igheid
CHEN.
«TH CINZANO.
Neêrland's doodstrijd in 1918.
Afbraak
HARING,
DER,Goes
No. 135). Donderdag 23 November 1911. Zevende Jaargang.
Verschijnt eiken IUBUIKISIU in VRUDAGAVDND.
BUITENLAND.
GIN NE Mi» AND
inschrijving,
BAARD,
inschrijving:
vas mi
A. ZWAAN,
OTDIENST
r en Zuid-Bevelend
DE OORLOG
tusschen Italië en Turkije,
FEUILLETON.
mbestuur is voorin
oensdag 22 Novembe
ksche Collecte t
lizen der ingezetene
beveelt hare arme
iadigheid aan.
lianen wordt beleef
en bjj een der ara
irgen
VAN ACKER Pre(
EGER, Secr.
laakt bekend, dat doc i
n, onteigend voor d
tnsweerd, zijn aange
ide gebouwen waarva
eden nieuw gebouwd
hande AFBRAAK t<
ïïansweerd.
ORNICK CHrzn
en.
ECTAREN
staande CANADA en
den grintweg van
linge en beplant mei
n- en Haifstam Fruit
450d struiken Zwarte
en in te leveren vóór
911, ten kantore vai
AN DISSEL te Goes,
htingen verkrijgbaar
Rssohenbosschen onder
tinge:
en Heemisseweg, groot
den weg naar Elsdorp
oot 1,63.80 H.A.
ten, voor ieder persoon
ingewacht vóór of op
ber e. k., bij den heer
DEK, te Kloetinge, bij
1 heer J. KORSÏANJE
ingen zijn te bekomen
KOOP:
R D (Klepper)
im mak en goede looper
Arnemuiden.
)LL. HARING.
van Nieuwe Holl.
n beslist eerste qualiteit
jostwissel of rembours
50 stuks f 1.75
100 2.75
200 4 75
425 9.-
Vischhandel, IJmuiden.
-Rotterdam en
terdam,
oombooten
3 n. ROTTERDAM:
v. 's morgens 1,
v. 's morgens 2,
VI Woensdagmiddag.
TERDAM n. GOES:
's morgens 6,
's morgens 11,
namiddags 4,
AM naar GOES
ddag 2 uur,
terdam, Haring-
e bekomen t» Goes
C. MONHEMIUS, te.
reu BOUMAN Zn.s
bij de heeren J. B.
DEFAIS en te Rot-
toomboot-Reederij v/h
SCHUIJT.
ACHT Goes-Dordt-
reis, fi, retour f 1,50.
gbaar bij 1
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Adverfentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drïe en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraat C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 26 Gt. h contant.
De Aap uit de mouw.
Wanneer het Socialisme zich bij onze
arbeiders aandient om hen over te halen,
lid te worden der S. D'. A. P., dan heet
het altijd poesliefKom maar gerust bij
ons. Wij beoogen alleen uwe maatschap
pelijk© verheffing. Aan uw godsdienst ra.
ken wij niet, dat is privaatzaak. Men kan
goed christen, goed Katholiek zijn en toch
socialist.
Maar soms komt de aap uit de mouw.
Heetbloedige propagandisten \©.-klupp©n
dan in hun ijver de ware bedoelingen
van het rood© gilde en toonen ons het
Socialisme in zijn ware gedaante.
Zoo geschiedde het dezer dagen te Mid.
delburg, waar de heer G. Rijnders uit
Amsterdam kwam spreken over „de dure
tijden, de oorzaken en de middelen ter
ontkoming". Het middel tegen de dure tij
den was natuurlijk het socialisme, dat
is de Abdijsiroop, die alle sociale kwalen
heet te genezien. Maar dat middel kan
eerst dan algemeen worden toegepast, als
de hinderpalen uit den weg worden ge
ruimd, die zich volgens den heer Rijnders
tegen de toepassing van dat middel ver
zetten.
Welk© zijn die hinderpalen? De gods
dienst en het militairisme. Volgens het
verslag toch van de „Middelburgsche Cou
rant" werd er door den heer Rijnders op
gewezen, dat wil men tot het socialisme
komen, èn de godsdienst èn het
militairisme moeten bestreden
worden en verdwijnen.1)
Dus de godsdienst is de groote hinder
paal voor bet socialisme, godsdienst en
socialisme kunnen dus niet samengaan,
'tls goed dat wij dit eens rondweg ver
nomen hebben uit den mond van een
socialist zeiven.
Onze christelijke arbeiders mogen het
zich voor gezegd houden.
Dat echter een „Middelburgsche Cou
rant", die weten moet hoe vele en hoe
groote weldaden de maatschappij aan den
godsdienst, aan het Christendom verschul.
digd is, de bovenaangehaalde woorden van
den Amsterdamscben socialist zonder
protest afdrukt, strekt haar allesbehalve
tot eere en wij kunnen slechts medelijden
hebben met een publiek, dat op zulk ©ene
wijze wordt voorgelicht.
Als de eene blinde den anderen leidt
l) Wfj spatieeren. Red.
De Fransch© gezant te Konstantinopel
heeft d© Porte kennis gegeven dat die
Fransche regeering de T'urksche Roode
Halve Maan toestaat door Tunis naar Tri.
poli te gaan. Het comité van de Roode
Halve Maan heeft daarop besloten een
gezondheidscolonn© naar Bengazi te zen
den.
Volgens een bericht uit Rome is Marconi
in opdracht der Italiaansche regeering
naar Tripoli vertrokken.
DOOR TWEE PIOTTEN.
41.
'tWas even na middernacht. Enkele on
bestemde geluiden trilden door de lucht,
nu eens gedempt door het fluitgeschreeuw
van een vogel, dan onderdrukt door het
scherpe „Halt, wie daar" van een dubbel
post. De scheidingslijn tusschen aarde
en lucht verborg zich in het ondoordring
baar zwart achter den benauwend-kleinen
gezichtskring. De millioenen flonkerende
en flikkerende hemellichtjes van den nacht
eindigden hun lichtschijn in het dikke wol
ken-omhulsel, de maan wierp haar zilver
witte stralen naar de zonnebron terug.
Diepe duisternis heerschte overal.
In het gedeelte van de Nederlandsche
stelling, dat van den straatweg naar 't
Pompstation liep, tuurden inspannende
oogen naar voren, doch onmeedoogend
sloot het luchtgordijn van somber rouw-
zwart de voorhangsels.
Daar klonk rauw-hard een hoornsignaal
door de stilte, even slechts, maar angstig-
duidelijk golfden de tonen van vriend naar
Egypte.
De door Turken en Egyptenaren in ge
heel Egypte voor het Turksch© oorlogs.
fonds verzamelde bijdragen beloopen on
geveer een milliaen gulden. In dit bedrag
zijn de bijdragen voor de Roode Halve
Maan niet inbegrepen.
Sinds de jongste onlusten in Alexandrië
moeten geen verdere betoogingeu meer
zijn voorgevallen. En dat in weerwil van
het feit, dat berichten over do in Tripoli
gepleegde gruwelen in geheel Egypte ver.
breid zijn.
In Tripoli en Barka.
TRIPOLI, 21 November. Gisteren heb
ben hier verscheidene kleine gevechten
plaats gehad. De Arabieren hebben ern
stige verliezen geleden. Vijf vliegtuigen
hebben bommen geworpen in ©en Turksch
kamp, dat in brand geraakte.
Ook in Tobroek en Dierna hebben ge
vechten plaats gehad.
In Bengazi en in Homs is de toestand
ongewijzigd.
BERLIJN, 21 November. Het Berliner
Tageblatt drukt onder begrijpelijk voor
behoud het volgende bericht af van zijn
correspondent te Konstantinopel:
Een telegram uit Tripoli meldt, dat een
Italiaansch bataljon genietroepen tijdens
de overstrooming bij het aanleggen van
schansen door het water overvallen is
en dat slechts 30 man zich heeft kunnen
redden.
DCITSCHLAND.
Zestig millioen Mark foor
slechte Boeken. Zestig millioen!
Mark heeft in 't afgeloopen jaar 'tDuit-
sche volk besteed aan slechte hoeken
en schunnige colportage-romans. Zestig
millioen voor al dat vuil! Is 'tniet ver
schrikkelijk? Er kwamen romans irit, die
een oplage hadden van 100.000 tot
150.000 exemplaren, die in de socialis
tische bladen werden aanbevolen, ©n in
groote massa's onder' 't arbeidersvolk ver
spreid werden. Waarlijk, del arbeiders kun
nen hun geld wel voor betere doeleinden
besteden, en de roode kopstukken z'ouden
in deze dure tijden goed doen, de arbei
ders daarop te wijzen. Maar daar heb
ben de roode broeders niets aan.
Met opruiïng dei' volksmassa brengt
men het veel veel verder. (K. S. W>.)
Mijnongeluk. Dinsdag jl. had te
Nordhausen in een in aanbouw zijnde
schacht der Westfaalschie kaliwerken
Klein Bodoenga leen ongeluk plaats. Ten
gevolge van ©en te vroege ontploffing
werden 16 man getroffen. 11 waren da
delijk dood, 1 gewond ien 4 levend terug
gevonden.
CHINA.
Yïeem deling en m oioitd en.
Zweedschie zendelingen bevestigen de
geruchten van vreemdelingen-moorden te
Sianfoe. Ze kwamien Zondagavond te
Tien-tsjin aan, en verhaalden dat ©en
Duitseh© onderwijzeres, vijf andere per-
vijand. Nog éénmaal stootte de ruwe-kope-
ren signaalhoorn het „Geeft acht" hel)
voorterrein in.
Stolman zat ineengedoken onbeweeg
lijk in 't opgaand dennenhout, verscholen
achter een stapel dorre takken, die een
sterke petroleumlucht uitwasemden. Den
ken met zijn verward brein kon ©n deed
hij niet meer. Ja toch, met koortsachtige
opwinding was ééne gedachte vastgeke
tend, vastgelegd, zijn plicht te zullen doen.
Als in een mallemolen vlogen de andere
ontzenuwende hersenindrukken van (loor-
gestanen angst en doodsgevaar, keerden
terug, om opnieuw pp den gedachtencir-
kel weg te snellen. Die patrouille, welke
rakelings langs hem voorbij sloop, die ster
ke afdeeling welke over de greppel stapte,
waarin hij plat lag uitgestrekt. Een mis
stap en Weer verder ging dei malle
molen. Plotseling een paar schoten in
zijne nabijheid. Waren die voor een zijner
kameraden bestemd geweest? Was dat-de
signaalhoorn o£ zong de wind zijn een
tonig lied door het schrale masthout.
't Jubelde en juchte bij den eenvoudigen
Stolman, toen de schallende tonen hem
bereikten, toen het schetterende waarschu-
wingsteeken van zijn commandant tot hem
sprak.
Nu vlug, neen bliksemsnel aan den slag,
sonen, zoomede een Chineesche postbe
ambte en ©en aantal Chineesche meis
jes vermoord zijn. Vele vreemdelingen
verlieten Tsjoengking op aanraden van
den consul.
De leider der Revolutie. De
„Daily Chronicle" deelt mede dat dr.
Sun-Yat-Sen, de leider der jong- Chinee
sche bewleging, eenige weken te Londen
heeft vertoefd onder den naam van Moom
van Tokio. Slechts enkele intieme vrien
den wisten van zijn verblijf. Zondag is
hij vertrokken; hij zal zich, langs welken
weg is onbekend, naar China begeven.
TWEEDE KAMER.
Indische Begrooting.
Zitting van Maandag 20 Nov.
De woordvoerder der socialisten, de
heer Vliegen, protesteerde tegen pogingen
om van overheidswege aan niet Christenen
Christelijke begrippen „op te dringen",
l)e heer v. Vlijmen sprong de heeren
Bogaardt en Scheurer bij en verlangde,
dat de ambtenaren de bevolking zullen
doen zien, dat zij bestuurd wordt door een
Christelijke Regeering.
Terwjjl ten slotte de heer Kuyper in
de bres sprong voor het bizonder onderwijs
en wel naar aanleiding van een boekje van
den heer Snouck Hurgronje, waarin asso
ciatie van het Oosten en, het Westen wordt
bepleit door onderwijs en opvoeding zonder
godsdienstige richtiDg. De afgevaardigde
toonde nogmaals aan, dat op paedagogisch
gebied neutraliteit niet toelaatbaar is en
eenvoudig is het bevorderen van een be
paalde richting: het modernisme. Da:rom
miet de RegeeriDg er voor zorgen, dat in
Indië de bizondere school, regel de openbare
uitzondering wordt.
Zitting van Dinsdag 21 November.
De behandeling van de Indische begroo
ting wordt vervolgd door den heer Bos
(V.D.), die Indië nog iD geen jaren rijp
acht voor een zelfstandige vertegenwoordi
ging. De locale en gewestelijke raden
moeten in waarheid zelfbestuur kennen.
Hun belastingkring moet verruimd. Geen
subsidies voor die raden.
Spr. dringt aan op economische ont
wikkeling in de eerste plaats door goed
staatsonderwijs voor den inlanler. Spr.
heeft alle achting voor de zending en haar
werk, doch waarschuwt tegen het stelsel
van de kerk boven den staat. Dit is in
str(jd met het Regeeringsreglement en kan
leiden tot rustverstoring. Het Mohameda-
nisme is alleen door onderwijs te breken,
doch spr. bedoelt neutraal onderwjjs.
Christelijke propaganda op de inlandsche
scholen zou ongewenschte gevolgen hebben.
Spr. heeft vertrouwen in de Regeeriog
en hoopt dat zjj zich bepalen zal tot eco
nomische ontwikkeling van Indië zonder
den schoolstrijd daarover te brengen.
De heer Hugenholtz (S.D.A.P.) bestrijdt
de meeningen, die enkele leden koesteren
ten aanzien van de zending en den islam.
Een terugzinking der bevolking in het
Hindoeïsme zou spr. uit staatkundig oog
de seconden waren nog kostbaarder dan
zijn leven. Met beef-vingers streek hij vlak
bij den grond de lucifers aan. Tot driemaal
weigerde de stapel van het brandend
houtje de vlam aan te nemen. Het knet
teren van de dunste takjes, de opstijgen
de walm van petroleum, een steeds dik
ker wordende rookkolom volgden op de
vierde poging. Sneller en sneller lekten,
de vuurvlammen aan nieuwen buit en wel
dra stond de houtmijt in hoog-oploeienden
vuurgloed. Als in een bakkersoven porde
Stolman nu in de opgepakte brandstof,
wierp er nieuw voedsel op, en zorgde, dat
de vlammen zich breed uitkronkelden
naar het op wortel staande groene hout.
Jn het hooge bosch teruggetrokken be
waakte de schildwacht zjjn brandenden
post. De oostenwind hielp, evenals in Gil-
ze, gewillig aan het vernielingswerk.
De zekerheid van slagen had den dap
peren jongen zijn kalmte teruggegeven en
scherp luisterde hij nu in de omringende
stilte. Plotseling hoorde hij spreken, on
bekend© woordklanken drongen duidelijk
tot hem door -en fanatisch belicht door
de gele houtvlammen, snelden drie vij
anden naar den brandstapel. Een harde
vloek klonk en weg stormde ©r één, om
hulp te halen. De beid© anderen wil
den. schijnbaar nog pogingen in bet werk
punt toejuichen. De bijzondere school zou
niets goeds kuEnen uitrichten tegen het
Mohammedanisme dat men bestrijden moet
door rechtvaardig te besturen. Christelijke
propaganda uitgaande van ambtenaren, is af
te keuren als een uiting van zelotisme.
De heer Thomson (U L.) laakt den anti
liberalen toon welke men aan de overzijde
aauslot g ten aanzien vaD het geloof' van
den inlander door bet aanprjjzen van mid
delen tegen de Mekka tochten door christe
lijk cnierwijs en christelijke ambtenaren
propaganda. Spr. vreest hiervan reactie.
De minister moet waken tegen een Buiten-
zorgsche kersteningspolitiek. Hij vraagt een
ministreele verklaring, die rechtstreeksche
geloofspropaganda en rechtstreekschen
steun voor de zending uitsluit.
Ten opzichte van de Chineezen moet
men in Indië niet anders handelen dan
men in Nederland te werk ging met de
Joden. Het ontwaken van China gebied
zulk een politiek. Men drjjft de Chineezen
niet uit Indië. Hun rechtspositie moet on
verwijld veibeterd, vóórdat China ons dwint.
De heer De Visser (C. H.) wenscht in
Indië religievrjjheid naar twee kanteD, voor
den Islam en voor het Christendom. Nooit
mag echter cultuur gaan boven religie.
De heer De Stuers (R. K.) bespreekt
opnieuw ons optreden in Atjeh en betoogt,
dat nog steeds ons pacificatiestelsel tot
wreedheden leidt.
Een grootsche Betooging.
Te Utrecht in het Sint-Jozefsgebouw
kwamen Zondag j. 1. de afgevaardigden der
verschillende Katholieke arbeidersorgani
saties in ons vaderland bjjeeD, om instem
ming te betuigen met de plannen van
sociale wetgeving van Minister Talma en
te protesteeren tegen den tegenstand welken
genoemde Minister bjj de uivoering daarvan
ondervindt, speciaal van socialistische zjjde.
Aanwezig waren de vertegenwoordigers
van 54700 katholieke werklieden, een bewjjs
dus van algemeene deelneming.
Ook waren tegenwoordig de voorzitter
van de Roomsch-Katholieke Tweede Ka
merclub Dr. Nolens en de leden der Tweede
Kamer, de heeren Aalberse, Van Wijnber
gen, Kooien,Van Vuuren, De Wykerslooth
de Weerdesteyn en Bogaerdt, verder mgr.
Konings, rector Bult en rector Stroomer.
Voorlezing werd gedaan van verschillende
andere R.-K. organisaties en van Eerste
en Tweede Kamerleden.
De vergadering werd geleid door den
heer J. W. Smit, voorzitter van de Federatie
der Diocesane organisaties.
Als spreker voerden het woord de heeren
W. C. J. Passtoors, lid van de Tweede
Kamer, A. H. J. Engels, van Leiden, Dr.
Nolens en de J. van Rijzewjk, voorzitter
van het bureau van de R.-K. vakorganisatie,
die de volgende motie voorstelde welke
met algemeene stemmen werd aangenomen
„De Nederl. R.-K. werkliedenorganisaties
en volksbonden en het Burau voor de R.-K.
vakorganisatie, door hunne afgevaardigden
vertegenwoordigd op de groote buitenge
wone meeting te Utrechtgezien de ver
dachtmaking en bestrijding van de door
Z. E. Minister Talma ingediende sociale
stellen om dien gevaarlijken vijand te be
teugelen, doch de schildwacht-brandstich
ter kende zijn consignes ©n zijnen plicht.
De revolver bleef in ruste, maar met
het vlijmscherpe dolkmes geiwapend,
waagde hij de kans één tegen twee. Een
paar snelle sprongen en da voorste vij
and kreeg het volle lemmet tusschen de
ribben en sloeg met reutelend geluid te
gen den grond. Brullend als jeien wild
dier wierp hij zich op den tweede, doch
deze gewaarschuwd, loste ©en schot op
den aanvaller, dat Stolman ©en. gevoel
veroorzaakte, alsof hij ©en havigen klap
in 't gezicht kreeg. Zich vastklemmende
aan de bajonet, daarna aan 'tgeweer
drongen de lijven tegen elkaar en zoch
ten grijphanden de keel. De kronkelende
lichamen rolden in de greppel, worstel
den daar onr levensbehoud. Kort duurde
de strijd; Stolman had zijn tegenstan
der gewurgd. Nu voelde hij dia stekend©
pijn aan zijn hoofd -en bemerkte, dat de
kogel de linkerwang had geschramd pn
het oorletteje afgerukt. De boschbrand
was niet meer. te stuiten -en de moe
dig© Brabantsche jongen verdween in het
dichte hout.
Ontspanning bracht de vuurgloed in de
Nederlandsche stelling, ©en jubelkreet
steeg omhoog, toen ©en rosse kleur den
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 23 Nov.
Zwakke tot matigen wind uit oostelijke
richtingen Des ochtends nevelig. Later toe
nemende bewolkte lucht. Weinig of geen
regen. Nachtvorst Overdag weinig veran
dering van temperatuur.
wetsmtwerpen door de socialisten eenerzjjds
en door de conservatieve groepen ander
zijds;
overwegende, dat een spoedige totstand
koming van de goede sociale wetten nood
zakelijk is, om te voldoen aan het sociale
rechtvaardigheidsgevoel van het Nederland
sche volk in het algemeen en van de ar
beiders in het bijzonder
spreekt hare diepe afkeuring uit over de
wjze waarop de arbeid van Minister Talma
wordt belemmern
brengt hulde aan genoemden Minister
voor zijn groote werkzaamheid en'voor
de krachtige verdediging van de door hem
ingediende wetsontwerpen
en spreekt den wensch uit, dat zoo mo
gelijk alle door hem ingediende, wetsont
werpen, zij het dan ook in enkele later
aan te duiden punten gewijzigd, nog in
deze zittingsperiode met de Koninklijke
goedkeuring mogen worden bekrachtigd".
Het Bestsur van de Vereeniging van
Burgemeesters in Noord-Holland hebben
aan den afgetreden Commissaris dor Ko
ningin in deze provincie, mr. Van Tiea-
hoven, als souvenir een album met foto's
overhandigd. Ook d.or de Staten van Noord-
Holland zal aan mr. Van Tiendhoven een
huldeblijk worden aangeboden.
Maandag dineerden ten hove de heer
mr. H. J. Dijckmeester, commissaris der
Koningin in Zeeland, en mevrouw Dijck
meester.
Bergen op Zoom. Door den geneesheer
directeur van het krankzinnigengesticht
„Vrederust", dr Van der Brug, is tegen
1 Febr. ontslag aangevraagd, wegens
oueenigheid met de bestuur deren dezer
stichting.
Alg. Ned. Zouavenbond.
Door gunstige beschikking der betrokken
spoordirectie zal trein No. 723, vertrekkende
van Lage-Zwaluwe 10.16, aankomst Ouden
bosch 10.40 bij uitzondering op a.s. Zondag
26 Nov. loopen, zoodat van uit alle plaatsen
gelegenheid zal zijn, tijdig te Oudenbosch
te komen.
Kardinaal van Rossum.
De correspondent van De Tijd te Rome
seint aan zijn blad, dat aan Z.Em. Kar
dinaal van Rossum als titelkerk is toege
wezen de San Cesareo, gelegen aan de Via
Appia.
hemelboog verfde. Op drie plaatsen te-
geleijk woedde het vernietigende element.
De vijand, die den vorigen dag op dit
gevaarlijke punt den verdediger het vuur
aan de schenien bad gelegd, moest |nu
het veeg© lijf hergen. De troepen, ver
spreid in 't bosch, de voertuigen, de voor
raden, de paarden, alles weid, overhaast
uit de Vuurzee gehaald, toen van blus-
schen geen sprake kon zijn. Het tactisch
verband, loste zich geheel op en de gun
stige stelling, die de Engelschen gedu
rende den slag van dein SOstein April
hadden ingenomen, moest worden verla
ten. Op dit kritiek© punt was ©en groot
succes verkregen, ten koste van vijf m«n-
schenleviens. Stolman keerde alleen bij
zijn onderdeel terug.
I 1 - I
Het eerst© morgenlicht van den 21sten
April, den 2den dag van dm ,slag bij
Tilburg, was het sein voor ©en verwoe
den aanval aan dezen, ©en hardnekkig©
verdediging aan genen kant. Van de duis
ternis gebruik makend, hadden Ide E[n-
gelschen zich in de open Kei met mar
chinegeweren vooruitg,eschoven.
(Wordt vervolgd.)
