*ANTO.
tre Lezing
OOTDIENST
No 12
Donderdag 26 Januari 1911.
Zevende Jaargang.
FEUILLETON
BINNENLAND.
LRotterdam en
sterdam,
liter en Zuid-Bevelend
Verkooping van den
N BUtHhNlNSPA N
bt'stede „Veldzicht", in
ite 's-Heer Arends-
den Postweg, voor
-LIankek Jansb, zal
Iben
i 3 Maart 1911
BUÏTETIAND
Langs verborgen paden.
I. Vrijdag 27 Jan.,
Ie Soo. V. O. V te Goes.
>j. N. BOON en Mej. C.
Entrée 15 ets.
ïteombooten
IpES n. ROTTERDAM:
Jan. 's morgens 7,
Jan. 's morgens 10,
)AM: Woensdagmiddag.
OTTERDAM n. GOES:
's morgens 2,
's morgens 11,
's namiddags 4,
ICRDAM naar GOES:
^middag 2 uur.
Rotterdam, Haring-
lie.
N te bekomen te Goes
]J. C. M0NHEM1US, te
heeren BOUMAN Zn.,
irn de heeren J. B.
W. DEFAIS en te R o t-
Ie Steombeot-Reed-exjj v/h
ER St'HUIJT.
5VRACHT Goes-Dordt-
kele reis, f 1, retour f 1,50.
Iiche Vereeniging van
Kantoor- en Handels
bedienden.
TOT PLAATSING
Ijlden en reizigers, leien
n niet-leden.)
I i:Korendijk 50
ndent Middelburg.
Iiroons wordt beleefd verzocht
omende vacatures op hunne
ons te wendenomtrent on-
andere sollicitanten zjjn
atingen te bekomen,
dienden.
n van 18 jaar en ouder, be-
moderne talen, boekhouden,
schrgtmachine, binueu- en
tieééu of meer dezer vakken
ndenten in een of meer der
waaronder met diploma's.
Hers, ook met diploma, be-
juioderne talen,
in Verschillende artikelen.
(■ing bjj het Bureau (die voor
kost bg vooruitbetaling)
geldig en kan daarna eeu
worden verlengd, opnieuw
nden.
JOH. PIJ .AAR,
Notaris.
hiiTE HOOFDSTUK.
'Stkantoor No. 10 dor Living-
in de reuzenstad New-York
:en Zaterdag een nog drukker
gewooulgk. Voor het hek ver-
uensclien elkander in dichte
uieesteu waren Duitschers,
f ouwen, meisjes en jongelingen,
it kloppend hart wachtten, ot
boot, dio regelmatig des Vrg-
uitsehland komend, de haven
ork binnenliep, hun niet eene
den ouden geooortegrond zou
hetibeu
I sterk was het gedrang bjj hot
e couranten-uitgave. Reeds een
fr het geopend werd, verdrongen
[inschen voor de hooge schuif'
de beambte verscheen,
honderden armen ineens uit,
uwe courantennummer in ont-
innen nemen.
(Wordt vervolgd
f i
Abonnementsprijs p. 3 moand-en voor Goes ƒ0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertenfiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
ITALIË
Een internationaal complot.
De „Unione" van Milaan bevat een bericht,
afkomstig uit Rome, waarin melding wordt
gemaakt van een internationaal complot,
dat gesmeed werd met het doel om een
beweging op touw te zetten tot opheffing
der diplomatieke vertegenwoordiging bij
den H. Stoel van de verschillende Rijken.
Deze internationale Liga bestaat uit honderd
staatkundige persoon lijk beden van allerlei
natie, onder wie twintig Italiannen De
berichtgever van de „Üniene" heeft den
oorspronkelijken tekst van den brief, die
werd rondgezonden, onder cogen gehad,
maar publiceert dien niet, wijl hij de
mogelijkheid veronderstelt, dat niet alle
betrokkenen juist gelijkluidend schrijven
ontvangen hebben en bij zich derhalve aan
het gevaar zou blootstellen om gedesavoueerd
te woiden.
Volgens de „Unione" worden de inge
wijden aangespoord om op allerlei wijze,
o.a. door openbare vergaderingen, reclame
te maken voor bet geopperde denkbeeld,
dat reeds verwezenlijking vond in Frankrijk
en Portugal en, naar gezegd wordt, veel
kans van 9lagen zou hebben in Spanje.
Italië, zoo heet het, kan voorloopig de bij
den Paus geaccrediteerde diplomaten, die
als „politieke" persoonlijkheden een voort
durend gevaar vormen, voor „de veiligheid
der Staten", zoo maar niet o,er de grens
zetten, maar dit land zal daartoe overgaan,
als bet steun vindt bij andere naties. Het
voornemen bestaat om eerst Duitschland te
bewerken, waar men rekent op den mach
tigen steun van de Protestanten en de
modernisten
Wij laten een en ander natuurlijk voor
rekening van de „Unione", zegt „De Tijd-'.
BELGIË.
Koningin Elisabeth is op den
weg naar volledig herstel. Donderdagavond
verzekerde de Koning op het feestmaal aan
bet hof aan de genoodigdeu, dat de krachten
Van H. M. zijn weergekeerd en alles een
spoedig herstel doet voorzien.
Omtrent de plaats, waar koningin Elisa
beth een nakuur zal houden, is nog niets
bepaald.
Naar uit Brussel gemeld wordt, heeft
het lid van de Belgische Kamer, Francfc,
afgevaardigde voor Antwerpen, aan den
Belgischen minister van buitenlandsche
zaken medegedeeld een interpellatie te
zullen houden over de houding, die de
Belgische regeering denkt aan te nemen
tegen het plan der kustverdediging bjj
Vlissingen
De werkstaking in het Lui
kerbekken. De toeBtand is eenigs-
ziDS verbeterd, meldt de „G. v. A,". Het
zou misschien nog beter gaan indien men
hier en daar geene inbreuk maakte op de
vrijheid van werken; te Vivegnis werden
uit dien hoofde twee mijnwerkers, een
14.
Tot de regelmatigste bezoekers van het
postloket op Zaterdag behoorde een hoog-
opgeschoten, stevig jongeman met een frisch,
blozend gelaat, dat met een blonden vollen
baard omringd was Hij droeg den blauwen
kiel der werklieden, doch had er steeds
een jas over aangetrokken, daarbij lag er
een zeker „iets" in zijn optreden, waaruit
men besluitf n kon, dat bjj reeds eene voor
name plaats onder zijnsgelijken innam.
De postbeambte scheen hem te kennen;
want, toen bij op den Zaterdagavond,
waarvan ik vertel, de boven allen uitste
kende gestalte des jongelings bsmerkte,
greep hg haastig in een vak van bet voor
hem staande rek en, er een omvangrijk
pakket nitnemend, riep hg in de Engelsche
taal„Hier, master Mertens, dat kwam voor
u aan".
Met een dank „AU right" nam de jonge
man het pakket in ontvangs) en, nauwe
lijks kunnende wachten om een groet van
den geboortegrond in 't zicht te krijgen,
scheurde bjj den kruisband en ontvouwde
Hollander en een Duitscber aangerand, en
te Montegnée, werden verscheidene arbei
ders insgelijks lastig gevallen toeD zjj
zich naar hun werk begaven. Zaterdag
morgen omstreeks 5 uur werden verschei
dene mijnwerkers op den weg van Milmort
naar Hermée, aangevallen en met steenen
geworpen, men loste zelfs verscheidene
revolverschoten op hen. Een hunner, zekere
Picard, van Hermée, werd aan het hoofd
getroffen door eenen kogel. De wonde is
evenwel niet gevaarlijk.
De gendarmen van Herstal, die kort
daarna ter plaatse waren, zijn overgegaan
tot de aanhouding van eenen kerel uit
Montegnée, die zich onder de aanvallers
bevond.
Zaterdagavond was de toestand de vol
gende: te Herstal, aanmerkelijke verbete
ring en men hoopte, dat Maandag den
arbeid geheel zou hervat worden. Te Flé-
malle, is alles aan 't werk, behalve in
„Harihaye", waar nog eeD honderdtal sta
kers zijn. Te Luik, is de toestaud nog
altijd even slecht. In de andere mjjnen van
het bekken, duurt de werkstaking voort.
Ziehier eenige cijfers voor Seraing: „Many",
42 aanwezigen op 160; „Marinaye", 205
op 262 „Fanny", 89 op 120; In de mijnen
„Collard", op „Six Bonniers" en „Thier-
Buttet", zg"n alle arbeiders aan 't werk.
Meer dan erg. Onder de vraag
„Hoe is zooiets mogelijkV" meldt de „Ga-
zette van Gent" het volgende:
Te Gentbrugge-Noord heeft men een
paard moeten dooden, dat te lang in een
spoorwagen vergeten was gebleven; de
eigenaar was er niet om gekomen vertelt
men. Onlangs moest een knecht, die met
een paard opgesloten was, verscheidene
uren schreeuwen om verlost te worden.
Een andere maal werd het paard dood
gevonden en de knecht bijna krankzinnig;
zg waren vier dagen vergeten gebleven.
DUITSCHLAND.
Basserman candidaat voor Saar-
brücken. De leider der nationaal libe
ralen, Basserman, zal zich bij de komende
rijksdagverkiezingen candidaat stehen in
het district Saarbrücken. Dit bericht heeft
reeds meermalen door de pers geloopen,
dan werd het telkens tegengesproken, thans
schijnt het echter juist, want de „Nationaal
Zeit." bericht nu, dat de 79-j*rige nationaal-
hberaal Boltz voor Basserman zal plaats
maken. De ongelukkige leider, die maar
geen vast district vinden kan, vindt het
in Rothenburg, waarvoor bij thans afge
vaardigde is, wat te warm, daarom sluit hij
zich aan bij den algemeenen „trek naar
bet Westen" en wil nu in Saarbrücken
een ond-rkomen zoeken.
Of het hem lukken zal? Bij de vorige
verkiezing, in 19U7, werd de nationaal
liberaal Boltz, met 22.668 stemmen gekozen,
terwijl op den tegencandidaat van het
centrum '21.220 stemmen werden uitge
bracht Boltz had zijn succes aan de roode
heeren te danken, maar het is thans de
vraag ot zij nog zoo zullen doen. De „Vor-
warts" lacht heer Basserman nu al spottend
toe en zegt o.m.: „aan ons zal het liggen
of gij oDder dak komt, heer Basserman 1"
de courant „G...er Nachrichten"alle om
standers konden het lezen. Op dit oogenblik
trof een een onderdrukte uitroep het oor
van den lezende... Haastig zag hjj op, in
zjjne onmiddellijke nabjjheid stond een jong
mensch in zeer verwaarloosde kleeding.
Jas en broek waren geheel versleten, de
platgeloopen schoenen lieten de teenen vrg
door. Het hoofdhaar was verwilderd en
het gezicht vertoonde donkere baardstoppels.
Een oogenblik rustte de blik van den man
in den blauwen kiel op de treurige
verschijning, dan wendde hjj zich af
met duizendtallen kon men die verloopen
individu's in New-York vinden. Dan stak
hg het pakket couranten in zijn binnenzak
en hing heen, de plicht riep hem op zijn
postginder in de uitgestrekte manchester-
fabriek van Gebr. Barrison bekleedde hg
de plaats van meesterknecht.
„Het is opmerkelijk",-zeide Frits Mertens
deze was de jonge Duitscher, dien wjj
bij het loket aantroffen toen bij de lange
Livingstonestraat afliep, „het gezicht van
dien ongelukkige bjj het postkantoor wil
mjj niet uit den geest. Het is mjj juist,
alsof ik hem reeds eenmaal in andere omge
ving gezien heb. Maar waar Nu, men ziet
hier zooveel gezichten, dat men zich inder
daad niet mag verwonderen als men de een
Dr. Jazdzewski. f Maandag over
leed plotseling tengevolge van een beroerte
gedurende een vergadering der Poolsche
fractie in het Pruisische Huis van Afge
vaardigden de bekende Poolsche afge
vaardigde en voorzitter dezer fractie dr.
Von Jazdzewski. Den vorigen avond was
hjj uit zijn parochie Schroda naar Berljjn
gereisd, had Maandagochtend de H.Mis gece
lebreerd, was vol opgewektheid ter verga
dering gekomen en onderhield zich met
zjjn collega's, toen hem, midden in het
gesprek, de dood overviel. Hjj had reeds
plaats genomen in den voorzittersstoel, om
de bijeenkomst te openen, slaakte eensklaps
een korten zucht eu zakte ineen.
Pastoor Kapitza, mede-afgevaardigde, kon
nog in allerjjl den stervende de absolutie
toedienen en reeds een half uur later lag
de doode, zonder eenig spoor van ljjden
op het altijd vriendelijk glimlachend gelaat,
in de lijkkist om voorloopig te worden
overgebracht naar het Sint Hedwigzieken-
huis. Dr. Jazdzewski was een zeer populair
figuur, een man van hooge beschaving en
geestesgaven ihjj had geheel Duitscüland,
Zwitserland, Italië, Frankrjjk, België,
Engeland, Schotland en Ierland bereisd),
en die na het overigden van Mgr. van
Stablewski genoemd werd als ernstig can-
stig candidaat voor den aartsbisschoppeljjken
zetel van Gnesen-Posen. V an 1872 tot 19ü6
was Dr. Jazdzewski met onderbreking van
'n paar jaren ook lid van den Rjjksdag.
Gedurende vele jaren bekleedde hij een
professoraat aan de geestelijke academie
en het seminarie te Warschau en werd
daarna deken van Schoda, terwjjl de H.
Stoel zjjn ijveren op geestelijk en politiek
gebied beloonde met een benoeming tot
pauseljjk huisprelaat. Het politieke testa
ment van dezen hoogbegaafden en wakkeren
leider der Polen in de regeeringslichamen
te Berlijn kan worden saamgevat in hetgeen
hij zeide in de laatBte door hem gehouden
rede in het Huis van Afgevaardigden „Het
is onze plicht als vertegenwoordigers der
onderdrukte en benadeelde Poolsche be
volking de Regeering altjjd en onafgebroken
eiaan te herinneren, dat zjj verplicht is
geljjk recht te laten gelden van alle onder
danen van den Staat. Alleen op dien grond
slag kan de regeering haar doeldo paci
ficatie, bereiken en de Poolsche bevolking
bevredigen Moge Dr. Jazdzewski een
waardigen opvolger vinden
PRAK KKIJK.
Een katholiek protest Tal van
Fransche bisschippen be tuis en hunne in
stemming met bet door den „Univers"
geopperde denkbeeld over de herdenking
der proclamatie van Rome tot hoofdstad
van Italië 50 jaar geleden in Juni
a s te vieren, op een wgze den Katholieken
waardig, in den vorm van een vreedzaam
godsvruchtig protest, door nl in alle kerken
en kathedralen van Frankrijk predikatiën
te houden over den Paus koning, ter intentie
van den H. Vader openbare gebeden te doen
plaats hebbeD, de geloovigen aan te sporen
tot dit doel te cominuniceereu, euz.
of andere gelijkenis ontmoet. Nu nog een
paar uur werken en dan naar huis om te
zien, hoe het er in het geboorteland uitziet.
Zuster Irmgardis zal ook bljj zjjn, iets te
vernemen. Nog heden zal ik naar haar
heen gaan".
Toen de jonge man bjj de groote poort
der fabriek, de plaats zijner werkzaamheid
was aangekomen, betrad hjj ijlings de bin
nenplaats en was weldra in een der uitge
strekte gebouwen verdwenen, waaruit het
eentonige geraas der getouwen naar buiten
drong.
NEGENDE HOOFDSTUK.
Nauweljjks had de man in den blauwen
kiel de voorzaal van het postkantoor
verlaten, of de ongelukkige jongeman ijlde
naar de deur en keek den heengaande na,
zoover zjjn blik hem kon bereiken.
„Geen twjjfelmompelde hjj dan, dat
was Frits MertenMijn God, als die had
kunnen gissen, wie zoo dicht bjj hem Btond
Is het echter geen bittere ironie van het
lot, dat hjj, die mjjn vader eens om zoo te
zeggen uit de fabriek verdreven heeft,
heden een goede plaats heeft verkregen,
terwjjl de voorname zoon van den fabrikant
als een ellendige bedelaar onbekend naast
BIJSLAIID.
Spoorwegschandaal. Naar het
„Berliner Tageblatt" uit Petersburg ver
neemt, zullen in het bekende schandaal
proces van den Boegoelma spoorweg, dat
Maart a.s begint, 17 beklaagden voor den
rechter verschijnen, waarvan de meesten
tot den voornamen stand behooren en aan
spraak hebben op den titel van excellentie.
Van de beklaagden bevinden zich de ge
broeders Neratnf reeds in arrest. Behalve
dezen zijn ook alle overige directeuren van
den spoorweg, de gezamenlijke directeuren
en de raad van administratie van de Peters
burger Privaatbank en de directeuren van
de Demidof-werken van een aantal ernstige
misbruiken aangeklaagd. Het totaal bedrag
der verduisterde gelden bedraagt meer dan
6 millioen gulden.
DENEMARKEN.
Dr. Cook's dagboek. Lonsdale,
de secretaris van den vermaarden dr. Cook,
heeft zich tot de universiteit van Kopenha-
hagen gewend om teruggaaf van de bij
dat lichaam ingediende dagboeken en andere
bewijzen ter staving Cook's bewering, dat
hij de Pool zou hebben bereikt. Men weet
dat de universiteit, na een onderzoek van
deskundigen naar de bewijswaarde dier
stukken, besliste, dat Cook het bewijs niet
naar behooren heeft vermogen te leveren. De
universiteit heeft nu dezer dagen besloten,
dat Cook zijn fameuze documenten zal
terug krijgenmaar alvorens daartoe over
te gaan, zal de universiteit zoo voorzichtig
zijn, de belangrijkste gedeelten van het
dagboek te laten fotografeeren.
Men kan nooit weten
PORTUGAL.
Uit het land van „vrijheid"
en „rust". Uit Madrid wordt gemeld,
dat de kruiser „Candido Reis" in Lissabon
is aangekomen. De geheele bemanning
krngt voor vier maanden verlof, met het
volle recht op hun aoldjj. Dit geschiedt,
zooals officieel wordt gemeld, als belooning
voor hunne aau de republiek bewezen
diensten. In werkelijkheid wil men np deze
manier een nieuwe muiterjj afwenden, want
onder de matrozen van dezen kruiser was
reeds muiteiij uitgebroken, toen hij in de
haven van Madeiia lag.
Het blad „Povo de Aveiro dat voor
korten tijd artikelen tegen de voorloopige
regeering had gepubliceerd, is op bevel
van de regeering opgeheven.
AFRIKA.
De ZuidAfrikaansche Unie.
Generaal Hertzog heeft dezer dagen in
Somerset Strand (Kaapkolonie) eeu rede
voering gehouden over den taalstrjjd in
Zuid-Atrika. Hg zeide o.m., dat gelijk
stelling van Hollandsch en Engelsch goede
resultaten zou opleveren, want Zuid-Atrika
is een dubbeltallig land. Pogingen tot ge
lijkstelling werden gedaan, niet omdat de
Hollandsch sprekende inwoners geen eer
bied gevoelen voor de Engelschen maar
hem staat
Weder, ah zoovele honderden malen,
sedert hg uit het geboorteland ontvlucht
was, sloeg Johan Kersten wjj herkenden
hem al lang zich voor het hoofd. Dan
sloop hg in de voorzaal van het postkantoor
terug, die langzamerhand leeg geworden
was. Bjjna deemoedig naderde hjj het loket
en smeekte in gebroken EngelschIs er
misschien niet een Duitsche courant achter
gebleven, waarin ik voor een moment mjjH
blik zou kunnen werpen 1
Eenige oogenblikken vestigde de beambte
zjjne oogen op de treurige figuur. Het was
niet voor de eerste maal, dat hjj hier
verscheen en deze bede uitsprak. Dan greep
hjj in zijn rek en haalde er een exemplaar
van de „Germania" uit.
„Gjj moogt het blad behouden", zei hjj
daarop, „de Duitsche katholieke reverend,
die het afhaalde, moet vertrskken zjjn
reeds verscheidene Zaterdagen is hg niet
hier geweest."
Also! hjj een schat gekregen had, zoo
drukte de ongelukkige de courant aan
zjjn hart en verliet met haastigen spoed de
voorzaal van het postkantoor. Toen hij
buiten was keek hjj rond, waar hjj zich
kon nederzetten, om het brandende heimwee
dat hem verteerde, voor korten t-jjd te
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot aan den avond van 26 Jan.:
Meest krachtige tot stormachtigen zuid
westelijken wind. Betrokken tot zwaarbe
wolkte lucht. Waarschijnjijk regenbuien.
Zachter.
omdat zjj zich zelf niet zouden kunnen
respecteeren, wanneer zg toestemden dat
de Engelschen hooger geplaatst werden
dan de Hollanders.
SPANJE.
SARAGOSSA, 24 Jan. De kapitein-
generaal heeft den militairen gouverneur
doen arresteeren. De beweegredenen daar
toe zjjn onbekend.
De zaak geeft aanleiding tot levendige
commentaren.
ZWEDEN.
Een torpedo teruggevonden.
De nieuwgebouwde toipedo Vesta" was
bij een proeftocht zoek geraakt. Men
vreesde reeds het ergste maar gelukkig
hadden de pessimisten hier ongelijk. De
„Vesta" is weer gevonden met zware averij.
De eerste nasporingen waren zonder
succes, de torpedo's, die op zoek waren
gegaan, kwamen zouder eenig bericht terug,
vaudaar de vreesOm acht uur Zaterdag
avond stak de „Thetis" in zee en na uren
lang gekruist te hebben, zag de bemanning
van deze torpedo Zuid-Oosteljjk van Hanö
vuursignalen afschieten. Dadelijk stoomden
men naar die plaats om tot groote vreugde
der bemanning, vond men daar de „Vesta"
met gebroken schroef.
De nieawe torpedo, die op geen schit
terende proefvaart kan bogen, werd des
morgens om 2 uur in de haven van Karls-
krona binnengespeeld.
TWEEDE KAMER.
Er is een wetsontwerp ingediend, be-
oogendia de fasten ter, voorziening jn de
beboette aan openbaar middelbaar ondier-
wijs, in de toekomst op billijker wijze,
dan tlians het geval is, over het Rijk en
de onderscheidene daarbij belanghebbende
gemeenten te verdeeien. De kosten dei'
openbare H. B. 8. met 3 en met 5-ja-
rigen cursus wonden thans in zeer onge
lijke mate op de versemhende gemeenten
gedrukt. Aan dezen wantoestand wil de
Minister, thans door een meer billijke ver
deeling van de lasten een einde'maken.
Mot nog om andere reden is aanvul
ling nooctig. Het is wenscheiijk, zegt de
regeering, voor zoover zulks tnans nog
verkrijgbaar is, te bewerken, dat pok do
gemeenten, die door Rijks H. B. S. ge,-
baat werden, voortaan in de kosten dier
scholen zullen gaan bijdragen, naar stel
selmatiger en billijker maatstaf dan ,tot
dusver aangelegd is. Dit geldt vooreerst
verdooven, door zich ia de tijdingen in het
moederland te verdiepen.
Ginder, in het portaal van een voornaam
huis, dat op dat oogenblik onbewoond
scheen, wilde hjj gaan zitten en ongestoord
zjjn schat ontvouwen. Zoo gedacht zoo
gedaan. Buiten gloeide de middaghitte van
een Augustusdag eu iu het steeneu portaal
was het koel. Johan Kersten strekte zich
op een vooruitstekend stuk muur uit en
las, wat er in het vaderland had plaats
gegrepen.
Ten laatste, bjjna aarzelend keek hjj naar
de veranderingen in het leger. Waarachtig,
een heele rij kamereden waren geavanceerd,
hjj had spoedig de bevordering tot eerste
luitenant gehad. En nuï Met een ware
zelfverachting gleed zjjn blik langs zjjn
gestalte. Een fameus PrniBisch officier.
zjjn vaandel ontvluchthet brandmerk
eens valschspelers op het voorhoofd... Geen
wonder dat het hem niet wilde gelukken,
in de Nieuwe Wereld ook maar eenigermate
vasten voet te krjjgen.
'(Wordt vervolgd.)
