De gevangenen van den Czaar.
No. 40
Dinsdag 5 April 1910
Zesde Jaargang.
Verschuilt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- in VRIJDAGAVOND.
8UBTEMI&ND
FEUILLETON.
BlfriNEMLAND.
UIT ZEELAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 10.95
Afzonderlijke nummers A contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor d. Administratie: Ganzepoorfstraat C 209» GOES.
Keclameberiehten 25 Ct. p. r. Bjj abonnement speciale prjjs,
Advertentiën van 15 regels fO.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X cereiend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct, A contant.
ITALIË.
De uitbarsting van de Etna.
Een nieuwe uitbarsting vermeerdert de
snelheid der lavastroomen. Bij Ragaena
valt met een ontzettend geweld de gloei
ende massa van een loodrechte rots.
Duizenden hulpelaoize bewoners slaan het
onweerstaanbare vQdrtdiingen der lava
gaande. In de vlakte van Elisi is de toe
stand allertreurigst. Men roept .er elkaar
toe, dat de lava in aantocht is en (lan
ziet men de bewoners haastig vluchten.
De dorpelingen van Borello hebben hunno
tot-nu-toe bedreigde huizen verlaten. Ze
weenen als kinderen. Gelukkig schijnt
thans het gevaar vocn- deze plaats gewe
ken.
Die aanblik van den krater is ontzet
tend. In geen waarden is een denkbeeld
te geven van dit schouwspel, waaT te
midden van gedonder als van geschut,
een stroom van vloeibaar vuur soms met
de snelheid van een trein voortrolt. Bij
Monte Faggi valt de lava als een cascade
neer en maakt zij een geluid als dat van
een waterval. Zij heeft den hoofdweg tus
schen Nicolosi en Belpasso tot op een
mijl genaderd.
Het aantal toeristen, die uit alle deel en
van Sicilië, Italië en Europa komen, is
buitengewoon. In de Etna-dorpen komt
een tekort aan levensmiddelen. De auto
riteiten zenden hulp. Te Nicolosi, Borello
en Belpasso gingen de dorpelingen in pro
cessie en onder het dragen van heiligen
beelden de lavastroomen tegemoet. Een
tak nadert nu ook langzaam den mónt
Nocilla.
'Die warmte, die de lava ontwikkelt, is
volgens Prorf. Petter 900 graden op het
front, doch 2000 graden boven bij! de
krateropening. Dichte wolken hangen over
de geteisterde streken.
De „vroede vaderen-' van Florence en
een gedeelte van het publiek in de raads
zaal hebben Donderdag in den laten
avond, lustig met stokken en vuisten ge
vochten, naar aanleiding van het onvol
doend geachte antwooid op een interpel
latie, gericht tot den wethouder van fi
nanciën. Toen ten slotte de journalisten
tribune werd bezocht door eenige afge
vaardigden die er vermoedelijk een
wijkplaats zochten begon ook daar een
kloppartij tusschen de in hun arbeid ge
stoorde persmannen en de indringers, Ten
slotte wist terwijl ook in de zaal de
storm tot bedaren kwam een agent van
politie op de journalistenlribun© de orde
te herstellen door de heeren raadsleden
er af te zetten. Aldus verhaalt de „Osser-
vatore Romano".
FBkkhittJa.
Wat priesterhaat uitdenkt.
Priesterhaat vindt het onmogelijkste pit
om geestelijken te plagen.
Historische Novelle van
ARMINIÜ6 AliCHIER.
14.)
Zesde Hoofdstuk.
De jacht.
Het was reeds ongeveer acht uur des
morgens. De laatste nevelen waren vooï
het oprijzend morgenrood gevlucht en een
heldere, klare dag verspreidde zich met
verkwikkende frischheid over het land
schap. De hemel, hier en daar gevlekt
met witte, doorschijnende wolken, straalde
in iichtblauwen glans. De eerste stralen
der zon dansten als kristallen paarlen
over de bevroren sneeuw; het was alsof
uit het wïntergewaad der aarde een beeld
van de lente te voorschijn kwam.
Het kasteel van graaf Bialewski geleek
dezen morgen op een belegerde vesting.
Een steeds aangroeiende menschenmenigte
stroomde bij de poorten af en aan. Op
het plein voor het kasteel verziamelden
zich de bewoners der naburige vlekken;
de vertrekken daarbinnen waren vol ja
gers, drijvers en lakeien van de adel-
Een anti-clericaal blad va.n Lyon had
met veel ophef den pastoor en de kape
laans van Saint-Martin d'Ainay in die stad
beschuldigd, de pastorie, waar men ze uit
verjaagd heeft, beschadigd te hebben al
vorens te vertrekken. Ook zou men er,
volgens het blad, een kamer ontdekt heb
ben vol ledige champagneflesschen en si
garenkistjes, waartusschen bevuilde voor
werpen van devotie.
Dp maire van Lyon haastte zich een
aanklacht in te dienen tegen de verdreven
geestelijken, en de anti-clericalen zetten
hun lezers de meest onsmakelijke bijzon
derheden voor over het vieze vertrek, dat
getuigenis aflegde van zooveel verdorven
heid.
Op last van de administratie der Domei
nen werd huiszoeking gehouden in de
vroegere woning der parochiale geestelijk
heid. De pastoor was erbij tegenwoordig.
En wat liet zich een concierge nu ont
vallen? De heele vuiligheid in de kamer
was het werk van een radicaal dagblad
schrijver en twee dito gemeenteraadsle
den. Ze hadden het boeltje daar bijeen
gebracht en ervaren in het voortbrengen
van vuil, hadden ze de kamer gauw on
beschrijfelijk smerig gemaakt.
Voor de rechtbank sprak nu de maire
zijn afkeuring uit over de handelwijz.c
zjjner drie geestverwantenmaar de
vriendschap dier vieze medewerkers jn
het vervolgen van priester en klooster
lingen wijst hij natuurlijk niet at.
Een tekort van Katholieke
geestelijken. Op bet onlangs te
Parijs gehouden diocesane congres is 'reeds
de klacht geuit, dat er in Frankrijk een
tekort is aan Roomsch-Katholieke pries
ters en thans heeft de bisschop van Car
cassonne een brief gericht aan zijn dio-
cesanen, waarin hij deze klacht herhaalt
en er met nadruk op wijst, dat het tekort
aan priesters in de toekomst nog grooter
dreigt te worden. De .oorzaak van dezen
toestand zoekt de bisschop, mgr. Beausé-
jour, vooreerst „in de toepassing der
treurige wetten, die al sedert twintig jaar
tot doel hebben Frankrijk te ontchriste-
nen": de onderwijswetten, de wetten op
de congregaties, de scbeidingswet, de
leger-wetten, waarbij ook behoort de wet,
die den dienstplicht op twee jaar bepaalt
en die, daar ze de leerlingen-priester mid
den in hun navitiaat opeischt, de oplei
ding voor het kerkelijk ambt ten zeerste
bemoeilijkt.
DUITS* tl I. V D.
Uit het ambtelijk onderzoek is geble
ken, dat de schuld voor het spoorweg
ongeluk te Mühlheim den machinist van
den luxe-trein treft. 'Tegen de verklarin
gen van de wisselwachters in, houdt hij
weliswaar vol, dat het sein op veilig
stond, maar het objectieve onderzoek van
de blokinrichting heeft het tegendeel aan
getoond. Het sein stond op onveilig. Het
ongeluk zou vermoedelijk nog grooter ge
weest zijn, indien de trein met soldaten
lijke heeren, die de een na den ander
in groeten getale aankwamen. Het was
een zonderling gewirwar en er heerschte
een groot rumoer. Het kleine Russische
garnizoen, dat in het kasteel kwartier
genomen had, wilde aanvankelijk den be
zoekers den toegang verhinderen, doch
tegenover de steeds grooter wordende me
nigte gewapenden, trok het zich in een
hoek van het binnenplein terug en nam
een afwachtende houding aan.
Nadat de H. Mis geëindigd was, begaf
de graaf zich met de pas-verloofden naar
de ruime salons van zij'n kasteel, waar
alles wat maar eenigermate recht had
op den titel van edelman verzameld was.
Rosa, geleid door Raphael's arm, schreed
langzaam, de oogen half naar beneden
geslagen, alsof zij de vreugde, die haar
hart vervulde, wilde verbergen, door de
rijten der talrijke vrienden haars vaders,
naar alle zijden.haar groeten brengende
en ontvangende. Stanislaus had op de
komst der jonge gravin gewacht in de
grootste spanning en zich reeds bij voor-
haat er in verheugd heden, zooals ge
woonlijk, haar cavalier te mogen zijn.
Doch zoodra hjj Raphael aan hare zijde
zag, stond hij als door den bliksem ge
troffen; de zegevierende blik, die de ge
lukkige overwinnaar onwillekeurig zijln
mededinger toewierp, liet dezen laatsten
omtrent zij'n nederlaag niet den minsten
niet toevallig nog in matige beweging ge
weest was.
Het aantal slachtoffers bedraagt in het
geheel 80; van dezen zijn er 22 dood )eri 58
gewond, onder wie 3 treinbeambten.
K.VGELl.M)
Een doode als chauffeur. Het
onderzoek betreffende de doodsoorzaak
van een Londensch chauffeur, Hewton ge
naamd, werpt een hel licht op de gevaren
van automobielverkeer in de bovenmatig
drukke straten van Londen.
Eenige dagen geleden raasde, midden
door de zeer drukke Elliotstraat, een auto-
taxameter, welks bestuurder dronken af
ingeslapen scheen. Hij leunde met zijn
barst tegen het stuurwiel, en zijm hoed was
hem over de oogen gezakt. Een voorbij
ganger, die zag, dat een aantal kinderen
ernstig gevaar liep, door de schots ien
scheef voortijlende auto te worden over
reden, slaagde er in op den wagen te
springen, en het voertuig, dat al met twee
wielen op het trottoir reed, tot staan te
brengen.
De chauffeur was dood.
Hij was, zooals het dezer dagen inge
stelde onderzoek uitwees, aan een beroerte
gestorven. Binnen in de auto zat een
doodsbeangst passagier, die vergeefs had
getracht, den chauffeur, dien hij dronken
waande, tot stoppen te bewegen.
Het is niet onmogelijk, dat dit voorval
tengevolge zal hebben, dat eigenaars van
autotaxameters gedwongen worden aan
hun voertuigen een toestel aan te brengen,
dat de passagiers in staat stelt, den wa
gen ten allen tijde, onafhankelijk van den
chauffeur, te doen stilstaan.
1MINLAS».
Uit een pas openbaar gemaakte sta
tistiek blijkt, dat er in 1909 in Peters-
burg 1432 menschen zelfmoord Jiebben
gepleegd, 932 mannen en 500 vrouwen.
Under hen waren 58 jongens en 77 meis
jes tusschen de 11 en 17 jaar oud.
A.HLIIIUI.
Taft. President l'aft had beloofd,
Woensdag op het Witte Huis een deputatie
van onderwijzers uit de New Engiand-
staten te ontvangen. Nu de deputatie
kwam, was op tijd, en telde2000 le
den 1 Maar 'Taft was niet op tijd. Staats
zaken hielden hem bezig en de 2000 moes
tien wachten. Zij bleven wachtenéén uur,
twee uw. Toen vonden zij dat het ge
noeg was geweest, want zij stonden bui
ten in den tuin. Zij drongen bet Witte
Huis binnen en door deuren -en ramen en
zochten taft op. Het was een ware hen-
de; ondorwijzcresjes raakten .opsier iden
voet, vielen flauw en zagen haar Wee
ding deerlijk gehavend.
.Maar de toegang tot de wachtzaal werd
gefarceerd en Taft kwam voor den draad,
bood zjjn excuses aan en het toe dat al
de deputatieledien hem de hand drukten.
twjjfel over; hij werd bleek van schrik
en onder den druk eener zekerheid die
zij'n schoonste verwachtingen vernietigde,
week hij beschaamd terug. Den graaf
ontging dit niet; hij' trad aanstonds vrien
delijk op Stanislaus toe en leidde hem
paai' het venster.
„Beste vriend", zeide hij op goedigen
toon, „ik gevoel mij zeer getroffen door
het aanzoek, hetwelk gij nuj gisteren liet
doen naar de hand mijner gdochter; ik
had u gaarne een antwoord overgebracht
volgens uw veriangen. Maar mij'n dochter
heeft zich onder dit opzicht zich zeer
beslist uitgesproken en ik geloof dat gij,
evenzeer als ik, haar vrijie keuze zuit
eerbiedigen."
„Ik heb mij dus wel zeker vergist,"
antwoordde Stanislaus met onvaste stem,
„het zij verre van mij nog te willen
dingen naar de liand van iemand, die
voor mij niets meer over heeft. Daar
uw dochter de voorkeur heeft gegeven
aan een a;nder, moet ik in de keuze be
rusten en mij van nu af terugtrekken.
„Neen, mijn vriend!" antwoordde de
graaf met de levendigheid, die hem nooit
verliet; „zoo kunnen wij' niet van elkaar
scheiden. Wanneer wij slechts dagen van
vreugde en genoegen voor ons hadden
zou ik u wegens een aandoening van
voorbijgaande ontstemdheid verontschul
digen. Maar thans leggen geheel andere
Dat wil zeggen: hij trachtte dat toe te
laten. Maar bij handdruk no. 1700 kon
de goede president niet meer; zijn hand
was bont-en-blauw geknepen.
Dr. Kuyper.
De schrijver dei' Haagsche Kout in de
„Prov. Gron. Ct." maakt melding van een
gerucht volgens 'twelk de heer Van Heec-
keren als lid der Eerste Kamer zou wil-,
len bedanken. Zijn opvolger zou dan zijn
dr. Kuyper, die zich uit het meer actieve
leven van de Tweede Kamer zou willen
teiugtrekken.
Kuyperhulde.
Volgens de „Zuidar jKerkbode" wordt
dezer dagen aan de „Calvinistische Jan-
gelingsschap van Nederland" een oproep
gezonden tot aanbieding .eener natio
nale hulde aan dr. Kuyper.
„De Beukelaar" komt tegen dit plan op.
Reeds mr. De Wilde ging, zoo schrijft
zijn redactie, ver in zijn verdediging van
Dr. Kuyper. Dit was echter het woord
van een enkel, jong jurist. Hier staan
wij nu voor een oproep ter nationale
hulde, die gesteund yvordt door de breede
schare van den Nederlandschen Bond van
Jongelingsvereenigingen op Gereformeer
den grondslag.
En door dr. Wagenaar wondt deze op
roep in zijn blad overgenomen onder het
opschrift: „Een kerngezonde Kuyper
hulde".
Met een herinnering aan de West-
meijerLehinann- en de Van Heeckeren-
zaak bestrijdt de redactie van genoemd
blad dit plan.
De Prins Willem II.
De directie van den Koninklijken W.est-
indischen Maildienst schrijft:
Naar aanleiding van de berichten welke
wij' uit Larient ea Nantes ontvingen be
treffende het vinden van aangespoelde
voaiwerpen afkomstig van ons stoomschip
„Prins Willem II", werd door ons aan
kapitein P. C. van der Graaf opgedragen,
ter plaatse ©en onderzoek in te stellen.
Dit onderzoek heeft thans piaats gevon
den en heeft ons de overtuiging geschon-
kjen dat de „Prins Willem II", na op 23
Januari j.l. Oujessant gepasseerd te zijn,
gebleven is in den a.kaan, die van 2329
Januari met hevige kracht geward heeft.
De oorzaak van de ramp is ons niet
hekend.
Vredespaleis.
Die Deensche legoör'.ng heeft hij de Ko
ninklijke Porseleinfabriek te Kopenhagen
een fontein besteld, ,die bestemd is am in
's Gravenhage in den tuin van het Vredes
paleis ge.ptaa.tst te warden.
Staatscommissie voor Grondwetsherziening.
De eerste bijeenkomst van de nieuw
ingestelde Staatscommissie voor Grond-
dingen op al onze krachten beslag er
staat ons een groote strijd te wachten en
daarbij mag uw arm niet gemist wor
den. Ik hoop dat uw particuliere belan
gen geheel op den achtergrond zullen tre
den voor de groote gemeenschappelijke
belangen van ons geliefd vaderland."
„God beware mij ervoor", antwoord
de Stanislaus, zijn uiter.ijk van edele fier
heid herwinnende, „dat ik mij'ti vader
land in het uur van den strijkl zou in
den steek laten. Ik zal aan mijn ver
plichtingen trouw blijven en sjioedig zult
gij daarvan de schoonste bewijzen zien!"
„Dus gij blijft!" voegde de graaf er
op buitengewoon vriendelijteen toon bij,
terwijl hij hem bij do hand vatte.
„Ik blijf."
Op het oogenblik, dat Bialewski zijn
jongen vriend verliet, om aan de overige
gasten zijn aandacht te schenken, werd
het teeken gegeven voor het ontbjj'L Zulk
een ochtend maal tijd voor een jacht is in
Polen lang niet onbeteekenend. Allen, die
gedurende den loop van den dag slechts
een of andere rol te spelen hebben mo
gen in het kasteel komen en aan de rijk
voorziene tafels in de feestsalons plaats
nemen.
Sinds onheugelijke tijden werd elke drijf
jacht, door een der edelen georganiseerd,
beschouwd als een waar volksleest, waar
aan ook de geringste onderhoorige mocht
wetsherziening woirdt in den loop dezer
maand, omstreeks in de tweede helft, ver
wacht.
Een van hare eerste werkzaamheden
zal zijn het vaststellen van een reglement
van arde voor hare vergaderingen.
Goes. Door het muziekgezelschap „Ho
sanna" zal op Vrijdag 8 April a.s. des
avonds 8 ure, een uitvoering worden ge
geven in „De Prins van Oranje", toeganke
lijk voor hare begunstigers en huisgenoo-
ten. li
De Raad dezer gemeente zal Dondeio
dagavond te 8 uur in openbare vergade
ring bijeenkomen. Onder meer is aan de
orde de in de vorige vergadering uit
gestelde bespreking van de rekening en
begrooting der gasfabriek.
In de jongste vergadering dier ver-
eeniging „Handelsbelangen" alhier is,
wijl de heer De Ligny voor zijne benoe
ming bedankte, de heer Dekker tot voor
zitter dier vereeniging gekozen.
Middelburg. Alhier is wederom een
nieuwe postbus geplaatst en wel aan den
muur van de Kazerne in de Korte Noord-
straat. De uren van lichting komen bjjna
overeen met die van den bus aan het
Gasthuis.
Vlissingen. De vereeniging „Vlissingen
Vooruit" heeft besloten in de maand
Augustus een tentoonstelling van huis
vlijt te houden.
Met de booten der maatschappij
„Zeeland" zjjn gedurende .de maand
Maart vervoerd 9839 passagiers, tegen
7494 gedurende diezelfde maand in 1909.
Eene vermeerdering dus van 2345 reizi
gers.
De mailboot „Mecklenburg" van de
maatschappij „Zeeland" is naar Rotter
dam vertrokken om te dokken en schoon
gemaakt te worden en zal dit schip Zater
dag a. s. in de geregelde vaart komen.
(VI. Crt.)
Zondagavond werd in het Concert
gebouw een apenbare uitvoering gegeven
door de harmonie „St. Caecilia" en de
tooneelvereeniging „Vriendenkring". Een.
viertal muzieknummers, waarander een
„Air varié paur tuba" bijzonder de aan
dacht (trok om de verdienstelijke wijze
van uitvoering, vormden de eerste afdëe-
ling van het program.
Gedurende de uitvoering van „Neo of
de martelaars in de catacomben", drama
in drie bedrijven, heerschte in de stamp
volle zaal eene ademlooze stilte, terwijl
elk bedrijf luide werd toegejuicht.
(VI. Crt)
Tot eere-voorzitter van de afdeeling
van den Clir. Nat. Werkmanshond is be
noemd ds. A. A. Vermeer, die deze be
noeming heeft aangenomen.
deelnemen. Doch sinds Polen van zijn
zelfstandigheid beroofd was, had zich het
zeer levendige volk met de grootste geest
drift en verwoeden hartstocht op dit oor
logzuchtig vermaak geworpen, waarbij
men gelegenheid had behendigheid, kracht
en moed te ontwikkelen. Er waren ede
len, die het recht niet meer hadden op
hun eigen kosten manschappen te ander-
houden; daarom besteedden zij al de hun
ter beschikking staande geldmiddelen aan
het onderhouden van een talrijk, schit
terend jachtpersoneel. Eenigen der rijk
ste graven bezoldigden het geheele jaar
door meer dan 100 jagers, dio niets an-
ders te doen hadden dan hun heeren
op de kleine jachten tegen de wilde bees-
I ten van het woud te vergezellen. Bjj
zulke gelegenheden sloten zich vrienden
en geburen van eiken rang en stand, ja-
geheele dorpen bij' den stoet aau. In groo
teren getale dan ooit waren op het leest
van heden edellieden en landlieden op
het kasteel van Bialewski saamgekomen;
het morgenrood der vrijheid, dat over
het verdrukte land was opgegaan, had
dezen bewust, genen onbewust daartoe
aangezet.
(Wordt vervolgd.)