No. 134.
Saterdag 11 November 1911.
Zevende Jaargang.
BINNENLAND
Dit nummer bestaat nit 8 bladzijden.
EERSTE BLAD.
UIT ZEELAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent,; dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50ieder? regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst,; wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. A contant,
Nu het nieuwe Mis- en Vesperboek,
waarover wij reeds meermalen spraken,
is verschenen, zullen wij tot gemak van
hen, die zich dit nuttige, ja onontbeer
lijke boek aanschaffen, wekelijks een
kerkelijken kalender in onze rubriek
„Kerknieuws" publiceeren, aan de hand
waarvan ieder gebruiker van het Mis-
en Vesperboek zeer gemakkelijk de
verschillende feesten en kerkelijke
vierdagen kan volgen. Redactie
V* Modern bijgeloof
„Als de menschheid zich zal hebben
ontworsteld aan de kluisters van kerk
geloof en dogma, zal het bijgeloof ver
dwijnen, de triomf der vrije gedachte zal
algemeene verlichting en beschaving met
zich voeren." Zoo klinkt het in den mond
van heel en half ongeloovigen, zoo ba
zuinen het hun boeken en couranten over
de wereld rond.
Een fraaie theorie. Maar wat leert de
praktijk? Dat daar, waar het Geloof af
neemt, het bijgeloof toeneemt. De groote
centra's van de moderne „verlichting" en
„beschaving", waar de „vrije gedachte"
hare aanhangers bij duizenden telt en
het Ongeloof hoogtij viert, krioelen van
menschen, die in het exploiteeren van
het bijgeloof der „verlichte menschheid"
een rijk bestaan vinden. Berlijn telt liefst
34000, zegge en schrijve v i e r-e n-d e r t i g
duizend kaartlegsters, planeetkijksters,
waarzegsters, toovenaressen en toove-
naars. Parijs doet voor de wereldstad aan
de Spree niet onder. Daar wordt jaar
lijks door de bijgeloovige inwoners 7 3
m i 11 i o e n francs betaald aan sterren
wichelaars, planeetlezers, waarzegsters
enz. Deze monsterachtige aanwas van
het meest brute bijgeloof is zelfs menigen
ongeloovige te sterk en het Brusselsche
anticlerical© blad „Le Petit Bleu" uit zich
over deze kwestie dan ook in de volgende
rake bewoordingen
„Het menschdom is tegenwoordig
dommer (plus béte) en bijgelooviger
dan ooit. Men heeft de goden ge
rangschikt onder de gassen, de enkel
voudige zelfstandigheden en de oor
spronkelijke cellenen men buigt zich
over ©en bakje koffiedik, men laat
tafels dansen, men photographeert
geesten en spoken, publiceert verzen
uit de audere wereld en ondervraagt
afgestorvenenmen wil van den
dooden Gladstone zijn meening we
ten omtrent de Marokko-kwestie, en
de „Matin" biedt 5000 francs aan
waarzeggers en sterrekijkers, die door
bovenaardscha middelen de „Jocon-
da" weder terugbrengen 1"
Wie zal in het aangezicht van zulke
feiten het in den christen misbillijken,
dat deze zijn leven wenscht in te richten
volgens Gods geboden ©n de voorschrif
ten der Kerk liever dan volgens 'de re
cepten van koffiedikkijksters, planetenle-
zers en meer dergelijke obscure person-
nages? En dat hij de banden, die het
geloof in Gods vaderlijke voorzienigheid
hem aanlegt, verre verkiest boven de
kluisters, waarin het moderne bijgeloof
zijn ongelukkige slachtoffers houdt ge
vangen?
TWEEDE KAMER.
Militiewet.
In de Kamerzitting van Woensdag j.l.
werd da motie van den heer Ter Laan
betreffende de overlegging van rappor
ten omtrent de 4-maanders verworpen
roet 51 tegen 14 stemmen.
Het amendement-Ter Laan, om fii/g-
roaaaders in plaats van 61/s-maanders
werd verworpen met 45 tegen 23 stem
men.
H®t amendement-v. Veen (tijdstippen
der inlijving niet in de wet) werd ver-
Worpen met 51 tegen 17 stemmen.
Het amendement-Thomson, om nadere
voorschriften te verkrijgen voor verblijf
van zee-miliciens buiten Europa, werd
verworpen met 43 tegen 32 stemmen.
Het amendement-Thomson, om eenige
beperking voor het verblijf van zeemili
ciens in de koloniën, werd aangenomen
met 44 tegen 31 stemmen.
Morgen- en avondzitting van Donderdag.
De uitslag der stemming over de vele
amendementen op artikel 75 bleek voor
den minister een groot succes. De rech
terzijde \vas trouw opgekomen. Van de
linkerzijde stond alleen de heer Tydeman
vrij geregeld aan de zijde van de regee
ring. Zijn partijgenooten de heeren De
Beaufort en Van Karnebeek waren af
wezig, evenals de militaire specialiteiten
Eland en Verhey.
Het amendement-Ter Laan, om den
eersten oefenduur der onbereden korpsen
op 61/2 maand te stellen, viel met 54
tegen 28 stemmen. Van links stemden de
heeren Tydeman en Hubrecht tegen, van
de rechterzijde de hoer Passtoors vóór.
Met ongeveer hetzelfde stemmenver-
schil vielen het amendement, strekkende
om den oefenduur der pantserfortartille-
risten en torpedisten gelijk te maken aan
dien der overige onbereden korpsen en
dat tot terugbrenging van den eersten
oefeningstijd der bereden wapens tot 18
18 maanden. Tegen heide amendementen
stemde de geheele rechterzijde, benevens
de heer Tydeman; tegen het tweede ook
de heer Van Doorn. Deze beide heeren
onthielden ook hun steun aan het amen
dement-Ter Laan om den dienstduur van
het blijvend gedeelte op 2 maanden te
stellen.
Tegen het nog meer ingrijpende amen
dement echter, dat het gansche blijvend
gedeelte wilde afschaffen, stemde van
links alleen voor do heer Tydeman. Het
werd met 53 tegen 28 stemmen verworpen.
Het amendement-Ter Laan, om den af
koop van den dienst bij bet blijvend ge
deelte onmogelijk te maken, viel met 58
tegen 24 stemmen. Van rechts was de
heer Heemskerk vóór, van links stem
den de heeren Tydeman, Ferf, De Jong
en Van Doorn tegen.
Even weinig succes had het voorstel-
Marchant om voorgeoefenden in het bezit
van een diploma van schietvaardigheid
van den dienst bij het blijvend gedeelte
vrij te stellen. Tegen stemden de sociaal
democraten, vóór stemden alle vrijzinni
gen benevens zeven katholieken.
Ook de beide lotingsamendementen
Werden verworpen.
Ten slotte werd ook nog art. 76, dat
den kaderplicht uitbreidt tot de aan
staande militie-officieren, aangenomen.
Eten amendement-Thomson, om ook
voor de bij de militie ingelijfden een on
derbroken opleiding tot officier bij het
reserve-kader mogelijk te maken, viel met
33 stemmen tegen 22. Een ander amen
dement-Thomson werd ingetrokken.
Minister Colijn bracht in de Tweede Ka
mer in artikel 75 der Militiewet een wij
ziging aan in dien zin, dat alleen de
vrijwilligers voor de administratietroepen
141/2 maand behoeven te dienen, maar
dat de miliciens die voor dezen dienst
aangewezen worden, niet langer dan 8
maanden zullen worden gehouden.
De „N. Rott. Crt." is vol lof over het
optreden van minister Colijn in deze zit
ting. Zijn correspondent schrijft:
Zoo goed als heden (Donderdag) avond
hadden wij minister Colijn nog niet ge
hoord. Het was waarlijk een oratorisch
kunststukje van de beste soort, binnen
een uur tijds op zoo degelijke, duide
lijke en meesleepende wijze een negen
tal amendementen te bespreken. Deze be
windsman, die soms zoo kalm, ja koel,
er bij kan zitten, bezit temperament in
overvloed en was nooit welsprekender en
bezielender dan in zijn bliksemsnelle
weerlegging van 's heeren Thomson's mi
litante en gevaarlijke interrupties. En wel
dadig deed het aan dezen minister alle
kleinzielige debatteertrucjes te zien ver
smaden en, als bet pas gaf, ruiterlijk te
hooren vorklaren, dat deze en gene ar
gumenten der tegenstanders inderdaad
krachtig en deugdelijk waren.
Goes. Spaarkas van Handelsbe
langen. Maandagavond werd in de
„Prins van Oranje" een© openbare ver
gadering gehouden van de Spaarders der
Spaarkas van de vereeniging voor „Han
delsbelangen".
Na den voorzitter, den heer J. Donner,
die tot de aanwezigen een kort woord
sprak, werd het woord gegeven aan den
heer Van Opdorp, penningmeester der
Spaarkas, om verslag uit te brengen.
Uit dit verslag bleek, da.t in het boek
jaar 19081909 het getal spaarders 182,
bet bedrag der verkochte zegels f895
was; aan leveranciers werd uitbetaald
f468.05. In 19091910 was het getal
spaarders 257, het bedrag der verkochte
zegels f 1275 en werd aan de leveranciers
uitbetaald f 1022.80.
In 19101911 was het getal spaarders
gestegen tot 300, het bedrag der verkoch
te zegels f 1300 en werd aan de leveran
ciers uitbetaald f 1362,25.
Uit bovenstaande blijkt dus duidelijk,
dat de Spaarkas in bloei toeneemt.
Den penningmeester werd door deal
voorzitter dank gezegd.
Enkele vragen werden daarop gedaan
en beantwoord, waarna de voorzitter de
vergadering sloot.
Bij de verbouwing van het pand aan
de Ganzepoortstraat, waarin vroeger de
hoedenmakerij van P. Magielse was ge
vestigd, tot manufaeturenmagazijn der
firma Jos. „Witkam en Co. zal, naar wij
vermeenen voor het eerst hier in Goes,
een goede sociale maatregel worden toe
gepast. De aannemer n.l. zal zijn laatsten
termijn niet ontvangen, alvorens de onder
aannemers van timmer-, smidswerk enz.
zijn betaald. Dit valt voorzeker toe te
juichen.
Onze kranige gymnastiekverecniging
„De Volharding" zal volgens achterstaan
de advertentie Dinsdagavond a,. s. een
soiree geven met medewerking van den
heer P. Leenhouts te Vlissingen. Deze
eenvoudige aankondiging alleen waar
borgt reeds een overvolle zaal en voor
de ondernemers van de soiree het beste
succes.
Door de politie alhier is aangehouden
de 40-jarige koetsier P. L., verdacht van
verduistering en oplichting ten nadeel©
van een Kolenvereeniging aldaar.
Middelburg Alhier is Donderdagmorgen
op 67-jarigen leeftijd overleden, de heer
J. P. Fokker, voorzitter van de Kamer
van Koophandel.
In 1874 tot lid van dit college geko
zen werd h'ij in 1897 door zijne mede
leden aangewezen als plaatsvervangend
voorzitter, terwijl hij sinds 11 September
1899 de functie van voorzitter bekleedde.
De heer Fokker, die sinds tal van jaren
aan het hoofd stond van het agentschap
Middelburg der credietvtereeniging, be
kleedde nog een groot aantal andere be
trekkingen, waarvan wij noemenvoor
zitter van het bestuur der Godshuizen,
commissaris der Nederlandsche Handels
maatschappij, der Bathpolders, der Vitrite
Works, der Algemeene Maatschappij tot
beleenen en aankoopen van met vrucht
gebruik of periodieke uitkeeringen belaste
waarden, en vioe-voorzitter van het be
stuur der Concert- en Gehoorzaal, direc
teur van het Zeeuwsch Genootschap der
wetenschappen.
De overledene was ook reeds geruimen
tijd kassier-boekhouder der hulpbank van
de Maatschappij tot Nut van het Alge
meen.
Met den heer Fokker is heengegaan
een man, aan wiens oor men nooit te
vergeefs klopte als het betrof instellin
gen van liefdadigheid te steunen en die
in stilte veel weldeed.
In de Donderdagmiddag gehou
den Hoofdbestuursvergadering van de
Zeeuwsche Maatschappij tot bevorde
ring van Landbouw en Veeteelt is her
benoemd tot lid van het dagelijks be
stuur de heer W. Kakebeeke van Genes,
en gekozen tot afgevaardigde naar de
algemeene vergadering van het Neder-
landsch Landbouwcomité de heer B.
Giljam en tot plaatsvervangend-lid de
heer W. Kakebeeke. Vastgesteld werd
het reglement op ide zaadcontröle en de
leden van den Centralen Keuringscom
missie wedden benoemd. Ook werd de
uitgave van het „Landbouwblad" nader
geregeld.
Donderdag werd op de gebruikelijke
wijze do bronzen medaille voor twaalf
jarigen trouwen dienst aan den sergeant
H. F. Oldenhof van het 2e bat. alhier
uitgereikt.
5-jarig bestaan der St. E1 i-
s ab eth vereeniging. (Vervolg.)
Zon- en Maandagavond kwam als
hoofdnummer op het programma voor de
opvoering der „Hemelsche Altaarwacht",
zeg- en zangspel voor zeven Engelen.
Waar twee dames der St. Elisabethver-
eeniging tijd noch moeite ontzien hadden
om dit zware spel zoo volmaakt mogelijk
te doen instudecren, en mej. Zepha Maz-
zola, bereidwillig de leiding der zang op
haar genomen had, was het te verwachten,
dat hier iets schoons, iets hemelsch zou
gegeven worden. Toch overtrof de uit
voering aller verwachting. Zoo treffend
was dit spel, dat eenieder vol eerbied
een uur lang bijna ademloos luisterde
naar het zuivere declameeren en de
hemelsche zang der zeven Engelen, die,
het altaar omringend, Gods heerlijkheid
en oneindige liefde verkondigden in Zijn
aanbiddelijk Sacrament en zich niet ge
noeg konden verzadigen aan den glans
dier brave zielen, die zich allerinnigst
met Jezus gingen vereenigen.
Ofschoon ieder zich beijverde haar taak
naar best vermogen te vervullen, mag een
bijzonder woord van lof niet onthouden
worden aan mej. M- Pouleijn, die zoo
talentvol „Michael" voorstelde, en bij de
instudeering zich zoo verdienstelijk
maakte. Het daverend applaus der Zeer
Eerw. Geestelijken en der talrijke aan
wezigen, was de uiting van warmen dank
voor dit voortreffelijk spel.
Na deze ernstige uitvoering kostte het
zeer veel moeite de lachspieren weder
op te wekken. Het reeds genoemde zeer
Corpulente Echtpaar wist met nog twee
grappenmakers hier in te slagen. De
grabbeltonnen, waarvan zij niet te schei
den waren, kwamen voor den dag en de
geldmakerij begon aan alle kanten. De
dames van St. Elisabeth brachten bloe
men, ansichten en andere versnaperingen
aan den man en bedienden zelf het ge
roemde Chineesch buffet met de presi
dente aan 't hoofd. Daar werden goede za
ken gemaakt. Ook voor een fraaie pop wis
ten zij de dubbeltjes uit de portemonuaie
te halen en niemand ontkwam hare oogen
en handen en het laatste dubbeltje moest
er aan. De Vincentianen hielden zich
bezig m§t een tombola zonder nieten,
waar men voor één onnoozel dubbeltje
een kostbaar schip, een gramaphoon,
prachtige fotographieën, fijne handwerken
en canapékussens en champagne kan
winnen. Een geheele zaak in albums en
photografische artikelen was uitgeschud.
In ©en andere zaal bracht een vischge-
logenheid met electriciteit heel wat leven
in de brouwerij en zorgden de komieke
lingen, do heeren Gebr. Pouleijn, Van dei-
Horst en Melker voor echt leuke voor
drachten en de heer Brozius (niet
Brarius) voor vroolijke muziek. Dat deze
feesten zoo uitstekend geslaagd zijn, is
voorzeker allereerst te danken aan den
buitengewonen ijver der beide presidenten.
Dat zij nog lang voor het Katholiek ver-
eenigingsleven mogen worden gespaard,
is zeker wel de bede der talrijke armen,
die noioit onverhoord bij hen aankloppen.
Vlissingen Op Zaterdag 25 November
a.s., des namiddags te half drie zal het
s.s. „Merauke", van de werf der Ko
ninklijke Maatschappij „De Schelde" te
water worden gelaten.
Nu de heer G. F. Lindeijer berust
in de uitspraak van Ged. Staten, waarbij
gehandhaafd werd het besluit van den
gemeenteraad tot zijn niet-toelating tot da,t
college, op grond dat hij op den dag van
zijn verkiezing geen jaar ingezetene der
gemeente was, zal in het Ille district
een nieuwe verkiezing worden uitge
schreven.
De Groote Kerk te Vlissin
gen. Het herbouwen van de op 5 Sep
tember verbrande Groote- of St. Jacobs-
kerk te Vlissingen, zal op 21 November
worden aanbesteed.
De kerk wordt herbouwd onder archi
tectuur van den heer J. F. L. Frowein
te 's Gravenhage.
Zierikzee Zaterdag, Zondag en Maan
dag a.s. wordt in de Concertzaal een ten
toonstelling gehouden van schilderijen en
teekeningen, speciaal van Zierikzee ein
omstreken, van den kunstschilder M. Stu-
ber te 's Gravenhage.
D© hoer J. Malepaard, klerk der
posterijen en telegrafie alhier, heeft bel
tclegraaf-radicaal behaald.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van II Nov.
Zwakke tot matigen, zuidelijke tot zuid-
westelijken wind. Gedeeltelijk bewolkte lucht.
Kans op regen. Vooral in het westen. Mogelijk
nachtvorst Overdag iets zachter.
De heer S. Mendels van Middelburg
is benoemd tot waarnemend leeraar bij
do Ned. Isr. Gemeente alhier.
Kloetinge. Donderdagmiddag bezochten
de leerlingen der hoogste klas, onder lei
ding van het hoofd der school de tuber
culose-tentoonstelling te Goes. Zij ontvin
gen daar een practische les, want vele
nuttige zaken kregen ze daar te zien en
te hooren.
Kattendijke. In de Donderdagmiddag ge
houden raadsvergadering werd besloten
tot het volstorten van 10 pCt. van het
aandeelenkapitaal drinkwaterleiding Zuid-
Beveland, groot f3900, en hadden eenige
af- en overschrijvingen op de begrooting
1911 plaats. Aan de openbare scholen
moet met ingang van 1 Januari 1912 les
gegeven worden in de vrije en orde-
oefeningen.
Baarland. Donderdagmorgen ongeveer 4
uur voer de motorboot „Op Hoop van
Zegen", schipper De Jong, komende van
Katwijk aan Zee, geladen met haring en
bestemd voor België met hoog water op
het Groothoofd alhier, waarop de boot
vast bleef zitten. Een honderdtal vaten
werden gelost, daar het schip anders van
achter zou vol geloopen zijn. Om acht
uur werd door (le voorbijgaande sleepboot
„Annegie", kapitein Ekel, van Dordrecht,
assistentie verleend en na eenige mislukte
pogingen kwam de motorboot vlot. Het
hoofd bekwam belangrijk averij. Na de
geloste vaten weer aan boord geladen
te hebben, zette de „Op Hoop van Zegen"
haar reis voort. (Zeeuw.)
Hansweerd. Door de politie werd hier
gisteren een persoon gearresteerd, ver
dacht van diefstal van 1,50 franc bij
schipper S., bij wien hij als knecht had
gevaren.
Colijnsplaat. Toen Zondagmorgen de
knecht van schipper Kole, beurtschipper
van hier op Rotterdam, liggende aldaar,
gewekt werd do,or een collega van ©en
schip uit Klundert, kwam hij tot de on
aangename ontdekking, dat uit de kajuit
waarin hij sliep, zijn zondagspak, zijn pan
toffels, zijn nieuwe pet en zijn horloge
verdwenen waren. Te 7 uur had men
een vreemd persoon aan boord gezien
en hoewel de politie direct gewaarschuwd
werd, is het gestolene tot heden niet te
recht gekomen. (Z.)
Bruinisse. In de Woensdag gehou
den raadsvergadering waren afwezig de
heeren Hoogerheide en Jumelet.
De notulen werden na een kleine aan
vulling gearresteerd.
De voorzitter deelt mee, dat is inge
komen een vraag vah de autoriteiten of
de gemeente de haven wil herstellen dan
wel vergrooten.
Met algemeene stemmen wordt besloten
in dit geval tot uitbreiding der haven
over te gaan.
Besloten wordt aan de betrokken auto
riteiten te berichten, dat de gemeente 1/3
gedeelte van de kosten voor het vergroo
ten van de haven zo|a kunnen dragen,
overigens zal daarvan worden afgetrok
ken wat nu reeds voor tijdelijke voorzie
ningen is uitgegeven.
De vergadering gaat over in besloten
zitting ten einde conferentie te houden
met den heer Ingenieur van den prov.
Waterstaat.
Boschkapelle. Bij eene drijfjacht in den
Stoppeldijkpolder ten noorden van dein
Copwijkschen weg werden m!eit 4 geweren
niet minder dan 55 hazen geschoten, ©en
bijzonder groot getal in verhouding tot
de bejaagde oppervlakte.
Stoppeldijk Zondagavond werd in den
zoogenaamden Kapitschen Weg van een
daar staanden bietenwagen het voorstuk
door baldadigheid zeer gehavend.
De politie werd met de zaak in kennis
gesteld, en slaagde er in de daders op
te sporeneen paar kornuiten uit de
wijk het Vogelfort, die nog kort gele
den met de justitie kennis maakten.
Ze verklaarden maar „uit de grap" te
