□eMalta in HENBSl No. 61 Donderdag 26 Mei 1910 Zesde Jaargang. ELBURG. Ibriek. halve flesschen. KOOF B0E5ENMEKSTBHD Vuschijnt eiken MAAHDAG-, WOENSDAG- in NUMUM. i~N N ËTN L A N D E ASPERGES listening Brussel 1910. Ie Oproeping. Straatklinkers, HUUR: SWEERD. KOOF Iime Schilders Boerenknecht s R-DIENST Hburg-Vlissingen. er t r e k v'oensdagmi-ldag |U R G, Vrijdagmiddag. fEN, Vrijdagavond. [Vlissingen en Middelburg Goes bij P. M. van Waarde. lm verkrijgbaar eigen teelt, laar volgorde bij E. DE JONGE, lerseke „Zoute." |is per Spoor 2le.Klasse. 17 Juni a. s. Irograrama eu tarief aau SCHRIJVER, in Zeelandia te Goes. leuhare Lagere School te Joes) wordt gevraagd een oven het wetteljjk minimum. Juni a.s. aan den Burge- lij partijtjes per duizend, IJNHOUWER, Goes [geheel vrij bovenhu's. bev. Suite lort bal Cutkleine Icoof. Keuken, en 3 Slaap- jieu boller; óór eu achter lit. a f 3.50 per «'eek, te C. DE BESTE Az., West Koes. BOUWTERREIN ie Wp. <leu opzichter\au den Fruit- lengten en dikten Klokstraat C 160. Gebr. DE JONGE. tweejarige bij HYP. TEMMERMAU, Hoofdplaat (Hoogawegj noodigd een eiken, bjj J. UITERUOEVE kerke. Binnensehilderwei k te Goes, idresseoren aau ANTUINE Mr. Schilder te Middelburg' e Goes bij WATTEZ en VOS. kte van den tegeuwoordigefli lagd SMITS, Nieuwe Kraajjert, ikerke, Abonnementsprijs p. 3 'maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kantoor v. d. Administratie: Gangepoorfsfraat C 209, GOES. Reclameberiehtcn 25 Ct. p. r. Bij abonnement special® prijs, Advertentiën van 15 regels f O.50iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x oerekend, Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct, k contant. In de dagen, die aan de Ver kiezingen voor de Provinciale Staten voorafgaan, zullen zoowel ADVERTENTIËN als INGE ZONDENSTUKKEN, die niet inet den waren naam van de(n) in zenders) zijn o n d e r t e e k e n d, door ondergeteekenden NIET worden aanvaard. De Directie en Redactie der N. Zeeuwsche Courant. BELGIË. Enquête of Eereraad. 't Wordt al meer en meer duidelijk, dat men de campagne over de decoratie- quaestie tracht uit te spinnen tot een veldtocht tegen de gansche Rechterzijde. Niet slechts dr. Kuyper moet worden getroffen, maar ook het ministerie en de coalitie. Deze toeleg straalt duidelijk door in de redevoeringen en pisbeschouwingen, welke van Links komen. En zonderling doet daarbij aan, dat, gelijk ook het Huisgezin opmerkt, eener- zijds wordt beweerd, dat de Rechterzijde met dr. Kuyper door dik en dun gaat en van den anderen kant den Reehtschen leden der Kamer wordt verweten, da.t zij di-. Kuyper met geen enkel woord heb ben verdedigd. Ons dunkt, dat men Rechts volkomen correct handelt, door zakelijk en objec tief te blijven, niet op de dingen vooruit te loopen, en geen wedijver in politie- ken hartstocht te houden niet de heeren van Links. t Zij kunnen kalm het onderzoek, in wel ken vorm dan ook, afwachten. Van partij-politiek in den benepen zin des woords moet de „zaak" vrij wor den gehouden, en ook daarom is aan een eereraad de voorkeur te geven. Maar van den anderen kant lijkt het nog de vraag, of de heeren der Linker zijde in hun hart wel zoo erg begeerig zijn naar het toestaan der enquête, waar naar zij zoo hevig verklaren te verlan gen. Wellicht is (lie verklaring niet vreemd aan de bedoeling om eens flink van leer te kunnen trekken, indien het voorstel, gelijk zij met zekerheid verwachten wordt verworpen. (Centrum.) FKANKKIJK. Mooie toestanden in Frankrjjk toch 1 Bepaalt heel fraai De onderwijzersbond van Lot-et-Garonne geeft weer eens een staaltje van de onbe schaamde neutraliteitsschennis der openbare onderwijzerswereld. In zijn laatste vergade ring heeft hjj volgenden cynieken wensch uitgesproken: „dat bjj het eindexamen lagere school het kind eenige onderwerpen zou opgegeven krijgen waardoor het zou laten blijken in wetkeD geest het opgevoed is voor de vervulling van zijn plicht als bewust en vrij man en burger. Dus laat het kind doorschemeren dat het geloovig is, dan komt het-op het zwart boekje en krjjgt denkeljjk niet het diploma, dat hem den strijd om het bestaau minder zwaar moet maken. Zuster C a n d i d e. De Parijsche „Croix" bevestigd het bericht door onzen Pran- schen correspondent reeds medegedeeld dat zuster Candide al verscheidene jaren geen deel meer uitmaakt van eenige gods dienstige cogregatie. Verder zegt het blad nog: Wij behoeven zuster Candide niet te verdedigen, die van den Godsdienst slechts de kleeding had zij behoort tot geen enkele geestelijke orde. Wel heeft ze deel uitgemaakt van de orde der zusters van St. Anna van Feugerolles, waarvan de leden slechts geloften afleggen vojr een jaar. Zuster Candide heeft des tijds haar gelofte niet vernieuwd, zoodat zij van toen af geheel vrij was- Om de meuschen te misleiden, had ze de kleeder dracht der geesteljjke orde behouden. Het is ons, zegt de „Croix" ten slotte, dus volstrekt niet pguijjk over haar te spreken. („De Tijd") De uitslag der Belgische verkiezingen is zeer bevredigend. Het „H. v. A." meldt: De meerderheid der katholieke partij in de Kamer zal minstens 8 stemmen Zij kan tot tien klimmen doch dat is niet zeker. Leve het katholieke landsbestuur. Zoo is dan de stormloop, door de „vrij zinnigen" en socialisten op het ministerie beproefd, met kalme kracht afgeslagen. Alleen wie liberale Belgische bladen leest kan zich voorstellen, hoe er gestreden werd. De „Petit Bleu" bevatte Zaterdag een artikel over W o e s t e, waarin van dezen katholieken Staatsman werd gezegd dat hij aan zijn land meer kwaad heelt gedaan dan een epidemie, wijl hij het geweten van heel een volk heeft gesmoord. En een ander liberaal orgaan had in misselijke spotternij een litanie vervaardigd. Kiezers ontfermt u onzer, Kiezers hoort on9, Kiezers verhoort ons. Kiezers stemt voor ons. Burgers, die vrjjbeid en welvaar wilt Stedelingen, die bezwijkt onder de belastingen Boerenmenschen, die slaven zijt van pastoor en kasteelheer Werklieden, die voor de kiesbus slechts het vierde van een Belg zijt Staatsbedienden, trekhonden van de Gouvernementskar, aan wie nu vijf en-twintig jaar niets anders dan de afval van het festijn der geestelijkheid wordt voorgeworden Slaven van den veratandelijken arbeid, kantoorbedienden, proletariërs met kol en machetten, voor wie nog steeds geen werkregeling, geen wette lijke bescherming bestaat Belgen, allen, die wilt dat Uw Natie eindelijk den rang inneune, dien zij bekleeden kan met de natuurlijke voor- daelen waarover zij beschikt en met de kracht van intelligencie en van Arbeid, die haar bevolking kan ontwikkelen... Menschen, die vrij denken wilt, die vrij spreken en schrijven wilt, die vrij ademen wilt in Uw land Stemt voor ons. Stemt voor ons. Stemt voor ons. Van de klerikale overheerschiDg, ver lost ons. Van de slavernij van Rome, ver lost ons. Van de tyrannie der priesters, verlost ons. Van de klerikale regeering, die België een kwart eeuw heeft tegengehouden op den weg van den vooruitgang. Die ons land geknecht heelt en verarmd. De kiezers hebben antwoord gegeven op deze profanaties en leugens en een duidelij k antwoordt ook. Laatste bericht, Brussel is onveranderd gebleven, derhalve ziet er de samenstelling van de nieuwe wetgevende Kamer aldus uit85 katholeken, 1 onafhankelijke, 44 liberalen, 35 socialisten en 1 daensist. In het oude parlement waren de zetels als volgt verdeeld 87 katholieken, 43 liberalen. 35 socialisten, 1 daensist en de meerderheid der katholieken bedraagt dus nog zes stemmen. KJSGBLANI) Koning George V heeft ter gelegenheid van zjjn troonsbestijging gedeeltelijke kwijtschelding van straf toegestaan aan alle gevangenen in het Vereenigde Ko ninkrijk. De kwijtschelding varieert tusschen een week en drie maanden, naar gelang van den duur der opgelegde straffen. Van alle stallen onder de drie maanden, tegen soldaten en matrozen wegens disciplinaire misdrijven geëischt, wordt eveneens gratie verleend. Geen wonder dat Zjjne Majesteit zich behalve tot deze gebruikelijke daad van clementie ook genoopt gevoelde tot het richten eener ep zeer warmen toon gestelde proclamatie aan zijn volk. De nieuwe souverein verklaart daarin, dat de stem van zjjn valk, getuigde van toege negenheid, liefde en eerbeid voor de na gedachtenis van zijn dierbaren vader, die in alle deelen van het Britsche rjjk klinkt, en de betoogingen van het publiek, voor namelijk die in de hoofdstad bjj de over brenging van zjjn vader naar diens laatste rustplaats, en de roerende wijze, waarop de groote menigte van zijne hem bemin nende onderdanen geduldig en eerbiedig de gelegenheid afwachtte om een laatste hulde aan zjjn nagedachtenis te brengen, hem en zjjn geheele familie diep getroffen hebben. „Het zoo plotselinge en onverwachte verdriet mocht al overstelpend zjjn", zegt hg, „de gevoelens, die daardoer wakker zijn geroepen, deden mg zien, dat het geleden verlies een gemeensshappeljjk ver lies voor mg en mjjn volk is. Ik put er moed uit, om hoopvol de toekomst tegemoet te gaan, sterk in mjjn geloof in God en vertrouwen in mjjn volk, vol liefde voor de wetten en de constitutie van mijn geliefd land." Vol liefde voor de constitutieZal de koning het met deze constitutie vereenig- baar achten den strijd tusschen de beide groote politieke partgen in dier voege op te lossen, dat den lords het veto-privilege of de veto-aanmatiging ontnomen wordt Ziedaar want langzamerhand begint de politiek hare rechten te hernemen de vraag, die wederom aan de orde van den dag komt. 's Konings geliefde Iersche onderdanen hebben elkander gisteren te Cork geducht afgeranseld om politieke beweegredenen, uit onderlingen haat wegens hun al of niet medegaan met de taktiek der regeering tegenover het Hoogerhuis. Het waren de aanhangers van Redmond de nationalisten en die van O'Brien, den leider der dissidenten. En de hand tastelijkheden waren van zóó ernstigen aard, dat eeD twaalftal personen naar het zieken huis gebracht moesten worden. Cork is de groote veste der partjj van O'Brien en Redmond's bezoek aan de stal had aan leiding gegeven tot de vechtpartij. TWEEDE KAMER. Zitting van Dinsdag 24 Mei. Enquête-voorstel Troelstra. In deze belangrijke zitting de tribunes waren ook nu weder stampvol waren hoofdzakelijk leden van rechts aan het woord, n 1. de heeren Lohoian, De Stuers, Colijn, Loeff, die allen kritiek uitoefenden op de bekende enquête-rede van Mr. Troelstra. Het betoog vooral van den heer Lobman was van groote beteekenis. Hier toch was ivmand aan het woord, die in geen enkel opzicht kan genoemd worden een „slippendrager" van Dr. Kuijper, die integendeel in vele punten geheel anders denkt dan de leider der anti-revolutionaire partij. Desniettegen staande brandmerkte de bekwame, energieke afgevaardigde voor Goes met zeldzame vrijmoedigheid al wat er kleinzieligs, hatelijks en onoprechts school in de pogingen van Troelstra en de linkerzijde om Dr. Kuyper door een parlementaire enquête af te maken. De vinnige onderbrekingen van links tijdens de rede van den heer Lohrnan bewijzen dan ook, dat wat hij zeide, raak was. Hoe zeer ook de leider der Christelijk Historische tractie het verstaat in zijne bewooidingen en lrazeu steeds het aristocratisch c.cuet van den edelman te leggen en geheel zijn optreden de uitdrukking is van Horatius' woord „Odi profanuui vulgus' IJ weet hij daarom niet minder krachtig en scherp te zijn, waar het noodigis de zzeep der satyre te gebiuiken, vooral waar zooals hier, min nobele praktijken van (len tegenstander tot een krachtig verweer nopen. Terecht zegt de Kamercorrespondent van „De Maasbode" „het zal dan ook diepen indruk gemaakt hebben dezen nobelen grijs iaud met zoo'n overtuiging te zien optreden ter verdediging van een staatsman, van wien zooveel hem scheidt en van wien hij moest erkennen dat deze zich aau slordigheden heeft schuldig gemaakt." Thans laten wij in het kort volgen het door bovengenoemde heeren gesprokene. De heer DE 8AVORNIN LOHMAN (weder hersteld) deed opmerken, dat men hem op bet ziekbed van de vorige week een staatsrechterlijke operatie heelt doen ondergaan. Hij waardeerde, dat de heer Vaa Veen zijn nota heeft durven verdedigen tegenover al dio afkeurende kritiek. Sprekers motief bij het stellen zijner nota is nimmer de vrees voor een onderzoek geweest. Nog vóór de zaak in de Kamer kwam heeft de heer Idenburg hem over de instelling eener particuliere commissie gesproken. Spr. criti- seerde de felle redevoeringen van de heeren De Beaufort en Van Doorn als hoogst onrechtvaardig. De minachtende wijze, waarop die afgevaardigden zich over een staatsman van beteekenis hebben uitgelaten o a. door te zeggen „ik wil niet langer in het slijk wroeten" heeft spreker ten diepste gegriefd. Iets dergelijks heeft spreker in eigen kring nooit gehoord. Maar, wat ook gezegd moge zijn, dr. Kuyper zal blijven de geestelijke voorganger, al achtte ook spreker het verkeerd, dat hij tijdens zjjn minister schap tevens beheerder van de partijkas was. Spr. noemde 't een schande, iemand te verdenken zonder eenig bewijs. In deze Kamer meent men, indien 't dr. Kuyper geldt, alles te mogen zeggen. Dat is grievend, 't Gevolg echter zal hiervan zijn dat dr. Kuypers volgelingen meer en meer ervan overtuigd zullen worden, dat Kuyper niet, zooals van de linkerzijde word beweerd, de natie heeft gesplitst, maar dat hij 't juist geweest is, die het door liberalen afgescheur de deel der natie tot eenheid heelt weten te brengen Spr. schreet De Beaufort's venijnige taal toe aan Kuyperhaat, omdat de liberalen overwonnen zijn en de haat van Troelstra komt van de beteugeling der anarchie in 1903. Men had over den af wezigen Kuyper niet zoo mogen spreken. De leden der Kamer hebben over elkander geen controle uit te oelenen en het enquête recht mag niet misbruikt worden. Spreker heeft, toen hij tot het instellen van een Eereraad adviseerde, niet gedacht aan de mogelijkheid van een enquête en ook thans hield hij vol, dat deze juridisch hier niet oirbaar is, wijl een bepaalde zaak maar niet een persoon, aan een enquête kan worden onderworpen. In de Memorie van Toelichting van de enquête wet staat' dit uitdrukkelijk vermeld. Hoewel tegen Kuy per geen enkel bewijs is aan te voeren en alles enkel op vermoedens berust, gaat men zelfs reeds zoover door te beweren, dat de Regeering, door Kuyper in de Grondswets- oommissie te benoemen de Kamer een slag in het gezicht haelt toegebracht. Wat blijft er, riep spreker met stemverheffing uit, hier op zoo n wijze over van humaniteit en objec- tieviteit Immers niets niets 1 De heer ROODHUYZEN interrumpeer de: „Windt u maar niet zoo op" en de heer Schaper riep: „Aanstellerij!" Spreker verdedigde voorts breedvoerig zijn in zijn nota aangenomen standpunt oai ten slotte tot de conclusie te komen, dat uit alles blijkt, dat 't er om te doen is om den gehaten Kuyper te verwijderen. Ondanks het geweldig geschreeuw dat aau de linkerzijde zal opgaan, hoopte spr. dat Troelstra's enquête voorstel zal worden verworpen. Want het zou hem ten zeerste grieven, als voor de eerste maal het enquête- reent misbruikt werd jegens een man ais dr. Kuyper. De heer DE STUERS meent dat in het requisitoir van „Procureur-Generaal Troel stra" tegen dr. Kuyper veel overdrijving is te vinden. Hij was kwistig met groote woorden en heeft even kwistig, te ruim zelts gewerkt met anonieme courantarti kelen. Verband tusschen giften aan de partijkas en de verleende decoratie is niet bewezen en zal nooit bewezen kunnen worden. Bljjft een tweede feit, het aansporen tot verdienstelijke daden, om voor een deco ratie in aanmerking te kunnen komen. Is dat zoo strafbaar of laakbaar Spreker wgst er op, dat hier te lande een specialen in&daille wordt uitgereikt voor schenkin gen aan musea. Het buitenland b.v. En geland gaat nog verder en neemt ver dienstelijke personen op kunstgebied in den adel op. Spreker ziet in het in vooruitzicht stellen door een minister van een onderscheiding vopr eea nationalen daad niets verkeerds. Hij g.iat zelfs verder en beweert dat dit stelsel in onze wet geijkt is, blgkens hetgeen, bjj de instelling van de Oranje Nassauorde, in de memorie van toelichting is gezegd. Na de pauze werd aangenomen met 58 tegen 11 stemmen het wetsontwerp houden de nadere bepalingen ter bescherming van trekhonden, waarna het debat over het enquête-voorstel Troelstra werd voortgezet. De heer Oolgn verdedigde de antirevolu- tionnaire partjj nadrukkelgk tegen de beschuldiging als zou die partij zich innerljjk bewust zjjn, dat dr. Kuyper niet zoo on schuldig uitgaat als zjjn vrienden hoopen. De antirevolutionnaire partjj heeft geen oogenblik gedacht de fouten van dr. Kuyper te bemantelen en zjj erkent, dat ook dr. Kuyper in deze zaak gefaald heeft en te kort is geschoten aan omzichtig heid, beleid en tact. Welk weder zullen wij hebben Verwachting tot den avond van 26 Mei. Meest matige Noordelijke tot Noord-Ooste- lijken wind. Licht tot halfbewolkte lucht. Droog weer. Weinig verandering van tempe ratuur. De anti-rev. partij had eveneens gaarne gezien dat dr. Kuyper bjj zjjn verdediging in de Kamer grootere zorgvuldigheid haddo betracht. Maar tegenover dit alles staat dat nadat dr. Kuyper inlichtingen had verstrekt, het bij de partjj vaststond dat hjj volkomen te goeder trouw was. Do stellige overtuiging voorts dat bij dr. Kuyper van innerlijk verband tusschen de ontvangen gift en de verleende decoratie geen sprake was en die overtuiging heeft de zoo aangevallen houding der anti-rev. partjj bepaald. Zoolang het vertrouwen der partjj in dr. Kuyper ongeschokt bleef, moest elk onderzoek door hem niet verlangd, voor de partij cnavnnemeljjk blijven. Voor ons zeide spreker is dr. Kuyper nog iets meer dan voorzitter der Kamer club, dan partjjleider on staatsman. Maar hjj is bovenal geestelijke leider, 40 jaar lang van een groot deel van ons volk, een man voor wien de A.-R. partjj groote waardeering heeft, welk gevoel voorschrijft geen ongevraagd onderzoek op te dringen. Daarbjj is de A.-R. partjj overtuigd, dat politieke nevenbedoelingen den grondslag van een enquête-voorstel vormen, De heer Loeff schreet Troelstra's optreden thans tegen dr. Kuyper toe aau het optreden van dr. Kuyper tegen de werkstaking in 1903. t) „Ik heb een afkeer van het profane volk". Kamerverkiezing Helmond. Volgens „Het Huisgezin" worden voor de vacature Regout (behalve dr. H. Poels), nog als candidaten genoemd de heeren H. C. A. de Block, majoor der infanterie te Arnhem, dr. J. C. van der Hagen, insdec- teur der Volksgezondheid te s Hertogen bosch, J. C. E. Slotemaker, directeur der directe belastingen, invoerrechten en accijn zen te Amsterdam en mr. I. A. Swane, advocaat procureur te s Hertogenbosch. Volgens „Het Centrum" zou er sprake zijn van een werkman candidatuur voor deze Kamer vacature. Wij kunuen dit lijstje nog aanvullen met de vermelding dat van invloedrijke zijde voor de candidatuur zal aangezocht worden de oud-minister Nelissen. Of laatsgenoemde een eventueele candidatuur zal aanvaarden, leek onze zegsman twijfelachtig. Nader kunnen wij melden, dat de oud- Minister Nelissen, bij wien van invloedrijke zijde pogingen werden aangewend om hem te bewegen een eventueele candidatuur voor de Tweede Kamer in het distrist Helmond te aanvaarden, vaor deze betrek king niet in aanmerking wenscht te komen. De Tijd. Men zegt dat mr. Tydeman, aangezocht om op te treden als commissaris-generaal der Brusselsche tentoonstelling, wegens drukke ambtsbezigheden dlarvoor bedankt heeft. Bij gelegenheid vanhet Koninkljjk bezoek aan Haarlem en Amsterdam zal een zeker aantal ridderorden verleend worden aan ingezetenen dier gemeenten. De waarnemende burgemeester van Den Haag heeft als hoofd der politie den inspec teur Van Rossem, wegens hardhandig op treden en gemis aan tact tegenover den journalist Van Raalte een straf opgelegd, waartegen hij in beroep kan komen bij de commissie van advies, Uit den Haag. De katholieke Kamerleden, De leden der katholieke Kamerclub hielden voor den aanvang der Kamerzitting van Dinsdag een beraadslaging over de door hen te volgen gedragsljjn inzake het voorstel-Troelstra. Door de politie uit Gorinchem is ge vankelijk naar Dordrecht overgebracht de 16 jarige varensgezel J. W. 3 verdacht van verduistering van rijwielen te Rotter dam en te Middelburg en van diefstal van parapluies te Gorinchem.

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1910 | | pagina 1