SSkLOl,
so104.
ERCE"
F^sssri
>EN
.nt.
Zaterdag 3 September 1910
Zesde Jaargang.
iptie.
NGKRAAM
WARNAR
MUIL
OES.
NIEUW.
ES.
iet eerst alhier.
:arkt.
f. DE SMET.
ig den
vit ie te Brussel
KEWITS,
issel.
an ouds bekende
p de Kermis aanwezig
st op de Groote Markt,
Stadhuis.
3AZAR. C 6.
ederen, Luxe- en
delijke Artikelen.
3REEP, Goes.
Te Huur:
imeenfeherberé
de paauw".
Verschijnt eiken MAAHDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
8
EERSTE BLAD.
Het Passiespel van Oberammeryaii.
Welk weder zullen wij hebben
UIT ZEELAND.
MARKT C 63,
rste modellen.
ÏTE MODELLEN.
)ED GRATIS.
tRIVEERD DE GROOTE,
orgd.
vorden vereerd.
O
BESTE, Vlissingen.
>5 A.
DES ZONDAGS.
fl.-.
Pr. f 2.—.
DIME KEUZE
BIEZELINGE
3D te bekomen hg den eigenW
S, Biezelinge.
A boanemextsprgs p. 3 maanden voor Goes (0.75, daarbuiten (0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrqdag vóór een uur 'a namiddags.
Kantoor d. Administratie: Gangepoorfstraat C 209. GOES.
Reclamëbericht«n 25 Ct, p. r. Bg abonnement speciale prgs.
Advertentiën van 1—6 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x oereiend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct, k contant.
BELGIË.
De ministercrisis opgelost.
Over de benoeming van den heer de
Brocqueville tot minister van spoorwe-
qgen schrijft de parlementaire correspon
dent van het „H. v. Antwerpen"
„Het congres der partementariërs heeft
verscheiden leden onzer bcidv Kamers
in Brussel te zamen gebracht. Het nieuws
der definitieve benoeming van M. de
Brocqueville tot minister van spoorwe
gen, was dus Woensdagmorgen het onder
werp van de gesprekken onder de Bel
gische senateurs en volksvertegenwoor
digers.
Persoonlijk is M. de Brocqueville zeer
gezien bij al zijne collega's, zonder on
derscheid van opinie, maar na zijne zoo
bepaalde weigering van het aanbod ver
wachtte men er zich hoegenaamd niet
aan, hem op die weigering te zien terug
komen.
Aan een vriend, die hem na zijne te
rugkomst van zijn verlof voor drie da
gen nog gesproken had, verzekerde hij
dat hij hoegenaamd niet voornemens was
M. Helleputte op te volgen, er bij voe
gende dat hij voornemens was, op reis
te gaan tot het einde van October,
De aandrang van M. Schollaert moet
wel groot geweest zijn, om hem zoo van
denkbeeld te doen veranderen.
Dia benoeming kan evenwel reeds vanaf
del heropening van den zittijd eenige mis
noegdheid in de rechterzij doen Iuchf-
geven. Dit was reeds vandaag het geval
en men zou dit oordeel reeds kunnen
samenvatten in de woorden van een in
vloedhebbend kamerlid
„Vijf portefeuilles in dezelfde familie,
dat is misschien overdreven."
M. de Brocqueville is nu wel niet ver
want aan M. Schollaert, noch aan M.
Helleputte, niaar hij is aan hen gehecht
dooi' zeer nauwe en trouwe vriendschaps
banden.
Men moet hopen voor de onmisbare
overeenkomst, die er tusschen de regee-
ringsleden en de meerderheid moet hëer-
schen, dat deze ontevredenheid gedurende
de twee verlofmaanden die ons nog van
de opening scheiden, bevredigd worde en
dat allen slechts één hart hebben om
bloc te vormen tegen de oppositie, wier
werking levendig en rusteloos zal -we-
De strijd tegen de openbare
onzedelijkheid. De Belgische minis
ter van justitie de Lantsheere heeft aan
de politie en de rechterlijke autoriteiten
een belangrijke onder gezonden, die zeker
zal bijdragen om de openbare zedelijkheid
te bestrijden. Genoemde autoriteiten volg
den tot nu toe de gewo.onte, om, in ge
vallen, dat in theaters, bioscopen en ain-
i ■ff'j'
«■8mg
Als alle voorstellingen zijn geëindigd,
gaat de geheele gemeente op; om God
te loven en te danken. En wat de gel
delijke winsten aangaat, wordt aan de
deelnemers niet veel meer dan het ver
lies van hun gewonen arbeidstijd ver
goed, terwijl de groote bate voor de ge
meente als zoodanig, en niet het minst
voor de armen is bestemd. Dit alles geeft
aan het geheel relief Wie de deelnemers
ziet en hoort, gevoelt dan onmiddellijk,
dat zij hunne heiligste zielsvervoeringen
uiten in daad en woord. Zij keeren hun
binnenst naar buiten. En omdat daarbin
nen een Hooger Geest werkt, wordt het
geheele auditorium gewijd. Gedurende de
acht uren, dat het spel duurde, was er
onder de vier duizend toeschouwers een
hoorbare stilte. Soms had ik het gevoel:
de Heer is aan deze iplaats.
Het Passiespel draagt om al het ge
noemde het karakter van een getuigenis
en wèl van een krachtig getuigenis van
de geheel eenige waarde van de offerande
van Christus,
1 .1 1 i ui i I I i i I i
dere openbare lokalen onzedelijke voor
stellingen werden gegeven, de eigenaars
dier lokalen een waarschuwing en een
bedreiging thuis te zenden.
Daardoor warén die eigenaars op fle
mogelijkheid van een gerechtelijken inval
voorbereid. Hieraan heeft de minister van
justitie nu voor goed een eind gemaakt
door in. bovengenoemde order te bepalen,
dat de politie zonder voorafgaande waar
schuwingen de voorstellingen zal contro
leeren.
Koninginnedag te Antwer
pen. Wij lezen in de „Gazet van Ant
werpen"
Onze Nederlandse!» Colonic vierde
Woensdag den verjaardag van Koningin
Wilhelmina der Nederlanden. De „Wilhel-
mina Vereeniging" onder eere-voorzitter.
schap van den consul-generaal der Ne
derlanden, vertrok met hare leden, da
mes en kinderen per s.s. „Wilford VI"
naar Hoboken, om daar op het schooi»
hof „Moretusburg" zich aan vaderlandse!»
uitingen over te geven. In de twee za
len; en in den tuin werden den deelnemers
ververschingen aangeboden, waarna in de
rotonde een concert gegeven werd, waar
in wij de schoone stem konden bewon
deren van mevr. Backer-Opde Beeck, be
geleid door mejuffrouw Thilla Ontrop'. Ver-
dei] hadden er verscheidene spelen plaats,
als voetbal, hardloopen, enz. enz. Het
tweede doel van het concert sloot het
vaderlandsch feest.
Met de „Wilford VI" keerde men naar
Antwerpen weer.
Wij behoeven nog een woord te zeg
gen over de zoo diepgevoelde vader
landsliefde redevoering van den heer Pijl,
voorzitter, wiens woorden de geestdrift
opwekten der aanhoorders.
OOSTEKRUK-UOA'UAKIJE.
Anderhalf uur lang heeft de Italiaan-
sche minister van buitenlandse!» zaken
te Salzburg met den Oostenrijksch-Hon-
gaarschen minister-president geconfereerd.
Het aangekondigde communiqué zegt,
het gesprek zeer vriendschappelijk en
hartelijk was en gevolgd werd door een
diner. Zoo ver zeer goed. Maar wat be
spraken de beide ministers?
De „Neue Freie Presse" weet er het
volgende van te vertellen. De ministers
bespraken in den salon van graaf Aehren-
thal onder vier oogen vragen van nete-
ligen aard waaraan geen gebrek is
en waarschijnlijk tevens de betrekkingen
tusschen de beide volken, die naar men
erkent nog niet op dezelfde toonhoogte
van vertrouwen gestemd zijn als de of-
ficieele betrekkingen. Dit onderhoud zon
der getuigen was zonder twijfel het ge
wichtigste deel der ontmoeting. Daarbij
moet het tot een vertrouwelijke uitwis
seling Van meeningen van werkelijke be-
teekenis zijn gekomen.
Ook de quaestie der grens-incidenten
moet zijn behandeld. De wisseling van
diplomatieke nota's en het daarop ge
volgde besluit, een commissie naar Wee-
nen te zenden om die voorvallen te
onderzoeken en herhaling te voorkomen
Natuurlijk kleven aan zulk eene wijze
van getuigen groote gevaren, zoowel voor
hem die dit getuigenis geeft als voor
wie het ziet en hoort. De ziel kan uit
de vormen vlieden en het heilig kruis-
mysterio kan dienstbaar worden aan mo
menten van louter kunstgenot. Maar deze
gevaren brengt alle kunst, gesteld in den
dienst van het Christendom, met zich
mede. Trouwens naar het misbruik,
dat sommigen van iets maken, veroordeelt
geen rechtvaardig mensch het gebruik op
zich zelf, En nu weusch lik juist ten
aanzien van dit gebruik toch de vraag
te stellen, waarom het Christendom aan
alle kunst, beeldhouwkunst, kunst, toon
kunst, schilderkunst, zijnen heiligsten in
houd inag léenen, maar alleen aan de
dramatische kunst niet. Rubens en Mu-
rillo mogen op het doek hunne visie op
den Heiland der wereld vereeuwigen; Mi-
chele Angelo mag zijn prachtig stand
beeld van den verrezen Christus doen
verrijzen en Thorwaldsen zijn heerlijk bas-
relief „de tocht van Jezus naar Golgo
tha" in het leven roepen; Haydn's „Sie-
ben Worte des Erlösers am Kreuze" en
Bach's Mattheus-Passion mogen door so
listen en koren vrijelijk worden gezon
gen.
zal waarschijnlijk tot een spoedige re
geling voeren.
Do „Allgemeine Ztg." gelooft niet dat
de reis van San Giuliano bij de tegen
woordige politieke constellatie bijzon
dere omstandigheden tot aanleiding heeft
maar eenvoudig den wensch tot kennis
making aan beide zijden. Van politiek
belang is de reis in zoover (meen't het
blad) dat de heide leidende Staatslieden
ongetwijfeld tot de meest volkomen over
eenstemming zullen komen, hetgeen een
nieuwe waarborg zal zijn voor het be
houd van den vrede.
Nader meldt men:
De samenkomst heeft aan de beide
staatslieden gelegenheid gegeven, op een
wijze, die in overeenstemming is met het
bondgenootschap, van gedachten te wis
selen over den algemeenen toestand in
Europa, en in het bijzonder over den
toestand dor oostelijke, aan Oostenrijk
en Italië grenzende landen.
De ministers zijn tot de slotsom ge
komen, dat er een gelukkige overeen
stemming van inzichten bestaat, daar
toch het doel van beide ministeries is,
vóór alles den vrede en den status quo
te handhaven.
Zg hopen, dat het nieuwe regeeringsstel-
sel in Turkije ertoe bij zal dragen, het
land krachtiger te maken en zij zullen
met instemming de welvaart der Balkan-
staten blijven gadeeslaan.
PO BTIIGAL.
Be leider der republikeinen
aan 't woord. Een correspondent van
het „Berl. ïagebl." heeft een interview'
gehad met Costa, den leider der Portu-
geesche republikeinen. Zeker was deze
heer nog onder den indruk van de over
winning van jl. Zondag, toen hiji de vol
gende voor zijn partij zeer optimistische
beschouwingen ten beste gaf. Hij ver
telde in de eerste plaats, dat de repu
blikeinen ;er vast op rekenden bij deze
verkiezingen minstens 19 zetels te zul
len winnen. Het zouden, volgens zijin miee-
ning, de laatste verkiezingen onder de
tegenwoordige monarchie zijn. Spoedig
-zou 't blijken, dat de regeering niet met
de nieuwe kamer kon samenwerken. En
wellicht zal dan een kamerontbinding vol
gen. Maar ook deze gebeurtenis zien wij
met vreugde tegemoet, want de nieuwe
verkiezingen zouden ons nog meer over
winningen bezorgen, zeide Costa.
Ja, wanneer het zoover komt is de
val van het tegenwoordig regime onver
mijdelijk. Bijna de geheele marine en <een
groot gedeelte van het landleger zijn op
zijne hand.
U ziet dat de monarchie op een wan
kelenden troon zetelt.
Of de overgang 'tot een republiek bloe
dig zou zijn of niet, wist Costa natuur
lijk niet te vertellen, in ieder geval dach
ten de republikeinen er heelemaal niet
aan, om geweld te gebruiken. Zij zou
den de monarchie duidelijk maken, dat
haar tijd uit was.
Natuurlijk behoeven we er niet op te
wijzen, dat de heer Costa hier danig aan
't bluffen is geweest. De republikeinen
Dit Alles is geoorloofd. Doch alleen
de brave en artistieke Oberammergauers
mogen het Christus-drama niet uitbeel
den, zooals geheel hun zieleleven het
verlangt. Wij meenen dat dit oordeel op
willekeur rust en allerminst gerechtvaar
digd wordt door het miscrediet, waarin
in vele Christenlanden de dramatische
kunst gebracht is. Veeleer verdienen de
Oberammergauers lof voor hun ernstig
pogen om haar peil in die mate hoog
te houden, dat zij zich wagen kan aan
eene reëele voorstelling van liet hoog
ste Ideaal. Zóó helpen zij het schoone
woord van Krummacher in vervulling
brengen: „De kunst is de dertiende apos
tel des Hoeren."
in zijn pittig, bijna Zeide ik zijn
edel boek: „Wat is kunst?" zegt Leo
Tolstoy: „De bestemming van de kunst
in onzen tijd is, uit het rijk des ver
stands naar het rijk des gevoëls de waar
heid over te dragen, dat het geluk van
de menschen bestaat in hun broederlijke
eensgezindheid, en, in de plaats van het
nu bestaaude rijk des gevoèls, het ko
ninkrijk Gods, dat wil zeggen, het rijk
der liefde op te bouwen, idat wij allen
erkennen als het hoogste doel van het
menschelijk leven," Is dit juist en
moeten nog heel wat winnen, voor de
ideëen van Costa en zijn vriendjes de
bovenhand zullen krijgen. Dit zullen de
monarchisten trouwens wel verhinderen.
ITALIË.
"Feesten der eere van den H.
Carolus Borrom,eus. Gisteren zijn
in Milaan, de groote plechtige feestelijk
heden van den driehonderd-jarigen ge
denkdag van de heiligverklaring van den
H. Carolus Borromeus begonnen. Reeds
dagen te voren, waren duizenden vreem
delingen te Milaan aangekomen, o.a. kar
dinaal Boschi, aartsbisschop van Fer-
rara, kardinaal Cavaillari, patriarch van
Venetië, kardinaal Massi, aartsbisschop
van Pisa en vele bisschoppen, o.m. mgr.
Piovella, bisschop van Alghero, mgr.
Puja, bisschop van San Severino enz.
De plechtigheden zijn gisterenmorgen,
begonnen met de feestelijke ontvangst van
kardinaal Agliardi uit Rome. Mgr. Bal-
coni, don Rossi en graaf Padulli waren
den kerkvorst tot Pianoenza tegemoet ge
réisd en begeleid den mgr. 'Agliardi bij
zijn intrede in de stad.. De bevolking was
zeer enthousiast en braóht den hoogen
bezoeker een geestdriftige ovatie. Het
was een schitterende ontvangst.
namiddags werden de relikwieën
van den H. Carolus Borromeus in plech
tige processie van de cryp'ta naar het
altaar overgebracht, dat midden onder den
koepel van den dom is opgericht.
Daar zullen ze blijven rusten tot Woens
dag 8 September, het feest van Maria
Geboorte, wanneer de feestelijkheden met
een plechtige processie zullen gesloten
worden.
Een looze aanslag in Sint
P i e t e r. Men schrijft uit Rome
Maandagavond 6 uur, terwijl de kanun
niken van Sint Pieter in de koorkapel
hunne getijden zongen, weerklonk eens
klaps in de kerk het geluid van revolver
schoten. Het kapittel staakte den dienst,
en onder de geloovigen, die zich vrij tal
rijk in den tempel bevonden, ontstond
een paniek. Twee beambten liepen naar
de plaats, vanwaar het onrustbarende ge
luid kwam: het was bij de graftombe
van' Clemens XIII, met do beroemde leeu
wen van Canova. Daar ontmoetten zij
iemand, die nog een revolver in de hand
droeg. Zij; ontwapenden hem en leverden
hem over aan de inmiddels van buiten
af toegesnelde politie. Het bleek een ge
wezen Franciscaner-monnik te zijn, oud
36 jaar en genaamd Alfonso Beltramini,
die vroeger in het College van San An
tonio had gewoond en reeds twee maal
de pij aan den kapstok had gehangen
om zich aan te sluiten bij een protes
tantse!» sekte. Door wroeging gedreven,
wilde hij in het klooster terugkeeren;
3och men weigerde hem daar ten der
den male op tie nemen. Hij was gesus
pendeerd, en nu trachtte de ongelukkige
op een geruchtmakende manier zich te
wreken of althans van zich te doen spre
ken.
Zijn drie revolverschoten waren in de
lucht gericht eu dus onschadelijk. De op-
ik geloof dat het dit is dan werken
de Oberammergauers er krachtig toe me
de, dat de kunst die bestemming voor
onzen tijd bereikt. Want als wij de liefde
zich zien ten offer wijden, ien zegevie
rend op de ruïnen van den haat den tem
pel der broederschap zien bouwen, dan
fluistert het biddend gemoed: „Heer,
ook mg een vonk van dat vuur!"
Het dorp Oberammergau maakt een
vriendelijken indruk. Grootsch is de na
tuur er niet. Haar zijn 'de overweldi
gende berggroepen van Tirol en Zwit
serland vreemd. Zelfs in het Ammerge-
bergte bij Lindeshof, waar Ludwig II,
de onbegrijpelijke, in zijn fantastisch slot,
zijn romantisch, eenzaam, nachtelijk le
ven sleet, veel hoogor en indrukwekken
der dan hier. Maar aangenaam is het
gezicht op de donkere dennen, op de
lagere bergruggen en de lichte weide-
vlakten, doorsneden door de kristalhel
dere Ammer. Een niet minder lieflijken
indruk maken de eenig-reine woningen
aan weerszijden van de dorpstraat, alle
zoo wit, alsof zij den vorigen dag pas
geverfd zijn. De meeste zijn met voor
stellingen uit het leven van Christus ver
sierd, door den aanblik waarop de vreem
deling als 't ware op het Passiespel
Verwachting tot aan den avond van 3 Sopt
Meest matige Z.W. wind, zwaarbewolkt,
mogelijk regenbuien Zelfde temperatuur.
gewonden apostaat is wegens het onge
oorloofd dragen en gebruiken van wa
pens naar de gevangenis overgebracht en
zal daar misschien ook 'de noodige kalmte
opdoen om geheel tot inkeer te komen.
Maar in de stad veroorzaakte zijn roe-
kelooze daad een algemeene schrik. Men
vertelde zelfs, dat jdrie-kanunniken gedood
en anderen gewond waren. Spoedig even
wel is de ware toedracht van dit op zich
genomen weinig beteekenend incident aan
het licht gekomen, zoodat ook de ont
steltenis bedaarde.
Maar als het Sint Pieter en het Va-
ticaan geldt, wordt door de spraakma
kende gemeente dikwijls van een betrek
kelijke kleinigheid een donderslag ge
maakt.
Cholera asiatica. In de afge-
loopen 24 uur zijn in Apulië 25 nieuwe
gevallen van cholera asiatica voorgeko
men en 13 met doodelijken afloop.
Vervolg Koninginnedag Middelburg.
Betreffende de uitvoering van de Trom-
petinenmarsch in de Abdij meldt men
ons nader, dat de heer L. K. van der
Harst, voorzitter van „Uit het Volk
Voor het Volk" in zijn toespraak den heer
Morks dank bracht, dat hij wederom aan
Middelburg iets nieuws op muzikaal ge
bied gebracht heeft. Zoowel namens de
deelnemende jongens als namens het be
stuur van de vereeniging zeide de heer
van der Harst den bekwamen leider een
herinneringsgeschenk toe.
Betreffende de feestvreugd© meldt men
ons alsnog, dat, toen de tweede uitvoe
ring der Trompetinenmarsch op den Dam
was afgeloopen, de bestuursleden van
„Uit het VolkVoor het Volk" en de
heer Morks binnengenoodigd werden ten
huize van den burgemeester. Deze stelde
na het ronddienen va,n een glas wijn een
dronk in Op H. M. de Koningin, en bracht
daarna dank aan den heer Morks voor
hetgeen hij weer gedaan heeft orn het
muzikale leven in Middelburg tot zao'n
hoogte op te voeren, en de muziek tot
het volk 'te brengen en vervólgens aan
het bestuur van „Uit het VolkVoor het
Volk", dat wederom voor een goede feest
viering zorgde, ondanks de weinige mede
werking van ,de zijde van het publiek.
De heer van der Harst dankte met
enkele woorden voor het gesprokene.
Ook deze en de derde uitvoering op de
Markt werden door duizenden bijgewoond.
Op de Markt ontving de heer Morks nog
een krans van een jeugdig familielid van
hem, die ook aan den marsch heeft mede
gewerkt. Op de verschillende wandelin
gen door de stad hadden de kleine trom
petters veel bekijks. De politie zorgde
echter, dat zij vrij baan hadden.
wordt voorbereid. En zeer vele bezitten
vriendelijke tuintjes, waaruit de bloemen
geur ons verkwikkend tegenwasemt en
die de* ideeële gevoelens helpen verster
ken, waarmede wij: naar Oberammergau
zijn gekomen.
Toen ik op den dag van het Passie
spel 's morgens om zeven uur door de
dorpsstraat liep, om den kerkdienst, die
vooraf gehouden werd, bij te wonen,
maakte zich een gevoel van jriij mees
ter, als de mensch kent in de spannend
ste oogenblikken van het leven. Nu trok
diepe ernst een wolk van somberheid
over mijl heen, dan lichtte de verwachting
mijn van verlangen onrustig gemoed voor.
Beide maakten mij zenuwachtig en blijde
was ik dan ook, toen een kanonschot
het sein tot den aanvang van het Pas
siespel gaf.
In groote orde stroomde de onafzien
bare menigte naar de plaats der voor
stelling. Welk Christenvolk was er niet
vertegenwoordigd? Ik geloof geen enkel.
En met evenveel kalmte worden de plaat
sen ingenomen in de overdekte, doch
frissche gehoorzaal.
(Wordt vervolgd in no. 107.)