DER
koppen
Sen
ERS
sche Springbeen
ftard,
buitenland.
Maud's doodstrijd in 1918.
binnenland
No. 105.
Dinsdag 5 September 1911.
Zevende Jaargang.
:he Lloyd
I
raaf, GOES
Verschijnt eiken MAANDAG-. WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
FEUILLETON.
)pHONES
(IN A'S
N en alle
DEELEN.
GOES.
\e D 30, GOES.
CASTEREN.
SI
GOES.
De 5e Bredasche
Diocesane Katholiekendag
Welk weder zullen wij hebben
Irochesvanaf 5 cent.
Pistooltjes, Vlaggen
Koppen en Schotels,
Tobben, Oliestellen,
[bedienen. Wjj zullen
|g een groote rol Zeil
edkoope Vloerkleeder.
IA KOOPJES.
gelijken prijs.
!R.
IzEKEltlNG tegen
[l>E.
Agent,
Glycerine, Bitterzout,
irbor, Anker Pain Expel-
it, Carbol, Creolinpoeder,
vere Carbol, Lisol, Ore-
len, Lisolsteenen, Carbol-
ttenvergift.Muizentarwe,
lan Spiritus, Citroenspi-
layenne Peper, Vischljjm,
t, dubbel Koolzure Soda,
relSalpeter, Boorzuur,
ngzout, Haarlemmerolie,
Zinkingsnuif,Anthiezuur,
weetvoetenpoeder, Strooi-
tegengaan van smetten,
■mpatronen, Koupleisters,
uiden, Honingbloemen-
'ften, Azjjnessence, vloei-
I;, Jaohtwater, Witlijm,
Wrijfwas, Groenkoper
kbrons vindt men in de
8che drogisterij
van
(ER DEKKING
N te 's Heerenhoek.
1911.
7.36terugreis 7 Sep' i
p P. APPELS te Zierikzee,
Mej. L. VAN KALMT'
den Heep L. C. ADKI-
stuur,
orst-den Berg, Directeur.
iris.
9 5 a.
t cab. met proef fl.'
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.76, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Gangepoorfafraat C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjje.
Advertentiën van 16 regels f 0.50ieder; regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt k contant.
FKANKRMK.
De „G i o o o n d a". „Les responsabi-
litésde verantwoordelijke personen,
die meestal bjj een of ander incident aan
de gevolgen hunner verantwoordelijkheid
ontsnappen, schijnen ditmaal te Parijs bij
de „Gioconda"-affaire den dans niet te
zullen ontspringen.
De Fransche ministerraad heeft althans
zijn goedkeuring gehecbt aan bet voorstel
om Homolle, den directeur van het museum
op nonactiviteit te stellen, den hoofdsup
poost te ontslaan, en een aantal andere
suppoosten te verwijzen naar den Raad
van Discipline. Nu bet kalf verdronken
is
De „Intransigeant" deelt mede, dat ook
Beaumetz, de onder-staatssectetaris van
scboone kunsten, een oogenblik gevaar liep
gestraft te worden, maar daaraan ontkomen
is, dank zij de tusschenkomst van zijn
vriend president Fallières.
Loeb, het hoofd van de douane in de
haven van New-York heeft medegedeeld,
dat een rijk New-Yorksche schilderijen
liefhebber verdacht wordt betrokken te
zijn in den diefstal van de „Gioconda".
Men verwachtte, dat hij Zaterdag j.l.
met de „Kaiser Willem II" zou terug-
keeren en doorzocht dit sehip, zeer nauw
keurig. maar noch de kunstlief hebber, noch
de „Gioconda" waren aan boord. De
autoriteiten aan de havens van Atlantische
en de Stille Zuidzeekust hebben nu orders
gekregen streng toe te zien op de binnen
komende schepen, zoodat men haast onmo
gelijk acht, dat het schilderij nog binnen
gesmokkeld zou kunnen worden.
BE EO I E.
De Taal der vlaggen. Er is, zegt
bet „Hbl. v. Antw." niets zoo welsprekend
dan de taal der vlaggen en bovendien,
iedereen verstaat en begrijpt ze.
„Esperanto kunt ge aanleoren op een
paar maanden maar bij de taal der vlag
gen is er geen leeren gemoeid die verstaat
ge op staanden voet.
„Zonder woordenschat is de taal der
vlaggen rijker dan welke taal ook en geen
enkele weet als zij de innigste gevoelens
te vertolken.
„Is het rouw, is het vreugde, één blik
op de vlaggen en ge weet seffens of de
rouw is gemeend en de vreugde wordt
gedeeld.
„Wat het volk denkt en voelt, drukt
het uit in zijne vlaggen.
„Richt eene betooging in, 't is in de taal
der vlaggen dat de bevolking u antwoorden
zal, of zij met het doel uwer betooging
instemt, dan wel of zij voor uwe werking
onverschillig blijft.
„'t Is in die taal dat in twee, politiek
gesproken, liberale steden de bevolking
dezer dagen geantwoord heeft aan de
inrichters van politieke betoogingen.
„Op 15 Oogst te Brussel bij de Cartel-
listische betooginghet antwoord in de
taal der vlaggen was eene verpletterende
veroordeeling der Cartellisten.
7) DOOR TWEE PIOTTEN.
rsonen fl.—
ting maar fotogran
De politieke tinnagieti tb voorspelden
wel dat 't gaan zou als in '70, dat men
hen sleohts noodig had voor grensbewaking,
maar hun woorden stuiten af op de onge
rustheid, die allen beving.
't Stationsplein was geheel gevuld, aoodat
het den vertrekkenden niet gemakkelijk
viel zich een doortocht te banen. De wacht,
bestaande uit marechaussee en politie, had
geen aangename taak met 't volk buiten
t stationsgebouw te houden en 't uur van
vertrek was reeds gesligen, toen zich nog
steeds militairen door den tunnel naar bo
ven spoedden. Te laat kwamen zij echter
niet. Om half negen zou de trein vertrek
ken. 'tWerd uegen uur, en nog kwam hij
niet voor. Wel sleepte nu en dan een
locomotief een lange reeks wagens moeizaam
voorbij. Zij vervoerden oorlogsbehoeften,
uit Duitsohl&nd aangebracht. Weer verliep
een half uur, een uur en nog wachtte men.
Een gedeelte van 't buitenstaande volk
„Buiten eenige koffiehuizen aan de statie
die, volgens „Ls Peuple", enkel vlagden
om hunnen winkel te doen draaien had
er niemand hoegenaamd niemand gevlagd
volkomener, vollediger onverschilligheid kon
niet brutaler worden uitgedrukt.
„Op 27 Oogst, te Leuven, bij de betoo-
ging-Scbollaert, de betooging der katholieken
voor schoolvrede en schoolvrijheidhet
antwoord in de taal der vlaggen was ééne
triomfantelijke instemming met het deel
der betoogers.
„De katholieken van gansch België deden
hunne intrede in deze dusgenaamde „libe
rale" stad midden eener ware via triumphalis.
Yan aan de statie tot aan het stadhuis
kon men de niet bevlagde huizen op de
vingers van een enkele hand tellenharte
lijker, warmer, geestdriftiger instemming
kon in geen enkel taal worden uitgedrukt
„Laat nu maar de Cartelbladen de
beteekenis der betooging van Leuven ver
minderen tot beneden nullaat de
„Chroniqe" de dronken iloot speleD, die
aan de tegenwoordige geslachten moet
toenen wat het liberalisme ten jare Onzes
Heeren 1911 is geworden;
„Dat ze ons maar eens dat verschijnsel
uitleggenwaarom te Brussel voor hunne
betooging niemand heeft gevlagd en waarom
te Leuven, voor onze betooging, alleman
vlagde
„Ze zullen de taal der vlaggen toch wei
zoo goed begrijpen als wij, en ze is waar
achtig zoo welsprekend mogelijk geweest,
in beide gevallen."
DCITBCHLASD.
Noodlottige brand. Donderdag
nacht heeft te Geugenbach, in het Zwarte
Woud, een vreeselijke brand gewoed, die
zes menschenlevens eischte. Volgens nadere
berichten brak de brand omstreeks één uur
in de woning van een timmerman uit. Het
huis bestond uit drie verdiepingen, waar
van de eerste niet bewoond werd. De tweede
verdieping diende tot woonhuis van den
timmerman, terwijl daarboven een metse
laar met vrouw en zes kinderen woonden.
Het vuur greep zoo snel om zich heen
dat slechts vier kinderen uit den brand
konden gered worden, terwijl aan de red
ding der overige bewoners niet meer te
denken viel. Deze, de timmerman Börsohig
en zijn vrouw, de metselaar Sievers met
echtgenoote en twee kinderen, kwaraeD in
de vlammen om.
Vrijdagmorgen had men reads vijf lijken
gevonden, die zoo deerlijk verbrand waren
dat zij niet meer te herkennen waren.
Over de oorzaak van deze noodlottige
catastrophe is nog niets bekend.
De katholieke bevolking van
Pruisen. Sedert lang bljjkt uit de
volkstellingen, die in Pruisen gehouden
worden, een toeneming van de verhouding
van de katholieken tot de overige bevolking
Terwjjl in 1871 van 1000 inwoners van
Pruisen 649 Protestant en 336 Katholiek
waren, bedroeg die verhouding in 1910
618 voor de Protestanten en 363 voor de
Katholieken. De Protestanten zjjn dus mei
31 op de duizend verminderd, de Katho-
was, gebruik makende van den overweg,
aan de andere zijde van 't emplacement
gekomende stationswacht slaagde er
slechts met groote moeite in de orde eenigs-
zins te bewaren.
De militieplichtigen van de omliggende
dorpen, die om half twaalf vervoerd zouden
worden, kwamen reeds bij kleine troepjes,
eveneens vergezeld van familie en kennissen,
aanslenteren.
Eindelijk tegen elf uur stoomde een
trein, hoofdzakelijk bestaande uit goederen
wagens, binnen. Hoe ook tot haast werd
aangespoord, vlug ging 't instappen niet en
toen eindelijk de trein afreed, kwamen nog
soldaten aansukkelen, die genoodzaakt wa
ren achter te blijven. Een oorverdoovend
geschreeuw steeg op uit 't volk, toen men
t de rij wagens in beweging zag komen, een
geschreeuw dat door de vertrekkenden werd
beantwoord.
De zonen van Mars, opgepropt in de
goederenwagens, zagen er nu juist niet
krijgsmansachtig uit. Een infanterist had
zijn kepi niet kunnen vinden in den hoek
van den zolder, waar zijn uitrusting in
't stof had liggen wachten wellicht had
zijn broertje, in wien de militaire zin van
't Nederlandsche volk reeds vroeg voer den
dag kwam, de papieren steek verruild tegen
lieken met 27 toegenomen.
In 1910 woonden in Pruisen 24.830.908
Protestanten tegen 23.341502 in 1905,
14.581.604 Katholieken tegen 13 352.444,
416.867 Joden tegen 409,501 en 236.840
menschen van andere gezindten tegen
189.877 in het te voren genoemde jaar.
(Van onzen specialen verslaggever.)
Breda, 3 September.
Een stralende dag! De feil© zomerhitte
door ©en frisch briesje getemperdeen dag
bij uitstek passend voor een Katholieken
dag.
Reeds vroeg heerschte in den omtrek
van het station te Breda een gezellige
drukte door het aankomen per trein en
stoomtram van congressisten uit de ver
schillende deelen van het uitgestrekte bis
dom.
Men had zich nejgens onbetuigd gela
ten. Zelfs uit het verre Zoeuwsch-Vlaan
deren waren tal van katholieke mannen
opgekomen. Het land van Ilulst was ver
tegenwoordigd met 150 man. Oostburg
zond een dertigtal, Aardenburg 50 en wa
ren de reisconditiën minder bezwaren ge
weest een zaak, die liet dagelijksch
bestuur1 voor een volgende maal wel eens
goed onder de oogen mag zien de
opkomst uit Zeeuwsch-Vlaandenen VV.D.
ware nog veel talrijker geweest.
Verried in de aristocratische stationsr
wijk het dundoek, hier' en daar aan een
gevel uitgestoken, dat er wat bijzonders in
Brabants Haagje te doen was, zoodra men
de binnenstad inkwam, bleek de vlaggen-
tooi veel algemeener.
Al wie nog niet voldaan had aan zijn
christenplicht, begaf zich naar de kathe
draal, waar de vicaris-generaal Mgr. Hop
mans het heilig misoffer zou opdragen.
In het imposante kerkgebouw, dat het
bouwmeesters-genie van den grooten Cuij-
pers voor de Bredasche dioceeze optrok,
was een sobere jmaal' keurige versiering
met groen en vaandels aangebracht. De
witsteenen tombe van den preekstoel ver
dween onder een keur van Persischo ta
pijten, omrankt door frisscho palmen.
Toen het heilig misoffer Godo was op
gedragen en dus de Katholiekendag op
waardige wijze begonnen was met Hem,
die aan al onze handelingen den oiirnis-
baren zegen moet schenken, werd door
den eerw. hoer Pillot, kapelaan aan de
Kathedrale Kerk de dagorde voorgelezen
en daarna begaven zich de aanwezigen
mot tallooze anderen uit de stad naar
do verschillende vergaderlokalen, waar
da morgenvergaderingen zouden gehouden
worden n.l.
Het lokaal van den Sint Jozefkring (Wa
terstraat) waar de 6e aideeling „V olks-
z a n g" byeenkwam.
Het lokaal van do R.-K. Militairenver-
eeniging (Zwaanstraat) waar de le af-
deeling „Werklieden" bijeenkwam.
het meer echte soldatentooisel, aldus zijn
broer noodzakend met een pet zijn hootd
te bedekken. Een ander had zijn tuniek
over den arm, terwijl een burgerjas de
plaats, die de soldatenrok ontbeerde, innam,
aan den drager aldus 't aanzien gevend
ran een dier amphibieachtige wezens, die
bij de eerste opkomst van een lichting
militie, op de kazerneterreinen zijn waar
te nemen.
De knoopen en 't ledergoed hadden de
kleur, die zij moeten vertoonen, reeds lang
verloren waarschijnlijk hadden de eigenaars
daar 't khakiuniform voor 't Nederlandsche
leger nog tot de onbekendheden behoorde,
getracht de schitterende deelen, die de vij
and even gaarne ziet als de dienstmeisjes
zulks doen, te verbergen onder een oxyde-
en schimmei-kleur. De geweren droegen
hier en daar sporen, die erop wezen, dat,
zooal de gezindheid van hem, die dit wapen
zijn kameraad moet noemen, vriendschap
pelijk was geweest, er met den korten 2
maanden diensttijd zoo handig geschipperd
was, dat 't onderricht in 't schoonhouden
over boord was geslagen.
Niet ongestoord werd de reis voortgezet,
't Scheen alsof de spoorweggodin de mobi
lisatie niet gunstig gezind was. Eenige
kilometers voor Den Haag kreeg men een
Het lokaal van Breda's R.-K. Jonge
lingschap (St. Janstraat) waar de Je ai
deeling „Liefdadigheid en drankbestrij-
bijeenkwam.
In al die afdeelmgen was de opkomst
belangrijk, de geest uitmuntend en werd
door de verschillende inleiders het
wijs geleverd, dat zij hun onderwerpen
goed hadden bestudeerd en met bezie
ling wisten voor ite dragen.
Wij waren tegenwoordig bijl do vergade
ring der werklieden. De fraaie, zeer ruime
zaal van de R. K. Militairenverewiiging
kon ternauwernood de belangstellend© toe
hoorders bevatten. Op het podium achter
do bestuurstafel prijkten de banieren der
verschillende werklvedenvereenigingen te
gen een achtergrond van bloemen en
Plapt0'd© eerste rij waren verschillende
voormannen in do Kath. Sociale beweging
in Breda's bisdom tegenwoordig, met
name de weledelgestrenge heer Boo
gaard lid der Tweede Kamer, voorzit
ter te Breda, de heer Chr. Frencken uit
Oosterhout, voorzitter der Middenstands-
af decline op dezen Katholieken dag en
onlangs door het vertrouwen zijner mede
burgers afgevaardigd naar de Provinciale
Staten, en de heer J. C. J. Verschure,
de bekende indrustriëel en werkmans
vriend te Oosterhout.
Na een kort en flink openingswoord van
den heer J. van Poll van Roosendaal,
kwam de heer A. M. B. Smulders, notaris
te Uud-GasteL, op het podium om zgn
conclusie: de w en s c h e 1 ij khoid
eener betere wettelijke rege
ling der Zondagsrust te verdedi
gen. Hij dieed dit met voel geestdrift en
in oen zeer gedocumenteerde rede. Met
name zijn oproep aan de vergaderde werk
lieden om hulde te brengen aan de Ka
tholieke werklieden te Eindhoven, die het
recht op hun Katholieke feestdagen als
rustdagen tegen liberale patroons verdo
digden, werd mot donderend applaus be-
k Hij zeido aan het slot de beide, wijzi
gingen op zijn conclusie, door de heeren
Van der Kalleen Van Dortmund ingediend,
te accepteeren.
Alleen de heer Verhoeven kwam-nu zijn
wijziging verdedigen. Hij had op formeel©
gronden bezwaar de alinea „vooral in die
van werkgevers" in de conclusie te la
ten. Hij vreesde een verkeerd begrip van
de conclusie vooral bij hen, die wel de
conclusie onder de oogen krijgen, maar
niet du toelichting, hoezeer hij zich bij het
betoog van den heer Smulders in het
algemeen aansloot.
De inleider repliceerde en toonde aan,
dat door ,den grooten invloed, die de
werkgevers op de toepassing der Zondags
rust kunnen uitoefenen, een aparte ver
melding der werkgevers noodzakelijk werd
gemaakt.
Onder applaus nam do heer Verhoeven
zijn wijziging terug.
Ook de tweede inleider, de heer VV
Mentink, de sympathieke voorzitter van
den Ned. R. K. Volksbond te Breda, be
lichtte op zeer duidelijke en overtuigende
wijze zijne conclusiede w onsche 1 ijk-
heid van het tot standbrengen
signaal, te stoppen, 't Bleek dat er gewacht
moest worden tot de reeds aangekomen
treinen ontladen waren, daar men voor
verwarring vreesde.
Nadat bijna 2 uur voor de in de goe
derenwagens opgeslotenen gezellig vervlo
gen waren, kwam 't bevel uit te Btappen
op de plaats, waar de trein had gestopt.
Men moest dan verder naar Den Haag
marcheeren. 't Was een verkwikkend schouw
spel, de stramme militairen naar de resi
dentie te zien trekken. Een vreemdeling,
die toevallig aanwezig zou geweest zijn,
had men hoogstwaarschijnlijk, ondanks de
moderne uniformen, moeiljjk van 't deck
beeld kunnen brengen, dat hg een histo-
rischen optocht uit vroeger tjjd bgwoonde,
voorstellende 'tkaas en broodvolk of een
dergelgke krijgsbende uit Neerland's
verleden.
't Waren arbeiders, timmerlieden, kan
toorklerken, schippers, kortom, 't waren
burgers, die langs den weg gingen. Burgers,
die de soldatenkleeding droegen, zooals zjj
een maskeradepak zouden dragen, doch
met minder genoegen, 't Waren vorkleede
burgers, geen soldaten. Z5 waren voor de
helft niet ingewijd in 't geen men de
belachelijke kazernediscipline noemde en
de andere helft had allen tgd gehad,
Verwachting tot aan den avond van 5 Sept
Aanvankelijk zwakke, veranderlijke, later
meest oostelijke wind. Licht tot haifbewolkte
lucht. Waarschijnlijk droog weer. Mogelijk
nachtvorst. Dagtemperatuur warmer
van verzekeringen tegen de gel
delijke gevolgen van o n v r Ij wil
lige werkloosheid.
Wel eigenaardig, .dat ook uit hot oog
punt van werkloosheid een matigo protec
tie en het invoeren van hot tariefsontwerp
door den inleider noodzakelijk werden ge
noemd, want thans gaat door het vrij-
handelssfelsel onze nijverheid ten gronde
en vindt de Nederlandsche arbeider in
zijn eigen land geen arbeid, hoe gaarne
hij ook zou willen werken.
Bijzonder legde de inleider er den na
druk op, dat niet do liefdadigheid maai
de organisatie zich den werkelooz© be
hoort aan te trekken. Daar moot hg steun
en raad vinden, waarbg dan de gemeente
een flinken bijslag moet geven, zooals
het voorbeeld van Arnhem, Rotterdam
en Amsterdam leert.
Alet het oog op hot zoo goed al« to
taal ontbreken van vakvereenigingen zou
de heer Dr. Van Dortmund liever spre
ken van Werklieden vereenigingen" in do
conclusiën, tenzij de afdeelingen van den
R. K. Volkshond zich oplossen in vak
vereenigingen, wat hg wel wenschelijk
acht met het oog op het futlooze ka
rakter van vele huidige afdeelingen van
den R. K. Volksbond.
Dit lokte een krachtig verweer uit van
don heer Mentink, die don tijd voor het
hegraven van ,den volksbond niet geko
men achtte: hij verwierp do wijziging van
Dr. Van Dortmund.
De heer Van Hulton zag graag de con
clusie zoo absoluut mogelijk, wjji alle be
roep op liefdadigheid het standsbewustzijn
van den arbeider krenkt en uit voor
zichtigheid zou hij graag zien, dat de
steun werd j ngeroepen van de ge
meentelijke overheid en in dien geest de
conclusie gewijzigd.
Do heer Van Dortmund trok zijn wijzi
ging in, waarna de conclusiën van den
heer Menti nek met do amendementen van
den heer Van Holten weixlen aangeno
men en de velg adering door den voorzitter
werd gesloten.
Des namiddags had een schitterende
optocht plaats door Breda's straten van
74 Katholiek© vereenigingen met. Jiunoe
vanen en banieren. Voorop ging de har
monie „De Unia" van Breda, die met zjjn
opwekkende muziek op uitnemende wijze
er het marachtempo inhield. Daar achter
schreed onmiddellijk het Eere-comité en
het. uitvoerend comité. Daarna kw.un de
eerste groep bestaande uit do Hanze en
de R. K. Militainenveroeniging. Vervolgens
de harmonie van B eek, waai achter 'de
2o groep, bestaande uit R. K. Onder
wijzers, het Kruisverbond, de Jozefgezel
len, Patronaten. Ten slotte kwam de
harmonie van Ulvenhout, waamehter de
't vluchtig geleerde te vergeten.
Den Haag werd bereikt en daar sloten
rich bjj den stoet velen aan, die óf van
uit andere plaatsen waren aangevoerd óf
uit de omliggende dorpen kwamen mar
cheeren, te laat weliswaar volgens de
voorschriften doch vroeg genoeg naar hun
zienswgze.
Daar de kazernes voor niet-militaire
doeleinden waren bestemd geworden en
dus niet in orde voor 't opnemen van sol
daten immers de militie werd, door de
vooroefeningen reeds grootendeels be
kwaamd, twee maanden in oeleDkampen
verder opgekweekt had meD naar
gelegenheid tot onderdakbrenging uitge
zien en waren groote gebouwen eenigszins
voor opname ingericht.
Dat deze maatregel de tucht, toch reeds
niet buitengewoon groot, verslapte, is ge-
makkeljjk te begrgpen.
Den volgenden dag verwachtte men de
drie overige regimenten tot de divisie be-
hoorende. Wel zouden ze nog niet geheel
voltallig zjjn, maar wanneer men in 't veen
is, komt het er niet op een turfje op aau
en de dolende schapen zouden den weg
naar de kudde wel vinden.
(Wordt vervolgd.)