No. 144.
Dinsdag 5 December 1911.
Zevende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANOAG-.JVQENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Dit mm bestaat uit 6 Madzijden.
EERSTE BLAD.
FEU8E.LE1CM
Een Sinterklaas-Avondje,
BillTEIlAgf
DE OORLOG
tusschen Italië en Turkije.
UIT ZEELAND
Abonnementsprijs p, 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent,; dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraaf C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst,; wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. b contant-.
Hulde aan Talma.
Men noemt ons, Katholieken, wel eens
bekrompen. Doch 't getuigt allesbehalve van
bekrompenheid wat wij verleden week in
„Het Katholiek Sociaal Weekblad" tegen
kwamen n.l. het portret van den Protes-
tantschen minister Talma met een zeer
huldigend en warrdeerend bijschrift van
den heer Engels.
Hieraan ontleenen wij het volgende
„In dit ministerie werd hem de meest
lastige en meest verantwoordelijke post
toevertrouwd. Het is begrijpelijk dat zijn
optreden in die functie in breede kringen
groot opzien baarde, en anderzijds werd
begroet mot openlijken spot doch met in
nerlijke beving. De socialisten die Talma
uit ondervinding kennen, lieten niet na hem
op alle mogelijke wijze bij voorbaat al
verdacht te maken.
Slechts één groep in het Nederlandsche
volk heeft vanaf den beginne met vol
vertrouwen tot dezen minister opgezien.
Dat waren de christelijke arbeiders, zoo
Roomschen als Protestanten. En dit
vertrouwen is tot nog toe niet beschaamd.
Wat de arbeiders van hem verwachtten,
heeft hij gedaaD. Met krachtige hand heeft
hij gearbeid aan de totstandkoming der
sociale wetgeving. De innerlijke beving,
ontstaan uit de zeer gemengde gevoelens
waarmee de socialisten hem zagen optreden,
had inderdaad alle reden van bestaan. Als
het Chr. ministerie de limiet 1913 onge
schonden overkomt, dan zal het te eeuwigen
dage vaststaan dat de sociale wetgeving
in Nederland is tot stand gebracht onder
een Christelijke Regeering. Want wat ook
reeds door Talma is tot stand gebracht,
nog meer is door hem voorbereid.
Reeds is afgekondigd in 1909 d e
Reorganisatie der Arbeidsin
spectie. Is tot stand gekomen een zeer
belangrijke wijziging der Arbeids-
w e t onder den titel van „Arbeidswet 1911".
Eveneens heeft reeds in het Staatsblad
gestaan de Steen houwetswet welke
zeer belangrijke verbeteringen in dit bedrijf
zal ten gevolge hebben. Ingediend is even
eens een Stuwadoorswet, welke aan
de schromelijke misstanden in onze havens
zooveel mogelijk een einde zal maken. De
Bakkerswet, welke de afschaffing
van den nachtarbeid bedoelde, is genoeg
zaam bekend uit de openbaie behandeling.
Talma's groote werk is evenwelde Z i e k-
teweten de Radenwet, benevens de
Invaliditeit s- en Ouderdom s-
verzekering. Deze laatste groote
wetten zyn bereids ingediend op zichzelve
vormen ze boekdeelen, w aaraan reusach
tige arbeid is ten koste gelegd, arbeid
die, naar tegenstanders erkennen, ondanks
de veelheid en de verscheidenheid, toch
technisch zeer hoog staa t."
Waar op zóó gulle, hartelijke wijze door
den Katholiek Engels de verdiensten van
den ex-predikant, thans minister, Talma
als hoogstaand sociaal voorman worden
geprezen en de meeting te Utrecht heeft
bewezen, dat Engels hierin geenszins alleen
staat daar bljjkt zonneklaar hoe de
Katholieken de colitie geestdriftig aanhan-
Door Marden Dertin. t)
Het was de avond voor Sint Nicolaas.
De famillie Van Bommelen zat ia de huis
kamer in afwachting op de dingen die
komen zouden. En er zouden groote dingen
gebeuren. Papa had zijn kroost aangekon-
diggd, dat de goede Sint dezen avond hen
hen met een bezoek zou vereeren en dat
Sinter Klaas tegen acht uur hier kon zijn.
Nu, 't was al by achten, dus de heilige
man kon ieder oogenblik worden verwacht.
Mynheer Van Bommelen had de huistafel
wat meer bij het raam getrokken, dan bleef
er voor St. Nicolaas een goede ruimte over
waar hy pepernoten kon rondstrooien. Het
kroost der familie van Bommelen bestond
Wij onderbreken ditmaal even het loo
pende feuilleton voor het bovenstaande, dat
op het Sint Nioolaasfeest betrekking heeft.
gen en met vreugde iedere daad der
regeerirg begroeten, welke ons een stap
nader brengt tot de verwezenlijking der
schoone beginselen, waarop de coalitie
steunt
In Tripoli.
Vrijdagmiddag gingen een bataljon van
het 52ste regiment infanterie, een bataljon
Alpenjagers, het 15de en 33ste bataljon
bersaglieri en een compagnie pionniers van
den rechtervleugel van het Oostelijke frunt
der Italianen uit om het front in de rich
ting van het kleine fort Mesri vooruit te
schuiven. Tegenover hen stonden aanmerke
lijke afdeelingen Turksche troepen en
Arabieren Na voldoende beschieting van
de vijandelijke stelling door infanterie en
berggeschut namen de troepen de stelling
met de bajonet. De artillerie vervolgde
den vijand op zijn wanordelijke vlucht met
haar vuur. De aanval werd door de artillerie,
die bij het fort Mesri was opgesteld,
gesteund. Zij bracht een vijandelijke
veldbatterij ten Zuiden tot zwijgen. Ook
steunden troepen uit Henni door een
oprukken tegen de flank dar vijanden den
aanval. Na de bezetting van de stelling bij
Mesri begonnen infanterie en pionniers haar
aanstonds te versterken en het schootsveld
op te ruimen. De Italiaansche verliezen
bedroegen 8 dooden en 17 gewonden, die
van den vijand konden niet vastgesteld
worden, maar moeten zeer aanzienlijk zijn.
Zaterdagmiddag is uit vliegtuigen ver
kend, dat de buurt van Sanaboer bijna en
de weg naar Asisia geheel van vijanden
vrij is. „N. Rott. Ort."
De Dardanelles
BERLIJN, 3 December. (Part.) De „Neue
Polïtiscbe Correspondenz" verneemt uit
diplomatieke kringen, dat de mogendheden
niet hun goedkeuring gegeven hebben voor
militaire operaties in of bij de Dardanelles
Juist is, dat Turkije maatregelen treft om
de Dardanellen en het vaarwater in de
zeeengto tegen het gevaar van een aanval
der Italianen in staat van verdediging te
breDgen. Italië beeft het plan van een
dergelijken aanval officieel noch te kennen
gegeven noch bestreden.
Aan de Arabische kust.
KONSTANTINOPEL, 3 December. Naar
men zegt, heeft de Porte bij de mogend-
beden gepr®testeerd tegen de beschieting
van de onversterkte plaatsen Mokka en
Sjeich Said als indruischende tegen het
volkenrecht.
FR AN li KIJK.
De krijgstucht. Voor den krijgs
raad te Rijssel stond dezer dagen een
soldaat terecht wegens het weigeren van
gehoorzaamheid.
Een andere soldaat die als getuige
gedagvaard was wierp ziju pet in het gezicht
van den president van den krijgsraad. Hij
werd deswege zonder verder protest ter
dood veroordeeld.
uit vijf kinderen, waarvan er twee al groo-
t re kinderen waren. Frits, 'n flinke knaap
van negentien jaar, was de oudste, dan
volgde Lucie achttien jaar, Mientje negen
jaar, Tootje acht en Kareltje zeven jaar
Mijnheer en mevrouw hadden zich aan den
eenen kant gezet van de tafel en Frits en
Lucie waren aan de andere zijde gezeten.
De drie kleuters, Mientje, Tootje en Ka
reltje stonden bij vader en moeder. Op
hun gelaat was eenige angst te lezen.
Vooral Kareltje, een bengel, rilde op zijn
voetjes, omdat Pa had gezegd, dat hy een
roe zou krygen.
't Was stil in de kamer. De kinderen,
die anders zoo druk konden zijn, hielden
zich vreeselijk bedaard. En Luoie zat be
drukt te kijken, ze leek niet bijzonder
vroolijk gestemk. Frits daarentegen zag er
juist uit, alsof hij met moeite zijn lachen
onderdrukte. Dat Lucie bedroefd keek.
was eenigzins te begrijpen. Verbeeldje
ook eens, Frei van Dam, een vroolijke,
leuke jongen, was voor eenige dagen by
den ouden heer Van Bommelen geweest
om hem de hand te vragen van Lucie. Ze
Opstootjes bij den Ouest Etat.
Op den Ouest Etat-spoorweg hadden Vrij
dagmorgen heftige tooneelen plaats, omdat
het verkeer aan het station Batignolles
stokte door een ontspoorden wagen. De
passagiers van de lokaaltreinen uit Parijs
hebben in boosheid de wagens toegetakeld,
den eetwagen geplunderd en de ruiten
stukgeslagen. Toen de politie de orde
herstelde, had een botsing plaats, 25
arrestaties waren het gevolg.
Een gevecht in de gevangenis.
Donderdagavond heeft er in de gevangenis
te Loos (bij Rijssel) een hevig gevecht
plaats gehad. Omstreeks zeven uur werd
eensklaps een teeken gegeven, de 180
gevangenen (allen onder de 21 jaren)
verzamelden zich in den hoek van een
groote zaal en slingerden met gereedsch-ip
pen, die zij tot wapens hadden gemaakt.
De bewaarders riepen om hulp en vuur
den met hun revolver op de gevangen, die
het huisraad begonnen.
De komst van soldaten, met bajonetten
gewapend, wakkerde de woede der gevan
genen nog meer aan, die, onder het zingen
van revolutionaire liederen, gevangen
bewaarders en soldaten aanvielen. Het was
een hevige strijd, die meer dan een uur
duurde en waarin velen gewond werden.
Toen besloten de oproerlingen zich over
te geven, ofschoon hun aanvoerders verder
wilden strijden. De laatsten werden echter
overmeesterd en in de cellen opgesloten.
De anderen werden met dubbele zorg in
de slaapzalen achter slot en grendel gebracht.
De strijd was ontstaan, doordat de
gevangenen in verzet gekomen waren tegen
het straffen van het twee hunner Tot-
genooten.
Het schandaal te Parijs wordt reeds door
de vrijzinnige pers met systeem doodge
zwegen. De „Figaro" zegt alleen spottend
De heer Victor Flachon is sedert acht
dagen gearresteerdmen zegt het ten
minste 1"
In de K-imer zei kolonel Driant tot den
President-minister„Pas op, de wind kan
keeren. Een man, die zich nog almachtig
waande eenige dagen geleden ligt in bet
slijk. Vóór zijn val mijnheer de president
van den ministerraad had hij u gelast, de
kleine Zusterkens der Armen te verdrijven.
Ik verwacht, dat ge aan een bevel, uit zoo
diepe laagte komend, niet zult gehoorzamen".
Maar hij kreeg geen antwoord.
Wel antwoord kregen een aantal inge
zetenen van Croil, die een verzoekschrift
hadden geteekend om de Petites Soeurs te
behouden en dat naar het stadhuis brachten.
Daar ontving de maire hen zij waren meest
arme lieden, die de edelmoedige hulp der
Zusterkens hadden ontvangen in hunnen
nood. De burgemeester zag ben aan: „Laat
die lijsten hier; ik zal ze met aandacht
lezen. En ik verzeker u dat degenen die
daarop hebben geteekend voortaan geen
onderstand van het burgerlijk armbestuur
zullen genieten
Ziedaar het ongeloof in al zijn afschu
welijkheid, zegt terecht „Het Centrum".
UUlTMOULAltU.
Branden. Te Berlijn is Zaterdag
morgen bij de firma Baruch en Co. door
onvoorzichtigheid van een knecht brand in
kennen elkaar al lang. Ze hadden vóór
twee jaar kennis gemaakt op bet tennisveld,
bovendien was Fred een vriend van Frits.
Daarop had de oude heer al dikwyls aan
merkingen gemaakt, maar na vele aan
maningen had de heer Van Bommelen daar
eindelyk in berust. Want Fred, weet je,
was een studiegenoot van Frits en zoo
zagen ze elkaar dikwyls Bovendien waren
Fred en Frits twee elementen die goed bij
elkander pasten. Maar toen Fred bij den
heer van Bommelen met zyn huwelijksaan
zoek kwam, riep deze vertoornd uit„Nooit,
nooit zul je me dochter tot vrouw krijgen
Wat er nu eigenlijk gebeurd was? Och,
'n kleinigheid. Voor eenige jaren kreeg
mynheer Van Bo -nmelen, anders de goedheid
zelve, om een nietigheid ruzie met den heer
Van Dam. Sinds dien tijd heeft mijnheer
Van Bommelen den heer Van Dam nooit
meer aangekeken, en gevoelt hij zich het
grootelijks verongelijkte wezen. En deze
familieverhouding was nu het groote be
letsel. Fred vertelde myuheer Van Bom
melen dat hij met zijn vader reeds gesproken
had en dat deze gaarne de breuk herstellen
het magazijn van theaterbenoodigheden
onstaan. De schade bedraagt pl m. 1 000 000
Mark.
Ook in de infanteriekazeme te Leipzig
brak brand uit. Aan equipementstukken
verbrandde voor 1.500.U0Ü Mark. Men
vermoedt boos opzet.
NOORD-AMERIKA.
De regeering te Washington
en de nieuwe kardinalen. President
Taft heeft aan de drie nieuwe Amerikaan-
sche kardinalen telegrafisch zijn hartelijken
gelukwensoh doen toekomen met de ver
zekering, dat de regeering voornemens is
hun bij hun terugkeer een grootsche
ontvangst te bereiden.
OOSTENRIJK-RONG AKI JE.
Keizer Frans Jozef.
WEENEN, 3 December. Gisteren was de
keizer lichtelijk ongesteld, maar hij begaf
zich niettemin van Sohönbrunn naar den
Hoiburg, om de nieuwe Oostenrijksche
kardinalen den hoed te overreiken. Hij gaf
van geen vermoeidheid blijk. Heden was
elk spoor van de verkoudheid, waaraan hij
leed, verdwenen.
Goes Door B. en W. dezer gemeente is
met ingang van 1 Januari p,. s. benoemd
tot klokluider (vacature Van Strien) II.
Schipper alhier.
Wij vestigen de aandacht op het arti
keltje „Korfhalspel" in de sportrubriek
van ons nummer van heden. De pogingen
daarin vermeld om dat edele spel in Zee
land in te burgeren, verdienen .zonder
twijfel de steun en .aanmoediging van
allen, wien de bloei en veredeling der
Goesche sport ter harte gaan.
„Onderling K u n s tg en at". Deze
tooneelverceniging gaf Vrijdagavond j.l. in
„De Prins van Oranje" voor een© goed
bezette zaal hare soiree.
„Het Offerlam", dat vóór de pauze voor
het voetlicht kwam, bevat menig- spannend
moment en geeft ruimschoots plaats aan
het dramatisch effect. Waar zulks door
de too-neelisten moest worden naar voren
gebracht, slaagden zij daarin uitnemend.
Zoowel dames als heeren, wien dit too-
ncelopus ter vertolking was toevertrouwd,
bewezen hun rol meester te zijn en gaven
in voordracht, gebaar en karakterwoer-
gave een spel te genieten, dat met aan
dilettanten, maar pan beroepstooneelisten
deed denken en wel dezulken, die hun
beroep opvatten als kunst.
Jammer, dat zij verplicht waren hunne
krachten te wijden aan het weergeven
van 'een stuk, dat voortdurend ligt onder
den fatalistischen druk v.an de ongezonde
duels-theorie, volgens welke 's menschen
eer afhankelijk is van een degenstoot en
een pistoolschot. In dit licht bezien is
de titel „Offerlam" geheel misplaatst. Bij
het woord „offer" denkt men aan ©ene
nobele, heilig© zaak en daarmede heeft
het duel niets te maken.
Na de pauze kwam het gezonde, fris-
sche, aardige blijspel „In politiek", dat
uitmuntend werd vertolkt. Wat is ©r ge
wilde door de verzoenende hand toe te
steken. Maar Van Bommelen, met een ge
zicht als een martelaar, zeide „Neen ..nooit"
en toen kon Fred heengaan.
't Spreekt van zelf dat Lucie met ranen
in hare oogen daarop naar haren vader is
gegaan, maar de man was onverbiddelijk
en zeide dat hy met de Van Dam's niets
te makeu wilde hebben. En daar Lucie en
Fred veel van elkander hielden, deed het
hen beiden groote smart, dat zy haar vader
niet konden overreden. Lucie had Fred al
in geen week meer gezien, omdat zij op
zettelijk van hem verwijderd werd gehouden
En zoo stonden eu de zaken, dezen avond,
waarop Sint-Nicolaas het huisgin bezoeken
zou. Lucie keek droevig voor zich uit en
dacht aan Fred en wat een plezier ze
dezen avond gehad zouden hebben, als papa
„ja" had gezegd. Het gaslicht gooide geel
licht door de kamer. Het vuur in de kachel
smeulde en de kolen hadden maar een
vaag rood blosje. De klok tikte acht uur
Marietje rilde. Toosje keek hare moeder
aan.... en Kareltje drukte zich tegen vaders
knie.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 5 Dec.
Meest matige zuidelijke tot zuidwestelijken
wind. Betrokken tot zwaarbewolkte Incht.
Waarschijnlijk regenbuien. Later tijdelijk op
klarende lucht. Iets zachter.
lachen om luitenant Von Waldo w, die
in de kast moest kruipen om, niet door
zijn aanstaanden schoonvader betrapt te
worden op zijn gekleed zijn 'in „burger".
Wat is ©r geschaterd om die snakerijen
van den oppasser Frits, die zijn overste
om den tuin weet te leiden ten bate van
de jeugdige geliefden Von Waldow- en me
juffrouw Von Harten.
Oversle Von Harten speelde uitstekend.
Men kan het den heer H. de Paauw aan
zien, dat alle Bühnenfieber hem vreemd
is. In stem, houding en geste personi
fieerde hij tot in de kleinste détails den
Pruisischen overste, met zijn liefde voor
„das Militar", die van geen transigeeren
weet.
Mevrouw M. van Dijk-Smulders was een
lieve officiersdochter. Vrij en ongekunsteld
vertolkte zij haai' rol. Ook de beer J.
van Dijk kon ons in zijn spel zeer beha
gen, al hadden wij soms wat meer fier
heid in hem gewenscht, waarop zijn rang
en titel hem recht gaven.
Hoewel niet zoo naar voren' tredend als
de overigen, wist toch de heer A. F. de
Paauw, door een correcte weergave van
zijn rol: majoor Von Ruthenstein, huis
vriend der Von Harten's tot ©en boeiend
ensemble-spel hij te dragen.
„Last not least' 'verdient de heer G.
Loos een oprecht „bravo" voor die su
perieure vertolking van de moeielijke op-
passersrol.
De oppasser toch heeft in het stuk van
Gustav Kadelburg het succes in handen.
Welnu, de heer Loos heeft door zijn fijn
en natuurlijk spel het succes van het
stuk geen oogenblik in gevaar gebracht.
Integendeel.
Wat „mis© en scène", costumeering en
en decoratief betreft, viel niets te wenschen
over. Wel oen bewijs welk een uitnemend
régisseur hieraan het w©rk was geweest.
Moge ook in de toekomst „Onderling
Kunstgenot" vooral in zulke stukken haar
kracht zoeken, die met het Attisch zout
van den gezonden humor den toeschou
wer de overtuiging schenken, dat het too-
neelspel eene kunst is, die alleen dan
kan bloeien, wanneer zij in dienst staat
van het Ware, Goede en Schoone.
Middelaurg. De Commissaris der Ko
ningin en mievrouw Dijckmeester Zuilen-
des avonds ontvangen op Dinsdag 2 Ja
nuari en 13 Februari te half negen.
Men schrijft ons van hier:
Zaterdagmorgen had alhier de instruc
tie plaats inzake de oorzaak van den
brand, welke hier in den nacht van 21
op 22 November heeft plaats gehad.
Als gevolg van deze instructie is Zater
dagmiddag een onderzoek in bet verbrande
perceel ingesteld naar een put, waarin
zich krullen, zouden bevinden. Op last
van dan rechter van instructie is deze
put zoodanig gesloten, dat hij in denzelf-
den toestand blijft en Maandag het onder
zoek kan worden voortgezet.
Toen begon mijnheer Van Bommelen tot
de drie kleinen te spreken van Sint-Nico
laas en dat ze heel braaf en stil moesten
zijn, dat ze hem heel netjes een handje
moesten geven en aanspreken met twee
woorden aio hij iets vroeg. En de kinderen
liet hij een versje repeteeren van Sinter
klaas kapoentje
Gerammel van een ketting klonk door
de gangDe deur ging openen
Sint-Nicolaas in zijn wijde tabberd, met
den mijter op het hoofd en de staf in de
hand kwam naar binnen. Bieter volgde
hem en Pieter droeg een groote mand met
allerlei pakjes. Marietje en Tootje en Ka
reltje huiverden, (oen ze dien man zagen,
want vreeselijk bang waren ze voor hem.
Sint Nicolaas wensckte goeden avond. De
drie kinderen gingen angstig naar voren
om het „Sinterklaas kapoentje" te zingen.
Daarna sprak Sint-Nicolaas ze toe, hij
zei ie dat ze altijd braaf moesten zijn en
gaf ze nog een heele hoop goede lessen
mee.
Mijnheer Van Bommelen zat lachend toe
te kijken, Hij had Frits gevraagd of dien
