tolen
far te Goes.
Lampen,
Neêrland's doodstrijd in 1918.
No. 113. TWEEDE BLAD NIEUWE ZEEUWSCUE COURANT Zaterdag 23 September 1911.
ELfABRIEK
FEUILLETON.
BUITENLAND.
collectie
ud en Zilver,
k. M. MAAS.
j van Pijporgels
constructie,
e garantie voor
EEN LIED PER WEEK.
Zelandia Antiqua.
I
bor Diets heb ik eene
gooderen gekocht, die
I aan ongekend lagen
Imd.
Koffiekannen en Thee
lit, Vergieten vanaf 15
lent, Sauslepels 5 cent,
I vanaf 10 cent, Borden
ISfieketels vanaf 30 cent
I voordeel in
E WINKEL", bjj
reukelmarkt, Goes.
pricht de onvangst ceDer
het geacht publiek be-
veer half October
verkoop van
en- en Burgerstanden.
flljjke prjjzen.
Aanbevelend,
en stemmen van
rgels.
anbevelingen.
No. 18 uit „De Leeuwerk".
Mannen, hou vol!
Muziek van
J. A. S. VAN SCHAIK.
Mannen, hoü vol!
Wij willen heel de wereld verwerven
Voor den hemel als een buit.
Wjj hooren vele stemmen ons bekoren,
Wij ln'steren alleen naar één geluid,
Wjj luisteren alleen naar één geluid.
God spreekt tot ons!
Hij wapent zjjn soldaten,
Wij moeten Zjjne vijanden verslaaD
O God, o zegen onze menschenhanden,
Wjj zullen gaan, voer Gij Uw leger aan,
Wg zullen gaan, voer Gjj Uw leger aan.
Middelburg
in het wonderjaar 1566.
VII.
Het was een zwaar stuk werk geweest.
De klerk der trezoriers, Floris van Grijps-
kerke, die, evenals heeren, op dezen oc
taafdag van Maria-Tenhemeiopneming,
ziek en benauwd en verdrietig in huis
was gebleven, had van nit zijn raam
gezien, hoe Lange Hans, Jan de droog
scheerder, Sampson, de knaap van den
blauwverver' Jan Anthonisse en die van
den stoelendraakr Jan Mahieux, alsmede
„S'tulte", de o-ükleerkoop, van wien in
het bijzonder getuigd wordt, dat hij veel
kwaads deed, bezweet en opgewonden de
St. Maarten uitkwamen, natuurlijk met
de breekwerktuigenSampson met zjjn
onafscheidelijke bijl.
's Morgens tusschen 6 en 7 uren hiel
den de bedel van de St. Pieter Geerard
Adriaanse, de ,opperkoster Beaudewijn
Claesse de Lens en zijn hulp, de onder
koster, Mattheus Pieterse zich onledig met
te „salveeren en te bergen" onder lei
ding van enkele Kanunniken. Het H. Sac
rament en de H. Olie werden in veilig
heid gebracht en ook vele schilderijen,
beelden, reliekschijnen, ornamenten, boe
ken en een koffertje met ijzeren banden,
waarin eenig geld en het zilveren ka
pittelzegel, maar de tijd ontbrak, om alles
uit de handen der geweldenaars te redden.
Daar, was inmiddels een vrouw gekomen
tot het doen van haar kerkgang. De kos
ter liet haar binnen, doch sloot de deur
achter haar toe. Weldra hoorde men een
groot getier en geroep daar buiten. Claes
de Teemsmaker, „Trompille", Adam de
lijndraaier, de zoon van Corn, de schilder
dreigden de deur open te bonzen, als
ze niet terstond ontsloten werd. Aan
weerstand viel niet te denken.
Nergens echter hebben gruwelijker hei
ligschennissen plaats gehad dan bij de
Paters Augustijnen. Bij een vorige gelegen
heid is te dezer plaatse verhaald, hoe
op den eersten Zondag van de Vasten
in 1374 de Heer door een schitterend
wonder Zjjn wezentlijke tegenwoordigheid
onder de broodsgedaante in het H. Sacra
ment bevestigde. De H. Hostie veran
derde op de tong van een heiligschenner
in zienlijk Vleesch en toen de man in zijn
verlegenheid er op beet, vielen enkele
bloeddruppels op het communiekleed. Dit
was geschied in de Augustijnenkerk, en
het was juist daar, dat de beeldenstor
mers Christus op de verschrikkelijkste
wijze beleedigden in het Sacrament Zijner
liefde. Het schijnt een eenig geval. Hoe
het kwam, dat hier niet bijtijds te H.H.
Hostiën naar een veilige plaats zijn over
gebracht, blijkt nergens uit. De Prior der
Augustijnen had aan den weesmeester
Quirijn Anthonissen uyten Wjjngaerde
meegedeeld, dat een kleermaker uit de
Giststraat, tegenover het huis „de Crab-
be", „Lange Hans" misschien, een
echte belhamel, met een touw het
H. Sacramentshuis naar beneden trok en
de slotenmaker Jacob Evertse, algemeen
bekend onder den bijnaam „Coppen $lot",
DOOK TWEE PIOTTEN.
15).
Mogen wjj hier al ondergaan, we zullen
gewroken worden. Heeft niet het jaar
1672, roemrijker gedachtenis, ons geleerd,
dat 't niel altjjd degelijk geoefenden be
hoeven te zijn, die 't land verdedigen, en
heeft Zuid-Afrika het niet bevestigd?
Dolf, die holle phrasen met hunne bom
bastische woordeninhoud zullen wel spoedig
zonder waardenaarden afzender terugkeeren,
doch hun sloopingsarbeid hebben zjj vol
bracht.
Het volksleger der Boeren heeft juist
bewezen, dat dit stelsel onhoudbaar en
ondeugdelijk is. Een vijand van achter
een kopje te kunnen treffen is niet vol
doende voor oorlogssucces. Men moet
geleerd hebben te kunnen aangrijpen, van
verdediger aanvaller te worden op het
juiste oogenblik; Ladysmith werd niet
genomen omdat men niet wist aan te
vallen. Wanneer hunne tegenstanders iets
meer doortastend waren opgetreden, dan
trad de op den vloer verspreide H.H.
Hostiën met de voeten, al roependeWat
gooikens dit volk toch heeft! Ware hjj
God, Hij mocht mij de teenen afbijten 1"
In 3 of 4 uren tijös waren drie paro
chiekerken, vijf kloosters en het bagijn-
hol op de deei-lijkste wijze door de hou
wende en kervende bende geschonden en
ontheiligd.
Des anderen daags kwamen eenige af
gevaardigden van het consistorie aa.n Se-
rooskerke en Roilema „verzoeken", de
vrijlating van de „gevangenen van de
bchrifte", van hen, die wegens het vol
gen der predikatiën of het deelnemen
aan het „nachtmaal" in bewaring wer
den gehouden. De officiers maanden de
mannen :t!ot geduld aan, daar het niet
in hun, macht sitond, in dezen zelfstandig
te beslissen; zij zouden den Bisschop
en de burgemeesters raadplegen. ,Voor
zooveel Mij betreft, zei de Prelaat, kan
ontslag volgen, doch het ligt niet geheel
m mijn bevoegdheid". De grafelijke of
ficiers verzochten, hun verantwoordelijk
heid aan de Landvoogdes gedachtig, Git
antwoord op schrift te mogen hebben,
waaraan Mgr. gereedelijk voldeed.
Inmiddels waren de „werkers", de man
nen van de daad ongeduldig geworden.
Len tierende menigte van wel 300 h 400
man sommigen met bijlen gewapend
had zich op den Burcht verzameld
vóór 's-Gravensteen. De heeren Se-
rooskerko, Roilema en de burgemeesters
verkeerden in geen geringe verlegen
heid. De dag van gisteren had hen met
overgroote duideljjkheid geleerd, dat „Cop
pen Slot" en zijn waardige gezellen, ge
steund als zij zich wisten door notabe
len van hier en de „groote heeren" van
elders, nergens ter wereld voor stonden.
En wanneer de deuren geforceerd werden
dan zouden de „galeigasten" en de „ge
vangenen van den lijve" niet de laat-
sten zijn, om 's-Gravensteen te ontvluch
ten. Welk een schrik zouden die „kwaad
doeners van nature", die „berooide gas
ten welke in grooten getale opgebor
gen waren in de goed vezekerde ver
trekken, niet verspreiden over de Zeeuw-
scbo eilanden en hoeveel onheilen al
licht aanrichten! Nog eens beproefd, de
lieden door beloften en goede woorden
tot bedaren te brengen, maar tevergeefs
„De gevangenen er uit, of het zal niet
ten beste vergaanElf „gevangenen van
ue bchnfte zagen zich de gevangenis
poort geopend.
Op Zaterdag 24 Aug. zijn twee verga
deringen gehouden. Eerstens ten huize
van Serooskerke. Daar kwamen bijeen:
de Bisschop, de Proost, eenige leden der
Staten van Zeeland, Pieter Haeck Mr.
Adriaan Proost, namens den Graaf van
Buren, Oranje's oudsten zoon en de bur
gemeesters. Ook des rentmeesters vader
was aanwezig. Nadat eenige andere za
ken afgehandeld waren, stelde Mgr. als
eerste lid der Staten voor: Hem en hot
convent te beschermen ten koste van den
lande. Afgeslagen. Ten halven koste. Af-
geslagen. Zich en de abdij te mogen be-
schermen op eigen koste. Afgeslagen en
geweigerd. De burgemeesters vreesden,
zulks het volk andermaal in beweging
zou brengen en oproer zou verwekken.
Aldus zou het convent zonder bewaring
blijien, maar gebroken werd er niet
meer Vervolgens op de Abdij, de gewone
vergaderplaats der {Statenleden. Hear
Lambrecht Seyllinck, de Proost der Abdij
die do vergadering bij den rentmeester
bijwoonde, getuigde, dat tegenwoordig
waren Pieter Haeck voor den Graaf van
Buren en de gedeputeerden van de vijf
stemmende steden. Heer Thomas van Mc-
revoirt, Kanunnik van St. Maaiden, die
motie ter abdij: was, noemde nog met
name Mr. Adriaan Proost en Mr. Roe
land do Pottere, der Staten pensionaris.
Do Kalvinisten beweerden, dat er in de
boekerg van het convent een „rolleken"
gevonden werd met wel 300 namen van
„ketters Toen dit ter sprake kwam, riep
het hoofd en de beschermheer der nieuws-
gezinden uit: „Als dat rolleken genomen
ware, hij hadde geen raad geweten tot
hulp der GeestelgkenKanunnik van Me-
was er zelfs in 't geheel geen sprake
geweest van: „het gezond verstand is in
de gevechtsleiding alles." En 't grenst aan
huichelarij, die eerbiedige bewondering
voor Japansche aanvoering, voor zjjne
twee jarige kazerneoefening en voor zjjn
kr jj gstucht door onze volksleger voorstanders.
De berichten, die hier binnen komen
betreffende de mobilisatie, zjjn ook al heel
weinig geschikt om gerust te stellen. Als
oefening kan men deze niet beter wenschen
door de in 'toog vallende groote fouten,
maar als overgang tot de oorlogswerkeljjk-
heid is de voorbereiding als heel luchtigjes
opgevat. „Ik ben in training", was de
verontschuldiging van iemand, die nooit
klaar was; zoo is het hier sok met de
mobilisatie. Legio officieren zjjn te kort,
en beroepsofficieren, zoo noodig bjj de
militie, worden aangewezen bjj de land-
weercompsgniën. Wat heeft men gescholden
op die exercitie, dien strammea dril van
vroeger; met de in vrjjheid gedresseerde
vaderlanders zon men bergen verzetten
Idealisten geloofden er in en het geldma-
kende en gemakzuchtige Nederland sprak
het niet tegen, vooral niet omdat die
volksleger-militiewet zoo fluweelig werd
toegepast en zoo'n voorbeeldige wet was,
wat ontduiking betrof.
revoirt ontkende het bestaan van zoo iets
maai', voegde hij' er hij, werd er niette
min een rol of namenlijst gevonden,
een vijandige hand had hot papier in de
bibliotheek kunnen verbergen, wilde hij
blijkbaar zeggen, dim had men immers
kunnen uitmaken, wie het geschreven
had!" Die Kanunnik was te lastig. Mr.
de Pottere verzocht, dat hij, als zijnde
van Mgr's gevolg en een Priester, zich
verwjjderen zou, 'tgeen geschiedde. Toen
verscheen ter vergadering Giledn de
Hoorn©,, de predikant van Middelburg, ver
gezeld van zijn lijfwacht, eenige aanhan
gers. Geen braking zou in de abdij meer
plaats hebben, mits: lo. de beelden, die
men zeker wist, dat onder het koren ver
borgen waren, moesten verwjjd-erd en ver
nietigd worden; 2o. eveneens moest ge
handeld met drie beeldjes en het wapen
van Mgr. uit de zaal, waar de vierschaar
placht gehouden te worden, en 3o. had
men den naam van Mgr. te royeeren van
de koperen plaat op het grafgesteente des
vorigen Abts. De in het koren verborgen
beelden konden niet verwijderd, want er
waren er geen, de vierschaar werd van
„aanstootelijke" voorwerpen ontdaan en
de naam van Mgr. op de koperen plaat
„uytgesleghen". Daarop scheidde men en
Gilein stapte naar de St. Maarten, om
er te preeken. Zijn triomf was volledig
Den eigen dag preekte hij nog in de St.
Barbarakapel van het gasthuis in de Lange
delft pn op de Groote Markt, ter puie
van het stadhuis.
Do heeren moeten reeds vroeg verga
derd hebben, want het was om 7 uren in
den morgen, dat de groote klok geluid
werd voor de St. Maartenspreek. Mis
schien stond dat in verband met de zen
ding van Pieter Haeek, de schepen© Jan
de Hyniosa en de raad Simon Jansze
van Room©, die openljjk hekend stonden
ais aanhangers van do nieuwe leer, naar
den Prins, om hulp, bijstand en raad,
van wege de Weth. L.
(Wordt vervolgd.)
ITALIË.
A n t i - c 1 e r i c a 1 e Driestheid.
Men schrijft uit Rome aan „Het Centrum"
De verschillende anti-clericale vereenigin-
gen sluiten zich aaneen en organiseeren
feestelijke optochten en vergaderingen op
20 September, 2 October en 13 October.
De bonden „Giordano Bruno" en „Francesco
Ferrer" geven een nieuw bondsorgaan uit
„III Rogo" (de brandstapel) dat met alle
kracht 't geloof zal gaan bestrijden, en het
volk zal gaan ophitsen tegen geestelijkheid
en Kerk. Met de grootste brutalitait worden
schandelijke aanplakbiljetten aan de hoeken
der straten aangeplakt, om het volk op te
ruien tegen den Paus en tegen alles, wat
een katholiek karakter dragen mocht. Ja,
het schandelijk plan is gesmeed op het
Pietersplein voor het Vaticaan een gedenk
tafel ep te richten, die de komende ge
slachten moet herinneren aan de revolutie
in den Borgo 2 October 1870, waardsor
ook het stadsgedeelte om Sint Pieter en
het Vaticaan in handen viel der Italiaan-
sche rooverbenden.
Op het Pietersplein vóór het Vaticaan 1
Zou de Italiaansche regeering de garantie-
wet zoo geheel zijn vergeten, dat zij dezen
smaad kan dulden, den H. Vader aangedaan 1
Nader meldt men, dat de betooging door
de politie is verboden, dank zij het krach-
tig protest der Romeiasche katholieken.
Het wonder van den H. Janu
ari u a. Te Napels heeft zich Woensdag
weer het gewone mirakal van den H.
Januarius, het vloeibaar worden van zjjn
bloed, voltrokken.
BELGIS.
Het Kartel en de Loge Voor
eenige dagen bevatte de „Vingtième Siecle"
een overdruk van een artikel, geschreven
door een socialistisch redacteur van het roede
blad „Le Peuple", waarin duidelgk bleek hoe
'tls nu we.-r overal ouderwetsch dienst
kloppen, om de ongeoefende troepen in
de hand te krjjgen. Gevechtsexerceeren,
vuurleiding, vuurdiscipline, bajonetvechten,
veldwachtdienst, wjj staan er mee op en
gaan daarmee naar bed, en dit alles om
bjj 't eerste treffen een pauiek te voorkomeD.
In volle vrede was daarvoor geen tjjd.
Zou de vjjand zoo beleefd zjjn ons nu
enkele kostbare oefeningsuren te gunnen?
Wat onze stelling bier betreft, de beton-
ning is weggenomen, de vaargeulen zjjn
door mjjnen versperd, buitengaats wordt
verkend, terwgl d» rest der schepen gereed
ligt in de Buitenhaven. In 't fort de Nolle,
waar wjj de aardhopen een weing onder
profiel hebben gebracht, zjjn de zware
stukken van het pantserschip de Kortenaer,
dat met zwaar averjj binnen gesleept is,
opgesteld. De snelvuurkanonnen en 't lichter
geschut hebben in de infanterie stelling
een gastvrjj plaatsje gekregen, en de
bedienende Jantjes kunnen de soldaatjes
een riem onder het hart steken, wanneer
de moordende projectielen in de borst
weringen bresschieten. Wjj hebben gedaan
wat de hoogst gespannen menscheljjke
energie kon doeD. De haven van Vlissingen
kan niet in eersten aanloop en op sloffen
genomen worden.
waar het is wat algemeen wordt aangeno
men dat het kartel d.i. het verbond tusschen
liberalen en socialisten het werk is der
Vrjjmetselarjj.
Is het geoorloofd, zoo schrijft die redac
teur dat de socialisten, die in hun eigen
boezem een voldoende organisatie vinden,
met gesloten deuren gaan arbeiden aan
sociale belangen met onze sociale vjjandenj:
de liberalen? Wanneer zjj met socialistische
logemannen in de Loge arbeidt en met de
liberale beslissingen neemt, die ook van
grooten invloed kunnen zjjn op de partij
der arbeiders, dan ontsnapt zjj, omdat zjj,
in het geheim moet werken, aan de
controle uwer party en gjj hebt niet
het recht u aan die contróle te onttrekken.
Gij zijt dan geplaatst tusschen een dub
belen plichteen plicht als vrjjmetselaar,
die u verbiedt te onthullen hetgeen er
omgaat in de Loge en uw plicht als soci
alist, die u verplicht om uw psrtjj te doen
kennen, wat voor die partjj van belang is
en wanneer men dan bedenkt, welke be
langen het liberalisme heeft: de klaauwen
van het socialisme af te stompen en de
krachten der proletariërs te gebruiken om
zich tot macht en aanzien op te werken,
dan moet men zeggen, dat die pulitiek
van samenwerking en verbond, waarin wjj
nu rondspartelen, nog iets anders tot grond
heeft dan de wet-Schollaert. Immers, zegt
de schrijver, dat het geheele program van
't kartel in de Loge is opgemaakt en wordt
uitgewerkt rn dat men daar tracht lang
zaam, heel langzaam de socialistische br.
de banden te binden en in te palmen.
„De Tjjd", hetzelfde artikel besprekende,
voegt hier zeer juist aan toe:
Het Christendom van de wereld weg
vagen is het levensdoel der Loge en geen
gemakkeljjker on beter middel cm het
nageslacht te ontkerstenen, dan het kind
opvoeden in een milieu, waar de godsdienst
wordt builen gehouden en dit milieu is het
onding, de uitvinding van het anti clerica-
lismede neutrale school, d.w.z. de school
zonder God. Zelfs de neutrale school, waar
het onderwjjs in den godsdienst als een
vak apart wordt gegeven, is volstrekt onvol
doende voor een christeljjke opvoeding. De
godsdienst is geen leervak, geen tak van
wetenschap, de godsdienst vormt met het
leven een innige Bubstantieele vereeniging,
als die van het lichaam met de zieliedere
daad wordt er door geleid en geadeld, ieder
begrip vindt er zjjn waarheidsgrondslag en
aldus is het niet mogeljjk een opvoeding
en onderwjjs te geven, waarbjj de godsdienst
van het overige wordt gescheiden als een
los aanhangsel. Het kind leert daarenboven
denken en leven in een atmosfeer, wasr
de godsdienst stelselmatig is buiten gehou
den en het feit zelf, dat men hem met
opzet niet van godsdienst spreekt in de
gewone klasuren, moet hem van dien
gebannen godsdienst een minder waardee
renden indruk geven, die zeer verkeerd
kan werken. Voor den geloovige dus de
geloovige school, dat is het ideaal, waarnaar
tegen eiken prjjs gestreefd moet worden
daarom: leve Schollaert en de wetSchollaert.
Algemeene mobilsatie Het
„H. v. A." schrjjft
Wjj kunnen uit betrouwbare een nieuws
meedeelen dat voor vele inwoners van
belang is.
Toekomend jaar zal er een eigenaardige
proefneming plaats hebben, namelijk eene
algemeene mobilisatie van het lager.
Het gansche leger op oorlogsvoet zou
onder de wapens geroepen worden en niet
minder dan 180.000 man zouden strijdvaar
dig zjjn.
Het gevaar is nu voorbjj maar de Koning
en de legeroverheid wenschen niettemin
zich te vergewissen, of alles in orde zou
zjjn, moest eens het leger te velde worden
gebracht.
't Is vooral om te zien of de diensten
der intendentie beantwoorden aan al wat
men van haar mag en moet verwachten.
Deze mobielmaking zou de groote krijgs
bewegingen vervangen en natuurlijk van
zeer korten duur zjjn
Met groote belangstelling ziet men de
uitslagen tegemoet en het is natuurljjk dat
Wat mjj onbegrjjpeljjk voorkomt is. dat
de dagbladen met zooveel journalistiek
genot savoureeren aan de verslagen van
de samenstelling van onze strijdkrachten
en hare concentratie. Het schjjnt dat art.
187 van de grondwet een doode letter is.
De best ingerichte spionnendienst zou een
tegenstander geen betere inlichtingen
kunnen geven. De Koningin der aarde
moet het censuurslot op den mond gezet
worden, om haar te beletten onbewust den
verkenningsdienst te doen voor den vjjand.
Machteloos staan wjj bovendien, en reeds
sedert weken, tegen de openljjke verken
ning in de lucht. Gisteren kwam uit
het Westen een „half-slappe", een grjjs
gevaarte, recht op Vlissingen aan, daalde
tot ongeveer 100 M. boven zee, zoodat wjj
duideljjk de luchtschipper konden waar
nemen, dreef langzaam naar 't Oosten af,
om daarna in snelle vaart in Noord-Ooste
lijke richting te verdwijnen. Ons stellingtje
zal zeker met de noodige kantteekeningen
op een lichtdruk vereeuwigd zjjn. De
Chineezen van Europa kunnen nog niet
fladderen, terwjjl de andere mogendheden
reeds als zwaluwen door de lucht scheren.
Een ding aaD een touwtje om niet weg
te vliegen is Nederland's eenige macht
in den dampkring.
men zoo iets liever doet als er geen
zwarte wolken aan den gezichteinder staan
en men met gerusten geest alle gebreken
en leemten kan onderzoeken.
Deken Verschueren f. De boog-
eerw. heer Verschueren, deken te Gent,
en stichzer van het Fondsenblad, is Woens
dag op 81-jarigen leeftijd overleden. Deken
Verschueren was niet alleen een ijverig
herder, hij was ook een uitstekend journalist.
Naast de stichting van verschillende
Katholieke vereenigingen richtte hij ver
scheidene bloden op. Zoo o.a. het „Fondsen
blad" de „Volksvriend", voor Antwerpen,
„De Landacht" en de „Kleine Patriot".
De overledene was ook rector van de
zusterkens der armen.
Terugkeer der Koninklijke
familie. De koningin, de prinsen Leopold
en Karei en prinsesje Maria-José zullen op
het einde dezer maand uit Beieren te Brussel
terugkeeren. Den 1 October zullen Hare
Majesteit en Hunne Koninklijke Hoogheden
voor eene maand in het kasteel van Ciergnon
gaan verblijven, en dan voor goed naar de
hoofdstad terugkeeren.
REkLAlID.
Hoe Stolypin aan de revolutie
ten offer viel. De Peterburgsche
correspondent der „N R Ct." deelt over
den moord op Stolypin mede hetgeen volgt
Op wreede wjjze is de feestvreugde, die
sedert eenige dagen te Kief heerschte,
verstoord geworden. In deze stad, „de moe
der der Russische steden", het „Jeruzalem
van Rusland", zooals zjj genoemd wordt ia
een standbeeld onthuld van Tsaar Alexander
II en voor deze plechtigheid gelegenheid
was de Keizer, vergezeld van de keizerlijke
familie en de voornaamste hoogwaardigheids
bekleders naar Kief gegaan. Langen tjjd
van te voren had zich de stad voorbereid
om de hooge bezoekers feesteljjk te ont
vangen en de vreugde en de feestelijke
stemming waren zóó algemeen en zóó
ongekunsteld en alles liep zóó goed van
stapel, dat de zeer strenge politiemaatre
gelen, die aanvankeljjk genomen waren, na
eenige dagen overbodig geoordeeld en
aanmerkeljjk verzwakt werden. Tot het
feestprogramma behoorde ook een gala
voorstelling in den schouwburg. Het spreekt
vanzelf, dat er dien avond, den 14en Sept.,
geen plaats onbezet was, toegang tot het
theater werd slechts verleend) op vertoon
van bjjzondere biljetten, bjj de uitgifte waar
van natuurljjk met de allergrootste omzich
tigheid te werk was gegaan.
In de pauze na het tweede bedrjjf ver
liet de keizerljjke familie hare loge en het
grootste deel van het publiek begaf zich
naar den foyer. Stolypin, wiens plaats in
de eerste rjj was, stond op en bleef, tegen
de leuning van het orkest geleund met eenige
heeren praten. Op dat oogenblik kwam een
in rok gekleed jongmensch, met de handen
in de zakken in een onverschillige houding
op hem af, trok plotseling een hand uit
den zak en loste, op een paar schreden
afstands, twee schoten op den minister
president. Gewond in de borst en aan de
hand zakte deze in elkaardoch treffend
is de mededeeling van de ooggetuigen van
dit drama, dat zjjn eerste beweging was,
een kruis te slaan in de richting van de
keizerljjke loge, als wilde hjj daarmede
alle onheil voor zjjn monirch bezweren I
Op het geluid van de schoten stormde
het publiek in de zaal terug in grenzen-
looze verwarring en ontsteltenis. Doch
toen de Czaar zich in zjjn loge vertoonde
maakte de algemeene onsteltenis plaats voor
eane spontane uitbarsting van geestdrift.
Men riep luid om het volksliedhet
gordjjn werd opgehaald en onder begeleiding
van het volle orkest zongen de artiesten
en het publiek „God bescherme den Tsaar".
Aller oogen waren op de keizerljjke loge
gerichtde geheele zaal stond en de ar
tiesten lagen allen geknield, de meesten
met do handen gevouwen en de armen naar
den Tsaar uitgestrekt. Deze dankte eenige
malen en verliet vervolgens met de zijnen
Machteloos als wjj hier zjjn, bljjft de
moedeloosheid bjj mjj toch verre. De
zekerheid, dat Holland's dapperheid ook
hier ongerept zal bljjven, geeft de kracht
der wanhoop, den moed der doodsver
achting. Nederland zal ten onder gaan,
doch nooit door lafheid op 't oorlogsve'd,
doch wel deor laksheid ten opzichte van
zjjne weermiddelen in vredestjjd. Dekomende
gebeurtenissen zulleia een les zjjn, waarvan
wij waarschgnljjk de leerlingen (wat God
verhoede 1) niet meer in toepassing kunnen
brengen.
De onzekerheid van elk uur en elke
minuut pjjnigt mjj zenuw-afmattend; maar
het eerste vjjandeljjk zeefort zal de kalmte
wel teruggeven
Een doordringend-schel, herhaald gefluit,
het waarschuwingssignaal van de reeds,
deed van Bors zjjn pen neerkletsen, zjjn
sabel inhaken en de deur uitsnellen. Zjjne
kalmte was teruggekeerd, nu zjjn oorloge-
taak aanving. De eerste blik gold de zee
tot aan de horizon, maar deze verraadde
niets meer dan gisteren.
(Wordt vervolgd.)
