5 December 1911.
BINNENLAND.
Landbouw en Veeteelt.
UIT ZEELAND.
SPORT
Besiuifen en Benoemingen
KERKNIEUWS
Kardinaal Van Rossum.
Kardinaal Van Rossum heeft van zijne
verheffing officieel kennis gegeven aan
H. M. de Koningin.
Van de drie Katholieke ministers ontving
hij telegrafisch een gelukwensck.
Z. H. de Paus heeft de nieuwe kardinalen
ingedeeld bij de verschillende takken van
dienst en Z.E. kardinaal Van Eossum
benoemd tot lid van de Congregaties der
Eegulieren en van den Index.
Verleden week overleed te Breda de keer
J. A. J. W. van Hal, oud wethouder dier
gemeente, oud lid der Provinciale Staten,
Regent van het E. K. Burgerweeshuis,
lid van het Kerkbestuur van de H. Barbara,
Kommandeur in de orde van den H.
Gregorius.
Het Hof naar Den Haag.
Het Hof vertrekt Maandag 11 dezer uit
Apeldoorn naar de residentie.
Het stal-departement zal reeds den 9den
worden overgebracht.
Onderscheiding.
Het heeft Z. H. den Paus behaagd te
benoemen tot Ridder in de Orde van den
H. Gregorius den Grootten den Hoogweg,
Heer F. E. A. Baron van Hov.ell tot
Westerfiier, Huize Joppe.
Afsluiting en drooglegging van de Zuiderzee.
De Zuiderzee-Vereeuiging heeft een
nieuwe publicatie in het licht gegeven, het
rapport der gewapend-beton-eommissie, door
haar uitgenoodigd verslag uit te brengen
over de vraag in welke mate gewapend
beton in uitgebreiden zin van toepassing
kan zijn bij den afsluitdijk, de meerdijkeu,
den bouw der kunstwerken, enz., ter be
zuiniging bij de uitvoering, onder behoud
van gelijke deugdelijkheid, in aaUeg en
onderhond.
Hoed af-polltiek
Bij de op ietwat zonderlinge wijs afge
broken algemeene beschouwingen over de
Staatsbegrooting meende de vrijzinnig-
demoeratische leider prof. Drucker de
sociaal-democratische fractie in bescherming
te-moeten nemen tegen de Regeering 1
Deze zou een te forsche taal bezigen in
haar socialisten-bestrijding en de S. D. A.
P. ére daardoor noodeloos prikkelen.
Ook de heer Roodhuijzen gaf iets
dergelijks te verstaan.
De bezorgheid der heeren voor hun roode
vrienden is werkelijk groot,maar bizon
der gemotiveerd ljjkt ze niet.
Zelfs de Kamer-Overzichtschrijver van
het Handelsblad spreekt van een
„zonderling verwijt" en zegt over 's heeren
Drucker's grief
Als voorbeeld haalde hij (mr. D.) een
rede aan van Minister Regout (Water
staat) over spoorwegzaken en een
uiting van Minister Oolijn bij de be
handeling van de Militiewet. Het
verwijt mist onzes inziens, wat dat
laatste voorbeeld betreft, eiken schijn
van grond en is, wat het eerste aan
gaat, alleen redelijk in de oogen van
iemand, die de hoed-af-politiek tegen
over de socialisten wil gevolgd zien.
Het is de politiek, die door het vorige
Ministerie, raar ons oordeel, veel to
veel werd gevolgd en die ons ook in
het optreden (of niet optreden) van de
meeste vrijzinnigen vaak heeft gehin
derd. Wij hebben dat trouwens vaak
genoeg gezegd.
De vrijzinnigen kunnen het zich nu
opnieuw voor gezegd houden.
Maar of het baten zal
Ziedaar de vraag.
Intusschen komen zij met hun „hoof-af-
politiek" steeds dieper onder het juk der
socialisten, die zonder den minsten schroom
voortgaan jacht te maken op hunne zetels.
Alleen als anti-clericalen zijn de roode
heeren met de vrijzinnigheid solidair.
„Centrum"
Kath. Soc. Actie.
Verschenen zijn de nieuwe statuten der
K. S. A.
Voor heden zij medegedeeld, dat in de
nieuwe statuten de Centrale Vergadering
is vervangen door een Centralen Raad, dat
de Algemeene Secretaris is vervangen door
een Directeur van het Centraal Bureau en
de Secretaris van den Centralen Raad
alleen tot taak heeft het houden der
notulen.
H. M. de Koningin Moeder.
H. M. de Koningin-Moeder is Vrijdag
middag omstreeks half vijf per Staatsspoor
voor Haar winterverblijf in de residentie
teruggekeerd.
Hare Majesteit word in het station ver
welkomd door den grootmeester van Haar
huis, jhr. De Ranitzden waarn. burge
meester der residentie, den heer JanseD,
en den generaal baron v. d. Cappelen, wd.
gouverneur van de residentie.
Men schrijft ons uit Koewacht:
De handel in aardappelen is thans verre
van levendig. Wel worden dagelijks nog
aardappelen naar België gezondendoch
de vraag is niet groot en de prijzen brok
kelen af. Naar enkele soorten is zelfs in
het geheel geen vraag. Dat in dit najaar
voor Belgische rekening groote hoeveel
heden aardappelen in ons land zijn opge
kocht, blijkt uit een opgave, dezer dagen
door het Belgisch Ministerie van Financiën
verstrekt. Daaruit blijkt, dat wij in de
maand Augustus van dit jaar aan onze
zuidelijke naburen verkochten 6 millioen
kilogram aardappelen, in September 15
millioen en in de maand October zelis 18
millioen kilogram. In den loop van dit
jaar verkochten wij reeds aan België ruim
75 millioen kilogram aardappelen tegen
50 millioen in 1910 en 47 millioen in 1909.
De uitvoer van België overtrof echtr-r
nog verre den invoer Zoo verzond België
in de vorige maand ongeveer 45 millioen
kilogram aardappelen Daarvan gingen er
26 millioen kilogram naar Frankrijk en
ongeveer 12 millioen naar Duitschland.
De geheele uitvoer bedroeg in deu loop
van dit jaar 166 millioen kilogram tegen
93 millioen in 1910 en 62 in 1909.
Men schrijft ons
Nu in den laatsten tijd in deze provincie
zooveel werk wordt gemaakt van geiten-
fokkerij zullen velen zeker belang stellen
in den uitslag, welke men in Nassau ver
kregen heeft omtrent de melkopbrengst der
geiten.
Door de vereeniging van geitenkweekers
in Nassau werd namelijk gedurende het
geheele vorige jaar de melkopbrengst van
de geiten van al de leden gecontroleerd.
Nog nooit was voor een zoo groot aantal
dieren de opbrengst bepaald.
De controle was zoo ingericht, dat, om
de 20 dagen, de afgevaardigde zelf kwam
melken en deze woog daarna de melk.
Bovendien werd het vetgehalte bepaald en
bij 14 geiten werd bovendien nagegaan
welk voederrantsoen werd verstrekt
Naar de opbrengst per jaar konden de
dieren tot de volgende groepen gebracht
worden
4 geiten tusscben 1000
en
1276
3
IJ
900
JJ
950
4
J)
850
JJ
900
5
J5
800
J5
850
2
J)
750
800
6
J5
700
55
750
9
650
J5
700
9
JJ
600
55
650
6
55
550
55
600
2
500
55
550
3
J5
450
500
2
>5
400
450
5
JJ
350
5J
400
1 geit gaf
318
Deze getallen toonen duidelijk aan, hoe
nuttig het is, dat de melkopbrengst wordt
gecontroleerd om zoodoende de beste dieren
voor de fokkerij te kunnen uitzoeken. De
gemiddelde opbreDgst was 685 kilogram.
Van allo geiten leverden 42 percent meer
en 58 percent minder dan de gemiddelde
melkgifte.
Oostburg. Aan de directie van de Stoom
tram-maatschappij BreskensMaldeghem is
door ouders of voegden van de aan inrich
tingen van onderwijs te Oostburg school-
guande kinderen, een adres gezonden,
waarbij zij te kennen geven, dat het volgen
van lessen op de Normaal- en de Ambachts
school aldaar, voor hunne kinderen groote
bezwaren meebrengt door de financiëele
offers, welke in het hooge tramtarief op
leerlingen van die scholen worden toege
past
dat dit hooge tarief, hetwelk van
Breskens naar Oostburg ongeveer f 60
per jaar bedraagt, (van leerlingen boven
de 16 jaar) en voor andere gemeenten
naar evenredigheid een zoodanig bezwaar
oplevert, dat vele ouders beslist niet in
staat zijn zich dergelijke financiëele opoffe
ringen te getroosten en daardoor genood
zaakt zijn de noodige ritten aanzienlijk te
verminderen, waardoor de leerlingen ver
plicht zijn te voet of per fiets de scholen
te bezoeken, wat bij ongunstig weer zeer
bezwaarlijk is, en voor de gezondheid, alsook
voor de lessen soms nadeeiige gevolgen
kan hebben;
dat ook andere maatschappijen door
een zeer verlaagd schooltarief het allen
leerlingen mogelijk maakt om de lessen
ter plaatse van een aan de lijn gelegen
inrichting te bezoeken en o. a. de lijn
MeohelenTer Neuzen voor het traject
Ter NeuzenAxel f 13.'s jaars berekent
voor den leeftijd beneden 16 jaar en f 21
daarboven, terwijl het tarief op de lijn
IJzendijkeSchoondijke slechts op ongeveer
f 10 per jaar gesteld is, en het tarief van
de schooikaarten op de Provinciale boot
ongeveer f 36 per jaar bedraagt, met inbegrip
van het recht tot het medemaken van
elke reis.
Zij verzoeken haar te willen bevorderen,
dat er ook op deze lijn voor de schoolgaande
leerlingen een veel lager tarief wordt
ingevoerd, wat zeer aan de belangen van
de bevolking en van de scholen zou ten
goede komen.
Spoorweg Oostburg—Cadzand.
Hel wetsontwerp tot ■vorleening van een
renteloos voorschot ten behoeve van den
spoorweg Oostburg—Cadzand deed enkele
loden in de afdeel ingten der Tweede)
Kamer vragen, of het niet beter ware
geweest een verbinding van Cadzand met
Breskens over Nieuwvliet en Groede te
bevorderen. Zij meenden, clat daardoor
de belangen van de streek meer zouden
worden gebaat, terwijl door eerstgenoemde
lijn België meer zou profileeren.
Spoorweg Burgh—Brouwershaven.
Het wetsontwerp tot verklaring van het
algemeen nut der onteigening ton behoeve
van den spoorweg BurghBrouwershaven
en verbetering in de ligging van den spoor
weg Brouwershaven naar Steenbergen, gaf
in de af deelingen der Tweede Kamer aan
leiding tot do opmerking, dat men wel
bij den aanleg, die onlangs plaats had,
moest hebben gezien, dat de ligging van
den spoorweg BrouwershavenSteenber
gen niet goed was.
Voorts werd. bet behoud van het station
Brouwershaven op de tegenwoordige
plaats bepleit.
Naai" „Zelandia' 'meldt, zal de tram
lijn KapellebrugSt. JansteenHulst
Graauw worden doorgetrokken over Bel
gisch grondgebied tot aan de Schelde.
Vliegen.
Doodgevallen.
Reu Lor seint uit Turijn:
De leerling-aviateui" Decroco is Zon
dag bij een proefvlucht doodgevallen.
Hoe kapitein Bellanger een ridderorde en
een straf verdiende.
De bekende sportmedewerker van bet
„II. v. A." G. Roa,l schrijft:
„Bellanger I Ieder di© die vliegers kent
herinnert zich nog hoe die, tot dan toe
ongekende, man, zich plofc aan de wereld
Vertoonde, en een onveïgcetbaren naam
maakte door zijn vliegtocht van Parijs
naar Bordeaux, op 1 Februari laatstleden
en Vandaar den volgenden dag de koers
naar Pau Zette, 't Was een stormachtige
rit geweest, een die de wei'eld met ver
bazing trof. Bellanger kwam daar 770
kilom. af te leggen in 7 u. 21 min.
Thans heeft dezelfde nogmaals getoond
wat hij vermocht. Koning Peter I van
Servië, de voorzitter der Republiek en
zijn gevolg, trokken met een hondenweer
naar het vliegkamp van Bois d'Arcy, waar
do militaire v'liegschool van St. Cyr is
gevestigd. Jammer genoeg er zou dien
dag aan geen vliegen kunnen gedacht
worden. Peter I moest zich vergenoegen
met de hem gegeven uitleggingen en met
het zien over het plein rollen van een
tweedekker.
De wind huilde over de streek en de
regen begon Ineer te vallen, nijdig de
kunstmatige vogels bekletsend.
Sti'eng verbod werd gegeven op te stij
gen en men dacht er reeds aan terug
naar Parijs te k'eeren.
Maar dat kon de rijzige man, met zijn
energiek gelaat, die daar over en weer
stapte, zenuwachtig, in harde, afgemeten
leadens, niet over zijn hart krijgen. Waf!
De koning die nooit zien vliegen had, zou
niet één enkel der beroemde militaire
loodsen zien opstijgen! Hij zou met een
onvoldoend hart moeten heengaan en de
kleine Fallières, die zijn hoogen hoed
bij de boorden sterk moest vasthouden,
zou er om verdrietig worden, neen, dat
mocht niet. En op een zweepslag had de
kapitein zijn jas toegeknoopt, zijn kepi
het achterst voren gedraaid, steeg hij in
zijn vliegtuig en vooraleer iemand het
wist, ging de zware hand, tot bevel van
loslaten, opnemend de lucht in, en holde
do Bleriol, als een dronken schaap, over
het plein.
Toen lachte de storm en nam het tuig
als eon papieren ballon met zich en smak
te het met een reu Zen macht het ijle in.
Men hoorde geen gebons van clen motor
meer, geen luidruchtig klappen der
schroef, alleen de wind tempeestte en
de regen viel scherp en kletterend neer,
en ovefidruischte ieder ander geluid.
Bellanger heeft do stuurklok in handen
on stijgt met geweldige stooten. Jankend
hamert de wind op zijn vleugels, met
krachtige bewegingen scholuwt de loods
en verhindert elk omkappen. Nu rent de
storm door het brooze tuig, maar de
schroef breekt zijn kracht. Het was een
vxeeselijk, maar een prachtig schouwspel!
De harten (staan stil v;an ghoindeloozen
angst, want de Wave kapitein riddert zijn
doodenloop. En zij, zijn vrienden idie hem
liefhebben als den besten der makkers,
zij zouden willen huilen van rouw.
Langzaam vordert hij, langzaam, nu
hangt do rechtervleugel klappens in de
diepte gereed, daarna Vreest men flat hij
met den linkervleugel bezwijken gaat,
maar de koene man laat zich niet over
vleugelen. De eer zijner natie is hem
toevertrouwd, hij zal overwinnen!
Daar gaat zijn ranke Bleriot clen bree-
clen draai in en plots stuift hij vooruit
met duizelingwekkende vaart, 'tls iets
ongehoord zoo'n snelheid, den storm mee,
met al de kracht van zijn motor.
't Is uitzinnigUitzinnighoort men
roepen. Hij gaat zich togen de boomen
vermorzelen
O, die Bellanger! Die dappere
vriendroept de vlieger Battini, dat is
juist iets voor hem.
Een kwartier later is hij in een ver
blindende straal weerom aangeland, Ide
regen spatte tegen de bliksemende rade
ren, de wind trachtte hein nog te vloe
ren. Niets gekort. Stokstijf staat Bellan
ger een oogenblik Ia,ter in eerbiedige hou
ding, de hand aan zijn petloozen kepi,
voor den koning en den president.
Ontroerd, maar zwijgend meet Peter I,
den roekeloozen kapitein. Iets pinkt hem
in het oog; oen regendroppel zeggen de
eencn; neen, een traan, beweren de an
deren, wat het ook geweest is, iets toch
getuigde van do diepe schokking klie de
koning had ondergaan. Met een zwaai
liggen de fronsels van zijn blauwen man
tel op den linkerschouder, hij neemt het
eereteeken dat schittert op de borst van
zijn adjudant en hecht hét op de plaats
waar het harte van clen moedigen. Bel
langer kloplDe orde van den Witte
Arend, de grootste onderscheiding van
Servië
Toen trad generaal Roques nader en
halid, sti'eng viel het van zijn lippen
Kapitein Bellanger, ik straf u om
dat gij de hevelen niet hebt opgevolgd.
Bellanger buigt het hoofd. Hij is plich-
tig, hij weet het. Kalm aanhoort hij het
vonnis, het is de eertste straf die op zijn
blanke livret kount, maar smetteloos en
trots kan hij een oogenblik later weer het
hoofd opbeui'enIlij heeft de eer van
liet militaire vlicgkorps hoog gehouden.
Ontsla hem van de straf, sprak
nu de koning en president Fallières knikt
goedkeurend en gaat clen held cle hand
drukken.
Allen wenschten hem geluk, ook gene
raal Roques, en behalve het ontvangen
Witte Arend's kruis, werd hij nog tot
ridder in de orde van St.-Sava benoemd.
Peter stapte weder in en zal zijn gan-
sche leven den indruk meedragen van
dezen stoutmoedigen, onbeschrijfelijk'en
strijd tegen den storm".
Benoemd tot dijkgraaf van clen „Van
Lijnden"polder die heer A. Scheel© te
Bosehkapelle.
Bij cle directe belastingen is ver'plaatsi
de kommies 2e klasse P. .1. Ie Grand
van Aardenbuïg (naar Vlissingen. Inge
trokken is cle Verplaatsing van A. W.
Bazen van Vlissimgiem naar 's Graven-
hage, en van II. M. Wiliemse.il van Arn
hem naar Vlissingien.
Bij Kon. besluit zijn herbenoemd tot
leden van den voogdijraad te Middelburg
mr. J. Smits Az'n., J. G. P. Titnans, mr.
H. J. de Witt Hamer ien mr. G. J. Spren-
ger, en te Zierikzee A. F. Hanssens ten
W. C. Boot; en is; herbenoemd tot bur
gemeester van Cortgene de beer A. G.
1'. Danckaerts.
De Advent.
Hel Kerkelijk Jaar begint met clen Ad
vent, welke een tijd vap voorbereiding
is tot het Kerstfeest, waarop wij de ge
boorte des Heeren herdenken. De II. Kerk
is gewoon de groote feestdagen voor te
bereiden door vuriger gebed en ernsti
ger boetpleging. Voor die bereiding geldt
het grondbeginselhoe gewichtiger het
geheim is, dat gevierd wordt, des te groo
ter is diet plechtigheid van het feest, en
bijgevolg des te langer en ernstiger
zal de voorbereiding 'zijn. Was in de vroeg
ste tijden der Kerk cle duur der voorbe
reiding tot bet Kerstfeest verschillend, se
dert vele eeuwen reeds is bet getal der
Advent-Zondagen op vier gebracht. De eer
ste Zondag van dien Advent die teviens de
eerste dag is van den Advent ien bijgevolg
de eerste dag van het kerkelijk jaar, is
de Zondag, die liet dichtst staat bij den
30 November, feestdag van den H. Apostel
Andreas. Valt dus Sint-Andreasdag op
Maandag, Dinsdag of Woensdag, dan be
gint de Advent op den voorafgaanden Zon
dag; valt 30 November op Donderdag,
Vrijdag of Zaterdag, dan is cle volgende
Zondag de eerste van den Advent.
De Adventtijd is steeds eten tijd van
boetvaardigheid geweest, hetgeen de H.
Kerk door vele zinnebeelden ons voor
oogen houdt. De welluidende orgeltonen
begeleiden den gewijlden zang niet meer
(uitgezonderd den 3en Zondag va.n den
Advent); behalve op de feesten der Heili
gen dragen de priesters paarse gewaden
on wordt het jubelend „Gloria in exoelsis
Deo" niet .aangeheven, want deze lofzang
jubelde het eerst boven de kribbe van
het Goddelijk Kind; evenals de Vasten
behoort ook dia Advent tot den „gesloten
tijd", d.w.z. van den 'eersten Zondag van
den Advent tot en met Driekoningen zijn
de huwelijksplechtigheden verboden, want
de ernstige, gedachten aan dezen tijd eigen
mogen niet door aardsche vreugd en feest
viering gestoord worden.
In uw misboek ziet gij bij het begin
van den Advent (bi. 269) een bladversie-
ring (vignet), voorstellende den profeet
Isaias, die tot zijn bediening geroepen
en gewijd wordt, terwijl in een visioen
een Serafijn zijn mond aanraakt met teen
gloeiendon steen. Als gij nu in uw misboiek
op bi. 76 eens naleest, wat de priester
bidt vóór bet Evangelie („Zuiver mijn
hart en mijn© lippen enz."), zult gij alles
begrijpen.
De profeet Isaias vooral zal in den
Advent ons op cle komst des Heeren voor
bereiden.
Op de strook staan de woorden van
Isaias 55:10, 11: „Evenals d'a regen an
do sneeuw nederdaalt van den hemel ten
derwaarts niet meer wederkeertalzoo
zal mijn woord zijn". De oordeelkundige
lezer zal begrepen hebben, dat dit vers
hier wordt toegepast op de Menschwor-
ding van het Woerd, den tweeden Persoon
der Allerheiligste Drievuldigheid.
Latijn, de taal der Kerk.
Menigmaal wordt ons de vraag gesteld,
waarom nu eigenlijk het Latijn' de taal
is, welke de Kath. Kerk gebruikt in haar
Liturgie, en bij de bediening der HH.
Sacramenten. Wij zullen daarom eenigo
wijze redenen aanstippen, waarom de
Kath. Kerk het Latijn in haar openba
ren «eredienst als de kerktaal heeft aan
genomen
De Kerk heeft altijd één en hetzelf
de geloof, denzelfden eerodienst, het
zelfde geestelijk bestuur. Gelijk haar teer
■en haar ©eredienst niet veranderen, zoo
wil zij ook eenheid en vastheid in de
taal harer Liturgie: Het geloof is de bril
jant, de taal is de ring, waarin hij ge
vat is. Zoo angstvallig bewaakt de Kerk
dien kostbaren steen,, dat Zij zelfs niet
toelaat, dat men den ring aanraakt, die
hem omsluit. Levende talen veranderen
telkens èn in de woorden èn in de be-
teekenis eter woorden. Onze taal, zooals
die voor vijfhonderd jaren gesproken
wercl, is voor velen thans onverstaan
baar, gaan we nog ©enige eeuwen terug
dan begrijpen zelfs de meest ontwikkel
den haar niet, en kunnen slechts man
nen van het vak ons de vertaling geven.
Wie zou thans b.v. uit de Bijbelver-
laling van Ulfilas de woorden van Mat-
theus lezen: „Doch ik zeg u, in 'tgeheel
niet te zweren, noch bij den hemel, om
dat hij is de troon Gods, noch bij de
aardej, omdat zij is de voetbank fijner
voeten", als hij voor zich zoude zien
het volgende: Atht kan ik qitha izris ni
soaron allis, ni bi humana, unte siols,
ist Guths, ni bi airthai, unte fotubaard
ist fovive is".
Hoe vreemd klinkt reeds bet loflied van
Z.acharias van vóór 500 jaren: „Ghebene-
dijt si, di Herre end© Got es des volcs
van Israbel, want hijt nu ghevisiteert heft
encle sine verloessenesse toe heft bracht.
Encle op heft narecht den haren van onser
behoudenessen, die behorende sijn ten
rik© Davids sijn kinds", enz. Langzamer
hand krijgen de woorden een geheel
andere beteekenis. Wat wij hand- of on-
verdraclitelijk macht noemen, werd vroe
ger mond geheeten. Wij vinden deze be
teekenis nog terug in het woprd mondig,
macht krijgen. Zeggen wij nu, dat iets
doorgaans of veelal geschiedt, vroeger
zeide men clat dit gaarne of ghorne ge
beurde, b.v.„Als een blinde den blin
den tot geleide verstrekt, zoo vallen zij
beiden in de groeve", werd vroeger ver
taald: „Daer twee blende deen dander
leiden Si sneven gherne eer si sceidem."
Dit zijn echter een paar voorbeelden, die
aantoonen, wat al verandering de taal
ondergaan kan. Het latijn echter, als doode
taai, is aan zulke veranderingen niet meer
onderhevig.
2o. De Kath. Kerk is over de geheele
wereld verspreid; in haar schoot stroo-
rnen de kinderen van alle hemelstreken
van alle natiën, volken en talen, samen.
Hoe zouden op een Kerkvergadering die
bisschoppen van al die verschillende lan
den in overleg kunnen treden, indien zij
niet één 'en dezelfde taal hadden om
hunne gedachten weer te geven? Eem al
gemeene Kierk moet ook een al
gemeene taal hebben, ©en nationale kerk
mag zich bij haar ©eredienst van de moe
dertaal bedienen.
Op het Vaticaansch Concilie in 1869
waren de bisschoppen uit alle. landen der
wereld verzameld; alle talon der Chris
telijke beschaving waren vertegenwoor
digd, doch dank zij het Latijn, dat allen
spraken, een paar Oosterlingen slechts
uitgezonderd, konden zij elkander even
goed verstaan, alsof ieder zich in zijn
moedertaal hoorde toespreken.
3o. Bovendien zijn de bisschoppen en
de geestelijkheid der kerk voortdurend in
briefwisseling met den H. Stoel. Ook dit
vordert een gemeenschappelijke taal, wil
de Paus niet genoodzaakt zijn, om secre
tarissen aan te stellen, die alle talen der
wereld kunnen spreken.
Men hoort dikwijls de volgende opwer
ping Indien de priester in een onbekende
taai de II. Mis leest, wordt het volk dan
niet dom gehouden en is zulk een kerk
bezoek dan geen tijdverspilling
Zulke aanklachten echter spruiten voort
uit een algeheele onbekendheid met die
II. Mis. Vele protestanten meenen, dat
het wezen van den ©eredienst ui ©en preek
bestaat. Volgens hun begrip staat bij een
godsdienstige vergadering de plicht om
naar een preek te luisteren, bovenaan.
De Katholieke Kerk daarentegen leert, dat
bidden de eerst© plicht is van zulk
een vergadering, hoewel zij hét onderwijs
van den kansel daarbij niet verzuimt. Wat
