!0.
gen
Heêrland's doodstrijd in 1918.
EKBANK
Dinsdag 29 Augustus 1911.
Zevende Jaargang.
EBREIDE
GOES.
100 '/3
rd,
TARD,
Ische Lloyd
lade D 30, GOES.
raaf, GOES-
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Welk weder zullen wij hebben
BINNENLAND.
[p ongeveer 14
Ivan 25 uur.
skt worden en
Igenoodigd ons
Broches: vanaf 5 cent,
|tPistooltjes, Vlaggen
pen, Koppen en Schotels,
|u Tubben, Oliestellen,
bedienen. Wjj zullen
{Tog een groote rol Zeil
toedkoope Vloerkleeden.
RA KOOPJES.
O
/O»
e Directie,
DE VEER Gz.
|C. VAN DER MINNE.
Jlo"!
Ikend
loen-
|t in
een
ft, het
duur-
podat
paart.
leim
HOCOL AAD
30 Cts.
1911.
a. 7.36terugreis 7 Sept.,
3.
P. APPELS te Zierikzee,
Mej. L. VAN KALMT-
jj den Heer L. C. ADRI*
stuur,
orst-den Berg, Directeur.
ERZEBERIÜ» tegc0
ARDE.
den Agent,
9 5 a.
3 cab. met proef
- 3,—
H
rsonen fl.—
ling maar fotograf"*
IS O. 102.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.75, daarbuiten f0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór can uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijB.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst,; wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
V De Vrijmetselarij.
De vrijmetselarij vindt in den laatsten
tijd in de pers weinig bespreking.
Er is een tjjd geweest dat men er te veel
over sprak; dat men onder den invloed
eener handig en listig op touw gezette
vertooning, haar allerlei dwaasheden toe
dichtte en zoo gevaar liep het groote,
reëele kwaad uit het oog te verliezen, dat
zjj aanricht.
Want of de vrijmetselarij al dan niet
zich met dwaze ceremoniën ophoudt, zeker
is, dat zij de groote vijandin is van den
godsdienst, met name van het Katholicisme
en de Kerk.
Daarom is, al bljjft zjj in de noordelijke
landen volstrekt niet werkeloos, haar actie
toch vooral op de staten van Midden- en
Zuid-Europa gericht, terwjjl zjj mede in
Zuid-Amerika groote activiteit ontplooid
heeft en nog ontwikkelt.
Bij al wat er in de laatste halve eeuw
in Frankrijk en Oostenrijk, in Italië, Spanje
en Portugal, tegen de Kerk en den Paus
is beraamd en uitgevoerd, heeft zjj de hand
in het spel gehad. Zjj had er zelfs de
hooge hand in, van haar kwamen de denk
beelden, zjj had de staatslieden en politici
in haar dienst, zjj bewerkte de massa's.
Om bij het jongste verleden te bljjven, de
omverwerping der monarchie in Portugal
met de daarop onmiddellijk gevolgde
onderdrukking der Katholieke Kerk, is
het werk der vrijmetselarij.
Zjj zou natuurlijk in haar opzet niet zoo
gemakkelijk geslaagd zjjn, indien het
koningschap anders, nobeler ware opge
treden en niet zelf den grond voor een
revolutie geëffend had. En de onderdruk
king der Kerk zou evenmin een zoo lichte
taak zjjn geweest, indien onder het koning
schap de rechten der Kerk beter waren
geëerbiedigd en het geloof en de godsdienst
zin der Portugeezen niet reeds waren
ondermijnd.
Ook onder de monarchie heeft de vrij
metselarij steeds veel invloed in Portugal
gehad. Thans heeft zjj de macht in handen
cn de bewindvoerders zjjn eenvoudig haar
creaturen, haar zaakwaarnemers.
Dit is zóó sterk, dat in een bijeenkomst
van vrijmetselaren minister Affonso Costa,
een der verwoedste bestrijders van het
geloof, de man der beruchte scheidingswet,
ronduit gezegd heeft, dat bjj deze wet zóó
had ingericht om binnen drie geslachten
het Katholiek geloof uit te roeien.
Niet altijd treedt de vrijmetselarij zoo
openlijk op. Ook in Portugal heeft zjj zich
in den aanvang met het kleed der huiche
larij omhangen, toen in de eerste procla
matie na het verjagen der dynastie de
vrjjheid van geweten en van godsdienst de
hoeksteen der republiek werd genoemd.
Thans meent zjj sterk genoeg te staan
om het mom te kunnen afwerpen en zich
voor te doen zooals zg werkelijk is: de
gezworen vijandin van alle geopenbaard
geloof en van de Katholieke Kerk in het
bijzonder.
Er zjjn nog menschen die meenen, dat
de vrijmetselarij, zeker in onze dagen, een
onschuldig genootschap is, hetwelk zich,
zg het dan in een geheimzinnig waas, aan
werken van naastenliefde wjjdt.
Welnu, wie zoo denken, moge hetgeen
DOOR TWEE PIOTTEN.
4).
Wil Frankrijk den oorlog, Engeland
verlangt dien eveneens. Men ziet aan de
overzjjde van 't Kanaal zeer goed in dat
een en ander de kastanjes niet voor John
Buil uit 't vuur wil halen, dat men zelf ge
dwongen zal zgn de handen uit den mouw
te steken, teneinde de Duitsche vloot te
vernietigen, den Duitschen handel een ge-
voeligen klap toe te brengen en de politiek
van Europa in Londen voor te schrijven.
En indien men dan zelf 't zwaard moet
trekken, dan liever nu dan morgen, zoo
spoedig mogeijjk, opdat niet de tegenstan
der nog krachtiger wordt, omdat de mooie
gelegenheid anders wellicht voorbg zou
zgn. Immers, Duitschland staat geheel al
leen, kan slechts op eigen krachten reke
nen. De buur en vriend, met wien het ge
durende een half menschenlevens door dik
en dun is gegaan, kan niet helpen. Oosten.
rjjkHongarjje is op 't punt uiteen te spat.
ten, nu de band, die de deelen bjjeen hield
men op dit oogenblik in Portugal ervaart,
de oogen openen. De vrijmetselarij is de
onverzoenlijke vijandin van ons geloof, zg
moge dan brutaal in het openbaar of,
zooals zg meestal doet, in het geniep
optreden. („Het Huisgezin").
BELGIS.
Een grootsche Katholieke betooging voor
oud-minister Schollaert en zijn onderwijswet.
De oude universiteitsstad Leuven heeft
gisteren (Zondag) eene grootsche Katholieke
betooging binnen hare muren gezien ter
eere van den oud-minister-president Schol
laert en diens onderwijswet.
Geloofswaardige getuigen schatten het
aantal deelnemers op honderdduizend, uit
idle streken van het Belgische land samen
gestroomd. Ook de mijnstreken en geheel
het Zuiden van België, zoo berucht om hun
socialistischen geest, waren flink vertegen
woordigd, ten bewijze, dat ook daar nog
velen leven, die in merg en been Katholiek
zgn. Behalve een enorm getal menschen,
die uit de omstreken van Leuven per
as en per fiets naar de stad kwamen,
brachten 67 extratreinen ruim 53000
betoogers binnen Leuven en de stoom
trams 16000, terwijl de gewone treinen
naar Leuven tot stikkenstoevol
zaten.
Schier van alle huizen wapperde de
nationale vlag en ontelbaar waren de
veelkleurige vanen en banieren, die de
verschillende vereenigingen, en maatschap
pijen meevoerden. Geen „marseillaise",
geen „internationale" werd gehoord. Alleen
de forsche tonen van de „Brabancjonne" en
„De Vlaamsche Leeuw" weerklonken, als
klaar bewijs van het „nationale" karakter
betooging.
In den morgen hadden op verschillende
plaatsen der stad vergaderingen plaats
waarin de oud-minister Schollaert werd
gehuldigd voor zjjn kranig initiatief inzake
het aan de orde brengen van een nieuwe
onderwijswet, die aan alle burgers de
vrijheid verzekert en aan alle huisvaders
het recht toekent die sckool voor hunne
kinderen te kiezen, welke zjj begeeren.
Op die beide groote beginselen rechtvaar
digheid en vrijheid zal dan ook de verdere
arbeid geschoeid zgn, die het Katholieke
België zal ondernemen voor de verwezen
lijking der plannen van Schollaert. Op
de twee groote meetings der Walen en
Vlamingen werd dan ook besloten een
permanent comitó van actie in te stellen,
dat voeling zal houden met het Katholieke
volk en zich zal beijveren om met behulp
van alle weidenkenden aan België een onder
wijswet te verschaifen in den geest van
het ontwerp Schollaert.
Laatstgenoemde, de held van den dag,
verscheen persoonlijk op elk der verschil
lende bijeenkomsten en werd overal storm
achtig toegejuicht en gehuldigd als de
aanvoerder der Katholieke partjj in België.
De bescheiden staatsman, overgevoelig
voor deze ondubbelzinnige teekenen van
sympathie, dankte overat geroerd voor de
het ontvallen is.
Servië houdt zich gereed den iang ge-
koesterden wensch in vervulling te bren
gen.
En ook van Italië is niets te hopen voor
Duitschland. Er is genoeg uitgelekt van
de bespreking tusschen Italië's en Enge-
land's vorsten bjj de laatste samenkomst
om met zekerheid te kunnen zeggen dat
Italië de laatste zal zijn Duitschland bjj te
vallen Trouwens, Italië heeft andere plan
nen, nu Oostenrijk-Hongarjje zgn faillisse
ment nabjj is. 'tZoo lang begeerde deel
van buurmans eigendom zal nu of nooit
bjj 't rijk der Apeunjjen gevoegd worden.
Italia irredenta.
Rusland ziet scherp toe, of de verdeeling
wel rechtvaardig, dat is in zjjn voordeel
geschiedt Rusland zal neutraal bljjven,
daarop kan gerekend worden.
En zoo staat dus Duitschland tegenover
Frankrjjk en Engeland en er tusschen
wachten Nederland en België in hoop en
vreezen.
Als zeer veilig kan men de stelling van
deze kleine mogendheden niet beschouwen.
Indien men de geruchten kan geiooven,
is 't zoo goed als zeker dat België bjj 't
uitbreken van den strjjd zjjn wapens ter
beschikking van Frankrjjk zal stellen, daar
hem gebrachte hulde, zeggende dat die
niet zoozeer hem gold als wel de groote
idee, die sprak uit het wetsontwerp: de
rechtvaardigheid, die aan alle Belgische
burgers, dus ook aan de Katholieken, vol
ledige vrjjheid waarborgt inzake van het
enderwjjs der kindereE. Hij wekte allen
op tot eendracht in den komenden parle
mentairen strjjd bij de verkiezingen in
Mei 1912. „Aan U is het", zoo besloot fajj,
„het geloof en den godsdienstzin te be
waren an aan te kweeken bjj de bevolking
van ons kleine land, dat dan steeds een
ware oasis zal bljjven, waar de ware vrjj
heid ongestoord tieren kan".
Een groot feestmaal vereenigde in den
middags 5 ministers en 86 Katholieke
kamerleden, waarbjj verschillende geest
driftige toasten werden gehouden en tele
grammen werden verzonden aan Paus en
Koning.
Op het Oudemarktplein was een groot?
estrade getimmerd, waarop na het feestmaal
de oud-minister Schollaert, andere oud-
ministers, verschillende leden van het hui
dige ministerie en vele andere notabiliteiten
op parlementair gebied hadden plaats
genomen.
Voorbg deze estrade defileerde toen van
2 uur tot 7 uur een schitterende
optocht van 100000 betoogers
met vaandels en banieren en volle muziek.
Zoodra de tribune bereikt was, schalde
uit alter kelen een „leve Schollaert",
ondersteund door de jubelende fanfares der
muziekkapellen. Het was een grootsch,
een onvergetelijk schouwspel, waarbg de
betooging te Brussel met zjjn beleedigende
opschriften, zjjn revolutionaire liederen,
zjjn anti-godsdienstige tint geheel in het
niet verzinkt.
Te 7 uur vertrokken de deelnemersnaar
hunne woonplaatsen terug, aan Leuven en
geheel België deze les achterlatende, dat
het Katholieke volk niet alaapt, maar gereed
staat onvervaard te strjjden voor het behoud
van zjjn vrjjheid en van zijn nationale
instellingen, alie pogingeB van socialisten
en liberalen ten spijt.
FlllffKIlUK.
De „J o c o n d a". Er is een spoor
gevonden, dat misschien leiden kan tot het
terugvinden van da Vinci's meesterwerk.
Meer en meer wordt het waarschijnlijk,
dat de dief werkeljjk Maandagmorgen van
de Quai d'Orsay naar Bordeaux vertrokken
is. Geljjk wjj reeds meldden, werd daar
een man gezien, die met een op een schil
derij gelijkend pak bjj zich, op het laatste
oogenblik in den trein naar Bordeaux
plaats nam.
Deze man de signalementen stemmen
tenminste overeen werd ook gezien door
een bediende van een handelsfirma, die
zich Maandagmorgen naar het station aan
de Quai d'Orsay begaf om daar afscheid
te nemen van eenige vrienden. Toen hg
Quai du Louvre passeerde, zag hjj een
man snel voortstappen met een pakket
onder den arm, dat een schilderij zou kunnen
bevatten. Hjj zag den man een oogenblik
stilstaan en iets door de hekken van het
Louvre werpen, maar daar hjj zich haasten
moest om bjjtgds aan het station te komen,
het inziet dat de gewaarborgde neutraliteit
slechts in vredeatgd bestaat en het, zoo on
zijdigheid toch onmogeljjk is, lieTer met
dan tegen Frankrjjk optrekt.
Nederland daarentegen verlangt buiten
den strjjd te bljjven. En 't volk en de re
geering hebben zich duidelgk genoeg uit
gedrukt. Wat is voor ens van een oorlog
te verwachten Niets. Een uitbreiding van
grondgebied wanschen wjj niet, is ook niet
mogeigk.
Handelsvoordeelen Zjj zjjn voor anderen
weggelegd. Nederland kan niets dan na
deel hebban van een aansluiting bjj een
der partjjen. Staan wjj aan Duitsche zjjde,
dan is het met onze Oost gedaan, onze
handel zal zulke verliezen ljjden, dat wjj
jaren zullen noodig hebben om weer tot
do zelfde hoogte te stijgen. Onze havens
zullen waarschijnlijk bezet worden en 't land
niet gespaard bljjven van de oorlogsram
pen. Sluiten wjj ons bjj Frankrjjk en En
geland aan, dan kannen we overtuigd zgn,
dat 't Nederlandsche grondgebied een groot
gedeelte van 't operatieterrein zal beslaan.
Neutraliteit is ons geboden, 't Is slechts
te hopen dat deze niet geschonden zal
worden, maar te verwachten is het riet.
Nederland toch vormt een gewichtig stra
tegische basis. De havens zjjn voor Duitsoh-
sloeg hjj er verder geen acht op Bij zjjn
terugkeer echter, dacht hij aan het gebeurde
en, door het hek kijkende, meende hg, dat
het voorwerp waarschijnlijk een koperen
deurknop was.
De politie doorzocht den tuin van het
Louvre en vond den deurknop, die bleek
te passen op de deur, die toegang geeft
de gang waar de „Joconda" van de ljjst
werd ontdaan. Klaarblijkelijk heeft de dief
den knop uit deur gehaald, om bjj zjjn
arbeid niet te worden verrast. Met grooten
jjver tracht de politie de man die Maandag
morgen van de Quai d'Orsay naar Bordeaux
vertrok op te sporen.
Naar het „Petit Journal" nog meldt zjjn
twee Duitschers, die Barbezieux hadden
verlaten in de richting naar Bordeaux, te
Jonzac (Charente-Inférienre) aangehouden in
verband met den diefstal van de „Joconda".
Onweer Buitengewoon hevige onweders
hebben gewoed in verschillende plaatsen
van het dep. Ardèche, waardoor veel sshade
is aangericht, vooral op het platteland.
Het nootweer heeft heel wat slachtoffers
gemaakt. Zoo sloeg te Pornas de bliksem
in het huis van een zekeien Bonnaud.
De 46-jarige vader en een meisje van 21
jaar werden door den bliksem gedood. De
andere leden van de familie zjjn ongedeerd
gebleven.
AMERIKA.
Spoorwegongeluk. Omtrent het
spoorwegongeluk op de Leigh-Balley-lgn
bjj Manchester, wordt het volgende gemeld
De trein was gevuld met oudgediendeu
uit den burgeroorlog. Het aantal slacht
offers moet niet 23, maar 36 personen
bedragen het getal gewonden bedroeg 60.
De trein derailleerde en stortte den spoor
dijk af, een bagagewage stortte in het
Canandaigua-meer. Vier wagens werden
geheel versplinterd. Er werden verscheidene
doodeu, die verdronken of verminkt waren,
uit de overblijfselen te voorschjjn gebracht.
Overal hoorde men akelige smartkreten. Er
speelden zich ontzettende tooneelen af.
Gelyncht. Een nieuw lynch-geval
wordt gemeld uit Purcell Oklahoma. Eeu
menigte van 3000 personen verbrandde den
neger Peter Carter op een brandstapel,
omdat hjj een aanval gedaan had op de
vrouw van een farmer. Carter had de vrouw
overvallen en haar geslagen tot zjj bewus
teloos was, en het huis in brand gestoken.
De echtgenoot van de vrouw kon toen hjj
terug kwam nog zjjn vrouw redden, terwjjl
de neger ontkwam.
Den volgenden dag werd de schuldige
door andere negers gevangen en aan des
sherif overgegeven. Het volk sloot den
sherif, die tevergeefs het lynchen trachtte
te voorkomen, in het gerechtsgebouw op,
bond den neger aaa een telefoonpaal mid
den in de stad en verbrandde hem onder
daverende toejuichingen.
PORTUGAL.
De Scheidingswet. Naar het
„Berl Tageblatt" verneemt, zal de nieuwe
land van zeer veel belang als steunpunten
voor de vloot. Engeland kan geen betere
landingsplaats vinden dan 't zuiden van ons
land. Daar zgn goede havens, daar is de
verbindingslijn met 't moederland zeer kort,
wat een groot voordeel is met 't oog op de
Duitsche vloot, die, mocht zjj al geslagen
worden, alles in 't werk zal stellen om het
den vjjandeljjken transportschepen zoo las
tig mogeljjk te maken. En van uit't zui
den van ons land kunnen de Engelsche
legers de hand reiken aan de Fransche en
de Belgische, terwjjl een landing in Dene
marken of aan de Duitsche Noordkust, 't
groote gevaar meebrengt dat Duitschland
met beide tegenstanders afzonderlijk zal
afrekenen.
Zal men aarzelen onze neutraliteit te
schenden Beteekenen onze strgdkrachten
iets in 't oog van de groote mogendheden
Is het waar 't geen buitenlandsche schrij
vers in boeken en artikelen meer dan eens
hebben uitgedrukt, dat met de kleine mo
gendheden volstrekt geen rekening behoeft
te worden gehouden Zou men veiliger
geweest zijn indien een militair verbond
met België tot stand was gekomen, indien
men de band, die België gedachtig aan
„l'Union fait la Force" ons toestak, had
aangenomen Moeten wjj bjj schennis van
Verwachting tot aan den avond van 29 Aug.
Zwakke tot matigen, zuidelijken tot zuid
westelijken wind. Half- tot zwaarbewolkte
lucht. Mogelijk regenbuien met kans op
onweer. Koeler.
regeering, die dezer dagen door den presi
dent der republiek aan het bewind zal
worden geroepen, de wet tot scheiding van
Kerk en Staat herzien en daarbjj de in
Brazilië geldende wet tot voorbeeld nemen.
Wjj deelen dit bericht natuurljjk onder
alle voorbehoud mede, zegt „de Maasbode".
Katholiekendag te Breda. 3 September a.s.
Dagprogram:
9'/8 uur. H. Mis in de Kathedraal, op
te dragen door den Hoogwaardigen Heer
Mgr. P. Hopmans, Vicaris-Generaal van
het bisdom.
lOVi12J/j uur, Afdeelingsvergaderin-
gen: St. Josephkriug, (Waterstraat): Volks
zang. (Afd. 6 R. K. Militairen-Veresniging
(Zwaanstraat): Werklieden (Afd. 1.) Breda's
R. K. Jongelingsschap iSt. Janstraat): Lief
dadigheid en Drankbestrijding. (Afd. 3.)
I'/ïuur. Groote optocht met vaan
dels en banieren.
21/j —4 uur. Afdeelingsvergaderingen
St. Josephkring (Waterstraat)Midden
stand. (Afd. 2.) R.K. Militairen-Vereenigiug
(Zwaanstraat)Landbouwers. (Afd. 4.)
Breda's R.K. Jongelingsschap (St. Jan
straat): Opvoeding. (Afd. 6.)
41/,,ö'/j uur. Concert op de Markt door
de Muziekvereeniging „De Unie".
6 uur. Groote of algemeens Slotverga
dering. Spreker Mr. A. Baron van Wijn
bergen, Lid der Tweede Kamer.
Trein-, Boot- en Tramwegver
bindingen metZeeland.
A. Naar Breda: ('s morgens)
Vertrek Tram uit Hulst 5.05 v.m.
Boot Walsoorden 6.05
Trein Vlake 7.17
i, Bergen op Zoom 8.00
Roosendaal 5.50
Aankomst te Breda 8.53.
Vertrek Boot uit Breskens 5.50
Trein Vlissingen 6.25 of 7.07
Aankomst te Breda 8.53 of 9.36.
B. Naar Zeeland: ('s namiddags)
Vertrek Breda 6.44, 7.16 en 9.54.
Aankomst Rosendaal 7.06, 7.53 en 9 18
Bergen op Zoom 7.40 en 9 51.
Vertrek Breda naar Vlake 3 39
Boot uit Hansweerd 6.50.
Aankomst Hulst 7.45.
Vertrek Breda naar Breskens 3.39.
Aankomst Vlissingen 5.38.
Vertrek 6.35.
Tram Breskens 7.20.
ons grondgebied door een der partjjen ons
aansluiten bjj de andere en offensief optre
den of een delensieve houding aannemen f
Zal men het de moeite waard vinden ons
vooraf te waarschuwen of zal men trachten
ons land zonder meer te bezetten? Zjjn
onze kustversterkingen in orde
Men zal zieh wel wachten nog meer
vjjanden te maken, zeggen de optimisten.
Een leger als het onze kan door een Duit-
seher of Franschman in vredestjjd gemak
kelijk worden weggecjjfera, in werkelijk
heid schuift men het zoo niet terzjjde.
't Is maar goed dat een verbond met
België niet tot stand kwam, want indien
de neutraliteit van België werd geschon
den, zouden wjj gedwongen zijn eveneens
de wapens op te nemen. Weliswaar zjjn
wij nu niet zoo sterk, doch we hebben
ook maar de halve kans betrokken te Wer
den in den strjjd. Indien ons grondgebied
wordt betreden, kunnen we volstaan met
te protesteerenzoolang 't land niet bezet
wordt, dreigt immers geen gevaar 't is
voorzichtiger iets door de vingers te zien,
dan zich als zwakke te mengen in den
strjjd van sterkeren.
(Wordt vervolgd.)
