ran
roesten of naboenen.
Oe gevangenen van den Czaar.
No. 60
Dinsdag 24 Mei 1010
Zesde Jaargang.
3HAPP1J
takijiil eiken MAAHDAG-, WDEHSDAG- en MAGM.
FEUILLETON.
GUIT ENLMND.
ibruik van
ft
ft
vruchtgebruik of
e waarden,
ir$,
Lange Burg C 89*
UIT DE PERS
Welk weder zullen wij hebben
Iffende aanwending tot
esmiddel zijn van zeer
Inderen gedaan hebben,
illen do?n.
13
^9
werken bijzonder maar
plijkelijk nut voor alle
lorde Lever en Nieren,
weifeling te koesteren,
plantaardige extracten
;ren U de heilzaamste
gij door een kleine
w voedsel hebt, als gij
lijdt, of wel als gij een
ïdt, begin dan dadelijk
DOEN.
doozen van f0 75 (56
gelijk f4.25 en f10.
[HAM; Overtoom 341,
RESERVE
f21 246.87.
irkrijgbaar in stukken
er Bank, alsmede by
Grz., H. WORST Jr.
f ÏOOO, f500 en flOO,
de bij H. H. Efiecten-
De Directie,
SER Gz. en H. WORST Jr.
liriftolijke garantie,
koopen.
in bet Filiaal.
NIEUWE ZKUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0,75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertenuen worden uigewacm op Maandag en Woensdag vóór
balt' drie en Vrydag vóór een uur s namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 209, GOES.
Reclamebericbton 25 Ct. p. r. By abonnement speciale prjjs,
Adv erteutien van 1—5 regels fOJüll; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X Berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct, k contant,
Zondagviering.
Op voorschrift van den bisschop van
Haarlem is jongstleden Zondag in alle
Kerken cn Kapeuen van het bisdom ge
predikt over het heiligen vam den
Zondag.
in zooverre de godsdienstige viering
van den Zonuag haar terugslag heeft op
het maatschappelijk leven, mogen de ver
maningen dienaangaande zich n.et to;t de
wanden onzer kerkgebouwen beperken,
maar- dienen ver daarbuiten gehoord te
worden.
De wufte wereldgeest, zich rondom ons
heen immer krachtiger openbarend, de
duizenderlei gelegenheden tot reizen en
trekken, door onze moderne vervoermid
delen geboden, de veelvuldige aanlokse-
len tot luidruchtig vermaak, die zich in
den vorm van theaters, bioscopen, varie-
té's etc. aan ons opdringen, de sport-
vyoede, die zich uitend in voetbalmat-
ches en worstelwedstrijden, beslag legt
op onze jongelingschap, doen van de Zon
dagviering met veel meer overblijven dan
den naam en ontrukken iedere week een
aanzienlijk deel ouzes volks aan den om
gang met het hoogere en de gedachte
aan de onstoffelijke goederen, die een
christemnensch toch per slot van reke
ning moet stellen hoven alles wat de
wereld kan geven.
Voeg hierbij een verouderde Zondags
wet, die in stede van de Overheid tot
steunpunt te dienen bij, het handhaven
van de openbare Zondagsrust, haar vrijt-
wel machteloos doet staan tegenover de
ongebreidelde zucht naar ontspanning en
vermaak, die een steeds grooter deel van
die Zondagsrust voor zich opeischt.
Het zou groote onkunde en schuldige
zelfverblinding verraden, indien wij!, Ka
tholieken, meenden, geen aandeel te heb
ben in de Zondagontheiliging onzer da
gen. Het hierboven aangehaalde bisschop
pelijk voorschrift wijst ep het tegendeel.
Daarom betaamt het allen, voor wie
het Katholiek zijn meer is dan een naam,
zich te doordringen van het bewustzijn,
dat wij1 èn in ons privé-leven èn in het
openbaar door ons voorbeeld hebben te
getuigen van onzen eerbied voor het God
delijk gebod, op den Sinaï verkondigd:
„Weest indachtig, dat gij den Sabbath-
dag heiligt."
Mogen wij ook al de puriteinsche op
vatting, als zou iedere ontspanning, ieder
vermaak op Zondag uit den booze zijn,
niet doelen, de wijze waarop vele Ka
tholieken zich op Zondag gedragen, doet
inderdaad afvragen, of zij nog wel eenig
begrip hebben van hetgeen den christen
betaamt op den dag, die Gode gewijd is.
Troelstras Enquêtevoorstel.
De Kameroverzichtschrijver van „De
T ij d", Troelstra's enquête-rede bespre
kende vat zijn oordeel aldus samen:
„Al wat zich jarenlang heeft opgekropt
in het hart van Dr. Kuyper's grootsten
tegenstander, dat heeft zich in zijn drie
uren-Lange redevoering weer eens geuit
Historische Nu veilt van
ARMIN1US ARCHIE R.
33.
„Mevrouw", antwoordde hij ten slotte
op een toon van bittere ironie, „gij hebt
inderdaad mijtae diensten niet meer noo-
dig. Vergeef mij, dat ik u lastig heb ge
vallen. Gij' zijt, naar ik hoop, verzekerd
van een krachtige bescherming. Ik zal u
met mijn tegenwoordigheid niet langer
lastig vallen. Vaarwel, mevrouw."
En hjjl ging heen, opnieuw geheel be-
heerscht door zijn gekwetsten hoogmoed
en door zijn toorn. Firley, die buiten opi
hem wachtte, wist op een zoo goed voor
bereiden grond met succes te bouwen.
Toen Rosa weer alleen was, had zij een
gevoel van vreugde alsof zijl haar vrij
heid had teruggekregen, alsof de gevange
nis voor haar een rustig en aangenaam
verblijf van afzondering was geworden.
„0 mijn God", riep zij, „hoeveel dank
})en ik u verschuldigd, dat gij mij be-
En de klap pp den vuurpijl was het
slot. Alles had hij uitgeput en uitgebuit,
oin de groote figuur van dr. Kuyper neer
te halen, om toch maar te overtuigen,
dat hij moet overgeleverd worden aan
zijn aartsvijanden ojn verscheurd te wor
den en toen hij wel inzag, dat rechts
zal tegenstemmen en zijn prooi hem dus
ontgaan zal, toen trachtte hij zeifs daar
uit een politieke winste te slaan, wat
er bij mogelijkheid uit te slaan valt.
„Gij moet tegenstemmen," zei hij, „gij
durft uit angst voor uw politieken me
destander, voor uwe dierbare christelijke
coalitie niet voorstemmen. Maar gij zult
den bitteren kelk tot den Laatsten drup
pel leêgen; juist uw tegenstemmen moet
ons, uw tegenstanders, de wapens in de
handen geven, om u straks te bestrij
den, om uw politiek ten aanschouwe van
het ganse he volk neer te halen. Wij wil
len op den uitslag van deze stemming
op' den weg van de vooruitgang wijzen
als op een mijlpaal, waarop uw schande
geschreven staat 1
Dreigend als een hooge genius stond
hij daar met bleek gelaat, schitterende,
hartstochtelijke oogen en uitgestrekte
vuist, werkelijk beangstigend om te zien
in zijn verschrikkelijken haat.
Maar ik vraag voor de zooveelste maal
moet aan hem en aan, die denken als
hij, straks een plaats worden ingeruimd
in het gestoelte van den rechter, die oor-
deelen zal over het wel en wee van een
man, en in dien man over al, wat door
jarenlangen harden arbeid aan christelijke
politiek in ons vader.and is opgebouwd?
De rechterzijde moest wel krankzinnig
zijn, als zij daartoe ook maar met één
stem medewerkte."
Het clericalisms De vijand.
Te Utrecht vergaderden op het Pink
sterfeest de jonge vrijzinnigen.
De Voorzitter poogde met het oog op
de aanstaande verkiezingen voor de Pro
vinciale Staten de stemming er in te
brengen.
Heftig ging hij daarom tegen de booze
„clericaien' te keer.
Men leze slechts:
En naar mijn innige overtuiging
is de situatie veei gevaarlijker dan
ze ooit geweest is, gevaarlijker zelfs
dan tijdens het vprige civiele be
wind. Toen, in 190ó, een driest, over
moedig .tarten van de volksopinie,
een krachtige actie, die een heftige
reactie kon en moest tengevolge hen-
hen. Nu een soepel, stap en begin
selloos bewind, steunend op het con
servatisme, dat zonder bruusk ingrij
pen toch meer kwaad doet dan men
oppervlakkig \yel geneigd is te den
ken.
Onder den schijn van een bezadigd
bewind worden de posten zooveel
mogelijk bezet met vriendjes, de open
bare school wordt ontvolkt en steeds
driester vraagt het clericalisine tel
kens maar meer. Volks- en staats
instellingen worden beslopen en een
toestand voorbereid, die een scherp
waard hebt tegen de verleiding van zulk
een mensch I Hoe ellendig zou ik zijn,
indien ik er in had toegestemd met hem
te huwen!. Uwe heilige godsdienst heeft
mij geleerd de schoonheid der ziel jte
verkiezen boven elke andere. 0 mijn God,
ik dank u!"
Toen zij' zich des avonds ter ruste wilde
begeven, kwam men om haar wederom
voor de commissie te leiden. Daar ver
nam zij uit de vragen, die men haar
stelde, dat de schuilplaats van haar va
der nog niet ontdekt was,
„Madame", zeide de president tot haar
op scherpen toon, „wij weten thans dat
gijl niet slechts de dochter, doch ook de
echtgenoote van een rebel zijt. Denk een
weinig meer na over de straf, die u te
wachten staat, en verbeeld u niet dat
uwe gevangenneming slechts een middel
zal zijn om u tot spreken te dwingen.
Ik vraag het u thans voor de laatste
maal: zijt gij bereid uwen invloed bij
uwen vader aan te wenden om hem te
doen besluiten zich te voegen naar de
bevelen des keizers? Uw onderwerping
zal u de mildheid uwer rechters ver
zekeren. Bedenk overigens, dat uw va
der bjjl het vernemen van uw straf en
van het lijden dat daarop volgen zal,
uitgesproken clericaal bewind met ai
den aankleve van dien zal mogelijk
maken.
De op handen zijnde verkiezing is
van zoo groote waarde, zeide spr.,
niet alleen omdat ze een beslissing
zal brengen over de samenstelling'
van de Kerste Kamer, maar vooral
omdat ze zal gaan langs deze ver
kiezing heen, omdat ze voor ons de
beteekenis heeft van een worsteling
van de vrijzinnige gedachte tegen den
bedorven ctericalen tijdgeest.
Het „Arnh. Dagblad" kanlteekent':
Op de jonge liberalen rustte daarom,
volgens den spreker, do schoone taak,
de natie „wakker" te maken. Zij moesten
vechten voor een ommekeer in vrijzin
nigen geest.
We weten nu al weer, wat óns straks
te wachten staat.
Het clericaiisme dat is de vijand I
Ziedaar de leuze, die ons in de komen
de weken nog dikwijls in de ooren zai
klinken.
Het „clericaiisme" krijgt van alles de
schuld. Zeifs van de „ontvolking" der
openbare schooi.
Deze „jonge liberaal" schijnt van den
huidigen strijd in de openbare school
wereld nog niets vernomen te hebben.
Anders toch zou hij weten, dat de open
bare onderwijzers zelf het „ontvolken"
der Overheidsschool krachtig be.orderen.
„De Tijd."
KiVVLLA.MI x
In ons vorig nummer werden reeds de
voornaamste bijzonderheden medegedeeld
over deze inurukwekkende begrafenisr
plechtigheid. Ueruimen tijd, nauat het
noord van den stoet voor bet Paddington-
station was aangekomen, kondigde tU,
doodemnarsch uit „tjaul" de nadering aan
van de affuit met de lijkkist. Het hoont van
den stoet schreed reent door het station,
maar de artillerie-paarden, die fle afiuit
trokken, werden naar links gewend en hiel
den halt voor den rouw-salonwagen. Hier
bleef de kist eenige minuten staan, terwijl
de verschillende vorstelijke personen, piet
de koninginnen Alexandra, Mary pil .Uaud
(Noorwegen) zich in twee pijen opstelden,
om de kist te laten passeeren.
Under de klanaen van den doodrav
marsch, terwijl alle troepen in liet station
en Daarvoor salueerden en de vaandels
tot den grond toe weiden gebogen, werd
de [kist vap de afiuit genomen en naar don
salonwagen [gedragen, waarin zij pp een kar
tafulk werd geplaatst, toen namen de vor
stelijke personen plaats in den wagen ach
ter den salonwagen, en te 11.68 uur ver-
tiet Kdward's tijk Landen, terwijl de troe
pen (met gepresenteerde wapens stonden en
de trommels ronelden.
In de hoofdstad is voor zooverre be
kend deze vopr politie en troepen zóó
zware dag zonder ernstige ongelukken aJj-
geioopen. achter waren de toestand van
geen oogenblik zal aarzelen 0111 zich zelf
uit te leverenuw hardnekkigheid zal dus
voor hem nutteloos zijn en nergens an
ders toe dienen dan om de gestrengheid
uwer rechters te doen toenemen.'
„Het lijden van onschuldigen is kost
baar in de oogen des Heeren", antwoordde
Rosa met heldhaftige standvastigheid,
„dat is voor miji voldoende."
„De gevolgen uwer hardnekkigheid ko
men dan pp u neer riep de president
met verheffing van stem.
„Gij zelf zult aan de gevolgen uwer
gruwzame tyrannic niet ontgaan", ant
woordde Rosa met plechtige beslistheid.
„God is ons aller Hechter en er zal een
tijd komen, waarop Hij ook u rechten
zal."
„Zwijg, mevrouw", riep de president
ten hoogste vertoornd. „Gij kunt u er
op voorbereid houden nw onherroepelijk
vonnis te hooren uitspreken".
Nadat hij eenige oogenblikken met de
andere leden der commissie beraadslaagd
had, stond hij op en sprak het eind
vonnis uit. Daarbij werd de dochter van
graaf Bialewski, schuldig aan de mis
daad van hoogverraad, veroordeeld om
in het openbaar op het binnenplein van
het kanteel de straf van den knoet te
uitputting en ook de plotseling ingetreden
hitte, oorzaak, dat vooral onder de vrou-
wien, zeer velen flauw vielen. De ambu-
lance-vereeniging St. John rapporteert dat
zij 6000 gevallen heeft behandeld, waar
van de meeste echter niet ernstig waren.
Eenige ongeregeldheden deden zich voor
in Edgware Road, waar de volksmenigte
herhaaldelijk het cordon van troepen en
politie verbrak en slechts papt moeite naar
het trottoir kon worden teruggedreven.
Enkele minuten voordat de stoel Pad,-
dingtom-station bereikte, werd het geluid
van vallend glas gehoord, hetgeen een
lichte paniek veroorzaakte, toen van een
der tribunes in het station gezien werd,
da,t een ruit door de hitte gesprongen was
en de stukken op de toeschouwers vie
len. Naar gemeld wordt, is niemand ge
kwetst.
Toen de rouwtrein te Windsor was aan
gekomen, werd de lijkkist geplaatst pp
een inarine-aftuit en door marine soldaten
naar de kapei getrokken.
Bij dezen stoet sloten zich aan de bij-
zonüere huitenlabdsche delegaties. Het
eenige rijtuig in den stoet was dat van
koningin Alexandra; de koningen, vorsten
en prinsen .volgden te voet. De overige
vorstelijke dames gingen rechtstreeks paar
de kapel, voordat de stoet vertrok.
Dolversiering van het altaar der kapel te
Windsor was eenvoudig, doch smaakvol;
zij bestond uit een schat van leliën met
vier brandende kaarsen.
De kapel leverde een prachtigen aan
blik op door de vele schitterende unifor
men en ue glinsterende ordeteekenen,
waartegen het zwart van de gewaden der
dames scheip afstak.
De plaatsen op het koor ter linkerzijde
van het altaar werden ingenomen dqar de
diplomaten. Het trok de aandacht, dat de
l'ransche en de Duitsche ambassadeurs
zich naar hunne plaatsen in de kerk be
gaven naast elKanaer. ier rechterzijde van
het altaar namen de ministers plaats, die
allen in ambtskleedij waren; in het schip
bevonden zich de voornaamste vertegen
woordigers van de kotomën, de hoogwaai;-
digheiusbekleeders van den staat, de rech
ters len de geestelijkheid.
foen alten gezeten waren, vormden de
Gentlemen at Arms (de leden van de door
Hendrik V Ui opgerichte adellijke lijfwacht)
met hunne scharlaken uniformen en de
Teamen of the Guard (een andere lijf
wacht der Britsche koningenJ in hunne
mi'ddeleeuwsehe kleedij en gewapend piet
hellebaarden, een haag, waariangs het
stoffelijk overschot van den Koning van
de (westelijke deur naar )iet altaar zou won
den gedragen.
iien minuten later begonnen de talrijke
buitenstaande orkesten Beethoven's treuiv
marsch te spelen en verkondigde het ge-
troffel van de ontfloersde trommen, dat tie
kist van do affuit werd genomen.
Die pijpers buiten het gebouw bliezen op
hunne Ruiten, als laatsten groet voor den
Admiraal van de vloot. De geestelijkheid
opende den stoet.
Koning George liep vlak achter de kist
met de koningin-moeder, daarop volgde de
ondergaan, n.l. vijf-en-twintig slagen te
ontvangen, vervolgens naar Biberie ver
bannen en daar voor den arbeid in tie
mijnen gebruikt te worden.
no sa. boorde dit vonnis aan zonder de
minste ontroering. In hare gevangenis te
ruggekeerd, braebt zij den nacht door in
gebed. Toen men den volgenden dag
kwam om haar te halen, vond men haar
ingeslapen aan het voeteneinde. Zij stond
aanstonds op, beval zich aan Gods. be
scherming aan en volgde de soldaten, die
één en al verbazing waren over zooveel
heldenmoed. Het kasteelplein was vol ge-
wapenden. Men had de poort geopend,
om het volk binnen te laten. Doch bijïia
niemand had van deze gelegenheid ge
bruik gemaakt. Rosa beklom met vas
ten tred de hooge stellage, welke men
in alle haast midden op het plein had
opgeslagen. Men hond haar daar aan een
paal en de beul ontblootte hare schou
ders, gereed om op het eerste teeken
toe te slaan. De jonge vrouw, bleek, doch
met den blik ten hemel gericht, kruiste
de armen ovelr: de borst en wachtte de
foltering af, terwijl in het rond een diep
stilzwijgen heerschte van medelijden en
eerbied.
„Hebt gij nog iets te zeggen?" vroeg
Verwachting tot den avond van 24 Mei.
Meest matige Noord-Oostelijke tot Noord -
Westelijken wind. Gedeeltelijk bewolkte lucht.
Waarschijnlijk nog droog weer. Koeler.
Duitsche keizer met koningin Mary. Deze
beide koninginnen waren de eenige dames
in den stoet, de andere hadden plaats ge
nomen in den koningshank.
Gedurende den dienst legde de Koning
een teedere bezorgdheid aan den dag voior
zijn ipoeder, die in stil gebed neergeknield,
lag bij de baar van haren gemaal. Alle an
dere vorsten stonden in een groep achter
den eersten rouwdragende. De Duitsche
keizer stond ter linkerzijde van koning
George, naast den hertog van Connaught,
terwijl koning Alfonso en koning Manuei
naast elkander stonden ter zijde van ko
ningin Mary.
Under het voorlezen van bijbelteksten
door den aartsbisschop van Canterbury
werd het stoffelijk overschot aan de aarde
toevertrouwd en verdween de kist langi-
zaam in het graf.
Even voordat dit geschiedde, .was de
Koning naar voren getreden en had hij
het vaandel der garde-grenadiers pp de
kist gelegd, opdat dit piede begraven zou
worden. Up dit plechtige oogenblik hoorde
men de vrouwen snikken, de Koningin
moeder liet het hpofd zinken en de Koning
deed niet de minste poging om zijn tranen,
te bedwingen. Toen, terwijl alle aanwezi
gen geknield lagen, de aartsbisschop van
Canterbury een gebed had uitgesproken,
geleidde de Koning zijn moeder naar het
graf; beiden wierpen een laatsten blik op
de kist en begaven zich toen naar het
kasteel.
Na afloop van den dienst begaven zich
alle vorstelijke personen, behalve konin
gin Alexandra, door de Normandische
poort naar de eetzaal, waar de leden van
de koninklijke familie en de andere vorste
lijke personen, ten getale van zeventig,
het tweede ontbijt gebruikten.
Die andere gasten ontbeten in St. Geor
ge's Hall.
Na den lunch gingen de vorstelijke per
sonen de kransen bezichtigen en reden
toen in gesloten of open rijtuigen maar
het station.
De begrafenisplechtigheid ,van Edward
Ml behoorde tot de geschiedenis.
Koning Eduard en de Katholieken.
De Engelsche Katholieken betreuren op
recht hun overleden Koning, aan wien zij
veel te danken hebben.
Een der merkwaardigste feiten was het
welk ook de Aartsbisschop van Westmins
ter herdacht: dat nu twee jaar geleden
de koning in de kerk van St. James de
H. IMis bijwoonde voor de zielerust van dein
vermoorden Poirtugeeschen koning.
Het was eeuwen geleden sedert een En-
gelsch (vorst zóóveel eerbied voor de kathoi-
lieke meening had durven betoonen. En
aan de bekrompen verontwaardiging, door
eenige hypeiyprotestanten geuit, stoorde
hij zich met, evenmin ais later, toen hij
de officier, die bij de terechtstelling com
mandeerde.
„Niets anders dan de hulp des He
mels af te sineeken over liet hoofd mij'ns
vaders!"
Een dof gemompel van bewondering
ging door de rijten der soldaten en van
het volk. Eenige is temmen riepen„Ge
nade! genade! De officier stak zijin de
gen in de hoogte, een kort tromgeroffel
klonk, en nu hoorde men niets dan de
dof neerkletterende slagen, die de schou
ders van deze jonge heldin ontvleesch-
den. Bij den tienden slag zag men haar
in elkaar zijgen en in zwijm vallen. De
beul zette zijn schandelijk werk voort tot
den vijf-en-twintigsten slag. Vervolgens
tilde men het roerlooze en bloedige
lichaam op en droeg het naar den ker
ker waar het werd neergelegd op het
stroo. Er kwam een dokter om het arme
slachtoffer eenige hulp te brengen en de
wonden, die geslagen waren, te ver
binden. Hij verzekerde dat haar leven
geen gevaar liep. En inderdaad zjj
leefde weer op, deze edele martelares,
en haar moed begaf haar geen oogenblik
te midden van de gruweljj'ke pijnen, welke
de wonden haar veroorzaakten.
(Wordt vervolgd.)
