Dl ItHEMHlBE CASSETTE.
No. 21.
Donderdag 2 Maart 1911.
Zevende Jaargang.
Vrabijat alken NUIHI-. MC- en VMIDAUM
FEUILLCl Ürt.
Het nieuwe Feuilleton.
ONTWAAKT.
BUITENLAND.
BINNENLAND
NIEUWE ZEEUWS» COUMWI
Ab wmementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten ƒ0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertantiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoorfstraaf C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50iedere regel mieer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst,; wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 26 Ct. contant
Volgende week zal in dit blad een
begin worden gemaakt met het
voor onze courant opzettelijk
bewerkte Feuilleton:
Een getuigenis dat ons toekomt.
Het was te voorzien, dat na de schit
terende stembusoverwinning, door de
coalitie in 19Ü9 bij de Kamerverkiezin
gen benaald, de tegenpartij al het mogelijke
zou doen om de coalitie te verzwakken
en als het kon, haar te vernietigen. Schier
dagelijks vinden wij dan ook in de groote
en kleine nieuwsbladen van de overzijde
artikelen, die moeten aantoonen, dat de
coalitie niet deugt denk maar eens
aan de „Goesche Courant" ten onzent,
die week in week uit komt betoogen, dat
er geen principiëeie strijd bestaat tusscherï
een geloovige en ongeioovige wereldbe
schouwing, dat de politiek niet beïnvloed
mag worden door den godsdienst enz. enz.,
allemaal gevechten tegen windmolens,
echte Donquichotterieën, aangezien do
kopstukken onder de liberalen, als prof.
Buys, Gort v. d. Linden, Van Hout®
e. a. den p r i n oip i e 1 e n strijd, die
thans de politiek beheerscbt, den strijd
tusschen geloof en ongeloof volkomen be
amen. J) Gevaarlijker werd het echter, toen
onlangs van uit het kamp onzer verbonden
broeders zelf de krijgsklaroen tegen de
coalitie werd gestoken, toen ds. van Hoo-
genhuijze onder applaus der vrijzinnig-
lieid eene brochure in het licht gaf, waarin
Z.Eerw. een verbreking der coalitie nuttig
acht, ja zelfs noodzakelijk veor de Chris-
teljjk-Historischen en toen den lOen Fe
bruari in de Unievergadering der Christe-
ijjk-flistorische staatspartij velschillende
stemmen opgingen, vooral van' predikan
ten, om het verbond met Katholieken en
Antirevolutionairen op te zeggen. Geluk
kig bleken de leiders van eene andere
opinie en verdedigden op goede gronden
de noodzakelijkheid van liet voortbestaan
der coalitie, daarin gesteund door de meer
derheid der vergadering.
Deze teekenen van balsturigheid en on
tevredenheid werden met leedwezen èn
door de Antirevolutionairen èn door ons,
Katholieken, vernomen, vooral door ons,
wijl wij ons zoowel in de brochure van
ds. Hoogerhuijze als in beraadslagingen
op de bnievergadering behandeld zagen
op eene wijze, die wij1 als loyale poli
tieke bondgenooten geenszins verdienen.
Wij ontzeggen zeker niemand het recht,
aanmerkingen te maken op onze partij,
die natuurlijk zoo goed als iedere andere
menschelijke vereeniging haar fouten en
gebreken kan hebben, doch wij wijizen
alle opmerkingen van de hand, welke ont
leend zijn aan anti-papistischen wrevel
over vermeend machtsmisbruik van de
zijde van „Rome".
Wij verdienen inderdaad beter en daar
om zagen wij met voldoening, dat het
EEN WARE GEBEURTENIS.
„Is er soms iets minder goed met kleine
Hans Ook niet maar, wat is er dan
wel
„Och niets bijzonders, Cile," gaf Dora
kalm ten antwoord op die stortvloed van
vragen, „ik voer alleen, als je 't nu weten
wilt, een tweestrijd met mjjzelve, vandaan
die minder opgewekte stemming van me."
Komt daar de wind vandaan. OI zeg
dan maar niets meer 't is me nu duide
lijk genoeg. Je bent natuurlijk weer bezig
met je muizennesten te maken. O Door I
hoe is 't mogelijk 1"
Afkeuring lag er in den toon van haar
uitroep en de hardheid, die er mede
gepaard ging, deed een traan opwellen in
.ra s oogen, doch Cile zag dit niet en
ging voort.
„Je moederplicht en wereldzin zijn nu
in botsing met elkaar en je zwaarmoedige
zie tje legt nu beiden in de weegschaal en
laat natuurlijk de eerste 't zwaarste wegen,
hoofdorgaan der Christelijk-Historische
partij „De Nederlander"2) voor eenige
dagen omtrent de Roomsch-Katholieke
partij een getuigenis aflegde, dat onder
de onzen de ontstemming zal wegnemen,
die er begrijpelijkerwijze heerschte. Wij
laten die passage, welke ook onlangs door
„Het Centrum" met ingenomenheid werd
overgenomen, hier volgen, het een en
ander spatieerende.
„Wij kunnen natuurlijk op ditoogenblik
niet voorzien of deze positie (van mach
teloosheid; die der Cbr. Hist. Unie zou
zijn, zoodra te eeniger tijd de coalitie
werd losgelaten, maar wel staat dit vast,
dat de Roomsche invloed in en buiten
de Kamer en daartegen vooral gaan
veler bezwaren niet verminderen zou.
Hecht men aan het tegenwicht, dat tegen
dien invloed in het Parlement de aanwe
zigheid onzer eigen mannen bieden kan,
dan verstaan wij niet hoe men eene tak-
tiek kan wenschen ite volgen, die het
aantal onzer vertegenwoordigers zeker be
langrijk zou doen dalen.
En hier komen wij op een punt, dat mis
schien in de vergadering der Unie nog
wel eens naar voren had mogen komen.
Niemand heeft daar uiting ge
geven aan het woord van waar
deering, dat de Roomschepartij
toekomt voor de trouw, die z ij
bij de stembus ook onzen man
nen betoont. Waarlijk de Room
sche Staatspartij is onzerzij1 ds
niet verwend. Wij hebben ons altijd
het recht van critiek voorbehouden, en van
die critiek een niet zuinig gebruik gemaakt.
Onze puriteinsche zin gaf vaak aan die
critiek een karakter, dat natuurlijk niet
zoo bedoeld was, maar dat den tegen
standers toch wel als braaf-bestraffend
moet hebben toegeschenen.
Een jarenlang gekweekt anti
papisme woekerde ook nog in
onze gelederen door, en maakte
hier en daar onzen steun aan
Roomsche candidaten tot een
zeer onzekere speculatie.
Niettegenstaande dit alles is de Room
sche partij steedsloyaalgebleven,
en heeft zij, zonder speciale be
dingen, herbaaldel ij k ook aan
onze candidaten gelegenheid
geboden hun beginselen in de
vertegenwoordigende licha
men t e bepleiten.
Tegenover dit alles is de houding der
anti-Roomschen onder ons niet fair. Ook
tegenover hen heeft het Evangelisch woord
gezag: Wat gij niet wilt dat u geschiedt,
doe gij niet alzoo.
Maar Rome groeit, werpt men ons einde
loos tegen. De Beukelaar, die het anders
in afschuw van de coalitie met ds. van
Hoogenhuyze volkomen eens is, heeft nog
dezer dagen dezen groei als volkomen
verklaarbaar voorgesteld, en dat niet op
grond der coalitie.
Maar Rome's invloed dan? Rome's
„graag op de baantjes zijn! Nog pas zond
een Herv. predikant ons een briefkaart met
een citaat uit de Stemmen voor
Waarheid en Vrede waaruit blijken
moest dat in zekere, niet genoemde plaats,
kom Dora! wees toch wijzer en wil geen
hinderpalen zoeken, waar ze niet bestaan
en wees toch geen „slaaf" van je moeder
plicht. Je hebt genoeg jezelve afgesloofd
en geofferd aan je moederzorgen, zou ik
zeggen, ga nu ook naar het genot dat tot
je komt. Het is geen zonde, ais je je
asschepoetsters-japonnetje eens een enkele
keer wisselt voor 't gewaad van een prin
ses. Zoek de vreugde overal waar je kunt,
de smart zal je toch altjjd wel weten te
vinden. Geloof me Door, wees wjjs I"
Met de grootste oplettendheid had Dora
geluisterd en toen Gile eindigde, hief zjj
haar peinzend gezichtje tot haar op en
antwoordde
,,'tKan zjjnCile, maar ik kan niet
meegaan met je theorie, trouwens wjj zjjn
't over dat punt nooit eens met elkaar en
zullen 't wel nooit worden ookIk versta
't leven andersme onttrekken aan de wereld
doe ik niet, maar evenmin heb ik het
najagen zjjner genoegens mjj als levensdoel
gekozen. Nu, b.v. zou ik heel graag die
partjj bjjwonen, maar de gedachte dat mijn
jongen mjj noodig kan hebben en ik dan
niet op mgn post was, zou mij toch al 't
genot vergallen."
„Die gedachte moet je van je afzetten,"
zeide Cile met nadruk, „ze is ziekelijk je
de Protestanten werden geweerd uit ge
meentebetrekkingen. Dat zal bij niemand
onzer verdediging vinden. Maar laat men
daartegenover dan ook eerlijk erkennen
dat de door de Roomsche pers gepubli
ceerde feiten en cijfers in de „Graag-op-
de-baantjes"-statistieken een achteruitzet
ting bedoeld of niet bedoeld bewij
zen van onze Roomsche medeburgers in
tal van openbare ambten, van meer of
minder belang. Ook dat is een onrecht,
al vindt de coalitie niet daarin haren
bestaansgrond.
Want, zooals we reeds eerder betoogd
hebben, en in de vergadering der Unie
is gezegd, ook zonder de coalitie zou
dit veranderd zijn en zal dit op den duur
nog meer veranderen.
(N. B. Dit artikel, reeds vóór acht dagen
voor ons blad bestemd, moest wegens
voortdurend gebrek aan plaatsruimte tot
heden worden uitgesteld. Red.)
i) In het nummer van 25 Februari haalt de
„Goesche Courant" er zelfs de Roomsche Cate
chismus en de Heidel bergsche bij te pas, om
het verschil maar breed uit te meten. Niets als
vertooniiig! De „Goesche" weet heel goed, dat
dogmatiBChe verschillen volstrekt geeu sa
mengaan van kathotiek en protestant buiten
sluiten op politiek gebied. Daarom is het ook
coalitie. Anders was het fusie.
-) In het nummer van 16 Februari j 1.
JËAtiELANl).
De Engelsche suffragettes.
Vrijdag werd er te Londen in het Mansion
House een bijeenkomst gehouden ter voor
bereiding van het eeuwfeest van Dickens
geboorte, dat in 1912 zal gevierd worden.
Lord Rosebery hield een rede, waarin hij
Dickens vooral prees als de man, die het
volk van Engeland, op het eiland omspoeld
door een zwaarmoedigen oceaan naar
Disraeli's woord heeft leeren lachen. Na
hem sprak minister Birrell, maar nauwelijks
was bij begonnen of een kiesrechtvrouw
viel hem in de rede: „Er is een sobuld,
die het land heeft..." Verder kwam zij niet.
Haar te verwijderen ging niet makkelijk,
want ze bleek zich met een ketting aan
haar stoel vastgelegd te hebben. Met stoel
en al werd zij de zaal uitgedragen. Twee
heeren, die het voor haar opnamen gingen
er ook uit.
POKTllGAb.
Te Setubal zijn stakers in botsing geraakt
met vertegenwoordigers van het gezag.
Infanterie heeft in de lucht gevuurd en
cavaleristen hebben heen en weer gereden,
om de opgewonden gemoederen tot rust te
brengen, üij hebben daarbij eenige lieden
verwond. De stakers hebben nu eenige
hunner vertegenwoordigers naar Lissabon
gezonden om bij de regeering te protesteeren
tegen het optreden der plaatselijke autori-
teiten. De regeering heelt intussehen nog
meer troepen naar Setubal gezonden.
De stakers, die bereids een aanval op de
jongen kan zoo'n enkelen avond 'twel
buiten zjjn moeder stellen en je laat je door
Dina vervangen, det is een goed „zorgje"
en als je bang bent, dat hjj wakker wordend,
am jou zal roepen, dan geef je hem voor
dat je uitgaat een teugje cognac of brande
wijn, dan kunt ge vast verzekerd zjjn, dat
hjj doorslaapt, en jou niet mist
„Maar Cile I Schaam jjj je niet riep
Dora verbolgen uit, „hoe komt zoo iets
ongehoords in je brein op."
„Ongehoords I... Ongehoords I" bauwde
Cile haar na, „is dat zoo'n misdaad een
kind een klein slaapdrankje te geven, om
zelf wat plezier te maken I Ik weet moeders
die dat doen en 't bekomt de kinderen wat
goed, ja, ze vragen er zelfs om als ze 't niet
meer krggen."
„Juist ze vragen er om, 't wordt hun
toegestaan, en zoo" zeide Dora hoogst
ernstig, „legt menige moeder de kiem
der drankzucht in haar kind, foei 't is
„Ik vind je opvatting erg overdreven
't is volstrekt geen axioma, dat zoo'n kind
later de „flesch" niet kan laten staan," en
Cile trok de schouders op.
„Nu van de honderd, zullen negen en
negentig wel de dupe zijn van de geweten
loosheid hunner gemakzuchtige moeders",
fabrieken hebben gedaan, eisehen, dat de
patroons alleen georganiseerde arbeiders in
dienst te nemen.
UDITSCHbAA I».
Uit den Rijksdag. In antwoord
op verschillende opmerkingen verklaarde
de minister van oorlog, dat de uitgaven,
die Duitschland zich voor zijn verdediging
getroost, de gewenschte vruchten afwerpen,
zoolang het gelukt daardoor het vaderland
te behoeden voor een oorlog.
De regelen van den eereraad, zoo zeide
hij verder, schrijven geen duels voor; de
eereraden onderzoeken alleen of een offi
cier, vóór het tot een uitdaging kwam, zich
heeft gedragen zooals voor een officier past.
Achteruitzetting om geloofsredenen van
aspiranten voor het officierschap is in strijd
met de wet.
Dat sinds den tijd tusschen, 1880 en
1890 geen Joden tot reserve-officieren zijn
benoemd, daaraan waren ik geef het
toe bewuste of onbewuste antisemitische
opvattingen schuld; wat ik natuurlijk
misprijs. De vraag is echter wat er zal
moeten gebeuren. Een algemeene aanschrij
ving aan het leger is absoluut overbodig,
zij bestaat immers reeds. Waar billijke
bezwaren bestaan, zal voor verbetering
worden gezorgd' In bet leger zelf bestaat
geen antisemitische gezindheid.
Het is onjuist, 'dat men in het leger
blindelings gehoorzamen moet. Ieder officier
zal soldatenmishandelingen afkeuren eD alles
wordt gedaan om aan de mishandelingen
paal en perk te zetten. Een duidelijk bewijs,
hoe gezond de grondslag van het leger is,
levert de verhouding in Zuid-West Afrika,
waar officieren en manschappen samen dorst
hebben geleden en hun leven voor elkander
hebben geofferd. (Toejuichingen).
UUSLANO.
Een huiszoeking heeft plaats gehad te
St.-.Petersburg bij een Fransch onderdaan
graaf De Chevilly, den vertegenwoordiger
van een der belangrijkste Fransche bankiers-
tiuizen. De Fransjhe gezant te St.-Peters
burg moet leeds in een particulier onderhoud
met den Russischen minister van Buiten-
landsche Zaken, dezen hebben verzocht den
heer De Chevilly de stukken terug te sturen,
waarop bij de huiszoeking is beslag gelegd.
Studentenarrestaties in Rus
land. De Russische politie die een geheime
drukkerij heeft ontdekt heeft volgens den
„Bed. Lok. Anz." het geheele bestuur van
de revolutionaire socialistische studenten
doen arresteeren. Beslag is gelegd op een
groote hoeveelheid manifesten, die het
bestuur had laten drukken en had gericht
tot de arbeiders, die daarin worden uitge-
noodigd tot oproer en omwenteling.
TWEEDE KAMER.
De vergadering van Dinsdag is verloopen
zonder dat een beslissing is genomen aan
gaande art. 248bis, dat homosexueele on
tucht met minderjarigen strafbaar stelt.
zeide Dora beslist. „Ik ken helaas ook
zoo'n moeder, die dat middel toepaste, ik
was er getuige van hoe zjj baar zoontje
van negen jaar die naar bed ging, een
lepel vol „cognac" toediende als „rust-
drankje". Ik vond 'tzoö walgeljjk, dat ik
nalaten kon, haar 't mijne ervan te zeggen.
Ze haalde evenals j jj daar straks de schou
ders op en antwoordde meOchdie
jongen is eraan gewend, geef ik 'them
niet, dan is hjj lastig en ik neb maar moei
te met hem, maar God strafte die onwaar
dige moeder omdat zij ongehoorzaam
was aan zjjne herhaalde waarschuwingen
en ontnam haar het kind en to'en zjj
het eenmaal verloren bad, ja, toen besefte
zij eerst ten volle de zwaarte van haar
euveldaad en erkende God's rechtvaar
digheid."
„Cile!" en Dora legde beide handen op
haar arm en keek haar doordringend aan
„Zou j(j op die manier jou kind durven
laten slapen T"
„Nu waarom niet klonk bet luchthartig
„versta me evenwel goed, ik zou er geen
gewoonte van maken, zooals die kennis van
jou, maar zoo'n dood enkele keer, zou ik
er geen kwaad inzien."
Dora braeht er niets meer tegen in, doch
haar gelaat toonde Cecile maar al te duide-
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 2 Mei:
Afnemende tot matigen, later weer toe
nemende westelijke tot zuidwestelijken wind.
Toenemende bewolkte lucht. Morgen waar
schijnlijk droog weer. Zachter.
De heer De Geer trok zjjn amendement
in. Troelstra verdedigde het zjjne, waarin
de verleiding wordt afhankelijk gesteld
van beloften van geld of goed. Ten slotte
werd door den beer Snoeck Henkemans en
negen andere leden een amendement inge
diend om zoodoende met het regeerings-
artikel het vroegere door minister Nelissen
voorgestelde artikel in de wet te brengen.
Dit amendement werd door den heer Troel
stra als concurreerend met het zijne bestre
den. De vergadering werd te 4 uur verdaagd.
In dezelfde vergadering werd het nieuwe
lid voor Sneek, Dr. J. G. Scheurer geïn
stalleerd
Ook werd ingediend het wetsontwerp,
betreffende de helfisg van een debietrecht
op tabak.
Naar het voorgestelde percentage van
10 ten honderd, zal de heffing van dit
recht naar 's ministers meening een op
brengst aan belasting geven van 2 mil-
lioen galden ruim.
De Haarlemsche Katholiekendag.
Op 27 Februari werd te 's Gravenhage
in het gebouw van den R. K. Volksbond
de jaarvergadering gehouden van het alge
meen Comité voor de Katholiekendagen in
het Bisdom Haarlem onder voorzitterschap
van den voorzitter van het Hoofdbestuur
Mr. J. N. J. E. Thijssen.
Ter vervanging van de aftredende en
niet herkiesbare leden van het Hoofd bestuur,
A. J. A. Gilissen en Mr. P. J. M. Aalberse
werden gekozen Mr. L F A. Hoogeweegen
te Rotterdam en Jhr. Mr. L. E. M. von
Fisenne 's Gravenhage.
De voorzitter deelde mede dat tot inlei
ders van de onderwerpen wel ie op den
aanstaanden, te Amsterdam te houden,
Katholiekendag behandeld zullen worden,
zijn benoemdin de eerste afdeeling (Gods
dienst in het huisgezin) Dr. Cl. Meuleman
te Leiden; in de tweede afdeeling (Gods
dienst in het openbare leven) Mr. P. J.M.
Aalberse te Leiden en in de derde afdeeling
(Godsdienst in het maatschappelijk leven)
rector P. Stroomer, centraal-adviseur van
den R. K. Volksbond, te Amsterdam. In
de algemeene vergadering zal als spreker
optreden pater F'. Hendiiohs S. J. te
Amsterdam.
De vergadering benoemde in het Uitvoe
rend Comité voor dezen Katholiekendag,
waarvan als vooizitter en secretaris de
heeren Mr. E. van den Gogaert en Mr. L.
J. M. Smit bereids door het Hoofdbestuur
zijn aangewezen, de heeren Mr. G. A. P. M.
van der Aa, J. N. Hendrix, C. A. L.
Rademaker, A. W. Schade van Westrum,
J. H. M. Schmedding, Dr. N. P. van Spanje
en Th. Weesing, allen te Amsterdam.
lijk hoezeer zjj haar veroordeelde.
„Lieve hemelwat een zwart gezicht I
ik geloof dat je bezig kent, de minder
nobele wensch te koesteren, dat ik nooit
bet moeder zjjn mag kennen, nietï nou je
zoudt je toch wel eens kunnen vergissen
in me, ik zou gerust wat een goede moeder
wezen, maar nooit de slavin van mjjn kind
en laat ik je dat er bjj zeggen Door, de
slavin van rnjjn man. Ik zou m(jn plichten
waarnemen, maar in 't redeljjke en nooit
mjj zoo geheel wegcijferen, als jjj Dora
Ik zou niet altjjd „sloof" willen ziju, terwjjl
mijn man zijn vermaken zocht, ik zou ook
mijn deel eisehen van 't vette der aarde,
ik zou hem zich niet overal laten vertoonen
zonder mjj, zijne vrouw axcuseerende we
gens „huiselijke besognes en.,, de kinder
kamer' en vroeg hjj mjj om mee te gaan,
ik zou nooit bezwaren maken al mochten
die er zyn want de eerste maal zal hjj
je bidden bb smeeken om hem te vergezel
len, de tweede maal eenvoudig vragen of je
lust hebt, en de derde maai zal hjj tot je
zeggen ik zou je wel vragen mee te gaan,
maar je hebt toch geen tgd er voor en dan
gaat hjj eerst alleen doch naderhand neemt
een ander jouw plaats in. Weest verstandig
Dora en voorkom dat hjj je later ook laat
zitten". (Wordt vervolgd.)
