ruchten,
ER-COHGERTi
opervitriool
No. 83.
Zaterdag 15 Juli 1911.
Zevende Jaargang.
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden.
e „Euphonia". f
op
e Verkooping
van
ag 15 Juli 1911,
aar verkoopen:
erceelen Rogge,
perceel Tarwe,
perceel Ajuin,
ceel Aardappblen,
rceel Aardappelen,
perceelen Tarwe,
erceel Haver,
erceel Rogge,
erceel Aardappelen,
perceel Bruine Boonen,
1 perceel Tarwe,
perceel Tarwe,
perceel Bruine Boonen,
perceel Aardappelen,
perceel Aardappelen,
E VERKOOpING
UCHTEN TE VELDE,
ensdag 19 Juli 1911
H. W. NEER VOORT,
Notaris*
r besproeiing van Aardappelen*
•MINHNMNH
H
••••••••••Ml
re kunstl. leden,
G 16 JULI 1911,
der Soc. V.O.V. te Goes. 2
H. W. NEERVOORT te
r zal op
ï'/j aur, 'Q de herberg van
bkk te 's-Gravenpolder in het
van
LOKERSE.
a/d Lammersdijk.
n afzonderlijk en in massa.
DE SCHIPPER.
weg naar Goes.
HOOGESTEGER Mzn.
dyk.
BRAAMSE.
mers) achter de Hofstede van
erbulst.
WESTOORP.
in den Nieuwen Hoondertpolder,
t Hoefje van dhr. Mars. Kesse-
hoek, te veilen afzonderlijk en
STEUN.
(Eigenheimers)
assende in den Ouden Hoondert-
nabij het Hoefje van dhr. Gilles
P. A. DE GRAAG.
de in West Voortraphoek te
veDpolder.
NIC. REMIJN.
nde nabij door hem bewoonde
je te Kwadeniamme.
(Eigenheimers)
ende aan het Lange Weegje nabij
Raas.
VAN
isse, zal in plaats van 27
a.s. op
ts hebben.
Franco alle Stations.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
hall" drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 26 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; ieder; regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Provinciale Staten van Zeeland.
GLERUM c°'
Zomerzitting.
Vergadering van Vrijdag 14 Juli, des
morgens te 10 »ur.
Aanwezig 39 leden. Afwezig de heeren
De Veer, Noordijke en Bolle met ken
nisgeving.
De notulen der bijeenkomst van 4 Juli
werden gelezen en goedgekeurd.
Ingekomen is een adres van B. en W.
van Scherpenisse, waarin zij namens den
Raad dier gemeente instemming betuigen
met het verzoek van den Raad van Star
venisse om bij overname van dein stoom-
bootdienst MiddelburgZierikzëe door
de provincie te bepalen, dat ook Stavie-
nisse zal wonden aangedaan.
Ingekomen was nog een adres van de
afdeeling Tholen der Landbouwmaat-
schappij adhaesie betuigende aan het ver
zoek van de gemeente Stavenisse om de
provinciale boot ook die plaats te doen
aandoen.
Aan de orde wordt gesteld het alge
meen verslag der af deelingen betreffende
het voorstel van mr. Dieleman c.s. om
trent de jaarwedden van de vaste arbei
ders op de provinciale wegen.
Uit dit verslag blijkt, dat in eene af
deeling het voorstel slechts even bespro
ken werd en dat zich negen leden er
vóór en twee leden zich er tegen ver
klaarden, terwijl één zich zijn stem voor
behield.
In eene andere afdeeling meende een
lid, dat het niet pleit vooil deferentie
tegenover de Staten om telkens op eene
zaak terug te komen, waartegenover een
ander lid opmerkte, dat, waar, indertijd
tegen de voorstellers is gezegd„Gij komt
te vroeg", het naar zijne meening nu
wel zeker de tijd is, am op het eenmaal
genomen besluit tanig te komen; aan de
arbeiders is werkelijk voorgespiegeld, dat
zij de hoogere traktementen zullen ge
nieten, zij moeten nu tevreden gesteld
worden. Een derde lid voerde aan, dat
het niet alleen de wegarbeiders zijn, die
de dnpe zijn van het bekende amende-
ment; het lid vestigde de aandacht er
op, dat die arbeiders thans in veel be
tere conditie zijn gekomen dan voorheen,
toen zij slechts losse arbeiders in dienst
van. den aannemer waren, terwijl zij nu
als vaste arbeiders bij de provincie recht
hebben pp pensioen voor zichzelf en(
hunne weduwen en weezen; deze moé-
ning wordt ook gedeeld door een vierde
lid, dat aanvoert, dat het hier niet geldt
de kwestie van eenige enkele guldens,
die de aanneming aan de provincie meer
zou kasten, maar een principe, daar de
wegarbeiders niet de eenige getroffenen
zijn.
Een lid vond, dat het werk der be
doelde arbeiders niet ztwaar is en de
bezoldiging voldoende, waartegen weel'
een lid beweerde, dat zij lang genoeg
hebben gewacht, en de hoop uitsprak,
dat aan hunne z.i. zeer billijke wijze zal
worden tegemoet gekomen; in deze af
deeling gingen 6 leden met het voorstel
mede, 6 verklaarden zich er tegen en
één lid behield zich zijne stem voor,.
In do derde afdeeling wees een lid
er op, dat het voorstel geheel ligt in
de oorspronkelijke bedoeling van God. Sta
ten en van de meerderheid der Staten;
er wordt niet opgekomen tegen het tel
kens terugkomen op deze zaak, maai" zij is
eene daad van rechtvaardigheid tegen
over de arbeiders, die indertijd de dupe
zjjn geworden van eene stemming, waarbij
niet ieder zich voldoende rekening kan
geven va.n de beteekenis zijner stom.
Een ander lid acht deze wijze van
behandeling een gevaarlijk antecedent,
waar eenmaal eene uitspraak is gedaan;
de waardigheid der Staten brengt mede
dit voorstel te verwerpen, omdat hét eeno
kortelings gevallen uitspraak uit zijn ver
band rukt en teniet doet; bovendien krij
gen de arbeiders in 1914 allen het maxi
mum; nog merkt dat lid op, dat de nota
van toelichting, slechts geteekend is door
één lid, ofschoon het voorstel door meer
leden is gedaan.
Een derde lid zegt, dat de nu, inge
slagen weg, het zenden eener nota van
toelichting aan de leden der Staten, door
den heer Dieleman, het gevolg is Van
de wensehelijkheid, daartoe in de najaars-
zibting uitgesproken.
Een vierde lid wenscht de opmerking
te maken, dat het hier minder geldt een
poging om terug te komen op de indertijd
vastgestelde overgangsbepaling, dan wel
om eene hoogene bezoldiging aan. som
mige arbeiders toe te kennen; de voor
stellers zouden dan beter gedaan hebben,
eene wijziging in de verordening voor
te stellen.
Nog een lid ziet niet in, welke onregel
matigheid in den vorm hier bestaat; het
voorstel is overeenkomstig het Reglement
van orde.
In deze afdeeling gingen 4 leden met
het voorstel mede, 8 verklaarden zich
er tegen en 2 behielden zich hunne stem
voor.
Resumeerende, blijkt uit de afdeelings^
verslagen, dat 19 leden zich vóór het
voorstel verklaarden, 16 tegen stemden
en 4 zich hunne gitem voorbehielden.
De heer Dekker verdedigde het Voorstel
en meent, dat deze zaak thans ten einde
moet worden gebracht door aanneming
De rede, dat er nog meei; geholpen
moeten worden, is geen steekhoudende
rede om deze verbetering niet aan te
brengen. De waardigheid der Staten
brengt mede, dat zij goed maken, wa.t
zé 5 jaar gel-eden in een onbewaakt oogem,-
blik begaan hebben.
Namens Ged. Staten voerde de heer
Blum het woord en merkt op, dat ont
daan van alle franje de zaak hier op
neer komt, dat de minderheid zich in
dit geval niet bij de meerderheid wenscht
neer te leggen.
Aan de hand van enkele citaten wijbt
spr. er op, dat zulke handelingen ook
in de Tweede Kamer worden afgekeurd.
Verder keurde spr. het af, dat de min
derheid van vroeger, 1906, zich steeds
de medewerking van nieuwe leden heb
ben trachten te winnen en tevens, dat
zij hun tegenstanders van toen sugges-
teerden, dat zij zich bij de uitbrenging-
hunner stem vergist hebben.
Spr. gelooft niet, dat de leden ei* zoo
maar op los stemmen.
Nieuw licht is er over de betrokken
zaak niet opgegaan.
Een besluit, als voorgesteld wordt kan
niet genomen worden, als niet de veror
dening regelende de positie der betrok
ken arbeiders wordt ingetrokken.
Dat de voorstellers zelf niet sterk in
hun schoenen staan, blijkt hieruit, dat
in de najaaxszitting de heer Dieleman
zelf uitstel vroeg en zijin memorie van
toelichting lang op zich liet wachten.
Deze memorie was zéér handig gesteld
doch leed aan gebrek aan argumenten.
De voorstellers hadden zich heter op
de hoogte der geschiedenis van de kwes
tie moeten stellen.
In den breode bestreedt de heer Blum
de memorie van toelichting. Ook besprak
de heer Blum de genoemde cijfers, en
zeide, dat nooit Ged. Staten een voor
stel -tot loonsvorhooging zouden achter-
houden, omdat de bevoorrechte cate
gorie ambtenaren te groot is.
De nu voorgestelde overgangsbepaling
zal slechts nog .twee jaar van kracht zijn
en slechts enkele arbeiders zullen er van
profiteeren.
De heer Dieleman verkreeg hierna het
woord en stelde zich eerst de VTaag of
het besluit van 1906 kan veranderd won
den. Spr. zeide, dat niet alleen het voor
malig Statenlid dhr. Waesberghe, doch,
meerdere led-en in de couloirs erkend heb
ben, dat zij zich hebben vergist.
Spr. meende, dat uit de historie blijkt,
men dit besluit kan nemen.
De heer Dieleman ontkende, dat dp
toegepaste middelen niet goed zouden
zijn. Hij heeft alleen in zijne gedachten
gehad een vroegere fou:t te horstellen.
De heer Blum antwoordde nog, dat
juist in -dit geval intrekking niet gewenschit
is. Spr. zou toch gaarne zien, dat do
leden, die zich destijds vergisten, dit)
ruiterlijk erkenden.
Het voorstel in stemming ge
bracht wordt aangenomen met 22 tegen
17 stemmen.
Overeenkomstig het voorstel van Ged.
Staten werd eene redactie-wijziging aan
gebracht in het reglement op de tram
wegen.
Bjj de behandeling in de afdeelingen
van het voorstel van Ged. Staten tot wijzi
ging van het reglement op de wegen en
voetpaden, konden in twee afdeelingen,
alle leden zich met het voorstel v!eï-
eenigen.
In de overblijvende afdeeling vond het
voorstel niet algemeen bijval. Door on
derscheidene leden werd te kennen gege
ven, dat, naar hunne meening, bij aan
neming der voorgestelde wijzigingen, de
onderhoudsplichtigen in slechter conditie
worden gebracht.
Een lid achtte, dat door de wijziging do
mogelijkheid geopend wordt voor particu
lieren, om tegen den wil van het ge
meentebestuur werken en wegen aan. te
leggen.
Een ander lid wees er op, dat, indien
bij het leggen van gasbuizen en dergelijke
een weg moet opgebroken worden, de
onderhoudskosten aanzienlijk zullen ver
meerderen, z,oodat het hem billijk
toeschijnt, dat, in zoodanig geval, de
meerdere kosten van onderhoud, voor zoo
veel het opgegraven gedeelte betreft, min
stens gedurende de eerste vier jaren voor
rekening van den aanlegger der werken
gebracht worden.
Door de in bedoelde afdeeling aan
wezige leden van Ged. Staten werd daar
entegen aangewend, dat de voorgestelde
wijzigingen juist in het belang van onder
houdsplichtigen zijn gedaan.
Bij stemming over artikel 70e bleek, dat
7 leden zich voor het voorstel van Ged.
Staten verklaarden, 4 tegen, terwijl 3
leden zich hun (stem voorbehielden.
Het voorstel werd bestreden door den
heer Sprenger, die bleek een der leden
te zijn, die meenden dat de onderhoudt
plichtigen in slechte conditie komen.
De heer Fruijtier meende, dat de voor
gestelde wijziging juist in het voordeel
der betrokken personen Zijn.
Do heer Gerlach juichte Jiet voorstel toe
en meende, dat vele gemeenten Gedepu
teerden dankbaar zullen zijn.
De heer Van Oevexen zeide, dat de
onderhoudsplichtigen zich wel op Ged.
kunnen beroepen, maar dat dit van bewo
ners van plattelandsgemeenten «liet mak
kelijk is.
Het voorstel werd aangenomen met 28
tegen 11 stemmen.
In verband met de inwerkingtreding van.
een rijkswet op de trekhonden, werd over
eenkomstig het voorstel van Ged. Staten
besloten tot intrekking van hei Provinci
aal Reglement op de bescherming van
trekhonden in Zeeland.
Bij de behandeling van het voorstel
van Ged. Staten tot toekenning van een
subsidie Van; f 575 aan de gemeente Nisse
in de kosten harer huishouding voor 1911,
werd in een der afdeelingen opgem-eiikt,
dat destijds subsidie voor één jaar was ge
vraagd en door den burgemeester was
medegedeeld, dat djt ook de bedoeling
was.
Een lid dringt aan op nauwkeurig toe
zicht op de gemeente-finantiën, nu dat
subsidie telken ja.re wordt aangevraagd.
De subsidie werd verleend -evenals die
ad f 350 aan de gemeente Veere voor
hetzelfde doel.
In twee afdeelingen kon men zich
algemeen vereenigen met het voorstel van
Ged. Staten tot toekenning van een sub
sidie tot een maximum van f 4000 per
jaar voor de jaren 1912 tot en met 1915
aan de Vereeniging „De Ambachtsschool"
te Middelburg.
In de derde afdeeling werd opgemerkt,
dat door de in het voorstel neergelegde
bepalingen de vereeniging in ongunstige
conditie komt.
Ged. Staten hebben daarom een klein®
wijziging daarin aangebracht.
Het voorstel wordt aldus gewijzigd aan
genomen.
Overeenkomstig de desbetreffende
voorstellen van Ged. Staten worden over
de jaren 1912 tot en met 1915 de vol
gende jaariijksohe subsidiën verleend:
Aan de gemeente Middelburg f 500 voor
hare avondschool van handwerkslieden.
Aan 'de gemeente Vlissingen f500 voor
hetzelfde doel.
Aan 'de gemeente Goes hetzelfde bedrag
voor zulk eene school.
Ten slotte aan de gemeente Zie-rikzee
f500 voor hare avondschool voor vak
onderwijs.
By de behandeling van het voorstel om
f 200 subsidie te geven aan de vereeni-
ging „Vereenigde handwerkslieden" te
Neuzen voor hare avomdvakschool, ver
eenigde men zich in twee afdeeiing-en ge
heel met het voorstel van Ged. Staten.
In de derde afdeeling werd door eenige
leden bezwaar gemaakt tegen bet voor
stel om dit subsidie toe te staan, daar
men het niet w-enschelijk achtte, aan twee
vereenigingen in dezelfde plaats en met
gelijk doel subsidie te geven.
Namens Ged. Staten werd opgemerkt,
dat Neuzen dan niets zou ontvangen, om
dat hier niet als elders de gemeente was
opgetreden.
Na uitvoerige discussie werd het denk
beeld geopperd nog slechts voor één jaar
subsidie te geven om dan tot samensmelr
ting te komen, met welk denkbeeld zich
10 leden vereenigden, terwijl 2 leden zich
daartegen verklaarden en een lid zich op
stem voorbehield.
Da heer Fokker spreekt den wensoh uit,
dat nu eindelijk aan deze tweedracht ©en
einde komt. Spr. zou ook aan deze ver
eeniging slechts voor één jaar subsidie
geven, omdat anders van samenwieirking
toch geen sprake zal zijn, als deze ver
eeniging voor 3 'jaa;r 3 jaar subsidie krijgt
en de christelijke vereeniging slechts al
leen voor 1912. Spr. stelt ©en amende
ment voor om ook aan deze vereeniging
alleen over 1912 subsidie te geven.
Op voorstel van den voorzitter wordt
tegelijkertijd behandeld het wegende voor
stel ter subsidjeering van de christelijke
vereeniging.
De heer Blum zeide, dat Ged. bereid
zijn het amendement Fokker over te ne
men.
Zonder hoofdelijke stemming worden
nu beide voorstellen aangenomen.
Met het vorige nauw jn verband staan
de, was het voorstel |tot toekenning van
f 100 voor 1912 aan de Christelijke Werk
lieden „Ram. 13la te Neuzen voor hare
teekenschool.
In een afdeeling achtte een lid het
wenschelyk, dat voor het vervolg ook voor
deze schooi onder de voorwaarden zal
worden opgenomen, dat ook het Rijk tot
de instandhouding evenredig bijdrage.
Ov-erigens vereenigde men zich geheel Met
het voorstel.
Eene andere afdeeling ^verklaard© uit
drukkelijk zich alleen daarom met 'dit
voorstel te vereenigen, omdat bet slechts
v-oor één jaar was en men jntussohon
de gelegenheid zou hebben de iwee ver-
eenigingen, te Neuzen bestaande, samen
te smelten.
In de nog niet genoemde afdeeling
achtte een lid het verstandiger deze sub
sidie niet te verleenen; dan kan deze
vereeniging doen wat verstandiger is, na
melijk zich vereenigen met de andere te
Neuzen bestaande soortgelijke vereeni
ging. Dit lid acht geen Christelijkheid noo-
dig om te teekenen; er kan toch ook
niet-Chiistelijk geteekend worden en wie
niet-Christelijk teekent, kan in hetzelfde
lokaal zitten als wie wel Christelijk tee
kent.
Een ander lid der afdeeling acht, dat
de wijze, waarop gesproken wordt van
Christelijk teekenen en zoo voorts, te laken
valt; ofschoon dit lid zich vereenigde met
de bedoeling van het yoorst-el van Gede
puteerde Staten, is het toch wel te ver
klaren, dat er menschen zijn, die begee-
ren, dat voor den aanvang der lessen
de zegen des Heeren wordt gevraagd.
Nog wordt opgemerkt, dat de andere
vereeniging te Neuzen ook tooneelvoor-
stellingen zou geven. Een lid van Ged.
Staten meent dit te mogen ttegenspreken.
Nog een ander lid meent, dat de tocali-
teit der andere vereeniging te klein is
om de leerlingen der beide scholen op
te nemen. De Christelijke werklieden-
vereeniging is sterk vooruitgaande, zegt
een lid van Ged. Staten, doidi hun col
lege acht ééne vakschool voor teekenen
voldoende en wil. door het verleenen van
subsidie voor nog één jaar de gelegenheid
tot samensmelting geven.
Ten slotte werden in deze afdeeling
13 stemmen vóór en 1 tegen uitgebracht.
(Zie voor beslissing onder het vorige
punt der agenda).
Uit het algemeen verslag van de af
deelingen betreffende het voorstel van
Gedep. Staten tot verhooging van het sub
sidie van de Zeevaartschool te Vlissin
gen en tot afwijzing van het adres van
P. Smagghe e. a. om daaraan de voor
waarde te verhinden, dat ook zoons van
Belgische inwoners van Vlissingen moeten
kunnen worden toegelaten, blijkt, dat jn
ééne afdeeling w-erd voorgesteld, aan het
subsidie te verbinden de voorwaarde, dat
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 15 Juti:
Zwakke tot matigen noordwestelijken wind
Half- tot lichtbewolkte lucht. Waarschijnlijk
droog weer. Koeler.
de zonen van Belgische ingezeten-en vian
Vlissingen op gelijken voet met die van
Nederlanders op de school zullen worden
Met deze toevoeging kunnen zich alle
leden in deze afdeeling met het voor
stel van Ged. Staten vereenigen.
In eene andere afdeeling werd aan die
zelfde zaak veel aandacht geschonken. Er
werd o. a. op gewezen, dat de Belgische
loodsen jaarlijks f 125.000 bijdragen
aan belastingen en dat hier tegenover
ook wel eenige rechten behooren te staan.
Verdedigd werd het idee om direct de
geheele gevraagde varhooging toe te
staan; terwijl van andere .zijde werd op
gemerkt, dat ook zonder dat verloop van
leerkrachten zal verhinderd worden.
Over het voorstel, om aan het subsidie
de voorwaarde te verbinden „dat allie in
gezetenen van Vlissingen, van welke na
tionaliteit ook, de school zullen mogen
bezoeken" werd gesteund. Alle leden kun
nen er zich hiermede vereenigen.
Vóór het voorstel, om het subsidie reeds
met 1 Januari 1912 te verhoogen tot
f5995, verklaarden zich 10 leden, 3 er
tegen.
In de derde afdeeling werd ook in den
breed© over de kwestie gediscusseferd. Bij
de stemming over het voorstel, om het
subsidie direct in zijn geheel toe te staan,
verklaarden zich 5 leden tegdny 4 (er voor
4 leden wenschten zich hunne stem voor
te behouden.
Het voorstel om te bepalen, dat Bel
gen moeten worden toegelaten verwierf
12 stemmen voor en één tegen.
Naar aanleiding van dit algemeen ver
slag stellen Ged. Staten voor aan de sub
sidievoorwaarden het volgende toe te voe
gen: „dat aan geen-e ingezetene va». Zee
land om reden van nationaliteit de toe
gang tot de Zeevaartschool worde ont
zegd, met dien verstande, dat, indien zich
■meer leerlingen aanmelden, dan er plaat
sen open zijn, een vergelijkend examen
van toelating wordt gehouden."
De heer Gerlach sprak zijn genoegen
er over uit, dat deze kwestie, die hij
zal noemen de Belgen-kwestie, staat te
worden opgelost.
Spr. was verheugd, toen hij bemerkte,
dat het bestuur der school zich bereid
verklaarde de Belgen toe te laten; hij
kan niet aannemen, dat dit geschied is
omdat anders de subsidieaanvrage schip
breuk zou lijden.
De heer van de Putte verdedigde het
idee om direct de volledige salarisverhoo-
ging mogeijjk te mak-en en heel de ge
vraagde subsi-die in eens te verleenen, en
stelt hij een amendement voor op het
voorstel waarbij 5795 subsidie per jaar
wordt toegestaan.
De heer Blum zeide, dat deze zaak bij
Ged. Staten lang en breed besproken is,
doch dat men veel voelde voor periodieke
verhoogingen.
De heer Fruijtier wees er nog op, dat
het bestuur zich uitgelaten heeft ook te
vreden te zijn met de door Ged. voorge
stelde subsidieregeling.
l De hoer van de Putte verdedigde nader
zij» voorstel.
Het amendement-van de Putte weid
aangenomen met 22 tegen 17 stemmen,
en daarna het geheele voorstel zonder
stemming.
Uit het algemeen verslag van de afdee
lingen over het voorstel van Ged. Staten
tot afwijzing van een verzoek van het
Dageiijksoh bestuur der Maatschappij tot
bevordering van landbouw en veeteelt in
Zeeland om ©en subsidie voor het geven
van cursussen in zuivelbereiding, huis
houdkunde enz., blijkt, dat men zich in
eene afdeeling algemeen met het voor
stel vereenigde en ge-ene discussies wer
den gehouden.
In de beide andere afdeelingen werd
het voorstel bestreden en werd tegenover
de meening van Ged. Staten, dat dit onder
wijs niet zou liggen binnen het terrein,
waarvoor subsidie uit de Provinciale Kas
kan worden verleend, betoogd, dat een
groot belang voor het platteland met deze
