Sociale Berichten.
UIT DE PERS.
Landbouw en V
wijl zijn secretarissen nog' slapen, naar
zijn kamer, waar hij alleen voor het H.
Sacrament,, geknield op een notenhouten
bidstoel met rooden overtrek, een uur
lang blijft mediteerendaarna bidt hij
zijn Officio, de Prixnen en Kleine uren.
Op dien bidstoel ligt een groot brevier met
koperen beslag: dat is het lievelings
boek van den Paus, bij vindt daarin dik
wijls den tekst voor zijn meditatie in
do Homelieën van een feestdag en in
do lessen voor eiken dag.
Na het bidden van zijn Officie en het
houden eener meditatie, draagt Pius X
do heilige Mis op in zijn particuliere
kapel. Dat geschiedt gewoonlijk om zes
uur. Dij doze plechtigheid zijn dikwijls
vreemdelingen tegenwoordigde Paus
houdt er zeer van, de II. Communie uit
te reiken aan hen, die om de gunst vra
gen zijn H. Mis hij ie wonen.
Tot dankzegging is de Paus geknield
tegenwoordig hij een tweede Mis, die
door een zijner kapelaans wordt opge
dragen.
In de antichambre ontvangt hij dan ge
woonlijk de daar aanwezige personen. Tot
allen spreekt hij eenige woorden, voor
allen heeft hij een woord een troost en
bemoediging. Ilij is de „goede meester"
en de „goede herder", die al zijn scha
pen kent en dien al zijn schapen ken
nen. Daarna gebruikt Pius X oen weinig
koffie in zijn eigen kamer en ontvangt
om acht uur zijn particuliere secretaris
sen. De geheime dienstdoende kanierhee-
ren komen nu hun orders voor don dag
vernemen. Het werk is thans geregeld
en de Paus blijft alleen tot negen uur.
Van negen tot twaalf uur ontvangt hij
do kardinalen, de gezanten enz.
Om twaalf uur bidt Pius X het
„Angelus" met zijn huisdienaren on be
geeft zich naar de eetzaal. Het is ge
bruik, dat de Paus altijd alleen dineert
aan een klein taefltje, dat door een troon
hemel overwelfd is. Pius X echter breekt
wel eens met die gewoonte en noodigt
aan zijn tafel hooggeplaatste prelaten. Als
de Paus alleen is, is het diner maar een
voudig, ja zelfs echt kloosterlijk.
Na het diner gaat de Paus naar den
tuin van het Vaticaan en wandelt daar
eenigen tijd in gezelschap van oen prelaat
rond. Dat zijn de beste aiuliëntie-uren
voor zijn bevoorrechte genoodigden. Wan
neer de Paus alleen is, onderhoudt hij
zich met de leden zijner lijfwacht of met
de tuinlieden, die er werken en praat
met hen als een vader.
Tegen twee uur begeeft de Paus zich
weer naar zijn vertrekken en blijft daar
alleen tot vijf uur. I>it zijn de uren van
gebed en ingekeerdheid. Pius X houdt
er van op dien tijd zijn brevier te bid
den, in vereeniging met de kapittels en
kloosters in de stad, die daar in koor
zingen vóór den ondergang der zo®.
Vijf uur is het uur van ontvangst. Do
Paus ontvangt dan weer de officiëele per
sonen evenals 's morgens. Te acht uur
gebruikt Pius X een kleine collatie, ter
wijl een secrelaris hem uit een godvruch
tig boek voorleest. Gewoonlijk verkiest
hij boven alle andere hoeken de „Navol
ging van Christus."
Om 9 uur ontvangt hij volgens Ho-
meinsoh gebruik wederom hooggeplaatste
personen of huisvrienden, met wie "hij
zich onderhoudt over allerlei zaken, nut
tige werken en plannen.
Het is vaak elf uren, somtijds midder
nacht, eer hij er aan denkt een weinig
rust te gaan nemen. Al zijn dienaren
liggen dan reeds te bed.
I'ius X heeft, om het zijn bedienden
gemakkelijk te maken, zijn slaapkamer
hoven zijn werkkamer. Het is een soort
opkamertje, dat door een wenteltrap met
zijn appartementen in verbinding staat.
Het is een echte monnikencel; er staat,
zooals vroeger trouwens ook in Venetië
slechts een eenvoudig ledikant. Daar
slaapt gedurende enkele uren, het be
minde opperhoofd, de trouwe bewaker
der H. Kerk.
FRANKRIJK.
Het „Comité de defense religieuse" te
Dijen (zoo iets als onze Kath. Actie) heeft
een biljet van den volgenden inhoud doe®
aanplakken
Den Dien April antwoordde president
Faliières te Tunis op de huldebetuigingen
van den sjeik.ul isllam„Wees verzekerd,
dal de Franscho republiek zich beijve
ren zal, evenals voorheen, uw wetten en
godsdienstige gebruiken te eerbiedigen."
Den 21en April sprak het hoofd van
den staat te Gabes tot de Muzelmannen
„Wij willen u niet in uwe godsdienstige
gevoelens treffen, want het gebied van
het geweten is onschendbaar." Vervol
gens voegde hij den 'Joden toe: „Wij ma
ken geen elfkei onderscheid tussclien de
verschillende geloofsbelijdenissen."
Helaas, waarom is datgene, wat goed
is voor de Muzelmannen, het niet voor
de Franscho Katholieken V
De „Croix" antwoordt op deze vraag
zeer terecht:
Eenvoudig hierom, omdat de Muzelman
nen meer vrees inboezemen dan Katho
lieken. Als wij maar beter vereenigd wa
ren, zou de openbare macht wel rekening
met ons houden.
De schandalen aan Buit en 1.
Zaken. Do rechter van instructie, Mou-
cart, heeft Maimon, Rouet en Palliez, die,
zooals men weet, beschuldigd worden van
spionnngo en het stelen van diplomatieke
stukken, voor de 10e kamer van straf
zaken gedaagd. De zaal zal 2G dezer voor
komen.
DCITNCilIiAN I»
Een incident in den R ij k s d a g.
In den rijksdag had Woensdag, dadelijk
bij het begin der zitting oen incident
plaats, waardoor die zitting weer eenige
minuten onderbroken moest worden.
Op do tribune zat een, blijkbaar tot
de lagere stonden behoorende, vrouw, die
reeds bij' de opening door den president
mot tamelijk hoorbare stem „Harder, har
der!" naar beneden riep.
Toen eenige minuten later ilr. Mugdan
het woord nam en hij op de tribune
niet heel duidelijk verstaanbaar was,
riep de vrouw„Hij moet harder spre
ken, menschen met zoo'n zwakke stem
hooren niet thuis in den rijksdag.
Daarbij gedroeg ze zich zeer hinderlijk,
knikte verscheidene afgevaardigden in de
zaal toe en onderhield zich tamelijk luid
met haar nevenburen en de heeren op
de journalisten-tribune. De voorzitter ge
lastte de verwijdering van de rustver-
st oorster van de tribune.
Herhaalde aanmaningen van de beamb
ten, om de tribune te verlaten, hieven
echter zonder gevolg, zoodat hun niets
anders overbleef, dan de vrouw met ge
weld uit de zaal te verwijderen.
Drie beambten grepen haar vast, om
ze de deur uit te zetten. De vrouw Ver
zette zich uit alle macht en gilde zoo
hard, dat het door hel geheele huis ge
hoord werd. Slechts met moeite gehikte
het, haar tenslotte van de tribune in den
corridor te brengen, vanwaar haar luid
geschreeuw echter nog steeds hoorbaar
bleef. Eerst toen dr. Mugdan op de tri
bune verscheen en de talrijke nieuwsgie
rigen, die toegestroomd waren, verwij
derd waren, gelijkte het de blijkbaar hyste
rische vrouw met zachte woorden en door
het toedienen van een glas citroenlimo
nade te kalmoeren, waarna ze het ge
bouw verliet en. de zitling ongestoord
werd voortgezet.
I>e Rijksdag en de verkiezin
gen. Op 2 December zal de rijksdag ge-
sloten worden. De nieuwe verkiezingen
zullen op 15 of 16 Januari plaats heb
ben. De nieuwe begrooting zal niet hij
dezen rijksdag worden ingediend.
ENGELAND.
De Koningskroning. Nog steeds
worden reusachtige voorbereidselen lot de
a.s. kroning gemaakt.
Het oude gebruik schrijft den Britschen
koning nauwkeurig de kleedingstukken
voor, die hij1 hij zijn proning dragen moet.
Ten eerste wordt, aldus de „Daily Tele
graph," het Colubium SiadonenSe aan
gedaan; het is vervaardigd uil wil lin
nen en toont in spit het karakter van
geestelijke dracht. Daarover komt de Su
pertunica, dan trekt de koning het Pal
lium, den kroningsmantel, aan en ten slotte
de Armillia of Stola. Het Pallium van
George IV toont op een goud-glanzenden
grond en op brokaatachtig weefsel in
rijke kleuren de roos, het klaverblad en
de Schotsche distel, die door een licht
groene rank met elkaar verbonden zijn.
Bij den kroningsmantel dien Koning
Eduaxd droeg, dook voor het eerst ook
de Indische lotusbloem onder de symbolen
oj). Toentertijd wenschte men 'n ©enigs
zins ruwe, krachtige stof en de wever
bereikte dat doordat hij twee buitenge
woon zachte, fijne en ronde draden met
een platten draad samen weefde. Het goud
weefsel, dat voor het kroningsornaat van
Koning George gebruikt moet worden, is
van anderen aard. Wel is waar werden
ook hier twee dunne zijden draden mot
een breeden gouddraad geweven, maar
de stof toont een verrassenden glans on
is daarbij zoo zacht als zijde. Deze buig
zaamheid en fijnheid van 't, weefsel is te
danken aan de absolute zuiverheid van
het gebruikte gouddraad; er is slechts
een zeer gering gehalte zilver in om do
goeddragen buigzamer te krijgen.
Voor de Supertunica en de Stola zijn
12 meters van deze gouden stof noodig
geweest, die een breedte had van 30
duim. Do wever; kan dagelijks 9 10 duim
van de stof maken.
Katholieke Stou t-B o y s. Sedert
do scout-boys-beweging in Engeland de
laatste jaren zulk een groote vlucht nam,
waren de Katholieken er op bedacht, voor
de Katholieke jongens, die „padvinders"
wilden worden, ook Katholieke vereeni-
gingen op te richten, en ze hebben daar
mee groot succes gehad.
Naar de „Tablet" mededeelt, had de
zer dagen het jaarlijksche feest van de
„Catholic Boys' Brigade" plaats. De gees
telijke leider dier vereeniging kon bij die
plechtigheid mededeelen, dat er verleden
jaar veertien kompagnies, samen uit een
achthonderd jongens bestaande, hij do
club waxen toegetreden.
„Van het begin af aan hebben de bis
schoppen, zoo deelt de „Tablet" verder
nog mede, hun sympathie betuigd met
het streven en de practische waarde der
boys-beweging, en er kon geen beter be
wijs van instemming gegeven worden dan
de redevoering van den bisschop van Sal.
ford, tijdens het feest gehouden. Na zijn
volle hartgrondige instemming te hebben
betuigd, met het groote werk dat de „Ca
tholic Boys' Brigade" tot stand bracht
en nog tot stand hoopt te brengen on
der de Katholieke jongens, zeide de bis
schop, dat hij overtuigd was, dat zoo
de jongens, nadat ze do school verlaten
hadden, zich bij de Katholieke club aan
sloten, dit veel tot hun lichamelijke en
geestelijke vorming zou bijdragen.
„Ook geloofde hij, dat zij na verloop
van tijd op deze jaren van oefening en
voorbereiding zouden terugzien als op een
van de voornaamste middelen, om on
der Gods zegen eenmaal een aaneong-e-
sloten, goed geordenden hechten en ver
trouwbaren bond van Katholieken te vor
men, die zou groeien tot eer van den
godsdienst en tot heil van hun vader
land."
In verband met hetgeen over Katho
lieke padvinders-beweging in ons land ge
schreven werd, is liet. bovenstaande mis
schien niet van belang ontbloot, zegt „De
Maasbode".
PORTUGAL.
Hit—dk land van de „Vrijheid, gelijk
heid en broederschap"(V) wordt aan de
X. Rott. Crt. geschreven:
Do bisschoppen bewaren liet hardnek
kigste zwijgen over wat er in hun ver
gaderingen besproken en besloten is. Maar
Alfonso Costa's blad, de „Mundo", dat
altijd een massa dingen weet, die niet
waar of naast de waarheid zijn, beweert,
dat in de vergaderingen o.a. besloten
werdlo. Een heftig protest tegen de
scheidingswet op te stellen, dat met de
handteekeningen der bisschoppen zal wor
den gepubliceerd; 2o. geen zegels te
eischen op kerkelijke papieren3o. voor
geen plechtigheden toestemming te vra
gen 4o. in geen enkel opzicht zwakheid
te toouen en 5o. de pensioenen af te
wijzen.
Do „Mundo" voegt daar o.a. aan toe:
„De bisschoppen geven hiermee een be
wijs van gebrek aan verstand, door den
clerus op te wekken tot een protest te
gen de scheidingswet; de bisschoppen be
antwoorden op ondankbare wijze de edel
moedigheid der Portugeesche regeering.
Zij 'zullen huil houding iiog betreuren!"
Ja, ja, die edelmoedige republikeun-
sche regeering I Met recht wordt de schei
dingswet hier onteigeningswet genoemd.
Affonso Costa had voor zijn wet, om de
geestelijkheid, maar vooral om de in zijn
oogen infame geloovigen duchtig te tref
fen, 190 artikelen noodig 1 Hoe gunstig
steekt hierbij af de Braziïiaansche schei
dingswet, 7 Januari 1890 gepubliceerd,
die in zeven artikelen eenvoudig en za
kelijk Staat en Kerk scheidt.
Geen wonder, dat de clerus zich ver
zei, en besloten is „tot de uiterste op
offeringen toe de rechten der Kerk te
beschermen."
Het voorloopdge bewind sprak bepaald
ironisch toen het bekend liet maken, dat
de scheidingswet op den Paus een goeden
indruk had gemaakt! Dat kon toch wer
kelijk niet ernstig bedoeld zijn. Het voor-
loopige bewind heeft wél eens meer zin
voor humor. Zoo werd hij het uitroepen
der republiek bepaald, dat er van nu
af .aan gelijkheid, vrijheid en broeder
schap zou heerschen. Dok zouden de ver
kiezingen nu in alle vrijheid plaats heb
ben. Sporen van die vrijheid zijn nog
nergens te vinden.
Do ministers doorreizen het land van
Noord naar Zuid, houden op Amerikaan-
sche wijze geweldige redevoeringen, rij
den nu en dan eens op de schouders
van republikeinen rond, maar.... tegen
standers mogen gciui verkiezingspropa
ganda maken. De lust. en de gelegenheid
worden hun daartoe ontnomen. Zoo heeft
de gouverneur van Oporto afwijzend be
schikt op het verzoek van den directeur
der „Palavra", een blad dat, wijl de car-
bonarios er de ruiten ingeworpen hadden
en welk redactiegebouw wegens het ver-
zeL der redacteuren niet in brand gesto
ken kon worden, gestorst was, om weer
te mogen verschijnen.
Ook werd liet den directeur Pinheiro
Torres, een oud nationalistisch afgevaar
digde verboden, een lezing te houden over
de scheidingswet. De cidadao (burger) Af
fonso Fosta mocht dit wel, omdat hij
republikeinsch minister is, een mede ci
dadao niet, wijl hij geen republikein is.
De „Dia", een hier verschijnend blad,
dat hel er op aan schijnt te leggen om
eveneens verwoest te worden, merkt
hierbij geestig op
„Geen twijfel, men geniet volkomen vrij
heid yan propaganda in Portugal. En
vooral gelijkheid! Er is geen sterveling
die het tegendeel durft beweren 1"
Een feit is, dat de republikeinsche kics-
vereenigingen, noch de candidaat-afge-
vaardigden tegenstanders hebben gevon
den. Er hebben zich nog geen tegen-can-
didaten aangemeld. Komen die „onafhan
kelijke" candidaten nietdan zuilen
de republikeinsche zonder stemming ver
bozen worden verklaard! Want de verkie
zingen moeten eerlijk en in alle recht
vaardigheid geschieden! De brutale „Dia"
durft! Het blad raadt de republikeinen
aan: toch ergens in den lande een of
twee monarchistische candidaten toe te
laten, anders staat het zoo raar voor Eu
ropa en er moet toch ook een op
positie in een Kamer zijnDie hoort er
bijl
A nti-C 1 erica 1 e gowelddadig-
heden. BRAGA, 17 Mei (11.0.) Een op
roerige menigte belegerde verscheidene
gebouwen van godsdienstige vereenigin-
gen en de bureaux van een Katholiek
blad en beschadigde versieringen aan ver.
scheidene huizen, die illumineerden en
vlagden ter gelegenheid van het feest van
het II. Hart.
ZWIT8ERLAN D.
Een op-zienwek kende bekee
ring. Veel opzien wekt in Zwitserland,
naar het „Vaterland" van Liizern meldt,
het bericht, dat het hoofd der oud-ka
tholieken, de eerw. heer Goffinal, van
Bernex, eens een der hevigste bestrijders
der Katholieken, die door zijn vurige wel
sprekendheid verscheidene personen lol
afval bracht, op zijn sterfbed in den
school der Katholieke- Kerk is terugge
keerd. Op Palmzondig liet hij, naar nu
bekend geworden is, een katholieken
priester hij zich roepen. Ilij ontving den
priester met alle hartelijkheid. „Eerwaar
de, zeide hij, de Goede Week is begon
nen, de week der liefde. En nu mag ik
zeker wel hopen, dat u voor een ouden
vijand van uw Kerk een liefdewerk zult
doen in den naam van Dengene, die voor
ons allen aan het kruis is gestorven."
De jonge geestelijke reikte don zieke
de hand en zei„Zeker, zeker, eerwaar
de, wij waren wel tegenstanders, vijan
den is echter te veel gezegd."
De oude priester ging daarop voort,
„of vijand, of tegenstander, ik verzoek
u, uw bisschop mee te deelen, dat ik
liet moede ben, den 40-jarigen strijd te
gen mijn door onrust en twijfel gemar
teld geweten voort te zetten, dat. ik geen
weerstand meer kan bieden aan het heim
wee van mijn ziel naar den vrede van
mijn jeugd. Ik hel) vroeger hot onfeil
baarheidsdogma uit overtuiging verwor
pen en als dwaling bestreden. Maar een
diepere studie van de bezwaren tegen dat
dogma gemaakt, had weldra die over
tuiging in mij verzwakt. Toen begonnen
voor mij pijnlijke jaren van innerlijke®
strijd. Ik poogde de innerlijke stem, die
mij terug riep tot de Kerk van mijn doop
sel, mijn vormsel en mijn priesterwijding
door heftige uitingen van vijandschap te
onderdrukken. Maar de stem zweeg niet.
Zij werd luider en luider, ja, het zijn nu
waarschuwende klokken van liet geeste
lijk vaderland, eerwaarde, het is de taal
van de moeder, die bidt voor haar kind,
dat op aarde dwaalt.
„Ja, eerwaarde, mijn moeder was 'n
arme strijkster en was vroeg weduwe.
Zij heeft gebrek geleden om haar zoon
priester te kunnen laten worden. Haar
laatste bede tot mijl was, toch nooit al'
te vallen. Ik heb niet naar haar geluis
terd. Maar Een heeft haar beste bede
verhoord en Hij is sterker dan mijn harde
wil. Zoo wil ik mijn smeekende moeder
rust geven, wil ik mijn laatste Paschen
vieren als een teruggekeerde naar hét
geestelijk vaderland en het aloude ge
loof. Vraag daarom in mijn naam aan
uw bisschop, mij weer in de Roomsch-Ka.
tholieke Kerk op te nemen. Ik ben vol
komen van de waarheid overtuigd en ik
betreur mijn strijd tegen u en ik ver
klaar, dat ik de laatste 40 jaar van mijn
leven gedwaald heb. Ik heb reeds gis
teren een gelijke verklaring .aan den oud-
Koomschen bisschop gericht en ik hoop,
dat dil besluit met den dood voor oogen
door mij genomen, op hem en mijn strijd-
genooten niet zonder indruk gebleven is."
- Geroerd en vol vreugde vervulde de
katholieke geestelijke zijn opdracht. De
bisschop van Lausanne, nam van deze
verklaring met diepe ontroering kennis
en zond onmiddellijk zijn vicaris-generaal
Carry, naar den stervende. Dr. Carry nam
Goffinal weer in de Katholieke Kerk op,
gaf hem de II. Teerspijze, waarna iiij
spoedig overleed.
CHINA.
De brand te Kirin. Door den ge
weldigen brand, die voor eenige dagen
te Kirin heeft gewoed, zijn, naar nader
gemeld wordt 8387 huizen verwoest ter
waarde van 16 millioen roebels, 4040
winkels en 18 bankkantoren. Meer dan
40.000 menschen zijn dakloos. Hel totale
verlies bedraagt 40 millioen roebel.
DRANKBEST IJ DING
Door het keelgat
De „Limb. Koerier" heeft uit de jaar
cijfers de gegevens verzameld van het
drankverbruik in ons land gedurende de
jaren 18971909, dus in dertien jaren
tijds. Hij kwam tot een bedrag van l1/.
milliard.
Anderhalf milliard in 13 jaarl
Gemiddeld 116 millioen per jaar!
Hoeveel is dat wel?
De meeste menschen hebben van zulke
cijfers geen begripals 't boven de duizend
komt, begint 't sommigen al te schemeren
en spreekt men van inillioenen, dan welen
de meesten niet meer, waarover men 't
heeft.
Om het voorstellingsvermogen tegemoet
te komen, moet men gaan vergelijken.
Pakken we daartoe de Jaarcijfers
weer.
Hoeveel kostte het openhaar onderwijs
in 1908 aan Rijk, provincie en gemeente te
zamen? 38V2 millioen,1 3 van 116 millioen.
De armenbedeeling 20 millioen J/G
der alcoholuitgaven.
Voor Leger en Vloot werd in 1908
uitgegeven ruim 46 millioen; dat is nog
verre van de 116.
Daar kunnen wij nog de uitgaven voor
Waterstaat bijdoen: 34 millioen, en
dan zijn we nog maar aan 80.
Nu, de rente en aflossing der Nationale
Schuld er dan nog bij, dal is 36 millioen
en dan zijn we eindelijk aan de no
millioen.
Of dat een kapitaaltje is!
Nog iets. Alle directe belastingen brachten
in 1908 op 84 millioen Wij geven dus
„voor den dorst" 30 millioen meer uit
dan aan belastingen.
Nu zal men wel een denkbeeld hebben
van dat cijfer: 116 millioen.
Over Sociale Wetgeving.
Dezer dagen wezen wij op de polemiek
tusschen „De Nederlander" en „Het Ceu-
trum" over de sociale wetgeving. He
Nederlander" had beweerd dat de rechter
zijde over 't algemeen in de socialistische
lijn ging. „Het Centrum" kwam daartegen
op en nu gaf het Haagsche blad een nadere
verklaring. Het Christelijk-Historische er-
gaan heeft omtrent sociale wetgeving een
eigen opvatting
Wij vindiceeren het recht een eigen
opvatting van sociale wetgeving te heb
ben. Wij aanvaarden niet de onderschei
ding tusschen een „arbeidersklasse"
en de anderen, want tot 't spreken
over de „bourgeoisie" is men in onze
kringen nog niet gekomen. Wij houden
steeds vast, dat de Overheid „recht"
heeft te doen en 't belang van alle
groepen van de maatschappp in het oog
heeft te houden.
Wij gevoelen veel voor steun van
Overheidswege aan particulier initiatief
tot verbetering van toestanden en dat
dit goede resultaten kan opleveren, be
wijst de landbouw en weinig voor
regeling van het bedrijf van Overhei s-
wege. Indien sociale wetgeving slechts
in dien laatsten vorm denkbaar was
wat wij ontkennen dan zouden
wij ons rondweg tegen sociale wet
geving verzetten. Ook al omdat staats
socialisme anti-nationaal is. Maar wjj
weigeren te gelooven, dat de „achter
stand" ia de sociale wetgeving, waar
over „Het Centrum" spreekt, alleen
zou kunnen worden bijgewerkt volgens
Duitsch model.
„Het Centrum" vraagt, wat met de op
vatting van „De Ned." in de practijk van
de sociale wetgeving moet terecht komen.
Men kan nu wel spreken van „Staatsdwang"
en van „Duitsch model"; doch zijn dat
meer dan groote woorden?
Is daarmee echter aangetoond, dat
„Rechts", bereid om met de Regeering
mee te gaan, „steeds meer" op de
ljjn der sociaal democraten komt Wij
moeten het beslist ontkennen. Steun
van overheidswege aan particulier
initiatief is een goede zaak, en men
kan daarmede op meer dan één ge
bied deugdelgke resultaten bereiken.
Maar hij is geenszins overal vol
doende, wyl lo het particulier initia
tief lang niet altijd behoorlijk tot uiting
komt, 2o een dwingend optreden meer
malen geboden is, omdat anders van
de urgent gebleken verbetering der
toestanden, ten spijt van alle goede
bedoelingen, gewoonweg niets te
recht zou komen.
„Het Centrum" betoogt, dat de fout van
,.De Ned." diens generaliseeren is. „De
Ned.*, zoo beweert het blad verder:
„De Nederlander" legt er nadruk
op, dat „de Overheid „recht heeft te
doen en 't belang van alle groepen
van de maatschappij in het oog heeft
te houden." Het blad aanvaart niet
„de onderscheiding tusschen een ar
beidersklasse" en de anderen."
Wanneer de redactie daarmede bedoelt,
dat zij nie den klassenstrijd aanvaardt,
noch een wetgeving, welke slechts aan
één stand der Maatschappij recht wil
doen wedervaren, dan gaan wjj met
haar opvatting accoord.
Maar wjj doen dit niet, en wij meenen,
dat niemand, die inderdaad sociaal
voelt, zulks zou kunnen doen, indien
„De Nederlander" aan de O verheid liet
recht zou willen betwisten een be
paalden stand met bepaalde maatre
gelen te hulp te komen. Wanneer de
omstandigheden ket vorderen, wanneer
de rechtvaardigheid en de naastenliefde
het eischen, dan mag de Overheid
zich aan die verplicbting niet ont
trekken. En wel verre van daar
door een lakenswaardige eenzijdigheid
te betrachten, verricht zjj aldus een
werk van maatschappelijke bevrediging,
dat aan het Volk in zijn gehéél ten
goede komt.
Of heeft de gemeenschap er niet
het grootste belang bij, dat een zoo
aanzienlijk deel der bevolking, als de
arbeiders, tot minder ont en gunstiger
levensvoorwaarden kan geraken? Zal
daardoor ook niet de middenstand
worden gebaat En zal de verhouding
tusschen de klassen onderling niet veel
van haar scherpe kanten verliezen
In het algemeen belang, zoo betoog'
„Het Centrum" ten slotte, is de Overheid
geroepen het terrein vaD de sociale wet
geving te betreden, en het roept be
Christelijk-Historisch orgaan toe, haarnie
af te houden van haar plicht om hier te
handelen. f»De Standaard'.)
Tooneel van I
Een van de tooneelgeze
nog toe een goeden na,
gezelschap, dat zich voorn
ring van klassiek werk
peare) ten doel scheen te
dagen gekomen met eei
waartegen het „HaDdels
waarschuwde, als s c a b r
van die waarschuwing ga
eerst een voorstelling in
teneinde de pers en
oordeelen of het vonnis v
blad" inderdaad op goede
En zie, de meening wa
dat zoo het stuk al geee
genoemd het gegev
„gewaagd" moet heeten
ongeveer het mildste oordi
door „De Telegraaf".
De „N. R. Ct zeide, d,
stuk de handeling alleen
„als men bet begrip liefde
louter zinnelijks en het sam
en vrouw in den echt als
waarbij aan het huwelijk
zedelijke waarde is toe te
Nu brengt haast heel h
ater deze Parijsche opvatt
wij moeten erkennen, voe
aan toe, dit nog zelden,
ment zoo onbeschaamd te
als in dit stuk.
Men zou na dit alles vt
heer Royaards want h<
de vertooningen niet zou
Van een ernstig man moe
wachten.
Integendeel, alles gaat
Nog iets de vertaalster i
stuk is een dame, medewer
laudsche bladen, en schriji
romans, waarvan er een
pornografie is.
De bioscoop en hef
Fritz Engel schrijft in
Tageblatt" over de bioscc
die hij gezien heeft
Ik zag „Het berou
breker". „De gevaarlijk
overrompeling van de
wraak des vaders",
zeilboot" en „Het or
Alle hoofdstuktitels
prikkellectuur worden
En men heelt zooveel
als opvoedend middel
beschermen de jeugd
en sociale wettenw
volkskunst, goede leot
behoefte der massa ei
verpest een der schoons
uitvindingen het gehee
verregaanden wansmai
heeft in de dramatis
grepen met een enorm
uitdrukkingsmiddelen,
steeds meer in de ve
bioscoop is de gevaar
smaakbedervers geword
Oprichting eener Coöperatie
Suikerfabriek te
Zaterdag den 13en dezer vv
a zeventigtal belangstellende
in de beurs te Oostburg
naar de inlichtingen, die
Kakebeeke en Vlekke, o
directeur van de coöperatl
suikerfabriek te Dinteloord
aangaande de stichting en
fabriek.
Nadat de voorzitter, de
sterman van Oyen, de verg;
had met een woord van wt
hij aan den heer Kakebeek
Deze begon met uiteen
de reactie tegen den d^
suikerfabrikanten den
wilden opleggen, de
fabriek te Dinteloord
fabriek van de bo
boeren. In October
eerste vergadering 200
in December van dat
aantal 2200 en men besloot
van de fabriek een aan van
1909 w3rd zij gebouwd
tember van dat jaar in
L>e oprichtingskosten
f 1.600 000 en de capacite
dat zij meer dan 1 millioen
verwerken kan.
In 1909 gaf de fabriek
van 14 pCt. 't Gemiddeld
ongunstige jaar bedroeg
leden f 14 per 1000 K.G.
som moet met 25 cent ve
voor de kosten van het
wordt door de leden
morsen en kwade praktijk
In dat jaar werd op
f 93 000 afgeschreven.
In 1910 nam men tot
bij een suikergehalte van
Het gehalte bedroeg in
De prijs aan de leden uit
dus f 15.50 per 1000 K.G
Indien de algemeene
voorstel van commissarissen
dit jaar f120 000 worden
De heer Kakebeeke
landbouwers in deze
eener fabriek aan te
het district Schoondijke
bieten van een normaal
b
t<
va
bi
coöpe
o
e
190É
aand
jaa
en
we
he
f
16
zelf
de
gr
1
d
uitb<
eii
streek
sporen
wij
1 geh
