i van
skerd.
en en een Hittenkar.
Een welferdiende afstraffing.
No. 125.
Zaterdag 22 October 1910
Zesde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-,JOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
ge Aankondiging
Dit pnaimer bestaat uit 8 bladzijden.
EERSTE BLAD.
UIT DE PERS.
UIT ZEELAND.
elrijders, Koetsiers
Voerlieden.
120 Oct. 4 uur 64 min.
127 4 40
irtier Dinsdag 25 October,
Ie 7 min.
Jam moet een half uur, de
moeten een uur na zons-
hden.
BELANGRIJKE
OOPINGEN VAN
de maand Nevember 1910,
PITALE HOFSTEDE
MOOIJE STAAK"
ente Nisse, aan den grindweg
ld, met
[gaarden, Bouw- en
landen en Dijken,
neenten Nisse en Baarland,
lot 72 Hectaren 55 Aren 96
in pacht bjj den heer M.
en
WEILAND
|;root 2 Hectaren 07 Aren 10
in pacht bjj mej. Wed.
in de maand Deoember 1910,
APITALE HOFSTEDE
emeente 's-Heer-Arendskerke,
,n Citterspolder, met
nw- en Weilanden
en Dijken,
oot 135 Hectaren 08 Aren 60
I; bij den heer M. van 't
•E
De Notaris JOH. PILAAR.
goeden staat zijnde
Menwagen-Onderdoor-
met een nieuw model
Ijf, bij C. PR A AN JE of
I' M A N'8 Heerenhoek.
A 'H 'Liieme'.'.tsprijs p. maanden voor Goes 10.75, daarbuiten f 0.96
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur '«namiddags.
Kantoor d. Admlnlalrafle: Ganzepoorfsfraat C 209, GOES.
Reclameberiehten 25 Ct, p. r. Bjj ahoanemenl speciale prjjs.
Advertentiën van 16 regels f 0.60iedere regel meer 10 C'
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x Dereiedd
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct, contant
m
Napoleon I placht van de Russen te
zeggen: ,,grattez 1' épiderme et vous
trauverez 1e barbare: „krab de opper
huid eraf en gij vindt den barbaar",.
Met geringe woordverandering zou men
van niet weinige liberalen kunnen zeg
gen neem het dun vernisje van fijne
vormen, het teêre laagje van beschaafde
manieren bij hen weg en gij vindt den
anti-clericaal, dan anti-Katholiek „tout
crü".
Nog kort geleden gaven de „deftige",
„aristocratische" liberalen der residentie
hiervan het slaande bewijs in hun spreek
buis de „Nieuwe Courant", toen. de re
volutionaire gebeurtenissen in Portugal
ter sprake (kwamen.
Schier dagelijks vermeldden de tele
grammen van correspondenten der groote
Europeesche en Amerikaansche dagbla
den nieuwe gruwelen, Hoor het Lissa-
bonsch gepeupel, met medeweten der re-
publikeinsche overheid, jegens de kloos
terlingen gepleegddaden van wreed
heid, vernielzucht en bloeddorst, die le
vendig aan de dagen van Marat en Ro
bespierre herinnerden.
Wat deed de „Nieuwe Courant"?
Zij trok de handschoen van de deftige,
liberale vingeren en ba,lde de aristocra
tische vuist tegen de verjaagde monni
ken en liefdezusters, schold hen lieden
van „naar 't schijint zeer ongunstig al
looi", wier geest „aan vrijheid en cultuur
vijandig is", waarschuwde Nederland voor
een mogelijke invasie van deze „onwel
kome gasten" en verwees hen naai' het on
gastvrije Afrika!
Men begrijpt, dat bij dit anti-clericaal
geblaf van een „groote" liberale courant
uit de residentie, de kleine vrijzinnige
keffertjes in de provincie zich in koor
aansloten en het stuk van de „Nieuwe
Courant" tegen de Portugeesche kloos
terlingen hield een zegetocht door de
kleine liberale pers: ook ten onzent liet
de „Goesche Courant" zijn lezers van
dien pikanten schotel smullen.
Dat de Katholieke .pers zich. met ver
ontwaardiging keerde tegen een dergelijk
geschrijf, spreekt vanzelf. „De Tijd", „Het
Centrum" ein „de Maasbode" om bij
onze hoofdorganen te blijven, trok
ken van leer tegen de vinnig-hatelijke
uitingen van het liberale Haagsch or
gaan; eerstgenoemde in twee kalme,
maar duchtig gedocumenteerde artikelen,
de tweede met een pittig gestyleerd hoofd
artikel, dat der „Nieuwe Courant" een
spijtbetuiging over de gepleegde gruwe
len afdwong, do laatste het vurige
temperamentvolle Katholieke dagblad van
Rotterdam in een attaquant betoog,
vol gloed en verve, als blijkt uit de vol
gende aanhaling:
„Priesters en kloosterlingen, die in
de straten van Lissabon als honden
worden doodgeslagen, weerlooze lief
dezusters, die als wild worden op
gejaagd, de „Nieuwe Courant" heeft
er geen woord van deernis voor vrij!,
maar de adellijke pen stempelt deze
ongelukkigan tot „lieden van ongun
stig allooi."
Toen Ferrer, de man, die een
school stichtte welke een nationaal
gevaar werd, Idoor de regeering van
zijn land wettelijk werd gevonnist,
had de Nieuwe Courant" maanden
lang geen ruimte genoeg om in
gloeiende verontwaardiging te pro
testeeren tegen dezen bruten aanslag
op de moderne beschaving en de
vrije gedachte. Maar nu daar ginds
in Portugal Katholieke religieuzen,
die verlaten kinderen en weezen
verplegen in een liefdegesticht, uit
geschud over de grenzen worden ge
jaagd, nu meent de „Nieuwe Cou
rant" den tijd gekomen, de Regee
ring in ons land ernstig te moe
ten waarschuwen tegen ieen invasie
van deze slachtoffers van den ma-
<;onnieken haat binnen onze Zuide
lijke grenzen."
Het was echter van meet af aan dui
delijk, dat deze artikelen, hoe juist, hoe
snijdend en hoezeer ook „ad rem", slechts
in die kringen weerklank zojiden vin
den, waar de Katholieke, de Christelijke
pers in eere is.
Aan de overzijde bewaarde men een
diep stilzwijgen en zij, die daar van de
zoo juist genoemde artikelen kennis na
men, legden ze ter zijde met het min
achtend schouderophalen en het „haut dé
dain" van iden liberaal, die zich boven
het „geschrijf van Roomsche bladen"
verre verheven acht.
Doch niet allen. Ook hier bleek waar:
„geen regel zonder uitzonderingen" en
het was ditmaal een vrouw, een schrijf
ster van beteekenis, die de „Nieuwe Cou
rant" bij de ooren pakte en haar een,
welverdiende afstraffing toediende.
Ziehier wat Jkv. de Sayornin Lohman,
redactrice van „de Hollandsohe Le-
1 ie". ,als commentaar op "de bovenaange
haalde woorden van de „Maasbode"
neerschreef.
Juist. Juist! Het doet er hier niet
toe of men Ferrer zulk een gevaar
achtte voor de maatschappij', als de
„Maasbode", van katholiek stand
punt, dit natuurlijk doet. Niet daarin
zit 'm hier de zaak, maar in het
lafhartig zwijgen van de „Nieuwe
Courant", waar het geldt den roof
en den moord op liefdadige zusters
en weerlooze vrouwen alleen om
dat die katholiek zijn terwijl over
den dood van één enkele, alleen
omdat die vrijzinnig was door
diezelfde Courant maandenlang is
gejeremieerd. Die lafhartigheid ha
len alle liberale bladen van alle rich
tingen uit, zoo lang totdat zij>-
zelf óók aan de beurt komen van
opgehangen, uitgeroofd, en uitge
moord te worden.
Eerst stoken zij het vuurtje aan;
dan, voor ze 't zelf weten, dienenj
zijLook als brandstof voor de losge
laten volkswoede. Zóó is het in de
Fransche revolutie gegaan, zoo zal
de toekomst ook nog wel worden
op den duur. Dezelfde mannen en
vrouwen, die Lodewijk den zestiende
wegjoegen, zij, die nem later lieten
onthoofden, zijzelven zijn bijna zon
der onderscheid gevallen in de
Schrikbewind-dagen. Robespièrre-zelf
heeft zijn populariteit kunnen hoe
ten ten slotte, door van datzelfde
volk, dat hem gisteren aanbad, te
worden mishandeld en vermoord.
Ik voor mij zal dan ook lachen,
wanneer de revolutie, die komen
moet, komt, indien ,dan het den
„Nieuwe Courant"-heeren en ai dien
liberalen huichelaars van dezelfde
richting van gemodder en geschip
per dan net zoo zal gaan als thans
de katholieke bevolking van Portu
gal. Niet alsof ik mij inbeeld,
dat het gepeupel mij zal sparen. Och
neen. Ik zal mijn deel ook wel krij
gen. Iedereen is in zulke dagen over
geleverd aan de onberekenbaarheid
van de domme, woeste kracht, dan
ontketend, die heet: de massa. Maar,
't zal me heusch nog een troost zijn,
wanneer ik-ook moet hangen of ont
hoofd worden of iets van dien aard,
dat zulke lui als de „Nieuwe Cou
rant"-heeren en hunne collega's in
onoprechtheid dan hun verdiende
loon meteen krijgen.
Hoe men over de opstanding in
Portugal moge oordeelen, hoe ook
over den dood van Ferrer, het is
en het blijft in elk geval een gru
wel weerlooze vrouwen en kinderen,
aan hare naasten zich wijdende vrou
wen en brave priesters, (die er on
der de katholieken toch óók zijn,)
lafhartig te mishandelen en te ver
moorden. En de „Maasbode" heeft
daarom groot gelijk, dat hij de „Nieu
we Courant", die te keer gaat over
den dood van den vrijzinnigen Fer
rer, en zwijgt over de mishandelin
gen en de moorden der katholieke
bevolking van Portugal aangedaan,
haar laffe, onoprechte houding ver
wijt. En dat zijn dan dezelfde,
mannen, die zich zoo prat doen op
Nederland's gastvrijheid eeuwen
vroeger den vervolgden Joden gebo
den Alleen, uit die Joden is de
hedendaagsch© pers-wereld gegroeid.
Daarom vindt |di® wat m'6t de hun
nen indertijld geschiedde héél braaf;
jnaar de katholieken, (waarvoor zij
bang zijn,) die moeten maar zonder
vaderland rondzwerven en uitge
moord worden
En «dat beet dan liberalisme!
ANNA DE SAVORNIN-
L0HMAN.
IVij behoeven aan dit stuk niets toe
te voegen, het spreekt voor zichzelf.
Jonkvrouw De Savornin Lohman is geen
„Roomsche", zelfs geen „Protestante". In
een polemiek met „de Tijd", een jaar
of acht geleden, schreef zij: o.a. „geloo-
ven kan ik niet". Maar zij is een vrouw,
die een groot rechtvaardigheidsgevoel,
een sterke liefde voor waarheid met zich
omdraagt en waar die spreken, schroomt
zij niet om b te zeggen ,waar zij a zeide
en zoo noodig tot z te vervolgen.
Dat bewees zij indertijd bij hare beoor
deeling van het schandstuk „De broe
ders van Sint Bernhard", dat bewijst zij
ook nu en voor hetgeen zij thans aan
,d© Nieuwe Courant durft zeggen uit
liefde tot de waarheid, verdient zij de
hulde vau ieder weldenkend mensch, ter
wijl zij ons Katholieken den g'rooten
dienst bewijst, de liberale, lees„anti-
Katholieke" pers te ontmaskeren in die
kringen, welke voor onze pers gewoonlijk
ontoegankelijk zijn.
Wij drukten dit stuk over gelijk wij liet
vonden in de „Maasbode" van Woensdag ;9
October (Avondblad)
i
Misdadige woeling.
Met dit woatd bestempelde dr. Kuyper,
destijds minister, de Spoorwegstaking in
1903.
Wat heeft men daarover toen gefulmi
neerd tegen hiem!
Al wat democraat heette, sociaal of
vrijzinnig, spotte met de handhaving van
't gezag, dat dr. Kuyper op zoo voorbeel
dige wijze deed.
Sinds dien tijd hebben we onze Sta-
kingswetten, die aan andere landen tot
voorbeeld mogen strekken.
Dezer dagen heeft men in Frankrijk
ook een .spoorwegstaking gehad.
En hoe noemt de socialistische minister
Briand die?
Het schijnt, dat hij het woord van dr.
Kuyper onthouden heeft. Hij brandmerkt
ze als een „misdadigers-beweging".
En wat doet deze minisler-saualist?
Heel wat krasser nog dan dr. Kuyper
treedt hij op.
Hij laat die socialistische en anarchisti
sche leiders en opstekers bij troepjes
gevangen nemen.
Dr. Kuyper werd toon in beeld en
schrift voorgesteld als de worger van den
werkman.
Nu blijkt echter, dat de socialisten, als
ze 'tmet hun eigen geestverwanten aan
den stok krijgen, er nog heel wat slech
ter aan toe zijn.
Hoe dat zoo komt?
Het zal wel hieraan liggen, dat de
socialistische minister zijn volkje nog wat
beter kent en daarom nog een beetje
ongunstiger er over oordeelt.
„Ons kent ons" zegt men in Zeeland.
(Br. Crt.)
Goes. Naar wij, vernemen heeft de heer
W. Temperman zijne benoeming tot lid
van het Burgerlijk Armbestuur niet aan
genomen.
Het filiaal van rijwielen en b-erioo-
digdheden van den rijwielhandel van den
heer C. Dominicus Jr. te Kattendijke,
dezer dagen in de Nieuwstraat alhier ge
opend, mag gezien worden. De breede
inrijpoort met aan weerszijden fraaie,
breede étaiagekasten, wier spiegelruiten
tot aan den grand reiken, geven aan het
pand D 192 van die straat een deftig
en toch „kaufmanmsch" uiterlijk.
De reparatie-inrichting is uitstekend ge
monteerd en het 'lakken der fietsen ge
schiedt er volgens de nieuwste vinding.
Rijwielen van de beste merken fonkelen
den bezoeker tegen, zoodat èn voor den
rijwiellustigen koaper èn voor dengene,
die iets aan zijn fiets wil gerepareerd
hebben, dit nieuwe adres wel is aan te
bevelen. Moge de heer Dominicus met
zijn Goesch filiaal succes hebben!
- I !.ii' Kldl-JJ tUf'
Middelburg. De plannen tot oprichting
eener Katholieke Leesvereeniging hebben
thans vasten vorm aangenomen en. is
dezer dagen eene circulaire onder onze
Katholieke stadgenoolen verspreid om hen
tot toetreden tot deze vereeniging en deel
name aan de leesportefeuille te bewegen.
Gezien de namen van de onderteekie-
naars dezer circulaire twijfelen wij niet,
of de Leesvereeniging zal succes hebben.
Evenals vorig jaar zullen ook dezen
winter biljartconcaursen in den St. Petrus
kring plaats hebben en is hiermede Don
derdagavond een begin gemaakt. Er
heerschte veel animo, terwijl prachtige
prijzen den ouderlingen wedijver aanvuur
den, zoadat de aanwezigen een recht ge-
zelligen avond doorbrachten.
Electrisch© tram Vlissingen-
M iiddel b u rg.
De stoomtram, wélke vroeger de ver
binding tusschen Vlissingen en Middel
burg onderhield, telde drie klassen.
Sedert 4 maanden wordt deze tram
electrisch geëxploiteerd en werden toen
2 klassen ingevoerd. Evenwel is gebleken,
dat bijl het zeer drukke vervoer dat deze
tram heeft, toch maar zeer weinig ge
bruik gemaakt wordt van de eerste klasse
en daarom heeft de directie, na daar
voor bekomen machtiging, besloten met
ingang van 23 dezer de eerste klasse
af te schaffen.
Vlissingen. In de hedenmiddag gehou
den vergadering van den gemeenteraad
was ingekomen een bericht van den mi
nister van waterstaat, waarin hij: gun
stig beschikt op het verzoek van B. en
W. d.d, 7 September j.l. om vergunning
tot het plaatsen van een paaljuk langs
den Koningsweg. De minister geeft vet-
gunning tot wederopzegging tot het plaat
sen van een paaljuk aan de westzijde
van het Kanaal door Walcheren aan ge
noemden weg, ten dienste van helios
sen en laden van schepen, en zulks on
der verschillende voorwaarden.
Aan deze voorwaarden ontleenen wij,
dat het paaljuk zal bestaan uit 4 pa
len, elk gesteund door een schoorpaal
loodrecht op den Kanaalas aan de land
zijde, de buitenste palen bovendien 'door
een schoorpaal gesteund, evenwijdig aan
den kanaalas.
Het midden van het paaljuk is gele
gen op 129 M. uit het zuidelijk punt
van het landhoofd der Keersluisbrug.
Do koppen der buitenste palen mogen
niet hooger reiken dan 4.50 M. -j- N.
A. P., die van de overige palen niet
hooger dan 3.50 M. -f- N. A. P. De lengte
der bovengording zal 8.50 M. bedragen.
De werken worden gemaakt overeen
komstig de aanwijzing door of vanwege
den Hoofd-ingenieur-Directeur van den
Waterstaat te Middelburg en worden
voortdurend te zijnen genoege door en
op kosten van de concessionarisse of
hare rechtverkrijgenden onderhouden.
De jaarlijksche recognitie bedraagt f 1
per jaar.
Overgelegd werd:
1. Een adres van J. G. Meijer, ho
telhouder alhier, waariu deze mededeelt,
dat hij uog eene opmerking zoude wen-
schen te maken naar aanleiding van zijn
adres aan den raad, dagteekenend van.
den 30stem September 1910 betrekkelijk
grondaankoop
dat toch voorzoover de omschrijving
van den dag waarop hij: den koopprijs
van den aangevraagden gro|nd aan den
Boulevard Bankert te Vlissingen door de
gebezigde uitdrukking: „Zoodra de raad
dit zal noodig oordeelen" niet geheel
duidelijk mocht zijn, hij dit wenscht te
verduidelijken, door bij deze te verkla
ren, dat hij wenscht te betalen:
a. den koopprijs van dat gedeelte van
den gevraagden bouwgrond aan den Bou
levard Bankert, hetwelk reeds tot bouw
terrein geschikt is gemaakt, terstond, des-
noodig binnen tweemaal 24 uur na de
dagteekening van dit verzoekschrift, ten
beloope van naar zijne schatting 30 X
20 600 vierkante Metarj a f 12 f 7200.
b. den koopprijs van het overig ge
deelte van Hen gevraagden bouwgrond aan
den Boulevard Bankert binnen acht da
gen na ontvangst der aanschrijving van
wege den raad, dat de geheele bouwgrond
tot bouwterrein geschikt is gemaakt.
Hat hij vertrouwt dat hierdoor de raad
te meer zal zijn overtuigd van den ernst
zijner bedoelingen, terwijl een gunstige
beschikking het mogelijk maakt, dat wei-
Welk weder zullen wij hebben
Vewachting tot aan den avond van 22 Oct:
Matige tot krachtigen, oostelijke tot Noord-
oosUlijken wind. Gedeeltelijk bewolkt Droog
weder. Des nachts wellicht vorst. Over dag
dezelfde temperatuur.
licht nog vóór 2 Januari 1911 door hem
aan alle zijne verplichtingen zal zijn vol
daan.
Verder ©en schrijven van gedeputeerde
staten naar aanleiding van ©en bij dat
college ingekomen verzoek van de tram
VlissingenMiddelburg om vergunning
voor den aanleg eener electrische tram
lijn van id© keersluis naar het station
van den Staatsspoorweg.
Gedeputeerde Staten zenden het iadres
met een staat van de bij: den aanleg
betrokken openbare wegen en vijf tee-
keningen.
Overeenkomstig art. 2 3 van het
reglement op de tramwegen noodigen ged.
staten B. en W. uit:
la. de stukken, na aankondiging ge
durende veertien dagen ter inzage te leg
gen van belanghebbenden
2o. het gevoelen van den gemeente
raad in te winnen over d© aanvraag, in
het bijzonder over de vraag, of er in
het wegsbelang redenen zouden zijn, om
de vergunning te weigeren.
3. Naar aanleiding van een door den,
heer Vermaas gedane vraag deelen B.
en W. mede, dat zij: de kwestie van het
invoeren eener pensioneering van wedu
wen en weezen van gemeenteambtenaren
in studie hebben genomlen en zij zich
op de hoogte hebben gesteld hoe deze
zaak in verschillende andere gemeenten
is geregeld, hetzij: bij wijze van fonds,
hetzij Hoor bijdragen, die rechtstreeks in
de gemeentekas vloeien.
De door B. en W,. hieromtrent ver
zamelde gegevens leggen zij aan den raad
over.
Bovendien hebben zij onder den naam
van pensioenfonds een apart hoofd inge
voegd aan de Balans der gemeenteboek
houding.
Nu evenwel blijkens de berichten in
de bladen het wiskundig rapport betref
fende de pensionneering van gemeente
ambtenaren en van hujnnie weduwen en
weezen bij de landsdrukkerij in druk is
en begin Deoember in eene oplaag van
4000 exemplaren bet licht zal zien, ter
wijl het in de bedoeling der regeering
ligt aan alle gemeentebesturen ©en exem
plaar toe te zenden, achten B. en W,
het gewenscht eerst van dit rapport ken
nis te nemen, alvorens verdere stappen
op' dit terrein te doen. Zij: vertrouwen
dat de raad hun gevoelen zal deelen.
~V order werd behandeld een voorstel
van B. en W. om, daar gedeputeerde
staten van Zeeland, na raadpleging van
den Minister van Binnenlandsche Zaken,
bezwaar gemaakt hebben tegen eene dooi
den gemeenteraad in de verordening op
den Hoofdelijken omslag opgenomen be
paling, waardoor aan belastingplichtigen,
wier inkomen in den loop van het jaar
met meer dan een Vierde is verminderd,
door den raad geheele of gedeeltelijke
ontheffing kan worden verleend voor nog
niet vervallen termijnen, eene wijziging
aan te brengen.
Gedeputeerde Staten zijn van meen'img,
dat de raad niet anders dan in geval
van reclame wijziging in den eenmaal
vastgestelden omslag mag brengen.
De gemeenteraad bracht die wijziging
in de verordening aan, waardoor de be
doelde bepaling vervalt.
Verder word de gemeentebegrooting
voor 1911 behandeld. Daarbij kwamen aan
de orde de door B. en VV. voorgestelde
verhoogingen der jaarwedde. Zoo werd
voorgesteld de jaarwedden van den bur
gemeester en den secretaris te verhoogen
van f2500 op f3000; die van den ge
meente-bouwmeester van f 2025 op
f2225; van den commissaris van politie
van f 1800 op f 2000 en van den con
troleur der gemeente-belastingen van
f2000 op f2200.
Do verhoogingen werden Hoor enkele
leden, uit financieel oogpunt, bestreden'
en daarentegen Hoor andere leden verde
digd.
Nader meldt men;
Nadat de raad met 11 tegen 6 stem
men de voorgestelde verhooging van de
jaarwedde van burgemeester en secreta-
