MetiU's doodstrijd in 1918.
No. 120.
Dinsdag 10 October 1911.
Zevende Jaargang.
Verschijn) eiken MAANDlfi-.JfOEMSDAII- tn VÜIDMND.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
DE OORLOG
tusschen Italië en Turkije.
NIEUWE ZEEUWSCHE COUP
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 oent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoorfsfraaf C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement special© prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; ieders regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. k contant
Italiaansche krijgsverrichtingen
Het station der draadlooze telegrafie te
Palmaria, heeft het volgende bericht ont
vangen van admiraal Aubry, aan boord
van de „Victorio Emanuele":
.Heden zjjn onze matrozen te Massa
Tobruk geland. Alles wel".
Massa Tobruk ligt aan de golf van
Bomba, tachtig kilometer van Derna en
nabij de Egyptische grens. Hieruit bljjkt,
dat terwijl vice-admiraal Favarelli's eskader
Tripoli bezette, admiraal Aubry, de Ita
liaansche opperbevelhebber, maatregelen
nam om Cyrenaïka te bezetten.
Omtrent het bombardement van Derna en
Benghasi is niets naders bekend.
De Italiaansche gouverneur van Tripoli
zal aan de bevolking levensmiddelen doen
uitdeelen en met den Duitschen consul als
deken van het consulaire corps de maat
regelen vaststellen ter bescherming van
goed en leven der vreemdelingen en inboor
lingen. De gouverneur gelooft niet aan een
gewapenden terugkeer van het Turksche
garnizoen, dat in de Zuidelijke vilajets een
kamp heeft opgeslagen.
Het fort Suitania, dat door de Italiaansche
troepen werd bezet was de sleutel der
Turksehe positie. Nadat dit fort gevallen
was, was iedere tegenstand der Turken
onmogelijk geworden. Nu de stad Tripoli
militair bezet is, staat Italië voor de moei
lijke taak der expeditie naar het binnen
land. Toch meent men te weten, dat de
Turken in Tripolitanië slechts over 6000
man troepen beschikken. Ook de gevechts-
waarde dezer troepen slaat niet hoog aan,
daar zij ten deele uit Turken, ten deele
uit Arabieren bestaan. De Arabieren in
Tripoli zijn althans volgens het „Berl.
Tol." niet te vinden voor een regel-
matigen krijgsdienst.
Volgens een telegram aan het „Berliner
Tageblatt" uit Chiasso, dd. 7 dezer bericht
de „Corriere delle Sera", dat de etad
Tripoli door de bevolking en de bezetting
volkomen verlaten is geworden.
Een feestmaal.
Te Turijn heeft Vrijdag een groot feest
maal plaats gehad ter eere van minister
Giolitti die een patriotisohe redevoering
afstak en waarbij een groote geestdrift
heerscbte.
De menigte op het schouwburgplein had
den minister-president met herhaalde toe
juichingen ontvangen en ook bij zijn komst
in de zaal, waar het feestmaal zou worden
gehouden, braken de toejuichingen los,
terwijl de muziek het volkslied speelde.
De Turksche regeering.
De Turken schgnen nog maar geen
nieuwe regeering te kunnen krggen. Uit
Konstantinopel wordt nl. gemeld, dat de
gezant te Weenen, Resjid pasja, nadat hg
voor twee dagen de portefeuille van buiten-
landsche zaken reeds had aangenomen.
Zaterdag zich weer teruggetrokken heeft.
DOOR TWEE PIOTTEN.
22).
Een paar strandjutters, als waarne
mers opgesteld, berichtten, dat de trans
portschepen niet dichter konden naderen,
dat de sloepen door stoombarkassen naar
het land werden gesleept -en dat in vier
liniën, naar schatting elk van 50 sloe
pen, naar de kust werd gestoomd. Dit
bericht werd onmiddellijk telephoniseh
doorgezonden naar de bataljons en naar
Bergen, waaruit daar de zekere gevolg
trekking kon gemaakt worden, dat het
eerste échelon 10000 man sterk was.
Op de duinen in de verdedigingslinie!
was voor het ongeoefend oog geen uniform
te bekennen, ofschoon het geweldig zee
panorama toch door duizend loeroogen.
werd bespied. Daar trilde de lucht door
sterke geluidsgolven,: 2 korte, harde slagen
volgden snel na elkander, twee granaat
kartetsen vlogen over de le linie sloe
pen en sloegen met hunnen kegelvor-
migen kogelregen juist in de volgende
De regeering is dus nog steeds niet voltallig.
Volgens de telegrammen van Zaterdag
en Zondag is door de Italianen het fort
Tobroek op de kust van Barka in Tripolis
na een kort bombardement veroverd. In
de stad Tripoli zou de orde weer zijn
teruggekeerd en de inboorlingen zich bg
den toestand nederleggen.
Verder de volgende typische telegrammen
uit Rome aan de „N. R. Crt."
ROME, 7 October. (Part.) Men is hier
nog steeds onkundig van hetgeen er voor
valt.
ROME, 8 October. (Pa t) De bevolking
van de hoofdstad blgft onverschillig ten
opzichte van de gebeurtenissen.
En ten slotte het volgend telegram
KONSTANTINOPEL, 8 October. De
raad van ministers heeft in den nacht door
tusschenkomst van de Turksche gezanten
in het buitenland, de bemiddeling
van de mogendheden gevraagd
tengevolge van het nieuwe feit, dat de
ontscheping der Italianen te Tripoli oplevert.
Het verzoek om bemiddeliug heeft tot
grondslagen de handhaving van de Turksche
souvereiniteit en de erkenning der Itali
aansche belaDgen.
De nota geeft den aard dezer belangen
echter niet in bijzonderheden aan.
OOSTEN RIJ K'HON ARI JE.
De aanslag op den Minister
van Justitie. De burgemeester van
Sebenico, de geboorteplaats- van den dader
van den aanslag, Njegus, deelt aangaande
dezen, aan de „Neue Er. Pr." het volgende
mede
De vader van Njegus was herbergier.
Njegus toonde zich altjjd onrustig en ge
welddadig. Na de verkiezingscampagne
bedreigde hij den burgemeester van Sebenico,
waarom hg door het gerecht werd gestraft
hetgeen du3 in tegenspraak is met
hetgeen vroeger werd gemeld, n.l. dat hg
nooit met politie of gerecht in aanraking
was geweest. Ook in andere gevallen kwam
hg herhaaldelijk met de stedelijke overheid
in conflict en werd meerdere malen gestraft.
Ook tijdens zijnen militairen diensttijd
heeft hjj dikwijls straf ondergaan. In Se
benico was hg correspondent van ver
scheidene socialistische bladen.
Nadat het bericht van den aanslag in
Sebenico was aangekomen, werden onvet-
wgld in de woning van Njegus en bij zgn
vrienden huiszoekingen gedaan, waarbij
verschillende zaken in beslag werden
genomen. Arrestaties hebben verder tot
nu toe niet plaats gehad.
POBTVOAL.
De Monarchisten. Ofschoon de
republikeinsche regeering het tegendeel
beweert, neemt de beweging der monar
chisten met den dag toe. Donderdag zgn
ze het district Braganza binnengerukt en
hebben zg bezit genomen van Franca
Carregosa, Espinhose, Paco, Pontello en
Paraimi. Volgens een blad te Vigo werd
de actis van uit de Spaansche grenspiaatsen
Puebla en Sanabria begonnen. In drie
colonnes rukten de monarchisten het Por-
linie; (twee boaten vermiste de observa
tiepost even daarna uit de sloepenreeks
Vooruitgaand breed spreidend vlogen de
projectielen uit de 2 Veldvuurmonden, die
om zeven uur in bet gevecht ingrepen,
overal in en tusschen. Voor ze echter
een paniek konden veroorzaken, hadden,
de Engelsch-e kanonnen ze reeds ontdekt
en tot zwijgen gebracht.
Ongehinderd naderde nu de sloepenlijn,
die door de deinende zee nu en dan
op een ratchbaan geleek. Kalm en zachtjes
wiegden ze voorwaarts, beschermd door
alle vuurmonden van de voor anker lig
gende vloot. Met het geweer onder den
arm zaten de soldaten onbewegelijk naar
het strand en de duinen te turen, waarvan
elk oogenblik het knetterend infanterie-
vuur verwacht kon worden.
Achter de vardedigingssteiling op hst
duin renden de ordonnansen van de ©ene'
afdeeling naai' de andere om den juisten
schootafstand mede te deel-en. De com
mandant der le compagnie opende ©en
levendig vuur, toen de voorste sloepen
op 1100 M. gekomen waren, 'twelk on
middellijk overgenomen werd door d-e ge-
heele linie. Weinig uitwerking had dil
vuur oogenschijnlijk, want de sloepenflo-
tille danste in haai' geheel ongehinderd
tugeesch grondgebied binnen. Hunne eerste
operatie was gericht tegen Chavez en
Braganza, waar de garnizoenen zich schijn
baar voor de monarchie uitspraken en zich
aan de zijde der invallers schaarden. Het
blad weet te melden dat slechts enkele
officieren tegenstand boden; zij werden
v jOr een monarohistisehen krggsraad ge
bracht en even later gefusillleerd.
De laatste telegrammen spreken echter
van een nederlaag der monarchisten, die
over de Spaansche grenzen zich zouden
hebben teruggetrokken.
TWEEDE KAMER.
Arbeidswetgeving.
Na eene welsprekende verdediging, ook
volgens liberale bladen, heeft Mininster
Talma Donderdag de wgziging van de
Arbeidswet en de Steenhouwerswet door
de Eerste Kamer zien aangenomen.
Eerstgenoemd ontwerp ging er door met
30 tegen 10 stemmen (tegen 4 Kattho-
lieken n.l Smits, het nieuwe lid voor N.
Brabant, vroeger lid der Prov. Staten,
woonachtig taOosterhout, Verheyen, Bosch
van Drakenstein en Van Lamsweerde,
verder het rechtsche lid Van Hardenbroek
en 5 liberalen.
De steenhouwerswet werd aangenomen
met 19 tegen 16 stemmen. Tegen 3 ka
tholieken, n.l. Smits, Bosch Van Draken
stein en Verheyen verder nog 5 rechtschen
en 8 linkschen. De kamer is tot nadere
bgeenroeping uiteengegaan. Over de aan
neming dezer wetten schrgft de hoefgzer-
coi respondent van het Handelsblaa
„Minister Talma heeft door het aannemen
van deze ontwerpen ook door de Eerste
Kamer, een versterking van positie gekregen
die, mede in verband met zgn politiek
succes bij de behandeling der Ziektever -
zekeringspunten in de Tweede Kamer,
vroegere verzwakkingen wel weer te niet
doet
Alleen heeft de stemming over de Steen
houwerswet bewezen, dat de Minister met
de Eerste Kasaer een weinig voorzichtig
moet zgn.
Maar tevens dat hg heel wat met haar
kan wagen, dat tien jaar geleden roekeloos
ware geweest."
Nu de Arbeidswet door de Eerste Kamer
is aangenomen, zal door het Centraal
Bureau van de K. S. A. een vlugschrift
worden uitgegeven, getiteldWat ieder van
de Arbeidswet weten moet", een vlug
schrift, in den geest van dat over de Wet
op het Arbeidscontract, hetwelk bg tien
duizenden verspreid is.
Aanvaring te Dordrecht, verstoring van den
treinenloop.
Toen Zaterdagmiddag de spoorbrug bg
Dordrecht geopend was, kwamen twee
Rijnaken van de richting Rotterdam onge
veer gelijk voor de geopende brug. De
een wilde den ander voorbijvaren, hetgeen
juist in het geopende gedeelte van de brug
geschiedde. De opening was echter voor
deze twee schepen niet breed genoeg, zoodat
voorwaarts, te midden van de opsprin
gende fonteintjes van de nikkelmantels,
die gaten boorden in het onschuldige
wateroppervlak, en daarna rust vonden
op den zeebodem. Waren de soldaten go-
oefend op drijvende doelen in zee, dan
was deze munitieverspilling voorkomen;
had men boven de 400 M. niet den juis-t-
snellen, -maar den juist-goeden aanslag
geleerd, dan was dit wel-is-waar over
stelpend doch wild vuur, iets minder he
vig doch meer gericht geweest. Op den
linkervleugel leidde een oude knapper van
een sergeant-majoor zelfstandig het vnnr.
Kalm overzag hij het schootsveld en wei
nig uitwerking bespeurend van het indi
vidueele schot, liet hij het vuur ophou
den. Toen klonken de commando's: Op
1000 M. salvovuur, aanleggen op de meest
linksche voorst© sloepen. „Aan" „vuuuur"
en de ouderwetsclie onderofficier met zijn
ouderwetsch vuur schoot de stoombarkas
defect en boorde de volgende stoep in
den grond. Dat was de verwarring, die
bij- den vijand demoraliseert, bij' den
eigen troep opwekt. Nog had de vuui'-
leider gelegenheid twee salvo's af -te ge
ven, die do voorwaartsche beweging van
dien tros sloepen beletten; deze salvo's
waren echter reeds onregelmatig en het
zg beiden tus9chen de peilers van de brug
bekneld raakten.
Een 2-tal sleepbooten werd onmiddel
lijk gerequireerd, om te trachten de schepen
weer los te krggen, hetgeen echter door
het zakkende tg niet gelukte; integendeel
wrongen de schepen zich vaster tusschen
de pijlers van de brug.
Begrijpelijkerwijs ondervond het treinver
keer hierdoor groote vertraging. De trein
van 7 54 Rotterdam, reed slechts tot Zwgn-
drecht door, alwaar de reizigers geduldig
hun lot moesten afwachten. Aan het station
Beurs te Rotterdam, was order gegeven
den trein van 8 26 niet te laten vertrekken
Eerst kwart over 9 verliet deze genoemd
station, nadat besloten was, de reizigers
tot Zwgndrecht mede te nemen en ze
vandaar per stoompont naar Dordt over te
zetten, hetgeen ook met de passagiers der
latere treinen geschiedde.
Intusschen zat men in Dordrecht ook niet
stil en trachtte men met een 8-tal van de
grootste sleepbooten de schepen vlot te
krijgen. Niets echter baatte. Men dacht
niet anders dan dat eerst bg hoog water
(Zondagmorgen 7 uur) de beide schepen
zouden vlot raken.
Om kwart over 12 stond te Zwijndrecht
de laatste trein voor Rotterdam gereed,
toen het bericht kwam dat voorloopig de
brug weer gesloten was. De locomotief
werd nu aan het andere eind van den trein
gezet en stoomde naar Dordt, terwijl om
12s 4 vanuit Dordt een trein met 2 loco
motieven de laatste geduldige reizigers in
de richting Rotterdam vervoerde. (Msb
Nader meldt men
Nadat Zaterdagavond de mastkokers der
in de spoorwegbrug te Dordrecht vastzit
tende schepen gesloopt en de masten ge
streken waren, kon omstreeks half een de
brug gesloten worden en konden eenige
treinen passeeren. Intusschen wies het
water buitengewoon en zoowel met het oog
op de veiligheid der schepen als uit vrees
voor beschadiging der brug werd daarom
omstreeks half twee de brug weder geopend.
Het water bleef intusschen wassen en tegen
3 uur kwamen de schepen vlot met behulp
van de sleepbooten Hollandia en Telefoon.
De brug werd daarop dichtgedraaid en
het treinenverkeer kon worden hervat.
Voor eer en deugd.
Den 23sten October a.s. wordt te Nijme
gen eene algemeene vergadering gehouden
van Blle directeuren van de Jongelingen
en Mannenafdeelingen van bovengenoemde
vereeniging, alsmede van de bestuursleden
der Maanenafdeelingen.
Op deze vergadering zal door Mr. D. A.
P. N. Kooien, lid van de Tweede Kamer
eene rede gehouden worden over de wet
van 20 Mei 1911 stbl. 30 tot bestrijding
der zedeloosheid.
De slaohtofTers van den storm.
Uit Hellevoetsluis wordt gemeld, dat H.
M. de Koningin aan den burgemeester dier
gemeente terstond een belangrijk bedrag
heeft doen toekomen tot leniging van den
eersten nood der gezinnen van de bg den
jongsten storm omgekomen loodskweeke
lingen Schaap en de Geus.
vierde ging onder den moreel-en indruk
der vijandelijke artillerie weer over tot
individueel vuur.
Het scheepsgeschut bepoeierde zonder
vuurpauzen den voorsten duinrand en
sloeg vele gaten in de tirailleurlinie, waar
door het vuur van den verdediger nog
meer verzwakte. Toch werd met doods
Verachting stand gehouden; de sectie ar
tillerie van het 2de bataljon bij paal 30
gaf door het enfileerend plotseling vuur
een weinig verademing, doch toen de 2
stukjes door de vijandelijke projectielen
waren opgezocht, zwegen ze spoedig. In
onverschrokkenheid en heldenmoed gaf
de vijand niets toe. Onder ©en moorden
den kogelregen sprongen de Engelschen
uit de sloepen, doorwaadden in den snel-
loop den laatsten afstand en bezetten
over eene breedte van drie K,M. 't -eerste
duin. Op 't laatste oogenblik kwam de
compagnie van den Franschman nog in
stormloop te hulp maar tevergeefs, alles
moest terug.
Deze les in aanvoering en discipline
had ons 300 man gekost: de overblijven-
den waren in waarde gestegen. De sec
tie artillerie bij Camperduin, die op bet
laatst nog eens het vuur geopend had,
kon in het zware duin niet meer terug
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 10 Oot.
Zwakke tot matigen, noordoostelijke, later
toenemende noordelijke tot noodwestelijken
wind. Meest zwaarbewolkte lucht. Waar
schijnlijk regenbuien. Iets koeier.
Goes. Vrijdagmiddag werd in „De
Prins van Oranje" alhier eene spoad-
eischende vergadering gehouden van in
gelanden van het waterschap De Breed©
Watering bewesten Ierseke, zulks ter be
handeling van het volgende punt:
Mededeeling van de stormschade op 30
Sept. j.l. met voorstel van het Bestuur tot
herstel -en de wijze, waarop in da kos
ten zal moeteu worden voorzien.
De voorzitter, dhr. Oele, dijkgraaf, be
noemde met goedvinden der; vergadering
tot leden van de redactie-commissie der
notulen de heeren .1. M. Pilaar, A. Dekker
Jz. en E. C. y. Dissel, tot leden van het
stembureau de heeren A. Arnoldi, L.
Schouten en IX Spruijt, deelde mede, da,t
de notulen der vorige vergadering zijn
goedgekeurd en dat dhr. Hollmann heeft
bedankt voor zijne benoeming tot lid van
de commissie tot het nazien der rekening
oveil 1912. In zijn plaats wordt benoemd
d'hW. I- Di. Fransen v. d. Putte, plaatsverv.
lid, en tot plaatsverv. lid dhr. Joh. Pilaar.
Allen lieten zich deze benoeming welge
vallen.
D-aakop doet de voorzitter breedvoerig
mededeeling van de ramp, die het water
schap heeft getroffen en -meent nog re
denen van dankbaarheid te moeten heb
ben, dat de polder niet geïnundeerd is.
Een enkele golfslag nog bij Ierseke en het
was zoo geweest. Diep heeft het spreker
getroffen van een ing-elande schriftelijk
het verwijt te hebben vernomen, dat een
eni ander de schuld is van het bestuur, dat
het geld verkwist heeft aan de wegen, te
meer waar spreker er van overtuigd is
alle mogelijke moeite ten gunste van het
waterschap te hebben gedaan, ook na de
ramp. Als reden van de groote schade
noemt spreker de aanhoudende droogte,
dia scheuren in de dijken maakte, waarin
het water doordrong en groote stukken
grond wegrukte. Van het bovendgks-
beloop zijn 1800 M3. grond verloren.
16000 M2. moeten met rij's en riet be
kleed worden, 18000 M2. steen is weg
geslagen, alle glooiingen hebben gele
den, maar die van beton het minst. De
steens-trook is voor het grootste ge
deelte weggeslagen. Reeds is evenwel een
aannemer gevonden, om het zaakje weer
in orde 'te brengen, Zaterdag zal de aan
besteding plaats hebben en Maandagmor
gen met kracht aan het herstellen wor
den begonnen.
Op voorstel van dhr. Joh. Pilaar spreekt
de vergadering daarna onder, daverend
applaus het volste vertrouwen uit in het
Bestuur en den Dijkgraaf. Hadden die
niet zulke goede maatregelen getroffen,
zeide Èapr., dan zouden we nu niet in
Goes zitten.
en werd genomen. De afloop van den
kamp van 1000 tegen 10000 was te voor
zien, maar de weinige verliezen van den
aanvaller wezen op een onrustbarend te
kort bij' den verdediger in aanvoering,
vuurleiding en vuurdiscipline. En onzo
machinegeweren met hunne vernietigende
uitwerking op doelen, zooals een lan
dingsdivisie altijd aanbiedt, waarom wa
ren die hier niet on the right place?
Omdat de bezuinigingswoede in onze
staatshuishouding zich altijd en alleen
werpt op oorlogsuitgaven, omdat de aan
schaffing van het noodzakelijkste mate
rieel zich krenterig regelmatig verdeelt
over een 20-lal begrootingen, zoodat men
altijd achterlijk is en blijft, zoodat da
organisatie nooit volledig kan zijn. Er
waren te weinig mitrailleurs om ze hier
in te kunnen zetten.
Op 800 M. achter den voorsten dui-
ra.nd was de terugtocht van onze troepen
tot staan gekomen en hadden deze eene
onsamenhangende stelling ingenomen
tusschen paal 29 en Camperduin: hier
eene sectie, daar eene compagnie.
(Wordt vervolgd.)