Leest en verspreidt de „Nienwe Zeeuwsche Courant".
Zondag 1 Januari 1911.
Zevende Jaargang
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRÜDAGAVOND.
5
Oud en Nieuw.
UIT ZEELAND.
Dit nummer bestaat uit 12 bladzijden.
EERSTE BLAD.
So. 1.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 ©ent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganxepoorfsfraaf C 209, GOES.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Onzen Lezers, Adverteerders, Correspondenten en
g Begunstigers wensclien wij in 1911 alle Heil!
BE DIEECTIE en KEDACTIE
der „Nieuwe Zeeuwsche Courant". 3
5
Goes, 1 Januari 1911. 3
Al wie, bulten Goes wonende, zich
voor HET JAAR I9tl wil abonneeren
op de NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT,
betaalt voor HET GEHEELE JAAR
slechts f 3.50, mits hij dit bedrag vóór
20 Januari 1911 aan de Administratie te
Goes overmaakt. Hij ontvangt dan HET
GEHEELE JAAR de courant FRANCO
PER POST, driemaal 's weeks.
Hot kan uiet anders, of op den St.
Syivesteravond, die het oude jaar be
sluit, bestormen allerlei gedachten ons
brein, vervullen allerlei gewaarwordin-
gen ons gemoed en in bonte mengeling
zweven voor onzen geest al de gebeur
tenissen en feiten, die in <den aigeloo-
pen jaarkring zich voordeden op ons le
venspad. Dan staart wellicht ons gees
tesoog op (do beelden van hen, die een
wreed© dood aan onze liefde ontrukte,
ja, wie weet, 'tellen wij ook menig ver
vlogen ideaal, pinnige'teleurgestelde ver
wachting iiieuigen onvervuld gebleven
wensch onder de hecatomben van bet
scheidende jaar. fin dan dringt zich aam
's meiischen geest, meer dan anders, met
onweer.staawbaren aandrang de gedachte
op aan het veigaokelyke van dit onder-
maansche, aan het brooze van de we
reld en ai haar klatergoud en schijn.
„Goud, heldeiiglorie, koningsluister,
Al 's wereld heerlijkheden saam,
De droomen, die verwerkelijkt schenen.
Al wat wij onvergankljjk meenen,
is dikwerf ©ven pnel verdwenen
Als 't muschken voor ons venster-
raamt" 1)
Hoezeer deze en andere overpeinzin
gen tot .weemoed stemmen, tot moede
loosheid verleiden kunnen zij ons ech
ter niet. De christen vindt in de be
schouwing van het afgeloopen jaar, ook
waar hij mot ontroering terugdenkt aan
misschien veelondervonden leeds, steeds
overvloedige dankensstof aan de Voorzie
nigheid, die met Haar licht ,ons levens
pad bestraalt en met Haar- kracht ons
sterkt in den aardsohen strijd, zoodat
wij dageljjks de waarheid ondervinden van
het woord des Psalmisten:,,De Heer is myn
licht en mijn heil, wien zal ik vreezen." -)
In het heensnellen der jaren, ia het ver
gaan onzer idealen, in het vervliegen van
Onze jongelingsdroomen zien wij ten
slotte zoo heerlijk bewaarheid het be
kende Fransche versje:
„Tout passe,
Tout casse.
Tout lasse
Dien seul postel"
„Alles gaat voorhij, alles lost zich op,
Alles baart ken slotte verveling, tegenzin
God alleen blijft I"
„God alleen blijftI" Met die troostrijke
Waarheid voor oogen nemen wijwelge-
Victor Hugo: .Napoleon IJ. vertaling van
h h. Ten Kate.
'1 Pb. XXVI, l.
moed den .wandelstaf weer op en stap
pen met veerkrachtigen tred 1911 tege
moet, ieder onzer, overeenkomstig zijn
staat en stand, arbeidende aan zijn gees
telijk en stoffelijk geluk, de Nieuwe
Zeeuwsche Courant werkende,
naar haar bescheiden krachten, aan de
verdediging en verbreiding van het Ka
tholiek beginsel op ieder terrein des pu-
blieken levens, tot heil van ons lieve
vaderland in het algemeen, tot welzijn
van ons dierbaar gewest in het byzonder.
Steunen ons hierin Zeelaad's Katho
lieken met hun belangstelling, hun raad,
hun waardeering I Werken zij met ,011s
mede, om in dit Zeeuwsche land dien
naam te doen eerbiedigen, waarvan Mom-
talembert zoo schoon zeide„q u'i 1 e s t
grand ©omme le monde, le nom
de catho<lique", „dai t hy groot
is als de wereld, de naam van
Katholiek."
De Katholieken en de citroen.
Kathclieke kiezer, die wellicht dezer
dagen de pluimstrijkerijen in ontvangst
zult hebben te nemen van de vrijzinnig
heid, die zegt het 0, zoo goed met u te
meenen, denk eraan hoe wij jaren on
jaren voor het liberalisme geweest zijn
als de citroen dien men uitknijpt, om
hem daarna weg te werpen.
Een bewijs?
I11 Purmerend vormen de Katholieken
een vierde der bevolking. Rijks- en ge
meente-ambtenaren (in den ruimsten zin
genomen) zijn er 100. Daarvan zijn
ELF Katholiek, de overige negen eti
negentig niet-Katholiek. De verhouding
is dus 1/4 der bevolking tegen Va der
betrekkingen.
Maar het mooiste komt nog.
liet aantal der niet-Katholieken eu der
Katholieken in den hoofdelijken omslag
is aldus
De aangeslagenen (niet-Katholiek) beta:
len aan hoofdelijken omslag gemiddeld
per hoofd f23.(151/2-
De aangeslagenen (Katholiek) betalen
gemiddeld per hoofd f34.79'/2.
Verwonderlijk is het toch wel, zegt
„de Tyd", dat men de Katholieken wel
kan vinden voor belasting, voor ambten of
betrekkingen echter niet.
Wat zijn wjj, Katholieken, tegenover
een dergelyke s c h a n d e 1 ij k e uit
buiting verplicht?
Nooit of te nimmer doo'r onze
stem een liberaal op het kus
sen helpen j 11 gemeente, Staten
of Kamer. Het tegendeel ware ver-
raad aan ons eigen vaandel!
"e oude truc.
Het in praktjjk brengen van den stelregel
„verdeel en heersch", bezorgde der vrij
zinnigheid reeds menig politiek fortuintje.
„Kom", denkt de Goesche Courant,
„waarom zouden wy nog niet eens een
kansje wagen. De vorige verkiezing hebben
wjj getracht de Katholieken tegen de
Protestanten op te zetten, door het geval
Stieger uit te spelen. Dit is nu wel mislukt,
maar wie weet, als wij nu eens het om
gekeerde doen en de Protestanten, speciaal
de Christeljjk-Historiscken opzetten tegen
de RooiEScheE, misschien trekken wjj ze
dan wel van de coalitie af en halen wij er
onzen candidaat door".
Zoo gezegd, zoo gedaan en in het jongste
Donderdagnummer van het Goesche vrij
zinnig orgaan prijkt dan ook een stuk met
den veelbelovenden titel „Protestant of
Katholiek", waar de bekende rede van
Dr. De Visser voor de openbare leeszalen
in de Tweede Kamer een aanloopje is om
een reeks ontooezingen los te laten over het
,.prote8tantsch beginsel dat in de knel is"
„de Protestantsche vaan, die omhoog ge
houden wordt", mitsgaders een goede dosis
vleierij aan het adres der CbriBteljjk-Hia-
torischen, bjj wie „het proteBtcutsch be
wustzijn nog krachtiger ieelt, krachtiger
en zuiverder wellicht dan in de antirevo-
lutionaire(kringen)''.
Voor de Katholieken en de Antirevo
lutionairen, die in één adem als „clericalen"
vermeld worden, schiet natuurlijk niet veel
liefst over.
De slotphrazen van het merkwaardige
stuk luiden als volgt
„De absolute voorwaarde voor gees
telijk leven is vrijheidEn het
voortbestaan van die voorwaatde wordt
door het voortbestaan van de coalitie
in principe ernstig bedrqigd. Dit be
denke men wel, dat de macht dezer
coalitie, die al sterker van Roomsche
invloeden en opmerkingen doortrokken
wordt, een ernstig gevaar is voor den
bloei van alle geestelijk en das ook
waarachtig godsdienstig leven. Dit
bedenke ook de geloovige Protestant,
die den 4den Januari zyn stem in het
district Goes gaat uitbrengen. Iedere
stem voor een clericaal beteekent ver
sterking van de positie der clericate
meerderheid, wier opvattingen voor
ieder duidelijk kunnen zyn, maar wier
innerlijke verdeeldheid ook telkens
blijkt en een gevaar moet opleveren
voor een krachtig landsbestuur".
Wy gelooven niet, dat dit door en door
oudbakken gerecht van de vrijzinnige
veikiezingstafel ook maar één Christelyk
Historisch man in ons district zal graag
maken. Al te duidelyk toch spreekt daar
••MMMMMMWtWMMMH*
5 Katholieke Kiezers 1
Onze plicht als zonen der Katho
lieke Kerk schrijft ons voor, de libe-
raio staatkunde te bestrijden, welke
meermalen als verderfelijk door ons
3 hoogste gezag is veroordeeld. Out- 3
3 houden wij dus onze stem aan den
candidaat, die als belijder der liberale
staatkunde moet worden beschouwd
en steunen wij den rechtschen candi-
daat, bij wien wij weten, dat ons
3 beginsel veilig is. 3
SoMMOHOMMiHOOIMMMH
uit de oude truczieltjes zien te vangen
met het oog op de stembus, door onderlinge
verdachtmaking.
Wie het kreupele stukje proza wat
aandachtiger beziet, bewerkt ras, dat on
kunde of kwade trouw hier wederom het
„Leitmotiv" is geweest. Want
le. Dat niet alle Ghristelyk-Historischen
in de Kamer het met Dr. Visser c.s. eens
waren, wordt verzwegen. Daarom verwyzen
wij de Goesche Courant naar de
rubriek Binnenland in dit nummer van
ons blad, waar een stukje staat, getiteld:
„Openbare leeszalen".
2o. Dat de Goesche Courant de
woorden „Protestantisme", „p lotestantsch
bewustzyn" neerschrijft, maar antipa
pisme bedoelt, wordt eveneens verzwegen.
Daarom verwijzen wy de Goesche
Courant naar het persoverzicht in dit
nummer onzer Courant, waar een stuk
voorkomt, getiteld„O, moeder die
p a p e n 1" Een titel om te smullen, hé
Goesche Courant? Welnu, als ge
daarvan naar hartelust gesmuld hebt, lees
dan de rest van het stuk met dezelfde
aandacht, daar staat nog wel iets in, dat
leerzaam voor L' kan zyn.
3o. Dat de coalitie „al sterker van
Roomsche invloeden en opvattingen door
trokken wordt", wordt duor de Goesche
Courant beweerd maar niet be
wezen.
Als wy ons niet vergissen, is de redactie
der Goesche Courant tegenwoordig
versterkt, met een juridisch geschoolde
kiacht. Welnu, dan zal zy ons nog beter
verstaan, als wy met het in de jurispru
dentie zoowel als in de logica bekende
adagium antwoorden „Quod gratis asseri-
tur gratis negatur" „Wat om niet wordt
beweerd, kan ook om niet worden ontkend".
4o. De Goesche Courant be
weert, dat de vrijheid door het voortbestaan
der coalitie wordt bedreigd. Hoe? Waar?
W anneer Door wie Altemaal vragen
die door de Goesche Courant niet
zyn aangeroerd. En daarbij, weet gÜ wel
Goesche Courant, wat er van de
vryheid terecht komt, wanneer deze by de
vrijzinnigheid onder dak is? Neen? Dan
moet gy nog eens overlezen, wat wy in
ons vorig nummer schreven over d e
zegeningen van het liberalisme
en in ons nummer van heden onder Bin
nenland de stukjes, getiteld De Katho
lieken en de benoemingen en
De Katholieken en de citroen.
U zult daar weinig iantasie vinden en geen
bloemrijke volzinnen, maar de nuchtere
welsprekendheid der cjjfers en deze zal U
leeren, dat de vrijheid, die onder de hoeae
staat van het liberalisme, vermooru
wordt. Over de uitnoodiging, door de
Goesche Courant aan de geloo
vige Protestanten gedaan, om den 4en
Januari op Oen candidaat der vrijzinnigheid
te stemmen, zullen wy maar zwijgen. Even
goed kan men den vink aanraden be
scherming te gaan zoeken bij den sperwer,
of het sehaap vermanen, zyn toevlucht te
nemen tot den wolf.
Christelyk-Hiscunsohen in het Goesche
land, denkt aan het spreekwoord„Ais
de vos de passie preekt, boer, pas op je
ganzen
Goes. „Esperanto" in Goes. De
nieuwe wereldhulptaal zal binnenkort ook
in onze stad hare intrede doen. Den
27en Januari zal hier (vermoedelijk in
do zaai der Sociëteit V. O. V.) een©
lezing over bet Esperanto worden gege
ven met ©en proefles als practisch© toe
passing. Eerstgenoemde taak zal Mej. N.
Boon op zich nemen, de secretaresse van
de Ësperantopropagandacommissie, ter
wijl de ..les zal gegeven worden door Mej.
C. Dirksen. fn de rubriek „Wetenschap
en Kunst" in dit nummer zal de lezer)
eenige interessante medeitoeiingen vindein
over de nieuwe .wereldhulptaal.
Bij (de Dinsdagavond in de „Prins
van Oranje" gehouden verkooping van
huizen, ten overstaan van notaris E. C.
van Dissel, had de bij elk Goesche inge
zetene wel bekende afslager, de heer
Baftelse, het genoegen voor de duizend
ste maai zijn diensten als zoodanig te
prestoeren, ieder zal .het met ons eens
zyn als we zeggen, dat deze trouwe af
slager, die thans zyn 80ste jaar reeds ver
is ingetreden, steeds tot volle tevreden
heid van notarissen en publiek zyne
diensten heeft verricht, pil nog verricht,
wat op .dien leeftijd zeker tot de zeld
zaamheden gerekend mag >vorden.
(G. Crt.)
In de Donderdagavond gehouden ver
gadering der plaatselijke R. K. Kiesver-
eeniging alhier is arfhaesie geschonken
aan het besluit der R. K, Centrale om
de candidatuur van den lieer J. Steke-
tee krachtig te steunen.
Naar wy' vernemen, zal het nieuwe
jaar 1911 hedennacht alhier worden in
geluid met het carillon van onzen toren.
Middelburg. Alen schrijft ons:
De Nieuw© Kerk te Middel
burg. De Nienwe Kerk alhier ondergaat
thans een goede herstelling. Dank zij de
goede zorgen der kerkvoogden werden
reeds een paar jaar geleden, de uitste
kende deelen van den voorgevel, die ge
vaar opleverden voor de voorbijgangers,
verwijderd en dit jaar is een aanvang
gemaakt met 'de herstelling van dien ge
vel geheel overeenkomstig den oorspron-
kelyken toestand.
De gevel zal weer het aanzien krij
gen zooals hij da,t voor 1852 had; toen
de schilderachtig© met een traptoren ver
sierd© gevel vervangen werd door lief)
misbaksel in pseudo Gothischen stijl
zooals do architect de heer J. A. Frederiks
het eens noemde dat tot voor kort
de Groenmarkt ontsierde.
Volgens genoemden deskundige is er
in dienzelfden tijd veel aan die Kerk ge
knoeid. Inwendig is in 1846 veel dcor
onkundige handen bedorven, o.a. werden
de rijk gebeeldhouwde koolbladeren van
de kapiteelen der kolommen eenvoudig
weggehakt en vervangen door aan latwer
ken bevestigde moderne hoofdgestellen.
By het afbreken van den voorgevel w ?r-
den ook de rijke kerkkronen, meesterstuk
ken van geelgieterskunst, voor oud-koper
verkocht. Thans moeten deze kronen
een van Albions Kathedralen versieren.
De restauratie van den voorgevel van
deze kerk, die .oorspronkelijk met te
Choorkerk de Abdijkerk vormde, en al-
zoo behoorde tot de bekende Abdijgebou
wen, zal met genoemde rijksgebouwen een
mooi geheel vormen en de Groenmarkt
zal een plein worden, dat voor ieder, die
van oude houwkunst houdt, een'bezoek
ten volle waard is.
Hot is noodig gebleken om het in de
kerk aanwezige praalgraf rCs^'^-vertecn,
de bekende Zeeuwsche ^Zeehelden,'tijde
lijk elders heen te brengen, om het la
ter weer in de kerk terug te brengen,
al moge het wellicht op een andore
plaats komen te staan. Het graf "zal tij-
gelijk opder gebracht worden in een der
kloostergangen in (den (Munt.
Dpor den Commissaris der Ko
ningin is benoemd tot lid van de ge
zondheidscommissie, zetel Kruiningou,
dlir. J. Lindenbergh Cz.,' aannemer te \Ve-
meldinge.
Vlissingen De heer J. \V. Jacobze die,
naar in do gisteren gehouden zitting van
den gemeenteraad werd medegedeeld, ont
slag als lid van den raad heeft genomen,
had zitting voor het le district en was in
1911 aan de beurt van aftreding.
Voor deze vacature moet evenwel toch
oen verkiezing worden uitgeschreven, om
dat een vacature uiterlijk binnen zes
maanden moet zijn vervuld.
Als liet weer het toelaat zal worden
begonnen met het duiken naar de lijken
van de slachtoffers van de ramp van
het Belgische stoomschip „Baltique", welk
schip Zondag op de roede alhier is ge
zonken.
In de gemeenteraadszitting van Vrij
dag is [O.m, besloten: le. om op Let
adres van den heer J. G. Meyer in zake
verlenging der badconcessie in te gaan
overeenkomstig bet voorstel van B. en
W., waarhij de pachtsom als volgt gere
geld wordt: voor 1911 f600, voor 1912
f700, voor '1913 f 800, voor 1914 f900
en voor 1915 f 1000. De abonnementen
zullen bedragen f7.50 voor volwassenen,
i'2 voor kinderen beneden de 16 jaar,
en f3 voor 10 kaartjes;
2e. Om voor de maatschappij „De
Schelde" uit te voeren de bestrating, de
rioleering ©n de beplanting welke noodig
zal zijn, (afs ide maatschappij overgaat
tot den houw van 180 arbeiderswoningen.
De kosten van een en ander welke ge
raamd worden op f 145.212.40 zullen
door de maatschappij worden geresti
tueerd, en wel de eerste helft hij den
aanvang van het werk en de andere helft
direct na oplevering van het werk. De
aanbouw van deze arbeiderswoningen ge
schiedt door „De Schelde" in verband
mot het in 1902 met de gemeente aan
gegane contract waarbij de maatschap
pij zich verbond binnen 15 jaar zijii
Glacis geheel te bebouwen;
3e. om wegens den slechten staat,
waarin een aantal hoornen, staande aan
den Nieuwen Vüssingschen weg, verkeer
ren en ter bevordering van den groej»
van de hoornen en het plantsoen in het
Beilamypark, eerstbedoelde hoornen ten
getale van 100 en van laatstgenoemde
hoornen een 7 tal, op stam staande, in
het openbaar te verkoopen;
4e. om het smidswierk der gemeente
voor een jaar aan te besteden.