ire hum
No. 98.
Zaterdag 19 Augustus 1911.
Zevende Jaargang.
GOES. 5
IMpt eiken KUNDIG-, WOENSDAG- en VBUDAGM.
RDE 2
[CONCERT 5
Kunstl. Leden
jiisgenooten,
18 Aiptis :i911, I
Goes
dienstbode
NKELIERS.
»che Beschuit
in de Putte Zoon,
dbraband.
te WAALWIJK.
Dit fltiffler bestaat uit 8 bladzijden.
EERSTE BLAD.
De Godsdienst in het Openbare Leven.
BINNENLAND,
UIT ZEELAND.
Welk weder zullen wij hebben
Iers, Koetsiers
lerlieden.
jf Aug.k7 uur 20 min.
1 Aug. 7 5
I Donderdag 17 Augus-
uur 30 min.
moet een half uur, de
eten een uur na zons-
|er Sociëteit V. 0. V.
j ATIN G SEX AMEN
ieu Maandag 4 September.
wenachen deal te nemen
Kór 27 Augustus aan te
pirecteur der School
L VAN BRUGGEN.
September of later.
I ENGERING, Apotheek,
gingen.
Kleingoedbakker vraagt
emers voor PRIMA
irdeeligen prijs.
letter B bur. v. d. blad.
1VRA AGD,
|toor aan de Groote Kade.
man en vrouw zonder
In den loop van deze week
fjjngaardstraat, Goes.
an Verzekering op 't leven.
opgericht 8 Maart 1843.
bi] Koninklijk Besluit
I Juli 1895, No. 41.
schappelijk kapitaal f300 000
Uil 1904 f I.374.679.626.
[iten gevraagd.
Ische Vereeniging van
Kantoor- en Handels
bedienden.
U TOT PLAATSING
nden en reizigers, ieden
en niet leden.)
Korendijk 51).
indent Middelburg.
troons wordt beleefd verzocht
omende vacatures op hunne
ons te wenden; omtrenton-
llieitanten zjjn volledige in-
bekomen,
enden.
van 18 jaar en ouder, be-
moderue taieu, boekhouden,
schrijfmachine, binnen- en
ïtieéóu of meer dezer vakken
nten in een of meer der m°'
waaronder met diploma s.
ook met diploma, bekend
me talen,
verschillende artikelen.
Lving bjj het Bureau (die voor
Vkost bij vooruitbetaling)
geldig en kan daarna een
worden verlengd, opnieuw
andeu.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën warden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoorfstraat C 209, GOES.
Reclamebeiichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prije.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst,: wondt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt k contant.
Wij lezen jn de „Nieuwe Kerkraadsche
■Courant" de volgende beschouwing, die
wel verdient onder veler aandacht te
worden gebracht.
Eene reorganisatie der huidige maat
schappij volgens de beginselen der so
ciale gerechtigheid is ondenkbaar zonder
den invloed van den Christelijken gods
dienst. De samenleving en de Orde van
het Recht verdwijnen dan in den baaierd
der anarchie van het Geweld. De los
barstende revoluties, >velke dezen baaierd
bestendig in beroering brengen, koeren
zich niet tegen 'de verdrukkers van het
Recht; zij richten, zich eenvoudig tegen
hen, die ,op dat oogenblik fegeeren, cloch,
in den titanen-strijd der verschillende
volksklassen, niet langer de overmacht
aan hunne zijde hebben. Zonder gods
dienst kan de geschiedenis dezer wereld
niet anders zijn dan eenie lange en droeve
aaneenschakeling van .verdrukkingen. He
den wordt het recht der eene, morgen
dat der andere klasse niet 'voeten ge
treden; terwijl pok in 'die klasse zelve,
welke in een bepaald tijdvak de andere
klassen tot hare slavinnen maakt, de
zwakken steeds zullen moeten kruipen
voor de pterken.
Revoluties door ruw geweld brengen
bij alle brooddronkenheid, onzeggelijke
ellenden mee. Om echter daarvan bevrijd
te blijven, is het heden ten dage meer
dan ooit tevoren dringend noodig, dat
de godsdienst Jxet denken en leven be-
heersche van Jieel het yolk.
In de dagen der heidiensche oudheid,
toen bet gewone volk ongeletterd 'bleef
en, bij velen het natuurlijk verstand
daarenboven nog was verstompt door de
erfelijke gevolgen der slavernij van het
voorgeslacht, konden geweldenaars heele
volken eeuwen lang vastknellen onder het
juk der verdrukking. In het. huidige
Europa, met zijne couranten, zijne ge
stadige gedachten-wisseling <en druk ver
keer, is eene langdurige verdrukking van
heele volken, zonder de uitbarsting van
revoluties, onmogelijk geworden. Doch,
wat meer is, ook eene regeering, die
streng rechtvaardig is en de macht van
het openbaar gezag gebruikt om het recht
der zwakken te beschermen maar die
toch nooit ,o£ nimmer het voor de samen
leving noodzakelijk verschil van standen
zal vermogen pp te heffen kan geen
der moderne Ruropeesche volken langen
tijd in yrode nog bestieren, wanneer de
godsdienst niet meer zijne stem doet hoo-
ren in het heiligdom van bet menschelijk
hart.
Voor den godsdienstloozen mensch is
de kennis, welke het volksonderwijs on
der de groote schare brengt, yyat het
blanketsel of de tatoueering voor de wil
den is. Zij werkt op de van hnn geloof
beroofde arbeiders, die uit onze moderne
neutrale volksscholen ?ijn voortgekomen,
gelijk de bedwelmende drank, die de
hoofden der wilden verhit en hen aan
wakkert tot menschonteerenden strijd. Zij
prikkelt tot daden van ruw geweld, waar
de godsdienstlooze mensch tot het vurig
begeerde doel niet kan geraken langs de
paden yan Jiet Recht.
Volksscholen zjjn een groote zegen.
,Waar de Katholieke missionarissen ker
ken stichten, worden daar baast ook
scholen steeds gebouwd. Om den invloed
te breken van het Socialisme is steeds
meerdere ontwikkeling van den gewonen
man uit het volk eene dringende nood
zakelijkheid. Europa dankt oorspronkelijk
zijne beschaving aan de kloosterscholen
en universiteiten, welke in vx-oegere
eeuwen de Kerk zelve heeft gesticht.
Doch wee de volken, die hunne kerken
.laten vervallen, ferwijl zij hunne scholen
tot paleizen maken 1 Wee de landen, waar
de kerken feeg staan en daarin geen ca
techismus of godsdienstonderricht wordt
gegeven, terwijl alom, in steden en dor
pen, de scholen vol kleine heidenen zit
ten en 'het volk romans van ongeloovige
schrijvers leest 1
Het is waar, de Katholieke Kerk be
handelt niet jn haren Catechismus voor
kleine kinderen en voor het gewone volk,
de groote en ingewikkelde sociale pro
blemen van den dag. Een catechismus,
waarin ook van de minst ontwikkelden
eene oplossing wordt gevraagd van de
gecompliceerde vraagstukken der moderne
staathuishoudkunde, krijgen wij, Katho
lieken, eerst dhn, wanneer de Paus van
Rome socialist zal zijn geworden! Wat
do Katholieke Kerk aan kleine kinderen
leert, wat zij leert aan biet gewone Chiis-
tenvolk, wat zij leert aan rijken en armen,
aan machtigen en zwakken, is je leven
volgens de wetten der gerechtigheid en
der naastenliefde. Maar in de folianten
harer groote .theologen 'leert zij tevens
aan de denkers en sociologen de begin
selen der goddelijke openbaring, waarop-,
om een volk te kunnen gelukkig maken,
alle sociale wetgeving gebaseerd moet
zijn. Wie de scheiding van Kerk en Staat
in dezen zin verstaat, dat de Staat geen
rekening behoeft jee houden met de chris
telijke godsdienstleer, jnist ook do meest
elementaiie kennis yan de grondbeginse
len en yan het wezen van het Christen
dom.
Hoe zou het denkbaar zijn, dat Hij, die,
in het Oud Verbond, aan het voLk van
Israël eene breed uitgewerkte sociale wet
geving schonk en, eeuwen lang, zijne pro
feten zond om de wetten der sociale
gerechtigheid te handhaven en toe te pas
sen op. de steeds wisselende economische
toestanden van het joodsche volk, thans,
in het Nieuwe Verbond, zich niet be
kreunen zou ,om de sociale aangelegenhe
den der Christen-volken, aan wie Zijn
«eniggeboren Zoon zelf het Blijde Evan
gelie heeft verkondigd? Zou dan, .waar
het Oude ^Testament zoovele heei-lijk© les
sen in de sociologie bevat, uit den mond
dext oude profeten, het Nieuwe Testament,
met zijne jEvangeliën en zijn Brieven der
Apostelen, aan de Christen-volken een
godsdienst leeren, die geheel en al bui
ten de wereld van het hier op aarde
tobbende en zwoegende menschdom
staat? Neen, eene godsdienstleer-, die de
menscheu slechts als heiligen zou yvilien
leeren sterven, zonder zich te bekom
meren om een gelukkig leven hier op
aarde, kan 'Riet de leer zijn vau Hem,
die zelf het menschenhart heeft gescha
pen en daarin de liefde voor vrouw en
kindei-en'heeft gelegd!
De Katholieke Kerk is de machtigste
godsdienstige instelling, maar, juist daar
om, ook de machtigste sociale instelling,
weike de wereld ooit aanschouwde. Hare
wetten en geboden grijpen zóó diep in
het leven van staten, van huisgezinnen
en van individu's, dat zij, die thans het
menschdom aan 'de leidende hand van
zijnen God jen Meester 'trachten je ont
rukken en zelf eene nieuwe wereldorde
willen scheppen zonder God en zonder
godsdienst, geen stap kunnen verzetten
zonder, steeds en overal, zich geplaatst
te zien tegenover de weer juist hier
om zoo zeer door hen gehate Katho
lieke Kerk.
Aan de volken, die de leer van het
Christendom in hunne sociale wetten en
instellingen belichamen en aldus „het Rijk
Gods" zoeken, wordt, naar het woord
van Christus zeiven, „al het overige",
ook stoffelijke welvaart, „toegeworpen".
Neen, het Christendom leert den
mensch zijn geluk niet zoeken in het op
eenstapelen van geld en aardsche schat
ten. In eene wereld, waarin de wetten
van het Christendom worden nageleefd,
is geene plaats voor geldkoningen, die
in betrekkelijke korte jaren milliarden
weten bijeen te schrapen en, door hun
monopolie op de groote wereldmarkt, naar
willekeur den prijs bepalen der levens
behoeften van het volk. Maar het Chris
tendom leert volken en individu's hun ge
luk niet alleen zoeken, doch ook vinden
in eene .wereldorde, welke bij het verdoe
len der lusten en lasten txxsschen de ver
schillende klassen der maatschappij-, de
distributieve gerechtigheid in eere houdt.
liefdevoor het volk is, door alle eeuwen
heen, het kenmerk geweest der Katholieke
Kerk.
Eerste Liturgisch Congres.
Dit werd Woensdag te Breda met een
plechtige MiB, waaronder zuiver liturgisch
gezang, geopend en gepresideerd door den
vicaris-generaal Mgr. Hopmans.
Aanwezig waren verschillende bekende
geestelijken en leden, o. a de abt der
Benediktjjnerabdjj .te Oosterhout, pater B.
de Greeve, pastoor Eppink, de schrjjver
van „het Gulden Wierookvat, Jan Stuyt,
de Hellandsche Benediktijner pater Dom
Schutte, het Tweede Kamerlid Jan v Best
Al deze persouen hielden redevoeringen,
welke op een of anderen tak van de Liturgie
betrekking hadden en tot doel de weder
opwekking van de liefde by het christenvolk
voor de liturgie. Ook professor De Wit
van het groot seminarie te Hoeven en pater
Cecilianus hielden doorwrochte beschou
wingen; eerstgenoemde over de plechtig
heden der H. Mis, laatstgenoemde over den
volkszang in de kerk.
Er heerschte voor dit congres veel be
langstelling. De groote zaal van den
Jozefkring in de Waterstraat was steeds
goed bezet.
Goes. Tot voorzitter van het bestuur der
Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek te
Dinteloord werd, ter vooiziening in ie
vacature wegens bet bedanken door den
heer dr. M. A. J. Geluk te Bergen op Zoom,
benoemd de heer W. Kakebeeke te Goes.
Tot leden van het bestuur werden be
noemd de heeren C. H. A, Stoutjesdjjk te
Tholen en J. J. Timmers te Fijnaart.
Op de aanstaande kermis zullen ver-
schynen een stoomoaroussel van Janvier,
een danstent van Ferd. de Smit, de kine
matograaf van Antoon Wegkamp, de
luchtsehommel van Cor. Huygens, athleten-
tbeater van Constant, een drietal ringtenten,
genoemd „hoepla" en verdere vermakelijk
heden.
Middelburg. In de „Midd, Crt." van
Woensdagavond komt een bericht voor over
den diefstal van de telegraafdiensten onder
Koudekerke, waarin wordt gezegd dat de
daders op heeterdaad betrapt werden.
Van de best ingelichte zijde wordt ons
nogmaals verzekerd dat hiervan geen sprake
is. De maréchaussee riep de hulp der
politie alhier in en deze vond het draad
bij opkoopers, die de beide thans gedeti
neerde jongens als de dieven aanwezen.
Het komt den laatsten tijd herhaaldelijk
voor; dat de „Midd. Crt.", die zoo gaarne
de fouten vap anderen scherp hekelt,
berichten onjuist heeft of geheel niet heeft.
Het blykt, dat haar bronnen niet de beste
zijn. In verband hiermede kunnen wjj ook
nog melden, dat het niet best mogelijk is,
dat de persoon, die Zondagavond op het
Molenwater gearresteerd werd, haast kon
hebben om een trein te halen, daar er op
dat oogenblik geen trein vertrok, terwijl
uit het feit, dat de man eerst een valschen
naam opgaf en leugenachtige verhalen aan
de politie opdischte blijkt, dat men te doen
had met iemand, die het niet al te nauw
met de waarheid neemt.
Wij meenden bovenstaande te moeten
melden als nadere bevestiging van de door
ons gegeven lezingen over den toedracht
van deze beide feiten.
Gisterenavond werd op den Dam
alhier een ongeveer 14 jarig meisje plotse
ling onwel. Zij werd binnengebracht op
het politiebureau, waar zjj hevige brakiugen
kreeg. Per rijtuig werd zjj gebracht naar
de familie, by wie zij logeert.
Een hier tjjdeljjk vertoevend heer
heeft gisteren een portemonnaie met 4
bankbiljetten van f 10 en ongeveer f 7,50
aan zilvergeld verlorenhjj kon niet met
zekerheid zeggen of het verliezen alhier
of te Souburg of te Vlissingen piaats had.
By de politie alhier is aangifte gedaan,
dat door een persoon alhier by het verlaten
van een huurhuis wederrechterljjk een
haardplaat heeft medegenomen. Een onder
zoek wordt ingesteld.
Door den keurmeester van visch alhier
is hedenmorgen afgekeurd een mand visch,
afkomstig uit Arnemuiden.
Hoe eigenaardig en afkeurenswaardig
de vischvrouwen met minder deugdelijke
visch handelen blykt uit het volgende.
Toen de keurmeester een hunner wees op
de slechte visch, die zy by zich had, luidde
het antwoord, dat men deze toch niet by
de „groote lui" presenteert, maar alleen in
de arbeiderswijken. De bewoners van die
wijken hebben volgens onze Arnemuidsche
schoonen dan beslist een maag van ijzer
of staal. Nu komt echter uit, dat goede
beuring een eerste eisch is.
Vlissingen. In de Donderdagmiddag ge
houden zitting van den raad der gemeente
is benoemd tot lid der commissie van
toezicht op het lager onderwijs de heer
A Kloek
tot tydtlyk leeraar in het Engelsch aan
de H. S. de heer K. F. Bartstra te Leeuwar
den
en tot onderwijzer aan school B de heer
D C. Was te Zuidlaren.
Bij het onderzoek van de geloofsbrieven
der nieuwe leden werd omtrent den heer
Lindeijer nog niets beslist, daar by ze nog
niet had ingezonden.
Het voerstel van B. en W. tot aanstellüg
van een tjjdeljjke amanuensis voor de
natuurkundige vakken, op een salaris van
f 300 werd aangenomen.
Het voorstel van de Tram-Mij. Middel
burg—Vlissingen dat, ter verkrijging van
een minnelijke sshikking, de communale
concessie als geheel vervallen beschouwd
zal worden, werd aangenomen.
Ook is besloten in een adres aan den
Min. van Binnenl. Zaken de reden uiteen
te zetten die den raad noodzaken continu
atie te verzoeken van de plaatselijke belas
ting op het gedistilleerd. Er wordt daarbjj
gewezen op de geringe draagkracht, terwijl
het niet mogelijk is den hoofdelijken omslag
te verhoogen. Mocht de regeering bezwaar
maken om de heffing dezer belasting te
constinueeren, dan wordt om een buiten
gewone rijkssubsidie verzocht, geljjk aan
het bedrag dat de belasting in 1910 op
bracht, verminderd met do kosten van
invordering van deze belasting.
Verder stippen wy uit deze raadsver
gadering nog het volgende aan
Burg. en Weth stelden voor tot vast
stelling van de gemeente-rekening over
1910, bedragende in ontvang f745.261.72
en in uitgaaf f721824 88, alzoo sluitende
met een batig slot van f 23.436 84.
Wat betreft de inkomsten is meer ont
vangen een som van f3545.18 en minder
ontvangen f 71923.76, is alzoo minder
ontvangen dan geraamd f 68378.58.
Wat de uitgaven betreft is minder
uitgegeven een som van f91845.71 en
meer uitgegeven een som van f30.29, is
alzoo minder uitgegeven een som van
f91815 42.
De rekening werd voorloopig vast
gesteld,
Electrische tram.
De Société anonyme d'éclairage et
tramways électriquea heeft aan Burg. en
Weth medegedeeld, dat zy bereid is tot
een minnelyke regeling mede te werken
van de kwestie der aan te leggen tramlijn
KeersluisStation.
Zij is bereid om de door de gemeente
krachtens de communale concessie gevorder
de f 400 over het jaar 1910 te betalen en
heeft daaraan inmiddels bereids voldaan
voorts zich te verbinden tegenover de
gemeente Vlissingen tot onderhoud van
den weg binnen het spoor en 75 c.M aan
weerszijden daarbuiten, vernieuwing hier
onder niet begrepen, een en ander tenge-
noegen van Ged. Staten. De maatscha pij
is voorts bereid om jaarlijks f 300 aan de
gemeente te betalen en een waarborgfonds
ad f 2500 in de gemeentekas te laten.
Daartegenover vraagt zjj aan de gemeente
dat deze de communale concessie als geheel
vervallen zal beschouwen, en voor zoover
geacht kan worden dat tusschen de gemeen
te en de maatschappjj een contract is ont
staan betrekkeljjk deze zaak, inhoudende
de bepalingen dier concessie, dat contract
als geheel ontbonden zal worden beschouwd,
met dien verstande dat bet gestorte waar
borgfonds zal worden gerestitueerd en geen
enkele bepaling ten voor- of nadeele van
een der partjjen eenig effect zal sorteeren.
Hieromtrent wordt thans het oordeel
van den raad gevraagd.
Burg. en Weth. ad viseeren op dit aanbod
in te gaan, daar de gemeente het allermeeste
belang heeft bjj een s; oedige totstand
koming van een verbinding met het station,
en de maatschappjj eenige waarborgen wil
geven voor de betaling eener Jaarlijksche
vergoeding aan de gemeente.
Deze vergoeding zouden Burg. en Weth.
echter voor het eerst willen doen storten
31 December 1911 en niet op het tjjdstip
waarop de ljjn zal worden geopend.
Indien de raad zich daarmede kan ver
eenigen, stellen Burg. en Weth. voor, hun
college op te dragen in genoemden geest
aan de tramwegmaatschappjj te berichten
en in de volgende vergadering een definitief
contract dienaangaande over te leggen.
Verwachting tot aan den avond van 19 Aug.
Zwakke tot matige winden uit westelijke
richtingen. Veranderlijke bewolkte lucht.
Waarschijnlijk regenbuien. Weinig verande
ring van temperatuur.
Met dit voorstel vereenigde de raad zich.
Op voorstel van Burg. en Weth. werd
aan de naamlooze vennootschap „Zeebad
Vlissingen" vergunning verleend voor het
plaatsen van stoelen en tafels, eveneens
van een tochtscherm op den Boulevard
Evertsen voor het Strand-Hotel tegen een
jaarljjksche retributie van f 57.
Goedkeuring werd verleend aan een
wjjziging der gemeentebegrooting dienst
1911 tot een bedrag van f147,034,62.
De openbare vergadering ging vervolgens
over in een met gesloten deuren.
Tjjdens de geheime zitting kwamen de
heeren Winkelman en Stuart ter vergade
ring.
Na heropening der openbare zitting vroeg
de voorzitter machtiging om het personeel
voor de hulpklassen van school A en C
met een onderwjjzeres uit te breiden.
De machtiging werd verleend.
De voorzitter zeide dat waar waarscbjjn-
ljjk voor September, geen zitting van den
gemeenteraad meer wordt gehouden, het
de laatste zitting is, welke de heer Taat
bjjwoont.
Hjj bracht hem dank voor de waardige
wjjze waarop hjj gedurende 5 jaar de
belangen der gemeente heeft behartigd en
hoopte dat het hem verder wil moge gaan.
De leden gaven bljjk van instemming
met het gesprokene.
De wisselwachter der staatsspoor M'
alhier is Woensdagavond van een wagen
beladen met vlas gevallen. Inwending ge
kneusd, werd hjj eerst naar de goederen
loods gedragen en vervolgens per brancard
naar zjjne woning te Souburg, alwaar dr.
Plugge de eerste geneeskundige hulp ver
leende.
Met het oog op de dreigende alge-
meene staking op de Engelsche spoorwegen
verscheepte Woensdag de „Zeeland" alleen
goederen voor risico der afzenders.
(M. Ct.)
Zierikzee. Naar aanleiding van ons bericht
over het ad verteeren van het bestuur van het
St. Cornelia-liefdehuis in een Deutraal blad
een bericht, dat ditmaal niet van
onzen gewonen correspondent afkomstig was
en wjj geheel voor onze rekening nemen
maakt men ons de opmerking, dat de bjj
de bewuste advertentie belanghebbenden,
als uitsluitend Protestant, geen Katholiek
blad lezen maar wel het neutrale, weshalve
de advertentie alleen hierin tot zyn recht
kwam.
Wy onderschatten de waarde dezer
opmerking geenszins, zj)ix echter van ge
voelen, dat desniettegenstaande de katho
lieke courant in diezelfde plaats verschjj-
neude, niet had moeten worden voorbjjgezieu.
Indien Katholieke openbare lichamen als
een Liefdehuis, nist het voorbeeld geven
door de courant van hunne kleur te
erkennen, ook al bljjkt in den beginne
het succes van het ad verteeren niet bjjster
groot, hoe zal dan ooit de Katholieke pers
kunnen worden opgeheven tot het niveau
waarop zy staan moet, wil zij de groote
Katholieke belangen naar behooren behar
tigen Het offer, dat zoo'n bestuur met het
erkennen der Katholieke pers brengt, is
zeer gering in vergeljjking met de vruchten,
die de geboden steun oplevert. Wjj katho
lieken moeten niet uitsluitend zien of dit
of dat zich tot zooveel guldens laat her
leiden, maar ook eens bedenken, of wij
niet wat kunnen over hebben voor den
groei en bloei der Roomsche z:ak in haar
verschillende uitingen, hier in casu onze
pers.
Voor de eerlang vaceerende betrek
kingen van vader en moeder in het burger
weeshuis alhier hebben zich zes en tachtig
echtparen als sollicitanten aangemeld.
Aan het verslag over het jaar 1910
van de Spaarbank van het Departement
Zierikzee der Maatschappjj „Tot Nut van
't Algemeen" ontleenen wij het volgende:
Het Bestuur leed een groot verlies door
het overljjden van den heer mr. H. C.
Moolenburgh, secretaris van het Bestuur
en door het wegens hoogen leeftijd bedanken
