De gevangenen van den Czaar.
No. 64
Donderdag 2 Juni 1910
Zesde Jaargang
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
UIT DE PERS
FEUILlETQ^r
BUITENLAND.
nieuwe rara coiiiw
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.76, daarbuiten f 0.96
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrjjdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieGanzepoorfsfraat C 209, GOES.
Reclameberfekten 25 Ct, p. r. Bij abonnement speciale prjjs,
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Cl
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X oerekead.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct, A contant.
ondergeteekenden NIET
In de dagen, die aan de Ver
kiezingen voor de Provinciale
Staten voorafgaan, zullen zoowel
ADVERTENTIËN als INGE
ZONDEN STUKKEN, die niet
met den waren naam van de(n) in
zenders) zijn onderteekend,
door
worden aanvaard
De Directie en Redactie
der N. Zeeuwsche Courant.
De niets ontziende aanval.
"Wij lezen in „De Standaard":
Wat w© reeds geruimen tijd onzen le
zers op het hart drukten, is doar het
gevoerde enquête-debat thans in staat Van
volledig bewijs overgegaan: Heel die en
quête 'bedoelde niets anders dan een wa
pen te smeden, om dr. Kuyper buiten ge
vecht te stellen, en in hem door het knak
ken van deze partij geheel de Coalitie
van Hechts om koud te helpen.
Nog pas had mr. Treub het op: een ver
gadering verkondigd, dat de anti-revolutio
naire partij1 reeds in haar wortel geknakt
was. Men waande zijn doel leeds bereikt
te hebben. Riep niet mr. Troelstra. het
reeds triomfantelijk uit, dat dr. K. ,,d<»
delijk getroffen was"? Leerde niet de uit
komst, .hoe de heer Roodhuyzen, die zelf
in (zijn „Vaderlander" een enquête ont
ried, en thans, nu de Coalitie er scheen
door verzwakt te zullen worden, met
schier komische energie V0|0ir in de bres
sprong
Zoo (werd het een geheel persoonlijke
aanval met een politiek doel. Een zoo
klaar en duidelijk in het oog springende
tactiek, dat ten slotte verleden Dinsdag
de H.H. Lobman, Loeft, Colijn, De Stuers
en Oosterbaan het gevaar inzagen, en er
tegen optrokken met een ernst en man
nenmoed, die boven onzen lof verheven is.
Onze „Nieuwe Prov. Groninger Cou
rant" doorzag het dan ook met volkomen
juistheid: dr. K. doet als schietschijf
dienst, maar gemikt wordt op heel onze
antirevolutionaire partij:
„Inzonderheid onze anti-revolutio
naire mannen zullen strijden met, kan
het, nog meer kracht en toewijding dan
voorheen. Zij hebben kunnen vernemen
hoe fel de aanval o<p onze partij was.
Ons beste antwoord op de grove beschul
digingen zal zijn een krachtiger arbeid
dan ooit te voren, een onversaagd voor
waarts gaan, een strijd vol heilige bezie
ling voor onze heerlijke beginselen".
Men had 'teerst nog niet willen ge-
looven. Men had de tegenpartij tot het
aanvaarden van zulk een tactiek buiten
staat geacht. Men geloofde aanvankelijk,
heusch nog, aan moreelen ernst. Thans
echter bleek overduidelijk, dat, wat ernst
scheen, slechts een scherm was, waarach-
Historische Novelle van
ARMINIUS ARCHIE R.
37. i
Buiten zich zelve van wanhoop1 pn van
woede, drukte zij het kind zoo krampach
tig vast in hare armen, en zooi herhaaldet
lgk, dat het ten slotte den geest gaf. Toen
wierp zij het den Russen voor de voeten.
„Daar, beulen, neemt hem nu (mede als
g# wilt!" kreet zij met schier onmenschet-
lijk geluid.
Een schreeuw van ontsteltenis ontsnap
te aan aller borst, en lallen bleven bij dat
schouwspel roerloos staanToen zij
weer tot zich zelve gekomen was, wierp
de arme moeder zich op het lijk van haren
zoon, deed alsof zij het (aan haar hart wil
de verwarmen en riep:
„Mijn kind, mijn kind! zij hebben mijn
kind vermoord!"
Toen de officieren van hun schrik be1
komen waren, leidden zij de arme waan-
zinnig geworden moeder weg. Deze stierf
na verloop van eenige dagen in het hospi
taal, jvaar zij' voortdurend geroepen had:
ter men de loopgraaf groef one de Coa
litie te doen springen.
In zooverre droeg dan. ook het Enquête
debat uitnemende vrucht, dat dit scherm
thans is weggestooten, en de loopgraaf
bloot is gelegd.
Wie "weten thans, wat tegen ons beraamd
werd, en gelijk het spreekwoord zegt: >,Dn
homme averti en vaut deux". Vooraf ge
waarschuwd, staat ge eens zoo sterk.
Ook een voorstelling.
Onder het sprekende opschrift „De kle
rikale regeering" leest men in de „N.
Rott. Ct." een ingezonden stuk Van dr.
J. Rutgers te 's Hage, die yan het ont
werp tot regeling der positie yan hu
wende ambtenaressen en onderwijzeres
sen de volgende karakteristiek geeft:
Een lander verwant voorbeeld: ter
wijl in alle landen een streven bestaat
om bet gedwongen celibaat der pries
ters af te schaffen, peinst onze hui
dige regeering op middelen, om, ge
rugsteund idoor zich zwak voelende
concurrenten der vrouw, een nieuwen
eisch van celibaat in het leven te
roepen en wel voor de onderwijzeres
sen en voor vele categorieën Van
ambtenaressen.
Zoo schrijft men oyer een wets-voor-
dracht, ten doel hebbende de (normale
grondslagen van het gezin te bevestigen!
Kan het erger?
Over de bewering, dat „in jalle landen
een streven bestaat om het gedwongen
celibaat der priesters af te schaffen" zul
len wij' maar niets zeggen.
't Is overbodig. („Centrum").
De tienurendag.
De christ.-hist. „Nederlander" is met
heftigheid in verzet gekomen tegen het
artikel van den christelijk-socialen „Beu
kelaar" ten gunste van den wettelijken
tienurendag'. Vooral het van christelijk
standpunt zoo sterke betoog dat de ar
beidsdag korter moet zijn, ten einde vrijen
tijd te scheppen voor geestelijk en gods
dienstig leven, ergert den „Nederlander."
Het blad schrijft:
De „Beukelaar" schijnt te veron
derstellen, dat de christen voor zijn
werk bepaalde uren behoeft. Wij ge-
looven niet, dat het godsdienstig en
zedelijk leven gevaar loopt van den
man en de vrouw, die van hun op
staan tot hun naar bed gaan onver
poosd arbeiden, en dit wel moeten
doen .opdat de aard van hun werk
en de behoeften van hun gezin daar
toe noodzaken.
Ook dan kan de christen zich on
ophoudelijk oefenen in betrachting
van christelijke deugd, en in zijnen
arbeid zijn Heer belijden.
Hierover schrijft nu weer het antirev.
„Arnhemsch Dagblad"
Wij zijn in de gelegenheid geweest,
het leven in arbeiderskringen gedu
rende geruimen tijd van zeer nabij
gade te slaan. En het heeft ons steeds
getroffen, dat een lange arbeidsdag,
een zwoegen van den morgen tot den
„mijn kind! mijh kind! zij hebben mijn
arm kind vermoord!" Raphael had gich
haastig onttrokken aan dit verschrikkelijk
schouwspel, ten einde zich zeiven in zijn
toorn niet te verraden. Hij1 trok verder
naar zijn bezittingen, om te zien wat er te
midden van deze verwoesting geworden
zou zijn van zijn dierbare grootmoeder. Op
zekeren avond, toen de schemering reeds
begon te vallen, kwam hij bij zijn kasteel.
I>e poort stand open. Overal zag hij- de
teekenen der verwoesting. Sidderend voor
het lot zijner grootmoeder trad hij binnen.
Hij roept en niemand antwoordt, piet eens
de stem zijner steeels zoo- waakzame hon
den. Hij' ij'lt door alle gangen en kamers.
Nergens een levend wezen, overal ver
woesting en vernietiging.
„Hier hebben de Russen gewoed", riep
hij verschrikt uit, ,,wat mogen zij mijne
arme grootmoeder wel hebben aangedaan?
Zouden deze barbaren wel in staat zijn
geweest haren eerbiedwaardigen ouder
dom te eeren?"
Troosteloos verliet hij het kasteel bn
richtte zijn'schreden naar een nabijgelegen
hoeve, waarvan de bewoners zijn familie
steeds zeer genegen waren geweest, pn hij
wie hij het nieuws dat hij wenschte, hoop
te te hooren. Hij! klopte aan de deur en
vroeg als reiziger oin een onderkomen.
avond, weinig bevorderlijk is aan hoo-
ger, geestelijk leven. De menschep
worden afgestompt. Zij hebben
geen tijd, om ook maar iets te le
zen. 's Avonds als het lichaam tot
rust komt, vallen zij al spoedig in
slaap. Des Zondags in de kerk ge
beurt hetzelfde.
Er zijn .ongetwijfeld ook onder de
arbeiders geestelijke heldenfiguren.
Maar dat een lange arbeidsdag, het
loopen in den tredmolen van den
morgen tot den avond, in de meeste
gevallen lichaam en ziel zóó ver
suft, dat m e n s c h e n schier niet
anders 'dan een planten- en dieren
leven gaan leiden, staat vast.
En daartegen komen wij op. Wij
zien in den mensch een beeld
drager Gods.
Daarom allereerst pleiten we
met alle kracht voor verkorting van
den arbeidstijd.
De invoering van den tien-urendag
als regel, moet zeer zeker met wijs
heid geschieden. Maar met tien uren
arbeid is, in het algemeen gesproken,
naar onze innige overtuiging, de grens
bereikt. Dan eerst kan er eenige tijd
voor den arbeider overblijven, om
de roeping van Gods wege tegen
over gezin, Staat en Maatschappij
naar behooren te vervullen.
11ELUIÊ.
Reuter seint uit Brussel d.d. 30 Mei:
Het feestmaal ter inwijding van de Ne-
derlandsche afdeeling, dat werd uitge
steld tengevolge van den dood van ko
ning Eduard, had hedenavond plaats op
het tentoonstellingsterrein in tegenwoor
digheid van gezanten, het uitvoerend co
mité en talrijke officieele personen, on
der wie de Nederlandsche ministers.
De Nederlandsche gezant sprak den
heildronk uit op den koning en de ko
ningin van België. De Belgische minis
ter van Arbeid, Hubert, antwoordde en
roemde daarbij! de traditioneele loyauteit
van de Nederlanders jegens het vorsten
huis en dronk te midden van herhaalde
toejuichingen op do gezondheid van Haar,
die zoo waardig en vorstelijk de idee
van het Nederlandsche vaderland verte
genwoordigt.
Minister Regout, commissaris-generaal,
herinnerde daarna de geschiedenis van
de Nederlandsche deelneming aan de ten
toonstelling. Hij dankte de Nederlandsche
minister, aan wier aandringen in de Ka
mer deze deelneming is te danken; hij
stond vervolgens stil bij de ontwikkeling
van de mijnindustrie en dankte België
hartelijk voor de gastvrijheid aan Neder
land verleend.
De minister Regout en Talma bezoch
ten de Nederlandsche afdeeling van de
tentoonstelling en wenschten de organi-
sateurs geluk met de schitterende deel
neming in de expositie. (N. Crt.)
Zonder zich zeiven bekend te maken,
ging Raphael in den donkersten hoek van
het vertrek zitten. De boer zette zich neer
bij den haard en wachtte rustig op hetgeen
z(jn gast zou vragen.
„Ik dacht", begon Raphael, aan zijn
woorden een Duitsch accent gevende, >,op
mijn reis in het kasteel nog zaken te
kunnen doen; kunt gij! mij ooifc zeggen
wat er geworden is van de eerbiedwaar
dige oude dame, die daar woonde?"
Het gezicht van den boer verduisterde,
als roerde men een onderwerp aan, het
welk hem pijn deed. „Onze goede mees
teres", antwoordde hij met bewogen stem,
„is heengegaan naar een betere wereld,
om het loon te ontvangen voor hare goede
deugden".,
„Hoe, gestorven?" riep Raphaël.
„Ja, gestorven en toch niet van ouder
dom".
„O God, wat is er dan gebeurd?"
„'Wanneer gij de edele dame gekend
hebt", zeide de boer, „weet gij ook hoe
moedig zij was. Vandaar dan ook dat zij;
toen de Russen het kasteel overvielen,
moedig protesteerde tegen de geweldena
rijen en gruweldaden en verlangde te we
ten, met welk recht men zich van haar
woning meester maakte. Omdat uw klein
zoon een oproerling is en als verrader
CHINA.
De berichtgever van de Köln. Ztg. te
Peking klaagt over ,de slechte bescher
ming van de hoofdstad. Sedert de vreem
de mogendheden de laatste jaren bijna
al haar troepen uit het Noorden van
China hebben verwijderd, ,is te Peking
de bescherming der vreemdelingen bijna
geheel overgelaten aan de Chineesche re
geering, die echter volgens dezen zegs
man steeds meer de troepen uit Peking
wegzendt. Volgens hem berust de geheele
bescherming der stad slechts bij een di
visie van 5000 soldaten. Nog kan men
dan tot de Pekingsche troepen rekenen
die te Toengstjen, ongeveer 30 K. M.
oostelijk van Peking, die echter weer on
der afzonderlijk commando staan even
als de politietroepen. Hij meent dat juist
thans betere bescherming gewenscht ware,
daar de revolutionairen juist overal het
hoofd opsteken. Acht arrestaties van rad
draaiers hadden te Peking plaats.
'HIBHIJE.
De Kretarkwestie. De Turk-
sche Kamer beraadslaagde Zaterdag over
de Kreta-kwestie. Ilakki Pacha bracht de
maatregelen in herinnering, door de mo
gendheden sinds den opstand genomen.
Wij hebben noch Griekenland noch Kreta
tegenover ons, zeide Hakki Pacha, en dus
is het onnut over een oorlog of maatrege
len van geweld te spreken. Wij hebben
alleen een kwestie uit te maken met de
mogendheden. De regeering waakt met
naijver voor de rechten, de souvereiniteit
en de belangen van Turkije, en zou niet
aarzelen, indien deze bedreigd werden, tot
krachtdadige maatregelen over te gaan.
De beraadslaging werd hierna gesloten.
ZVlD-AFlilliA.
Het eerste ministerie van
de Unie van Zu i d-Af rika. Het eer
ste kabinet der Unie van Zuid-Afrika is
gevormd. Generaal Botha is minister
president.
i» 11t; ïi L A s i>.
Daar de Keizer op raad der genees-
heeren, voor eenige dagen zijn hand moet
ontzien, heeft-hij den Kroonprins, zoolang
hij verhinderd is, opgedragen, de stuk
ken te onderteekenen, die hij hem tot
dat doel zal doen toekomen. De desbe
treffende besluiten, werden Zaterdag in
den „Reichsanzeiger" openbaar gemaakt.
Het Belgisch Koningspaar te
B er 1 ij n. Be koning en de koningin der
Belgen zijn Maandagmiddag om 5 uur
15 min. aan station VVidpark te Potsdam
aangekomen. Zij werden door den kroon
prins, a.ls vertegenwoordiger van den
Keizer en door de Keizerin ontvangen.
Hoewel de toestand des Keizers vol
komen bevredigend is, heeft Z. M. met
het oog op de ongestoorde genezing van
de operatie wond, gemeend er yan ai te
achtervolgd wordt, antwoordde men haar.
De moedige dame antwoordde aanstonds,
dat zij zelve haai' kleinzoon had opgevoed
en hem slechts gevoelens had ingeprent,
die een Poolsch edelman waardig waren.
Deze woorden maakten de Russen woe
dend, men veroordeelde haar tot den knoet
en wierp1 haar halfdood op de straat,
waar zij in de armen harer dienstboden
den geest gaf".
„Welk een onmenschelijkheid! Eert men
dan niet eens de grijze haren van den
ouderdom?"
„Geen grijze haren en geen blonde ha
ren, men heeft genade voor niemand.
Zoudt gij' het kunnen gelootven, mijnheer,
dat wij, drie maanden geleden een der
heeren uit deze omgeving, graaf Bialewski
met zijn dochter hebben zien wegvoeren
naar Siberië? Daarenboven had de jonge
gravin te Warschau in het openbaar de
straf van den knoet ondergaan. Kunt gij
zulk een onmenschelijkheid begrijpen?"
Ontroering en smart deden de woorden
op Raphael's lippen besterven, en de tra
nen, die hij gedurende het verhaal van
zij'n gastheer met moeite had onderdrukt,
stroomden thans over zij'n wangen. De
hoer, verbaasd over deze ongewone ont
roering bij een vreemdeling, zag dezen
vragend aan.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 2 Juni:
Meest matige Zuid-Westelijke tot Wes
telijken wind. Veranderlijke bewolking. Mo
gelijk regen of onweer. Warmer.
moeten zien persoonlijk op het station
aanwezig te zijn.
De Keizerin begeleidde na, de ontvangst
het Belgische koninklijke echtpaar naar
hunne woning, waar vervolgens thee
werd gedronken, waaraan ook de Kei
zer deelnam.
's Avonds is er een familiemaaltijd ge
houden, waarbij de Koning tusschen de
Keizerin en de kroonprinses, de Konin
gin 'tusschen den kroonprins en prins
Eitel Friedrich zat.
De Duitsche pers heeft zeer vleiende
artikelen .over het jonge Koningspaar en
juicht het bezoek toe.
OOjHEXUUK-UOAhlAlUJE.
Het doodvonnis van Hofdich
ter. Zaterdag werd luitenant Hofrichter
wegens moord door vergiftiging ter dood
veroordeeld,
In overeenstemming met den eisch van
den auditeur kapitein Kunz werd Hof-
richter tot den strop veroordeeld. Bij het
uitspreken van het vonnis uitte de krijgs
raad tevens den wensch dat de hem op
gelegde straf .door begenadiging in twin
tigjarige gevangenisstraf veranderd zou
worden.
De processtukken moeten niet minder
dan veertig koffers vullen. Deze week
zal het vonnis waarschijnlijk gepubliceerd
worden. De auditeur kon volgens de wet
telijke bepalingen niet anders eischen dan
den dood door den strop, want Hofrich
ter werd beklaagd van sluipmoord. Het
verzoek om begenadiging steunt op de
opinie der psychiaters, die geestelijke
minderwaardigheid constateerden .op de
beweegreden van de misdaad (ziekelijke
eerzucht), die niet in alle opzichten on
edel zou zijn, en op Hoi'richter's beken
tenis. De familie van Hofrichter heeft
diens advocaat opgedragen een verdedi-
gingsbrief te richten tot het hoog mili
tair gerechtshof en zij zal ook bij de
behandeling van de zaak voor dat hof
de persoonlijke interventie v,a,n den ad
vocaat trachten mogelijk te maken. Ook
zal do familie pogen te verkrijgen, dat
Hofrichter alsdan ontoerekenbaar wordt
verklaard.
Bekrachtigt het Hof het doodvonnis, dan
moet het, indien Hofrichter niet begena
digd wordt, binnen twee maal 24 uren
na de. uitspraak voltrokken worden. Daar
om heeft men Hofrichter, opdat hij zijn
particuliere en privaataangelegenheden in
orde kan brengen, toegestaan, zijn vrouw,
in de spreekkamer van de militaire ge
vangenis te ontvangen.
„Mijn vriend", antwoordde Raphael ein
delijk, „ik heb al deze personen gekendj
zij |wa(ren en .zijn mij'ne beste vrienden,-
wees daarom niet verwonderd over mijn
smart en mijne tranen. Het zou trouwens
onnoodig 'zijn u mij'n jnaam te noemen,
want gij zoudt wanneer ik ontdekt
werd slechts in verlegenheid kunnen
komen".
Raphael liet zich alles wat de boer
ove;r het lot van den graaf en dat van
diens (dochter wist, nog eens verhalen,
maar hij kon niets zekers te weten komen
omtrent de plaats in de wijde woestijn van
Siberië, waarheen zij verbannen waren
geworden, daar er onder het volk slechts
geruchten rondliepen, waaraan men geen
vertrouwen kon schenken. Doch van de
verschrikkelijke wraak der Russen en van
die door hen toegepaste gruwelijke wreed
heden moest hij nog heel wat hooren. Ja,
hij moest vernemen, hoe de Russen zijn
arm land zelfs wilden berooven van den
heiligen (godsdienst; hoe zij de kloosters
-sloten of verwoestten, en hoe men pan
sommige plaatsen zelfs met geweld Russi
sche geestelijken wilde opdringen.
(Wordt vervolgd.)
