Ivezand
voor COGNAC.
Zaterdag 22 April 1911.
Zevende Jaargang.
lieowste
ellen.
SMANH
s
iPRIL 1911.
)ER,(*oes
Verschijnt eiken MAANDAG-, MHH- nu VRIIDAGAÏDNO.
UIT ZEELAND.
eld.
te koop:
MOORN,
iband.
>apieren,
Witkalk.
'fkade, Goes.
IUR:
De „zegeningen" van den
Vrijhandel.
loetsiers,
pil -
uur 5 min.
18
April, 'snaai.
ken half uur, de
'an uur na zons-
Irijzen.
KG.
tondigde aan-
Ihet nieuw te
Varkenshok
Ie „Dijkzicht"
ens sterfgeval
per
De Koeijer.
[kundige,
BIE11ENS.
kklante
in enz. en 60
/oor alle doel-
feigenaar
Ir, Hoedekenskerke
tering op 't leven. ij
it 8 Maart 1848 jj
iinklijk Besluit j'.
5, No. 41.
kapitaal f300 000. A
f I.374.679.625. ij';
f AAL WIJK.
vraagd.
iet Randen,
elke hoeveelheid.
ten, Borstels,
arbolineum,
Teer, enz. enz.
1911 en voorjaar
sr B. bureau dezes.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoorfstraat C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bjj abonnement speciale px$L
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. èt contant
Dit nmnmer bestaat ait 8 MiMti
EERSTE BLAD.
Het nieuwe tariefsontwerp is voor de
liberalen in zooverre een politiek fortuin
tje, dat zij wederom kunnen schetteren,
over „duur brood" en „dure klompen"
en er een welkom wapen in vinden om
het rechtsche kabinet te bestoken.
Natuurlijk wordt dan tevens door de
vrijzinnige broederen de gelegenheid aan
gegrepen om „de zegeningen van den
vrijhandel" breed uit te meten. „Neder
land, groot geworden door den vrijhan
del." Wie dit niet accepteert als een
axioma, als een onomstootelijke waar-'
beid, wordt voor een domkop aangezien,
voor een bekrompen clericaal, want dom
en clericaal, weet.je, zijn voor den li
beraal, die zich zelf een partikel van
het „denkend deel der natie" acht, nu
eenmaal synoniem.
Met dat al worden do „zegeningen van
den vrijhandel" volstrekt niet overal en
door een ieder als zegeningen aange
zien. i
Ook in niet-rechitsche kringen door
der liberalen schuld is de kwestie vrij.
handel of bescherming ,van Zuiver econo-
mischen aard, verpolitiekt worden niet
weinigen gevonden, die den vrijhandel een
ramp achten voor ons land. Zoo schrijft
o.a. een zekere heer Frans Anderheggen
onder dagteekening van 14 April 1911
het volgende in „de Telegraaf", een blad
van „clericale" smetten vrij
Mijnheer de Redacteur.
Ik las het artikel van den heer
Loerkens in „De Telegraaf", het is
goed gedocumenteerd.
Ik heb in vroegere tijden ook mee
gedaan in het schrijven tegen den
onzinnigen vrijhandel, zoodat ik
meen goed te weten, op eenig© pun
ten van dit afgezaagde onderwerp
nog eens terug to komen.
Het kon zijn nut hebben er eenige
van in herinnering te brengen om
er de algemeene aandacht op te
vestigen.
Destijds heette men hannike-
maaiers, de duizenden Duitschers,
die in ons land werk zochten en
vonden. Nu zijn hannikemaaiers de
■Nederlanders, die in Duitschland
den minsten arbeid gaan verrich
ten.
Indien het waar is, dat vrijhan
del in Nederland het brood go-ed-
kooper zou maken, dan blijkt uit
den exodus,J) dat onze arbeiders te
onzent niet genoeg kunnen ver
dienen om het goedkoop-ere brood
en de goedkoopere klompen te kun
nen koopen, terwijl zij in Duitsch
land het duurdere brood enz., ge
makkelijker kunnen verdienen en
van hunne verdienste nog wat over
houden.
Het woord „vrijhandel" is een
waar tooverwoord, dat in vroegere
tijden zeer veel mensahen onder
zijnen indruk gebracht heeft, maar
voor nadenkers is het nu niets an
ders meer dan een politieke cry,
die onnoozelen en onnadenkenden
medesleep!
Het woord is mooi, maar in de
daad zijner uitwerking, is de be
lofte die er in ligt, Kalikant uit
gekomen. „Indien vrijhandel eeni
ge schade aan de indrustrie zou
de berokkenen, zou Nederland dit
honderdvoudig in den handel terug
vinden." Hij zou toch den bestaan-
den handel vergrooten en uitbreiden
en alle nieuwe handelsartikelen
naar onzé havens lokken.
Wij hadden in vroegere tijden een
immers grooten handel in Ameri-
kaansche tabak. Hij is verdwenen
en heeft zich verplaatst naar de
landen der beschermende rechten,
hoofdzakelijk naai' Bremen, waar
onze toverij nu moet gaan koopen.
re der ouden van dagen herin
nerf zich niet de drukte van los
sen en laden, tot zelfs op onze
grootste grachten van de kolossale
raten hentuckie, die per duizenden
te Amsterdam aankwamen?
Waar is onze destijds zoo aan
zienlijke handel in ruwe katoen ge
bleven? Naar het land der bescher
ming.
Wie herinnert zich niet, dat zoo
veel honderd duizenden Kranjangs
rietsuiker in Nederland werden aan
gevoerd? Ze komen niet meer!
Onze jonge mannen hebben er wel
licht nooit een gezien. Zelfs die in
onze eigen bezittingen in Oost en
West geproduceerd wordt, heeft
andere banen gezocht!
Zal ik nog meer artikelen op
noemen? Of kan ik het daarbij la
ten? Och, het is voorloopig vol
doende.
Vrijhandel moest en zou, het kon
niet anders alle nieuwe han
delsartikelen op onze markt bren
gen.
Ja. Dat hebben wij ondervonden
met petroleum, die in de landen
der bescherming hare groote stapel
plaatsen gezocht heeft, en onzen
ouden, goeden havens, den rug
blijft toekeeren.
Amerikaansch spek, dat bij hon
derdduizenden kisten naa.r Europa
wordt gezonden, komt niet naar het
landje, dat den vrijhandel geheel
en al als een panacee van wel
vaart bewaakt heeft.
Ik zal van vele andere artikelen
maai' zwijgen, bij allen heeft hetzelf
de verschijnsel zich' vertoond. Niet
een enkel heeft aan de beloften ge
stand gedaan.
De gevolgen wreken zich intus-
schen danig, ook op scheepvaart
gebied. Do NederlandscJie scheep
vaart, dio eens de machtigste der
wereld was, sterft uit, dubbel en
dwars door Duitschland, met zijn
eene groote haven, Hamburg, over
vleugeld, niettegenstaande dat onze
vrijhandelaars eenige ons nog res
tende kleine lijnen, in den vorm
van machtige staatssubsidies doen
beschermen.
Bescherming van den rijken han
delsman, ja dat magMaar be
scherming van den arbeidsman in
de industrieën, die hem een goede
broodwinning kunnen bezorgen, is
en blijft uit den booze.
Waarom? Ja! Waarom?
Uittocht d. w. z. het wegtrekken van onze
arbeiders naar den vreemde. Red. N. Z. Crt.
BINNENLAND.
De Bakkerswet
Onze lezers weten, dat de „Standaard"
daarin gesteund door de „Nederlan
der" het verbod van nachtarbeid voor
patroons zoo ernstig vindt, dat zij des
wege de Bakkerswet onaannemelijk acht.
De (a.-r.) „Rotterdammer" neemt
evenals wij een ander standpunt in
en schrijft onder meer:
Het bedrijf is evenals de gemeente en
het waterschap, een van die-half-publiek-
rechtelijke en half-privaatrechtelijke in
stituten, die een eindeloos ingewikkeld
stel verhoudingen scheppen tusschen het
element van de individueele persoonlijk
heid en de organen van het openbaar
gezag. En nu moeten wij ons vooral hoe
den om te trachten deze veelsoortige ver
houdingen te willen beoordeelen naar
een paar algemeene en bovendien zeer
vage begrippen.
Wat is .al niet de bemoeienis der Over
heid met den Waterstaat van veelzijdi-
gen aard. Hierin nu zitten wel beginselen
en systeem, maai' die zijn niet van een-
voudigen aard. Zoo hebben wij ons ook
vooral te wachten voor een overschat
ting van de tegenstelling tusschen pu
bliek- en privaatrecht. Daarin schuilt een
xvoor onze Christelijk-Gennaansche rechts
wereld zeer gevaarlijk element.
Het bedrijf is geen privaatrechtelijk in
stituut plus eenige Overheidsbemoeiing,
maar een van die veelvuldige tusschen-
vormen tusschen Jhet zuiver publiek ge
zag en het zuiver individueele leven, die
door de, ook onbewust, heerschende
rechtsbegrippen telkens weer worden mis
kend in hun aard.
Zoo ook heeft onzes inziens hier de
Overheid wel ter dego regelende bevoegd
heid. Maar waar ligt de 'grens? Dat is
de moeiljjke 'vraag. Ons bljjft het op
vroeger reeds meegedeelde gronden voor
komen, dat de Overheid hier haar boekje
niet te buiten gaat. Indien nachtarbeid)
is te veroordeelen (voor de gezellen; in
dien dat niet andere kan dan door ver
bod voor den alleen werkenden patroon;
zoolang een behoorlijke wettelijke regeling
van het bedrijf ontbreekt, zooals die bij
voorbeeld voor de waterschappen wel be
staat indien dat alles waar is, wat
wij' thans niet beoordeelen, zien wij het
verbode.no van dit verbod niet in.
De tegenstelling bescherming wèl, re
geling niet, schijnt ons niet in staat om
dit aan te toonen. „Centrum".
Commissaris der Koningin.
De nieuw-benoemde Commissaris dei-
Koningin in Zuid-Holland, baron Sweerts,
is in een vergadering van Ged. Staten
door het voorzittend oudste lid van het
college geinstalleerd en heeft zijn ambt
aanvaard.
De Commissaris der Koningin in Dren
te, mr.. J. Linthorst Homan, heeft her
steld het academisch -ziekenhuis te Gro
ningen verlaten. Hij zal zich nu Voor
eenigen tijd naar het buitenland hege
ven, waarschijnlijk naar M-ontreux.
Antirevol. Partijdag.
De Partijdag, die in het district Stle-
drecht en Gorincherh gehouden zal wor
den, is bepaald op Woensdag 17 Mei a. s.
te Groningen.
Als spreker is uitgenoodigd voor de
morgenvèrgadering dr. J. G. Scheurer, ter
wijl in de middagvergadering hoopt op te
treden prof. mr. P. A. Diepenhorst met
het onder-werp: „Vrijhandel of Protectie".
Des avonds hoopt ds. H. C. Hogerzeil
van Vlissingen, het onderwerp „Sociale
Verzekering" te behandelen.
Invoerrecht op Couranten.
Er is een beetje misbaar gemaakt over
het recht, dat minister Kolkman wil hef
fen van nieuwsbladen ,die niet per post
worden ingevoerd, zegt de „ltsb."
Zoo iets was reactionnair en tegen alle
beschaving in.
Wij hebben er op gewezen, dat het te
doen was om de massa's vreemde locale
blaadjes te weren, die in onze grens
streken liet nationaliteitsbesef beneden
nul doen dalen.
„Zelandia", te Hulst verschijnend, die
er bij' ervaring alles van afweet, illustreert
dit met ettelijke voorbeelden, waarvan wij
er hier een paar laten volgen:
Bij1 het bezoek van H. M. de Koningin
en Prins Hendrik, tijdens de overstrooming
van Zeeuwsch-Vlaanderen in 1906, kwam
onze Koningin ten huize van een burge
meester in een onzer Nederlandsohe grens
gemeenten, wiens salon versierd was met
de portretten van de Belgische konink
lijke familie, terwijl de portretten van ons
Nederlandsch Vorstenhuis niet te vinden
waren in het huis van dien Nederland-
schen burgemeester.
Een andere burgemeester in Zeeuwsch-
Vlaanderen verklaarde ons, dat hij de Ne-
derlandsche Staatscourant altijd door zijn
secretaris laat lezen ,want „wat de he eren
in Den Haag in die „Gazet" schrijven,
dat kan hij niet Verstaan".
Gelijk de toestand in Zeeuwsch-Vlaan
deren is, waar jaarljjjfs voor ruim 11.000
francs meest een-cents-bladen bij colpor
tage worden ingevoerd, zoo is ook de
toestand in Zuid Limburg en vele plaat
sen langs de Geldersch üuitsche grens.
Op een Nederlandsch congres te Venray
gehouden, stelde een der congresleden
voor, dat het bestuur het officieel verslag
ran dat congres in het Duitsch zou uit
geven, want, zoo zei de man letterlijk:
„Wir, Grenzbewohner, verstehen das Hol-
landische so nicht".
Persoonlijk ondervonden wij1, enkele ja
ren geleden, dat in 's Heerenberg geen
enkele Nederlandsohe courant te verkrij
gen was, we! de „Clevischer Volksfreund"
en de „Emmerioher Zeitung".
In Ruurlo konden wij in een zeer goed
hotel geen enkel Holiandsch, maar wel
verschiljende üuitsche bladen krijgen.
Bloemententoonstelling te Boskoop
De Aartshertog-Troooopvolger Frans van
Oostenrijk en zjjne gemalin, die Dinsdag
onder het strengste incognito te 's-Graven-
hage zijn gekomen, hebben Woensdag per
auto een tocht naar Boskoop gemaakt, tot
het bezoeken van de bloemententoonstelling
aldaar. Zjj werden daarbjj jiegeleid door
Baron Gudenus, zaakgelastigde van Oos
tenrijk te 'b Gravenhage.
Donderdag werd Haarlem met omliggende
gemeenten bezocht.
Het vorstelijk paar is heden(Vrijdag)-
morgen van 's Gravenhage naar Weenen
teruggekeerd.
Buitengewone Zending.
Uit Rome wordt gemeld, dat onder de
buitenlandsche bijzondere missiën welke
namens de door hen vertegenwoordigde
staatshoofden den koning van Italië zullen
gaan gelukwenschen met het feit der
50 jarige eenheid van het koninkrijk, ook
zal behooren eene buitengewone Neder
landsohe zending.
Volgens hieromtrent ingewonnen inlich
tingen is inderdaad de samenstelling van
zoodanige missie in voorbei eiding.
Nader meldt men
De buitengewone zending van H, M. de
Koi ingin naar Rome, teneinde den Koning
van Italië Hr. Ms. gelukwenschen over te
brengen met het 50 jarig bestaan van het
Koninkrjjk Italië, zal zjjn samengesteld
uit: J. E. N. baron Sirtema van Grovestins,
grootmeester van Hr. Ms. Huis, tevens
hoofd van het buitengewone gezantschap
jhr. F. van Geer, kamerheer, particulier
secretaris en le luit. jhr. F. de Beaufort,
ordonnance officier der Koningin.
Kardinaal Mercier.
Uit België wordt aan de „Tijd"
geschreven
Onze geleerde en vrome Primaat, kardi
naal Mercier, heeft een uitnoodiging
ontvangen, om bij gelegenheid van het
Internationaal Congres tegen het Alco
holisme te 's Hage de aldaar vereenigde
katholieke drankbestrijders toe te spreken.
De katholieke anti-ulcoholisten van alle
landen willen in die dagen in de Hollandsche
Residentiestad een groote openbare vergade-
rii g beleggen. Zoo iemand, dan is voorzeker
de welsprekende kerkvoogd de aangewezen
redenaar voor dezen Internationalen Katho
lieken Drankbestrijdersdag
Als de Kardinaal niet belet is door de
zes wekelijksche retraiten, die Z.Em. ieder
jaar aan zijne geestelijkheid geeft, dan zal
hij zeer waarschijnlijk de uitnoodiging
aanvaarden.
Middelburg. Tot keurmeester van visch
en schaaldieren alhier is benoemd de heer
P. Joziasse, gepensioneerd korporaal-
torpedist.
De milicien-sergeant D. van der Does
is bevorderd tot vrjjwillig sergeant eB
overgeplaatst bij het 4e bataljon te Vlis
singen.
Door den Commissaris der Koningin
worden de navolgende gemeenten bezocht
Zierikzee den len Mei, Kerkwerve, Seroos-
kerke (Schouwen), Ellemeet, Eikerzee, Dui-
vendjjke en Brouwershaven den 2en Mei,
en Noordwelle, Renesse, Burgh en Haam
stede den 3en Mei a s.
Het Hoofdbestuur der Zeeuwsche
Landbouw-Maatschappij vergaderde Don
derdag middag, onder voorzitterschap van
den heer J. H. O. Dominieus, algemeen
voorzitter der maatschappij, en onder
bijwoning van vele genodigden in de sociëteit
„St. Joris" alhier.
De notulen van het verhandelde in de
vorige vergadering werden goedgekeurd.
Door dm voorzitter werd het volgende
medegedeeld
Door het bestuur der afdeeling Zierikzee
is dd. 15 Maart aan den Minister van
Landbouw enz. een adres gericht waarin
er op gewezen wordt dat het voor de
eilanden Schouwen en Duiveland een groote
ramp zou zijn als daar mond- en klauwzeer
onder het rundvee uitbrak. -
Door invoer van mager vee van buiten
het eiland wordt het gevaar van besmetting
zeer vergroot, waarom de afdeeling verzocht
den invoer van vee in die streek geheel te
verbieden tot den 15en Mei.
Door den directeur-generaal van den
landbouw is aan het hoofdbestuur gevraagd
of naar zijn meening aan de wenschcn van
adressante moet worden voldaan dan wel
oi een verbod van invoer van rundvee in
geheel Zeeland te verkiezen is.
Aan den directeur generaal is bericht dat
antwoordt zal volgen na de vergadering
v m het hoofdbestuur.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 22 April:
Meest matige zuidwestelijke tot zuidelij
ken wind. Half tot zwaarbewolkte lucht.
Waarschijnlijk droog weer. Nachttemperatuur
zachter.
De voorzitter vroeg nu de meening van
de aanwezigen.
Het hoold bestuur voelt zeer veel voor de
sluiting van geheel Zeeland, niettegen
staande het erkent dat daaraan zeer groote
bezwaren verbonden zijn.
Besloten werd na de pauze een beslissing
te nemen.
Medegedeeld werd nog dat bij kon. besluit
een subsidie is verleend van 11000, ter
gemoetkoming in de van wege de Maat
schappij in het belang van de veefokkerij
te nemen maatregelen.
Verder da' een rijkssubsidie is verleend
van t 50, als bijdrage in de kosten van de
reis naar Hessen, door den zuivelcunsutent
in het belang van de geitenfokkerij gemaakt.
Door den penningmeester werden eenige
mededeelingen gedaan omtrent den gelde-
lijken toestand der maatschappij.
De uitgaven worden geraamd op
f21 206,575 en de ontvangsten op 121.078 396,
zoodat een nadeehg saldo van f 128 18 is te
verwachten.
De benoeming van de commissie van drie
leden om de rekening 19l0 na te zien werd
aangehouden tot na de pauze.
Hierna werd overgegaau tot de benoeming
van een assistent zuivelconsulent.
Alvorens werd behandeld de regeling
van de jaarwedde van den zuivelconsulent.
Zij bedraagt thans: jaarwedde f1800,
directeur van het botercoiitrolcstation f 350,
onderwijzer aan de winterschool f 115,
kosten voor het pensioenfonds f 267.
Hg verzoekt zijn wedde te verhoogen
tot f 2150.
Het dag. bestuur stelt voor op het verzoek
nog niet te beslissen, maar af te wachten
wat de regeeriug beschikt op een verzoek
om een hooger subsidie.
In verband hiermede staat ook de be
looning van den assistent.
Deze bedraagt nu f 700. Het dag. bestuur
weuscht die te verhoogen tot 1800 met
twee twee-jaarlijksche verhoogingeu van
f 100.
Verder wenscht het dag. bestuur voor
hem eeD pensioen verzekering aan te gaan
van f 600.
Ook met een beslissing hierover wenscht
het dag. bestuur te wachten tot na antwoord
van de regeering op het verzoek om ver
hooging der subsidie.
Vanaf 1 Juli wenscht het dag. bestuur
den assistent-zuiveleonsulent f 810 te geven.
Het dag. bestuur verklaarde huiverig te
zjjn dit jaar aan de provincie verhooging
van Bubsidie te vragen voor den zuivel
consulent, omdat reeds een subsidie wordt
gevraagd voor hei landbouwonderwijs.
De beer Hombach zag daarin geen be
zwaar bg zou 't beter vinden maar in eens
te vragen wat men coodig heeft.
De heer Kakebeeke wees er op dat, als
de rijkssubsidie wordt toegestaan,.het even
wicht tusschen ontvangsten en uitgaven is
hersteld. Daarom zou bg willen wenschen
voor het zuivelconsulgntschap nu niets te
vragen.
De heer Hombach legde zich hierbij neer.
De verschillende voorstellen van het dag.
bestuur werden nu besproken.
De heer Zwagerman nam genoegen met
uitstel van de beslissing op zijn verzoek.
Hij verklaarde verder zeer tevreden te
zijn over het werk van zijn assistent en
ingenomen met het voorstel om diens trak
tement op 1 800 te brengen. Voor de vol
gende jaren wenscht» hij de beslissing nog
aangehouden te zien. De bijdiage voor het
pensioen zou hij willen dat bepaald werd
op flOO.
De voorstellen van het dag. bestuur
werden aangenomen.
Nadat het dag, bestuur nog de definitieve
benoeming had aanbevolen van den heer
T. B. E. Kielstra, als assistent zuivel-con-
sulent, werd deze daarop bij acclamatie
benoemd.
Vervolgens werd besproken de verhoo
ging der contributie in verband met een
wekelijksche uitgave van het „Landbouw
blad".
Het dag. bestuur stelde voor een wijzi-