IF'S
ettenl
EEKMAN
GOES,
en
De gevangenen van den Cm.
Donderdag 2é Maart 1910
Zesde Jaargang.
AT.
No. 30
cerij „Pomona",
[RSANT SNOEp.
zijn
GA NT,
ËNISCH,
ERK.
den buik weg,
ijl de maag
rij blijft.
IDELBURG.
>p bij inschrijving,
AFBRAAK,
juwschuur, Varkenshok,
hok. Mestputheining,
HANI) TE KOOP
Ivegens ziekte,
fiti werking zijnde
Landbouwers!
p. SERRARENS
Verschijnt ilkiit MMNBAG-. WOEKSO/IG- tn VRI1DHGAV0ND.
UIT DE PERS.
ffcUILLÉTOK
|.LE bij GOES,
fraaie bloemen.
^tuk 5 cent.
-aaie bladplanten,
April, per stuk 10 cent.
5EN eene groote
in alle nummers.
|fd aanbevelend,
irdstraat C 32,
Baarland, iu bet Westdorp,
ende aau dhr. CHR. HUISSEN
gsbiljetten in te leveren ten
Notaris VAN DISSEL te
|>f op 25 Maart 1910, alwaar
pre inlichtingen te bekomen
D bij den eigenaar-bewoner
AN NIEUWENHUIJZE,
D 213, Goes.
erkrijgbaar
Rozendaalsche Klaver,
er Lucerne, Groenkraag
Suikerwortelen.
/eciaal offerte voor üen
itweiden.
Aanbevelend,
el.
-s Heeren
hoek-
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.76, daarbuiten f0.95
Afzonderlijke nummers k contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur j
Kantoor d. Administratie: Gangepoortstraat C 209, GOES.
Reclameberiebtea 25 Ct, p. r. Bq abonnement speciale prqs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X oerefcend,
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct A contant.
Wie zich tegen I April a.s.
abonneert, ontvangt tot dien datum
ons Blad gratis.
Proefnummers worden op aan
vrage gaarne toegezonden.
DE DIRECTIE.
Van geachte zqde merkt men ons op, met
bevreemding gelezen te hebben dat wq
schreven, dat het door „Zelaodia" (het Hul
ster-orgaan) „terecht" dwingelandij ge
noemd wordt, wanneer in het bjj absolute
meerderheid Katholiek district Huist al de
zetels voor de Prov. StateD voor de Katho
lieke party worden opgeëischt.
Zoo iets hebben wij echter met beweerd.
Wq hebben alleen instemming betuigd met
dat gedeelte van „Zelaudia's" betoog,
waarin het toekennen van een zetel aan eene
minderheid bq wjjze van evenredige ver
tegenwoordiging alsprincipieeleon-
dergroad van te voeren coalitiepolitiek
ons eene zaak toeschijnt van vroed beleid.
Opdat men onB echter goed versta, wen-
schen wq hieraan toe te voegen, dat wij,
dit beginsel aanvoerende, spreken in liet
algemeen, en abstractie maken van den
toestand, de politieke stroomingen en ziens
wijzen in het onderhavige district. Daarom
lieten wq expresselqk het argument van
„Zelandia", dat reeds voor jaren in het
Statendistrict Hulst tussehen beide Chris
telijke partijen een afspraak zou bestaan,
om een der zetels aan de Antirevolutian-
nairen over te laten, buiten beschouwing,
daar wq niet kunnen beoordeelen, in hoe
verre die afspraak eene de katholieken
bindende belofte inhoudt.
Mocht verder wat wq natuurlijk niet
kunnen veronderstellen de bovenaange
haalde en door ons ais aannemelijk aange
nomen principieele beschouwing de vlag
blijken, waaronder men minder nobele
verkiezingspraktijken zou trachten te
verbergen, daD weDschen wq reeds van te
voren te zeggen, dat wq op die wqze
en zóó bedoeld entoegep ast
„Zelandia" noch kunnen noch mogen
bijvallen.
De Sociale Verzekeringen.
De „Tijd" schrijft
Ontijdig om niet te zeggen be
denkelijk achten wij hetgeen de
laatste maanden in enkele Rechtsche
bladen over de sociale verzekeringen
geschreven werd.
Over de stemmen, welkt opgingen
voor siaatspensionneering, zullen we
maar zwijgen, dat riekt al te sterk naar
socialisme.
Met een nog geheel ander idee werden
wij in den jongsten tijd, dezen keer
alleen van katholieke zijde kamend,
verrast 1 Er zijn er onder de onzen,
die een gedeeltelijke staatspen-
sionneering willen invoeren, door name
Historische Novell» van
ARM1NIUS A KOHIER.
10)
Reeds sinds lang had hij de hoffelijk
heid der beide mededingers tegenover zijn
dochter bemerkt en van het eerste oogen-
blik af aan had hij zijn best gedaan om
het karakter der twee jongelieden zooveel
mogelijk te doorgronden; zijn waarnemin-
van Stanislaus. Indien echter Rosa an-
gen waren niet uitgevallen ten gunste
ders oordeelde dan hij; wat dan? Zou
hij dan aan de wenschen van haar hart
weerstand bieden en van haar strenge on
derwerping eischen aan het koude, koele
verstand van een grijzen vader? Vol van
zulke angstige, weifelende gedachten
klopte hij aan de deur zijner dochter en
trad aanstonds binnen. Rosa knielde op
een bidstoel en was verdiept in aan
dachtig gebed.
De graaf beduidde haar door een tee-
lijke de arbeiders, die beneden een
zeker minimum van loon blijven,
niet te doen meebetalen in de verze
kering. Eveneens dienen, volgens dezen
opzet, patroon», die te weinig vet die
nen, om daarvan nog iets af te zon
deren tot bekostiging van de sociale
wetten, vrijgesteld te worden.
Ook als men van de prineipieele
quaestie geheel afziet, begrijpt men,
dat deze laatste voorstellen, wijl zij
alle gemaakte berekeningen in de war
sturen, een ernstigeu hinderpaal vormen
voor de totstandkoming van de sociale
wetten, welke door de Kamerleden zoo
dringend geëischt en door de Regee-
ring in uitzicht werden gesteld.
Laten de katholieke bladen zich hier
eenparig rondom de Katholieke Kaaier-
club scharen. Het is wel noodig.
Reeds hebben de socialisten het denk
beeld der gedeeltelijke staats-
pensionneering met onverholen sym
pathie begreet, als ten deele tegemoet
komend aan hunne eischenen men
kan er zeker van zijn, dat zij, in de
Kamer voor dit denkbeeld pleitend,
bij de meer radicale elementen heel
wat steun zullen vinden.
Daarom niet in de kaart der socia
listen gespeeld 1
„De Gelderlander" schrijft echter
Dat alle berekeningen door vrijstel
ling der lage loonen in de war gestuurd
zouden worden, is zeker erg jammer
voor die mooie en betrouwbare bere
keningen maar mag op zulk eene
overweging beslaten worden door pre
mieheffing van loonen, welke niet eens
voldoende voeding van een middel
matig gezin toelaten, het vo-dingtekort
van mannen, die hard moeten werken,
van vrouwen, die kinderen voortbren
gen en van die kinderen, die groeien
moeten, nog wat te verergeren
Ten slottede socialisten zijn er
voorIs dit een reden voor ons om
ertegen te zijn Dat is de slechtste
politiek die zich denken laat.
Wij voor ons zijn het eens met
Lueger die aldus oordeelde
„In het negatieve heeft de sou-
democratie dikwijls gelijk en ik moet,
gelijk ieder Katholiek, haar daarin
bijvallen."
En we kunnen dan ook onmogelijk
ergens tegen zijn, alleen of zelfs mede
op dezen grond, dat de sociaal-demo
craten er iets voor voelen.
Het „Huisgezin" meent
Vooreerst is het mogelijk, dat een
dergelijke vrijstelling in de plannen
der regeering zelf ligtjammer,
dat het verzekeringstiebat juist over
den inhoud dier plannen geen straaltje
licht heeft verspreid 1
En indien het niet in de oorspron
kelijke bedoeling der regeering lag
de vrijstellingen op te nemen, kon het
zqn, dat zq daartoe genoopt werd,
indien zij zag dat in de kringen harer
medestanders een sterke drang daar
naar bestond.
Want niet wij alleen hebben voor-
vrqstellingen gepleit. Ook de vrijzinnig
ken, dat zq zich niet moest laten sto
ren, en ging zwijgend bij het haardvuur
staan. Hij was blij dat hij nog eonige
oogenblikken kon nadenken, want het
werd hem steeds meer angstig, en be
klemd om het hart, naarmate het oogen-
blik naderde, waarop omtrent de toe
komst zijner eenige zoozeer geliefde doch
ter de beslissing zou vallen.
In dit kind had hij hij het verlies zij
ner dierbare gemalin oen vergoeding en
bij de groote smart, die zich destijds van
hem meester maakte, troost en balsem
gevonden. Nooit had hij Rosa van zich
Laten scheiden, nooit haar overgegeven
aan de handen van betaalde oj>voeders;
steeds was zij1 omringd geworden door de
teederste zorgen en waakzaamheid haars
vaders. Toen na den val van Napoleon
Polen opnieuw herademde en keizer Alex
ander het in eervolle rust liet leven, woon
de de graaf vreedzaam op zijn goederen
en wijdde zich meer dan ooit aan ide
opvoeding zijner dochter, hij welke moei
lijke taak hij een uitstekende hulp vond
in den pastoor van het biji het kasteel
behoorende dorp, den eerwaarden heer
Choradzo, een even wetenschappelijk ge-
vormden als godvruchtigeu en ijlverigen
priester. Het kon niet anders of iets
democraten wilden ze, ook mr VaD
der Laar is er voor, ook dr. De Visser
gaat die „avontuurlijke richting"
zooals „De Tijd" het iets t» gering
schattend noemt uit.
„De Tijd" vermaant de Katholieke
bladen zich eenparig rondom de katho
lieke Kamerclub te scharen.
Wij hopen, dat, als het eenmaal
zoo ver komt dat de katholieke Kamer
club zich voor gezinshoofdenkiesrecht
en evenredige vertegenwoordiging ver
klaart, de „Tqd" zich met dezelfde
vastberadenheid rondom de Kamerclub
zal scharen, als waartoe zij thans de
collega's opwekt.
Aileen, waaruit is ,.De Tijd" geble
ken, dat de Kauierclub zich reeds tegen
de vrijstelling heeft uitgesproken
Van den socialistischen „boeman" maakt
bet blad zich af met de malligheid, dat
zijn indruk nog altijd is, dat de socialisten
de vrijstellingen liever niet willen, uit
vrees dat daardoor de actie voor staats-
pensionneering vermoord zou worden.
„Ik heb den moe d..."
Wij lezen in de „Nederlander":
„Ik heb den moed obstructie te voeren",
zeide de de heer Schaper Vrijdag. En hij
voegdo er bij„Ik hoop dat het niet meer
noodig zal zijn, dat deze waarschuwing
voldoende zal wezenmaar zij zal dan ook
ad rem zijn. Wat er van moge komen
in het land, hier sta ik en ik ben bereid
mij te verantwoorden. Ik heb oen moed
van mijn overtuiging en mijn daden. De
heeren zullen stemmen".
Op dezen toon spreken de sociaal-demo
craten in de Kamer. En wat hebben de
liberalen daartegen aan te voeren Durven
ook zij een wil te uiten Integendeel, zij
zijn bang voor schreeuwers als de sociaal
democraten, dat bleek in 1903, en ook
nu weder.
Alleen tegen de „clericalen" hebben zij
vijftig jaar lang „den moed" getoond. Die
maakten immers geen obstructie, die schol
den niet en bezigden geen geweld. Voor
zulke dingen gaat een fatsoenlijk liberaal
vanzelf' op zq. En dan bukken zij liever
voor hen, die alles durven, zich voor geen
enkel middel schamen, onbeschaamd en
onbeschoft het gezag en de waardigheid
van het Parlement honen, en optreden op
een wijze, die in hun eigen vergaderingen
al lang de deur voor zulke „amokinakers"
zou geopend hebben om ze „er uit te gooitn".
De heeren socialisten profiteeren van het
gelijk recht voor allen, doch weten ten
slotte met de geweldmiddelen, die geen
andere partij bezigt, den wil eener zeer
kleine groep door te zetten. Daarmee inti
mid«eren zij de vreesachtigeidie, inplaats
van tegenover hen te gaan staan, met heu
meestemmen, en juist aldus e«n partijzaak
maken van dingen, die met de politiek
niets te maken hebben
Vandaar machteloosheid en wantrouwen
in de politiek.
De rechterzijde kenne daartegenover haren
plicht om voet bij stuk te houden en even
eens als 't noodig is, te zeggen: Ik heb
den moed 1
van het strenge, mannelijik-krachtige we
zen van den graai, onder wiens invloed
Rosa haar geheele leven lang gestaan
had, moest overgaan op haar karakter.
Vandaar dat zij; bij alle zachtheid en
bevalligheid, die uit haar verschijning
spraken, bij allo goedheid en innigheid
van haar wezen, ook geestkracht en moed
en zich tot het brengen van elk offer
bereid betoonde. Zonder vrees o£ tegen
zin bezocht zij1 de hutten der armen en
zieken en verpleegde hen met eigen hand
zij was de onvermoeide begeleidster van
haren vader op diens verre en gevaarlijke
reizen en bij alle groote jachten kon men
haar vinden aan zijn zijde. Ook de va
derlandlievende gezindheid van den graaf
had zij tot de hare gemaakt en met
hem deelde zij alle wenschen en verwach
tingen voor de vrijheid van Polen. Doch
alle neigingen en .strevingen maakte Zij
nederig afhankelijk van de zegevierende
macht des geloofs en gaf er richting aan
overeenkomstig de Heilige wetten der
godsdienstige plichten. Onder dit opzicht
volgde z'ij de traditie harer vaderen en
zij' bleef daaraan des te meer getrouw,
naar gelang haar vaderland meer en meer
ondermijnd werd door schismatieke pro
paganda en dus aan voorbeelden van
ITAhlfe
's Pausen naamdag te Rome.
Op zqn naamdag den feestdag van
Sint Joseph ontving Z. H. de Paus de
kardinalen, die den H. Vader hun geluk-
wensnhen kwamen aanbieden.
De „Osservatore Romano" geeft ter
gelegenheid van 's Pausen naamdag een
feestnummer uit met een welgeslaagde
fotografische reproductie van de beeltenis
des H. Vaders in profiel.
Behalve de kardinalen maakten ook
deputaties van al de afdeelingen der pau
selijke Hofhouding bij Z. H. hunne opwach
ting. Uit alle oorden der wereld kwamen
van souvereinen, staatshoofden en andere
hooggeplaatste kerkelijke en civiele waar
digheidsbekleders alsmede van vereeDigin-
gen zeer talrijke telegrafische gelukwen-
schen. De pauselijke gendarmerie kapel
gaf op het Sint-Damasusplein een muziek
uitvoering en in de Borgo-wijk prijkten
des avonds tal van woningen met illunai
natie
Omtrent de ontvangst der kardinalen
w .Ht nu nog medegedeeld, dat daarbq
geen officieele toespraak werd gehouden.
Nadat de leden van het H. College tot
den handkus waren toegelate i en ieder
afzonderlijk den Paus hun gelukwenschen
hadden aangeboden, bedankte de H. Vader
de kardinalen in het algemeen voor hunne
gelukwenschen en voor hun ijverigen
mede-arbeid bij het besturen der H Kerk,
hun tevens toewenschende, dat de groote
schutspatroon der Kerk, Sint Jozef, hun
een rqke belooning voor hun werkzaamheid
zou verwerven. Vervolgens onderhield de
H. Vader zich met de leden van het H.
College op vertrouwelijke wijze over een
nieuw aangebrachte lift en nieuwe deuren
in den St. Pieter, en deed op verzoek van
den H. Vader, kardinaal Gotti eenige
belangwekkende mededeelingen over de
tiestanden in de missie-landen. Ten slotte
schonk de Paus aan de kardinalen den
zegen
HONGARIJE.
In de Hongaarsche Kamer is in de
zitting van Maandag voorgelezen een brief
van den koning, die de ontbinding aan
kondigt, welke heden zou worden uitge
sproken.
Toen de minisUr-president graaf Khuen-
Hedervary, na voorlezing van den koninklij
ken brief, de afgevaardigden, die de ont
binding ongrondwettig hadden genoemd,
wilde antwoorden, werd hjj door luid geroep
en interrupties van de leden der onaf hanke-
Iqkheidspartij onderbroken. De vergadering
werd geschorst.
Bij de heropening deed de minister
president met krachtige stem een beroep
op de vrqheii vae het woord en toen hjj
zich tot de stenografen wendde, om zqne
dsor het lawaai niet verstaanbare rede, te
eindigeD, wierp de afgevaardigde Sacherias
hem een boek naar het hoofd, welks
omslag den president in het gezicht ver
wondde. Eenige afgevaardigden der oppo-
standvasligheid en opoffering behoefte
had.
Voor zulk een dochter moest het hart
van den vader met buitengewone liefde
en warmte kloppen, en was het heel na
tuurlijk, dat zulke eigenschappen twee
jongelieden als Stanislaus en Raphael
voor Rosa, vervulden met bewondering.
De graaf stond zwijgend en peinzend
bij den schoorsteen; in zijn kloppend hart
streden vrees en hoop met elkaar,
want thans zou de sluitsteen worden in
gevoegd van een moeilijk bouwwerk, waar
aan hij vele jaren zijns levens besteed
had; hij sloeg een blik op zijn doch
ter, die roerloos neergeknield lag en on
gestoord haar gebed voleindigde. Daarna
stond zij op, naderde haar vader zacht
jes en vroeg: „Vader, gij hebt mij nog
iets te zeggenis Ka.simir in veilig
heid?"
„Wees gerust, mijn kind; alles gaat
goed. Ik ben slechts hier gekomen om met
u een zaak te bespreken, die voorname
lijk u-zelve betreft en van het grootste
belang is. Gij weet, dat het steeds mijn
bedoeling was, u niet uit te huwen voor
uw één en twintigste levensjaar. Doch
daar thans een bloedige pitrijd voor de
deur staat, waarvan de uitslag onzeker
sitie liepen op den minister toe, anderen
wierpen met boeken en inktkokers. Ook
de minister van Landbouw werd door den
gooi met een inktkoker licht gewond.
De president gelastte daarop de schul
digen, zich bekend te maken, waarop de
afgevaardigden Zacharias, Beek, Hofmann
en Eitner verklaarden naar de ministerstafel
met boeken en sehriften geworpen te hebben.
Zij verzochten de kamer vergeving voor
hun onbehoorlijke houding.
De zitting eindigde ouder groote opge
wondenheid.
HA I. li A X-SIAT KV.
Een Turksch voorbeeld! Ten
gerieve der niet-Mohammedanen die
krachtens het nieuwe militaire regiem in
Turkije voortaan persoonlijk hun dienst
plicht bij het leger moeten rei vullen heeft
het legercommando zich verplicht gezien
eenige maatregelen te nemen, die het
christenlijken en joodschen soldaten mogelijk
maken hunne godsdienstige plichten te
vervullen.
Zoo is o a, bepaald, dat soldaten, die
daartoe het verlangen te kennen geven,
gedurende den vastentijd geen deel aan de
ménage behoeven te nemen en dan door
een tijdelijke verhooging van soldij in staat
zullen worden gesteld, buiten de kazerne
hunne maaltijden te gebruiken. De Chris
tenen zullen des Zondags onder geleide
van een officier de kerk bezoeken, de Joden
Zaterdags de synagoge.
Bij rondschrijven worden de contingenten
van verschillende nationaliteiten aange
spoord zich verdraagzaam jegens elkander
te betoonen. Aan deze regeling van Mah-
moed Pasja kan men in menig ministerie
van oorlog een lesje nemen 1 (Tijd.)
De tsaar der Buigaren in
Constantinopel. Tsaar Ferdinand
van Bulgarije vergezeld door koningin
Eleonora, den premier en de ministers van
Buitenlandscbe Zaken en Handel, is naar
Constantinopel vertrokken.
Dit vertrek van Tsaar Ferdinand naar
Constantinopel en het bezoek van koning
Peter aan St. Petersburg en daarnaast het
bericht, dat er een schikking ontstaan is
tussehen Rusland en Oostenrijk-Hongarqe,
om een einde te maken aan de gevaarlijke
spanning die in hun betrekkingen bestond,
dit alles wordt beschouwd als een goed
voorteeken voor den vrede in Europa in
hel algemeeu en van dien in het Oosten
in het bijzonder.
RIKHiAJfll,
Gered. Een telegram uit St. Petersburg
meldt, dat vqttig visschers, die op eene
qsschol in zee waren afgedreven, in de
golf van Finland opgevischt zqn.
Droeve toestanden. Drie jonge
meisjes van deftigen stand te St. Petersburg
hebben gezamenlijk zelfmoord gepleegd.
Twee harer waren zusters en onderschei
denlijk 19 en 15 jaar oud, haast kindereu
nog.
Volgens den St. Petersburgschen corres
pondent van de „Journal" kwamen de
is, zoodut deze ons nog onheil kan bren
gen, zou ik veel geruster zij'n, wanneer
ik tot mijzelven kon zeggen, dat gij voor
alle omstandigheden een beschermer aan
uw zijde hadt, een beschermer, die bij
u mijn plaats inneemt. Wees er daarom
niet verwonderd over dat ik, te midden
van het gevaar, waardoor wij omgeven
zijn, de vraag tot u richt, aan wien ik
den naam van zoon zal kunnen geven.
Deze vraag mioet ik u te stelliger doen,
wijl reeds besliste aanzoeken zijn ge
daan, die spoedig antwoord noodig ma
ken
„Wat zegt gij; vader 1 Aanzoeken?" viel
Rosa hem in ,de rede, terwijl een zacht
glimlachje den lichten blos niet kon ver
heimelijken, die zich op haar gelaat ver
toonde.
„Ja, aanzoeken!" antwoordde de graaf,
„en ik verkeer daardoor in niet geringe
verlegenheid; maar daar het uw persoon
betreft, hoop ik, dat ge mij uit de moei
lijkheid zult helpen. Twee uitstekende jon
gelieden hebben om uw hand aanzoek
gedaan; gij' kent hen beiden zeer goed,
Stanislaus en RaphaelWat zegt ge
ervan
(Wordt vervolgd.)