fanciers van goede Boter.
JSo 80
Zaterdag 9 Juli 1910
Zesde Jaargaug.
P LAZIER,
GROOTE
Eantels (Paletots
vanaf f 2.95).
Kostuums,
Kostuumrokken
vanaf f 1.65.
Heer en- Kostuums
van 10 voor 6 gld.
P. A. DE LIGiN Y
EERSTE BLAD.
SIN NE N L A ND
uit zeeland:
tor Winterprovisie:
ieren Landbouwers!
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIIDAGAVOND.
8
larmonie „Euphonia".
Eerste
ibonnements-Concerf,
TURFKADE GOES.
Üack-Varnesh, Carbolineum,
Bruine Teer en Koolteer,
bolzuur, Carbolballen, Carbol-
iken, Carboipoeder, Creolin enz.
Gedurende deze maand
!omer-Dpruiming
Blouses vanaf 75 cenf.
Kinderjurken van 50 tot
100 cM. lengte.
Demisaisons en
Regenjassen aan
spotprijzen.
Sport- en Engelsche Hemden
met groote korting,
terwijl alle courante goederen
met 10% rabat opgeruimd
worden.
UIT DE PERS.
Welk weder zullen wij hebben
LP LAN TEN (Ziektever
Nu te Planten:
[ode en Witte Sluitkoolplanten,
Groene en Gele Savoy en,
liool (Brusselsche), Andijviepl. en
epl. per 100 {0,30, per 1000 f 2,5(J.
Sikoolplanten, ltaliaansohe Keuzen
100 st. £0,35, per 1000 f3,—.
Voor den Bloementnin
la en Aaterplanten per 100 2,50.
libloemige Knolbegonia in bloei
per 25 t'2,50, per 100 f8
-llollandsclie Plantenliandel.
CER Pzn., Zwijndrecht
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
onbekenden rembours.
winkelier zoekt
Geregelde afname verzekerd.
even onder letters J. S., bureau van
lad.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrjjdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraat C 209, GOES.
Reclameberiehten 25 Ct, p. r. Bij abonnement speciale prjjg,
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Cl
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x oerekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 26 Ct, èt contant.
Giq
op Donderdag 7 Juli 1910
an tuin dar Soc. V.O.V. te Goea
Aanvang 8 uur.
Voor deze Concerten kan men naar
|en verkiezing zeer laag inteekenen,
ht van toegang voor het geheele
'sgezin.
1
Verkrijgbaar bij
(alles per Liter en per Vat.)
TEVENS VOORHANDEN:
Aanbevelend, J. PLAZIER.
VAN
Percols, Mousseline en gekleurde
Neteldoekjes vanaf II cent
Een partij 8/4 prima shirting <19 ct.
ver beneden de waarde.
van 12 voor 8 gld. van 20
voor 13 gld. van 25 voor
18 gld.
GOES.
Nog eens de Encycliek.
Aan de Middelburgscho Cou
rant en andere vrijzinnige blad-en en
blaadjes in Zeeland, die met wellust in
'un kolommen de verslagen opnemen van
"->testvergaderingen tegen de Boirromeo-
mcyeliek, en de inhoud daarvan nog (aan
dikken ïhet eigen redactioneele beschau-
wiilgen, alles natuurlijk met de beste(!)
bedoelingen, bevelen wij de lezing aan
van onderstaande regelen, die een ortho
dox Protestant in „De Telegraaf" plaatst.
„Met veel belangstelling heb ik in den
laatsten tijd in uw blad de mededeelingen
gevolgd omtrent de Borromeus-Encycliek,
en kon best begrijpen, dat menig protestant
zich daardoor beleedigd gevoelde en pro
testeerde tegen de wijze waaro-p de her
vormers werden zwartgemaakt, hoewel het
waarschuwen tegen het Roomsche gevaar
mg wel wat overdreven voorkwam.
Nu ik echter het verslag las pver de
protestvergadering te Rotterdam, onder
leiding van ds. Wagenaar, kan ik niet
nalaten, u eenige plaatsruimte te vragen,
om den protesteerenden toe te roepen:
Past op, dat gij niet te yer gaat!
„Is dit nu de maaier om te protesteeren
een fanfarecorps en verschillende predi
kanten in actie, om de protestanten »n
't harnas te jagen tegen de roomschen?
„Leert dit ons de Christelijke moraal,
of msesten door ons en vóóral door pre
dikanten niet eerder in praktijik worden
gebracht, hetgeen in Lucas 627 en 28
staat geschreven: „Maar ik zeg ulieden,
die dit hoort ,hebt uwe vijanden lief, doet
wel degenen, die u vervloeken, en bidt
voor degenen, die u geweld doen".
„Zijn deze woorden niet in tegenstel
ling met de Rotterdamsche protest-verga
dering
„Ik zie den confessioneelen vrede eerder
verstoord door dergelijke vergaderingen,
k dan door de bekende encycliek zelf.
„En, heeren predikanten (ik schrijf dit
met schroom), laat ons toch eerst eens de
land in eigen boezem steken en bekennen,
■loe dikwijls wjj, protestanten, elkander
-'verketteren, omdat de een niet dezelfde
leerstellingen aanvaardt als de ander, en
verwondert u dan dit optreden van Pau
selijke zijde?
„Protestanten, denkt, vóór dat gij1 op
den ingeslagen weg voortgaat, eens goed
na en nóg eens na, en dan vertrouw
ik, dat gij bij kalm en nuchter overleg
zult moeten toegeven, dat zulk een wijze
van protesteeren overdreven was en zult
gij van dezen dwaalweg terugkeeren.
„Nu kunt gij nog, denkt hieraan voor
het te laat islM
Ons dunkt, dat „Middelburgsche Cou
rant" en consorten, die nog onlangs, tij
dens de Statenverkiezingen, verklaarden,
dat zij: zoa'n eerbied voor den godsdienst
hebben, zich zullen haasten de woorden
van dezen orthodoxen predikant ter ken
nis van hunne lezers te brengen. Mocht
„de liefde voor den godsdienst" bij hen
reeds zijn verflauwd een niet onge
woon verschijnsel by de vrijzinnigheid,
zoodra de verkiezingen zijn afgeloopen
dan hopen wy, dat zij althans neg eerlijk
genoeg zullen zijti door overname van
bovenstaand stukje het „hoor en weder
hoor" voor hunne lezers toe te passen.
Waar het om gaat.
„De Maasbode" eindigt zijn nabetrach
ting over de Staten-verkiezingen aldus:
W anneer wij nu, de gegevens der Staten
verkiezingen samenvatten, dan bestaat er
reden tot tevredenheid.
De positie dier rechterzijde en van ons
Christelijk ministerie is ongetwijfeld ver
sterkt. Het votum der kiezers houdt on
twijfelbaar een goedkeuring ïn voor de
Christelijke politiek. De coalitie heeft
weer eens vuurproef doorstaan en is, ster
ker dan ooit, uit den strijd te voorschijn
getreden.
Dit alles stemt tot dank.
Maar daarnaast mag geen oagenblik ver
geten worden, dat in den stryd der afge-
loapen weken het preludium klinkt van
een grooten en geweldigen etrifd, welken
wij in de toekomst te voeren zullen heb
ben.
De strijd tegen het radicaal-socialisme
zal spoediger ons in het geweer roepen,
dan menigeen wel denkL
Wanneer wij dit laatste punt overwegen,
dan dringt zich als het ware een verge
lijking op met een naburig land, dat wij
niet kunnen noemen, zander het mede
lijden in ons te voelen trillen: Frankrijk!
Het is frappant, hoe wij1 stil-aan voor
de linksche partijen dezelfde historie kun
nen schrijven, die in Frankrijk reeds ge
schreven is.
Maar aan den anderen kant zien ,wij;
Gode zij dankl - de Christelijke partijen
in ons land krachtig en doelbewust aan
den arbeid, niet versplinterd en ver
scheurd, niet verslapt en onmachtig-krach-
teloos, om met forsehen greep den vijand
te weerstaan.
En toch
Ook aan onze zijde zien wij nog zwakke
punten, die in de toekomst gevaar zouden
kunnen opleveren.
Niet allen onder ons zijin van liberale
smetten vrij. Nog altoos maakt het li
beralisme onder ons slachtoffers. Vooral
in het Zuiden des lands gaf de stembus
strijd ons hier en daar aanleiding tot
ernstige bezorgdheid. Hier is gevaar te
duchten.
En voor een overgroot deel schrijven wij
dit toe aan den invloed der liberale pers
een invloed, die neg steeds in Katho
lieke kringen veel en veel te groot is.
„Les livres ont tout fait", zeide de cyni
sche Voltaire van .zijn tijd. De boeken heb
ben alles gedaan. En met een kleine va
riant mogen wij het thans nazeggen: de
kranten hebben alles gedaan.
Wij mogen niet ophouden te roepen.
Laat men het toch overal wél begrijpen.
De liberale pers dient met alle jnacht
geweerd. Niet gerust, voor deze rotte plek
in ons Katholiek volksleven radicaal is
weggesneden 1
Wanneer met vastberadenheid aan dit
grootsche ideaal steeds wordt gearbeid,
dan behoeft voor den strijd der toekomst
geen vrees te bestaan. Dan trekken wij,
in eendracht standvastig, op ander de hei
lige banier. En met Go-d's H. Hulp
zal aan ons ook 'dan de zegepraal zijin.
De school volgens de Vrijzinnigen.
Waar is de tijd gebleven, zoo vangt
een „Uesidentiebode"-artikel onder boven
staand opschrift aan:
„Waar is de tijd gebleven, dat heel vrij
zinnig Nederland met hart en ziel hing
aan de onovertreffelijk geheeten „neu
trale" openbare school, het palladium der
Nederlandsche natie? Men kan het nau
welijks gelooven, dat nog pas 5 jaar de
tijd voorbij is, waarin, onder zwaar ap
plaus der geheele linkerzijde, de roep
werd uitgegalmdMaakt front voor de
openbare school
„Quantum mutatus ab illa", ja, wél is
de tijd veranderd. Er kan nu geen jaarver
gadering eener vrijzinnige partij voorbij
gaan, zonder dat er ernstige klachten rij
zen over diezelfde, vroeger zoo' dierbare,
„school voor heel de natie". Zoowel ter
vergadering van den Vrijz.-democratischen
Bond, als van de Liberale Unie en vooral
nu laatstelijk van de Vrije Liberalen >verd
er menige harde noot gekraakt over do
openbare school.
't Is of de onbesuisde actie van de Bond-
onderwijzers met hun hoofdman Ossen-
dorp in eens den blinddoek heeft doen
vallen van de oqgen der liberalen, (lie
vroeger maar niet wilden inzien, dat er
voor onderwgs en opvoeding meer te pas
komt dan enkel het intellect, de .ontwikke
ling van het verstand. Thans wordt dat
wel anders. En al hebben de heeren aan
hun vroegere houding natuurlijk verplich
ting, al zijn er bij, die slechts schoor
voetend en aarzelend zich verwijderen van
de openbare school, gaandeweg wordt dat
beter, als zij het halsstarrig wangedrag
der vroegere geliefde moeten waarnemen".
Het blad bespreekt dan de weifelende
houding van Vrijzinnig-Democraten en
Unie-liberalen in de sehooJzaak en is in
genomen met wat Mr. Tydeman ap den
Bondsdag der Vrije-Liberalen over de
openbare school zei.
Verheugd over de erkenning vau het
recht der godsdienstige school, oordeelt
het blad, dat we al meer den weg opgaan
.van „de Bijzondere school regel, de Open
bare aanvulling". Het blad besluit zijn
artikel aldus:
„Staan de Vrijz.-Democraten en Liberale
Uniemannen in halfheid of overmoed thans
nog in twijfel van verre, het voorbeeld,
thans gegeven, kan zijn nawerking piet
missen. Nu er één schaap en welk
schaap I over de brug is, volgen er
vermoedelijk meer. Zoo zal dan toch nog
de geruchtmakende actie der Bondsonder-
wij'zers ook haar nnt afwerpen 1
Van den anderen kant, zal er (nu, mog
geen stapje verder gezet moeten worden?
Zal, nu de erkenning van liberale zijde is
gekomen, dat het godsdienstig element in
de opvoeding niet mag ontbreken speciaal
als dam tegen het socialisme, zal nu wel
kunnen uitblijven de intrekking der an
dere leuze: „De godsdienst buiten de
politiek"? De godsdienst, als basis in
de politiek, is ook alleen in staat het
socialisme uit de maatschap pij te
weren. Maar, zoo heel licht zullen de
liberalen dat niet willen erkennen. Nog
minder vlug dan zij1 het in zake de school
deden, vermoedden we. Want erkenden
ze den godsdienst in de politiek, dan gaven
ze meteen te kennen, dat ze zelf als partij
op konden stappen. Deze verklaring van
iemand te vorderen, is wel wat veel ge
vergd.
De vraag is maar, of de vordering niet
door tijd en omstandigheden op den duur
zal gesteld worden".
Dit laatste kan waar zijn, doch vaor-
loopig zijn we nog zoover niet. Aan con
sequenties heeft de Vrijzinnigheid nooit
heel veel gedaan, 'tls al veel dat een
Vrijzinnige groep erkent, ap schoolgebied
te hebben gedwaald. (Stand.)
De zaak Van Heeckeren.
„Het Centrum" schrijft:
Het is ontegenzeggelijk de fout van
barun Van Heeckeren geweest, dat hij ia
zyn optreden den diplomaat niet van den
afgevaardigde heeft weten te scheiden.
Diplomatieke aangelegenheden kunnen zeer
zeker ook in het Parlement besproken
worden maar toch steeds met de noodige
reserve. En reeds uit de eigenaardige wijze
waarop de heer Van Heeckeren te werk
ging, uit zyn voorbarigheid eenerzijds, zyn
aarzeling en onbeholpenheid anderzijds,
laat zich afleiden, dat hij zich niet slechts
op glad ijs begaf, maar dit ook gaandeweg
meer besefte. Eenmaal op weg kon hij er
echter naar 't schijnt niet toe besluiten
zichzelven het „halt" toe te roepen, ook
niet, toen het feit, door hem naar voren
gebracht, bij herhaling als niet bestaande
dooe den minister werd afgewezen.
Kan men in casu meer verlangen
Ons dunkt niet. Het eenige goede in 't
optreden van den heer Van Heeckeren was,
dunkt ons, juist dit, dat het der regeering
gelegenheid heeft gegeven te ontkennen,
wat sinds jaren bij wijze van verhaal door
het land ging, namelijk dat de Duitsche
keizer in 1904 een soort van ultimatum
tot onze Koningin zou hebben gericht.
Verder te willen gaan en ontsluiering
te verlangen van hetgeen mogelijk heeft
plaats gevonden of besproken werd in het
wederzijdsch vertrouwen van diplomatiek
geheim, zou een bedenkelijk precedent
opleveren waarbij nog komt, dat dejuistheid
van het inzicht des heeren Van Heeckeren
uit het tot dusver geplubiceerde niet
overtuigend naar voren treedt en de ver
onderstelling voor de hand ligt, dat hij zich
ten aanzien van den brief des Duitschen
keizers vergiste, hjj ook met betrekking
tot ware of vermeende gebeurtenissen den
bal zij het dan volkomen te goeder
trouw misslaat.
Maar het zwaarst weegt hier zeker het
belang des lands, dat bij de voortzetting
dezer discussie wel eens in 't gedrang zou
kunnen 'komen. Het was niet slechts de
minister, die hierop zinspeelde, maar de
heer Hotv, die het voor den heer Van
Heeckeren opnam en aan wien deze zijn
stukken ter inzage had gegeven, verzekerde,
„dat vele der stukken, die de heer Van
Heeckeren tot rechtvaardiging van zijn
standpunt bezit, van delicaten aard zijn,
zoodat het in 's lands belang is, groote
omzichtigheid in acht te nemen."
Waar de zaken aldus staan, het vrijuit
spreken dus blijkbaar onmogelijk zou zijn,
en buitendien het eenige nader geformu
leerde „feit" met nadruk van de regeerings-
tafel was weersproken, schoot de Kamer
inderdaat niets anders over, dan de discus-
sie te sluiten, al had dit, wij geven het
gaarne toe voor den beer Van Heeckeren
een minder aangename zijde.
Gedeputeerde Statenverkiezingen.
In alle provinciën zijn de leden van ga-
deputeerden door de Provinciale Staten
herkozen, behoudens de enkelen, die bij
de jongste verkiezingen zijn uitgevallen.
In Noord Holland, dat in zijn meerder
heid liberaal is, werden de overleden of
uitgevallen leden v. d. Wall Bake, v. Tie
nen en Roëll vervangen door v. Hamel,
Kappeyne en Zijp, allen liberaal; waarbjj
de gekozenen 34 37 stemmen erlangden
tegen 23 stemmen, welke telkens op prof.
Fa bi us werden uitgebracht.
De heer Kappeyne hoopt over 14 dagen
weer af te treden, wanneer baron Roëll
(yrij lib.) in de Staten zal teruggekeerd
zijn, waaruit hij bij de jongste Staten-
stemming door zijn unie-liberalen geest
verwant Serrurier werd uitgeworpen. Thans
maakte de heer De Vries vrijwillig voor
den gevallene plaats.
In Friesland liep het nog wonderlijker.
Daar zijn 21 Linksche en 23 Rechtsche
leden in de Staten. Toch werden in het
Gedeputeerd college gekozen of herkozen
Nauta (a. r.), Okma (c. h.) en Visser (r. k.)
als buitengewoon lid. Herkozen werd ook
v. d. Zwaag (soe.). Thans telt het Gede
puteerd college 3 Rechtschen, 3 Liberalen
en op de wip v. d. Zwaag.
Zoo ergens, dan hebben bier de socia
listen het heft in handen. De verhouding
in de Staten loeh is 19 Liberalen, 8 Socia
listen en 23 Rechtschen.
In Overijsei waar de meerderheid in de
Staten overwegend Rechts is, herkozen de
Staten met bijna algemeene stemmen twee
liberale Gedeputeerden en een katholiek.
Een daad van onpartijdigheid, die elk het
zijne geeft, en ook de verdiensten van
andersdenkenden erkenteen daad waaraan
de zoo schrikkelijk exclusieve liberale
meerderheid in Noord-Holland een voorbeeld
mag nemen. (Z.)
Prov.-Statenverkiezingen.
Hieronder volgt een vergelijkend over
zicht van den stand der verschillende
provinciën, waar strijd gevoerd is, vóór
en na de periodieke verkiezingen. Het
lijstje is ontleend aan het „Huisgezin".
Friesland.
Vóór
Rechterzijde 20
Liberalen 22
Socialisten 8
Groningen
Rechterzijde 4
Liberalen 37
Socialisten 4
O v e r ij s e 1.
Rechterzijde 25
Liberalen 20
Socialisten 2
Gelderland.
Rechterzijde 37
Linkerzijde 25
Utrecht.
Rechterzijde 32
Linkerzijde 9
Noor d-H o 11 a n d
Rechterzijde 26
Liberalen 42
Vrijz.-dem. 6
Socialisten 4
Z u i d-H o 11 a n d.
Rechterzijde 51
Linkerzijde 31
Zeeland.
Rechterzijde 24
Linkerzijde J8
Na.
23
17
10
5
36
4
27
16
4
40
22
32
9
26
36
7
8
55
27
26
15
1
Het rapport der Krupp-commissie.
Wy lezen in de „Nieuwe Courant":
De Haagsche correspondent van het
„Berliner Tageblatt" heeft, ondanks de
strenge geheimhouding die ten opzichte
van het Krupp-rapport wordt in acht
genomen, een bolangrjjk bericht aan zyn
blad kunnen seinen. Hjj zegt daarin het
volgende
„Ik verneem thans, dat de commissie de
onhoudbaarheid der beschuldigingen van
Verwachting tot aan den avond van 9 Juli
Zwakke tot matigen, noordelijke tot noord
westelijken wind. Gedeeltelijk bewolkt.
Weinig of geen regen. Dezelfde temperatuur.
Thomsom tegen Krupp heeft vastgesteld.
Krupp heeft nooit verouderd materiaal
geleverd, alleen werd hem dit bij uitzon
dering door het departement van Koloniën
besteld. De leveringen voldeden altijd vol
komen aan de gestelde eischen.
„De bestellingen van Krupp zullen met
geen kanon verminderen. Het marine-
departement gaat by de beschuldigingen
vrij uit, alleen het ministerie van Koloniën
en dat van oorlog hadden lichte fouten
begaan. De Krupp-affaire schijnt dienten
gevolge op een reusachtig fiasco van
Thomson uit te loopen".
Uit dit bericht, waarvan de verantwoor
delijkheid bljjve voor den correspondent
van het „Tageblatt", blijkt opnieuw, dat
het volstrekt onmogelijk is, het rapport
der Krupp-eommissie geheim te honden.
Wij verwachten daarom, dat de Kamer in
September op de zaak zal terugkomen en
alsdan wel tot publibatie van het essen-
tieele gedeelte van het rapport zal besluiten.
Ned. ministers ter tentoonstelliing te Brussel.
De drie ministers zijn van hun bezoek
aan de tentoonstelling te Brussel terugge
keerd.
Er kan nog worden medegedeeld, dat
Koning Albert op de aan de ministers
verleende audiëntie, met alleen Zijn genoe
gen te kennen heett gegeven over de binnen
eenige maanden naderende gelegenheid om
de Koningin der Nederlanden in ons land
te bezoeken, doch tevens inlichtingen
gevraagd heeft naar onze koloniale toestan
den, en veel belangstelling getoond in het
koloniaal vraagstuk.
De regeerinsgautoriteiten en het tentoon-
sleliingsüestuur toonden zich hoogst dank
baar voor de schideryen Rubens en Van
Dijck, die het Nederi. gouvernement en
kunstverzamelaars hier te lande ten behoeve
der tentoonstelling van oude kunst in
bruikleen hadden gegeven.
Helmond.
Door mr. Swane is aan het uitvoerend
bestuur der Kath. kies7ereeniging „Hel
mond" machtiging verleend, aan de kiezers
mededeeling te doen, dat hij in geen geval
een verkiezing zal aanvaarden. Tevens
verzoekt hy de kiezers de stem uit te
brengen op den candidaat der R. K.
Kiesvereeniging. „Centrum"
Bolsward. Gisterenmiddag is vrjj plotse
ling op 65 jarigen leeftyd tengevolge van
een bloeduitstorting in de hersenen over
leden de heer C. J. van der Veen,
Burgemeester van Bolsward.
De heer v. d. Veen was sedert 1898
burgemeester van Bolsward.
Het Koloniaal Museum.
Naar aan het Hdbl. gemeld wordt, is de
verplaatsing van het Koloniaal Museum
van Haarlem naar Amsterdam thans
verzekerd.
De commissie, welke zich daarvoor heeft
gevormd, heeft thans een totaal aan bydra-
gen van één millioen gulden de som, welke
noodig geacht wordt voor de stichting van
het Koloniaal Instituut.
In de t-a Utrecht gehouden verga
dering van den Bond voor Staatspensioi-
neering werd gepresideerd door pastoor
Prins uit Haarlem,
Men vraagt oasl wie dia pastoor P is.
Tot naricht van vragers en anderen
diene, dat deze heer niet is een R. K.
geestelijke, maar de pastoor der Oud-
Roamsche gemeente (Jansenisten) te Haar
lem, de heer N. Prins.
Onze R. K. geestelijken zijn voor Staats-
pensioneering nog niet zoo enthousiast!
Goes. Zaterdag 16 J uli a.s. vergadert hier
de „Bond van werkfiedenvereenigingen op
Zuid-Beveland" De heer Jac. Welleman,
wethouder van Krabbendyke zal een lezing
houden over het ontstaan en ontwikkeling
der ondersteuningsfondsen.
