Heêrland's doodstrijd in 1918.
No. 127.
Donderdag 26 October 1911.
Zevende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-,JOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
FEUILLETON.
DE OORLOG
tusschen Italië en Turkije.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 oemt.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoorfstraat C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prije.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst,; wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
py Wegens het feest van ALLER
HEILIGEN op I November a. s. zal de
Courant NIET WOENSDAGAVOND maar
DINSDAGAVOND 31 October verschijnen.
H. H. Correspondenten en Adverteer
ders gelieven hiermede rekening te
houden.
De „Messagero" maakt bekend, dat de
Italiaansche torpedobooten een blokkade-
hnte hebben gelegd van Lemnos tot Rho-
dus, welke blokkade bedoelt, te waken
voor de veiligheid der troepentransporten
van Italië naar Tripolis.
Een gevecht tusschen Italia
nen en Arabieren.
De Arabieren telden ongeveer 400 man
sterk, reden om acht uur Maandagmorgen
op de Italiaansche stellingen ten westen
van Boemeliana toe, terwijl andere ruiters
achter ©en reeks zandheuvels bleven, dite
zich op ongeveer 400 meter afstand van
<1© Italiaansche stelling in de woestijn
verheffen. Het elfde regiment bersaglieri.
ontving den vijand met een levendig ge
weervuur; de ruiters moesten terug wij
ten, achtervolgd door granaatschoten. Zij
lieten 3 dooden en 9 gewonden o.p het
slagveld achter. Het scheepsgeschut on
dersteunde het vuur van de veldartillerie.
Tegen 10 uur rukten de Italianen uit
hun. stellingen tegen de Arabieren op,
die in de woestijn verborgen lagen en
waarschijnlijk versterkingen hadden ver
kregen. Men zag, dat de Arabieren door
Turksche officieren werden aangevoerd.
De aanval van de Italianen had vooral ten
doel do Arabieren westelijk van de stad
bij' de z'ee in de flank aan te vallien,;
Spoedig daaroip loste men geweervuur,
in den rug van de Italiaansche stelling.
De schoten w.aren afkomstig van Arabie
ren uit de stad, die blijkbaar met den
vijand in verbinding stonden en zich in
bet struikgewas van de oase verborgen
hielden.
Toen ©enige gewonde Italianen jdoor de
straten van de stad werden gedragen,
verspreidde zich in de stad het gerucht
van een opstand van id© Arabieren en
een paniek maakte de bevolking dol. Zelfs
groote magazijnen werden gesloten en de
menschen vluchtten op de (daken van hun
huis.
MALTA, 24 October. Oe beschie
ting van Bengazi. Brieven uit Ben-
gazi melden, dat de beschieting van do
stad door de ItaLiaansche oorlogsschepen
groote schade en een wilde paniek ver
oorzaakt heeft. Tal van huizen en andere
gebouwen zijn vernield. De Maltezer kerk
is ten deele ingestort, tengevolge waar
van acht Maltezers gedood en tien ge
wond zijn. Maltezers verklaren ,dat het
Engelsche consulaat zwaar gehavend en
de Engelsche consul gewond is. Verschei-
DOOR TWEE PIOTTEN.
29.
Op den lOden Maart volgde de capitu
latie, op eersten eisch van den Engel-
schen bevelhebber. Er was niets nieer te
lemedigen. De overgebleven schepen ont
vingen eerst van eigen hand hun laatste
projectiel en verhuisden naar den Noord
zeebodem. Met de intact zijnde kanon-
ïeerbooten zochten de twee overige licht-
neschadigde torpedobooten haar heil op
m.n m -z?e' kanonnen der versterkin-
wr.Ruem, 'n hunn6 laatste negatieve
voor immer°r zolfvemieling zwegen
Engelschen kwamen de grootste
hel na ^en s'ag- Nadat deze door
donroe vaa de talrijke inijwen ©en
esk'idé ®i en gemaakt, stoomde het
iinr 7 fgzaam doei' het Schulpengat
eer o+,f veri' Eene beschermd© krui-
liiiin »n ec^ter °P «ene losgeraakte
scinn M60g zware averil. Een zuster
tal de '1U'PJ <^oc'1 geraakte bui-
vaargeul en vloog in de lucht.
den© joodsch-Engelsche onderdanen, Idie
in het consulaat de wijk hadden geno
men, werden gedood of gewond. In fle
brieven wordt het geheel© aantal dooden
en gewonden onder de bewoners van de
stad op vierduizend geschat.
D e houding van het ,Vatikaan.
De Osservatore Romano heeft in een
nota verklaard, dat het Vatikaan de op
vatting afwijst, dat het bij1 het Tripolitaan-
sche confLict om ©en soort van heiligen
oorlog gaat, die in naam en met onder
steuning van den godsdienst en de ICerk
zou zijn ondernomen.
Wegens de aanvallen, waaraan de Os
servatore ten gevolge van deze nota heeft
blootgestaan, wijst het blad in ©en nieuw
artikel op de groote belangen van de
Kerk in het heele Oosten, die onder het
tegenwoordige conflict niet mogen lijden.
Er zijn daar vele duizenden Christenen
van alle natiën, die moeten beschermd
worden voor vervolging. Daarom mag aan
het conflict niet het karakter van den
godsdienstoorlog, worden gegeven. De
Kerk moet derhalve in dezen strijd een
onzijdige houding aannemen.
De kansen van den vrede.
Uit Konstantinopel wordt aan de Lokal-
Anzeiger geseind: In goed ingelichte krin
gen wordt opnieuw beweerd, dat Turkije
zal toetreden tot het Balkan-verbond,
waarna de mogendheden van de entente
te Rome spoedig tusschenbeiide zullen ko
men en bovendien aan Turkije een lee
ning van 50 millioen tot het uitvoeren
van openbare werken zullen verstrekken.
BËLGIK
Verkiezingen. Volgens de wet van
het jaar 1895 hebben de Belgische plaat
sen met 20.000 tot 70.000 inwoners ieder
vier en die boven de 70.000 zielen elk
acht „bijgevoegde afgevaardigden" voor
den gemeenteraad te kiezen. De afge
vaardigden worden voor de helft uit pa
troons voor de andere helft uit werklie
den gekozen. Deze verkiezingen hebben
nu Zondag plaats gehad, met een uitslag,
die overeenstemt met dien van 15 Octo
ber. De katholieken hebben te Antwerpen
twee van de acht, in Brussel één zetel
gewonnen. Te Etterbeek blijft $e katho
lieke meerderheid, dank zij de verkiezing
op Zondag, behouden.
PORTUGAL.
Een kruiser gestrand. De Portu-
geesche kruiser „Sao Rafael" is bij Villa,
do Conde tijdens mist gestrand.
Het verlies van het schip is voor de
repubiikeinsche regeering zeer groot, daar
hiermede een vijfde gedeelte van de ge
heel© Portugeesche oorlogsvloot is vernie
tigd; zij1 beschikt nog over de kruisers
„Don Carlos", „Adamastor", „Sao Ga
briel" en „Amalia", benevens twee ka-
nonneerbooten. De „Sao Rafael" heeft
bij de jongste revolutie een groote rol
gespeeld.
De bemanning van het schip heeft zich
al zwemmende weten te redden. Van de
200 koppen wordt slechts 1 man gemist.
Wat men in de Amsterdamsche stel
ling vreesde na den val van den Helder,
werd bewaarheid. Op den 12den Maart
greep de vijand nogmaals de vleugelstel
ling aan, bestormde tegelijkertijd de for
ten Edam, Kwadijk en benoorden Purme-
rend. De aanvallen werden met zware
verliezen afgewezen en de Engelschem
zagen ten slotte in, dat zonder zwaar
belegeringsgeschut ,hier aan geen blijvend
succes was te denken. Het bezit van den
Helder met zijne uitstekende haven stelde
de gelegenheid tot gemakkelijke ontsche
ping van zwaar artilleriemateriaal open
en daarom werden de verbindingslijnen,
spoorlijn den Helder Alkmaar en het
Noord-Hollandsch kanaal, scherp bewaakt.
Engelsche kanonneerbooten kruisten op
de Zuiderzee, doch deze werd voor hen
verboden terrein voorbij de beschermende
vuurzone van hunne groote oorlogssche
pen. In aantal sterker, dwongen onze ri-
viervierdedigers hen, na een scherp ge
vecht, ons eigen binnenzee'tje aa.n ons
te laten.
't Was 11 uur in den avond van dien
12den Maart. Met woeste vaart vlogen de
dreigend-zwarte wolken langs den hemel
boog, vluchtend voor den gierenden Noord-
Westenwind. Nu en dan verlichtte eventjes
De Haarlemsche Katholiekendag.
Deze Katholiekendag is inderdaad een
succes geweest.
Droegen de vorige een meer plaatselijk
karakter, deze was inderdaad diocesaan,
werd bijgewoond door zeer velen uit
alle streken van het bisdom.
In de afdeelingen is zeer zakelijk
gesproken en de conclusion zijn zooveel
mogelijk gehouden binnen het bereikbare
voor iedereen.
Dit was de reden, waarom sommige
amendementen, hoe goed hun inhoud op
zichzelf ook mocht zijn, niet werden aan
genomen. Zoo b.v. het amendement van
den ZeerEerw. heer pastoor Die Moulder
te Ierseke, die de liturgisch© ontwikke
ling in het huisgezinbepleitte en dit
deed op z. i. zeer goede gronden en met
veel welsprekendheid.
De aangenomen conclusies in de af
deelingen luiden als volgt:
Eerste Afdeeling. Inleider mr. J. N. J. E.
Hearkens Thijssen, Haarlem, over „Gods
dienstzin in het Huisgezin."
I. Het huisgezin vormt den grondslag
der maatschappij; wil deze godsdienstig
zijn, dan moet de godsdienst leven in de
huisgezinnen en daarin gestadig worden
aangekweekt.
II. De echtgenooten moeten hun gods
dienstig leven zooveel mogelijk samen
leven.
Daarin ligt het krachtigste middel tot
wederzijdsche heiliging, tot bevordering
van wederzijdsche liefde en achting en
tot ouderlingen steun in moeilijkheden.
III. De opvoeding der kinderen in gods-
dienstigien zin is één der eerste plichten,
van de ouders.
Van de prilste jeugd af worde daarom
de wijze yan opvoeding getoetst aan de
eiscben van den godsdienst.
Krachtige godsdienstig© opvoedingsmid
delen zijn, naast het goede voorbeeld dor
ouders, het trekken van de aandacht van
het kind door de aanwezigheid van gods
dienstige voorstellingenkruisbeelden,
heiligen- beelden en platen het hou
den van kleine huiselijke godsdienstoefe
ningen gemeenschappelijk avondgebed,
huiselijke viering van de Meimaand en
het bezigen van godsdienstige motieven
tot het toedienen van vermaningen.
Het vertellen uit het Oude en Nieuwe
Testament door de ouders, vooraL in ver
band met kerkelijke feestdagen, is een
uitnemend middel om de kinderen gods
dienstig te leeren denken en een gods-
dienstigen geest in het huisgezin aan te
k weeleen.
Een amendement van Pastoor de Meul-
der uit Ierseke werd, zooals reeds bo
ven gezegd, verworpen.
De heer G. C. Wubban, Heerenweg 4,
te Rijswijk (Z.-H.), stelde voor in conclu
sie 111, alinea 3, van Afdeeling I, na de
woorden: „het trekken van de aandacht
van het kind", in te lasschen de woor
den: „het altijd aanwezig zijn van Katho
lieke lectuur in ieder huisgezin."
de gedeeltelijke maanschijf den vlakken
kustpoider, waartegen de nijdige korte
golfslag der Zuiderzee schuimend uiteen
spatte. En wanneer het zwakke, geleende
licht meegesleept werd in de wolkeren-
vaart, dompte weer de kust in 't donkerste
zwart onder 't afsluitende hemelsegment.
De woelige zee overstemde alle nachte
lijke geluiden door den wedloop harer
witgekamde golven.
Dankbaar aanvaardden de onverschrok
ken waaghalzen deze hulp der natuur
krachten. Met gedoofde lichten lagen
eenige botters vrij ver in zee ter hoogte
van Zeewijk in den Groetpolder. Aan
boord heerschte doodsche stilte; over het
vlakke plank'endek spoelde nu en dan
het zeewater in ontelbare straaltjes en
droppels. Plotseling zag men hoog aan
do westelijke lucht een scherp, klein, wit
licht, dat drie maal op en neer ging en
daarna verdween. Het veilig-sein van den
toren te Winkel was gegeven. De dek-
planken van de botters gingen omhoog,
de mannen werkten zich door de ope
ningen naar boven en gleden langs stuur
boord in de dansende vletten. Geen com
mando hoorde men, geen aanwijzing werd
gegeven, luisterstil en automatisch werkte
men het eerste gedeelte van het nacht©
lijke drama af. De riemen in gerouti-
Dit amendement werd opgenomen ach
ter de woorden: huiselijke viering van
de Meimaand.
IV.. De zorg voor een godsdienstigen
geest in het huisgezin strekt zich ook
uit tot de inwonende dienstboden.
Het ip de plicht der gezinshoofden te
zorgen, dat de dienstboden hare gods
dienstplichten behoorlijk naleven.
Waar dit gevoegelijk kan geschieden,
dienen zij in de gelegenheid gesteld en
aangespoord te worden om dagelijks de
H. Mis bij1 te wonen en te communiceeren.
Afdeeling II. Mr. P, J. M. Aalberse
over: „Godsdienst in het Openbare Le
ven".
De conclusies luiden aldus:
1. 1. De eerste plicht des menschen
isGod te dienen.
2. Die dienst van God bestaat in het
volbrengen van Gods wil.
3. Gods wil moet worden volbracht,
niet slechts in de kerk, niet slechts in
het huisgezin, maar ook in het openbare
leven.
II. Opdat in het openbare leven Gods
wil geschiedde, is het noodzakelijk:
1. dat de Katholieken, ook als Staats
burgers, er zelf naar streven in het open
bare leven Gods wil te volbrengen, en
zich dus ook niet schamen daarvoor open
lijk uit te komen;
2. dat zij1 godsdienstige mannen, aller
eerst de huisgenooten des Geloofs, zoo
veel mogelijk bij him optreden in het open
bare leven steunen, opdat niet het goede,
dat met vereend© krachten tot stand kon
worden gebracht .ongedaan blijve;
3. dat zij1 er naar streven, dat in ver
schillende publiekrechtelijke bestuursli
chamen mannen worden gekozen, van wie
met reien verwacht mag worden, dat zij
er toe zullen medewerken,' dat met Gods
wil ook op het gebied der openbaren
levens rekening worde gehouden.
III. Er moet dus bij1 de Katholieken
op aangedrongen worden:
1. zich ook in het openbare leven steeds
onbeschroomd te toonen als Katholieken,
niet enkel van naam, maar ook van de
daad
2. zich nauw aaneen te sluiten en elkan
der te steunen, om jdoor eendracht te
komen tot kracht in den strijd voor den
dienst van God in het openbare leven;
3. zich bij1 verkiezingen voor besturende
lichamen allereerst af te vragen, welke
personen den meesten waarborg geven,
dat zij er toe zullen medewerken, dat
ook in het openbar© leven Gods wil worde
volbracht, en van de beantwoording van
deze vraag voornamelijk de bepaling hun
ner keuze te laten afhangen;
4. zich er wel bewust van te zijn, dat
het in den aangegeven zin ook daadwer
kelijk deelnemen aan de verkiezingen niet
is een© betrekkelijk onverschillige zaak,
maar een zeer ernstige plicht.
Bij de discussie werd het woord nog
gevoerd door mej. Peters, die vroeg, of
naast den man ook de eischen van het
katholiek openbaar leven niet evenzteer
gelden voor de vrouw.
Mr. Aalberse antwoordde, dat de vrouw
neerde eelthanden sloegen onhoorbaar in
de volle golven, richting nemend naar
de kust. Het nagebootst geluid van de
zeemeeuw deed de vletten stoppen. De
gewapende passagiers klommen overboord
in zee en waadden naar den Zeedijk aan
den Groetpolder, waarachter zij zich ver
zamelden.; men telde een honderdtal
stoere, onversaagde kerels van den land
storm, die uit Friesland waren overge
stoken om deze levensgevaarlijke opdracht
uit te voeren.
Weer werd een sein gegeven en iin vier
rijen klom het onversaagde troepje over
den dijk, passeerde rij na rij den Dam
bij de Uitwateringssluis en verdeelde' zich
daarna. Zij1 slopen behoedzaam voort,
dwars door den polder naar Winkel. Aan
den dorpsrand verzamelden zich de groe
pen, overtrokken hunne schoenen met een
paar sokken en bijna geruischloos gleed
het detachement over den weg, doch nu
met vooruitgeschoven veiligheidstroep.
„Oranje" klonk het fluisterend van onder
de brug bij het begin van het dorp. „Nas
sau", antwoordde de commandant, die bij
den voortroep was. Een vierkante boer
kroop onder de brug vandaan en voegde
zich bij den luitenant. „Alles veilig Jans
sen"? „Alles in orde luitenant."
Geen woord werd meer gewisseld;
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 26 Oct
Matige tot krachtigen, westelijke tot
zuidwestelijken wind. Meest zwaarbewolkte
lucht. Waarschijnlijk regenbuien. Weinig
verandering van temperatuur.
moet zijn niet alleen een steun voor den
man in het huisgezin, maar ook in het
openbaar leven, vooral voor den man,
die meer op den voorgrond treedt; hier
heeft zij door hare toewijding te zorgen
ook voor het physiek welzijn van den
man.
Mej. Peters oogstte hartelijk applaus.
Derde afdeeling Godsdienst in het So
ciale Leven. Inleider Rector Stroomer.
De conclusiën luidden:
I. De zegeningen van het maatschappe
lijk leven hangen voor ©en groot gedeelte
af van den godsdienstzin in de maat
schappelijke geledingen.
II. Verschillende uitingen van het
maatschappelijk leven maken duidelijk,
dat de godsdienstzin in broeiden kring
te wenschen ovierlaat. Als zoodanige uitin
gen mogen worden genoemd: het licht
zinnig denken over het gevaar van neu
trale vereenigingenhet gevetn van aan
stoot door etalages; gebrek aan eerlijk
heid in den handel, aan oprechtheid in
den omgang, het openen van winkels en
het doen van inkoopen op Zondag; het
beoefenen van sport, het doen van ge
zamenlijke optochten, de pnetmakerij op
Zondagmorgen.
III. De godsdienstzin dient ook in het
maatschappelijk leven tot riijln recht te
komen en te worden opgewekt of ver
sterkt door: gesloten retraites; het hei
ligen van den Zondag dezian meer
dienstbaar te maken aan zijne bestem
ming -zoodat de gelegenheid gevon
den wordt tot dieper besef te geraken
van ons levensdoel: het vereenigings-
leven op Katholieken grondslag.
IV. De genoemde verschijnselen van
gebrek aan godsdienstzin dienen in eigen
kring ten krachtigste te worden bestre
den.
De heer F. Eggers te Alkmaar, voor
zitter van de Algemeen© R.-K. Propa-
gandaclub St. Petrus, stelde voor in con
clusie III Afdeeling III in te voe
gen achter de woorden„van ons le
vensdoel"; in verband hiermede zij in
zonderheid aanbevolenhet bevorderen
van een of meer vacantiedagen die dan
voor ontspanning kunnen gebezigd wor
den. i
De heer J. C. Berger te Amsterdam,
wilde achter de woorden yan conclu
sie II Afdeeling III „als zooda
nige uitingen mogen worden genoemd"
in te lasschen: „het lezen van (neu
trale of niet-Katholiek© bladen" en
voorts in conclusie III achter de woor
den „opgewekt en versterkt door" in
te 'lasschen: „het lezen van een Katho
liek dagblad".
iedereen kende zijn rol. Wanneer, de wind
niet zwiepend de luchtlagen geeselde, kon
een scherp gehoor misschien iets onbe
stemds opvangen, nu verried niets iets
ongewoons.
'tWas twee uur in den morgen toen
2 K.M. ten noorden van Zijdewind werd
halt gehouden. Even fluisterde men en
sterke patrouilles bezetten de toegangen
aan weerszijden van den spoorweg. Een
sein volgde en koortsachtig gingen de
ovorblijv enden graven tusschen de spoor-
liggers. In de vrij diepe kuilen werd de
inhoud van de meegebrachte pakken ge
plaatst. Onafgebroken werkte de troep '3/l
uur, daarna klonk het ruwe geblaf van
een waakhond uit een der boerderijen
aan den spoorweg. Alle werkers gleden
plotseling links en rechts tot aan den
voet van den dijk. Zeer op haar gemak
naderde de Engelsche patrouille in dit
land met zijne kalm© bevolking en keerde
dicht bij de onheilsplek terug Verband
zoeken met de andere patrouille, die van
don fegenovergesteldien kant naderde,
vond zij overbodig.
(Wordt vervolgd.)
