LS
is.
KBANK
loo y -
BÜSTOLAHa
Neèrland's doodstrijd in 1918.
>s&9
n g-
KATTENDIJKE.
ÏÏO. 147.
Dinsdag 12 December 1911.
Zevende Jaargang.
FEUILLETON.
8
lamaak
Artikelen
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
DE OORLOG
tusschen Italië en Turkije.
it, Malaria (biimen-
ofdpijn en Gebrek
|ig buiten op de roode
Alcoholvrij.
HaaS.
|Co.; te Goes bij
e e bij F. P. BAL
Sept. '10.
Jrtneel begoDcen
Jeis van 4 weken
Ingenoemd Meel
leende resultaten.
PEEG—Keller.
/a /o»
Directie,
DE VEER Ga.
VAN DER MINNE.
deeligste Adres
le
i
TRAAT, GOES,
chtingen.
NIEUWE ZEEUWSCHE COU RMT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraat C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst,; wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. h contant.
Behartigenswaardige wenken
Het knap geschreven Katholieke dag
blad „Het Centrum" had onlangs een
hoofdartikel, getiteld: „Partijleven". Daar
in klaagt de schrijver over d© onverschil
ligheid, welke Veelal door de hoogere en
ontwikkelde stamden onder ons ten op
zichte van de openbare zaak wordt aan
den dag gelegd.
Ziet maar eens naar onze kiesvereeni-
gingen, zoo zegt hij.
„Of is het niet een feit, dat juist de
katholieken van aanzien, of vermeend
aanzien, de mannen van intellect ook,
in die 'vereenigingien te weinig worden
gezien
Een Candida,tuur voor den een of ande
zetel willen ze misschien nog wel aan
vaarden, maar in de vergaderingen der
kiezers worden zij gemist.
Zij schijnen nog te levien in den ge-
dachtengang van den ouden tijd, toen alles
do,or een klein kringetje, soms binnens
kamers, werd afgedaan. Ofwel zij voelen
zich niet thuis in samenkomsten, waar
ook de „man van de straat" toegang heeft!
Toch staat men hier voor ©ene onver
mijdelijkheid.
Het openbare loven heeft zich in den
loop der jaren gedemocratiseerd.
Dit moge onaangenaam zijn, of onaan-
genaam 1 ij k e n, wanneer men zich daar
door laat weerhouden deel te nemen aan
het openbare leven, laat men meermalen
liet veld vrij voor degenen, die niet de
meest geschiktcp. zijn, om een eerste rol
te spelen en miskent men tevens aller-
schromelijkst de eisch'em, die thans aan
de katholieke partij zijn gesteld.
Aajn de katholieke partij in d© er s t e
plaats.
Want zij heeft vooral in dezen tijd,
naar het woord van Leo XIII, een groot©
laak te vervullen, een ieder naar de mate
zijner gaven.
Is het daarom piet bedroevend te moe
ien vaststellen, dat juist bij onz© onaf
hankelijke en intellectueele geestverwan
ten nog zoovelen zijn aan te wijzen,-die
nooit trjid, of liever nooit lust kunnen
vinden, om zich op d© een of andere
wijze, met de openbare zaak te bemoeien
Zich met de openbare zaak bemoeien
is niet altijd genoeglijk verre van dien.
Het is dikwijls een opofferend en tijd-
roovend werk, ondankbaar op den Koop
toe.
Maar daarmee wordt cle houding dier
onverschilligen, dor non-val<eurs en wer-
kelooziem onder ons niet geëxcuseerd.
Lag het aan. hen, er bestond een
voudig geen katholieke partij.
En in de organisaties was enkel een
klasse of een deel van ons volk ver
tegenwoordigd, waartoe zij niet kunnen
afdalen
U i t d r ij v i n g der Italianen.
LONDEN, 10 Dec. Volgens ©en ver
traagd telegram uit Smyrna van giste-
48.) DOOR TWEE PIOTTEN.
Omstandigheden, onafhankelijk Van
svijands wil, zullen beletten, dat Java
vooreerst in zijne handen vit. D© op
standen en gistingen in de buitenbezit
tingen Vorderen veel Engelscbe troepen.
Aanvullingen van deze moeten uitblijven,
omdat Engelsch-Indië niet ontbloot mag
worden, daar d© geest van wetzet te
gen de overheei'schers zienderoogen toe
neemt, gerugsteund door overvloedig
Duitsch geld. D© houding der Japanners
tegenover Engelaaid's roof is verre van
vriendschappelijk. Hunne persorganen
spreken het openlijk uit, dat niet geduld
zal worden, dat d© grootste koloniale
mogendheid zich ook nog moesteP zal
maken van onzen Indisclien Archipel. Niet
onduidelijk pcbamert dagelijks in hunne
kolommen door dat, wannieep Oostenrijk-
Hpngarije feitelijk Duitschlands partij
most, met de zekere 'verwachting van
Fr wri aal1 den ^aJlt Engeland en
xaiiknjk de wapens te zien opvatten,
apan onmiddellijk zijn leger en vloot
ren, heeft de (Turksche) regeering 'een
besluit openbaar gemaakt, waarbij bevo
len wordt, dat alle Italiaansche inwoners
binnen een week moeten vertrekken, claar
anders de ooïlogswetten op hen toege
past zullen worden.
D o k r ij e s v e r r i ch t i n e e n.
In Tripoli.
De bevelhebber van- de troepen in Tri
poli seint d.d. 6 dezer, dat d© aanval
der Italianen op Soek ©1 üzjoema geëin
digd is met een terugtocht der Italia
nen, die meer dan 400 dooiden en een
groot aantal gewonden op hiet terrein heb
ben achtergelaten. 'De Turken ,en Ara
bieren (hadden 20 dooden en ©en dertigtal
gewonden.
Bij het gevecht te Bis oei Djemal had
den de Italianen 200 doodein; de Ara
bieren ©enige dooden len gewonden.
In Barka.
Vrijdagmiddag is bij Bengazi oen ca-
valérie-patrouille op een troep Arabieren
gestooten, van <welk© zij ©r ©enigen ge
dood en de anderen verdreven heeft. De
patrouille had één lichtgewonde. De toe
stand is onveranderd.
Uit Derna hebben volgens een bericht
van de Stefani drie Italiaansche batal
jons Vrijdag met ©en bergbatterij ©en ver
kenning in Zuidwestelijk© richting onder
nomen en stootten daarbij spoedig op ver
scheidene, door bereden officieren aan
gevoerde groepen Arabieren, die op de
Italianen vuurden, en zich' aan een om
singeling wisten te onttrekken. De Ita
liaansche bataljons vervolgden den vij
and 5 kilometer ver en vernielden twee
rijen Ider vijandelijke verschansingen. De
Italianen hadden twee dooden.
Bij de 'op dezen dag verrichte verken
ningen werd vastgesteld, dat de Turken
en Arabieren nog vierder naar het Zuiden
waren teruggetrokken.
Dan koimt nog uit Tobroek een bericht,
dat de Italiaansche torpedojager Bersag-
liere in den nacht Van 1 December twee
sedert aldaar aangekomen Turksche zeil
schepen had buitgemaakt, waarvan de be
manning naar Italië gestuurd was.
BELGI£.
Aanslag te Aygem, bij Aalst.
Het parket van Oudenaarde is in deze
gemeente afgestapt, om onderzoek te
doen naar een dynamietaa'nslag, aldaar
gepleegd.
De aanslag was gericht tegen de we
duwe Van Eeckhoute, die met hap© twee
kinderen van 18 en 14 jaar het gehucht
Vleokem bewoont.
Mijnwerkers hadden daar Sinte-Barbara
gevierd, en, da,ai- zij hiet huis hadden,
willen in gruis slaan, was er tegen hen
©ene klacht ingediend.
Nu Woensdag werden d© bewoners
opgeschrikt door een© zware- ontploffing,
die het heel© huis deed instorten, zoodat
er nog slechts ©enige wankelende muur
brokken bleven staan. Do moeder, de
zoon en de dochter werden zwaar ge
kwetst.
Het lijdt bijna geen twijfel, of d© aan
tel' beschikking van Duitschland zal stel
len. Dat cle Mikado; na verloop van tij
den, zijn© expansie-politiek wil Voortzet
ten met olnze bezittingen als eerste nieuwe
grenslijn is zeker en sluit tevens in zich,
dat dan hot kleine Nederland de bezit
ter moet zijn en niet het koloniaal-over
machtige Engeland. Sterke Japanschi© es
kaders, geheel slagvaardig, liggen te Si-
m'onoseki ©n Port-Arthur gereed, om ©lk
oogenblik te kunnen ingrijpen. Al deze
omstandigheden waarborgen ons voorloo-
pig het bezit van Java. Olns, dapper
geoefend en gehard leger daar heeft in
verschillende gevechten bewezen ven© de
meerdere te zijn van den Engelschen te
genstander; kleine ondernemingen van de
ze zijn hij 'teerste troffen reeds opge
geven.
De toestand van moederland en ko
loniën is dus e©n eentonig©, smartvolle
schildering van donkere kleuren tot rouw-
zwart toe. Ons leger! in de vesting Hol
land opgesloten, gedwongen naar allo zij
den front to maken, Den Helder in En
gelscbe handen, een aanslag op de kust
van Britsche- en Fra.nsche troepen niet
onmogelijk; 'tlijkt op het reddelooze land
van 1672. De gPoote rivieren, waar-ach
ter ons leger is teruggegaan, verhinde
ren ons teVens operaties in N.-Brabant,
slag staat in verband met cle feiten, door
de mijnwerkers gepleegd. Een officier dor
genie heeft bevestigd, dat dynamiet de
verwoesting veroorzaakte.
Talrijke getuigen werden reeds gehoord,
doch cle ondervragingen leverden geen uit
slag tot op heden.
Spoorwegongeluk. Naar uit Na
men wordt gemeld, hacl Vrijdag op het
station airlaar een spoorwegongeluk plaats,
waarbij aanzienlijke materieele schade
werd aangericht.
Een goederentrein met twee locomo
tieven één voor en één achter be
gon tegen de helling naar Arlon op te
stoomen toen bij bet verlaten van het
station 'de as vain een w&gen brak. D©
machinist der eerste locomotief stopte
oogenblikkelijk, doch die der tweede lo
comotief, die niets van het ongeval af
wist, minderde in het geheel geen stoom,
met het gevolg, dat cle wagons met don
derend geraas tegen elkander hotsten.
Tien wagons werden omver geworpen
en met hun inhoud en al geheel verbrij
zeld.
Eenige seconden voor bet ongeluk ge
beurde, had d© express Parijs-Keulen ge
lukkig juist het station verlaten; anders
waren de gevolgen niet te overzien ge
weest.
Alle treinen, die via Namen loopen,
hadden natuurlijk groote vertraging.
Ontploffing te Luik.
Een ontploffing hoeft Zaterdagavond bij
een kinematogKafiscbe voorstelling een ge
weldige paniek in de zaal uitgelokt. Er
zijn 27 gewonden. De politic gelooft dat
men hier met ©en bom te doen heeft
gehad.
FRANKRIJK.
De krui tk w es tic. D© bij cle kruit-
kwestic ingesteld© commissie van onder
zoek heeft' vastgesteld, dat zich aan
boord van het pantserschip „Justice" kruit
van dezelfde soort bevond als op de „Li-
berté". De voorraden werden dadelijk ont
scheept, en daarbij geconstateerd, dat een
gedeelte reeds ongeschikt was.
Het vliegend r ij t u i g. Het vlie
gend rijtuig, waarvan reeds zioo lang
sprake is, vloog Donderdag voor 'teerst
uit te Etampes.
't Is een Bleriot-ieendekker, waar in 't
midden een gesloten carrosserie in den
vorm van een rijtuig is aangebracht, met
vensters, portels en pneumatiek© kussens.
Er is daar binnen plaats voor vier per
sonen. De vlieger Perreyon stuurde het
vliegtuig, dat prachtig evolueerde boven
Etampes en omtrek. 'tWas ©en zfeer aar
dig schouwspel.
Geheel cle carrosserie weegt slechts 65
Kilo en de wanden hebben een weer
standsvermogen van 15 Kilo' per vierk.
centimeter.
Het vliegend rijtuig zal nog eenige da
gen proeven doen en zal door M. Deutsch
cle la Mem-the in bézit genomen worden.
welk© cle verbindingslijnen zoo' succes
vol kopeten bedreigen. D© groot© moreel©
kracht Van den aanval' is daardoor ont
nomen. 'tNoorderleger schijnt roet groote
bezwaren te kampen. Waar het al slag
had moeten kunnen leveren, is de orga
nisatie helaas nog in vollen gang, waar
hij het gemis aan artillerie die gevechts
kracht der eenheden niet weinig verzwakt.
De kleine ondernemingen, waartoe het
Noorderleger zich heeft moeten bepalen,
werden afgewezen door het Engelsebe
bewakings detachement, dat voeling houdt
met d© cavalerie van de in Duitschland
voortrukkend© vijandelijk© legers.
Het eenige lichtpunt is, dat h©t Ne-
derlandsche volk bereid is geld en leven
1© offeren, geestdriftig gereed staat troon
en vaderland te verdedigen.
Hare Majesteit heeft mij opgedragen n
van dit alles mededeeling te doen, uw
gevoelen te vernemen over den oorlogs
toestand, uw© medewerking te vragen
voor gewichtig© besluiten tot afwending
van het national© gevaar".
Mat-somber hadden de eenvoudige zin
nen geklonken en d© doodsche stilte had
ze voortgedragen tot in de uiterste hoek
jes der groote, plompe zaal. Het regee-
ringswoord wordt zonder interruptie uit
gesproken, doch Veler lippen piersten op
PARIJS, 10 December. Een van Hirson
komende trein is op de brug Van Mercadet
aangereden door ©en locomotief. Er zijn
vijf menschen gedood en acht gewond.
AMERIKA.
J o h'. D. Ieder Amerikaan van de Ver.
Staten weet, wie Joh. D'. isde rijkste
man der wereld. Deze is thans, op 72-
jarigen leeftijd, afgetreden als president
van de „Standard Oil Company". Deze
rijkste man der wereld zal zijn verdere
levensdagen wijden aan het golfspel. Al
dus wordt uit New.-York gemeld. Met
John D: Rockefeller treden een zestal an
dere bestuurders af, die miet hém aan
den ophouw van deze trust hebben ge
werkt.
John D. Rockefeller begon zijn loopbaan
als bediende op een handelskantoor,
maar reeds op negientienjarigen leeftijd,
toen hij er in geslaagd was duizend dol
lar's op te sparen, begon hij voor zich
zelf. Intusschen had zijn broeder Wil
liam eveneens een eigen onderneming be
gonnen en in 1867 werden beide firma's
veireenigd ondeix' den naam' Rockefeller
Co1. Als deelgenoot trad ook de heer
Flagler in de firma, di© spoedig hare
zaken uitbreidde, zoodat in 1870 d© Stan
dard Oil Company of Ohio met een ka
pitaal van een millioen dollars kon wor
den opgericht, onder presidentschap van
John D. Rockefeller. En uit deze maat
schappij groeide de reusachtige trust, die
in 1891 reeds een kapitaal van 70 mil
lioen, weldra van 95 millioen dollars had.
D© kleine koopman, di© in 1865 r,og
slechts een 5000 dollars bezat, werd toen
hij zijn zeventigsten verjaardag vierde,
geschat op een vermogen van 700 mil
lioen dollars. En dat niettegenstaande hij,
evenals Carnegie, millioenen en millioe-
nen voor openbare doeleinden beschikbaar
stelde.
De nieuwe président van de Standard
Oil is de heer Arcbbold, needs langen tijd
do werkelijke leider der trust, daar in de
laatste tien jaren Rockefeller zelf zich
vrijwel al reeds uit de zaken had lerug-
ge trokken.
De A m eilik a an s che Kardina
len. De gemeenteraad van Boston beeft
een bedrag van 45.000 dollars uitgetrok
ken vooir de versiering der stad bij den
terugkeer van kardinaal O'Connel.
li I S I, A NI».
Kerkroof. Vrijdagmorgen werden
bij den d.ngang van het klooster Skor-
biastsji te St. Petersburg cle portier en
een jonge zuster vermoord gevonden. De
kloosterkerk was opengebroken en een
kostbaar heiligenbeeld van de versierse
len beroofd. De kerk was verontreinigd
en het altaar benevens de deur van het
Allerheiligste opengebroken. 'De monniken,
hadden niets gehoord. Naar d© politie
door speurhonden constateerde, was de
knuppel, waarmede de wachter en de
zuster doodgeslagen waren, van ©en na
bij zijnde stalhouderij afkomstig. De dief
stal in een in het centrum: van de stad
elkaar om een scherp woord binnen te
houden, om te beletten, dat ©en veroor-
doelend vonnis den minister tegenslml
gerde.
Nauwelijks (look d© minister weg, of
het woord was aan allen in de verga
dering. Op de tribunes zoowel als in
de kamer vormden zich groepjes en elk
hoopje menschen ha.cl ©e,n spreker, die,
deskundig of niet, ©en verre vaji mal-
sche critiek leverde op 's ministers be
leid, waarmedehij vroeger door
dik en dun ging. 't Rumoer zwelde aan
tot heftige demonstraties, doch d© zware
hamerslag van den voorzitter en de
nieuwsgierigheid hergaven de luisterstilt©
aan de Vergadering.
De sociaal-democraat Terweg, de mili
tair-deskundige van de fractie, had het
woord.
„Mijnheer de voorzitter. Het Nederland-
sche volk staat niet geestdriftig gereed
troon en vaderland te verdedigen, zoo-
als de minister betoogde, bet volk verkeert
in ongezonde opwinding, in ©en soort
ooiiogshysterie, in ©en ontoerekenbaren
wraakdorst, door pers en vergaderingen
in dien neurastheniscban toestand ge
bracht. Het nuchter verstand van ons
nuchter volk echter roept en schreeuwt
u toe: „Scheid uit met dat bloedver-
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 12 Deo.
Meest krachtige zuidwestelijke, later
krimpende wind. Zwaarbewolkte tot betrok
ken lucht Later waarschijnlijk weer regen.
Weinig verandering van temperatuur.
gelegen hoek verwekt veel opzien. Duizen
den nieuwsgierigen stroomden den ge-
heelen dag door, naar het klooster".
ZWEDEN.
Uitreiking Nobelprijzen. Reu
ter seint dd. Zondag uit Stockholm:
De plechtige uitreiking der Nobelprij
zen v'an dit jaar heeft hedenlnamiddag
in do groote zaal van de muziekacademie
plaats gevonden. Daar waren bijeen do
vertegenwoordigers der «geering, van het
corps diplomatique, Van wetenschap en
kunst.
Nadat cle Koning met de koninklijk©
familie was binnengekomen, hield dr.
Tornebladh, lid van het bestuur van bot
Nobel-instituut, een redevoering over de
betoekenis der Nobelprijzen. De voorzitter
van de academie voor wetenschappen,
Dahlgren, deelde -mede, dat de prijs voor
natuurkunde aan professor Wilhelm Wien
te Würzburg was verleend voor de ont
dekking va,n de wetten der warmtestraling,
de prijs vo.or scheikunde aan mevrouw
Curie voor haar verdiensten met betrek
king tot "de elementen radium ©n po
lonium.
De rector'van bet Carolinische instituut,
professor Moeroer, deelde mede, dat pro
fessor Gullstrand te Upsala v:oor zijn ver
richtingen met betrekking tot de leer van
d© staalbreking in 'toog den prijs voor
geneeskunde' had caitvajijgen.
Eindelijk deelde de secretaris van do
Zweedsch© academie, Air. Wirsen, mede,
dat de prijs voor letterkunde aan Maurice
Maeterlinck verleend was.
De Koning heeft aan de drie eerstge-
noemden zelvien den prijs overhandigd;
daar Maeterlinck door ziekte verhinderd
was, nam de Belgische gezant den prijs
in zijn naam in ontvangst.
Staatsraad Mr. Asser met een Nobelprijs
vereerd.
Uit Christiania wordt dato 10 December
aan de bladen gemeld:
Hedenmiddag is in teen- plechtige ver
gadering van de commissi© voor den No-
bel-prijs in het Nobel-instituut, waarbij
vele leden van het Storthing, leden van de
regeering en 'van bet diplomatieke korps,
kunstenaars en geleerden aanwezig waren,
medegedeeld hoe dit jaaï de prijs verdêeld.
is. Bij den aanvang der" bijeenkomst heeft
professor Stang gesproken over den ge-
meenschappelijken arbeid 'der Noordsche
staten om te komen tot één burgerlijke
wetgeving. Vervolgens deelde Lövland, de
voorzitter van de commissie voor den No-
gleten ter wille van een hersenschim,
houd op met speculoeren op het laagste
iu den mensch' tot redding va:n tdie zoo
genaamde ©el', tot kunstmatig verwekken
van vaderlandsliefde, di© ziekelijke afwij
king van den natuurmensch door de ka
pitalistische maatschappij" stormach
tig© protesten en ontneemt-hem 't woord
geroep waren het antwoord op deze ver
sleten philosophic „evenals nu door
dat protestgeschreeuw ©en wissel wordt
getrokken op hét laagste in liet volk".
Een© stem. „En uw hot materialism©,
uw klassenhaat, uw godsdienst-is-privaat-
zaak-leugen, waarop speculeeren die hef-
boomen uwer revolutionnaire theorieën
De heer Terweg. „Er moet onmiddel
lijk een einde gemaakt worden aan de
zen oorlog. Te veel jonge levens zijn
reeds opgeofferd vlooi' ©en dwaalbegrip,
aan den .moord in 't groot moet paal en
perk worden gesteld. Hoevele huisgezin
nen zijn niet reads ongelukkig. Handel,
nijverheid en landbouw staan stil door
't onttrekken v'an zoo Vele handen daar
aan".
Eene stem. Door uw volksleger hebt
gij dat gewild.
(Wordt vervolgd.)
