■1ST
Boomafval
i - -
4KELIER
UDSCHRIFT
No. 146.
Zaterdag 9 December 1911.
Zevende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Dit nummer tóaat uit 8 bladzijden.
BINNENLAND
UIT ZEELAND.
12 Dec. 1911,
lieren,
:hen,
ien,
ten,
13 Dec. 1911,
oomen,
tornen,
►oomen,
Koetsiers
den.
3 uur 46 min.
3 48
liag 6 December,
li.
It een half uur, de
een uur na zons-
ROERSCH te
Iverkoopen
ten verzoeke van
[IMAKERS—Sanders
[lis. op de hofstede
Fid Bonte, nabjj
(en steenweg Daar
Molenstraat, ver-
|1,50 2 M. in de
kocp 1 nabij de
tin den heer L- i.
uis, en mejuffrouw
itrderburg,
pen
pen
pakershout, wassen ie
in de Biezenstraat,
(woond door den heer
lan den heer J B.
]rs voornoemd.
koord, verdeeld in 8
|de hofstede hewoond
Cbul, te Eede.
-KSjp.
-
-vv:..
•- L\»
'-A? -
- -
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent,; dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's i
Kanfoor v. d. Administratie: Gangepoorfstraat C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50ieders regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. k contant.
*:f~ Op Katholieken grondslag.
Elders in dit nummer komt de verkla
ring voor van ons doorluchtig episcopaat,
dat volgens hun verlangen de vakorga
nisatie op Katholieken grondslag moet zijn
gevestigd.
Hierbij sluit zich uitstekend aan, wat
wij in de advertentiekolommen van dit
nummer aantreffen, n.l. de aankondiging
eener propaganda-vergadering, welke de
Roomsch-Katholieke Middenstandsvereeni-
ging „De Hanze" te Zierikzee heeft uit
geschreven, om te komen tot de oprich
ting van een R.-K. Middenstandsbond in
Zeeland.
Want niet alleen de Katholieke arbei
dersstand, ook de Katholieke middenstand
behoort overal, waar zulks maar eenigs-
zins mogelijk is, te zijn georganiseerd op
Katholieken grondslag. De jongste ge
beurtenissen te Utrecht hiebben geleerd,
dat neutrale middenstandsbonden niet
de aangewezen lichamen zijn, waarin de
Roomsche middenstanders hunne organi
satie moeten onderbrengen, al spreekt het
vanzelf dat federatief samenwerken
met niet-Katholieke bonden, daar waar
zulks nuttig en noodig is, gewenscht blijft.
En nu zegge men niet te gauw: bij
ons gaat het niet. Zierikzee leert ons,
Zeeuwsche Katholieken, wat met volhar
ding en doortastenden ijver kan worden
tot stand gebracht. Ook daar scheen een
Katholieke Middenstaiidsvereeniging on
mogelijk en ziet thans is zij er en zij
bloeit onder de voortreffelijk© leiding van
een kranig bestuur.
Moge Goes, Middelburg en Vlissingen
zich aan het kleine Zierikzee spiegelen
en uit die steden vele Roomsche mid
denstanders opgaan naar den Propaganda-
avond van 14 December om met hetgeen
,7jj daar van de bekwame sprekers zul-
1 hebben vernomen, vrucht te doen in
l|n kring ter bereiking van htot schoone
J: een Roomsch-Katholieke
jjcldenstandsbond in Zeeland.
Gezworen kameraden.
Bij de aanstaande gemeenteraadsverkie
zing te Middelburg gaan dan Vrijzinnigheid
en Sociaal-democratie arm in arm ter
stembus.
Iedere vermeerdering der anti-revolutio
naire partij in den raad is bedenkelijk,
schrijft de „Middelburgsche Courant" en
zij laat dan een warme aanbeveling van
den socialistischen candidaat volgen.
Wanneer in de dagen van Kamer- of
Statenverkiezing de liberalen bij de recht-
sche kiezers om een zeteltje komen be
delen, geven zij altijd hoog op van hun
eerbied voor den godsdienst, die zeg
gen zij bij de vrijzinnigheid volstrekt
niet in het gedrang komt.
Thans gaat die vrijzinnigheid in het vuur
voor den aanhanger eener partij, die een
der hechtste zuilen der maatschappij, dien
godsdienst, tracht omver te rukken, die
den godsdienst op alle mogelijke wijzle
bekampt en belaagt; een© partij, die in
ons vaderland zoowel als elders met haar
daden en gedragingen voortdurend h!et
woord van Bebel staaft: „Socialisme en
godsdienst verhouden zich als water en
vuur".
Hoe dit te rijmen, zult ge vragen. Denk
aan het spreekwoord: „het bloed kruipt
waar het niet gaan kan". Liberalisme en
I socialisme zijn door enge banden aan
I elkander verbonden. Het laatste is de
consequentie van het eerste.
Intusschen bewijst de gedragslijn der
Middelburgsche liberalen bij de komende
gemeenteraadsverkiezing weer voor do
zooveelste maal, dat voor principieel
Christelijk gezinde kiezers het samengaan
Met vrijzinnigen op staatkundig gebied on-
Mogelijk is, tenzij zij hunne heiligste b&-
ginselen verzaken.
De coalitie blijft
Dat is de overeenstemmlende klank in
hetgeen de aanvoerders der Rechtsche par
tijen in onze Tweede Kamer Woensdag
J.l. uitspraken: de coalitie blijft.
Dr. Kuyper zei het in schitterende vol
zinnen en wees op de „unio mystica",
he mystieke eenheid, welke de coalitie
partijen tezamen bindt en op de mieenings-
verschillen, die juist tot het karakter dier
coalitie, als zijnde een samengaan,
geen samensmelting van partijen, be--
hooren.
De ietwat nuchtere maar ook streng lo
gische Dr. Nolens constateerde hoe bij
geen der geeoaliseerde Christelijke par
tijen iets gevoeld wordt van de nood
zakelijkheid om eene andere partijgroe-
peering aan te gaan, dan die op Christe-
lijken grondslag en zag in de meenings-
verschillen welke bij Rechts heerschen
over het practisch doorvoeren der begin
selen het beste bewijs, dat er Rechts dan
toch meer vrijheid heerscht dan door Links
wordt toegegeven.
Ten slotte wees de scherpzinnige aan
voerder der Christelijk-Historischen ler op,
dat verschil van gevoelen kan bestaan
ook bij eenheid van richting. Hij wees op
een practisch voorbeeld: de heele rechter
zijde wil de kerstening van Indië, maar
niet allen volgen dezelfde wijze.
„Der langen Reden kurzer Sinn" is alzoo
de coalitie blijft en aan de verschil
lende grootere en kleinere liberale orga
nen, die reeds in het gezicht van 1913
over haar de doodsklok luiden, wordt het
Fransche spreekwoord bewaarheid: „les
gens que vous tuez, se trouvent assez
bien", „de lieden die gij afmaakt, ma
ken het uitstekend."
EERSTE KAMER.
De afdeelingen der Eerste Kamer heb
ben de heeren Van Nierop, Franssen, Van
der Does de Willebois, Van Deventer en
Van den Berg benoemd tot rapporteurs
over de wetsontwerpen houdende de In
dische begrooting voor 1912 en eenige
daarmee samenhangende wetsontwerpen,
benevens over de ontwerp-wijziging der
Beroepswet en een paar aanvulliDgsbegroo-
tingen voor justitie.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 5 Dec.
Wij ontleenen over dezen zittiDg het
volgende aan „De Tjjd"
De heer Troelstra heeft gesproken van
kwart voor elf tot kwart over drie, dat is
dus, het half uurtje pauze af gerekend,
precies vier volle uren. Zijn politieke rede
voeringen worden iedtr jaar langer, maar
naarmate zjj langer duren, worden zjj ook
vervelender en onbeduidender. De heer
Troelstra schjjnt dit zelf ook wel te ge
voelen, want in de laatste jaren is hg
begonnen met als „clou" van zijn gerede
neer een of andere motie in te dienen.
Vandaag bracht hg het ai tot twee moties,
ieder van de lengte van een behoorlijke
driestar in „Het Volk".
Als dat niet trekt, trekt niemendal. De
reelamemakerjj ligt er echttr nu zóó dik
op, dat zelfs de onnoozelste politieke hals
ze nu wel in de gaten zal krjjgen.
De eene motie bedoelt van de Regeering
maatregelen te vragen, die de onbelemmer
de vrjjheid van „posten" bij werkstakingen
en dergelijke zullen waarborgen de tweede
motie vraagt maar eventjes een „eenvoudig
wetsontwerp", waarbg als noodmaatregel
een ouderdomspensioen voor de 70 jarigen
zal worden uitgekeerd, in afwachting van
de definitiave regeling der arbeiderspensi
oenen bij de behandeling van minister
Talma's verzekeringswet. (1)
Het bedoelt dus maar te zijn een „nood
wetje", anders zou men allicht vragen of
„de rijksdaalder voor den dooden arbeider"
nu genade heeft gevonden in de oogen der
socialisten. Hahn (politieke teekenaar van
„Het Valk") kan intusschen zjjn beruchte
plaat, getiteld „Het eerste arbeiderspensioen'
en waarop de toenmalige minister Kuypei
was afgebeeld, een rijksdaalder brengend
aan een op lompen uitgestrekten sterven
den arbeider, nog eens gebruiken. Hg
heeft alleen maar de figuur van dr. Kuy
per door die van mr. Troelstra te vervan
gen.
Over de lijzig uitgerekte, maar daardoor
ook buitengewoou matte redevoering, waar
in nu letteriijk geen enkele sprankel „pro
letarisch seDtiment" was op te merken, zal
ik niet veel zeggen. Het was een doorloo-
pende critiek op de regeering en de daar
achter staande rechtsche partijen, die, den
nood der tijden goheel miskennende, abso
luut onvoldoende is in haar defensie-,
belasting- en sociale politiek
Vooral minister Talma was „béte noir"
bij den socialistischen spreker. Na de
Utrechtsche katholieke meetiDg schjjnen
de fiolen van toorn aller politieke leiders
over hem te moeten worden uitgestort.
Ja, die Utrechtsche betooging! Zjj is
schering en inslag in dit parlementiar
debat. Heeft gisteren de oud-liberale heer
De Beaufort en hebben Vrijdag de vrij
zinnig-democraat, mr. Drucker en de unie
liberaal, de heer Roodhuyzen er hunne
hooga aandacht aan gewjjd,vandaag
heett mr. Troelstra met alle kracht gepro
testeerd tegen „de verdachtmaking" dat
de sociaal-democraten den gang der sociale
wetgeving tegenhouden. Als een moderne
politieke Goliath trad hij een stap het
socialistische kamp uit en daagde de Katho
lieken uit, een hunner mannen te zenden,
om met hem te vechten, d.w.z. met hem
een publiek debat aan te gaan over deze
quaestie, tijd en plaats ter keuze van de
uitgedaagde partjj.
Komaan, waar is de katholieke David,
die met dezen r us strijden zal Wie
onzer mannen raapt den neergeworpen
handschoen ep
Zitting van Woensdag!
Reeds vermeldden wij in de laatste be
richten van ons vorig nummer in het kort
wat door de heeren Lohman en Kuyper
in die zitting werd medegedeeld. Het vol
gende zjj nog aangestipt
De heer Lohman erkende dat verschil van
opvatting emtrent de sociale wetgeving
voldoende grond ou wezen voor een
andere partjjgroepeering, doch deze is in
ons land niet mogeljjk om den historisch
geworden toestand.
Met klem en scherp argumenteerend
kwam de heer Lohman verder op tegen
het verwijt van den heer Drucker, dat
de Regeering de socialisten zou prikkelen.
De redevoeringen der Regeering tegen de
Sociaaldemocraten waren een beantwoording
van dezer aanvallen en hjj heeft vergeefs
gezocht naar maatregelen tegen de .Sociaal
democraten, En als de Regeering moest
nalaten, wat den Socialisten niet behaagt,
dan kon ze wel niets gaan doen. Spr.
begreep echter, dat men zoo iets zeggen
moest, als men te kennen wil geven als
wjj aan het bewind zijn, zijt ge bjj ons
veel veiliger 1
De heer Kuyper erkende ondermeer
dat de Regeering niet aan alle eischen der
Anti-Revolutionairen kan voldoen, daar
zjj op een coalitie steuntdoch zij moet
zich ook wachten een der coalitie partjjen
te kwetsen en nu is de Anti-Revolution-
naire partjj pijnlijk getroffen door hetgeen
van de Regeeringstafel omtrent het onder-
wjjs werd gezegd bjj de behandeling der
Indische Begrooting, dit en het vorig jaar.
Aan het slot van zijn betoog bestreed
spr. de bewering van den heer De Beaufort,
dat de sohoolquaestie uit is en de coalitie
dus haar basis heeft verloren. Het openbaar
onderwijs heeft nog vele voorrechten boven
het bijzonder. Doch ook al had de heer
De Beaufort gelijk, dan zou daarmede de
grond van het optreden der coalitie nog
niet vervallen zijnde belijdenis van Christus
is het groote element, dat de Rechtsche
partijen altijd weer samenbrengen zal. En
als er eens een andere partijgroepeering
komen mocht, dan zullen de Antirevolutio
nairen nog niet samengaan met de Linksche
democratenzij zullen dan weer terugkeeren
tot hun isolement.
Ook de heer Nolens behandelde belang
rijke zaken.
Wat de Openii gs quaestie betreft, vond
ook hij, dat er constitutioneel door de Re
geering was gehandeld. En uit de Memorie
van Antwoord kon hij alleen lezen, dat
aan de Koningin niet het advies is gegeven
om niet in persoon te openener staat
echter niet in dat Antwoord, dat er advies
is govraagd.
Omtrent andere partijgroepeering wees
spr. er op, dat bij Rechts nog volstrekt
niet de overtuiging bestaat van de nood
zakelijkheid eener andere groepeering. Er
bestaat daar wel verschil van meening,
doch dat bewijst, dat men daar nog al
vrijheid van beweging laat, terwijl de
noodzakelijkheid om een middenweg te
zoeken, behoedt voor excessen. En de
ervaring bewijst verder, dat men 't ten
slotte toch nog al eens had kunnen worden.
„En dat zullen de heeren nog wel meer
ervaren", klonk het nuchter uit den mond
van den afgevaardigde.
Doch, zoo ging hij verder, al waren de
geschillen nog grooter, dan blijft toch het
groote beginsel der Rechterzijde, dat grooter
belangen betreft dan in de Kamer veelal
worden besproken.
Evenwel, de Rechterzijde is dankbaar,
dat de Linkerzijde heeft gewezen op de
noodzakelijkheid voor de Rechterzijde van
eenheid en doorzetten. Men zal het zich
voor gezegd houden I
Evenals de heer Patijn vond spr., dat aan
vorm en inrichting onzer wetsontwerpen heel
wat ontbreektdaarom vestigde hij de
aandacht der Regeering op de instelling van
een bureau voor alle Departementen samen,
dat voor eenheid en gemakkelijkheid van
vorm der wetten zou moeten zorgen.
Over de prioriteit van een of ander der
verzekeringswetten wilde spr. zich voorloo
pig liever niet druk maken. Hij was het
eens met den heer Kuyper, dat er zooveel
mogelijk moet gebeuren, doch het stellen
van termijnen is verkeerd.
Daarbij vond hij evenwel ook, dat de
Regeering niet een bepaald punt te veel
op den voorgrond moet stellen en waar
schuwde hij, dat de vrees om zwak te
schijnen wel eens een slechte raadgeefster
kon zijn. De heeren van Links, die zoo
bezorgd zijn voor het standpunt van minister
Talina, moesten eigenlijk blij zijn, dat Z Exc.
niet ongeneigd blijkt te doen, wat ze zelf
steeds verlangden.
Na minister Talma verdedigd te hebben
tegen de verwijten van onvruchtbaarheid,
zwakheid en langzaamheid, beantwoordde
hg de aanvallen op de Utrechtsche R. K.
Werklieden meeting, verklaarde niet te
kunnen inzien, waarom men minister
Talma niet zou mogen huldigen voor het
vele goede, dat hg deed. En als men hem
om advies gevraagd had, zou hij de ver
gadering, die buitengewoon goed is geslaagd,
volstrekt niet hebben afgeraden. De Katho
lieke arbeiders zagen, dat het werk van
minister Talma in beeld woord en daad
werd gekleineerd en daar wensehten ze
tegen op te komen. Hij verwonderde er
zich over, dat de socialistische Kamerleden
de aangenomen motie hebben opgevat als
tot hen gericht; de Kamer wordt in de
motie, die in het algemeen spreekt, niet
genoemd.
En wat nu zjjn tegenwoordigheid betreft,
daarmede is hg niet verantwoordelijk ge
worden voor ieder woord, dat daar gespro
ken is. Evenwel ontzegde hij den heer
R .odhuyzen het recht om te spreken van
„bedrog" en den heer Troelstra van
„demagogie".
In de avondzitting werd de begrooting
Buitenlandsche Zaken aangenomen en kreeg
de heer Aalberse de toezegging, dat de
quaestie van het subsidie aan de vereeniging
„Nederland" (ter behartiging van de belan
gen der Katholieke Nederlandsche arbeiders
in Duitsehland) voor de volgende begrooting
nader zal worden overwogen.
Bij de debatten over Waterstaat wenschte
de heer Fruijtier Rijkshulp voor het in
staat van zeewering brengen van den
noordelijken dijk langs de oostelijke water
leiding van Terneuzen.
In de zitting van Donderdag betoogde
minister Heemskerk, dat de voorgestelde
toeslag aan rijksambtenaren en -beambten
om de duurte, de regeering reeds f 418.000
gulden kost en hij daarom bezwaar maakte
om aan dezen toeslag nog eenige uitbreiding
te geven
Omtrent de opening der Staten Generaal
herinnerde spreker aan hetgeen in de
Memorie van Antwcord staat, dat de
regeering de Koningin niet geadviseerd
heeft de Staten niet te openen. Meer wilde
Z Exo. er niet van zeggen.
Namens de geheele regeering wees spr.
het verwijt van dr Kuyper af, dat de
minister van koloniën bij de behandeling
van de Indische begrooting de antirevolutio
naire partij heeft gekwetst
De Invaliditeits- en Ouderdomsverzeke-
ring krijgt alleen den voorraDg, verklaarde
de minister, zoo blijkt dat er anders niets
tot stand zal kunnen komen, maar dat is
nog niet te beoordeelen.
In het kiesdistrict Bergen op Zoom is
bjj enkele candidaatstelling gekozen tot
lid van de Prov Staten van Noord-Bra
bant de heer C. J. Verheijen te Roosendaal.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 9 Dec.:
Matige, tijdelijk krachtige, zuidelijke tot
zuidwestelijken wind Zwaarbewolkte tot
betrokken lucht. Regenbuien. Later wellicht
opklarende lucht. Weinig verandering van
temperatuur.
een onderzoek van de domaniale duinen
on ier Haamstede voor den aanleg van een
prise d' eau voor een waterleiding voor
Schouwen en Duiveland.
Uit de Memorie van Antwoord bg de
Begrooting van Binnenlandsche Zaken
blijkt, dat het begrootingsartikel voor
kosten van voorziening in de behoefte aan
drinkwater nader van f 25C 00 op 63000 is
gebracht wegens onderzoek in de Sehoorl-
sche duinen ten behoeve van den aanleg
van een waterleiding in West Friesland en
Catacomben te Valkenburg.
Z.H. de Paus heeft den heer Diepen, den
aanlegger der catacomben te Valkenburg
in audiëntie ontvangen en zijne groote
voldoening uitgedrukt over het door den
heer Diepen verrichte werk.
Gobs. Naar wij vernemen is door dhr.
Visser alhier een groot pand aangekocht
op den hoek van de Papegaaistraat, waar
hij in 't begin van 't volgend jaar een
grootsch eerste klas motor- en rijwielma-
gazijn zal doen verrijzen met annex repa
ratiewerkplaats, alles natuurlijk naar de
nieuwste eischen des tij'ds ingericht.
Middelburg De heer Herman Snijders,
die in de jongste gemeenteraadsvergade
ring tot voorzitter van het bestuur over
de Godshuizen werd benoemd, zal die
benoeming aannemen.
Donderdagavond kwam Sint-Nicolaas
ook in de zaal van het Vincentiushuis
aan de kinderen der leden van den St.
Petruskring een bezoek brengen. Sint Nico-
laas met zijn knecht zagen er prachtig uit.
Rijke geschenken deelde hij uit aan de
kinderen. Bij zijn vertrek vereenigden de
kinderen zich o-p het tooneel ©n deden
hem met een: „Sint Nicolaas gaat nooit
verloren" uitgeleide. Een prachtige voor
stelling had daarna plaats met lichtbeel
den.
Gemeenteraad van Middelburg.
Ter aanvulling van het verslag in ons
vorig nummer over de Woensdagmiddag
gehouden vergadering van den gemeente
raad alhier, dient het volgende vermeld
De heer Boudewjjnse was wegens onge
steldheid afwezig.
Ingekomen was nog een bericht dat het
rjjk genegen is het pakhuis van het voor
malig Oost-Indische huis voor f 200 minder
aan de gemeente te verhuren dan tot nu
toe, als de gemeente op zich neemt t 70
assurantie te betalen.
Bg de stemmingen voor leden van de
commissie van toezicht op het lager onder
wijs vroeg de heer De Veer of de heer
Onderdjjk voor zijn benoeming bedankt
heeft.
De voorzitter zeide van niet.
Ds heer De Veer merkte toen op dat de
voordracht der commissie hem zeer getroffen
heeft, daar afgeweken is vau de goede
gewoonte om den aftredende aan te bevelen.
De mededeeling van de commissie voor
aanvulling der hygiënische subcommissie
achtte spreker een doekje voor het bloeden.
De commissie mag den raad de wet niet
voorschrijven. De raad zou door het niet
verkiezen van den heer Onderdgk zichzelf
een klap in het aangezicht geven.
De burgemeester zegt dat de commissie
bevoegt ia te oordeelen wien zij in haar
midden hebben wil. Hetzelfde motief van
thans gold ook de vorige maal bg het op
maken der aanbeveling. De commissie geeft
thans de toelichting, omdat zjj gemerkt
geeft dat de raad niet goed begreep waar
het om gaat.
De heer De Veer acht den heer Onder-
dijk ook bevoegt zitting te nemen in de
bedoelde subcommissie.
De heer Bolle zal als bjj de eerstvolgende
vacature den heer Onderdjjk niet wordt
aanbevolen hem zelf noemen, maar zou als
hjj het motief gekend had ook niet op den
heer Onderdjjk gestemd hebben.
Thans werd gestemd en verkreeg de heer
A. L. J. Goethals 8 stemmen, de heer L.
Onderdjjk 4, de heer P. Koole 2 en de heer
Vertregt 1 stem.
De post werkloosheid werd, zooals reeds
gemeld, aangenomen met 8 tegen 7stemmen.
Voor stemden de heeren Van Tejjlingen,
