van Ged. Staten
toe.
De regeering wil de pensioneering van
gemeenteambtenaren bevorderen, maar de
minister kan er verder niets van zeggen.
Uver de bezoldiging der gemeenteveld
wachters wacht de minister nader advies.
Een nieuwe Drankwet is van. de regee-
ring niet te wachten; haar program is
reeds lang. Spr. noemt de critiek gemak
kelijk, maar wijst op de bezwaren, die
de nieuwe wet zou moeten overwinnen.
Bij het ontwerpen zijn de inspecteurs niet
bruikbaar en is ee,n staatscommissie het
wellicht oneens met de regeering.
Als er niet te ergerlijke feiten zijn ge
pleegd, worden de burgemeesters in den
regel herbenoemd. Tegenover den burge
meester v,an Zaandam doet de minister
niets voor de rechterlijke beslissing er is.
Z. E. Kardinaal van Rossum naar ons land.
Ofschoon er nog volstrekt geen vast©
plannen zijn gemaakt 'en dus nog absoluut
niets met zekerheid kan vermeld worden,
bestaat er toch zeer groote kans, dat ons
land het volgende jaar; de eer zal ontvan
gen van het bezoek van kardinaal Van
Rossum. Zijn geboortestad Zwolle zal dan
niet vergeten worden. (Tijd.)
De heer v. Wijden. Ik 'benijd den hee-
ren hun optimisme, doch ik hen over
tuigd, dat wij dan ook in da vesting
Holland waren opgesloten. Op het be
leid van den commandant van bet veld
leger is veel aan te merken. Vooreerst
Stem. Aan het adres van den burger-
minister van oiorlog moet gij daarvoor
wezen, deze heeft dien bevelhebber in
het burger-dwangbuis gestoken.
De Voorzitter. Ik verzoek den hoeren
dringend binnen de orde te blijven, cri
tiek op 't beleid van de hoogst© aanvoer
ders is beslist daarbuiten.
De heer v. Wijden. Ik meende gerech
tigd te zijn do wondeplekken in de aan
voering te mogen blootleggen
Stem. Laat hem zijn zijn eigen knoei
werk toch veroordeiftten.
De heer v. Wijden. Nu dat buiten de
orde is, zal ik daarvoor zwijgen tpt ge
legener tijd; alleen wilde ik daarmede
aangetoond hebben, dat de voortzetting
van den oorlog ondergang met zich sleept,
dat vredesluiten dien kan voorkomen".
(Wordt vervolgd.)
